DINSDAG 16 APRIL 1935
TWEEDE BLAD PAG
KOOPT NU HUIZEN
OF GROND
Te BILTHOVEN, mod. vrijs».,
villa, prachtomgeving, voorz.
van centr. venv. etc. met 1200
M2. terrein, 10.000,Te huur
70,- p.m. gem. en m. 8 k 10 bed
den tot 30 Juni 120,p. m.,
ƒ1200,— p. j. Prachtig villa
terrein vanaf 1,25 per M2.
HILLEGERSBERG, prachtig
Heerenhuis b. d. plas, voor 12
mille. Te huur ƒ70,p. mnd.
Dito kleinere typen te koop van
af ƒ7500,Bouwgrond vooi
bov.-, ben. huizen, 100 M. vanaf
Ceintuurbaan, v.af 20,p. M3.
NOORDW1JK/ZEE, direct b. d.
Boul., gem. villa's, 1630 April
30,—, Mei 100,— Juni 150,—,
Juli ƒ200,—, Aug. 250,—. Te
koop gehe. gemeub. k 7000,
NIEUWERKERK a.d. IJSSEL, a.
d. 's-Gravenweg Nr. 259, villa
met voor-, zij- en achtertuin te
huur, ƒ40,— p. m. Eventueel te
koop.
Fabrieksgebouw a. d. Kleiweg
te huur ƒ70,— p. m., te koop
a 11.500,Pand Straatweg
hoek Joh. v. Oldenbarneveldt-
laan te koop a 13.000,met
daarachter pl.m. 500 M2. grond
voor vrije huizen k 15,— p. M2
ROTTERDAM, Westzeedijk, mod
winkelpand met woning en kel
der k 17,— per week.
Voorts nog diverse panden, alle
goed verhuurd. Te bevragen
Kantoor Straatweg 41, Hillegers
berg, telef. 40465 en te Bilthoven,
Bouwkeet Beethovenlaan, telei.
No. 26549.
HAAS Rijwielen
VALKENBURG (L.)
Prot. Fam. Pens. Wm. VER
STEGEN, Houth.v.weg 97, tel.
244. Str. w. Uitst. keuk. pr. ref.
pens.pr. 2.75, Hoofds. 3.25.
Omz.bef. inbegr. gar. vrij. Koster
Ned. Herv. Kerk.
van Koüne
baat osvondan, zelf# In gevallen waarin anders middelen faalden,
zal cob U helpen. Kollne i# een uitkomt! voor zenuwlijden.
VttkrQgbaar 60 Apotheken a Drogisten 6 FL ZJSOper Flacon, 1
IMPORTEUR. SCHUITR RN THIRMI POSTBUS 5?- MIOOEtROtO
Een nieuw voorjaarsmodel,dat
den vooruitstrevenden stijl en
de ongerneene schoonheid,
waardoorTimturzoo gevraagd
wordt, duidelijk doet uitkomen.
Ook dit seizoen zal Timtur
weer Uw schoen zijn.
jjii
j\[ r enJ(evj:'^a£con
op Sdiiptwi.
Kijk, daar komt de machine uit Ber
lijn, die gaat meteen naar Londen
door. Wat een perfectie, hè!
Moderne tijden, moderne menschen,
moderne Falcons! Ook hier perfectie.
Elke Falcon, de jas, die duurder lijkt
dan hij is, die beter is dan U dacht,
heeft binnenin den kraag het ge
deponeerde Falcon-etiket. Laat U
geen andere jas aanpraten II
êftalc&iL
WEATHERPROOF
De machine in de sigarenindustrie
Een tocht naar Amersfoort
en Veenendaal
Eerste' en Tweede Kamerleden
op excursie
Is de machine de schuld van de
werkloosheid of zou zonder de machine
de werkloosheid nog grooter zijn?
Dat is één van de vragen van onzen tijd,
een probleem, waarover druk geschreven en
gewrevenwordt.
Met name in de sigarenindsutrie is deze
kwestie thans aan de orde. Er is een comité
vóór beperking der mechanisatie in deze
industrie, en er bestaat een commissie tenen
deze beperking.
Men zou ze kunnen verdeelen in Zuidelij
ken en Noordelijken. In het Zuiden zijn do
•fabrikanten meerendeels voor beperking, in
het Noorden, dus boven den Moerdijk, zijn
zo tegen beperking.
De vorige week was er een excursie naar
sigarenfabrieken in het-Zuiden des lands óm
te demonstreeren hoezeer beperking der
mechanisatie noodig is en gisteren had de
'Kamer van Koophandel voor de Geldersche
Vallei een bijeenkomst georganiseerd van
Kamerleden en persvertegenwoordigers om
tc doen zien hoe voor de sigarenfabrieken
in haar district beperking ongewenscht is.
Eerst werden bezocht de Soplafabrieken
te Amersfoort en des middags de fabriek
van de firma van Schuppen, de fabrikanten
van de bekende Ritmeester-sigaren, te -Vee-
nendaaL
De Sopla-fabrieken hebben zg. compleet
machines staan, d.w.z. machines, waar siga
ren compleet worden afgeleverd, waarvoor
dus slechts de bediening noodig is.
In de faibriek van de fa. Van Schuppen
'zijn alleen de z.g. bosjesmachines in bedrijf,
dit zijn machines waarin de bosjes het
binnenwerk van de sigaren gemaakt
worden. Deze bosjes worden dan door siga
renmakers verder bewerkt
Over de strip- en ring- en banderolleer-
machines bestaat geen strijd; ook de „Zui
delijken" willen die machines niet weg
hebben.
We gaan niet de beide fabrieken beschrij
ven; daartoe hebben we in ons blad meer
malen de gelegenheid gehad, als we een be
schrijving van Amersfoort of van Veenen
daal gaven.
Wat we hoorden komt hierop neer:
Voor de goedkoope sigaren, die van drie
cent, is het onmogelijk om handwerk te le
veren, wil men voldoen aan alle hygiënische,
loon- en sociale wetten-eischen, welke aan
de georganiseerde industrie gesteld worden.
Wanneer men dus voor deze soort sigaren
de machine zou willen verbieden, dan be
reikte men alleen er door ,dat de rookers
er toe gebracht werden om meer sigaretten
en pijpen te rooken, dus artikelen te be
trekken van bedrijven, waarin bijna geen
personeel noodig is. Inplaats van dus de
werkloosheid er door te bestrijden zou men
deze vergrooten, terwijl het ook on-sociaal
zou zijn om de menschen, die van lager loo-
rien moeten leven, de mogelijkheid te bene
men om een goedgemaakte drie cents sigaar
te rooken, van goede kwaliteit
Dit geldt dus voor de Sopla-fabrieken, in
welke fabrieken 350 a 400 krachten arbeid
vinden. Wij hebben hier de vraag gesteld,
of aan de machineé, geen mannen geplaatst
konden worden inplaats van meisjes, maar
ontvingen daarop het antwoord, dat dit niet
goed mogelijk is omdat mannen nooit die
gevoeligheid in de vingers hebben welke
voor dit werk noodig is. Ook wees men er
oné op, dat in den tijd van hoogconjunctuur
men geen mannelijke krachten voor dit werk
kon krijgen en dus historisch gegroeid is,
dat de machines door meisjes worden be
diend en dat deze meisjes, die vanuit den
omtrek komen, vaak het brood verdienen
voor het gezin, waaruit zij komen en waar
de vader werkloos is.
In de fabrieken der fa. Van Schuppen
te Veenendaal staat de zaak anders. In deze
fabrieken vinden nu 660 menschen arbeid.
Daaronder zijn vele hoofden van. .gezinpen.
Wanneer nu de machinale bosiesmakerij
zou worden vervangen door een speciale af-
deeling handmatige bosjesmakerij, dan zou
den daarvoor 250 a 260 personen noodig zijn.
Wanneer de 140 jeugdige personen, die van
de machines komen, opgeleid werden tot
deze handmatige manier, dan zouden er 100
tot 110 jeugdige personen in het bedrijf
meer worden aangenomen. Het kon ook an
ders. Als de bosjesmachines verdwijnen'zou
den 110 volwassen sigarenmakers kunnen
worden aangenomen: deze zouden dan hun
eigen bosjes moeten maken, evenals de 300
sigarenmakers, die nu in het bedrijf zijn.
Deze methode kan echter niet worden toe-
geDast omdat door de jarenlange manier
van werken met de .bosjesmachine de sigar
renmakers het bosjesmaken niet hebben ge
leerd-en dit ook niet meer kunnen leeren.
nu ze op een leeftijd van 18 tot 28 jaren ge
komen zijn. Deze sigarenmakers, geboren
Veenendalers, in hoofdzaak zouden onher
roepelijk slachtoffer worden en blijven om
dat ze slechts halve vakmenschen zijn.
Volgens de becijfering zouden-224 jeugdige
krachten jn het bedrijf méér kunnen wor
den aangesteld, als de strip-en ringmachines
werden afgeschaft
Maar over afschaffing van die machines
praat men in het Zuiden niet omdat men
van die machines daar ook het voordeel
heeft
Er zijn fabi-ikanten. geweest, die het met
de bosjesmachines geprobeerd hebben. Zij
zijn daarmee slecht gevaren, omdat ze niet
zeiven hun belangstelling er voor gaven.
Moet nu aldus redeneerde men in.Veenen
daal, een bloeiend bedrijf het slachtoffer
worden omdat andere fabrikanten dit niet
konden bereiken?
Want het gaat alleen om een concurrentie
kwestie en anders niets, zoo zeide men. Dit
werd onderstreept door het volgende;
In ons land werken op een totaal
van zestienduizend sigarenmakers nog
duizend buitenlanders in de sigaren
industrie.
Als men nu den mond zóó vol heeft
van bestrijding der werkloosheid, laat
men dan beginnen de vreemde krach
ten te ontslaan en Nederlandsche werk
lieden daarvoor in de. plaats te nemen.
Dit moet niet geschieden door. een
Regeeringsmaatregel, maar door de
patroons zeiven en geleidelijk.
Daarmee zou men de werkloosheid
bestrijden.
Wanneer beperking der mechanisatie of
stopzetting der mechanisatie werd doorge
dreven, dan zou de werkloosheid daardoor
zeer vergroot worden.
Een bemiddelingsvoorstel
De Algemeene Tabakscommissie, kortweg
genpemd A. T. C., waarin zitting hebben
importeurs, handelaars en winkeliers, heb
ben een bemiddelingsvoorstel geformuleerd,
dat hierop neerkomt, dat geen verdere me
chanisatie zal plaats vinden, dat de toestand
van heden dus bestendigd blijft, dpt de sta
tus quo wordt.gehandhaafd..
Wij hebben aan de lieeren in Amersfoort
Veenendaal gevraagd hoe zij over dit
bemiddelingsvoorstel denken en ons werd
geantwoord, da.t ook dit offers zal vragen
van de industrieën in deze plaatsen, maar
dat dit bemiddelingsvoorstel als er iets ge
beuren moet, geaccepteerd kan worden,mits
het goed uitgewerkt -wordt
Door de afschaffing van de machine zal
het zoogenaamde randbedrijf een.grooten
voorsprong krijgen. Het randbedrijf is hel
bedrijf van de thuiswerkers, die loon als
winst beschouwen. Zij kunnen werken zoo
lang ze willen, ze behoeven geen sociale
lasten te dragen, ze behceven niet te voldoen
aan tal van hygiënische voorschriften er»
kunnen zoodoende een sigaar maken voor
drie cents. Maar op deze wijze vallen we
terug in Middeleeuwsche toes'anden. Om
dit te vermijden dient de compleetmachino
voor drie cents sigaren behouden te blijven
en dient de bosjesmachine in de ndustrieën
die duurdere sigaren fabriceeren, ook te
kunnen blijven werken.
Vernielden we tenslotte, dat Dr. Wibaut
In Amersfoort, en Prof. Dr. H. Visscher in
Veenendaal namens de aanwezige Eers<e
en Tweede Kamerelden dank gebracht hen-
ben voor de ontvangst.
UIT DE ANTI REV. PARTIJ
Te Brandwijk hekken Prof. Dr. Severijn ei
Statenlid J. A. J. Jansen gesproken voor een
groote schare over: „Om het behoud der vrijheid"
en ..Stembusstrijd in crisistijd".
Na opening met gebed door den heer Vink,
hoofd der Chr. landbouwschool te Ottoland, die
op het belang der Statenverkiezingen wees,
veerde Prof. Dr. Severijn het partijleven plm. 65
jaar geleden en den oorsprong van het parlemen
taire stelsel, om vervolgens stil te staan bij de
versplintering van het partijwezen, welke spr. eer
oordeel Gods achtte.
„Om het behoud der vrijheid" is bange werke
lijkheid. 'Groot is het gevaar van de dictatuur vooi
de geestelijke vrijheid.
Spr. deed een beroep op het gezond verstand
van ons volk, doch van veel grooter belang is
een beroep op de christelijke levensovertuiging
van ons volk. De antirev. partij doet geen belof
ten, doch zij laat zien, wat zij met Gods hulp is
geweest. Spr. wekte ten slotte op tot een aaneen
gesloten strijd onder biddend opzien tot den Heere.
De h°er Jansen behandelde de practijk der
Prov. Staten. Spr sloot met dankgebed, nadat de
heer Vink nog een opwekkend woord had ge
sproken.
CAPELLE (N.-Br.). Onder leiding van haar
voorzitter, de heer K. Alblas kwam de A.-R.
kiesvereeniging „Nederland en Oranje" ui
vergadering bijefen. Door het lid R. van Dalen
werd als onderwerp ter bespreking ingeleid:
„Is teeltbeperking te verdedigen?" Op dit
onderwerp volgde een leerzame bespreking.
Ook de candidaatstelling voor de komende
raadsverkiezing werd door stemming in eerste
instantie afgehandeld. De uitslag was: 1. H.
Ker-t r. 9. .T Hav^rhals. 3. Jac. Vos,
4. J. Maris. Getracht zal worden nog enkele
personen, welke de C.-H. beginselen zijn toe
gedaan, op de lijst te plaatsen, waardoor
mogelijk de volgorde eenige verandering zal
ondergaan. De heer Kerst zal echter als lijst
aanvoerder fungeeren.
Handelsberichten
Araerikaansche Markten
NEW-YORK. 15 APRIL
Slot Vor. Slot
TARWE No. 1 Manitoba 97 Vt 37%
No. 2 Harde winter 118'.4 119%
No. 3 Roode winter 100% 110%
MAIS. No. 2 Mixed West 103% 104—
ROGGE. No. 1 67— 67KA
MEEL Springclear 6.85 6.85
KOFFIE. Do termünmarkt opende ^prijshou
dend steeg- daarna op eonlge dekkingen en
steeg, op eenige dekklngon en steun van den
randel en Brazilië en sloot prijshoudend.
Rio No 7 loco 6% 6%
Santou No. 4 loco 8% 8%
Rlo contract:
santos no. 4 contracts
Mei 8.08 8
Juli 7.99 7
KATOEN. De terijnmarkt opende nauwt
prijshoudend cn 2 p hooger tot 4 p. lager
nam daarna een teleurstellende houding aa
gen over de stijging te Liverpool; op de verla
ging deed de handel beporkte aankoopen en het
slot was prijshoudend.
Middling Upland 13.— 11.95
April 11.65 11.63
SUIKER. Slot vast.
RUBBER. Slot vast.
Mei 11.97 11.63
Juli 12.06 11.78
CICAGO, 16 APRIL
TARWE. De markt oponde traag en 1% c
lager, daalde op likwidaties door haussiers, hei
stelde zich op regenval in het ZW. en sloot
•aauwelijks prijshoudend.
Slot Vor. Slot
Mei 100% 100%
Juli 99% ioo%
MAIS. De termtjnmarkt opende traag en 1%
lager, en sloot onregelmatig.
88%
82—
88%
HAVER. Slot prijshoudend
Reuzel; Prima W Steam, loco 12.81
WINNIPEG. 15 APRIL
TARWE. De markt daalde wegens
itemming ln het buitenland en locale i
:n sloot nauwelijks prijshoudend.
Jei 89%
Jüli 00
ROGGE per Mei 41%
Juli 42%
GERST per Mei 47%
48%
144%
144%
BUENOS-AYRES, 15 APRIL
TARWE per Mei
Juni
MAIS per Mei
Juni
HAVER per Mei
GERST per April
Slot Vor. slot
ROSARIO, 15 APRIL
TARWE per Mei
Juni
MAIS per Mei
LIJNZAAD per Mei
Rivierberichten
HANSWEERT, 14 APRIL
Gepasseerd en bestemd naar;
ROTTERDAM: Telegraaf 6 st: Emilie. v d V«
-reExcelsior, Metier-; Telegraaf 19. Nortier;
Marie, de Beer; Wlleor, van Meel.
HEEREWAARDEN: Hema. van Duynen: Cla-
mar, de Rijder; Willem, van Wageningen.
AMSTERDAM: Bertha. Broekaart; Amstel 6,
st; Amstel 7. st; Stad Amsterdam 10. st.
DORDRECHT: Wannehorn, Riedinger; Drana
co 11. Ligtenberg
IJMUIDEN: Elisabeth 12, Otten
THOLEN: 4 Gebroeders, Verkammen
GRAVE: Maria Zwaga
BEERINGEN: Jama, van Gorsel
DEVENTER; Avontuur. Visser
GOES; Avontuur, Goeseijo
OUDE TONGE: De tild zal 't leeren, v d Vliet
ZEVENBERGEN: Anna, Hessels
TILBURG: Petronella. Bauwenij
's-HAGE: Trude, Doornbos
ARNHEM: Era, de Smedt
MIDDENMEER: Neptunus, de~Ronde
HASSELT: Vooruit, Boertjens
PAPENDRECHT; Adriana. de Boerst
SCHIEDAM: Goede gunst, de Boef
HOORN: Terneuzen 1, Doorns
OOSTHUIZEN: 5 Gebroeders, Oomèivs
DUITSCHLANDFreiburg, Engelhardt; Anja
van Vijven; Palu, v.n Heygen; Ió," Olieslagers;
Sani-12, Molberg; Rijn on Screlde 1, st; Irene,
Schram: Nihal. Vreugdenhil; Emfra, Stobbelair
Roos, de Munter; Josephine, de Roeck; Llmbur
gta, Gorissen; Florentine. Versyp; St Geertrulda
Bronne, Moray; Maasland, Timmermans; Craneo
burg, den Haan; Cresco Lauter
BELGIE: de st. Telegraaf 8 en 16, Stad Am
sterdam 1, Rijn „n Schelde 3 en 16, Bromo Net
ten; Elisabeth, van Ee; Neeltje, Cornet; Bella,
va»a Doodewaard; Transport 63, Anstaat; Trans
port 63. de Graaf; Isabella. Broekaart; Leentje,
van Yzerloo,Zeven Gebroeders, de Graaf; Wils
kracht, van Rijswijk; Jacques Verhagen; Erft,
Rycqart; Eugenie, van Lonkhuizen; Fr£
ser; Peruvia, Baumeister; Règulu'S, de Jong;
Unilever 12. van Lier; Elisabeth 9. Dijkstra; Ol
denzaal. Bokslag; Marie 2. de Wijs; Sulphuur,
Duut; Mathilde de Cleene; Isabella. Claus, Bon
Gar=, Probst;Cornella, v d Putten; Josephine, v
Hoornbeeck; Rheingold. Noordenne; Overeen
komst. Rei bel. Autotransport 1, Lamke Isabella
van der Wiel Virgliio de Zeeuw;.Comptoir 21
Bidecken; Gerjo, van Meel; Broedertrouw 10*
de Jongh; Grace de DIeu, de Bock; Angel e Du
rinck; Joma..dê Graaf; La Brie, Kernei; Corne.
lis. Borsje; Astarte Riesenacker; Auversota. d'
Hooge; Virgjnle, van Calstcr; Fluviale 11. v d
Abbeele; Riviera. Duqueine; Merkur. Adler; Luc
tor. van Kaam; Albertine, Lessel; Trio, Hoog
lander; Wlljo, Avontuur; Baden S, Schmitt
HANSWEERT. 15 APRIL
Gepasseerd en bestemd naar:
ROTTERDAM: 2 Gebroeders, v d Leeden;
Moa Desir, Oosse; Rheinfahrt 103, Meicelbeck
GEERTRUIDENBERG; Koophandel, Vel
DEEST: Leta. Jamin
DRUTEN: Martha. Bondewel
WERKENDAM; Holiandio, Versluis
IJSELSTEIN: Attentio Grlnwig
DUITSCHLAND: Jordacns Molberg; Stad Ost-
nde. v d Vonder; Maria Bandina, Hossen; Con
iance, Verberght; Cornelia, de Clorcq- There-
'3ia, Wyckmans; 2 Gebroeders. Diels; 'Leophil,
de Munter; Maria, v d Bosch; 2 Gebroeders,
Cock; Tevrce. de Souter; Pax. van Ratting
Seline. vap Houte;André Chenier, Krobs; Au.„-
-e, Becker; Wilhelmina. Heep; Stella Marls.
M?nnhU,0n:i6^ad|r,n Hönl|?: Fre>'a- W^sdljlt;
BELGIE: Stad a!
9, st; Damco 24, van Geffen; Fluviale
Jo, van Wijk; Juplter.'Schmitt; Onderne-
's. van Dor3tenCharles, de Roeck; Albert,
nernians; Neptuji 1. Dubbeldam; Maria Kar-
'anElvlre, He len; Karei. Grutter; Zieg
'tterPetrus. Hubens; Rien sans Dien 2 Oos
vaal; Westfalen. ZtflmaMs: Dempo, Fuch'3-
Wilhelmina, Dekker; Kura. Nortier; Elisabeth
6, Kruisweg; Cornelia, v d Doe: Hispnnia, Mul
Ier; Pasteur, v d Berg; Johanna 2, Veldkamp-
Chur, Fucrs: Bram Kempeneers;- Dini, v d-Berg
Margaretha, v ParUo
