Een vierweeksche speurtocht
door Amerika
MAANDAG 15 APRIL 1935
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Tjerkgaast c.a., J. J. Polder
vaart te Nigtevecht. Te Schalsum (Fr.), cand.
H. de Boer te Grijpskerk (Gr.). Te Hoek van
Holland (Vrijz. Herv.), mej. Ds. S. Gooszen te
Delft.
CHR. GEIREF. KERK
Bedankt: Voor Drachten,. Ds. D. Bicsma te
Drogeham
CHURCH OF ENGLAND
Aan de Engalsdie kerk (Christ. Church), te
Amsterdam, is tot predikant benoemd Rev. Ar
thur W. Allen, die gisteren zijn ambt aanvaard
heeft.
Ds. R. SYBRANDY
Ds. R. Sybraody, predikant der Geref. Kerk
te de Krim (O.) zal wegens ongesteldheid dc
eerstvolgende maanden zijn ambtelijken arbeid
mict kunnen verrichten.
GEREF. GEMEENTE EDERVEEN
Op Woensdag 3 April heeft de Gercf. Gemeen
te te Edcrveen een nieuw kerkgebouw in ge
bruik mogen nemen. De plechtigheid werd geleid
door Ds. R. Kok van Veenendaal, die sprak
over Gen. 28 19, „En hij noemde den naam der
pUats Beth-El",
CONFESSIONEELE VEREENIGING
Aid. Gelderland-Overijssel
De voorjaarsvergadering van de afd. Gelder
land-Overijssel van de CoDfessioneeie Vereeni-
ging, zal Woensdag 8 Mei a.s te Apeldoorn
worden gehouden. Ds. J. F L. A. d e a g h e r.
Ned. Herv. predikant te Slijk-Ewijk, zal de
openingsrede houden. In de middagvergadering
treedt als referent op Ds. A Dönzelmann,
Ned. Herv. predikant te Meppel. met het onder
werp: „De roeping der confessioneele gezindheid
tegenover het kerkelijk vraagstuk".
NED. HERV. GEM. TE VOORBURG
De Ncd. Herv. Kerk te Voorburg heeft be
sloten met het oog op de intrede van Ds Roo-
denburg den hulpprediker Speelman met
12 Mei te ontslaan, terwijl Ds. Sonne veld in
de H«rv. Kerkbcde mededeelt, dat hij in zooverre
hersteld is, dat hij met Mei D.V. weer met de
catechisaties zal beginnen.
REORGANISATIEVOORSTELLEN
Van „Kerkopbouw"
In het orgaan van „Kerkopbouw" ontwik
kelt Prof. Brouwer de nieuwe voorstellen,
waarin deze Vereeniging haar hoofdgedach
ten vervat heeft. Deze zijn:
1. een goede vertegenwoordiging der kerk
In plaats van een stelsel van pesturen dia
met het wezen der kerk geen verband hou
den;
2. de arbeid op het terrein van in- en uit
wendige zending in de kerkelijke vergaderin
gen opgenomen;
3. de Heiworm de Kerk beschouwd als een
ideel der algemeene kerk met een eigen ka
jakter, dat niet aan ee:i formulier eens voor
al gebonden mag worden;
4. hulpgeraeenten mogelijk gemaakt;
5. kerkelijk opzicht (en tucht) door kerk-
Visitatoren en moderator ingesteld.
OXFORDGROEP IN DENEMARKEN
Evenals colangs in Noorwegen zijn dezer dagen
ook in Denemarken door de Oxfordberwegkig op
breede sohaal bijeenkomsten gehouden, die even-
seer duizenden bezoekers höbben getrokken en
blijkens de bladen tot levendige belangstelling iri,
dc geestelijke dingen hébben geleid.
PAASCHCOLLECTE GEREF. BOND
In de Ned. Herv. Gemeenten, waarvan de
Kerkeraad den Geref. Bond (voorz. Ds. M. v.
Grieken) gunstig gezind is, wordt met Pa-
schen een collecte gehouden voor het Studie
fonds van den Bond. Er zijn uiteraard dus
talrijke gemeenten, waar de meenning van
den Kerkeraad -niet door alle leden gedeeld
■wordt, Van dezulken vraagt de Geref. Bond
een Paaschgave voor het genoemde doel.
Daartoe zijn circulaires verzonden, waarop
tegen Paschen antwoord wordt gehaald. Wij
deelen een en onder gaarne mede, omdat ver
sterking van het Studiefonds van den Geref
Bond gelijk staat met versterking van het
aantal predikanten, die de beginselen van
den Bond toegedaan zijn en al zoodanig in
de Ned. Herv. Kerk de positie der Geref. be
lijdenis en haar toepassing op hot gemeente
lijk leven helpen verstevigen. Terecht wordt
In de genoemde circulaire gezegd, dat de
druk der tijden groot is, m«w dat de nood
der Kerk nóg grooter is.
Inwijding Duinzichtkerk
te 's Gravenhage
Zaterdag j.l. is de nieuwe Duinzidhtkerk der
Ned. Herv, Gemeente te 's-Gravenhage gereed
gekomen en op plechtige wijze ingewijd
De dienst, die een sterk liturgisch en oecume
nisch karakter had. werd geleid door den wijk-
predikaot. Ds. L. D. Poot, die o.m. een korte pre
dikatie hield naar aanleiding van Joh 3:31a. ter
wijl voorts de oud-hofprediker Ds. W. L. Weiter.
Dr. H. Scbokking en Ds. L. J. v. Leeuwen naar
liturgisch gebruik hun medewerking bij het
overige gedeelte van den dienst verleenden. Het
Duinzichtkerkkoor o.l.v. Adr. Engelsch heeft ver
schillende liederen ten gehoore gebracht.
T oespraken
Na afloop is het woord gevoerd door Mr. W.
baron van Lynden. eere-voorzitter der Bouwcom
missie en voorz van het College van Kerkvoog
den; door Ds. G. B. Westenburg. die de Kerk
ln ontvangst mjiim als voorz. van den Kerkeraad;
door Ds. D. den Breems, Secretaris der Alg.
Synode; door Ds. E. Michel in Moreau namens
de Waalsche" Herv. Gemeente in Den Haag; door
Pastor F. Herbst namens de plaatselijke Duitsche
Bvang. Gemeente en de Duitsche Ëvang. Kerk,
door Dr. W. Thomson, namens de Synode der
Kerk van Schotland en door Pastoor Heyligers
namens de Oud-Katholieke Kerk,
Vermelden we nog. dat tot de vele belangstel
lenden behoorden Z.Exc. Mr A. de Wilde, d?
wnd. burgemeester. Mr. Dr. S. de Vries Czn., tal
vao andere autoriteiten en een groot aantal pre
dikanten.
De kerk is een halfzelfstandige kerk. bevat 700
zitplaatsen, een jeugdkapel met 250 plaatsen, een
kerkokamer. een bibliotheek, een padvindershuis
cn een ondergrondsche fietsenbergplaats voor 2d0
rijwielen. Er naast is een pastorie en een kosterie
gebouwd, alles onder leiding van architect W
Verschoor.
Prof. Wencelius en het Calvinisme
Op den in ons blad van 6 April vermelden
brief van Prof. Wencelius, in de Heraut ge
publiceerd door Prof. Dr. H. H Kuyper, ant
woordt Prof Dr. K. Schilder in de Reformatie
met een breedvoerig artikel, waarin hij niet
zoozeer dien brief bespreekt als wel de uit
spraken van Prof Kuyper over de Calvijn-
herdenking in 1909 te Genève stelt tegenover
diens uitspraken van de herdenking, die pas
te Parijs heeft plaats gehad.
Inzake den brief van Prof. Wencelius zegt
Prof. Schilder tot Prof. Kuyper:
„U zoudt van de dragers van namen van
„calvinisten" als Krafft, Slotemaker de
Bruine, Haitjema voorzeker ook wel een
brief kunnen krijgen, en publiceeren, die m
hoofdzaak gelijk is aan dien van Prof. Wen
celius. Maar u zult zulke brieven niet vra
gen. U zult veel te goed weten, dat niet alles
Calvinist is, wat in den Calvijn-almanak
Calvinist heet. Maar daarom is met het breeu
uitmeten van dit ééne geval-Wencelius de
vraag, waarom het gaat, niet beantwoord, ze
is niet eens aangeraakt. Het gaat immers
niet over de vraag, wat iemand probeert te
zijn, doch over de andere, als hoedanig hij
blijkens zijn publieke acta et gesta thans
reeds gelden moet. Iemand moet. zegt Dr A.
Kuyper, in zijn gememoreerd Encyclopaedia
fragment, zelf het symbool (de belijdenis) zij
ner eigen kerk tot levensparool hebben, en
er voor „stMn", zal hij bv. een symboliek
kunnen schrijven".
Met deze opmerkingen van Prof. Schilder
stemt overeen wat (Dr. J.) v(an) L(onkhuy-
zen) schrijft in een ons toegezonden nr. van.
dé Geref. Kerkbode i'öor Schouwen-Duive-
"land:
Maar professor te zijn aan een vrij
zinnige Kwakerschool; gepromoveerd tot doe
tor in de Theologie aan de meest vrijzinnige
Theol. School van Amerika (Union Seminary
te New York); hulpprediker in een kérken
groep, die allerminst als het Calvinisme te
handhaven en te propageeren bekend staat*
lid van een plaatselijke Fransche kerk met
de Westmintersche Belijdenis, zie, dat alles
legt ons Calvinisme om met de woorden
van Dr. Beets te spreken wel wat „open
voor critiek".
,En maakt het wel wat bezwaarlijk voor
de 100 pet. Calvinisten in Amerika om zoo
een als vertegenwoordiger aan te merken".
In het artikel van Prof. Schilder treffen
wij de mededeeling aan, dat de Rotterdam
mer „dadelijk" het artikel van Prof. Kuy
per in de Heraut doorgaf; later wordt dit
nog eens gezegd in dc bewoording, dat. de
Rotterdammer er „vlug bij" is. De achter
deze woorden schuilende bedoeling is ons
volkomen vreemd. Als Prof. Schilder
thuis was in de keuken van een Chr. dag
blad op Zaterdag, dan zou hij weten, dat
de stroom van kerkelijke bladen op dien dag
eenvoudig belet, er bedoelingen op na te
houden. Om het heel precies te zeggen: do
Heraut van 6 April lazen wij om 9 uur, de
Reformatie van 13 April om 1 uur. Zonder
bedoeling.
Kerk en Staat in Duitschland
Boven den Bijbel de vooronders
Naar de Tel. uit Leipzig verneemt, wordt
in het leerplan, dat de stad Leipzig haar on
derwijzers hoeft voorgeschreven, over het
Godsdienstonderwijs het volgende bepaald:
„Do Godsdienstonderwijzer moet er zich
[steeds van bewust zijn,dat de Duitsche jeugd
op do. kennis van de religieuze en ethische
opvattingen van haar voorvaderen veel meer
recht heeft dan op hot kennen van de ge
schiedenis van het Oude Testament. Daarom
moet hij bij iedere gelegenheid, die zich voor
doet, den Germaanschen godsdienst ter spra
ke brengen en de kinderen met de oud-Ger-
maansche gebruiken bekend maken. In de
.hoogere klassen moeten de Genmaansche
godsdienst cn het indringen van het Chris
tendom in de Germaansche wereld behan
deld worden. Hierbij mag niet verzwegen
worden dat de kerk een groot gedeelte van
den Germaanschen vrijheidsgeest onder
drukt heeft".
UITBREIDING KERKGEZANGEN
Onder den titel „De uitbreiding onzer kerk
gezangen" heeft Ds H. A. van Minnen
Geref. pred. te 's-Gravenzande, bij W. D.
M cinema te Delft uitgegeven een korte
en heldere uiteenzetting van de voorgeschie
denis en de beteekenis der uitbreiding, door
de Gen. Synode in 1933 gegeven aan de kerk
gezangen, die in de Geref. Kerken worden
gezongen en achter de Psalmen zijn afge
drukt. Als lid van de Commissie, die de uit
breiding heeft voorbereid, had Ds. van Min
nen uiteraard volledige kennis van zaken.
Deze, gevoegd bij zijn sobere, omniet te zeg
gen nuchtere schrijftrant, heeft het boekie
gemaakt tot een betrouwbaar oriënteerings-
middel. In de laatste bladzijde maakt de
schrijver ook zijn meening openbaar over
de houding, welke men z.i. ten aanzien van
de uitbreiding moet innemen.
ZENDING EN PHILANTHROPE
AFSCHEID Dr. J. RONDA
Zijn opvolger Dr. W. J. Mulder
De samenkomst, waarin de geneesheer-directeur
der stichting „Wolfhezc", Dr. J. Rcoda, en
de huismeester, dc heer E. Schipper afscheid zullen
oemen van hun werk is bepaald op 25 April a.s.
Dc oicuwe functionarissen. Dr. W. J. Mulder en E.
A. v. Aken zullen dan meteen tot hun arbeid
worden ingeleid.
DE 100.000STE
In het Koflcfiiehuis „Zwartendijk" te Egmona
aan Zee 'heeft het Centraal Genootschap voor
Kinderherstcliliiigs- en Vacantie-kolonics Zaterdag
de opneming van het 100.000ste kind met eenige
feestelijkheid gevierd. Dr. A. Schuckirik Kool, voor
zititer van het hoofdbestuur, overhandigde aan de
100.000ste, een meisje, een zilveren vork en lepel.
Ook de eerste van het nieuwe 100 000-tal, een
knaap, werd op gelijke wijze bedacht.
EVANGELISATIE IN DRENTE
Te Assen hebben vergaderd de De put aten
v ah den Evangelisatie-arbeid'in de "classis
Assen der Geref. Kerken, onder leiding vÉ,n
Ds. Bos. De tent, die geheel gerepareerd is.
krijgt 70 nieuwe banken en zal op 12 plaat
sen in de classis geplaatst worden. In Mei
hoopt de Ned. autozending een toumée te ma
ken door de classis.
INTERN. HAVENZENDING
„IMMANUEL'.
Een weinig bekond, maar zeer belang
rijk Evangelisatieterrein is dat van de
wereldhavens, waar een vlottende bevol
king zeelieden va velerlei taa_ en natie
zonder geestelijke voorlichting of verster
king komt en gaat. De Intern. Havenzeu-
ding ..Immanuel" poogt hier het licht des
Evangelies ie do-'gi schijnen. Haar afdeeling
Nederland-Belgiè zendt ons een nummer
van het orgaan „Havennieuws" en daaruit
krijgen we een indruk van den omvang en
de beteekenis var. dit werk.
Uit tal van buitenlandsche havens onfc
ving men verblijdende mededeelingen. Zoo
maakte een der werkers, b.v. Zimmermann
uit Berkeley (Californië) een wereldzen
dingsreis en bezocht de havenzendingspos-
ten. O.a. Rangoon, waar gewerkt wordt on
der duizenden Az'aten; Calcutta, waar hij
de Bengaalschc Zeemanskwartieren bezocht
eil het Evangelie verkondigde aan honder
den in de propvolle straten; Madras, waar
in de haven dc vlsscherswijken en achter
buurten, met behulp van een fonograaf vele
inboorlingen bereikt werden met de Blijde
Boodschap; Colombo, waar in Gods kracht
onoverkoombare bezwaren werden wegge
ruimd, zoodat voor de H. Z. toegang verkie-
gen werd tot de terreinen van 5 groote
Scheepvaartmaatschappijen, zelfs Moham-
medaansche.
Nieuwe havens werden voor het werk ge
opend in Brindisi (Italië), Havanna (Cuba,,
Port au Prince (I-laïta), Santo Domingo
(Dominicana-republiek), San-Juan (Porto-
rico), St. Thomas (Virgin-eilanden, en Port
de France (Frans Martinica).
Wat Nederland en België betreft, is te
wijzen op de haven van Antwerpen,
waar in 1934 550 schepen van 30 verschil
lende naties bezocht en ruim 40.000 Tracta
te», 10.000 Geschriften, 200 Bijbels verspreid
zijn.
In de havens van Rotterdam en
Schiedam zijn bezocht 364 zee- cn 410
binnenschepen, terwijl er o. m. verspreid
werden 4000 Evangeliën, 2600 kalenders,
16000 tractaatjes en 1700 brochures.
Wie dit mooie werk steunen en de wer
kers bemoedigen wil, zende zijn gave aan
den heer J. Jansen Jr., Kcrkweg 22,
Beekbergen, wiens gironummer41914is
RUDOLPHSTICHTING
Algemeene Rij kstuinbouwwin ter cursus
Deze cursus, begonnen met 17 leerlingen,
telde thans 12. Woensdagavond werd na een
afgelegd examen aan bijna allen het diploma
uitgereikt
Tegenwoordig waren de Commissie van
Toezicht, de Rijkstuinbouwconsulent Ir .D
Blocmsma, en enkele ouders der leerlingen.
Nadat de leerlingen door de leeraren geëxa
mineerd. waren, hield de consulent een toe
spraak en reikte de diploma's uit.
Daarna sprak de voorz. van de Comm. van
Toezicht, dc heer B. Geleynse zijn dankbaar
heid uit. dat zooveel jongens het diploma
hadden verkregen.
Aan de heer Bloemsma werd dank ge
bracht voor diens medewerking om hier een
cursus in het leven te roepen. Een woord van
dank werd gericht tot de leeraren, de heer
Abma, hoofd eener school te Ede, en de heer
P. van Wijk, tuinbouw-vakonderwijzer, te De
Glind.
Een der leerlingen, B. Kruimer, dankte na
mens alle geslaagden voor de lessen hun ge
geven en bood een souvernir aan.
Schoolnieuws.
Achterlijke en zenuwzwakte
kinderen
In hotel Terminus te Utrecht hield de
Ver. voor Chr. Onderwijs aan achterlijke en
zenuwzwaltke kinderen haar jaarvergade
ring onder voorzitterschap van den heer J.
de Graaff.
De voorzitter opende de vergadering met
gebed en Schriftlezing uit 1 Samuel 17. In
het openingswoord wees spr. op de vooruit
gang van het B. Chr. Onderwijs en noemde
de natuurlijke aanleg toch de hoofdzaak.
Voorts herdacht Spr. het overleden lid den
heer BrandAvijk uit Den Haag.
Na- het- openingswoord werden de notulen
goedgèkeürd en bracht 'de- heer H.Leene
het jaarverslag uit
Jaarverslag
Aan het jaarverslag van den secretaris,
den heer H. Leene, ontleenen wij, dat er in
het Bestuur geen verandering kwam, door
dat de heer J. L. de Witt die aan de beurt
van aftreden was, werd herkozen.
Ledental
Het ledental liep iets terug. Het jaar werd
begonnen met 91 en afgesloten met 8S leden.
In samenwerking met de „Vereeniging
van Onderwijzers en Artsen", den Bond ter
bevordering van het R.K. B.L.O. en de Ver.
voor Chr. B. O." werden naar aanleiding van
plannen tot inhouding der Gemeentelijke
marge, een 5-tal adressen gezonden in het
afgeloopen jaar. Deze adressen waren ge
richt aan de Gemeentebesturen van Rotter
dam, Gouda.Leiden en Almelo.
De heer de Graaff Avas in het afgeloopen
jaar wederom namens de vereeniging ver
tegenwoordigd in de Commissie voor voort
gezette Vakstudie, de heer Calliber in de
A. V. O. en mej. Breukelaar en dc heer Cal
liber in de Werkplaatsgemeenschap te
Bilthoven.
Het Bestuur werd gemachtigd voortaan op
onze vergaderingen afgevaardigden te vra
gen van de verschillende groote vereenigin-
gen op 't gebied van het Chr. Onderwijs
ten einde voor deze arbeid in ruimeren kring
belangstelling te wekken. Het jaarverslag
werd besloten met'een woord ter nagedach
tenis aan den overleden vertegenwoordiger
van de „Ver. voor Chr. B. O." te Den Haag,
den heer A. Renes.
Financieel verslag
Het financieel verslag van den penning
meester, den heer A. J. Calliber, meldde een
voordeelig saldo van f 34.98. Het reserve
fonds is nu f 190.De contributie werd
vastgesteld voor 1935 op 2.50.
Na gehouden bestuursverkiezing werd de
heer Calliber als penningmeester herkozen.
Na eenige besprekingen over de afdeelings-
aangclegenheden, werd des middags een
referaat gehouden door Mevr. v. Leeuwen-
Aal bers.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
In Nederlandsch-Indië
De heer J K. M o 11 m a k e r. laatstelijk onder
wijzer aan de leerschool te Solo. thans met ver
lof te Sauwerd (Gron.) is met ingang van 1 Dec.
a.s. benoemd tot hoofd van de Chr. Holl. Inl.
School te Schragen (Ned.-Indië)
De heer H. Baayen .laatstelijk onderwijzer
aan de Chr. Holl. Chin, school te Klaten. thans
met verlof te Bergen op Zoom, is met ingang van
1 Jan. '36 benoemd tot hoofd van de Chr.
Schakelschool te Oslo.
Aan de Chr. U.L.Ó.-school te Middelharnis is
tot hoofd benoemd de heer A. Beversluis
aldaar, voor tijdelijk.
Tot onderwijzeres aan de Chr. School te
Eemnes (Utr.) is benoemd mej. C. P. d e D i e te
H. J. OFFERS
Ter jaarvergadering van de Ver. voor Chr
U.L.O. te K a m p e n heeft de heer H J Offers,
hoofd der bijz. U.L.Ó.-school, afscheid geno
men.
De heer Offers, die het onderwijs gaat ver
laten, ontving daarbij vele blijken van da
hoogachting, welke men voor hem en zijn
werk te Kampen heeft. Hij werd toegespro
ken door de heeren H Pitman, wn. hoofd de"
school, D .W. Reinders, inspecteur L.O., Prof
Dr A G Honig, Ds. H H Schoemakers, W
ten Kate (oudste collega), J. B. Klok (jong
ste collega), Veldhuyzen van Zanten, secre
taris der Vereeniging en H. Krans Hzn.,
oud-leerling.
J. CASPERS
Op 1 Mei a.s. zal het 25 jaar geleden zijn. dat
de heer J. Caspers. Hoofd der Geref. School op
den Lcbretwcg te Oosterbeek zijn loopbaan
bij het Chr. Onderwijs begon.
AFSCHEID J. PAS
Als Inspecteur L.O.
De heer J. Pas, die met 1 April als Inspecteur
van het L. O. te S c h i e d a m en omgeving is
afgetreden, heeft Zaterdagmiddag onder betoon
van groote belangstelling afscheid genomen Ln het
Geref. Jeugdhuis tie Schiedam Uit opkomst en
toespraken bleek, hoezeer de 'heer Pas werd ge
waardeerd om zijn aangenomen omgang en strikte
rechtvaardigheid. Namens 800 hoofden en onder
wijzers werd hem, na een toespraak van den heer
van B o c h o v e, aangeboden een door den
Schiedamschen kunstenaar J. Scheuermann op
hout geschilderd gedenlkibörd, waarop benevens
de opdracht twee zeer geslaagde voorstellingen
van het schooltoezicht in den ouden tijd en uit
den tijd van de.n heer Pas.
Ter receptie heeft de heer J. Dinkelaar, wet
houder van onderwijs, den heer Pas gehuldigd
erop wijzende, dat hij een sfeer had weten te
scheppen met de in zijn functie gecontroleerden.
Hij had drie gemeentelijke inspecteurs meege
maakt, de heeren Horn, Gosiinga en de Smit en
nooit heeft het college moeilijkheden met hem
gekend, of zij werden overwonnen.
De heer Pas dankte voor het gesprokene en
voor de medewerking, die hij steeds van het
gemeentebestuur ondervonden had.
Ongeveer 400 personen hebben daarna den
heer Pas tot afscheid de hand gedrukt.
M.T.S. VOOR BOUWKUNDE
Toevoeging van een aid. Weg- en
Waterbouwkunde
In het 5de jaarverslag (over 1934) van de
Middelb. Technische School voor Bouwfcunle
te Amsterdam (Dongestraat 12), die een
bloeiende afdeeling bouwkunde bezit, zal dit
jaar uitgebreid worden met een 2e afdeeling
nl. een voor weg- en waterbouwkunde. Deze
afdeeling weg- en waterbouwkunde zal wor
den geopend met ingang van September 1935.
Voor talrijke jongelieden, die tot nu toe
buiten de hoofdstad des lands hun opleiding
moesten zoeken voor weg- en waterbouwkun
de. is dit een verheugende gebeurtenis.
125 leerlingen uitsluitend voor burgerlijke
bouwkunde bezoeken de school, waaronder
zich één meisje bevindt.
VERLENGING LEERPLICHTIGE LEEFTIJD
Het Hoofdbestuur van de Ver. Volksonder
wijs heeft aan de Regeering en aan de Sta-
tcn-Generaal verzocht te bevorderen dat de
leerplichtige leeftijd met een jaar verlengd
.Het N.O.G. en de Bijz. School
De 89e algem. vergadering van het Ned.
Onderwijzers-Genootschap zal 31 Juli en 1
Augustus te Groningen gehouden wor
den. Op de agenda vinden wij o.m. een rap
port van de commissie betreffende de Openib.
School, bevattende 20 conclusies. Enkele daar
van mogen hier een plaats vinden, bijv. do
twaalfde:
„De verbrokkeling van ons onderwijs, de
voortgaande ontwikkeling van ons onder
wijs in particuliere richting zijn niet bevor
derlijk a oor de staatseenheid en ondermijnen
de volkstucht".
En de vijftiende:
„Bijzondere Scholen kunnen gesticht Avor-
den op verzoek der ouders, die zioh terecht
bezwaard gevoelen hun kinderen naar de
Openbare School te zenden. De stichting van
Bijzondere Scholen is in zooverre beperkt,
dat niet iedere Godsdienstige richting recht
heeft op een eigen school. Met uitsluiting
van sectarisch onderwijs moet gevolgd Avor-
den een stelsel van concentratie".
En de negentiende:
„Voor een goede ontwikkeling van ons
Volksonderwijs is het noodig, dat het on dei-
wijs geheel onttrokken wordt aan de invloed
der partijpolitiek".
Ja dat laatste vooral lijkt ons prachtig......
voor de openbare school.
Examens
PROMOTIES
RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN'
Bevorderd tot doctor in de Rechtsgeleerdheid
op een proefschrift „Statica en dynamica", de
heer C. Kool. geb. te Groningen.
ACADEMISCHE EXAMENS
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Gealï
Nederlandsche letteren: doet. ex., de heer C. H.
A. Kruyskamp.
Klass. Letteren: cand.cx., mej, J. C. Klink.
Indisch recht: doet. ex., de heeren AV A. Bo-
venkamp en Soediono; cand.ex., de heer G. R,
GEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM.
Gasl.: Rechtsgeleerdheid: cand.ex., de heeren R.
v. d. Bergh en H. vam Dam.
Geneeskunde: doet. ex., de heeren "W. P. v. d.
Merwe. H AVoerdeman, O. L. Abas, D. J. Otten
en P Leguit.
R.-K. UNIVERSITEIT TE NIJMEGEN. Gesl.ï
Germaansche taai- en letterkunde (Engelsch)t
cand.ex.. de heer G. Storms, Sittard; en mej. E,
Nijst, Nijmegen.
Nede-rl. taal en letterkunde: cand.ex., de heer
F. AV. H. J. Slijpen. Linne.
RIJKSUNIA'ERSITEIT TE UTRECHT. Ges!.:
Bakker, A. M. Oosthoek, en R. Scliuumans:
Veeartsenijkunde: doet. ex. Ie ged., de heeren
D. D. Bakker, A. M. Oosthoek en R. Söhuur-
mans: 2e ged. de heeren P. L L. Bollen, J. M.
van der Born, A M. Huizinga en K. B. M.
Koelman.
Rechten: cand.ex., de heer F. R. Crommelln.
DIPLOMA HANDEL EN ADMINISTRATIE
De minister van Onderwijs brengt ter kennis,
dat het examen Staatspractijkdlploma voor
Handel en Administratie in 1935 zal worden
afgenomen op 1. 2 en 3 Oct. te Den Haag. in
de Grafelijke Zalen (Binnenhof). Aanmelding
vóór 1 Sept. bij J. M. Fleurbaaij. Anemoonstraat
151, Den Haag, postrekening 160.633.
Kunst cn Letteren.
JO VINCENT
Men meldt ons:
Jo Vincent heeft de vorige week in de
Mariastichting te Haarlem een operatie
ondergaan welke een vlot verloop heeft ge
had. Haar toestand is naar omstandigheden
bevredigend. Binnen afzienbaren tijd hoopt
de kunstenares haar ïverkzaamheden te
hervatten.
De strijd tusschen twee symbolen
door Mr P. BORST
V)
Alles voor het onderwijs
Alles hebben de Amerikanen over voor het onderwijs, zoo zegt
men. De schoolgebouAven zijn paleizen. De universiteiten zijn
machtige wolkenkrabbers. De laboratoria kosten millioenen. Maar
de schoolmeesters in Chicago hadden ten tijde van mijn bezoek
sinds twee jaar geen salaris ontvangen. De opvoeders der jeugd
leden bittere armoede. Wel konden zij hier en daar in de A. P.-
stopes levensmiddelen krijgen op crediet, maar dan moesten zij
hun vordering op de gemeente verpanden en natuurlijk menige
veer daarbij laten. Hoe komt dat? Dat is een kwestie van be
lasting. In Chicago en omgeving Avordt het onderwijs betaald
Het centrum der medische wetenschap: ziekenhuizen en laborato
ria te New-York.
K 'X IV stond in het nummer .van 10 April,
uit de grondbelasting. De eigenaars van huizen en landerijen
hebben echter reeds lang opgehouden tp betalen Geen enkele
autoriteit durft het aan om deze belasting met geweld te innen.
Zij wordt gewoon niet betaald en daarmee uit. Zoo is er geen
geld voor de schoolmeesters.
Zes Aveken na mijn terugkomst kwam er in Chicago uitkomst.
De Centrale regeering sprong bij. Zij leende aan de gemeente
*6 20.000.000.Een bedrag van 21.592.000.— werd toen aan de
noodlijdende onderwijzers wegens achterstallig salaris uitgekeerd
Land van tegenstrijdigheden. Eenerzijds overvloed en ver
spilling. Paleizen ten dienste van het onderwijs, tenvijl men
voor meer dan 21.000.000 dollars bij den onderwijzer in het krijt
staat! Wat die onderwijzers betreft, over het algemeen hebben
dezen zich zeer hoogstaand gedragen, beter dan hun medebur
gers. Ik heb ouders gesproken, die er niet over uit konden, dat
de leeraar van hun kinderen zoo opgewekt zijn plicht bleef doen.
Zij hebben geprotesteerd, maar zij hebben het hun toevertrouwde
kind niet in den steek gelaten.
Nationalisme
De Amerikaan is nationalist. Hij is trotsch op het land waarin
hij woont. Trotsch vooral, omdat het een groote republiek is.
De sterren en strepen van zijn vlag zijn voor hem een roerend
symbool. Wij zijn een groot volk, een republiek, wij kennen
geen keizers of koningen, wij kennen geen adel. Wij zijn het
volk, dat zich zelf regeert.
Maarallenvegen bespeurt men een schier kinderachtige
belangstelling voor den Prins van Wales, het is de hoogste eer
voor een Amerikaansch meisje uit de „upper ten" om in Londen
te mogen worden voorgesteld aan het Engelsche hof. De koning
en koningin van Engeland worden er vereerd. Menige millionairs
dochter bood haar bezittingen met vreugde aan een armen na
zaat uit een adellijk geslacht. Amerika is een democratisch land
en het vereert koningen en prinsen, koestert een schier onbe
grensde bewondering voor den dictator Mussolini.
Honor System
Amerika is het land van bedrog en misdaad, zegt men. Ik
kreeg de waarschuwing mede, om goed uit te kijken, want
overal loerden dieven en roovers. Maar in de drukste straten
Aran New York zag ik krantenstalletjes zonder krantcnverkooper.
Een bakje met geld lag open en bloot klaar. Men wierp er zijn
2 of 3 centen in en nam de krant die men wenschte. Men kon
ook in het bakje graaien cn geld wisselen. Hetzelfde bij de
appelenstalletjes. De brievenbussen waren bedekt met pakjes,
die op den postbode wachtten. Wat niet in de bus kon, legde
men er op of er naast. En niemaml van de menschen, die pas
seerden. dacht er aan iets weg te nemen.
Dat noemt men het Honor System, een speculatie op het eer
gevoel van het groote publiek. Zoo vertelt Maurois van een ont
moeting met professoren van de Princetown University. De stu
denten aan deze universiteit maken bij het examen liet opstel
in hun eigen kamertje, zonder eenig toezicht „Wij verbieden
hun", zoo zeiden de professoren, „om hun boeken er hij te ge
bruiken en dat is voldoende".
Wat is Amerika nu, een land van bedrog en leugen of een land
van grenzelooze betrouwbaarheid?
Armoede of overvloed
Wij hebben gehoord van de ontzettende armoede, die in
Amerika heerscht. Millioenen hebben er broodgebrek. Er zijn
geen sociale wetten, die de zwakken beschermen. In dezen
crisistijd heerschen onder de werkloozen de A'reeselijkste toe
standen. Maarik heb heel arme menschen ontmoet, die het
toch eigenlijk beter hadden dan een goede middenstander in
Holland. De eerste levensbehoeften zijn zoo ontzaglijk goedkoop.
Natuurboter, vleesch, suiker, melk, room, fruit, ze kosten slechts
enkele centen. Ook na omrekening der valuta niet de helft en
soms niet een kwart van den Hollandschen prijs. De huisvrouw
uit den gegoeden middenstand gaat in Nederland nog zuinig
met het voedsel om. Ginds zijn arme menschen er royaler mede.
Deze overvloed en lage prijs van de eerste levensbehoeften ma
ken het mogelijk dat bijna overal de relief, d.i. het maatschap
pelijk hulpbetoon, in ruime mate kan steunen. Niet in dollars,
maar in voedsel. Mij is van verschillende zijden verzekerd, dat
b.v. in Chicago niemand van honger behoeft om te komen, want
dat hij altijd rijkelijk de eenvoudigste levensmiddelen van de
„relief" kan ontvangen. En als men slechts één dollar bezit, dan
doet men er, om zijn honger te stillen, in Amerika veel meer
mede dan in Nederland met 1.50. Amerika is duur, maar de
eerste levensbehoeften zijn er spotgoedkoop.
Standen verschil
In Amerika bestaat geen standenverschil, zegt de een. Nergens
is de kastegeest zoo ontwikkeld, als juist in de Vereenigde Staten
zegt de ander. Pas binnengekomen emigranten worden niet
aangekeken. De man, wiens grootvader reeds Amerikaan was,
kijkt hoogmoedig neer op dengene, die maar op één Amerikaan-
sche generatie kan bogen. De „van Rensselaers" en andere oude
geslachten, die een stamboom bezitten tot de eerste Hollandsche
of Engelsche pioniers uit de 17e eeuw zijn totaal ongenaakbaar.
Hoe zit het met deze tegenstrijdigheid? Wat ik er van gezien
heb, viel nog al mee. In de politiek bestaat, naar wij later zullen
zien, de democratie niet. Wel in het gewone leven. Een armo
student wordt niet voor minder aangezien dan een rijke. Me»
vindt het heel gewoon, dat hij voor zijn brood moet werken. Dat
gebeurt b.v. door als kellner aan de tafel van zijn kameraden te
bedienen. Soms is hij een paar uur per dag chauffeur van den
dokter. In de lange zomervactntie werkt hij op het land. De
vrouw van den professor, die geen dienstbode kan vinden, huurt
een student om de borden te wasschen. Of om 's avonds op de
kinderen te passen, als zij uit wil. Alles a raison A'an 40 cent
per uur. Toen ik in Rockefeller City (New York) boven op de
wolkenkrabber stond, vertelde de bewaker mij dat de oud»
Rockefeller zoo nu en dan eens boven een praatje kwam. maken.
Hij klopte hem dan eens op den schouder en was even joviaal
als met iedereen. Zoo iets schijnt daar geen uitzondering te zijn.
Opschepperij en minderwaardigheidsgevoel
De Amerikanen hebben een sterk „minderwaardigheidscom-
plex1;. Zij voelen of ruiken als het ware dat het oude Europa
hen in historisch gevormde cultuur de baas is. Maar zij verzet
ten zich daartegen door tot het andere uiterste over te slaan
Dan schimpen zij op het oude vervallen Europa. „Wij hebben
meer locomotieven, automobielen en frigidaires per inwoner, dan
ieder ander volk ter wereld. In bijna ieder huis staat bij ons een
electnsche waschmachine. Iedereen heeft een bad, centrale
verwarming, radio. Het grootste hotel ter wereld staat in
Amerika. Kent U het? Het is het Stevens Hotel. Wanneer een
gast in iedere
kamer van dit
hotel één nacht
wil slapen moet
hij negen jaar
blijven logee-
ren". (Deze laat
ste berekening
hoorde ik zes
maal, uit zes
A'crschillendo
monden). De
crisis heeft deze
klanken eenigcr
mate verzwakt.
Hier en daar is
het minderwaar
digheidsgevoel
sterker gewor
den en durft
men het ook te
uiten hoort men
soms uit den
mond A-an een
Amerikaan het
ongelooflijke
dat het mis
schien in de
oude wereld er
niet zoo slecht
voor staat als
in hun eigen
country;, A
