Economie
VRIJDAG 15 MAART 1935
EERSTE BLAD PAG 3
Kerknieuws.
CALVIJN-HERDENKING
NED. HERV. KERK
Bero.epen: Te Benschop, H. H. van
Ameide to Groot-Ammera.
GEREF. KERKEN
Tweetal: Te Den Haag-Oost, P. N.
Kruyswijk te Hilversum en F. de Vries te
Mijdrecht.
Beroepen: Te Anna Paulownapolder,
cand. E. Jansen te Wierden.
CHR. GEREF. KERK
Tweetal: Te Naarden-Bussum, W. Heer-
ma te Aalsmeer en S. van der Molen te Rot
terdam-C.
GEREF. GEMEENTEN
Bedankt: Voor Giessendam, J. D. Barth
te Borsselea.
COMITÉ HERDENKING AFSCHEIDING.
Het „Comité tot Herdenking van de Af
scheiding van 1S34" heeft Maandag 11 Maart
jj. In het Kuyperhuis te Den Haag zijn
laatste vergadering gehouden. Deze vergade
ring werd voor een groot gedeelte ook bijge
woond door Z.Exc. Dr. H. Colyn.
Door den heer A. Schilder, accountant te
's-Gravenhage, werd de boekhouding van den
penningmeester gecontroleerd. Het rapport
hierover eindigt met de verklaring, dat de post
„Collecten en Giften", met een eindbedrag
van f 36.493.15 is gecontroleerd en in orde
bevonden.
In overeenstemming met hetgeen het Comi
té schreef aan de Synode van Middelburg wor
den de gelden verdeeld. Besloten wordt hier-
tover aan de komende Synode rapport uit te
brengen.
Voor de verdere afwikkeling der zaken wordt
een commissie benoemd, aldus samengesteld:
Dr. H. Colyn, le voorz.; Ds. J. Douma, 2e
voorz.; Ds. Joh. Rietberg, le secr.; Ds. G.
Staal, 2e- secr J. H. Kok, le penningm.; H.
t»iemer, 2e penningm.; Dr. S. O. Los, alg.
adjunct.
Aan deze commissie werd o.ra. opgedragen
de uitgave van archiefstukken, betrekking
hebbende op de afscheiding.
Hierna is het „Comité tot Herdenking van
de Afscheiding van 1834" ontbonden.
OECUMENISCHE CONFERENTIE
Op initiatief van den Nederlandschen Oecu-
ïnemschen Raad en de Af deeling Nederland
van den Wereldbond der Kerken vindt van
S8 Mei op Woudschoten te Zeist een oecu
menische conferentie plaats, die voortbouwend
op de oecumenische conferentie, welke niet
lang geleden te Parijs gehouden werd, tot
thema heeft: „De totaliteitseischen van den
staat en de Christelijke vrijheid". Uit Genève
worden dan op deze conferentie verwacht Ds.
Henriod en Dr. Schönfeldt.
KERKBOUW IN HAARLEM
Door de Kerkeraad van de Geref. Kerk te
Haarlem is terrein pekocht in Haarlem-Oost,
aan de Richard Holkade, by het Openbaar
Slachthuis, voor de bouw van een kerkje met
ongeveer 650 plaatsen. Het zal gebouwd wor
den door de architect B. Boe ij inga te Am
sterdam. De bouw is opgedragen aan de firma
Gebrs. Draaisma te Piaam (Fr.).
KERKORGEL
Men bericht ons, dat de restauratie van
de kerkorgels in de Geref. Kerk te N ij v e r-
dal en van de Ned. Herv. Kerk te Okken
broek, alsmede de plaatsing van een wind
machine-installatie is opgedragen aan de
Electrische Orgelfabriek RL Spiering, te
Dordrecht i
TE PARIJS
Eerepromoties
Prof. Dr. H. H. Kuyper en
Prof. Dr. V. H. Rutgers
In de middagvergadering op den twee
den dag der Studiedagen, door de Theo
logische Faculteit te Parijs georgani
seerd ter gelegenheid der Calvijn-her-
denking heeft de promotie van prof. Dr.
H. H. Kuyper en Prof. Dr. V. H.
Rutgers, beiden hoogleeraren aan de
Vrije Universiteit te Amsterdam, tot
eeredoctor aan de Vrije Theologische
Faculteit te Parijs plaats gehad.
Hierna hield prof. dr V. H. Rutgers
een rede over „Het Calvinisme en de Chris
telijke staat". Uitgaande van dc twee stel
lingen, dat de staat een goddelijke instel
ling is en dat hij er is om dc zonde, heeft
Calvijn een staatsleer ontwikkeld, waarin
zoowel het recht der overheid als de rechten
der onderdanen gewaarborgd worden. Zoo
biedt deze theorie houvast tegen hen, die
de almacht van den volkswil proclameeren
en tegen de autoritaire staatsgedachte. Ver
volgens zette spr. in zijn rede uiteen, hoe
Calvijn deze leer in de practijk venvezen-
lijkt heeft
Op de rede van Prof. Dr. Rutgers volgde
luid applaus.
De promotie
Vervolgens had de promotie der beide
eeredoctoren plaats. De deken der facul
teit te Parijs, Prof. Monier, verrichtte
de promotie en zeide, dat de faculteit
deze heide eeredoctoraten heeft verleend
om hulde te bewijzen aan de Vrije Uni
versiteit., die door de vaders der beide
eere doctoren is gesticht fen d!e, als cen
trum van- de Calvinistischegedachte
trouw is gebleven aan de beginselen
van Calvijn. Vervolgens richtte spr.
zich in zeer waardeerende woorden tot
elk der beide eere-doctoren afzonderlijk
en reikte hun den bul uit. Hiermede
was de plechtige zitting beëindigd.
Andere referaten
In de morgenveïgadering had Prof. H.
S t r o h 1. do.ven van de theologische facul
teit van de universiteit te Straatsburg ge
sproken over „De theorie en de practijk
van de vier ambten in dc kerk te Straats
burg ten tijde van Calvijn (1538)".
Na de promotie der beide Nederlandsche
geleerden volgde de lezing van Dr. M a u-
rice Cadix, secretaris van de „Société
Calviniste" over „Het Calvinisme en de
godsdienstige ervarinug".
UIT DE TIJDSCHRIFTEN
In .Hl the to". het maandschrift der N-C.G.V
behandelt Dr. J. G. Geelkerken de vraag, hoe we
iemand, die vreemd staat tegenover den bijbel,
dezen in handen moeten geven. Van Dr. M. C.
S'otemaker de Bruine is er een artikel over het
Christusgetuigenis van het Oude Testament Bij
foto's van bee'dbouwwerk in hout van Wilhelm
Grosz geeft M. S. de B v. L. eenige toelichtingen
A. C. Valetcc geeft de vertaling van een merk
waardige samenspreking tusschen een Engelschen.
een Amerikaanschen, een Indischen, een Oostersch-
Orthodoxen en een continentalen bezoeker van
een Bijbelkring te York.
Kerk en Staat in Duitschland
De Theol. faculteit en de kerkstrijd
De Duitsche rijksminister Rust, onder wien de
1 theologische faculte.ten der universiteiten behoo-
ren, heeft een circulaire aan alle theologische pro
fessoren en docenten der Protes.antsche theologi
sche faculteiten gericht, waarin hij hun uitdrukke
lijk den last geeft zich vein deelname aan den kerk
strijd geheel te onthouden. De mia.ster motiveert
dit verbod door te wijzen op de onhoudbare toe
standen die door de actieve deelname van hoog-
leéraren, docen.en en studenten aan den kerkstrijd
in Duitschland ontstaan zijn en verklaart het zijn
piicht te achten, hieraan een eind te maken. Hi)
herinnert er de berokkenen aan, dat de professo
ren en docenten staatsbeambten zijn, voor wie
reserve steeds tot de vanzelfsprekende plichten be
hoort en acht deze reserve bij den omvang van den
Duitschen kerkstrijd dubbel noodzakelijk. In grens
gevallen of twijfelgevallen moet de hoogleeraar of
docent de toestemming van den minister verzoe
ken Voorts behcoren de professoren en docenten
alles te doen wat mogelijk is. om te zorgen dat de
studenten zich niet met den kerkstrijd inlaten, maar
zich aan hun studie houden.
Eerepromoties mogen aan de theologische facul
teiten voorlooplg uitsluitend met instemming van
den minister plaats v'oden. En ten slotte moeten
de decanen der faculteiten den minister rapport
uitbrengen over eventueele moeilijkheden bij de
tenuitvoerlegging van deze circulaire on.staaa.
Da wensch van Minister Fricl
Minister Frick heeft tijdens zijo bezoek aan
Lübeck een redevoering gehouden, waarin hij o.m.
zeide: De strijd over kerkelijke aangeledenheden
moet een einde hebben.
De rechtsge.digheid van de constitutie der Duit
sche Evaogel.sche kerk van Juli 1933j de kerkelijke
verkiezingen van Juli 1933, de op deze verkiezin
gen gevolgde samenstelling van de kerkelijke be-
sfuursinstantte der synoden en de verkiezing var.
den Rijksbisschop door de' Nationale Synode zijo
onomstootelljke feiJen.
Zooals men ziet, klopt deze opsomming prede
met die, welke gisteren door de Rijksregeeriog
offirieel als haar meen.ng is kenbaar gemaakt. L
is dus alle reden, om aan te nemen, dat de positie
van den Rijksbisschop minder zwak is dan ver
moed werd.
Verdrag van samenwerking
In cms blad van 12 Maart hebben wij gewezen
op de tweeeerlei richting, welke door de Zondag
iagezette hervatting van den kerkstrijd openbaar
is geworden bi] de beoordeeling van het manifest
der Belijdenis-Synode van Dahlem.
De Gir. Pers- en Inl. Dienst te Genève deelt
thans mede, waarop de eene richting (het trio
Mahrarens, Wurm en Meiser) haar samenwerking
heeft gegrondvest De drie kerken (Hannover
Württemberg en Beieren) erkennen elkanders aan
stellingen van predikan en, welke dus gelijkelijk in
alle drie beroepbaar zijn; tuchtmaatregelen tegen
leden in de eene Kerk zijn ook Ln de beide andere
van kracht, gelijk natuurlijk ook het lidmaatschap
zelf. De kerkboeken zijn geüniformeerd, inwendige
zending en jeugdwerk worden op gelijke wijze ge
daan. en men streeft naar het in overeenstemming
brengen der reglemen.en. Elk der drie Kerken heeft
een predikant en een leekenlid in een gemeenschap
pelijke commissie benoemd.
„ONS ALLER MOEDER"
In de Gron. Kerkb. geeft Marnix zijn in
drukken weer over do in deze .dagen nog al
eens voorkomende aanvallen op de Kerk,
met deze woorden:
„Het gaat hier slechts om ons aller moe
der, hé, en tegenover die behoeft een mensch,
om hot deftig te zeggen, geen égards in acht
te nemen. Het Is de kerk maar, schop er
maar tegen aan
Want wat doet die kerk?
Wordt er daar ooit een zondaar bekeerd?
Wordt er ooit een zondaarshart. verkwikt?
Is daar sterking van het geloof? Wordt er
ooit een ongeloovige getrokken?
Ja, het is waar, die kerk was voor hon
derd jaar een klein hoopje en is nu gewor
den tot een vijfde van onze provincie
Zonder toebrenging van ongeloovigen na
tuurlijk. Zonder wonderlijke bekeeringen.
Neen, dan moet men buiten de kerk wezen.
Ik dacht zoo, dat onze God Zijn zegen gaf
op het getrouw wandelen in den weg van
Zijn Woord, maar ik heb dat natuurlijk mis
Ik dacht, dat er een rijke zegen was in
onze kerken in Gods bewarende hand,
maar dat heb ik stellig ook verkeerd gezien
Ik dacht, dat er in onze kerken een zorg
voor de arme broeders en zusters was, die
met bewondering kan vervullen.
Ja, een vrijzinnig burgemeester sprak er
eens vol bewondering met mij over. Maar
wij moeten liever letten op de kerstpottcn
van het Leger des Heils. Dat is nog eens
actieDe tonnen gelds, die de gerefor
meerden opbrengen, dat is niets.
Ik wilde dat allemaal zeggen, maar ik
schaam er mij nu over.
Want wat is dat gewone nu?
Laat ons liever zeggen, dat het niets ls,
laat het ons voldoende zijn als wij eenmaal
ter kerk gaan, laten wij, als wij in onze
kerken iets missen, niet daarover spreken
met den kerkeraad, dat is niet het adres,
maar het aanstonds uittrompetten voor de
wereld, dan kan die er schik in hebben."
ZENDING EN PHILANTHROPIE
EVANGELISATIE IN LONDEN
In Londen heeft men er een aanvang mee
gemaakt, gedurende het lop-uur van het ver
keer (5—6 uur 's namiddags) voor een der
groote stations gratie een ke 'kelyk blad uit te
deelen, dat de uitnoodiging bevat tot bezoek
aan. een Evangelisatie-samenkomst in do na
bijheid.
Schoolnieuws.
ONDERSCHEIDING Prof. G. BESSELAAR
Prof. G. Besselaar van de Gem. Universi
teit van Amsterdam is aangesteld als cor-
respendoerend lid van „die Su id-Afrikaanse
Akademie vir Taal, Lettere en Kuns" voor
het buitenland. Prof. Besselaar was in 1909
een der oprichters van de Zuid-Afrikaansche
Academie, enkele jaren lid van den Raad
dier instelling en vijf achtereenvolgende ja
ren voorzitter van haar commissie ter toe
kenning van den Hertzog-prijs voor letter
kunde.
ASSISTENT LANDBOUWHOOGESCHOOL.
By beschikking van den minister van oeco-
nomiGche zaken is, met ingang van 16 Maart
1935, benoemd tot tijdelijk assistent aan de
Landbouwhoogeschool te Wageningen Dr. H.
de Haan, te Groningen.
LYCEUM TE EINDHOVEN
Voor rector van het gemeente-lyceum te
Eindhoven is de volgende niet-alphaibetische
voordracht gemaakt: 1. C. Elich, leeraar in
de wis- en werktuigkunde, tevens waarnemend
rector aan het gemeente-lyceum; 2. ir. P. van
der Heijden, werktuigkundig ingenieur, thans
leeraar in de wiskunde en mechanica aan het
R.-K. lyceum voor meisjes te Rotterdam.
HOLLANDSCHE EN HONGAARSCHE
CALVINISTEN
Dr. B. E. V i d o s, lector aan de R.-K. Uni
versiteit te "Nijmegen, toegelaten als privaat
docent in de Hongaarsche taal- en letterkunde
aan de Universiteit te Amsterdam, zal zijn col
leges aanvangen met een openbare les over:
„De betrekkingen tueschen Hollandsche en
Hongaarsche Calvinisten in de 17de en 18de
eeuw", op Dinsdag 19 Maart, 's midd. te 3 u.
DIRECIEUR VAN ONDERWIJS IN N.O.I.
Blijkens een Aneta-bericht is Prof. Dr.
B. J. C. Schrieke, te voren directeur
van onderwijs en eeredienst, thans in
Amerika vertoevend om aldaar advies uit
te brengen over het onderwijs aan negers,
op non-activiteit gesteld en zijn tijdelijke
vervanger, Dr. A. D. A. de Kat
A n g e 1 i n o, definitief in zijn plaats
benoemd.
Aan de naam van den nieuwen functionaris
verbindt zich terstond de herinnering aan het
door hem in opdracht van den Minister van
Koloniën geschreven standaardwerk over Ne<L
Indië. Door dit werk heeft Dr. de Kat Ange-
lino zijn positie als deskundige ongemeen
versterkt. Het boek is ook in andere talen
verschenen. In zyn eerste ambtelijke periode
was Dr. de Kat Angelino vooral in Chineesche
zaken gezaghebbend adviseur. Na eenigen
t d by ue Ned. Ind. H^nde'sbank te ziin
werkzaam geweest, werd hij als deskundige
aan de Ned. delegatie ter Vlootconferentie te
Washington toegevoegd. Voorts was hy lid
/van da opiumcoiue'-'nt'ss en van de commissie
Lytton, die in Mansjoekwo een onderzoek
had in te 6tellen voor den Volkenbond. Als
waarn. Dir. van Onderwijs heeft Dr. de Kat
Angelino al spoedig het vertrouwen van den
Volksraad gewonnen en zijn benoeming tot
Directeur thans onderstreept de gezaghebben
de beteekenis van dezen bekwamen bestuurs
man voor Ned.-Indië.
Zijn nu afgetreden voorganger, Prof.
Schrieke, heeft de eerste moeilijke jaren der
bezuiniging meegemaakt en is er in geslaagd,
asmz'enPke bedragen uit tn wiTm°n zonder
het onderwijs in z'n vitale deelen aan te
tasten. Zyn opdracht in Amerika getuigt van
den goeden naam, die hij ook buiten Insulinde
had verworven.
Examen»
LICHAMELIJKE OEFENING M.O.
De minister van onderwijs brengt ter kennis
dat in 1935 de examens middel b. onderwijs in
de lichamelijke oefening voor dc- leerlingen
dar Academie voor Lichamelijke Opvoeding te
Amsterdam zullen worden gehouden ln Juni
en Juli te Amsterdam.
Zij, die zich aan deze examens wenschen te
onderwerpen, moeten zich vóór 26 Juni schrif
telijk aanmelden bij Prof. Dr. M. W. Woea'de-
man, BotUcelllstra.at 10, Amsterdam-Zuid.
EXAMEN HANDEL EN ADMINISTRATIE
De minister van onderwijs brengt ter kennis
dat het examen staatspractljkdlploma handel
en administratie In 1935 zal worden afgenomen
op 1. 2 en 3 October te 's-Gravenhage, ln de
Grafelijke Zalen (Binnenhof).
Zij, die zich aan dit examen wenschen te
onderwerpen, moeten zich vóór 1 Sepl.mber
a.s. aanmelden aan het adres van den heor J.
M. Fleurbaay, Anemoonstraat 151, te 'a-Graven
H.B.S. 5 J. CURSUS VOOR EXTRANEÏ
De minister van onderwijs brengt ter kennis
dat het examen HBS. met 5-jarlpe cursus voor
extraneï ln 1935. voor zooveel het schriftelijk
gedeelte betreft zal worden gehouden ln na
der aan de caadtdaten op te geven gemeente(n)
en gebouwen.
Zij, die zich aan dit examen wenschen te
onderwerpen, moeten zich bij schrijven vóór
l April 1935, aanmelden bij den voorzitter der
commissie, Dr W. van den Ent, to Groningen,
Verlengde Heereweg 23a.
Schaakrubriek.
A.S. TOURNOOI TE ST. PETERSBURG
Nu Rusland eenmaal de smaak van interna
tionale tournooien te pakken heeft en de Rus
sische spelers in het tournooi te Moskou zich
voor bet meerendeel zoo goed hebben gehou
den, wil het toonen, dat zijn voorraad 6terke
spelers met de deelnemers aan het tournooi te
Moskou nog niet uitgeput is. Om dit te kun
nen bewijzen zal het tournooi te Kiev, dat
dezer da-ren op het programma stond, niet
doorgaan. In de plaats daarvan zal te St. Pe
tersburg opnieuw een internationaal tournooi
worden gehouden met in totaal 14 deelnemers.
Acht van hen zullen Ruesen zijn, doch niet
dezelfde, die aan het tournooi te Moskou deel
namen. Van de zes buitenlanders, welke zul
len kuimep medespelen, hebben Pirc, Lilien-
thal, Spielmann en Stahlberg de uitnoodiging
bereids aangenomen. Waarschijnlijk zal ook
Lasker van de party zyn en misschien ook
Capablanca. Flohr zal in elk geval niet mede
doen.
Het tournooi zal reeds spoedig, waarschijn
lijk al op 20 of 21 Maart a.s. aanvangen.
Inderdaad zal een dergelijke wedstrijd tot
het door de Russen beoogde doel kunnen die
nen. Of de Russische deelnemers daar opnieuw
zulk een 6ucces zullen hebben als nu te Mos
kou kan echter worden betwijfeld. Voorshands
heeft de Sowjet-repulbliek maar één Botwinnik
en de overige deelnemers waren de sterkste
uit een speciaal gehouden vóórtournooi. Op
goede gronden mag dus worden aangenomen,
dat te Moskou toch wel de sterkste Russen
hebben medegespeeld. Nu is het zeer goed
mogelijk, dat de Russische deelnemers aan het
tournooi te St. Petersburg weinig of niet in
speeleterkte verschillen met de middengroep
van de deelnemers aan het tournooi te Moskou,
een tweede kopgroep zooals te Moskou aan
wezig hebben de Russen stellig niet.
Land- en Tuinbouw.
Internationale Tuinbouwmarkten
(Eigen wekelijksch overzicht)
Duitschland: Oploopende prijzen voor roo*
de en savoye kool, witte kool onveranderd;
langzame prijsstijging voor uien. Nog sieeds
vee! Spaansche sla. Toenemend aanbod van
kasproducten. Aanbod in appelen zeer ge
ring. Spaansche sinaasappelen deugen niet
altijd, lagere prijzen.
Engeland: De weinige eigen appelen halen
zeer hooge prijzen. Zuid-Afrikaansche peren,
pruimen en druiven in groote hoeveelheid
aangeboden; prijs afbrokkelend. Minder,
bloemkool aangeboden; de prijs loopt op.
Spruiten toonen een slechtere kwaliteit en
brengen minder op. Kaskomkommers daali
den in prijs tengevolge van grooter aanbod*
Er kwam minder rhabarber aan de markt*
Can arische tomaten gaan vlot weg.
Frankrijk: De Z.-Fransche spinazie wordt
thans meer geëxporteerd; Peterselie daaren
tegen verwaarloosd. Prima bloemkool no
teert in Zuid-Frankrijk 1.48 gid. per I2er.
Wanneer de tegenwoordige kou spoedig voor
bij is, zal het aanbod in 6la vlug toenemen*
Spanje: In de sinaasappelboomgaarden zijn
veel vruchten afgevallen, zoodat er geen
groote hoeveelheden meer voor export ter;
beschikking staan. De vorstschade is groot;
werkelijk vorstvrij materiaal is zeer duur.
De controle van regeeringszijde is niet vol
doende; zoodat er toch nog veel materiaal
met vorstschade uitgaat, wat ook uit de
exportcijfers blijkt. Naar het continent gin
gen in de week 24 Febr.—2 Maart 375.000
halvo kisten tegen 420.000 dito in dezelfde
week van 193-1. Als leverancier van sinaas
appelen in Engeland is Spanje door Palesti
na verdrongen. De voorraad exportuien be
draagt ongeveer 100.000 kisten, die men vlot
denkt onder te brengen. De uitvoer bedroeg
tot nog toe 1.500.000 kisten tegen 1.200.000 in
1934.
Italië: Men neemt niet aan, dat de laat
ste vorstperiode groote schade gedaan heeft.
ROTTE RDADMSCHE HYPOTHEEKBANK
Dividendvoorstci 15 (v. j. 20).
In de gistermiddag gehouden vergadering
van commissarissen der N.V. Rotterdam-
sohe Hypotheekbank voor Nederland is
bepaald, dat aan de algemeene vengadering
van aandeelhouders, op Woensdag 27 Maart
a.s. te houden, zal worden voorgesteld om
het dividend over 1934 vast te stellen op ƒ15
per aandeel. Over 1933 werd 20 uitgekeerd
en over 1932 27.
UITGIFTE SCHATKISTPAPIER
Voor totaal ƒ30 millioen
Donderdag 21 Maart 1935, tusschen 9 uur vm.
en I uutr nam. wordt, ten kantore van den A?ent
van het ministerie van FiuamcUJu te Amsterdam,
de Bij'bank van de Nederl. Bank te Rotterdam
en het Agentschap van de Nederl. Bank te Den
Haag-, de inschrijving opengesteld op:
a. SchatklstpromeF^en:
b. 1-jairlge Schatkistbiljetten, rentende 21
's jaar s, opvorder baar 1 April 1936.
Aan Schatklstprom&ssea en Schatkistbiljetten
gezamenlijk, zal ln hot geheel worden uitgege
ven tot een totaal bedtfag van ten hoogste 30
mllMoen.
De storting van de verschuldigde som moet
geschieden op 1 April vóór nam. half 1.
Bij de storting van het verschuldigde bedrag
op 1 April 1935 kunnen in betaling worden ge
geven de per 2 en 3 Apnil vervallende 1935
echatklfitpromeseon en schatkistbiljetten onder
aftreet van een disconto van 0.05 per 1090
NED. VER. SCHEEPSBOUW-BÜREAUX
Door vijf maatschappijen opgericht
Blijkens de Stxrt no 53 bijv. 691 is te Den
Haag opgericht de N.V. Nedcrlandsche Ver-
eenigde Soheepsbouwbureaux. Oprichters zyn
de Rottea-d. Droogdok-Mij N.V. Nederl. Scheeps
bouw-Mlj, N.V. Kon. MIJ De Schelde. N.V. Werk
spoor en de Dok- en Werf-Mij Wilton.
a- het vestigen en explolteoren van een teeken
bureau voor het maken van plannen voor den
bouw het herstellen of vervaardigen van
echepen en het vervaardlgvn van do voor een
en ander noodlge werkteekenlngen;
b. het verhandelen van plannen en teekeningen
c. het geven -vaai advies bij den bouw, het
herstellen en het veranderen van sohepen:
d. het verrichten van administratieve en an
dere werkzaamheden, met den scheepsbouw
ver-baind houdend:
e. het verwerven, exploiteeren en verhandelen
van octrooien en licenties.
Het maatschappelijk kapitaal Is 40.000, ver
deeld ln 4 series, elk van 10 aandeeten van
f 1000, welke series zijn aangeduid met A, B,
C en D.
De aandeelen lulden op naam.
Van Nabij en Ver
De Amerikaansche regeering denkt »r,
blijkens de jongste verklaringen, niet aan
den steun aan de katoenplanters in te trek
ken. Ook in de toekomst zullen zij het recht
op een voorschot a raison van 12 dollar
cents per lb gehouden. Ook de regeerings-
control e op het plantareaal blijft gehand-
i Financien
haafd. Washington wil thans eindelijk eea
liquidatie zien van de vrijwel stabiele voor
raden katoen, welke de Amerikaansche regee
ring ter beschikking heeft. Naar men weet,
zijn deze voorroden afkomstig uit de jaren
der overproductie. Zij vormen vcor de markt
sen voortdurende bedreiging. Daarom wil
de regeering er zioh van ontdoen. Een ge-
te liggen. Heit directe gevaar eener enorme
leidelijke liquidatie schijnt in de bedoeling
prijsval is thans bezworen, hetgeen tot uit
drukking kwam ln een betere stemming op
de markten van het leidende Amerikaan-
sehe product.
De netto winst der Zweedsche Ford-Mij
over 1934 bedraagt Kr. 631.231 (v. j. verlies
Kr. 33.231). Er wordt 7 dividend uitge
keerd, hetgeen de eerste uitkeering is sinds
1930, toen 10 werd uitgekeerd.
De Amst&rdamsche rechtbank verleende
surséance van betaling aan de N.V. Alber-
dingks Oliefabrieken, vh. F. Alberdingk en
Zonen te Amsterdam, voor den tijd van
anderhalf jaar. Bewindvoerder is Mr J. F. T,
van Valkenburg.
Het Internationaal Tin Comité besloot
gister het productiequotum van 40 tot 45
der standaard-productie te verheogen voof
het kwartaal dat per 1 April a.s. aanvangt.
De Londensche tinprijs voor loco reageerde
na het bekend worden van dit hoogere quo
tum van 221 tot 217 per ton.
De Amerikaansche schatkist kondigt
aan, dat zij op 15 Juni a^. de uitstaande
„First-Liberty-cbligaties" aflosbaar stelt tot
een bedrag van 1933 millioen. Het ligt in
de bedoeling van de schatkist zoo spoedie
mogelijk alle staatsfondsen met goud
clausule af te lossen, waarvoor de stemming
op de obligatiemarkt momenteel zeer gun
stig ls. Indien genoemde obligaties in
2% geconverteerd worden, zal jaarlijks
een rente van 17 millioen bespaard worden
Blijkens een rapport van het Centraal
Bureau voor de Statistiek was de algemeene
bedrijfstoestand in ons land in 1934 zeer
ongunstig. In de eerste maanden was de
bedrijvigheid iets grooter dan in 1933, doch
van Mei af was het indexcijfer der werk
loosheid voortdurend grooter, nl. 30 tegen
over 27. Zelfs in de gunstigste maand kwam
het indexcijfer niet noemenswaard onder
de 27.
In de vengadering van de Mij tot ExpL
van Onroerende Goederen „Castellum", werd
het voorstel van commissarissen om geen
dividend uit te keeren en de winst voor af
schrijving te besteden, met algemeene stem
men aangenomen, zoodat ook cammissaris
sen, ten behoeve van de N.V. afstand hebben
gedaan van het hun toekomende.
BEROEPBAAR VERKLAARD
De heer W. Diepersloot, theol. cand.
aan de Vrye Univerelteit, is met gunstig ge
volg praeparatoir geëxamineerd door de clas
sis Amsterdam der Geref. Kerken.
Gaarne zal cand. Diepersloot de Kerken des
Zondags dienen en een eventueel beroep in
overweging nemen. Zijn adres is: Van Rens-
selaerstiaat 29, Amsterdam-West.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
Ds. J. A. Kwint te Enschedé hoopt
Zondag 14 April afscheid te nemen van de
Ned. Herv. Gemeente aldaar en Zondag 2S
April des avonds zijn intrede te doen te
Rotterdam na des morgens bevestigd te
zyn door zijn broeder Ds. K. G. Kwint, i
van Slochteren.
De heer C. N i e b e r, cand. te H i 1 -
ver sum, beroepen voorganger bij de Ned.
Herv. Ev.-Ver. te Veen dam, hoopt Zondag
5 Mei zijn intrede te doen. De bevestiging zal
geschieden door zyn voorganger, den pred.-
evangelist H. L. Lieve.
De bevestiging en intrede van den pred.-
Evangelist H. L. Lieve by de Ned. Herv.
Kerk te Huizinge (Gr.) is bepaald op
Zondag 31 Maart.
Deze plechtigheid word bijgewoond o.a.
door de:i Nederlandschen gezant te Parijs
Jhr. Dr. J. Lóudon, door den waarrremen-
den rector-magnificus der Vrije Universi
teit, Prof. Dr. D. H. Th. Vollen hoven,
den deken Prof. Monier en de andere
hoogleeraren der Vrije Thcolog'sche Facul
teit ,die evenals de heide eere-doctoren in
toga waren verschenen.
Rede Prof. Kayper
Ter opening der zitting hield Prof. Dr.
H. H. Kuyper, wien het presdium was
opgedragen, een toespraak, waarin hij de fa
culteit dankte voor de eer, hem bewezen.
Vervolgens schetste hij in groote trekken,
wat Calvijn voor Nederland is geweest.
Daarbij wees hij op don grootcn invloed,
dien Calvijn en het Calvinisme hebben ge
had op het geheelo beslaan, op het geheele
wezen van ons volk. In het bijzonder wees
spr. op twee weldaden, die Nederland aan
het Calvinisme dankt cn die voor het Ne-
derlandsehe volk van do grootste beteekenis
zijn geweest, nl. le. zonder het Calvinisme
zou ons volk zich nooit hebben kunnen be-
v rij den van het Spaansche juk en 2e. aan
Calvijn en het Calvinisme dankt Nederland
de hervorming der kerk. Tenslotte zeide
spr., dat het Nederlandsche volk nog niet
ontrouw is aan de Calvinistische beginselen.
Rede prof. Rutgers
H. J. VAN WIJLEN
De 70-jarige vertelt
De dag na het feest
Dan is er nog bloemengeur, en nabezoek.
en vermoeidheid
Vermoeidheid? Niets van te merken bij
den slanken grijsaard. Veert als een vief
jongeman overeind, als plotseling een oude
kennis voor hem staaten oude kennis
sen, neen maar, daar heeft hij er legio van
Geen wonder: in stad en land trok hij zijn
6poren door den wijden paedagogischon
akken- en het zal geen kleine oogst zijn, die
er gerijpt is uit Van Wijlen's levenswerk.
Het is begonnenin de bakkerij.
„Jaja, ik ben hakkerszoon. Maar het bak-
kersamht trok me niet. M'n grootmoeder
wilde me dominee hebben. Maar ik had al
eens een dienst bijgewoond van een domi
nee, die niet erg in den smaak viel, zoodnt
op den warmen zomermiddag diverse kerk
gangers indommelden nee. dominee wor
den toch maar niet. Nu ja, en wat was er
dan anders op zoo'n dorp ik ben eer.
Lierenaar dan schoolmeester worden!
Dus: 's morgens 6 uur op stap naar de
eerste les bij den bovenmeester. En huis
werk aan de trog deeg rechts, boeken
links, boterham in 't midden.
„Toen ik 14 jaar was, werd de ransel op-
H. 3.
Wijlen
eerste school, de Diaconieschool in de
Chrisnijnlaan, waar twee onderwijzers
f 500.— gevraagd waren. Ik viroeg f 550.
maar er was geen geld meer.
„Vervolgens naar Leiden, wrnr ik de
hoofdacte en in hetzelfde jaar M.O. Boek
houden heb gehaald. Nu ja, aan dat boek
houden heb ik eigenlijk nooit veel gehad.
En dan natuurlijk Fransch, Duilsch en
gebonden en trokken we naar de Rijksnor- Engelsch, dat was je prik toen. Van Lei-
maallessen te Maassluis. Anderhalf uur den weer terug naar de Maas, nu op Instl-
loópen. Lessen van 15. Terug anderhalf tuut Esmeyer, maar dat beviel me niet erg.
uur. Op 15-jarigen leeftijd naar de Klokken- Dus weer naar 't gewone L.O., in Dordrecht,
berg. Dat was voor 't Ieeren een goeie tijd, 1 en van hier ging het naar boven: op 23-
maar schraalhans van 't eten. 's Morgens jarigen leeftijd werd ik bovenmeester te
twee boterhammen en dat voor jongens van Kinderdijk.
vijftien! Enfin, toen ik 18 jaar was en de I Bij wijze van pauze gielicve de lezer even
ftcte behaald, .vond ik te Rotterdam mijn 1 -te bedenken, dat mijn rustig an gezellig
pratende gastheer tusschen elke mededee-
ling het zijpaadje der herinnering insloeg,
hetgeen, overgezet, zijnde, de krant van
vandaag zou vullen. Waarom dan geen
„Mémoires"? 't Idee! Nee hoor, nooit tijd
voor gehad. Voorwaarts:
daar in Kinderdijk heb ik een mooien
tijd gehad. Daar heb ik een knapenver-
eeniging en een zangvereeniging opgericht.
En toen kwam Patrimonium. Om een af-
deeling te vormen, waren 15 man noodig.
„Jilles", zei ik (Jilles en Hannetje, dat wa
ren een paar prachtmenschen. Als Jilles
's nachts om 1 uur van een kerkeraadsver-
gadering thuis kwam, zei Hannetje: ,3è j ij
een Griffermeerd mensch? Om daar je
vrouw tot in den nacht op te houden?")
•Jiuo ja, Jilles", zei ik, „jij moet li l
van Patrimonium worden, anders haal ik
m'n getal niet" Hij had plet veel trek,
maar stemde toe. Maar ik kreeg er 15 zon
der hem, en Hannetje vond het best
Zelf ben ik er ook maar kort bij gebleven
wat hebben ze daar nu aan een voorzitter
met acte Fransch, Duit°ch en Engelsch 1...
En in Kinderdijk ben ik óók nog begon
nen met Latijn, maar dat ls niet ver ge
komen.
„In 1S93 ben Ik naar Amsterdam ver
huisd. De 18 jaren daar en de 19 hier, dat
zijn zoo de twee groote moten in m'n leven
geweest. In Amsterdam werd ik hoofd van
de le MULO-school, Keizersgracht 41 (later
Schreuder en Drewes). Een mooie tijd ge
weesL Maar het was vechten. Want aan de
openbare MULO-scholen had je keien van
hoofden zooals
„Man, meneer X wou je even groeten,
kom je even voor?"
Dat kwam goed uit, want van mevrouw
van Wijlen, die in het volle en rijke leven
van haar man heusch wel wat meer dan
„der kin lerm zorgdragende moeder" is ge
weest, kon ik nu vernemen, wat daar in
Amsterdam de school gegroeid tot een
paar honderd leerlingen al zoo te doen
was. Want de familie van Wijlen woonde
er in de school, dus stampten er dagelijks
200 paar voeten ook wel eens natte voe
ten langs de huiskamer, en er moest
toch ook koffie op z'n tijd zijn, en er waren
de honderd zorgen en zorgjes voor een be
volking van stoeiende en vechtende, onge
lukjes krijgende en niet lekker wordende
jongerenwel, met volle toewijding heeft
mevrouw van Wijlen dit drukke leven mee
geleefd
„Ja, mijn vrouw (maar toen was mevrouw
al weer weg, naar de gasten in de voor
kamer) was gelukkig sterk en ze heeft mijn
gansche leven door naast mij gestaan, ge-
werat, gestreden en gebeden."
„Hoe kwam u naar Rotterdam?''
„Nu, het was daar met de Kweekschool
Ran 't Haringvliet niet best. En u weet, de
opleiding van onderwijzers heeft van
jongsaf m'n aandacht al gehad; ik heb er
altijd voor gevochten, dat die beter, en nóg
beter zou worden. En hier was een kans.
In 1911 hen ik hier gekomen en het is mij
met Gods hulp gelukt, den wagen weer op
gang te krijgen. De school groeiVIe prachtig,
we kwamen tot een 400 kweokelingen, en
toen de dames-afdeeling behoorlijk was uit
gegroeid, hebben we twee huizen gevuld,
ja, die staan nóg leegHier heb ik ook
bereikt de eigen eindexamens."
„Mag ik u vragen: was er nog tijd voor
andere dingen?"
„Buiten de schoolwereld, neen. Maar er
binnen, ja, dan heb ik nog heel wat bij
baantjes gehad. En dan was ik liefst maar
secretaris, dan zie je d'r het meeste van.
Nu, laat es kijken. Eerst rapporteur van
het C.N.S. voor do Leerplichtwet Toen in
de Commissie .van hot N.O.G., waarin ik
met het principe: onderwijs-Rijkszaak te
maken kreeg. Dan de wetscommissie van
de Ver. van Chr. Onderwijzers, de sub-com
missie van de Staatscommissie Woltjer
voor het M.O., voorzitter van de Ver. van
Chr. Kweekschoolpersoneel, lid van de Com
missie van Toezicht L.O., van de Comm.
voor de Bibliotheek van den Schoolraad,
lid van den Schoolraad, voorzitter van de
Radio-schooluitzendingen, van het district
Rotterdam Geref. Schoolverband, enz.
„Nu, en dan, zoover de tijd het toeliet:
schrijven. Voor de School met den Bijbel,
voor het Paedag. Tijdschrift (dat ik in 1909
met Jonkman en Schreuder en van den
Berg heb opgericht), voor het orgaan van
de Chr. Kweekscholen, voor de Rotterdam
mer, enz."
„Ook nog schoolboekjes?"
„Ja, en dan 't liefst over de Bijbelsche
Geschiedenis. Daar is de reis naar Pales
tina zoo mooi voor geweest aardig
cadeautje toen. In Amsterdam trouwens
ook al: eigen leerboekjes voor de M.U.L.O.
En met Lens samen de 12 deeltjes „Oude
en nieuwe Vrienden". De jongste ls maar
dat is eigenlijk meer verzamelwerk de
bundel „Toen we in tenten woonden".
.JBulten de school hebt U dus feitelijk
geen of weinig taak gehad?"
„In zooverre, dat ik )*stu::rslid ben van
„Effathnin Voorburg en van de Vereen.
..Zoekt het Verlorene" hier. Dan nog ouder-
hng.
„Wie heeft Uw denkwereld beïnvloed, als
U er tenminste van die geestelijke voorva
deren op na houdt?"
„Och, ik zou geen bepaalde figuren kun
nen noemen. Wat ik ln m'n jeugd wèl heb
gedaan: onmiddellijk afrekenen met ver
keerde voorvaderen. Toen ik van Multatuli
zes bladzijden gelezen had. heh ik het boek
in een sloot gegooid afgeloopen."
„Hebt U. ook eea levensmotto o' iota van
dien aard?"
Even stilte. Dan:
„Ja: doe wel en zie niet niet om. 't Beste
is: naar Boven zien!"
„En de jeugd van heden U weet wel?"
„Niet slechter dan vroeger. En de scholen
zyn veel beter. Ik zelf heb altyd er naar
gestreefd, de kinderen als menschen, a's
Kleine menschen dan. te behandelen. Och
hoe beter het onderwijs hoe beter dus
hLTj'r'T r d/s 'e belcr de Ik
heb in Gods kracht veel cn lang daarvoor
moj-en werken en toen üe tijd van ruston
kivan', heb ik (ot mezelf gezegd: nu zelf op-
stnppen,,. eer andoren je er toe ultnoodi-
l„Le„"°nïr.hf?r,<,n bcS°nnen reeds te
lengen over het Middellandolcin, toen de be-
de ontdekkit.g kwam, dat nog de
helft hem niet was aangezegd. .Maar li~ ga-
duld van nn'n vnendeljjken. met vnorhectoig
geduld zich aan hot lot der geïnterviewden
onderwerpenden gastheer en het ue' dd
van deji lezer mocht niet langer beproefd
•A-ordem Dies onze wegen scheidden
^eer an Wijlen, wien zulk een schoo-
ïeHhoVlnSa™nd na een r"kken levensdag
geschonken is. wenschen wij - e„ we w dcS
ons daarin de tolk van zeer velen j,™
menig jaar van rust, wat voor h.-m zeg"/n
to l n0- menig jaar van rustigen a-ii
tan venjkend verkeer met z'n Vele vr'-u
den achter de gordijnen der boekenkast en
tin v! ii n ,rdamsche leven waarin hii nog
ton \olle deelneemt Hij heoft wel get'W
en hy heeft niet omgezien. Eens wordt
het hem gegeven om te zien. En .dan hluve
hef, gelijk het levenslang zijn kracht wits-
door de genade Gods hen ik, die ik ben, ben
Gods €n gebleven: mede-arbeider
