Schilderkunst in het Derde Rijk VRIJDAG 15 MAART 1935 EERSTE BLAD PAG 2 BUITENLAND DE VERLENGING VAN DEN DIENSTTIJD IN FRANKRIJK Een bewogen Kamerdebat verwacht Verschillende Kamerfracties hebben gis termorgen zittingen gehouden, teneinde hun standpunt te bepalen in de kwestie van ver lenging van militairen diensttijd. Bij de radicaal-socialistische fractie lie pen de meeningen s.erk uiteen. Daladier, die den linkervleugel vertegenwoordigt, achtte verlenging van diensttijd alleen niet voldoende; het leger en de uitrusting moe ten gemoderniseerd worden. Verlenging van diensttijd mag niet goedgekeurd worden -voor niet alle andere mogelijkheden uitge put zijn. Dan echter kan artikel 40 van de wet op den militairen dienst echter eerst het volgend jaar toegepast worden. Herriot verdedigde het standpunt van de regeering. Pierre Cot wees op de noodzakelijkheid van versterking van de luchtvloot en sloot zich overigens bij Daladier aan. Met alge- mcene stemmen besloot tenslotte de fractie een stem werd blanco uitgebracht tot aanvaarding van een resolutie, war "in ge- segd wordt, dat de kwestie der lan erdo- diging niet alleen kan worden opgelost door verlenging van den diensttijd, doch dat men zich ook met andere maatregelen moet bezig houden om een moderne organisatie ■van het leger ten uitvoer te leggen. De frac tie heeft vertrouwen, dat de regeering deze maatregelen zal bestudeeren en desbetref fende voorstellen aan het parlement zal voorleggen. In dezen zin is de fractie bereid de regeering te machtigen art. 40 toe te passen in die ma e als de instandhouding van de normale troepensterkte van der. cenjangen diensttijd dit noodig maakt. De fractie van 't republikeinsche centrum (fractie Tardieu) achtte de toepassing van artikel 40 onvoldoende. De fractie wil veel eer een nieuwe wet tot invoering van den tweejarigen diensttijd en droeg Paul Re- nauld op heden in de Kamer desbetreffende .voors:ellen in te dienen. De vergadering van de leger-commissie. die de kwestie van den militairen dienst tijd behandelde, had een bewogen verloop. Een motie van wantrouwen, die de rech terzijde had ingediend tegen de regeering wegens de door deze betoonde te groote toe geeflijkheid tegenover de radicaal socialis- 'te'n, werd slechts met moeite verworpen De pers verwacht een bewogen debat in de Ka mer over de kwestie van verlenging van den diensttijd. Zooals is aangekondigd, zal minister-pre sident Flandin een verklaring afleggen, .terwijl de socialistische fractie door Leon Blum een interpellatie-verzoek heeft laten indienen. De socialisten zullen in elk geval stelling Hemen tegen de plannen der regeering. De rechterzijde is voornemens een voor stel tot onmiddellijke invoering van den twee-jarigen diensttijd te steunen. Flandins houding kan verklaard worden uit de noodzakelijkheid de in April opko mende recruten door een korte verklaring erop opmerkzaam te maken, dat zij acht tien maanden zullen moeten dienen, doch anderzijds ook uit den wensch, het eigen lijke wetsontwerp uit te stellen tot na de gemeenteraadsverkiezingen, teneinde de ra- icaal-socialistische partij, die een belang rijk aandeel in de regeerings-meerdtrheid heeft, bij de verkiezingen geen moeilijkhe den te bezorgen door de impopulariteit van de voorgenomen maatregelen. PARIJS, 15 Maart. De socialistische en Communistische pertij hebben hun aanhan gers opgeroepen voor een massa-betcoging tegen de verlenging van den militairen diensttijd. De eerste massavergadering zal vanavond worden gehouden in een der groote P&rijsdhe vergaderzalen. Aangezien de gemoederen de laatste dagen reeds zeer verhit zijn, acht men het niet uitgesloten, dot bijzonder militante elementen zullen trachten door te brengen tot het Kamerge bouw, waar vandaag de deb.vten over den diensttijd zullen worden gehouden, die een stormachtig verloop dreigen te nemen. Om alle incidenten te voorkomen, zal de politie in de omgeving van de Kamer en van de Place de la Concorde, een uitgebreide ordedienst handhaven. Christus „Führer" Pater vrijgesproken. De Jezuïtenpater Spieker te Keulen was In Schutzhaft gevangen genomen wegens aanvallen tegen Hitler in een preek. Voor de rechtbank verklaarde de pater gisteren voor zijn preek slechts aan het kerkelijk gezag verantwoordelijk te zijn. Hij erkende de Rijksregeering als het van God gegeven staatkundig gezag. De voorstelling van Christus als „Fuehrer" en de daarmee ver band houdende antithesen, bleek oorzaak te eijn, dat de eenige getuige, die aanstoot aan de preek had genomen en aangifte bij de po litie had gedaan, den indruk had gekregen alsof de pater toespelingen met politieke be doelingen maakte. De officier van justitie eisohte tegen pa ter Spieker twee jaar gevangenisstraf, doch de rechtbank overwoog, dat de getuige ft charge zijn verklaringen in hun strekking aanzienlijk had beperkt en hoewel verden king tegen den beklaagde bleef bestaan sprak zij pater Spieker vrij. EDENS REIS NAAR MOSKOU. Uit Londen: Er zijn thans regelingen ge troffen voor de reis van Lordgroot zegel be waarder Eden naar Moskou. Na de bespre kingen tusschen Sir John Simon en Eden en den Duitsohen rijkskanselier Hitier zal Eden 26 Maart a.s. des avonds per trein uil Berlijn vertrekken en 28 Maart des mor gens te Moskou arriveeren. Tijdens zijn verblijf te Moskou, dat vier dagen duren zal, zal hij gelegenheid hebben tot besprekingen met Stalin, Litwinof en andere prominente leden van de Russische regeering over den algemeenen Europeeschen toestand gezien in het licht van het Fransch-Engelscne communiqué van 3 Februari j.l. 31 Maart des avonds vertrekt Eden weer uit Moskou naar Warschau. Hel definitieve program van het bezoek aan Warschau is nog niet vastgesteld, maar verwacht wordt, dat Eden aldaar ongeveer twee dagen zal blijven voor het houden van besprekingen met de leden der Poolsche regeering. INFANTE MARIA CHRISTINA. De secretaris van ex-koning Alfonso spreekt het bericht omtrent de aanstaanJo verloving van de infante Maria Christina tegen. DE VOLKENBOND EN HET CHACO-CONFLICT Bolivia beqrijpt niet dat men geduld predikt en tegelijk intriges ondersteunt In Mei nieuwe Volken bondsvergadering? De commissie van drie en twintig uit de buitengewone volkenbondsvergadering voor het Chaco-geschil heeft gisteren de alge- meene beschouwingen over de gevolgen, die thans aan de aanbevelingen der Volken- bondsvergadering van 24 Nov. gegeven zijn, beëindigd. De laatste spreker was de gedelegeerde van Bolivia. Hij verklaarde, dat Bolivia alles zou doen om bij te dragen tot een regeling van het conflict, doch zijn regeering kon niet ac- coord gaan met wijzigingen in de door de assemblé van den Volkenbond met algemee- ne stemmen aangenomen aanbevelingen. Hij sprak zijn leedwezen uit over de houding van de nabuurstaten, die door hun standpunt de eenzijdige werking van het embargo onmogelijk maakten. Vooral de Argentijnsche regeering had Bolivia ten zeerste teleurgesteld. Ten aanzien van de verantwoordelijkheid voor den oorlog in den Gran Chaco ver klaarde hij, dat Bolivia bereid was deze kwestei en de vraag, wie de aanvaller was. voor te leggen aan het Permanente Hof voor Internationale Jus:itie, zoodra Paraguay da aanbevelingen van de Volkenbondsvergade ring had aanvaard. Echter moesten gedu rende de procedure voor het Internationale Hof de vijandelijkheden gestaakt worden. Ook met het Spaansche voorstel, dat de nabuurstaten een nieuwe bemiddelingspo ging tusschen beide oorlogvoerende landen zullen doen. ging zijn regeering accoord. wanneer voor elke nieuwe bemiddelings poging de vijandelijkheden gestaakt zouden worden. Indien dit niet het geval was. kon Boliva onmogelijk toestemmen. Bolivia, dat de vreeselijke aanvallen van Paraguay te verduren had. kon niet meer begrijpen, dat men hier geduld predikte en tegelijkertijd de intriges ondersteunde. De openbare bijeenkomsten van de com missie van drie en twintig zijn voorloopig geschorst. Een redactie-commissie, bestaande uit de gedelegeerden van Argentinië, Chili, Mexi co, Peru, Spanje, Tsjecho-Slowakije en Ve nezuela, is thans aan het werk om voor stellen over den verderen gang van zaken uit te werken. Men neemt thans aan, dat de re dactie-commissie zal voorstellen, dat de Volkenhondsvergadering in de maand Mei opnieuw in buitengewone vergadering zal bijeenkomen, in de veronderstelling althans, dat de vre despogingen van Chili en de andere staten opnieuw zonder succes zullen blijven. Na den Griekschen opstand Arrestatiebevel tegen Venlzelos Uit Athene: Tegen den leider der opstandelingen, Venizelos, zoomede tegen alle personen die tot den op stand hebben aangespoord, zijn ar restatiehevelen uitgevaardigd. In het tuighuis van Salamis is een onder zoek ingesteld, dat, naar men hoopt, de bi- zonderheden in zake de uitbarsting van den island aan het licht zal brengen. De bemanningen der schepen moeten in boord blijven. De militaire autoriteiten bereiden de be handeling voor van de zaken, welke de krijgsraden te berechten zul'en krijgen. De minister van financiën Pesmazogloe heeft de verklaring afgelegd, dat de Grielf- sche valuta door den opstand op geenerlei wijze in gevaar is gebracht Ook zal het niet noodig zijn om tot herstel van de door den opstand ontstane schade nieuwe belas tingen ie heffen. De beurs in Athene heeft haar werk zaamheden hervat. De overheid heeft ge dreigd straffen te zullen uitvaardigen voor het opdrijven van prijzen. In enkele voorsteden van Athene worden door de bevolking vergaderingen gehouden waar inzamelingen gehouden worden, waar van de opbrengst bestemd wordt voor hel schenken van een vliegtuig aan de regee- ng. In Chios is bet bij de landing van een stoomschip met opstandelingen tot botsin gen gekomen met de pnliriestriidkraehten. waarbij een opstandeling gedood en een ambtenaar van politie gewond werd. De opstandelingen konden gevangen genomen orden. Rintelen veroordeeld Tot levenslange kerkerstraf. Uit Weenen: Gisterenmiddag om 16 nur 45 is In het proces-RLntelen von nis geveld. De beklaagde, Dr. Rintelen, werd veroordeeld tot levenslange kerker straf. De Duitsche luchtverdediging De „Daily Telegraph" meldt uit Berlijn: De Duitsche plannen voor de onvatbaar- making van het land tegen luchtaanvallen onthullen, dat deze o.m. betreffen barakken en vliegvelden, welke dicht bij de groote steden zijn gevestigd. De leden van het vliegerscorps zullen over de meer dan twaalf van dergelijke instellingen worden verdeeld. Er zullen ook eenige bases voor watervliegtuigen worden ingericht. De mededeellng aan de attaché's Gemeld wordt, dat de Duitsche regeering niet uit zichzelf de militaire attaché's heeft uitgenoodigd tot bijwoning van de luclit- bcschermingsoefeningen te Berlijn, doch door Frankrijk, Italië en Polen aan de usance in dezen herinnerd is moeten wor den. De door de a'taché's bij buitenland sche zaken gevraagde nadere hjjzonderhe den zijn hun overigpns niet verstrekt Hun werd alleen meegedeeld wat zij reeds in een buitenlandsch blad hadden kunnen lezen. Dat deze dingen de verhoudingen tegen de a.s. onderhandelingen niet beter maken, ligt voor de band. HERMANN GOERING HERTROUWT Van onzen Duitschen correspondent). Bopaa'.de zeden en gebruiken uit den kei zerlijken glanstijd, welke tijdens de repu bliek van Weimar ingesluimerd waren, zijn In het Derde Rijk weer gewoonte geworden. Zoo wordt dan de populariteit van voor aanstaande mannen tegenwoordig bevor derd door allerlei officieele berichten, welke, zoo nu en dan zelfs met hun particuliere aangelegenheden nauw samenhangen. Kortelings kregen we zelfs te hooren, Jat Pruisen's minis er-president, Hermann Gö- ring, den leeftijd van 42 jaar heeft bereikt en van alle officieele gelukwenschen en persoonlijke onderscheidingen werden we nauwkeurig op de hoogte gehouden. Op z:.ch zelf is dat nog niet zoo erg, want de duur zaamheid van een kabinet kan ongetwijfeld bevorderd worden door persoonlijk contact tusschen een volk en de mannen, door wie het zich laat regeeren. Natuurlijk moet men dan ook aan den volkshumor een beschei den plaats inruimen en het niet officiee' gaan kwalijk nemen, wanneer met zulke nieuw aandoende gebruiken eens een loop je wordt genomen. Men herinnert zich het geval met Claire Waldorff, een der meest populaire vo'kskunstenareseen van Ber lijn, die met haar liedje „Hermann heesst er"! een geweldig succes behaalde, hoewel het een van haar oudste zangnummers was, maar de naam Hermann had een bijzonde re klank gekregen en weldra kon men in de Berlijnsehe bladen lezen, dat Claire Wal dorff wegens tekort aan respect, naar een concentratiekamp was gebracht 1 Of dit be richt op waarheid berustte, is mij niet he kend, maar de populariteit van Claire Wal dorff heeft hieronder al even weinig gele den als die van Hermann Göring! Hij verstaat trouwens voortreffelijk de kunst, do publieke belangstelling voor zich zelf en zijn omgeving gaande te houden. Ik herinner aan de plechtige begrafenis vin zijn eerste echtgenoote, Karin, wier stoffelijk overschot van Zweden naar een speciaal hiertoe ontworpen grafkelder op de Schorf- heide, in tegenwoordigheid van Hitier werd overgebracht. Toen reeds hoorde men de naam van Em my Sonnemann in samenhang met Göring noemen. In de eerste maanden van het Der de Rijk ontving ik van bevriende zijde uit Weimar een mededeoling, waaruit een vriendschappelijk verkeer tusschen den nas benoemden minister-president van Pruisen en de jonge tooneelspeelster aan den Stads schouwburg te Weimar viel af te leiden. Haar verplaatsing van Weimar naar Ber lijn bevestigde deze mededeellng en toen wij betrekkelijk kort geledbn officieel er voeren, dat zij als eerste den nieuw Inge- voerden titel „Steatstooneelspeolster" mocht draden, zagen wij de thans verschenen me dedeellng met belangstelling tegemoet Bij verschillende officieele aangelegenheden za gen wij minister Göring den laatsten tijd vrij geregeld in gezelschan van mejuffrouw Sonnemann en on meerdere foto's in de Berlijnsehe daghladen kon men heiden in gezelschap van Dr Goebbels en diens echt- genonte gadeslaan. Van Emmy Sonnemann widen wij, dat ze haar loopbaan begonnen is In haar geboor- tes'ad Hamburg, van waaruit zij achtereen volgens in Müochen. Weenen. Stuttgart. Wteshaden en Weimar werkzaam was. In het historische jaar 1933 kwam zij van Wei- mi r naar het ..Staatbchc Schausnielhaus" aan de Gendarmemarkt. waar zij in Hanns Johst „Schlageter-drama" haar eerste succes" behaalde. Sede*-* dien zagen we haar als „Gretcben" in Faust Ook in de filmwereld ls zii geen onbeken de; zij speelde vrouw Hedwig in „Wilhelm Teil" en pns kort geleden konden we haar kunst op dit gebied ook in de ook door ons land aangekochte Ufa-film „Wachtmeester Schwenke" bewonderen. De Britsche vlootbegrooting Ujt Londen: Bij de indiening van de vlootbegrooting in het Lagerhuis zette de eerste lord der admiraliteit. Sir Bolton Eyre Monsell, uiteen., dat de hoog ere raming met 3.500.000 pd. st. (in totaal sluit de ad miraliteitsbegrooting op 60 miilioen pond) geen vergrooting van den omvang van de vloot beteekent. Van deze meerdere uitga ven dienen 2 miilioen tot verbetering van ernstige gebreken in de uitrusting en tot moderniseering van zekere oude schepen De resteerende lVa miilioen zijn het gevolg van de automatische verhouging van uit gaven in 1935 voor nieuwen aanbouw vol gens de programma's die in vroeger jaren ziin opgesteld Wat de modèmiseering der vloot betreft, blijft Engeland niets anders over dan het door andere staten gegeven voorbeeld te volgen. Amerika heeft van zijn 15 groote slag schepen er 10 gemoderniseerd, terwijl Japan van zijn negen linieschepen er drie volledig en vier gedeeltelijk heeft verbouwd. Tegen einde 1936 za! Engeland de in het Londensche vlootverdrag voor kruisers toe gestane tonnage geheel en die voor duik booten toegestane tonnage bijna geheel heb ben aangeschaft Vervolgens besprak de minister nog de iri het vooruitzicht gestelde vlootconferentle waarover thans nog vriendschappelijke be sprekingen met de andere maritieme mo gendheden worden gevoerd. De minister geeft toe, dat de opzegging van de vloot- overeenkomst van Washington door Japan teleurstelling heeft gehaard, doch hij ziet geen reden den toestand al te tragisch to bezien. OVERSTROOMING VAN HET MISSISSIPPI-DAL. Het Mississippi-da] wordt door een ont zettende overstroomingscatastrofe geteis terd. Duizenden bewoners vluchten voor 't nog steeds wassende water. De bevolking is gealarmeerd om onmid- delijlk hoogwaterdiensten te verrichten. In de hooger gelegen streken wordt den gevlochten bewoners onderdak verleend in noodten'en en spoorwegwagons. De daar bij eengebrachte vluchtelingen worden ingeënt om epidemieën te voorkomen. Kort Nieuws King Coleman Hawkins, „worlds grea test saxofonist" is bij zijn aankomst te Kor penhagen door duizenden Deensche jasz- enthousiasten zóó „hartelijk" begroet, dat het een wonder mag heeten, dat hij er het leven afgebracht heeft. Had do politie hem niet in bescherming genomen, dan zou hij. vol gens een beschrijving die wij lazen, er het leven niet afgebracht hebben. Volgens een nog niet bevestigd bericht zouden do 78 op een ijsschots in de Kaspi sche Zee afgedreven visschers allen nabij Astrakan zijn gevonden en zouden zij zich allen in veiligheid bevinden. SLAPELOOZE NACHTEN DOOR SPIT Na drie weken Kruschen werd het beter „Een jaar lang heb ik gesukkeld met spit in den rug en hevige pijnen in de beenon. Zelfs zoo erg, dat ik 's nachts niet kon slapen. Ik heb hiervoor alle middelen aan gewend, maar niets hielp, totdat ik er ein delijk toe overging om eens Kruschon Salts ie gebruiken. En ik had het nog geen drie weken gebruikt, toen '"on ik al weten, dat het gaande weg beter werd. En nu kan ik er beslist niet meer buiten, want ik had het een week niet gohruikt en de pijnen kwamen weer terug. Daarom heb ik dan ook weer een potje aangcschafL Ik kan Kruschen Salts dan ook ten zeerste aanbe velen." B. J. W. te B. Indien de afvoerorganen niet behoorlijk functionneeren, ontstaat in het lichaam een ophooping van schadelijke afvalstoffen en urinezuur, wat de ondragelijke rheuniatisrhe pijnen kan veroorzaken. De zes verschil lende zouten ln Kruschen drijven deze afvalstoffen en urinezuur langs den natuur lijken weg zachtjes en volkomen uit het lichaam; de „dagelijksche dosis" Kruschen zal daarna de afvoerorganen blijven aan sporen om alle schadelijke stoffen geregeld uit het lichaam te verwijderen. Kruschen Salts is uitsluitend verkrijgbaar bij alle apothekers en drogisten a 0.90 en 1.60 per flacon, omzetbelasting inbegrepen. Let op, dat op het etiket op de flofcch, zoowel als op de buitenverpakking de naam Rowti- tree Handels-Maatschappij Amsterdam, voor komt. (Adv.) Italië en Abessynië De troepenverschepingen doren voort Uit Rome: Na de troepenverschepingen der laatste dagen uit Toscana is thans, vol gens dagbladberichten, de geheele Floren- tijnsche divisie in Napels en omgeving ge reed voor vertrek gemaakt Reeds zijn de eerste troepen scheep gegaan. Het s.s. „Co lombo" gaat Donderdag in zee. Uit Mogadiscio wordt gemeld, dat de beide groote stoomschepen „Vulcania" en „Biancamano", die resp. op 5 en 7 Maart daar aangekomen waren, heden naar Italië terugreizen zullen. Met het s.s. „Biancama no" zal de oud-gouverneur van Somaliland, Rava, naar Italië terugkeeren. Wordt de Volkenbond er lp gemoeid? Uit Londen: De Britsche regeering acht het noodig dat Italië en Abessynië verdere pogingen doen tol overeenstemming te ko men over de verzekeringen, welke den Vol kenbond in Januari zijn gegeven. Uit Addis Abeba wordt gemeld, dat de negus van Abessynië besloten heeft de aan gelegenheid aan den Volkenbond voor te De affaire-Stavisky Negentien verdachten gedagvaard Uit Parijs: Do rechter van Instructie in de affaire-S:avisky heeft 19 verdachten gedag vaard. De dagvaardingen beslaan 959 pa gina's, vijftig dossiers bevatten 20.000 docu menten, terwijl 69 advocaten de verdediging zullen voeren. Men neemt aan dat de ge rechtelijke behandeling een maand zal duren. Negen personen zullen, hoewel men zulks oorspronkelijk aannam, niet terecht behoe ven te slaan. Inspecteur Bonny Is opnieuw gearresteerd. Gemengd Nieuws. BRANDEN Te Ede is de woning van den kolenhan- dclaar C. Westland, aan den Singel, uitge brand. Waarschijnlijk is de brand ontstaan door een defect aan den schoorsteen. Ver zekering dekt de schade. Ta Gaand eir en is een woonhuis af gebrand, bewoond door drie gezinnen. Het vuur ontstond doordat wasohgoed, dot bij de kaohel te drogen hing, vlam vatte. Er werd niets gered. Slechts een van de bewo ners was verzekerd. Te Gorredijk (Fr.) is tijdens afwe zigheid van de bewoners brand uitgebroken in de galanteriezaak van de firma Ooyen. De motc-rspuit was spoedig ter plaatse, doch het vuur greeip zoo snol om zich heen en het gevaar voor uitbreiding was zoo gvoot, dat ook de hulp van de motorspuit van Boetsterzwaag werd ingeroepen. De belen dende perceelen bleven daardoor behouden. Het pand van de firma van Ooyen is zoo goed als geheel uitgebrand. Te Vai'sseveld is de boerderij van J. L. V. totaal afgebrand. Alleen het werd gered. Alles was verzekerd. Te Voorthuizen is de hofstede „De Groote Eist" door onbekende oorzaak, totaal afgebrand. De boerderij, die onbe woond was en toebehoort aan J. van Dea len, was tegen brandschade verzekerd. Te Schijnde] is brand ontstaan m de banketbakkerij von J. Doyen. Deze brandde geheel uit, maar het woonhuis kon behouden blijven. Verzekering dekt d>3 schade. Te Terwispel is het artieidershuls bewoond door J. Puitrum, afgebrand; vrij wel niets ken worden genrd. Een en ander was niet verzekerd. De oorzaak is onbekend JEUGDIG GEBOEFTE Te Amsterdam hoeft de politie een 16-jarigen fietsjongen en een 12-jarigen leer ling eener school voor achterlijke kinderen aangehouden. Deze jongena hadden zich door opensluiting toegang verschaft tot een twee tal leegstaande woningen in do Minahassa- straat. Zij waren ia het bezit van inbrekers werktuigen. VLIEGTUIGONGELUK TE VLISSINGEN Donderdagmiddag is een militair vlieg tuig, afkomstie van het vliegveld de Kooy, op het vliegveld te Vlissingen bij het taxiën tegen een lichtmast opgereden. Alleen de schroef werd daarbij beschadigd. Overigens bleef het toestel intact BOSCH- EN HEIDEBRANDEN In de nabij V e n 1 o gelegen Duitsche grensstreek is een groote boschbrand uit gebroken. Meer dan 400 personen hebben aan het blusschingswerk deelgenomen. Ruim 100 H.A. bosch en heide zijn vernield. De schade is zeer aanzienlijk. Te Mill (N.Br.) is een perceel heide, hier en daar met dennen begroeid, langs den straatweg MillEsharen waarschijnlijk door onvoorzichtigheid van voorbijgangers in brand gevlogen. De brandweer kon weinig uitrichten; na eenigen tijd heeft men het vuur kunnen blussohen. Expositie van Wurtembergsche schilders (Van onzen Duitschen correspondent) In een tijdperk van nationale herleving en politieke evolutie wilde het mij wcnsche lijk toeschijnen, ook eens wat nader con tact met de kunstenaarswereld te zoeken eD mijn eerste bezoek gold den „Verein Berliner Ktlnstler" in de Tiergartenstrasse, waar ik door Hofrat Broteisen op beminnelijke wijze werd ontvangen en rondgeleid. Ik liet me door hem vertellen, dat deze ..Vereeniging van Berlijnsehe Kunstenaars" in 1929 onder het toenmalige presidium van prof. Max Schlichting haar honderdjarig be staan mocht vieren. Al die jaren is ernaar gestreefd, het aanzien van den kunslschil dor en van den beeldhouwer te bevorderen, tevens de publieke belangstelling voor cic/.e kunst te winnen door het organiseeron van exposities in alle declon van het Duitsche rijk. Men begon op zeer bescheiden wijze, moest met een gehuurde étage tevreden zijn en kon pas later met ondersteuning van kunstvrienden een eigen gebouw aan den Potsdamer Platz aankoopen. Tosamen met de „Akadcmie der Ktinste" organiseerde men een jaarlijksche „Groote Berlijnsehe Kunsttentoonstelling", welke in het zomer seizoen een attractie der rijkshoofdstad werd. In tegenstelling tot München en Düssel- dorf bestaat er geen omvangrijke geschie denis van het Berlijnsehe kunstleven der laatste, honderd jaar, want het werk van Schasler en Rosenberg is in dezen met volledig en toch heeft het Berlijnsehe kunstleven onder leiding van den kortelings overleden Max Liebermann sedert 1880 al gemeen de aandacht getrokken. In den juhileumstijd telde diens vereen! ging van Berlijnsehe kunstschilders nog 1500 vaste leden en vele eere-ledcn maar thans ls het aantal actieve leden gedaald tot 320, waarschijnlijk, omdat vele kunste naars van Joodsche afkomst het in navol ging van Max Liebermann beter geacht hebben, zich bijtijds vrijwillig terug te trek ken! Max Osborn, zelf een kunstschilder van naam, vertelt het volgende over de geschie denis der Vereeniging: „Het ontstaan ln 1841 was een gevolg van oppositie, jeugdigen overmoed, trots, het was een secessje, lang voordat men deze uitdrukking kende. Voor dien bestonden reeds de „Berliniscne Kilnstlerverein", later opgevolgd door den „Verein jiineerer Kfinst'er" onder Adolph Menzel, zoodat het beginjaar van onj ge nootschap moeilijk precies vast te stellen is. Wij weten alleen, dat Peter Cornelius anno 1841 te Berlijn zijn plechtigen intocht vierde. Dat was kort na den dood van den „Ouden Koning", toen de kunstlievende, ro mantische koning Friedrich Wilhelm IV, aan 't bewind gekomen was. Zijn inkomst was het geboorteuur van den „Verein Ber liner Künstler". Zij won aan populariteit in het revolutiejaar 1848, toen het „Vliegende Kunstenaarscorps" werd gevormd als een af zonderlijke afdeeling der burgerweer. „Het „Glaspalast" aan den Lehrter Bahn- hof werd 1886 door den Staat als expositie gebouw ter beschikking gesteld en dat bctoe- kende een nieuwe aera voor de Berlijnsehe schilderkunst. Twaalf jaar later nam men Introk in do Bellevuestrasse, vanwaar men in 1932 naar de Tiergartenstrasse verhuisde. De tentoonstelling, welke bier thans van Februari tot medio Maart wordt gehouden, geeft ons een indruk van het schilderwerk uit Wurtenberg. Prof. Langhammer, voorzitter der vereeniging is met hofraad Broteisen op zoek gegaan, om het voornaamste werk uit deze schilder achtige omgeving naar Berlijn te halen en men is verbaasd over zooveel schoonheid van natuur. Ik telde op deze expositie 34 schilders en men toonde mij voorts de plas tiek van vijf Wurtenhergsche kunstenaars. Het valt al dadelijk op, dat bij velen de harde oorlogsjaren geïnspireerd hebben; haalde Ernst Gracser uit rijn map „Aus Deutschlands schicksalsschwerer Zeit" zijn „Dans om het gouden kalf", een stemmings- weergave van de nationale geestdrift in 1914, waar de bevolking van Berlijn naar de rede voering van den toenmaligen keizer luis tert en andere bittere herinneringen aan onvervuld gebleven idealen. Aantrekkelijker willen mij de landschap pen toeschijnen van Herman Büerle, (Be grafenis te velde en Onbehuisden), Robert Breyer (Schwfthische Landschaft, Interieur en Schwabenmüdle), Alex Eckener (Voor don ploeg, Stuttgarter Ktlnstlerhund-Orchea- ter. Zur Arbeit), Paul Kiilberer (Avondland schap, Landschap met boomengrocp) en vele anderen, die allen naar hun beste kun nen hebben beproefd, ons een duidelijk bee'd van het lieflijke Thüringen te geven. Mijn spccialo aandacht werd gevestigd op de „Heilige Familie" van den sedertdien overleden Adolf Hölzel. een donker gehou den doek, dat door zijn opbouw en kleuren beeld heel even aan Rembrandt doet den ken. maar aan afwerking en kleurenscherp- te deze vergelijking niet kan doorstaan. Hermann Sohn heeft het aangedurfd, den „Verloren zoon" levensgroot temidden van de vette varkens weer te geven en men staat even paf over zooveel durf. De vlecsch- kleur van zijn naakte voeten en de var kens biedt weliswaar weinig kleurvarialies en loch is het geheel op een bepaalde dis tantie verrassend effectvol: zoo en niet an- 'ers hebben wij ons den verloren zoon in onze kinderlijke verbeelding voorgesteld! Bernard Pankok is een portretschilder van formaat, hij teekende, zichzelf, prof. Lörcher. den architect dr. Döcker en laat zich ook als landschapschilder waardceren. Het frappeert mij, dat zoovelen zich tot levensgroote portretten aangetrokken voelon: Karl Krauss schilderde zichzelf cn een „Meisje aan 't venster", Erna Raabe laat een „Merrie met veulens" en een „Hert ln 't bosch" met zulke gewaagde afmetingen zien, waarbij dan meestal het uiterlijk effect niet door innerlijke warmte wordt bevorderd. Tenslotte verdient een dricdeelig „Va*,- bundenmenuet" in pastel van Kurz onze aandacht, want hier zien we fluitspelers, welke aan de legende van Hameln herinne ren, up een zeer aantrekkelijke wijze weer gegeven. Van de Wurtenhergsche plastiek noemen we een „Paard in draf" en een „Oud paard" van Ludwig Habig, „Graaf Dohna Schio- dien", „Helge Lindberg" en een „Jonge Noorwecgsche" van Ulfert Janssen en een „M/idehcnbildnis" van Walter Ostermaer Kort saamgevat: de schilderkunst gaat haar eigen weg, zij geeft ln objectieven vorm haar eigen omgeving weer, laat zich voor zoover hot de leden van den „Verein Berliner Künstler" betreft, niet beïnvloeden door de politieke tendenties van een bepaal de epoche cn verdient zoo al niet steeds onze bewondering, dan toch de belangstel ling in een tijd van omwenteling op elk le vensgebied. Weerbericht Het dunne pthtj» geeft den vortgen stand eaa Hoogste stand te Warschau 772.8. Laagste stand te Ingö 752.3. Stand vanmorgen half twaalf 762.0. WEERVERW ACHTING Zwakke tot matige, later wellicht toe nemende Z.O. tot Z.W. wind, toenemende bewolking, aanvankelijk nog weinig of geen regen, zachter 's nachts. BUITENLANDSCH WEERVERWACHTING De hooge drukking heeft haar centrum reeds naar Polen verplaatst cn trekt zich verder uit Scandinavië terug. De depress:o op de oceaan wordt dieper en begint zich over de Britsche eilanden en IJsland uit to breiden, terwijl bij dc Azorèn de barometer stijgt. In Scandinavië is de vorst in het N. nog toegenomen en een .groot deel van het vaste land T#i nog 1'chté vorst, die overdag voor i zacht weer plaats maakt. In Z. Frankrijk is de temperatuur gestegen Op de Britsche eilanden neemt de bewol king toe en bij Ierland viel reeds regen. Overigens valt alleen neerslag in N.-Scan- dinavië. TEMPERATUURSTAND Stan-d vanmorgen half twaalf 10.4 C. 16 MAART. Zonsopgang 6.16 uur, zonsondergang 6.08 uur Maan op nam. 2.19 uur, onder v.m. 4.49 uur VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN OP HEBBEN 16 MAART. Van 's avonds 6.33 uur tot 's morgens 5.44 uur WATERSTANDEN RIVIEREN Reden Vorfe Beden Tortg Rhetnfelden ?.1c °.16 Oub 8(W Rreisach 1/9 1.*8 Fms 1.91 1 °1 K-hl WO W7 Cohleni W- 9r9 Maxim 3.81 3.83 Trier J.l' 1 >8 Dledeshetm 1.33 ivo Kenlen 5.14 2 92 Mnnnheim 5.93 9.93 Pnasaldorf 1-Cfi Lohr 1.63 1.64 Pfchrort 0>5 t.'-7 Mains 0 77 <183 We„el 0. 5 089 Kineen 1.89 l,il Emmerik 2.11 2.27 Lobith 11.23 11 23 Kampen .0.03.003 Nijmegen 8.'ö 8.90 Ejeden 47.21 47.91 St Amlriee 3,42 8.41 Maastricht 4-1.97 4i 91 Arnhem 8-79 8.79 Grevenblcht. 29507. 29,0? Vreeswijk lw 0.( 0 0,00 Venlo 11.67 IJ-ftT Westervoort 9.42 9,-2 Grave 'alpl^ 7.Ö9"'?.09' Deventer 3.20 3.20 St Andrië» 1.69 1:68 Boeken en Geschriften. De Duitsche Kerkstrijd, door Dr. H. \V. van der Vaart SuiiL Uitg.- Mij. Holland, Amsterdam, 1935. Ter oriënteering van hen, die op dea Kerkstrijd in Duitschland nog niet een vol doenden irijk hebben, geeft Dr van der Vaart ürnit in dit boekje een volledig, chronolo gisch overzicht van de gebeurteuissen, die tot op dezen dag de belangstelling hebben. Hij doei dat hier eu daar ook beredeueerend doch onthoudt zich van bepaald oordeel vellen of stelling kiezen. Te bezien „hoe het Christelijk geloof en de Christelijke Kerk in een zeer bewogen land worstelen om eigen wezen te handhaven en tevens voor den nieuwen lijd een nieuwe boodschap bren gen", zoo omschrijft hij zijn doel. De behandelde gesdhiedonis loopt van 23 April 1933 (het Loccumer pact) lot 30 Nov. l'J3i (de vergadering van de Geref. Bond te Detmold). Besproken worden de Kerk- groudwet, de geloofsbeweging der Duitsche Christenen, de strijd om dc macht, de Ein- gliederungspraktijk, de positie der Gerefor meerden, de bemiddeling van don schrijver, dc Oecumenische beweging, Jaegers strijd en nederlaag, en de naaste toekomst Catechctische moeilijkheden en mo gelijkheden. Bijdrage tut de didac tiek van het Godsdienstonderwijs, door Dr. B. ter Haar Dzn., Ned* Herv. pred. te Diepenveen. Van Gor- cum en Comp. N.V., Uitgevers Assen De catechisatie heeft, gelijk we in de Kerk rubriek reeds ecu en andermaal gele genheid hadden op te merken, stijgende be langstelling. Geen wonder, zij moet uit aard van haar wezen in dezen tijd wel ecniger mate in het gedrang komen. En dan is er alle reden, om haar uit het gedrang te brengen, want zij is als voorpost van d« kerk t.a.v. hot 7 tad der zerk een hoogst belangrijk instituut De breed* studie door Dr. ter Haar aan dit onderwerp gewijd, is niet allocn ter oriënteering een welvoorzien magazijn van gegevens cn beschouwingen, maar zij is to- veils een poging tot hervorming. De scfirij-' ver toch is van mccning, dat er ten'deze een groote nood is, eenerzijds doordat veld predikanten gevaar loopen het Godsdienst^ onderwijs te verwaarloöZen, omdat het huü do meeste moeite geeft of hét hun niet ligt, anderzijds omdat de Jeugd vereeniging naar voren geschoven zou worden ten koste van het catechetisch onderwijs. Dr. tei Haar wijst in zijn hóek ook een geneesmiddel aan, het is een door hem ge- daohte (cn toogej>a-de) „individueele werk methode", welke hij. na een uitgebreide be schouwing over de plaats en het doei \an en do bezwaren tegen het tegenwoordige Godsdienstonderwijs zoomede een uiteenzet ting van de psychologische en paedagogi- Sche stroomingen van belang voor dat on derwijs, in bijzonderheden Joelfcht en op haar aanvankelijke resultaten toctsL Voor dit laatste heeft hij een enquête ingesteld bij de leeriingen. Wij bevelen dc kennismaking met deze rijk gedocumenteerde studie ten zeerste aari.- 7,ij bevat voor ejken catecheet, afgezien van zijn kerkelijke richting, overvloedig aanleiding, om ernstig de vraag onder het oog te zien, of en in hoeve-ro hij de. cate chisatie moot aanpassen aan nieuwere me thoden, dan wel de oude methoden moet' toetsen aan de eischen van dit, vooral voor onze rijpende jeugd zoo vcelbeteekenend tijdsgewricht.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1935 | | pagina 2