De daling van het Pond
WOENSDAG 6 MAART 1935
EERSTE BLAD PAG. 3
ECONOMIE EN FIN ANCIEN
Licht herstel ingetreden
Sombere
toekomstverwachtingen
.Wat zullen de V. S. doen?
De scherpe koersdaling van het pond
sterling, welke de laatste dagen plaats
vond, is gister tot staan gekomen en zelfs
is er een klein he rato l ingetreden tot ƒ697
ƒ6.89. In goed ingelichte kringen was men
van oordeel, dat dit aanvankelijk herstel
moet worden toegeschreven aan het ingrij
pen van de Amerikaansche en Engelsche
6tabiliseering8fondsen. Deze „officieele ram"
op de koersdaling heelt echter der vrees
voor een herhaling van de koersreacties niet
weggenomen, omdat men er van Engelsche
zijde herhaaldelijk op gewezen heeft, dat te
huidige verhouding van het pond tot d»n
dollar nog te hoog is. Daarom zal een ver
dere opzettelijke depreciatie worden nage
streefd om de nieuwe verhouding in het
leven te roepen., beweert men van zeikere
ln tusschen is nog steeds nie<t bekend, hoe
de Engelsche regeering de daling van het
pond opvat. De interpellatie in het Lager
huis, die aan veel onzekerheid een einde
zou kunnen maliën, is nog steeds niet ge
houden. Men is op het moment nog zoo
breedsprakig over endure onderwerpen, «at
het wel zó'o goed als zeker is, dat Chamber
lain oak heden niet aan het woord zal
komen.
Het is overduidelijk, dat de Amerikasn-
sche regeering zioh de laatste dagen verre
op haai- gemak gevoelt, ook al is de koers
daling van den dollar bij lange na niet zoc
groot als van het pond. Maar men vraagt
zich nog steeds meer a.f of de Amerikaan-
sche regeering het zonder meer zal toelaten
dat het pond sterling steeds meer in waar-
de daal L
In dit verhand is van heteekenis de
vraag of de Amerikaansche regeering
har ei d zal zijn goud af te staan naar*
de goudlanden, als cue dollar beneden
het gouduitvoerpunt komt Een gl.
situatie heeft zioh na de stabilisatie
van den dollar in Januari van het
vorige jaar nog met voorgedaan. Het
is duidelijk, dat, wanneer de V. S.
hiertoe niet mochten overgaan, on
middellijk de weg gebaand is voor een
nieuwe dollardevaiuatie.
Een mededeeling van belang Is in dit ver
band die van Donald Richherg, den
N.I.R.A.-leider. Deze verklaarde, dat onder
het Rooseveltregiem men niet tot inflaTie
zal overgaan. Deze verklaring is echter in
wezen zóó vaag, dat zij feitelijk „geen ver
klaring', is' aangezien niemand er eenig
'- houvast aan heeft
Zoo waren, ondanks het lichtelijk pondon-
hersteil van gister, toch de vemvaohtingen
onutrènt de verdei'e gevolgen van een p >m
•- dendepreciatie in alle voorname beurscentra
derwereld zeer somber.
Vanzelfsprekend was er niet de minste
lust om iets te ondernemen en de terug
houdendheid ia het zakenleven was dan
ook algemeen.
Een verklaring van Flandin
In de Fransche Kamer heeft Flandin een
toespeling gemaakt op de fluctuaties van
het pond sterling. Ilij zei de om.:
De regeoring is geenszins van plan om
haar politiek van verdediging van de sta
biliteit van den franc op te gerven. Integen
deel, wij zijn versterkt in onze meeniag,
dat de permanente stabiliteit der valuta's
een noodzakelijke voorwaarde voor het
economisch herstel is.
Havas is gemachtigd te verklaren, dat de
Ccgeering er toe zou kunnen worden genood
zaakt om an t.i-dum pingsmaatregelen ie
treffen, indien de daling der buitenlandsche
valuta zich zou accentueeren. Eventueel zou
gedacht worden aan de wederinvoering van
een oompenseerende belasting op den in
voer van goederen uit landen met gedepro
deerde valuta.
Flandin en Ganmain Martin zijn het er
volkomen over eens, dat al-echts stabilisatie
van de valuta in do wereld een nocmaal
herstel van economischen ruil zal mogelijk
maken.
- II. Pariter Willis, de gewezen secretaris
van de Fed. Res. Board, heeft aan de „Ag.
Ec. et Fin." geseind, dat de Amerikaansche
regeering de pondendaling met de grootste
aandacht volgt, zonder out men in regeerings
kringen iets wil medeieelen over een even
tueelé directe wijziging van de monetaire
politiek der V.S.
De Amerikaansche regeiering bevindt zioh
in een moeilijke positie. Om de verhouding
tusschen den dollar en het dalende pond op
het oude niveau te handhaven zou zij den
dollar nog verder in u aarde moeten doen da
len, zooals de voorstanders van devaluatie
ook van haar verlangen.
Anderzijds eohter moet de regeering voor
haar politiek van groote uitgaven noodza
kelijk leeningen aangaan. In verband hier
mede moet zij zich verzekeren van een wel
willende houding van de bankiers, aange
zien hun medewerking vereischt wordt
voor het verkrijgen van nieuwe gelden. On
der deze omstandigheden zullen nieuwe
monetaire manipulaties vermeden moeten
worden.
Vanuit politiek oogpunt is het de vraag
of de emissies in den loop der vier volgende
maanden volgens de regels van een gezon
de financiering zullen kunnen tot stand ko
men of dat de regeering zal moeten zwiep
ten voor de vooratanders van een verdere
devaluatie en een monetaire oorlog met
Engeland zal beginnen.
Algemeen a-cht men de bewering, dat door
devaluatie de buitenlandsche handel van
één der beide landen zal worden bevorderd,
als zéér absurd. Want tot dusver heeft geen
d-cr beide landen eenig voordeel van de de-
valuatie gehad, uitgezonderd een opleving
in den aanvang.
Velen beschouwen de binnenlandsche fi-
naneieele toestand der V.S. momenteel als
zeer delicaat. Ten tijde dat de nieuwe lee
ningen uitgegeven worden, zouden de V.S.
gedwongen worden vreest men, de huidige
monetaire basis te verlaten.
De vraag rijst of Engeland opzettelijk dit
oogenblik heeft uitgekozen om zijn devu-vs
te laten dalen of dat de zwakke tendens
van het pond het resultaat is van niet te
beheerschen interne krachten.
De indruk In Belgische kringen
Ook in Belgische industrieels kringen
houdt men zich momenteel druk bezig met
de pondendaliing, aangezien zij den export,
belemmert, ondanks de door de Regeenng
aangewende pogingen cm den afzet van Bel
gische goederen te verg root-en.
Nieuwe koersdaling
Hedenmorgen is de koersdaling van het
pond sterling ter beurzo te Amsterdam op
nieuw ingezet. De koers van het pond daa.de
tot 6.921/0 (gister 6.971/0). De dollar no
teerde ƒ1.46 (gister 1.4615/16). Berlijn
bleef onveranderd op 59.39. Ook de Fransche
franc lag zwak in de markt met een notee
ring van 9.74»4 (gister 9.74%),
Om 12 uur hedenmiddag noteerde het
Pond te Amsterdam .6.871/2.
Weekstaat Ned. Bank
De goudvoorraad niet veranderd
Ondanks de bewogenheid op de valuta
markten in de afgeloopen week is blijkens
weekstaat van de Nedoriandsche Bant,
ts goudvoorraad onveranderd gebleven.
De dollar ligt wel is waar zwak in de.
markt, doch tot nu toe werd het theoretisch5
gouduitvoerpunt dat in de omgeving ligt
van 1.45%1.45% niet overschreden. En
zelfs als dat gebeurde, zou het nog wel -en
week aanloopen, voor het goud, als Ameri
ka tot export overgaat, (men beweert dat <>r
al een wet in voorbereiding is om een em-
Oo op het goud te leggen) op onze voor
raad in de kelders vao de Centrale Bank
invloed kan uitoefenen.
Intusschen daalde le zilvervoorraad van
ƒ22.6 tot ƒ21.4 mdllioer.. De beleeningen op
effecten zijn gedaald met 6 ton tot 125.3
millioen, terwijl de rekening courant-sahli
van anderen zijn gestegen van 91% tot
102 millioen.
Het rekcening-courantsaldo van het R'jk
is gedaald van ƒ63.2 millöoen tot ƒ27.7 mil
lioen. Deze sterke vermindering is een gr
volg van de aflossing van schatkistwisseL
zonder dat nieuwe emissies plaats vonden.
De binnenlandsche wisselportafeuille daal
e van ƒ25.8 tot ƒ25.5 millioen.
De verdere mutaties zijn te onbelangrijk
om te vermelden.
De bankbiljettencirculatie steeg van 557
millioen tot 879% millioen. De direct cp-
eischbare verplichtingen ten bedrage van
ƒ1009 millioen (v. w. ƒ1011 millioen) zijn
thans voor 80.3% door goud (80.1) en voor
'82.4% door goud en zilver gedekt (82.3).
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK
Aangenomen: Naar Oosterlittens
(Fr), J. Schmidt, cacwd. te 's-Gravenhage,
GEREF. KERKEN
Beroepen: Te Driebergen, W. de Graaf te
Ommen.
Drietal: Te Pieterburen, H. Boersema, cand.
te Zaodeweer, C. v. d. Boom, caod. te Overschle
en Chr. v. d. Vliet, cand. te Slootdorp.
GEREF. GEMEENTE
Bedankt: Voor Brulni&se, P. Honkoop te
's-Gravenhage.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Nieuwe leeningen Rotterdam
Tot een bedrag van 5.2 millioen
tegen rentetypen van 4
3% per J"ar
B. en W. vain Rotterdam ontvingen de
hiernavolgende aanbiedingen voor het vei?
6trekken van geklteeningen tot bedragen
als daarbij zijn vermeld, t»?gen rentetypen
van 4 (voor die sub 1 tot en met 4) en
- (voor di esub t en 6) per jaar en
koefisen, die B. en W. aannemelijk achten,
te weten van: 1. zes in de overgelegde stuk
ken genoemd© geldgeefsters, voor bedragen
resp. van ƒ500.000, ƒ200.000, ƒ300.000 en 3
van ƒ100.000, in totaal ƒ1.300.000; 2. de
Levensverzekering-Mij. opgericht in 1863
door het N.O.G. te Arnhem, ten bedrage
van 200.000 3. de N.V. Amsterdamsohe
Mij van Levensverzekering, te Amsterdam,
ten bedrage van ƒ100 000 4. de Nutsspaar-
bank, te 's-Gravenhage, ten bedrage van
100.000; 5. de Coöp. Centrale Boerenleen
bank, te Eindhoven, ten bedrage van
1.000.000; 6. instelling genoemd in de over
gelegde stukken, ten bedrage van 2.500.000.
B. en W. geven den Raad in overweging
de aanbiedingen te aanvaarden.
Het goudclausuleproces
Tegen de Koninklijke en de Bataafschs
De Ver. v. d. Effectenhandel
gaat in cassatie
Het bestuur van de Vereeniging voof d*m
Effectenhandel deelt mede, dat besloten is
om in cassatie te gaan van de beslissingen
van het Gerechtshof te 's-Gravenhage "in
zake de 4 dollarleendng N.V. Kon. Nil
Mij tot Expl. van Petroieumbronnen in Ned
Indié, Jecning 1930; en de 4% dollar- en-
ning N.V. de Bataafsch-a Petroleum-Mii
leening 1927.
Van Nabij en Ver
ln als€fn©en« Vïrs-aderinj? van aa-nde<U-
houdara der Zuld-IIollondschc HrP«the«kha„l<
rden de balarva per 31 Dee. 1934 en de wlnat-
verliesrekenins over 1934 ffot-dffekeurd, het
„j de heeren Jhr S.
1 cn L H. "VVurfbaia
barrels is ingretreder
van het g-oederenvervoè- bedroes
567.355 teffen 627 414 in 1933.
De totale opbrengst van het passagiers- er
goederenvervoer bedroeg ln 1934 1.140.318 te
gen 1.270.460 ln 1933.
de Amerlkoannche
«cheepvenrt.
De Incasso-Bank en de Ned. Ind. Handels
bank stellen op 8 Maa-rt a.s. de inschrijving
open op de uitgifte van 1.000.000 84 obliga
ties ten laste der gemeente 'a-HcrtogcnboBcli.
Koers 98
lOoor de directie der Machinefabriek Gehrs
Stork en Co Is wederom een loonsv&rlasling blj-
d-p werklieden aanhangig gemaakt. Do Fa
brieksbode «sohrljft, dat
zichten weer wat betei
Men schrijft ons:
Het was JJ. Zondag voor de Geref. Kerk vao
i-Gravemocr een blijde dag. Des voormiddags
:erd cand. G. Koenkoop van Den Haag io
het ambt bevestigd door den consulent Ds. 1. C.
Hagen van Sprang met een predicatie over Math.
3 1 —4. Aan de handoplegging oam ook deel Ds.
J. Groen van Venlo-Roermond, welke als vriend
tegenwoordig was Toegezongen werd Psalm 134
3. Des avonds deed Ds. G. Koenkoop
zijn intrede het Woord bedienende naar aanlei-
van Math. 24 Ha. Toespraken werden ge
houden door oud. A. Borstlap, namens de gemeen-
wclke verzocht te zingen Psalm 201, door Ds.
Menker van Gcnderen namens de Classis
Bosch, door Ds. Hagen van Sprang als bevesti-
r en consulent, door Ds. Keizer van Vrijhoeve
ais vriend en genabuurde kerk, en door burge
meester D. Smits, namens het dagelijksch bestuur
hetwelk geheel aanwezig was.
De intrede van cand. P. A. van der
Vlugt van Drunen bij de Ncd. Herv. Kerk te
Nieuwe Pekela is bepaald op 7 April. Ds. A. P.
van der Vlugt van Drunen zal hem bevestigen.
Zondagmiddag nam Ds. G. Smeenk,
na ruim 5% jarig verblijf afscheid van de
Geref. Kerk van Blokzijl. TeOtst Philip.
4 19 en 20. Hij snrak over den rijkdom van
Gods heerlijkheid. 1. de heerlijkheid die af
daalt van boven; 2. de heerlijkheid die terug
gekaatst wordt ,van. beueden. Na de predi
katie en gebruikelijke' toespraken werd de
naar V-lissingen vertrekkende dienaar
des Woords toegesproken door ouderling P.
de Liefde, die liet zingen Psalm 1214. door
Ds. J. Overduin van Kampen namens do
Classis Zwolle en door Da. H. Post van
Ambt-Vollenhove (St. Jans Klooster) na
mens de genabuurde Kerken en door den
Burgemeester van Blokzijl de heer H. J
Bulten.
Voor de Ned. Hen'. Kerk te Zoeter
meer was het Zondag 3 Maart een blijde
dag. Na des morgens bevestigd te zijn door
zijn zwager Ds. J. C. Wolfchers te Putten,
die tot grondslag van zijn rede had gekozen
Ezech. 37 114, aanvaardde Dr. J. J. W o 1-
dendorp, die van Wem el ding
overgekomen, zijn dienstwerk in haar mid
den, sprekende naar aanleiding van Jona
31, 2b.
In den morgendienst van Zondag 3
Maart had de bevestiging plaats van cam
didaat C. G H. de Loos, als predikant! te
Kortenhoef. Bevestiger was Ds. H. O.
Roscam Abbing, van Arnhem, die als teks^
had Hand. 8 5b. Aan de handoplegging
werd deelgenomen door den bevestiger, derj,
consul.ent Ds. IL P. Stegonga, van .Nederj-
horst den Berg en Ds, A. van Ame.rom
gen van Büuhsé fOv.j. Toegezongen Werd
Psalm 20:1. Des middags deed Ds. de Loos
intrede met een predikatie over 2 Cor. 1:24.
Toespraken werden gehouden door Ds. Oos
terveen van Ankeveen namens den ring. Ds.
J. van Bruggen emeritus-predikant van Kor
tenhoef; het hoofd der Herv. School; den
heer A. S Bijlsma namens het Theol. Stud
Dispuut Excelsior te Utrecht en den consu
lent, die liet toezingen Gezang 913.
De heer B. Slingenberg, candidaat
aan de V.U. te Amsterdam, werd j.l. Zonda;
bevestigd als dienaar des Woords bii de
Geref. Kerk van Echten (Fr.). De beves
tiging geschiedde in de morgendienst door
Ds. J. Sohelhaas Hzn., van Tzummarum.
Tot tekst had deze Jesaja 5510 en 11. Aan
de handoplegging nam mede deel Ds. G.
Brouwer van Minnertsga (voorheen te
Echten). Des avonds verbond zich Ds. Slin
genberg aan zijn gemeente met een predi
katie over 2 Cor. 4 :5. Vele toespraken wer
den gchoudon. Des morgens werd de beves
tigde leeraar toegezongen Psalm 65:3b en
des avonds de bekende zegenbede uit Psalm
134.
De datum van intrede van cand. P. A.
Stapert bij de Ned. Herv. Kerk te 'i
He eren berg is bepaald op Zondag 17
Maart Bevestiger zal zijn Dr. H. de Vos,
te Sneek.
Ds. J. E. Klomp te Ede. hoopt Zon
dag 28 April a.s. afscheid te nemen van de
Ned. Herv. Gemeente aldaar en Zondag
Mei d.a.v. zijn intrede te doen te Oud-
B e ij e r 1 a n d, na bevestigd te zijn door zijn
zwager Ds. R. Steenbeek te Zetten.
Ds. J. Foodenburg, Ned. Herv.
predikant te Vroomshoop, hoopt Zon
dag 5 Mei, des namiddags 3 uur, afscheid
te nemen. Zijn intrede te Voorburg is
paald op Zondag 12 Mei. Des voormiddags
zal hij bevestigd worden door zijn vriend
Ds. J. Sohoneveld, van Alphen a. d. Rijn.
Zondag j.l. heeft Ds. H. S. van R ij s,
afscheid genomen van de Ned. Herv. Gem.
te V i a n e n, wegens vertrek naar W a g e-
n i n g e n. Zijn tekst was Deut 30 19. Vele
toespraken werden gehouden tot college's
en personen. De plaatselijke collega Ds.
Wachter, sprak vriendelijke woorden namens
college's en gemeente. Ln do overvolle kerk
waren ook aanwezig Ds. Fruyt van Ever-
dingen en Ds Six Dijkstra van Tuil en 't
Waal, zoomede kerkeraadsleden uit Wage-
ningen.
Ds. S. BALJON
Ds. S. Baljon, Ned. Herv. predikaat te Box-
e e r, die tegen Mei eervol emeritaat had aange
vraagd, heeft thans aan zijn gemeente medege
deeld, dat hij <iie aanvrage heeft ingetrokken.
IUBILEUM Ds. H. KWINT
Gisteren was het 25 jaar geleden, dat Ds. H.
Kwint, Ned. Herv. predikant te Utrecht zijn
intrede deed bij de Utreehtsche gemeente. Een
comité, gevormd uit de gemeenteleden, en be
staande uit de heer. W, J. Godijn, voorzitter, B.
Dlrkse, S. C. Kortewcg, L. W. van de Liefde en
M. J. P. Verraooten heeft gemeend, dat deze dag
den jubilaris niet ongemerkt voorbij mocht
Gistermorgen werd hij dan ook op harte
lijke en eenvoudige wijze gehuldigd. De heer W.
J. Godijn beeft met een korte toespraak Ds. Kwint
antieke Engelsche tafelklok uit 1765, met een
tweetal antieke Fransche kandelaars uit 1780,
aangeboden. Voorts werd hem een fraai album
overhandigd voorzien van de namen der gemeen
teleden, die aao het cadeau hadden bijgedragen.
Na deze huldiging volgde een drukbezochte
receptie. Zondagmorgen zal Ds. Kwint in de
Jacobikerk een gedachtenisrede uitspreken.
MEVR. H. W. DE BRUIJN—LANDWEHR i'
In den ouderdom vao bijkans 80 Jaar is te
egstgeest overleden mevr. H. W. de Bruijn-
Lahdwéhr, echtgenoote van wijlen Ds. C. d e
B r u Ij o Y z n. Mevr. de Bruijn. die een zuster
'an den bekenden Rotterdamschen predikant,
Ds. J. H. Landwehr, is 35 jaar een trouWe
geweest van haar echtgenoot, die niet minder
dan 35 Jaar, al. van 1892-1927, toen de toestand
van zijn oogen hem dwong te repatrieeren, beeft
gearbeid als miss. predikant van de Geref. Kerken
ons vaderland, te Melolo, Kambaniroe eo Soem-
1 en die 20 Sept. 1932 overleed.
De bijzetting van het stoffelijk overschot zal a.s.
Vrijdagmiddag om 1 uur in het familiegraf bij het
Grofene Kerkje te Oegstgeest plaats vinden.
jl de
;ijn. zoodat het niot
sctv.jnt een hetero werkbezet-
Ling te verwachten. Bij de groote prijsconc-s-
sles blijven echter de resultaten onbevredigend
waarom een loonsverlaging no >tfzakelljk Is. Het
is overigens gelukt een bestelling uit Rua
land to verkrijgen.
- Behalve de Sn ia Viscosa. heeft ook de
kunstzijdefabriek Soe. Ttul. Chatlllon te Mil.ian
oen bevredigend resultaat opgeleverd in 1934.
zoodat oen dividend vao 6 uitgekeerd kan
Sedert 1929, toen 8 dividend *ra>-d
Dr. J. Ronda
De Geneesheer-Directeur van de stichting
„Wolfheze", Dr. J. Ronda, die, gelijk wij ge
meld hebben, met 1 Mei zijn functie neer
legt, behoort tot de beste krachten der
Vereen, tot Chr. verzorging van krankzin
nigen. Hij is 61 jaar en gaat dan ook nog
niet met pensioen in den vollen zin des
woords, doch zal zich als psychiater vesti
gen te Amsterdam om zich te belasten met
de nazorg der patiënten van de Valerius
Kliniek en de stichting „Vogelenzang" te
Bennebroek, waartoe hij als zoodanig werd
benoemd door het Bestuur der Vereeniging.
MET VERLOF UIT INDIE
Ds. W. V 01 g e r, predikant bij de Indi
te kerk, standplaats Tegal, hoopt 3 April
per Marnix van St. Aldegonde met een jaar
ziekteverlof naar Holland terug te keeren,
waar hij 23 April hoopt aan te komen. Zijn
adres zal daarna zijn: Kamerling Onnes-
weg 142 te Hilversum.
GRAFMONUMENT FAM. TAZELAAR
Te Heemstede heeft plaats gehad de
overdracht van het grafmonument door de
Geref. Kerk van We esp aan Ds. J. P.
Tazelaar en familie, wier vrouw en moeder,
Mevr E. J. TazelaarSteketee, in Nov. j.l.
is overleden.
In de aula der begraafplaats heeft Ds. D.
Ringnalda Jr., van Weesp, de familie toe
gesproken en herinnerd aan de hechte band
tusschen de kerk van Weesp en de familie
Tazelaar, inzonderheid ook door den in
vloed, de liefde en den arbeid, die Mevr.
Tazelaar meer dan 40 jaren aan de zijde
van haar man in Weesp mocht uitoefenen.
Hierna sprak Ds. J. P. Tazelaar woorden
van dank en verzocht te zingen Psalm
1039, waarna Ds. Ringnalda voorging in
dankgebed.
Het monument is een rechtopstaande steen
met inscriptie. De. grafbedekking is van
wit marmergruis. In 't midden daarvan een
marmeren opengeslagen Bijbel op zwarten
ondergrond. Op het Bijbelblad: „Ik ben de
Opstanding en het Leven; die in Mij ge-
gelooft, zal leven, al ware hij ook gestor-
- DE FRANSCHE PROT. KERKEN
De onderhandelingen over de aaneenslui
ting yan de beide groote Protestantsche ker
ken ia Frankrijk, nl. de Eglises Reformées
Evangëlirjues en de Eglises Reformées, heb
ben een gunstig verloop en zijn thans tot
definitieve resultaten gekomen. Een geloofs
verklaring is gemeenschappelijk opgesteld,
welke als basis van vereenigingen voor de
beide kerken zal dienen. In deze verklaring
staat, dat de vereenigde kerken willen vast
houden aan de apostolische geloofsbelijdenis
en aan de confessie van La Rochelle; boven
dien spreken de kerken nadrukkelijk uit,
dat zij aan de autoriteit van den bijbel als
ook aan de leer der verlossing door Jezus
Christus als Gods eengeboren Zoon getrouw
Vast zullen houden.
DE NED. CHR. GEMEEN SCHAPSBOND
De Ned. Christelijke Gcmeenschapsbond houdt
16 en 17 Maart a.s. in het Broederschapshuis
B i 11 h o v e n een grootere vergadering, waar
sprekers zullen optreden Ds. A. M, Berkhoff te
Bilthoven, zendeling P. Legèoe. dr. W. ten Boom,
H. Veldkamp en J. vao Oostveen.
Dr. Ronda, die 8 Febr. 1S74 geboren is te
Zoutkamp, heeit aan de Groningsche Uni
versiteit gestudeerd, en is in 1902 tot arts
bevorderd. Na nog eenigen tijd te Berlijn
te hebben gestudeerd, trad hij op 1 October
1902 als geneesheer in dienst bij de stich
ting „Dennenoord'' te Zuidlaren. Met in
gang van 1 Augustus 1907 werd hij be
noemd tot Geneesheer-Directeur van de
stichting „Wolfheze", welke geopend werd
den 28 Nov. 1907. Ónder zijn leiding breid
de de stichting gestadig uit In het geheel
staan er nu 70 gebouwen. Tot do voor
naamste gebouwen behooren een afzonder
lijk paviljoen, geopend in Mei 1926, dienen
de voor vóóropleiding van de adspiranL
verpleegsters en waarin zijn ondergebracht
de Röntgeninstallatie en de Hoogt ezon;
voorts in de twee paviljoenen voor zieken
een afdeeling voor de verpleging van t.b.o.-
lijders. In hèt centrum van het terrein is
in 1927 een vereenigingsgebouw voor het
personeel gebouwd. In aanbouw is een sa-
natorium-afdeeling, genaamd „Kliniek Ne-
der-Vcluwe", welke ongeveer 1 Mei a.s.
wordt geopend en plaats biedt voor 55 man
nen en 75 vrouwen.
In 1933 is Dr. Ronda benoemd tot Officier
in de orde van Oranje-Nassau.
ACCOUNTANTSKANTOOR WIELENGA
MALIHITS WEG 5 ROTTERDAM
REORGANISATIES
13606. Dei
ZENDING EN PHILANTHROPE
WERELDVROUWENGEBEDSDAG
De Wereldvrouwengebedsdag is Vrijdag 8 Maari
a.s. Het programma voor dezen dag is ditmaal
door een Nederlandsche opgesteld, nl. door mevr.
E. baronnesse van Boetzelaer van Dubbeldam-
Van der Hoop van Slochteren.
De Wereldvrouwengebedsdag stamt uit Metho
distische kringen, is in 1887 in Amerika begonnen
en werd sinds 1920 over de geheele wereld gepro
pageerd. Het hulpcomité zetelt in Amerika en noo-
digt ieder jaar een vrouw uit een der 5 werelddee-
len uit om het programma op te stellen, dat dan
in 50 talen over de aarde verspreid wordt,
programma, dit jaar docr een landgenoote gemaakt,
draagt tot titel „Draagt elkanders lasten",
de geheele aarde wordt dan op denzelfden dag door
de vrouwen, die aan dezen oproep gehoor geveo.
volgens dit programma gebeden. Elders in de
reld is de deelname aan dezen wereldvrouwcoge-
bedsdag zeer groot, met name in het Oosten. In
Nederland zijn uit een 155-tal gemeenten program-
ma's aangevraagd.
Het antieke klok-
stel uit de 17de
eeuw, dat Ds II.
liwint, Ned. Herv.
■predikant te
Utrecht, die heden
den daq herdenkt
dat hij vóór 25
jaar in de Dom
stad zijn intrede
deed, vanmorgen
namens zijn ge
meente werd aan
geboden.
STICHTING DENNENOORD
Naar we vernemen is tot geneesheer aan
de stichting Dennenoord te Zuidlaren uit
gaande van de Ver. tot Chr. verzorging
Krankzinnigen in Nederland, benoemd Dr.
J. E. Verveen, laatstelijk miss. arts te
Solo, vanwege de Geref. Kerken van Gel
derland en Utrecht Dr. Ven'een moest zijn
arbeid in Indië neerleggen met het oog op
den gezondheidstoestand van zijn echtge
noote, Mevr. Verveen-Douma, dochter van
Ds. J. Douma te Arnhem.
NED. BIJBELGENOOTSCHAP
Prov. Commissie Zeeland
Deze commissie vergaderde te Goes onder
voorzitterschap van Ds. van der Most
van S p ij k, te Kortgene.
Ds. Boeke, de alg. secretaris, deelde mede,
dat de nationale inzameling tot eind Dec.
j.l. heeft opgebracht bijna, f 27.000, waarmee
het tekort over 1933 is gedekt Vooral het
platteland heeft zich ingespannen om voor
bet N.B.G. gelden in te zamelen. De groote
steden hebben het er het slecht afgebracht
Waar echter het tekort over de afgeloopen
jaren is opgeloopen tot f 50 a f 60.000 is in
de laatste vergadering van de Centrale com
missie Binnenland in overweging gegeven
ook in 1935 een inzameling te houden.
De afdeelingen dienen meer contact te
zoeken met Kerkeraden, Evangelisatie- en
Jeugdvereen igingen, Zondagsscholen enz.
Al deze colleges en besturen dienen aa
N.B.G. te contribueeren. Zij kunnen
Bijbels betrekken tegen gereduceerde prij
zen, nl. via de bibliothecarissen.
Ds. Boeke deelde mede, dat spoedig zul
len verschijnen de n.ieuwe vertaling van hot
Evangelie van Johannes en do Brieven aan
de Corinthiörs, verder een kwarto Bijbel
met flinke, duidelijke letter, een nieuwe
Luthersche Bijbel en een ziekenbijbel.
Inzake de nieuw opkomende lichtingen i
een regeling getroffen met de leger- en
vlootpredikanten. Maar ook via de militai
ren tehuizen kunnen de afdeelingen
wat doen.
Medegedeeld werd dat 12 theologische can
didaten een tweedaagschen cursus hebben
gevolgd en voor het N.BG. willen
zaam zijn. Hierna volgden de rapporten uit
de verschillende afdeelingen.
GIFTEN EN LEGATEN
Door wijlen Mevr. G. v. Hemmen, weduwe
van H Alles, overleden te Groningen, zijn
de volgende ieciaten vermaakt; Geref. Kerk
Groningen f 3000; diaconie Geref Kerk
Groningen f 3000: Theologische School tc Kam
pen f 2000: Studiefonds Theologische School f 500;
Hospit'um Theol. School f 500; Zending op Soem-
ba f 2000.
Schoolnieuws.
Dr. J. H. HOLWERDA
Zaterdag 20 April zal het 25 jaar geleden
zijn, dat Dr. J. IL HoJwerda, directeur van
het Rijks-Museum van Oudheden te Lei
den, zijn ambt aanvaardde van lector in di
prae-historische en Romeinsche archaeolo-
gie aan de Leidscha Universiteit,
J. VAN EIZENGA
De bee*- J- van Eizcnga, sedert September 1921
inspecteur bi) het lager enderwijs te R o 11 e
zal zijn functie op 1 Juni, wegens het bereiken
van den pensioengerechtigden leeftijd, neerleg-
t. BUNSCHOTEN
De heer L. Bunschoten heeft op 1 Maart her
dacht dat hij vóór 25 jaren zijn arbeid als hoofd
der Chr. School te Zoo ne ma ire aanvi
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Benoemd is tot ouderwijzer voor het geven van
les in wiskunde aan de Geref. U.L.O.-school te
Uithuizermeedeo dc heer W. Hoog
st e e n te Sauwerd.
Te Treebcck is benoemd aan de Geref
School (hoofd J. Hoekstra), tot tijdel. onderwijze
res, Me], W. Ha r m s e n van Maastricht.
Tot onderwijzer der Chr. School te W i 1 n i s
is benoemd dc heer W. van Leeuwen te Leer
broek.
H. J. van Wijlen
1865
7 Maart 1935
Een van de vooraanstaande, hooggeachte
voortrekkers in de geschiedenis van het
Christelijk onderwijs maar in het heden
nog met volle belangstelling naar woord en
daad meelevend hoopt morgen zijn 70en
verjaardag te vieren. Voor Rotterdam, en
ver daarbuiten, is de naam van dezen onder
wijsman, de heer H. J. van Wijlen, een
boeiend stuk onderwijsleven en bij dc vele
gelukwenschen, die morgen den grijzen pae-
dagoog zullen 'bereiken, voegen wij van har
te de onze.
De heer v. Wijlen ontving zijn opleiding aan de
bekende kweekschool De Klokkenberg te Nijme-
m ving zijn
loopbaan als onde-
wijzer aan de Diaco
niescbool ln de Cris-
pijnlaan te Rotter
dam. Vandaar ver-
hij naar Leiden.
Vervolgens kwam
:er in Rotter
dam terug, nu als
onderwijzer aan het
bekende instituut
Esmeyer aldaar. Na
als secondant op een
kostschool te Velp
te zijn werkzaam ge
werd hij on
derwijzer te Dor
drecht. Hier volgde
zijn benoeming tot
hoofd van de Chr. school aan den Kinderdijk bij
Alblasserdam. In 1893 werd dc 70-jardge benoemd
als hoofd van de le Chr. Muloschool te A'dam.
sloeg de heer v. Wijlen, wiens school geves-
was aan de Keizersgracht, zijn vleugels bree
der uit Hoewel bij met bekende bloeiende particu
liere instituten concur ree ren moest, wist de heer
Wijlen zijn school tot grooten bloei te brengen
n bet leerlingental op te voeren. Het Christ. Mulo
stood nog aan het begin van zijn ontwikkeling en
de heer v. Wijlen heeft baanbrekend werk gedaan.
We herinneren er aan boe hij aan leerlingeo in
de derde klas, dus van 8 en 9 jaar, reeds les in het
Engelsch gaf. In 1911 werd de heer v. W'ijlen be
noemd tot directeur van de Chr. kweekschool- aan
het Haringvliet te Rotterdam, de Geref. kweek
school, die in 1907 gelijk met de Herv. was opge
richt toen pogingen tot samenwerking tusschen
Herv. en Geref. waren mislukt. Ook deze kweek
school, aan welks hoofd de heer v. Wijlen heeft
gestaan totdat hem in 1930 pensioen verleend
werd, heeft de 70-jarige tot bloei weten te brengen^
De beer v. Wijlen is in breeden kring een be
kende persoonlijkheid. Hij maakt tot op heden nog
deel uit van den Schoolraad voor de Scholen met
den Bijbel, is lid van de commissie ad. art 10 van
Raad alsook examinator van den Schoolraad.
Voorts was hij voorzitter van de Ver. van onder-
ijzend personeel aan Prot. Chr. Kweekscholen en
trad hij meermalen op Schooldagen als referent op.
Zoowel zijn referaten als zijn talrijke bijdragen,
van we die in de weekbladen De School met
Bijbel en de Ster noemen, munten uit door
frischheid en originaliteit Ook voor de lezers van
blad is de heer Van Wijlen geen onbekende.
Meermalen kan men artikelen vao zijn hand in
is blad aantreffen.
Het zal op zijn 70sten verjaardag wel blijken
dat velen den knappen j
ten zijn!
TWEEDE CHR. KLEUTERSCHOOL TE
EINDHOVEN
Te Eindhoveo zal de 2e Chr Kleuterschool ge
opend worden op 30 Maart a.s.,'en op 1 April zul
len de lessen worden begonnen. Benoemd zullea
worden een hoofd en twee assistenten.
VEREENIGING VOOR CHR. PAEDAGOGIEK
Dinsdagavond 23 April te 7 uur zal de Ver
eeniging voor Christelijke Paedagogiek haar alge-
meene vergadering houden in het Gebouw voor
K. en W. te Utrecht. Prof. Dr. A. M. Brou-
Utrecht, zal spreken over „Jeugd en
HET ONTSTAAN VAN DE WERELDPERS
Gistermiddag heeft Dr. Kurt Basch-
witz, toegelaten als privaat-docent in do
Geschiedenis van het Dagbladwezen aan de
Universiteit te Amsterdam, zijn colleges be
gonnen met een openbare les over: „Het
ontstaan der Wereldpers".
LICHT EN SCHADUW
Gistermiddag heeft, Prof Ir. G. B. van d e
Werfhorst uit Eindhoven zijn ambt als
bijzonder hoogleeraar in de verlichtings-
kunde bij de Utreehtsche universiteit aan
vaard met een rede over: „Licht en scha
duw".
LEERKRACHTEN NIJVERHEIDS
ONDERWIJS
In Den Haag had de derde jaarverga
dering plaats van den Bond van Leerkrach.
ten bij het Nijverheidsondenvijs voor Meis
jes. Nadat de voorzitster. Mej. E. Mesda e-,
den aanwezigen hartelijk welkom had ge-
heeten, gaf zij in vogelvlucht een overzicht
van hetgeen in het afgeloopen jaar was ge
schied en door het hoofdbestuur verricht.
Moj. van Berkum werd hierbij wanne hul
de gebracht, die, als moeder van de samen-
smeltingsgedachtc zooveel had bijgedragen
tot het reeds thans bereikte succes.
Een commissie werd aangewezen om te
bestudecren, op welke wijze een nauwere
samenwerking kan plaats hebben tusschen
den Bond en den Ned. Bond van Leeraren
en Leeraressen bij het Nijverheidsonderwijs,
speciaal voor het behartigen van de mate-
rieele belangen der wedorzijdsche leden-
De vergadering werd besloten met feu in
leiding van de voorzitster over de vraag, in
hoeverre het Nijverheidsonderwijs voor
meisjes meewerken kan aan het paraat ma
ken van jonge vrouwen voor haar taak in
de maatschappij, welke inleiding gevolgd
werd door eenigv gedachtenwisseling.
KORTE BERICHTEN
Verschenen is het jaarverslag 1934 van
de Vereen, tot bevordering van de vakoj>-
leiding in het typografisch bedrijf. Het aan
tal gecontracteerde leerlingen bedroeg op 31
Dec. 1934 1543, dat is SO minder dan op 31
Dec. 1933.
Examens
PROMOTIES
RtJTCSTTNIVERSITEIT TE GRONINGEN". Be
vorderd tmet lof) tot docter ln do ponees-
ron, de" heer J," h!P
Gronlnpen.
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN'. Doet.
nen (cum laude), E. Balckoa en W. D. Ma'r-
Itï JKST'Nl VERSITEIT TE GRONINGEN.
Cand. wis- en natuurkunde (L.) mej. G. F.
Nleboer en de heer H. Lefèbre.
GEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM.
"HitOL TB DELFT.
8X.. B. H Voorendt te
b ex., II. Jansma to
