m
DINSDAG 19 FEBRUARI 1935
Kerknieuws.
GEREF. KERKEN
Drietal: Te Geesteren-Gelselaar: J A. van
Arke4, cand. te Rotterdam; O. C. Broek Roelofs,
caod. (hulppred.) te Nijwrdal; F. van Dijk, cand.
(hulppred.) tc Haaksbergen.
Beroepen: Te Hazerswoudc, M. Heuzeveldt
te Nieirwerkerk (Z.). Te GeeSteren-Gelselaar,
O, C. Broek Roelofs, cand, en 'hulppred, te Nij-
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Arnhem (als hulppred.), J. v.
d Meer de Walcheren, cand. te Utrecht. Te
Harderwijk. H. Bout te Genemuiden.
Aangenomen: Naar Ulrum, C. A. Snoep te
Kantens. Naar \s Heerenberg, P, A. Stapert,
cand. te Sneek.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Zondag 17 Fébr. werd candidaat H. Brink
man in den voormiddagdienst in het predikambt
der Geref. Kerk van E 1 b u r g 'bevestigd door zijn
vader, Ds. H. Brinkman van Harmeien. De beves
tiger had" tot tekst Jesaja 40 1 en 2 Aan de
handoplegging nam ook deel Ds. G. Brinkman van
Idskenhuiaren (Fr.). De gemeente zong daarbij
haar jeugdigen leeraar toe de zegenbede Ps. 134 3.
Io den namiddagdienst had de intrede plaats. De
tekst .was 1 Corinthe 1 23 en 24. Na beëindiging
der predikatie sprak ouderling J. de Jong namens
kerkeraad cn gemeente den nieuwen herder en
leeraar toe en zong de gemeente Ps. 133 3 en
Ps. 134 3. Ds. Bosch van Oldebroek. consulent
sprak ook een hartelijk welkomstwoord, mede
namens de Classis Harderwijk en de kerk van
Oldebroek, terwijl ook ouderling Harskamp
namens de kerk van Doornspijk de beste wenschen
uitte. Op hun verzoek werd gezongen Ps. 119:9
en 53. Het College van B. en W. der burgerlijke
gemeente Elburg woonde voltallig de intrede bij.
Ds. P. BOS
Op medisch advies zal ds. P. Bos naar de
N. Pr. Gr. Crt. meldt, zijn hulpdiensten in de
Geref. kerk te De Leek moeten beperken en die
moeten beëindigen uiterlijk 1 Mei a.s.
CHR. GEREF. KERK GORINCHEM
De Chr. Geref. Kerk te Gorinchem heeft
Vrijdag j.l. haar nieuw kerkgebouw, de voormalige
Kapel in de Arkelstraat, in gebruik genomen. Het
gebouw is geheel gemoderniseerd en biedt ruimte
voor 300 zitplaatsen. Ds. de Groot had tot tekst
Jesaja 6 vers 17. Toespraken werden gehouden
door ouderling P. v. d. Meijden en Burgemeester
Kootstra.
Mede aanwezig waren Wethouder Vonkenberg
en de Gemeente-secretaris, de heer Maters,
Zuid-Hollandsche predikanten
Van de honderdste vergadering van de Zuid-
Hollandsche Predikanten Vereenigmg gaven we
gister reeds het eerste deel van het verslag.
Op het referaat van Prof. Cramer volgde dis-
Ds. Beversluis wijst er op, dat de ervaring
de grend is der Godskennis. De dogmatiek berust
op de ethiek.
Prof. Gcoszen heeft het tertium genus verde
digd, „Tantum deus cogniscitur quantum diligitur"
(Bernard v. Clairvaux).
Ds. van der Laerkraft vraagt of het
intellectualisme en moralisme inderdaad zoo bij
ons volk is ingeworteld als ref. heeft 'beweerd.
Ds. van Helsdir.gen erkent in iedere dwa
ling een element van waarheid, doch iedere dwa
ling is een monsterhuwelijk tusschen leugen en
waarheid. Al is de leer „een bezinksel" en be
lijdenis een daad der gemeente, wij hebben toch
wel degelijk na te gaan: „Wal i s waarheid".
Wij moeten weten, wat God wil, zullen
fwij Hem dienen, zooals Hij wal.
Niet God. maar Zijn openbaring is voor
werp van onze theologische wetenschap.
Prof. Cramer beantwoordt de verschillende
opmerkingen en licht zijn bedoeling nadèr toe.
De vergadering werd besloten met een feestelijke
lunch door het Bestuur den in grooten getale aan
wezigen ook de vrouwelijke theologen ontbraken
niet aangeboden ter gelegenheid van dit jubileum
der Vereeniging.
Te drie ure werd de samenkomst gesloten
HET BREDGE-SPEL
En de Synode der G. K. in Z. Afrika
In 1933 had de Gen. Synode dei- Geref. Kerken
ïn Zuid-Afrika aan de Commissie ter bestrijding
van sociale euvelen opgedragen, praeadvies uit te
brengen over het kaartspel', en middelerwijl waren
de kerkeraden opgewekt, om met ernstig vermaan
tegen het kaartspel op te tredén. Deze Commissie
heeft thans een uitvoerig rapport uitgebracht,
waarin wij lezen, dat „alle kaartspel, onder
■welken vorm ook, en vooral het bridge-sped, ten
sterkste is af te keuren".
KERKORGELS
Te Groningen is in de Chr. Geref.
Kerk een nieuw kerkorgel in gebruik geno
men en het eerst bespeeld door den Martini
organist C. Batenburg. Het instrument werd
geleverd door de electrische orgelfabriek
M. Spiering te Dordrecht. Dc frontontwerper
is architect Hoekzema.
Wijlen Prof. Du Plessis
De Zuid-Afrikaanscho hoogleraar, van
wiens overlijden wij gisteren melding heb
ben gemaakt, heeft niet alleen door zijn
professoraat aan de Theol. Kweekschool to
Stellenibosch, maar ook daarvóór in den Zen-
dingsarbeid van Zuid-Afrika een invloedrijke
plaats ingenomen. Van zijn hand verscheen
o.m. een breed opgelette Zeixlingsgeschie-
nis (in de Engelsclie taal), terwijl hij als
Zendingssecretaris het gansche Zendings-
gebied in Zuid-Afrika doorkruist heeft, om
er toeziend, regelend of stichtingswerk te
Wij voegen deze mededeeling aan 't reeds
gemelde to-, ..adat veel minder bekend dan
het conflict met en de afzetting door zijn
Synode, een wrijving op Zcndingsgebied be
kend is, waarbij Prof. du Plessis op zijn weg
ontmoet heeft den toenmaligen professor
van Potchefstrooni, Dr .3. O. Los, onlangs
geëmeriteerd als predikant der Geref. Kerk
van Den Haag-Oost.
In dien tijd was Prof. du Plessis nog niet
in de denkwereld betrokken, welke hem in
1929 in botsing met. zijn kerk bracht.
Hij was pur saïig Methodist, wat ook ten
volle bleek uit zijn opvattingen van de Zen-
dingstaak. Maar over wat hij in dien tijd in
zijn blad „De Kerkbode" schreef t. a. v. de
Zonding der Geref. Kerken in Nederland,
was, om het zacht te -zeggen: de bevreem
ding zoo groot, dat Dr. Los (in 1911) zich
genoopt zag, een verweerschrift uit te geven.
De titel daarvan was: .Het isolement van de
Amsterdamsche Geref professoren Dr. A.
Kuyper en Dr. H. Bavinck."
De zaak was, dat Prof. du Plessis in zijn
Kerkbode week aan week aanvallen richtte
op de twee genoemde hoogleeraren, welke
culmineerden in de bewering, „dat Dr. Kuy
per nog nooit voor Zendingswerk een warm
hart of een hartelijk woord gehad heeft en
dat de Geref. Kerk, als 't aan hem lag, niets
zou gedaan hebben voor de uitbreiding van
Gods Koninkrijk."
Wij behoeven hier niet te betoogen, waar
om Dr. Los zich toen tolk heeft gemaakt
van veler ontstemming, en evenmin is het
noodig aan te toonen, dat hij dit gedaan
heeft op zeer overtuigende wijze. De aan
val op Dr. Kuyper werd gepareerd met een
verwijzing naar de ingrijpende Zendingsbe-
sluiten der Gen. Synode van Middelburg
(1S96), welke voornamelijk op het prae
advies vanDr. Kuyper waren genomen.
En toen de Synode zijn desbetreffend Rap
port had aangenomen, schreef Dr. Kuyper:
„Onze zending tobde. Ze zwalkte in te on
diepe wateren, en raakte daarom telkens
vast. Nu is ze vlot geworden, en door een
diepe geul heen, in vrij vaarwater geleid.
Geve de Heere onze God, dat het Geref. volk
dan nu ook met stillen ernst en met voor
niets terugdeinzende offervaardigheid op
dezen dienst des Heeren inga. (Heraut no.
977)."
Aan de nagedachtenis van Prof. du Ples
sis is echter óók een lofwaardig feit verbon
den: hij heeft Dr Los heeft het ons per
soonlijk meegedeeld ridderlijk en openlijk
zijn aanvallen herroepen en het was wel
een trèffend ontmoeten, toen Dr Los hem
korten tijd daarna, voor 't eerst en gansch
onverwacht, aantrof op een Zendingsinspec
tiereis en Prof. du Plessis hem al spoedig
herinnerde aan de wijze .waarop zij met
elkander den degen gekruist hadden.
Er waren nog meer aanvallen op Kuyper
en Bavinck gedaan, waarbij er ook waren,
die ons eenigermate de latere zwenking van
Prof. du Plessis verklaren. Zoo bad hij de
niet malsche aantijging geuit, „dat de Pro
fessoren Kuyper en Bavinck niet de Révèil-
richt.ing vertegenwoordigen, omdat zij alleen
de Geref. leer en niet nieuw geestelijk
leven in de kerk bedoelen te hei-stellen."
Met de ten onrechte gebezigde, immers niet
van Kuyper doch van Groen afkomstige uit
drukking „In ons isolement ligt onze
kracht", had Du Plessis ook beweerd, „dat
de Geref. Prol'. Kuyper niet tot toenadering
en samenwerking met Gereformeerden, die
van hem verschillen in opvatting, bereid is."
En derdens was er de kenmerkende bewe
ring, „dat de enge Geref. leer niet het ruime
Evangelie kent en dat zij loeren: Geen
Christus voor alle menschen."
Natuurlijk heeft Dr Los ook deze uitspra
ken onder handen genomen.
Wat nu de leergoschillen met Prof. du
Plessis betreft, welke tot zijn afzetting heb
ben geleid, deze lagen vooral op het gebied
der inspiratie van de H. Schrift, waarvan
hij meer het menschelijk en minder het
Goddelijk karakter op den voorgrond stelde.
Dit was uiteraard zoowel in de prediking
als in de colleges voor a.s. predikanten niet
toelaatbaar. Dr Los deelde Prof. du Plessis
in bij wat nien de links-ethischen noemt, en
zeide ons. dat de Bijbelcritiek van den over
leden hoogleeraar zich niet beperkte tot de
exegese, doch ook uitstrekte tot den inhoud
der H. Schrift
Dit verklaart ons tévens, waarom de ker
keraad van Stellenbosch, ondanks de per
soonlijke verzoening tusschen Prof. du Ples
sis en Dr Snijman, den kansel aan du
Plessis bleef ontzeggen. Met 16 tegen 5
stemmen heeft dit college publiek verklaard,
dat „de verschilpunten niet opgelost worden
eenvoudig door persoonlijke belijdenis en
rouwbetoon over te groote heftigheid in.de
hitte van den strijd". Er. de redactie- van
„Die Kerkblad" van 5 Dec. jl. voegde hier
aan toe, dat de verklaring van genoemden
kerkeraad „om de Gerei', leer te bewaren
tegenover afwijkende richtingen en stroo
mingen, zooals modernisme, sectarisme en
perfectionisme" „veel meer beteekenen dan
de aandoenlijke verklaring van Dr Snijman
over zijn veranderde houding."
Met deze mededeelingen hebben wij willen
trachten, iets meer licht te geven over de
opvattiugen van Prof. du Plessis en over
de houdinv van de Synode en van de kerk
te Stellenbosch. Zij doen natuurlijk niets
af aan den hoogen ernst en het persoonlijk
geloof van den overleden hoogleeraar,
wiens heengaan om zijns werks wille door
velen betreurd wordt, temeer omdat de zoo
veel belovende verzoening met Dr Snijman
niet heeft geleid tot een bevredigende op
lossing der leergoschillen, en thans de dood
den weg daarheen voorgoed heeft afgesloten.
Kerk en Staat in Duitschland
Do landskerk van Hessen-Kassei
De leiding der landskerk Hessen-Kassei, welke
eenige maanden geleden tengevolge van de inlij-
vingsmaatregeleu van rijksbisschop dr. Müller met
behulp van de politie uit haar ambtsgebouw waf
gezet, heeft, volgens een telegram van de Un.
Press, bij het lands gerecht van Kassei een aan
klacht ingediend en ontruiming van het gebouw der
landskerk door het nieuwe kerkbestuur geëischt.
De landsrechtbank van Kassei heeft thans in
deze zaak vonnis gewezen en den eisch van de
landskerk ingewilligd, daar dc maatregelen vein
rijksbisschop Müller volkomen in strijd waren
geweest met dc wet.
Uit bot Saarlant
Superintendant D. Nold heeft rich met de heele
synode der Evangelische kenk van het Saargebied
aangesloten bij de boodschap van von Dahlem eD
daarmede de voorloopigc kerkregeering van bis
schop Mahrarens erkend.
ACCOUNTANTSKANTOOR WIELENGA
ROTTERDAM
0 CONTROLE
Tel.» U'duiti 15006, Den Uaae 710474 en 30425S
ZENDING EN PHILANTHROPIE
CONFERENTIE INW. ZENDING
Voorloopig programma
Voor de komende conferentie voor Inwen
dige Zending, zal de openingsrede op 23 Juli
a.s. worden uitgesproken door prof. dr W.
J. Aalders, uit Groningen, Dr P. Blaauw, te
Hemmen, -heeft zich bereid verklaard de
korte godsdienstoefening te leiden. Ds P.
Visser, van Amsterdam, hoopt een onder
werp betrekking hebbende op gebedsgene
zing te behandelen. Mr N. Stufkens, van
Bilthoven, zal over „Christelijk" Jeugdwerk
spreken; mr II. Schokking, over den nood
van de Europcesche jeugd in Indië en Ds
P. E. Venviebe over Christus en de Batak-
sche jeugd.
DE DUITSCHE ZENDING
Eenige dagen geleden gaven wij een be:
richt over den financieelen nood der Duit-
sche Zending. Van haar omvang geven de
volgende cijfers een indruk:
Had Duitschland in 1875 een getal van 4S0
zendelingen, dit liep op in 1915 tot 1602
maar dan komt de daling tot 711. Toch zijn
er nu in 1933 weer 1555. Het aantal gedoop-
ten in 1875 bedroeg 151,732, in 1933 bedroeg
het 1,215971. Bedroegen in 1875 de inkom
sten 2.490.S00 Mark, in 1915 was dit bedrag
gestegen tot S,516,141 Mark; daarna liep het
terug tot 5,000,000, maar in 1933 bereikte
het weer een hoogte van 6,107,690 Mark. Het
aantal scholen is thans 4076 met 249,437
leerlingen. Het aantal inheemsche predi
kanten 453 en dat der overige mede-arbeiders
12,135. Een dringend beroep wordt op de
„Heimat" gedaan om het werk niet te laten
verkommeren.
WAT ééN VROUW VERMAG
In het orgaan van G E.O.S. (Geref. Evan
gelisatie onder Schippers) vraagt Ds. Ver
ste egt:
,Mag ik eens iets vertellen van het werk
van één vrouw, in het belang \an onzo
arbeid?
Ze had een rede aangehoord over ons
werk.
Het heeft haar diep getroffenl
Ze is aan het werk gegaan, met kracht
en lust.
Wat heeft ze bereikt: 95 abowné's op G.E.
O.S. in één week.
Ziet IJ. dat doet de liefde, in zulk een
tijd als deze. Een vrouw, die een gezin heeft
en een taak, die het. druk heeft, doch er op
uit gaat Het is prachtig",
50 JAREN IN DE ZONDAGSSCHOOL
In het orgaan van Jacbiin viuden we een
advertentie ter herdenking van het feit, dat
mevr. Wed. H. Th. Verkerke-Scheffelaar een
halve eeuw onafgebroken verbonden is ge
weest aan de Zondagsschool Ehen-I-Iaëzer to
Bergen op Zoom.
Van 1884 af heeft zij eerst als meisje van
13 jaar geholpen, later werd zij onderwij
zeres en de twintig laatste jaren was zij als
hoofd en presidente werkzaam.
Land- en Tuinbouw.
HOLL.-BRABANTSCHE AFD. C.B.T.B.
Op de vergadering van het dag. bestuur
van do Hcull.-Brab. afd. van de C.B.T.B.
werd besloten een schrijven te richten,
waarbij wordt aangedrongen op een verhoo
ging van de steun aan onze tuinders, zoo
dat de richtprijs wordt bereikt. De nood bij
de tuinders is zoo ernstig, dat zeer velen
hun bedrijf niet meer kunnen voortzetten.
Resloten werd spoedig een vergadering te
houden met de bestuurloden-tuinders en
met de bestuursleden-veehouders; voor beide
zijn belangrijke punten te behandelen.
ZUIVELUITVOER IN STIJGENDE LIJN
Boterprijs steeg beduidend,
die van kaas daalde
Het blijkt uit. dc maandcijfers van het
Centraal Bureau voor de Statistiek, dat
Januari wat de export van zuivelproducten
aangaat een niet gering© stijging laat zien.
Zoo heeft de uitroer van kaas in
Januari bedragen 2299 ton met. een waarde
van 1.929.000, terwijl die in Januari van
1934 bedroeg 1753 ton met een waarde van
1.255.000.
Dit wil dus zeggen, dat niet alleen de uit
voer beduidend is gestegen, doch ook, dat
de prijs per kilo belangrijk opliep. De in
Januari 1934 uitgevoerde boter bracht ge
middeld 7iy2 cent. per Kg. op, terwijl voor
dit jaar uitgevoerde boter gemiddeld 84 cent
gemaakt is.
Duitschlan was onz© grootste afnemer
var» boter.
Wat da uitvoer van kaas aangaat,
ook hier viel eeii niet onbeduidende stijging
waar te nemen. In Januari. 1934. was d© uit
voer 4426 tón met een waarde van '2.146.000.
In Januari van 1935 bedroeg de uitvoer 5526
ton ter waarde van 2.309.000.
Maar hier is de prijs per kilo beduidend
gedaald. Voor de in Januari 1934 geëxpor
teerde boter werd een prijs gemaakt van
ruim 48 cent, maar voor de kaas dit jaar
uitgevoerd, kon gemiddeld nog geen 42 cent
bedongen worden.
HARTROT BIJ SUIKERBIETEN
Bestrijding door borium
In het Tijdschift voor Plantenziekten
wordt mededeeling gedaan van de resul
taten, die O. Kaufmann heeft verkregen
n.et het aanwenden van Borium ter bestrij
ding van het hartrat bij suikerbieten.
Reds door Brandenburg was gevonden,
dat het toedienen van borium het hartrot
bij suikerbieten tegenging. Dit is thans
door de proeven die Kaufmann naim, be
vestigd.
De gunstigste resultaten werden verkre
gen zoowel wat oogstvermeerdering als wat
gezondheid van het gewas betreft, bij de
proeifname met een gift van 1015 Kg.
boorzuur of 1520 Kg. borax per II.A. kort
voor het zaaien,. Door deze boriumgift
daalde het ziekt ©percentage van 69.5 tot 1
of minder dan 1. De opbrengst-verhooging
was van 23 tot 37 De onkosten bedroegen
5 tot. 71/2 Mark 3 tot ƒ4.50) per H.A. Bij
aanwending na het zaaien, tot 15 Juli, vol
deed borax beter' dan boorzuur.
Tot 5 Are geheel vrij, tot 10 Are wel
vergunning, doch nog geen
heffing
Volgens mededeeling van de Landbouw
crisisorganisatie voor Drenthe is in de vrij
stelling van heffing voor een oppervlakte
te.m. 5 ere 9en wijziging gebracht. Bepaald
is, dat voor dc-n verbouw van aardappelen
t.m. een oppervlakte van 5 aren geen teeltr
vergunning noodig en geen .teeltheffing ver
schuldigd zal zijn, terwijl men ook niet be
hoeft te zijn aangesloten als georganiseer
de bij de Landbouw Crisis Organisatie.
Voor den verbouw van aardappelen t.m.
een oppervlakte van 10 aren is wel een
teeltverg-unning noodig, maar, geen teelthef
fing verschuldigd. Men is in dit -geval ver
plicht omaangesloten te zijn als georgani
seerde bij cle Landbouw Crisis Organisatie.
Voor de verbouw boven 10 aren blijft de
regeling gehandhaafd, met dien verstande,
dat op alle totale oppervlakten do eerste
10 aren vrijgesteld worden van teeltheffing,
tenzij de toegewezen oppervlakte. 50 are ol
meer bedraagt in welk geval slechts 5 aren
worden vrijgesteld.
Schaakrubriek.
Het tournooi te Moskou
Voor den aanvang
Het tournooi tc Moskou mag men veilig tot de
allergrootste kenen, welke in de laatste jaren zijn
tot stand gekomen. Twintig deelnemers is een res
pectabel getal. Een dergelijk aantal vraagt, wan
neer men mede rekent op enkele dagen voor het
uitspelen van afgebroken partijen en voor rust, ten
minste 25 speeldagen, hetgeen dus practisch betee-
kent, dat het tournooi een kleine maand zal duren.
Daarenboven is het tournooi, dat alleen door zijn
langen duur reeds een groot uithoudingsvermogen
vergt, ook zéér sterk bezet, waardoor de taak der
deelnemers nog verzwaard wordt
De lijst der deelnemers telt vele illustere namen,
kampioenen- en ex-kampioenen. Daar zijn dr.
Lasker en Capablanca, beide oud-wereld
kampioen, F1 o h r (kampioen van Tsjeoho-Slowa-
kijeLilienthal kampioen van Hongarije
Spielmann (kampioen van Oostenrijk),
Stahlberg (kampioen van Zweden), Pirc
(kampioen van Zuid-Slavië), Miss Menchik
(wereldkampioene)Botwinnik (kampioen der
Sowjetunie). Rjumio (kampioen van Moskou),
Alatortsjef (kampioen van Leningrad) en
Bogaty rtsch uk (kampioen van de Oekraïne)
De overige Russische deelnemers hebben geen
kampioenschappen op hun naam staan, doch toon
den allen bij herhaling een respectabele speclsterkte
Ce bezitten. In totaal dus een indrukwekkende be-
Over de beteekenis van dit tournooi als kracht
meting tussahen de Russische en de buitenlandsche
schakers schreven wij reeds en doen dit thans niet
opnieuw.
Op den dag voor den aanvang van het tournooi
hebben de deelnemers tezamen gedineerd, waarbij
zij werden begroet door Krylenko, den voorzitter
van het organisatie-comité. Diens rede werd be
antwoord door dr. Lasker, die verklaarde, dat de
buitenlandsche meesters thans tot het inzicht zijn
gekomen, dat die Sowjet-Unie rich op het gebied
van schaken aan de spits gesteld heeft.
De loting had het navolgende resultaat: 1. Ro-
manowski; 2 Löwenfisch; 3. Rjumin; 4. Botwinnik;
5. Alatortsjef; 6 Goglidze; 7. Lissitsin: 8. Ragosin:
9, Pirc: 10. Kan; 11. Lasker; 12. Bogatyrtschuk; 13.
Tschechower; 14. Lilienthal; 15. Flohr; 16. Rabi-
nowitsch; 17 Spielmann; 18. Capablanca; 19. Miss
Menchik; 20. Stahlberg.
De uitslagen van de eerste ronde rijn siodsdien
bekend geworden en reeds door ons gepubliceerd
Het is nog te vroeg om thans reeds beschouwingen
over de kansen tc geven. Wij volstaan derhalve
met er op te wijzen, dat de sensatie van de eerste
roode ongetwijfeld is geweest de nederlaag van
Capablanca tegen Rjumin.
SpielmaoD verloor tegen Botwinnik. Zou dit
beteekenen, dat Spielmann in dit tournooi niets
presteeren zal? In zijn veeljarige schaakloopbaan is
het aü zoo dikwHs zoo gegaan: verlies in de eerste
ronde een slecht tournooi; winst in de eerste
ronde een goed tournooi. De tijd zal leeren of
Spielmann zijn slechte gewoonte heeft kunnen af-
De overige uitslagen geven geen aanleidiag tor
commentaar.
Dc tweede ronde
De uitslagen der tweede ronde waren:
Stahlberg—Lasker ViK
BogatyrtschukKan 0—1
Tsjechower—Pirc 01
Li tien thaiRagosin 01
Flohr—Lissitsin 1—0
Rabinowitsch—Goglidse afgebroken
Spielmann—Alatortsef 1 0
Capablanca.Botwinnik
Miss MenchikRjumin 0'1
Romanowiski—LöwenRsch Vi—Vi
Afgebroken partijen
Dc afgebroken partij Kan—Lasker is doer
Lasker gewonnen, die tusschen Romanowski
Stahlberg is door Stahlberg verloren.
De derde ronde
De uitslagen van de derde ronde luiden als volgt;
Löwenfisch—Stahlberg 1—0
Rjumin—Romanowski 10
Botwinnik—Miss Menchik 1 0
Alatortsjef—Capablanca 0—1
GoglidizeSpielmann YiH
Lissitsin—Rabinowitsch 1—0
RagosinFlohr YiVi
Pirc-Lilienthal 01
Kan—Tschechower YiYi
Lasker—Bogartyrtsdh uk YiYi
De stand na drie ronden luidt: Rjumin 3. Bot
winnik, Flohr en Löwenfisch 2Vi, Lasker en Ra
gosin 2, Capablanca, Kan, Lilienthal, Lissitsin,
Pirc, Romanowski en Spielman \Yi~ Rabinowitsch
1 en een hangpartij, Bogatyrtschuk en Tchechower
1, GogHdse Yl en een hangpartij, Stahlberg Yiy
RUBRIEK^,
m
HUIZEN 301 M. - NCRV-uitzcnding. 8.00
Schriftlezing en meditatie. 8 15—9.30 Gram.pl.
10.30 Morgendienst olv. Ds. J. A. Schep. 11.00
Ensemble v. d. Horst en gram.pl. 12.00 Politie
berichten 12.15 Vervolg cnsemble-v. d. Horst
en gram pl. 1.30 Zang door J. de Geus (sopr)
A. d. vleugel; R. Beute. 2.15 Gram.pl. 3.00 Ghr.
lectuur. 3.30—3.45 Gram.pl. 4 00 Orgelspel S.
P. Visser. 5.00 Kinderurn'. 6.00 Landbouwhalf-
uur. 6.30 Afgestaan. 7 00 Ned. Chr. Persbu
reau. 7.15 Gram.pl. 7.30 Technische causerie.
8.00 Vaz Dias. 8.05 Handd-herden'king. I. Gra-
mofoonpl. II. Causerie Leo Mens. III. (Van
8.50—11.00) Zie Droitwich. In de pauze van
10.1010.25 Vaz Dias eo Gram pl. 11.00—1
12.00 Gram.muziek.
WOENSDAG 20 FEBRUARI
HILVERSUM 1875 M. VARA-uitzending»;
10.00 VPRO. 6.30-7.00 RVU. 8.00 Gram.pl.
9,30 P, J. Kers: Onze Keuken. 10.00 Morgen
wijding. 10.15 Voor arb. in de cootinubedr.j
Vara-tooneel olv. W. v. Cappellen, C. v. d.
Lende (lezing) en gram.pl. 12.00 Gram.pl.
12.15 Orvitropia olv. J. v. d. Horst. 12.45 De
Flierefluiters olv E. Walis. 1.15-1.45 XX-
Ensemble olv. C. Steyn mmv. Gaby Ehrhardt
(zang) 2.00 Voorde vrouw. 2.15 Kniplés. 3.00
Voor de kinderen. 5-30 Vara-orkest olv. H. de
Groot. 6.30 RVU. Prof. G. Gongryp: Voedsel
eo vrede in het Verre Oosten. 7.00 Gram.pL
7 15 Zang door Kaïth Falkner (bas-bariton).
7.30 Voor het platteland. 8.00 Herh. SOS-ber.
8.03 Vervolg zang. 8.25 Vaz Dias eo Vara-
Varia. 8.40 Gram.pl. 8.50 Zie Droitwich 10.10
Reportage bokswedstrijd A'dam-Luxemburg.
10.25 Vervolg concert uit Londen. 11.00—12.00
Gram.muziek.
DROITWICH 1500 M. 10.35—10.50 Morgen
wijding. 11.20 Gram.pl. 11.50 Voor de scholen.
12.05 Orgelspel Q. MacLean. 12.50 Ch. Man
ning en zijn orkest. 1.50 Orgelconcert O. H.
Pcasgood. 2.25 Voor de scholen. 3.10 Causerie.
3,35 Sted. orkest van Bournemouth olv R.
Austin mmv Pouishnoff (piano). 5.05 Het
MacArthur kwin'et 5.35 BBC-Dansorkest olv
Hall. 6.20 Berichten 6.50 en 7.05 Lezing. 7.25
Handel-concert 7.50 Radio-Militair-orkest olv.
O'Donnell mmv. A. Alexander (piano). 8.35
Concert-inleiding. 8.50 Hance.-concert mmv.
solisten, het BBC-koor en BBC-Symphonie-
orkest olv. Sir Thomas Beecham. 10.05 Be
richten 10.20 Vervolg concert. 10.55 Voor
dracht. 11.20—12.20 Dansmuziek door Jack
Payne en zijn Band.
RADIO PARIS 1648 M. - 7.20 en 8.20 Gram.pl.
12.35 Goldy-orkest. 8.20 Kamermuziek mmv.
solisten en mej. Alix (zang), 10.50 Dansmuziek,
KALUNDBORG 1261 M. - 11.20-1.20 Strijk
orkest olv. Andersen. 2,20 Gram.pl. 2.504.50
Omroeporkest olv. Ma'hler. 7.50 Cembalo-reci
tal. 8.25 2de acte van Bizets opera „Carmen".
9 25 Omroeporkest olv. Reesen. 10.20— 11.50
Dansmuziek.
KEULEN 456 M. 5.20 Gram pl. 6.35 Concert
door orkest en hoornkwartet. 10.05 Gram.pl.
11.20 Omroepkleinorkest olv. Eysoldt. 3.20
Concert uit Hamburg olv. Roeder. 5.10 Marsch-
muziek. 7 35 „Stunde der jungen Nation". 8.53
Chopin-recital. 9.50—11.20 Orkestconcert.
BRUSSEL 322 en 484 M. - 322 M.: 12.20 Gta-
mofoonpl. 12.50 Salco-orkest olv. Douliei.
I.50—2.20 Gram.pl 5.20 Zang en piano. 5.50
Gram.pl. 6.35 Orgelconcert. 7.05 en 7.35 Gr.pl.
8.05 Salonorkest olv. Douliez. 10.3011.20
Dansmuziek. 484 M.: 12.20 Gram.pl. 12.50
Omroeporkest olv André. 1.50—2.20 Gram.pl-
5.20 Dansmuziek. 6.20 Gram.pl. 6.50 Zangvoor
dracht, 7.10 en 8 20 Gram.pl. 8.35 „Aucassinet
Nicolette", muziek van Brenta. 10.05 en 10.30s
II.20 Gram.muziek.
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. - 7.35
„Musik in der HJ", vocaal concert. 8.05 Dans
muziek door Hans Bund en rijn orkest. 9.20 ed
10.05 Berichten. 10.20—11.40 Concert uit Lon
den (Beethoven en Brahms) op gram.platen.
Alatortsjef en Miss Menchik 0.
Noch in de tweede, noch in de derde rende
vielen verrassende uitslagen. Capablanca herstelde
zich door een goede remise tegen Botwinnik en
een winstpunt tegen Alarortsjef, die overigens nog
geen half punt behaald had en met Miss Menchnc
onderaan de ranglijst prijkt met 0 punten. Spiel
mann logenstrafte alle voorspellingen, door in de
tweede ronde van Alatortsjef te winnen, doolt
moest tegen Goglidze met remise tevreden zijn.
Flohr liet voor het eerst een half punt schieten en.
wel tegen Ragosin, die reeds van Lilienthal won.
Voor het overige is afwachten voorloopig de bood-
FEUILLETON
WU CHANG-HO, DE ZEEROOVER
door D KRIJGER
(Slot)
Had de Chinees een goed begrip van va
derlandsliefde, dan zou het misdrijf der roo-
yerij nooit zulk een omvang hebben kun
nen aannemen. Maar dit begrip heeft hij
niet, een eigenlijk vaderland kent hij niet.
Wel verlangt hij in zijn geboorteplaats be
graven te worden, maar dit hangt samen
met vage, religieuze begrippen.
Als onze Weste-rsche couranten het heb
ben over communisten, die door Regeerings
troepen vervolgd worden, dan stellen zij
den toestand eenigszins anders voor dau
met de werkelijkheid overeenkomt. De
-waarheid eischt hier de opmerking, dat on
der die communisten niet anders verstaan
rnoet worden dan roovers, die, ten getale
van tienduizenden, het land overal afstroo-
pen. En met de Regëeringstroepen, ja, wat
bedoelen zij eigenlijk daarmede? Inderdaad,
hier is het erg moeilijk een eenigszins juist
begrip van den toestand in dit woelige land
te krijgen. Eigenlijk behoort China dank
baar te zijn aan Japan, dat haar Noorder-
grenzen beschermt tegen het daar dreigen
de gevaar. Als Japan daar niet als schild
wacht stond, dan had het Communisme in
Rusland vrij spel en zou China reeds geheel
overstroomd hebben. Dit lag in de bedoeling
van de Russische Sovjet, toen men inzag
hoe moeilijk, ja onmogelijk het was, den
communistisch en zegen via Duitschland in
Europa en zoo verder in de geheele wereld
te brengen. Dan maar den anderen kant,
dacht Rusland, de wereld is rond, mis
schien gaat het door China en Japan heen
wel gemakkelijker. Gelukkig zag Japan
van stonde aan het gevaar in en besloot,
ter wille van eigen veiligheid natuurlijk,
geen oogenblik te verliezen om in te grijpen.
Op hulp der andere mogendheden begreep
Japan niet te kunnen rekenen, daartoe zijn
zij het onder elkaar te weinig eens. Boven
dien begreep Japan, zelf Aziatische Staat,
dat het met zijn Aziatischen broeder China
het best alleen zou opschieten, goedschiks
of kwaadschiks.
In Japansche hersens was het embryo van
den nieuwen Staat Mandsjoekwo reeds ge
vormd. Men kon niet te veel geld aan de
geschiedenis besteden, want Japans finan
ciën zijn lang niet rooskleurig en zelfs niet
toereikend voor het onderhouden der eigen
huishouding. Wie niet sterk is moet slim
zijn, dacht de Mikado van liet Rijk van de
Rijzende Zon, en hij stelde zijn ex-collega,
den jongen Chineeschen Kiezer, onder den
naarn van Pu-Yi, aan het hoofd van den
jonggeboren Staat. Inderdaad een meester
stuk van Japansche polijiek en blijk ge
vend van het juiste inzicht van dit volk in
hun gedrag tegenover broederstaten. Want
als men het oor te luisteren legt in China,
dan zal men in leidende kringen voor
zoover van „leidende" kringen mag gespro
ken worden en het niet zijn moet „lijdende"
kringen dan zal men van haat tegen
Japan niets vernemen, maar wel valt vaak
door de gesprekken heen hoogachting en
bewondering op te merken, die men trots
alles voor den Japanschen broeder heeft.
De Mogendheden zouden onverstandig doen
met te trachten China tegen Japan uit te
spelen, want het bloed kruipt waar het niet
gaan kan. Al- zou China voor het oog met
het spel meedoen, dan zou men toch, voor
het geval wij een oorlog tegen Japan wilde
ondernemen, zien, dat het Chineesche broe
derbloed ging spreken en geen oogenblik
aarzelen zou aan welke zijde zich te scha
ren. Niet zoo zeer uit liefde of genegenheid,
och neen, maar in het Oostersche bloed
komt altijd een religieuze ondergrond aan
het woord, die Oostersche denkbeelden als
een blok tegenover Westersche doet staan".
„Maar het is waar ook, ik was over roo
vers bezig, laat ik daar dus verder van ver
tellen", onderbrak hier dr. Sparker zich
zelf. „Rooverij is naar liet algemeen begrip
der grooto menigte geen vergrijp tegen de
wetten (van „zonde" spreekt men niet, dat
begrip is vrijwel onbekend), maar een vak,
'dat men kiest, zooals een ander de .voor
keur geeft aan het vak van timmerman of
metselaar. De manier om hoofdman te wor-"
den gaat heel eenvoudig in zijn werk. Het
gaat er maar om of de gegadigde in kwes
tie een beetje meer hersens en een beetje
meer durf bezit dan de gemiddelde man.
Gevoelt zoo iemand de lust in zich opkomen
een beetje sneller rijk te worden dan met
gewoon werken het geval is, dan gaat hij
op zoek naar vrienden, die eveneens iets
durven ondernemen. Hij stelt hen voor te
teekenen bij het leger, dat de Regeering er
op nahoudt om de zoogenaamde commu
nisten te bestrijden. Heel nauwkeurig is de
Regeering niet bij de aanneming. Dat de
candidaat geen papieren kan vertoonen is
heel begrijpelijk; wat zou hij daarmede
moeten doen? Lezen kan hij toch niet. Als
hij er maar gezond uitziet, dan loopt de
zaak vlug van stapel en ziet hij zich in een
uniform gestoken nog eer hij er goed en
wel erg in heeft. Wel mag hij niet al te
jong zijn, maar wie zal den leeftijd bepa
len? Er bestaat immers geen Burgerlijke
Stand in China! Op het oog valt wel te
zien of hij niet jonger dan zestien jaar zou
zijn en vergist men zich, welnu, wat zou
dat? Als hij er maar overeenkomstig den
gevoi'derden leeftijd uitziet is het reeds
lang goed. Dertien-jarige soldaten zijn er
dan ook bij de vleet in het Chineesche le
ger. Is onze man dus goed en wel in de
kleeren gestoken en van wapens voorzien,
dan gaat hij met zijn makkers gelegenheid
zoeken om weg te loopen. De gelegenheid
om te déserteeren is gewoonlijk spoedig ge
vonden, zoodat de ex-regeeringssoldaat als
gewapend roover ziju nieuwe ambacht kan
gaan uitoefenen. I-Ioera bet vrije leven!
roept hij uit en voegt zich bij cle duizenden
roovers, die in de bergen huizen en de be
volking terroriseeren.
Heeft hij hoogere aspiraties en wil hij
hoofdman 'worden, dan slaat hij een anderen
weg in. Dan schaart hij een paar onderne
mende makkers om zich heen en stelt hen
voor ergens een klein gehuchtje te overval
len en dat te plunderen. Gelukt dit, dan
volgt spoedig een dorp nn vervolgens een-
stad. Wat zich lui deze overvallen ^fspeelt
is eigenlijk moeilijk te rijmen met het Chi
neesche karakter, dat in den grond niet
bloeddorstig is. Er schijnt een soort van
sadisme over de aanvallers te komen als de
boel in lichtelaaie staat. Het komt dan voor,
dat de inwoners, zelfs al verzetten zij zich
niet, op gruwelijke wijze gemarteld worden
en er velen het leven bij inschieten. Volgens
mijn gedachte moet dit aan plotselinge op
tredende uiting van sadisme worden toege
schreven, evenals men het ziet voorkomen
bij onze kinderen, dat zij er liefhebberij in
schijnen te hebben om insecten pooten of
vleugels uit te trekken. Toch blijken die
zelfde kinderen later onder de vreedzaam
ste menschen te hooren, die geen vlieg
kwaad kunnen doen.
Natuurlijk heeft het troepje zich langza
merhand uitgebreid tót een heele bende,
voor het meerendeel aangevuld door inwo
ners van de' uitgeplunderde plaatsen, die
er toe komen om het vak van roover even
eens te kiezen, aangezien zij anders gebrek
moeten lijden. Dat de aanvoerder inmiddels
den titel van Generaal, zelfs van Maar
schalk, heeft aangenomen, is een zaak die
vanzelf spreekt, evenals dat hij ook een of
ficierskader gevormd heeft De rooversben-
de treedt van nu aan ongeveer als een ge
regelde legertroep op en voelt zich de ge
lijke der Regeeringstroepen.
Is men zoover gevorderd, dat men een ge
heele provincie heeft weten in te palmen,
dan wordt de generaal-maarschalk goever-
neur er van, dat spreekt Ook spreekt het,
dat hij dan de inkomsten trekt, die aan
zulk een hooge en verantwoordelijke betrek
king verbonden zijn. Echter is. er een groo
te schaduwzijde aan dit leven, want al
trekt de man nu flinke emolumenten, hij
vindt weinig gelegenheid het geld behoorlijk
te laten rollen en dat zou hij toch ook wel
Willen. Natuurlijk heeft hij zijn spaarduit
jes naar een buitenlandsche Bank geëxpe
dieerd, waar het Chineesche Gouvernement
er niets over te zeggen heeft. Bovendien be
vindt die Bank fcich in een concessiewijk
van één der groote steden, gewoonlijk
Shanghai, een buitenlandsch kwartier, waa-
de Chineesche Regeering geen zeggings
kracht. heeft. Zulk een concessiewijk is
voor onzen generaal-maarschalk bijzonder
geschikt -om er een verrukkelijke villa te
laten bouwen en er te gaan uitrusten van
de beslommeringen zijns roover-, pardon!
veldheerbestaan.
Aleer hij echter het besluit neemt om
zich uit het ambtelijke leven terug te trek
ken moet hij toch van zijn troepen afscheid
nemen. En hij doet dit op een bij ons niet
gebruikelijke wijze. Gewoonlijk heeft hij het
te kwaad met één of meer legerbevelheb
bers van hetzelfde soort als hij, die naijverig
op hem zijn, hem zijn gouverneurschap be
twisten en hem er om bekampen. Dergelijke
vechterijen zijn in China aan de orde van
den dag.
Als nu onze man de last des oorlogvoerens
te zwaar gaat vinden, dan gaat hij een
voorzichtig verdrag aan met zijn hem be
strijdende mededinger. 1-Iij laat hem achter
de hand polsen of hij bereid zou zijn een
flinke som te betalen voor het vijandelijke
leger en zoo ja, hoe groot het bedrag zijn
zou. Komt men hieromtrent tot goed over
leg, en dat blijft gewoonlijk nooit uit, dan
zien de soldaten der vijandelijijke legers op
een goeden morgen een hoogen commandant
verschijnen, dié inspectie over de vereenig-
de troepen komt houden. De soldaten weten
dan wel wat er aan de hand is. Alleen het
insigne op hun borst verandert, voor het
overige blijft alles hetzelfde: een paar brood
jes per dag en de overeengekomen soldij
zelf opverdicnen bij de eerstkomende plun-
derpartij.
De verkooper-generaal-goeverneur is niet
méér te zien. Hij vond het wijzer om na het
binnenhalen van de buit zonder opzien te
baren te eclipseeren; zijn tegenstander van
gister moest zich eens bedenken en hem het
eerlijk gewonnen bedrag weer willen afne-
In Shanghai vindt men een lange alléé
van flinke, riante villa's, die door Chinee
sche renteniers van dit en ander slag be
woond worden".
„Met de Regeeringstroepen", zoo vervolg
de dr. Sparker, „gaat het gewoonlijk vol-
genderwijs: ook daar staan eigen-gemaakte
generaals aan het hoofd, die al heel weinig
onderdanig aan de Regeering zijn, om de
doodeenvoudige reden, dat zij zichzelven
gewoonlijk de wettige Regeering noemen.
Vandaar dat zij elkander elk oogenblik in
het haar vliegen cn onze Gezanten met hun
vert.oogen van het kastje naar de mum- ge-.
zonden worden om een werkelijke Regeering
te vinden waar zij hun boodschap kunnen
kwijt raken. Overigens bestaan de verschil
lende regeeringen hier uit, louter militairen,
zoodat men met het volste recht China een
militairistische Staat zou kunnen noemen,
indien er maar samenwerkende eenheid be
stond. Maar daar lijkt het niet op. In de vie'r
hoeken van het Hemelsche Rijk vindt mem
even zooveel regeeringen, die zich alle wet
tig noemen en elkaar het licht in de oogen
niet gunnen".
Glimlachend had Miss Evan dit lange
vertoog aangehoord, maar op dr. Sparkers
gezicht stond ernst tc lezen. „Hoe hoog noo
dig is het het Chineesche volk te trekken
uit de ellende, waarin zijn eigen machtheb
bers het dompelen", riep hij uit „O, kon
den we Lat. Chineesche Rijk behoorlijk in
districten verdeelen en die onder bedeeling
stellen van fundamenteele zendelingen, hoe
verwonderd zou het. Westen opzien bij het
opmerken van het groot verlangen naar
den Heiland, schuilend in de ziel van dit
diep ongelukkige en mishandelde volk!
Heusch, het'is niet moeilijk dit volk tot het
Kruis te brengen, het is er overrijp voor,
het verlangt niets liever!"
Nog geruimen tijd bleven de gesprekken
in die richting voortgaan, tot men eindelijk
Peking in het oog kreeg. Behoeft het nog
gezegd te worden, hoe Miss Evan met open
armen door haar vrienden ontvangen werd
en geluk gewenscht met de wonderlijke
wijze, waarop God haar uit het gevaar ge
red had? Dienzelfden avond werd er in één
der grootste lokalen van Peking, voor een
talrijk publiek van Chineezen en niet-Chï-
neezen, een dankstond gehouden, waarin de
zendelinge, onder het vertellen van de
voornaamste bijzonderheden harer gevan
genschap, gelegenheid kreeg God te ver
heerlijken, die zulke groote dingen gedaan,
had. Enkele dagen nog bleef zij ten huize
van .goede vrienden, maar toen kreeg de
lust tot haar arbeid haar weer te pakken.
Moge God haar geleiden en vrucht op haar
werk geven.
