Jlintwr £Viteil)t Gteitraitt
Kimndelss
Dagelijks verschijntnd Nieuwsblad voor Leiden 5n Omstreken
Concentratie van Bijzondere
Scholen
Geweldige brand te Culemborg
liAGGEH
abonnementsprijs!:
Pei kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 235
Franco per post 2.35 portokosten
Per week0.18
Voor hel Buitenland bij wekelijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending530
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cL met Zondagsblad 7ct.
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No. 5388
Bureau: Breestr-iat 1Z3 Teletoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
WOENSDAG 30 JANUARI 1935
15e Jaarganq
9bbertentieprijjtn:
Van I tot 5 regels 1.17'/*
Elke regel meer 0.22
Ingezonden Mededeelingen
van 1—5 regels 230
Elke regel meer0.45
Handelsadvertentièn per regel 0.17'/»
Bij contract belangrijke korting
Voor het bevragen aan 'I bureau
wordt berekend 0.10
«A
na.
De belangstelling, die er. ongetwijfeld in
breede kringen van ons volk is voor de po
gingen tot concentratie van bijzondere scho
len, kan uit aard van het karakter dier po
gingen niet spoedig en ook nog niet ten vol
le bevredigd worden.
Eenerzijds toch is er de tijdroovende (maar
meest doeltreffende) weg der besprekingen
met de organisaties, waarbij de scholen zijn
aangesloten; anderzijds heeft men hier te
doen met soms decenniën oude werkelijk
heden, die zich niet zoo gemakkelijk laten
weg-concentreeren.
Er hebben ons vragen bereikt, die, gevoegd
bij hetgeen men ongevraagd te hooren of le
iezen krijgt, ons aanleiding hehben gege
ven, hier en daar ons licht op te steken,
teneinde een globalen indruk te krijgen van
den stand van zaken.
De algemeene indruk van wat wij verza
meld hebben is, dat de concentratie van de
Prot. Chr scholen schoorvoetend voortgang
heeft, dat in enkele gevallen tastbare re
sultaten bereikt zijn, dat in meerdere ge
vallen de onderhandelingen nog gaande zijn
en dat in vele gevallen de concentratie-
pogingen gestremd liggen.
Deze stand van zaken behoeft werkelijk
niet te verbazen. Op zichzelf reeds is de op
heffing van een school wij hebben dat
onlangs in de Schoolrubriek met het voor
beeld yan een openbare school aangetoond
een pijnlijke zaak, en dat werkelijk niet
alleen voor de kinderen. Tweedens hebben
we hier te doen met -factoren, die voor de
betrokkenen hooger liggen dan de onderwijs
technische, materieele en locale afstands-vra-
gen, welke er aan te pas komen.
Hierbij worde niet alleen gedacht aan
richtingsverschillen, kerkelijke ambities, e.cl.
Ook niet alleen aan historisch gegroeide,
niet meer te ontwortelen, plaatselijk met al
le vezelen vastliggende verhoudingen. Er
zijn ook andere bezwaren. Zoo al een niet
groote school in een bepaald dorp of dorpje
voor concentratie uit technische overwegin
gen geconcentreerd kan worden met een of
twee andere, dan kan het zijn, dat het op
heffen van die school gelijk staat met het
prijsgeven van een Evangelisatiepost, waar
door alle invloed van het Christendom op
zulk een plek wegvalt.
Of een ander voorbeeld: als tusschen twee,
tot concentratie voorgedragen scholen, nog
twee kleinere openbare liggen, die niet
geconcentreerd worden, dan wordt een be
roep gedaan op meer dan redelijke verwach
tingen.
En voorts: de gevallen zullen niet zeld
zaam zijn, dat men (gesteld de concentratie
werd door bezuinigingsnoodzaak geëischt)
liever zich opnieuw geldelijke offers ge
troost om geheel voor eigen rekening een
school te handhaven, dan haar te concen-
treeren in een voor haar bestuur onaanneme-
Ujken vorm.
In dit opzicht verkeert het Prot Chr. on
derwijs in gansch andere omstandigheden
dan het openbare en het R.K. Er zijn nu
eenmaal onoverbrugbare kloven en er is
nu eenmaal een millioenencijfer, waarin de
worsteling om de school met den Bijbel tot
uitdrukking komt. Dat desniettemin con
centraties tot stand worden gebracht, be
wijst de bereidwilligheid, om het moge
1 ij k e te doen.
Dit mogelijke Is aldus voorbereid:
Toen de Minister van Onderwijs van -de
organisaties (C.N.S., G.S., C.V.O., enz) ver
nomen had, dat zij bereid waren, medewer
king te verleenen in den zin van interme
diair, heeft hij hun (d.i. aan den School
raad, C.V.O. en de groep scholen der Geref.
Gem.) een schema voorgelegd, omvattende
5Ó0 Chr Scholen met 219 concentratie-moge
lijkheden. D.w.z.: wanneer al die mogelijk
heden werkelijkheden werden, zou er onge
veer 10 pet der Chr. scholen (er zijn ci
pl.m. 2100) opgeheven zijn.
De samenstelling van deze lijst berustte
op louter technische overwegingen; het
lag vanzelfsprekend buiten de competen
tie van den Minister (i.c. van zijn inspec
teurs), om de r i c h t i n g s-verhoudingen in
zijn bestek te betrekken. (Dat er nochtans
ergens een inspecteur voorstelde, een Geref.,
een Herv. en eenRoomsche school te
vereenipen, illustreert wel, dat op dit ter
rein nog eenig tekort aan inzicht kan voor
komen.)
In November 1934 zijn de betrokken school
besturen door de organisaties in kennis ge
steld van de gewenschte concentraties en
sindsdien is men regelmatig bezig, naar het
mogelijke te streven. Naar het m og e 1 ij k e,
want hét mag met blijdschap geconstateerd
worden: nergens stuit men op onwil zonder
meer. in menig geval is en wordt volle be
reidwilligheid getoond, al neemt dit natuur
lijk niet weg, dat de voltrokken concentra
tie een offer vergt van hooger waardij dan
cv. financieele offers.
Maar en nu komen wij tot een der oor
zaken, die o.i. den voortgang der concentra
tie zouden kunnen vertragen, althans haar
tempo zouden kunnen remmen: juist omdat
er offers van hooger orde worden gevraagd,
staat men to.v. de financieele zijde der zaak
Voor groote moeilijkheden. Moeilijkheden, die
voor een groot deel vast liggen in de o n-
zekerheid, waarin men verkeert omtrent
de houding der Regeering t.o.v. de waarden,
welke in gebouwen, waarborgsommen, obli
gatieleningen, enz: verankerd liggen.
Zeker, er is een uitspraak van den Minis
ter, dat men deswege niet bevreesd behoe'*
te zijn; en in de Memorie van Antwoord op
het V.V. der Eerste Kamer kan men lozen,
dat er wettelijke maatregelen zullen geno
men moeten worden t.o.v. de financieele ge
volgen der concentratie. Maar wat uitblijft
is een concrete toezegging van den Mi
nister, waaruit men concludeeren kan, of
de concentratie, waartoe men in be
ginsel bereid was, kan doorgezet wor
den. Wij zeggen dit niet in het vage: er
zijn schoolbesturen gereed tot handelen,
maar zij durven niet voortvaren; er is zelfs
al in één geval ontslag aan het personeel
beschreven.
Van deze gesteldheid getuigt ook de brief,
dien we dezer dagen ontvingen van Ds. M.
van Grieken, den voorzitter van C.N.S., wel
ken we hier in zijn geheel laten volgen:
Geachte Redactie
Mag ik door middel van Uw veel gelezen
blad een vraag doen, welke, naar ik meen,
met het oog op eventueele concentratie van
bijz. scholen, van 't grootste belang is.
't Haakt de financiën van onze scholen,
die eventueel willen en kunnen concentree-
Wordt het geen tijd, dat de Regeering zich
uitspreekt, wat de Besturen van op te hef
fen scholen, wat de financiën aan
ga a t, mogen verwachten ais tegemoetko
ming.of vergoeding wanneer de schooi ver
dwijnt?
Ik weet wel, dat hier Gemeentebelangen
geraakt worden wat de gebouwen betrelt
Maar moet er dan niet een regeling komen
door het Rijk waarbij de Gemeenten op
dracht krijgen in deze? Want onze Besturen
kunnen toch maar niet mede werken tot
concentratie van twee of drie scholen tol één,
als men niet weet, wat er met de gebouwen,
de financii -le verplichtingen, de schulden
moet gebeuren. Voor het openbaar onderwij*
wordt alles uit de publieke kas. gedragen,
maar onze Schoolverenigingen kunnen
niet concentreeren, indien de Regeering
hier niet de helpende hand biedt
Hebben onze Schoolbesturen er geen recht
op, dat de Regeering eerst officieel, cn liefst
spoedig, spreekt, alvorens er door de Bestu
ren besluiten genomen worden?
Zou Uw blad, Geachte Redactie, in deze
willen medewerken, dat we spoedig iets uit
Den Haag hooren? Zij 't in gunstigen zin.
Dan kunnen onze Schoolbesturen, waar 't
noodig en wenschelijk is, hun plannen ver
der uitwerken en hun besluiten nemen. Men
mag toch niet vergen, dat men besluiten
neemt, wanneer men absoluut niet weel,
wat het aan consekwenties of wel finan
cieele gevolgen meebrengt?
Met dank voor de plaatsing,
Uw dw
M. VAN GRIEKEN.
Gegeven de inhoud van dezen brief en het
hierboven besprokene, hebben wij gemeend,
de kortste weg te moeten nemen en in Den
Haag aangeklopt bij Minister Marchant zelf.
Ook nu beriep deze zich op zijn algemeene
verzekering: geen vrees, dat komt wel in
orde. Maar wij wilden gaarne wat
meer hooren en vroegen: of er een
wetsontwerp te verwachten is, waar
in de bedoelde voorzieningen geregeld
zijn. 's Ministers antwoord luidde:
„Zoodra het noodig blijkt,
dien ik zulk een ontwerp in".
Welnu, op grond van ons onderzoek
mogen wij den Minister met den mees
ten nadruk verzekeren: die noodzaak
i s er reeds; wij verwijzen slechts naar
de hierboven genoemde plannen van
schoolbesturen, die wachten op zeker
heden.
Er is echter meer. Wij hebben den
Minister ook andere feiten medege
deeld (bijv. het terugvragen van hun
geld door obligatiehouders, die onge
rust zijn over den financieelen afloop)
en aan Z.Exc. gevraagd: „Is het U niet
mogelijk, binnenkort in een of ande
ren vorm te publiceeren, welke maat
regelen U zich voorstelt tè nemen?"
De Minister antwoordde: „Ik zal dezo
zaak overwegen en zulk een vorm zoe
ken". (Het woord „binnenkort" kwam
ons van de lippen, omdat de vraag
reeds sedert October j.L op antwoord
wacht)
Nu leze men in des Ministers antwoord
n o c h de bekende algemeene kluitje-in-'t riet
Satz, noch de belofte van een ommegaande
afdoening tot aller onmiddellijke en volko
men tevredenheid. Wij hebben reden om to
verwachten, dat dit Ministerieele woord zeer
binnenkort zal ingelost worden.
Want en dit worde met ernst den Mi
nister gezegd: het offer dat gij vraagt, zal
gebracht kunnen worden, ook naarmate
blijkt dat de financieele consequenties
aanvaard worden door de overheid, die ze
vraagt. De ideëele consekwenties zijn groo-
ter en in menig geval zóó groot, dat men de
concentratie niet kan doortrekken. Waar
dit wel kan, wacht men.
Binnenland
EERSTE KAMER EN WATER
STAATSVRAAGSTUKKEN
Krijgt Rotterdam brug of
tunnel?
Beheer der K.LM.
Verschenen is het voorloopig verslag der
F.erste Kamer over de begrooting van wa
terstaat voor 1935.
De commissie van rapporteurs spreekt er
haar diepe leedwezen in uit o\er het ver
scheiden van minister Kalff.
In deze omstandigheden heeft zij haar
verslag beperkt tot het weergeven van de
louter zakelijke opmerkingen, bij het afdee-
lipgsonderzoek gemaakt
Volgens verscheiden leden valt een zekere
stroefheid van de zijde van het departe
ment niet te miskennen bij de behandeling
der Zaken. Men krijgt vaak den indruk, dat
gevraagde inlichtingen niet dan met eeni-
gen tegenzin worden verstrekt en dat bij
de oplossing van hangende vraagstukken
niet steeds de voortvarendheid wordt ge
toond, welke men mag verwachten.
Dezelfde klacht werd geuit ten aanzien
van de uitvoering van werken uit hei
Werkfonds.
Andere leden maakten er aanmerking op
dat ingenieurs van het Werkfonds er hij
gemeentebesturen op aandringen, de uit
voering van sommige hunner openbare
werken onder dit fonds te brengen, en dat,
als de gemeentebesturen hierin bewilligen
nader wordt geëischt, dat voor die werken
allereerst worden besteed de daarvoor ge
voteerde gelden en aanvankelijk niets uit
het fonds.
Het verkeersvraagstuk
Verschelden leden betoogden de nood
zakelijkheid van onverwijlde regeling van
het verkeersvraagstuk.
Andere leden betreurden, dat in het ein
delijk ingediende wetsontwerp tot herzie
ning van de Motor- en Rijwielwet met veto
verkeersdesiderata nog niet eens is reke
ning gehouden. En de ingevoerde wijziging
van het motor- en rijwielreglement he«ft
on oodige moeilijkheden en onzekerheid
gebracht. Het oorrangartikel van het mo
tor- en rijwielreglement behoeft dringend
wijziging.
Andere leden wenschten afdoende maat
regelen tegen de wilde busdiensten en taxi
ondernemingen, di$ ongeregelde diensten
vervullen. Anderzijds werd geweren op de,
rechtspraak van den Hoogen Raad, die
krachtig optreden tegen wilde autodiensten
mogelijk maakt. And<v-e leden drongen aan
op den meest mogelijken spoed bij de we
kelijksche regeling van den arbeidstijd der
chauffeurs.
Collectieve arbeidscontracten
Verschillende leden betreurden het stann
punt der regeering nopens toepassing van
collectieve arbeidscontracten bij rijkswer
ken. Deze contracten geven rust. Welke
houding neemt de regeering aan na aanne
ming van de motie-Drop door de Tweede
Kamer? Dit betoog vond bestrijding bij an
dere leden, die toepassing van collectieve
contracten bij Rijksbestekken lijnrecht in
strijd vonden met de verlaging van den
levensstandaard, door de regeering beoogd,
Rotterdams oeververbinding
Eenige leden betuigden er instem
ming mee, dat op het oogenblik geen
behoefte bestaat aan twee rivieroever-
verbindingen, één te Rotterdam en één
onmiddellijk ten Oosten dier stad. Zij
Uitten echter teleurstelling over de
mededeeling, dat deze oplossing zal
worden overwogen, als Rotterdam de
vereischte medewerking blijkt te kun
nen verleenen. Zij waren verbaasd, dat
het vraagstuk tunnel of brug in onder
zoek is. Het gemeentebestuur van Rot
terdam acht alleen de tunnel als oplos
sing mogelijk. Zijn aanvrage om mede
werking zou reeds meer dan een jaar
oud zijn, maar zou nog niet zijn beant
woord. Deze leden hadden zeer den in
druk, dat de samenwerking tusschen
het departement en Rotterdam veel te
wenschen overlaat
Eenige leden drongen er op aan, de
totstandkoming van een tunnel te Rot
terdam te bevorderen.
Verscheiden leden hadden met ongerust
heid kennis genomen van de h. i. weinig
afdoende argumenten, waarmede volstrekte
onthouding inzake verbetering van de \er-
keersmogelijkheden tusschen Zeeuwsch-
Vlaanderen en Westelijk Noord-Brabant
wordt verdedigd.
Enkele leden vestigden er de aandacht
op, dat wel een bijdrage in uitzicht is ge
steld voor uitdieping van dé Maas, maa:
niet voor de havens aan de Nieuwe Mans
te Schiedam »«x, Vlaar.iingen.
Vele leden wenschen versnelden bruggen
bouw.
De luchtvaart
Verscheidene leden vroegen, of de regee
ring niet iets kan doen tegen uitingen vau
verdwazing als bij de huldiging van de
„Uiver"-bemanning na de vlucht naar Aus
tralie. De prestaties en organisatie «Ier K
L. M. hoog waardeerende en overtuigd, dat
de bemanning zeer lofwaardig haar plicht
heeft vervuld, meenden zij toch, dat de
huldiging soberder en eenvoudiger had kun
nen geschieden. Zij zouden het op prijs
stellen, als er bij de K. L. M.-directie op
werd aangedrongen, zulks voortaan niet
meer zoo overdreven toe te laten.
Sommige leden vroegen zich af, of de bij
de K. L. M. heerschende strenge opvatting
van „op tijd vliegen" met „de regelmaat
kan maar de beste zijn
Verkoop „TWEN-TOL"
voor Hollandt DEVENTER
van de klok" wel overeenstemt met haa:
anderen stelregel: „safety first".
Verscheidene leden betreurden, dat veer
tien Douglas-machines in Amerika zijn be
steld. De Nederlandsche industrie kan zul
ke orders zeer goed gebruiken.
De Dleseltraclie
Eenige leden vroegen, waarom de deug
(lelijkheid van de Dieseltractie niet eerst
proefondervindelijk is vastgesteld. Welke
schade hebben de spoorwegen in dit ver
hand geleden? Wanneer wordt de Diesel
tractie hersteld?
De spoorwegplannen te Rotterdam
Verscheidene leden wenschten bekorting
an het oponthoud van vele treinen tus
schen Utrecht en Den Haag of Rotterdam
te Gouda. Eenige leden zouden het op prijs
stellen te worden ingelicht, of het in de ne-
doeling ligt, de verbetering der spoorweg
overgangen en de uitbreidingswerken van
en nabij het Centraalstation te Utrecht snel
ter hand te nemen. De sobere mededeeling
omtrent de spoorwegplannen te Rotterdam,
gegeven in de memorie van antwooid aan
de Tweede Kamer, stelde eenige leden te
leur. Zij verzochten zeer nadrukkelijk de
oplossing met spoed te willen bevorderen.
GEMENGD NIEUWS
Sigarenfabriek in vlammen
Een vreemde ontdekking
d, te ongeveer kwart
voor acht is brand uitgebroken in de
sigarenfabriek van de N.V. v. d. Tak en
Co, aah de Buiten Molenstraat te Cu
lemborg. Het groote gebouw stond wel
dra in lichterlaaie. De vrijwillige brand
weer rukte met de motorbrandspuit uit,
terwijl het terrein voor de fabriek door
de politie werd afgezet Het vuur is ont
staan in dat gedeelte van het gebouwen
complex, waarin de magazijnen en droog
kamers zijn gelegen.
De fabriek bestaat uit een aantal aaneen
gebouwde onderdeelen, waarvan de meeste
drie verdiepingen hoog zijn. Htt geheele
complex heeft een lengte van ongeveer
meter en een diepte van circa 100 meter.
In het midden van dit groote complex nu
liggen bovengenoemde lokaliteiten,
reeds onmiddellijk bleek, hoe gevaarlijk een
daar ontstaande brand noodzakelijkerwijze
moest zijn .aangezien naar alle kanten uit-
breid:ng van het vuur mogelijk was, zoowel
in de vier zijwaartsche richtingen als naar
boven de magazijnen en droogkamers
liggen gelijkvloers terwijl de bestrijding
van het vuur voor de brandweer buitenge
wone moeilijkheden opleverde, doordat de
vuurhaard niet gemakkelijk te bereiken
valt.
Een zware strijd
Toen de brand dan ook omstreeks half
acht uitbrak, stond de brandweer voor een
zeep zware taak. De vlammen grepen snel
om zich heen en de brandweer, welke met
acht stralen het vuur aantastte, kon niet
verhinderen, dat het vernielende element
over een steeds grootere oppervlakte woed
de. Nadat een uur lang met inspanning van
alle krachten tegen het vuur gestreden was,
6tortte het dak boven de droogkamers
magazijnen met donderend geweld in, ter
wijl de vlammen, die plotseling versche
lucht toegevoerd kregen, hoog oplaaiden on
'r. regen van vonken over de omgeving joeg
Intusschen drong het vuur met niet te
stuiten kracht" steeds verder door in de
rond dit gedeelte, dat toen reeds als verlo
ren kon worden beschouwd, gelegen sigaren
makerswerkplaatsen, het belangrijkste ge
deelte van de fabriek. Uiteraard kon dc
brandweer, nu de vlammen zich over 'n zoo
groote oppervlakte hadden uitgebreid, tegen
de laaiende vuurzee maar weinig uitrich
ten. Men beschikte slechts over de reeds ge
noemde acht stralen water, die geleverd
werden door de gemeentelijke motorspuit en
de motorspuit van de firma Gebr. Kronen
burg. De toestand was omstreeks negen
uur van dien aard, dat gezegd kon worden,
dat het geheele fabriekscomplex in vlam
men gehuld was en dat van deze groote
fabriek naar alle waarschijnlijk niet veel
zou kunnen worden gered.
Een diaconiehofje ontruimd
De brandweer moest bovendien een deel
van haar krachten afstaan voor de bescher
ming van de belendende perceelen, een dia
coniehofje voor ouden van dagen, dat vlak
de fabriek gelegen is en dat reeds onmid
dellijk bij het uitbreken van den brand op
bevel der politie was ontruimd. De zeer ont
stelde inwoners van dit hofje werden onder
gebracht bij omwonenden. Het hofje werd
door de brandweer voortdurend natgehou-
den, maar omstreeks negen uur waren de
vlammen reeds doorgedrongen tot dat ge
deelte der fabriek, dat naast het hofje ge
legen is, zoodat het gevaar hier groot was
en de ontruiming alleszins gerechtvaardigd
Aan de achterzijde van de fabriek ligt dT
stalhouderij „De Klok" van den heer Mer-
kens. Ook dit perceel werd ontruimd cn
voortdurend nat gehouden.
De kantoren in lichterlaaie
Omstreeks tien uur had het vuur zich
zoodanig ontwikkeld, dat ook de kantoren
in lichterlaaie stonden. Het hevigst was 't
vuur toen echter in de sigarenmakerswerk-
olaatsen. Nog echter was het einde van den
brand bij lange na niet in zicht. Boven de
kantoren bevonden zich namelijk de tabaks
zolders, die reeds begonnen aangetast te
raken, waarbij de smeulende tabak de lucht
vervulde met een soherpe, prikkelende walm
welke de ademhaling bemoeilijkte en het
werk van de brandweer, die toch reeds
tegenover een bijna bovenmenschelijke taak
stona, nog meer xerzwaarde.
Van de droogkamers en magazijnen ston
den toen alleen nog de zwartgeblakerde mu
ren rond een smeulende puinhoop overeind,
terwijl rondom in alle hevigheid het vuur
zijn vernielend werk voortzette.
Het ligt voor de hand. dat vrijwel het ge
heele stadje op de been was. De politie
zorgde voor een behoorlijke afzetting. Op 't
terrein van den brand waren onder meer
aanwezig de burgemeester en de commis
saris van politie.
De schade, die begrijpelijkerwijze zeer
gnoot is. wordt dóór verzekering op beurs-
polis gedekt.
De brandende kaars In de houtwol
Te omstreeks 1 uur des nachts kon ge
zegd wórden, dat men den brand, welke
beperkt was gebleven tot de fabrieksgebou
wen, meester was. Zoo nu en dan laaide 't
vuur weliswaar nog op, doch een gedeelte
van de brandweer kon toen inrukken en
van toen af aan werd nog slechts met een
paar stralen water gegeven. Een der vleu
gels van de fabriek heeft men kunnen be-
houdpn. Dit gedeelte, waarin de opslag
plaat. voor verpakkingsartikelen en de ex
peditie waren gevestigd is voor het vuur
Doch het is ook in dit gedeelte, op de
zg. fustzolder, dat de politie een eigen
aardige ontdekking deed. Naar wij nl.
vernemen heeft de politie bij haar on
derzoek in het gebouw op dezen zolder
aangetroffen een stapel carton, waarop
zich een hoeveelheid houtwol bevond,
waarin een kaars stond te branden. De
politie heeft deze voorwerpen in beslag
genomen. Zij zullen nader worden on
derzocht, waarbij, aangezien hier aan
wijzingen zijn voor kwaadwilligheid,
mogelijk dingen aan het licht zullen
komen, welke arrestaties ten gevolge
zouden kunnen hebben.
Honderd man werkloos
Omtrent de oorzaak van den brand in 't
overige ge.leelte van de fabriek, welke ont
dekt werd door den portier, verkeert men
nog in he* onzekere, doch het is niet uit
gesloten, dat het onderzoek, dat door de
ontdekking op de fustzolder kan worden
ingesteld, een licht zal werpen op de oor
zaak van dezen brand, waardoor voorloopig
tenminste honderd man op straat zullen
komen. Aangezien in het fabrieksgedeelte
dat behouden is gebleven geen werkgelegen
heid voor de sigarenmakers is, zal het be
drijf voorloopig niet kunnen worden voort
gezet.
Bij de hlusschingswerkzaamheden heb
ben geen ongelukken plaats gehad. Het ver
keer op de route AmsterdamDen Bosch,
't welk over de Markt loopt, moest worden
omgeleid vanwege de slangen, die daar
waren uitgelegd. Hoe groot de materieel
schade is. kan men nog niet nagaan. Boven
de sigarenmakerij was een hoeveelheid losse
tabak opgeslagen. Deze heeft men tijdig
kunnen redden. Ongeveer veertig balen
tabak van goede kwaliteit, in het geheel
ter waarde van naar schatting f 40.000
heeft men evenzeer kunnen redden. Tot
ver na middernacht was de belangstelling
van het publiek nog zeer groot.
Reeds een verdachte gearresteerd.
Het blusschingswerk van den brand in de
fabriek van de firma B. van der Tak en Cc
heeft den geheelen nacht voortgeduurd. Ooi:
hedenochtend was de brandweer nog ter
plaatse.
De autoriteiten hebben in verband met de
eigenaardige ontdekking van een b -andende
kaars op een zolder hedenmorgen ter plaatje
een uitvoerig onderzoek ingesteld.
Een raadselachtig geval
Do politie arresteerde den magaz\n
meester-mecsterknecht van de sigarensor-
teerderij, M. De man werd van zijn bel
gelicht. Hij was eon der weinigen, die na
het uitbreken van den brand niet naar ie
plaats des onheils is gekomen.
Omtrent dc ontdekking van een b-an
dende kaars temidden van krullen, w„ar
ujt de opzet van brandstichting is kor.un
ast te staan, vernemen wij nader:
Te ruim zes uur Dinsdagavond had dp
portier nachtwaker als gewoonlijk de mie
door de fabriek gedaan. Hij had nerire)
iets verdachts opgemerkt. Kor'ei. tijd latei
de brand uitgebroken en deze woe l
eerst het felst op den zolder. De portie»
nachtwaker, die, na gewaarschuwd te
zijn, onmiddellijk de brandweer alnmur- I
HEDAIUfS
INSIGNES
KRANSEN
TAKKEN
Voornaamste Nieuws.
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
Bk. I
Verschenen Is het Voorloopig Verslag det Eerste
Kamer ovtx de begrooting van Waterstaat.
Blz. 2
De reis van Flandin en Lava! naar Londen.
De Amerikaansche senaat heeft de toetreding
van de V. Sc tot het Intematioaaie Gerechtshof
niet goedgekeurd.
Te Den Haag is de laar vergadering gJioudea
van de Hollandsch-Brabantsche af deeling van de
Chr. Boeren- en Tuindersbond.
Blz. S
Een bezoek aan de Ernst Sillem-hoeve.
Gisteravond heeft een drukbezochte receptie
plaats gehad ter gelegenheid van het vijftig jarig
bestaan van het Hospitium der Vrije Universiteit.
Dc Enschedesche politie heeft een goede vaagst
gedaan, waardoor talrijke inbraken zijn opgehel
derd,
Blz. 10
Voor de Rotferdamsche Rechtbank is de zaak
van de brands -chting te Zevenhuizen behandeld.
Geëischt werd twe^ jaar gevangenisstraf.
de, ontdekte toen aan den anderen kant
van het gebouw eveneens op een zolder de
brandende kaars. Deze was gezet tusschen
een hoeveelheid houtwol. Daaromheen lag
zeer veel brandbaar materiaal, als hout,
tabak en andere voorraden. De portier riep
onmiddellijk den rechercheur van politie
van Bergen-Henegouwen, die zich met hem
naar den zolder begaf. Dc rechercheur con
stateerde, dat de kaars brandde, waarna
hij het vuur doofde.
Dit gebeurde juist op tijd, want wanneer
de ontdekking eenige minuten later zou
zijn gedaan, dan zou zeker ook in dit ge
deelte van de fabriek, dat thans behouden
is gebleven, brand zijn uitgebroken. De
kaars was niet langear dan nog ongever
vier centimeter en het zou nog sle »hta
even hebben geduurd voordat de vlamnra
van de kaars de houtwol zouden hehben
bereikt.
De commissaris van politie Berkel beeft
op het terrein van den brand een uitvo^ri,^
onder/oek ingesteld. Ook de burgemeester,
de heer Y. Keestra, die bij den brand aani
wezig was en leiding heeft gegeven hij het
blusschingswerk, was weer vroeg ter
plaatse. Het parket te Utrecht is gearri
veerd. M. is weer op vrije voeten gesteld,
daar er geen aanwijzingen zijn, dat hij den
brand zou hobben gesticht
Prov. Comité van A.R. Kiesver.
in Zeeland
Een vergadering te Middelburg
Het Prov. Comité van A.R. Kiesvereenl-
gingen in Zeeland, hoopt op Donderdag 7
Febr. a.s. in het Schuttershof te Middplburg
te vergaderen met de afgevaardigden der
kips vereen igingen.
Als spreker hoopt op te treden het Twee
de Kamerlid J. Schouten. Onderwerp:
„Wat de politieke toestand ons leert".
UIT DE ANTI-REV. PARTIJ
KRING GOUDA A.-R. PROP.-CLUBS.
Naar we vernemen zal vanwege de kring
Gouda der A.-R. propagandaclubs Vrijdag
avond 8 Februari a.s. in de Chr. bewaarschool
aan de N ieuwstraat te Boskoop een praat
avond gehouden worden waarin het woord
gevoerd zal worden door de heer Chr. v. d.
Heuvel, lid der Tweede Kamer. Belangstel
lenden kunnen ook schriftelijk vragen rndie-
en wel tot uiterlijk 2 Februari a.s. Eten
groote opkomst wordt, gezien het groote
belang van deze avond, stellig verwacht,
DOETINCHEM. Maandag j.l. hield Arja I
ten huize van een harer leden haar vergade
ring. Nadat de voorzitter de vergadering had
geopend en de notulen waren voorgelezen
hield de heer G. W. Kruk een inleiding over
de Schoolarts. Zijn inleiding vond gretig'
gehoor. Daarna volgde een geanimeerde
•spreking. Besloten werd een aantal over
drukken aan te vragen van eenige artikelen
lit de propaganda-brochure dat kan dienen
•ls rropQgnTida materiaal.
