0orsProng en bereiding van Chilisalpeter
Melasse Paardenvoer
I
H.H. EIERVERZENDERS
De Rotterdamsche Veiling
CHILISALPETER
PULP
WIJ
Ons PRAATUURTJE
LAND- Eb TV1NB0VW No. 272
BEWEZEN!!
Adverteeren in „LAND- EN
TUINBOUW" heeft succes
Afkomstig uit een woest en onvruchtbaar gebied.
Door de geheele wereld als een vruchtbaar-
makende stof gebruikt.
WOENSDAG 23 JANUARI 193S
Misschien interesseert liet onzen lezersom
eens iets te we.ten over de herkomst van
de van ouds bekende en gewaardeerde
kunstmeststof Chili. Zoo bekend en zoo ge
waardeerd, dat menig leek alle kunstmest
kortweg „Chili" noemt.
In Zuid-Amerika ligt de staat Chili, waar
uitgestrekte salpetervlakten gevonden wor
den, die een woeste onherbergzame land
streek vormen met een breedte van onge
veer 50 K.M. en een lengte van ca 670 K.M.
Over het ontstaan van de salpetervelden
zijn de geleerden het niet eens. Vele theo
rieën zijn hierover in omloop. Volgens Nóll-
mcr zouden de salpetervelden zijn ontstaan
uit groote massa's zeewier, die door vuica-
nische bodem-opheffingen van de zee wer
den afgesloten. Na verdamping van het zee
water bleven de zeewieren achter, die daar
na verrotten en het begin vormden van de
salpeteraf/.ettingen. In deze theorie klopt
do omstandigheid, dat uit zeewieren jodium
gewonnen kan worden, dat ook in de sal
peterlagen voorkomt.
ITet „Caliche", de ruwe grondstof voor de
bereiding van Chilisalpeter, bevindt zich
in grauw tot bruin gekleurde banken van
\'z tot lJ/o Meter dikte onder een deklaag
van Vz tot 3 meter gesteente. Het Caliche
wordt "met behulp van springstoffen aan de
oppervlakte gebracht. Het is geen zuiver
natriumnitraat, maar bevat dajarnaast Chloor
natrium, Zwavelzure Natron, Zwavelzure
Kalk, Magnesiumzoutcn, Salpeterzure Kali,
Joodzure Kali en Boriumzouten. Het ge
halte aan zuiver natriumnitraat loopt uit
een van 16 tot 60 pet.
In het begin werden zeer primitieve wij
zen van bereiding gevolgd, welke in den
loop der jaren steeds werden verbeterd,
vooral in de laatste jaren door Ihet inge-
bruiknemen van moderne machine-installa
ties. Er bestaan thans twee bereidings
methoden, namelijk het zg. „Shanks" pro
ecdé, volgens hetwelk men het gewone Chi-
li-salpeter verkrijgt en het „Guggenheim"
procédé, dat het Chilisalpeter korrel product
voortbrengt.
Bij de „Shanks" methode' komt de berei
ding in het kort hierop neer, dat men de
iuwe klompen Caliche, na deze eerst in
breekmolens verkleind te "hebben, naar kook
pannen met een temperatuur van 100 tot
120 gr. C. voert, waarin deze worden opge
lost In de oplossing worden de onzuiver
heden gescheiden en het met natrium
nitraat verzadigde water wordt ongeveer
dertig dagen in uitgestrekte kristalliseer-
vijvers aan de open luc-lit blootgesteld, waar
het bij afkoeling uitkristalliseert.
Na de kristallisatie blijft als vaste massa
het salneter over, dat in den handel wordt
gebracht als het. bekende gewone Chilisal
peter met een gehalte van «<-% pet zuivere
natriumnitraten en voorts de bekende kleine
hoeveelheden bij-elementen. De kleur van
het verkregen product is niet zuiver wit,
maar min of meer grauw getint, al naai" de
kleur van het gebruikte calichci
DE EXPORT STAAT PRACTISCH STIL
Men is dus aangewezen op de groote
steden in ons land. Voor U heeft de
handel aldaa1- zijn eigenaardige bezwa
ren en ook gevaren. Wilt U een, naar
omstandigheden, behoorlijken prijs ma
ken en veilig zijn voor Uw geld? Vraagt
dan onverwijld inlichtingen bij:
ROTTERDAM Telefoon 13649
WARMOEZIERSTRAAT R 3739
Recht van controle v. H. H. Zenders.
Directe afrekening na iedere veiling.
De bereiding bij de „Guggeniheim"-mctho-
de wijkt in verschillende opzichten van de
„Shanks"-metliode af. Hier wordt reeds bij
50 gr. C. een verzadigde oplossing verkre
gen. Deze oplossing wordt niet voor kristal
lisatie aan de lucht blootgesteld, maar kunst
matig afgekoeld en gezuiverd.
Dan wordt het zeer sterk tot 320 gr. C.
verhit om in deze temperatuur vervolgens
geperst te worden door van gaten voorziene
koperen platen in een afkoelingskamer met
zeer lage temperatuur, waar het in harde
ko.rrels neervalt en zoo het korrelproduct
levert Het korrel product onderscheidt zich
van het gewone Chilisalpeter niet alleen
door zijn korrelvorm, maar ook door een
grootere zuiverheid. Door de kunstmatige
afkoeling bij de nieuwe methode kan men
namelijk de temperatuur zelf regelen, waar
door een betera afscheiding van onzuiver
heden wordt verkregen. Het korrel product
heeft in den regel een bijkans zuiver witte
kleur en een natriumnitraat-gehalte van
97-98 pet.
Naast kleinere hoeveelheden Kali-Chili-
salpeter in bepaalde streken van de salpe
tervelden, wordt uit het Caliche ook bet
product Jodium gewonnen. Het Caliche be
vat gehalten aan Jodium varieerende van
0.01 pet tot 0.152 pet, dat zich gemakkelijk
laat afscheiden. Dit Jodium heeft een zui
verheid van minstens 99 pet en wordt'hoofd
zakelijk voor geneeskundige en pharmaceu
tist he doeleinden gebruikt. Chili alleen 'kan
in meer dan de totale wereldbehocfte aan
Jodium voorzien.
Tot. voor enkele jaren werd het Chilisal
peter uitsluitend gezakt uit Chili verscheept
Thans echter wordt verreweg het grootste
eedeelte van het Chili-salpeter in lossen toe
stand uitgevoerd. Zoo ook naar Nederland.
Het groote voordeel hiervan is voor de Chi
li salpeter-gebruikers, dat zij thans niet
meer zakken ontvangen, die reeds in Chili
gevuld waren, maar zakken eerst kort voor
dc levering aan de gebruikers in de Neder-
landsche havens gevuld, waardoor men ver
:erd is van prima verpakkingsmateriaal
weinig gewichtsverlies door de dikwijls
gedurende den min of meer langen opslag
vaar geworden zakken.
Het Noorden van Chili heeft verschillen
de voorname salpeter-uitvoerhavens, die
jaarlijks enorme hoeveeliheden Chilisalpeter
verzenden met zeeschelpen, die naar alle
deelen van de wereld varen, waaronder de
Nederlandseh r> schepen van de Kon. Nederl.
Stoomboot Mij te Amstei-dam, een belang
rijke plaats innemen. De bekendsto Chileen
sehe salpeterhavens zijn: Iquique, Antofa-
gasta en Taltal. Een typische merkwaardig
heid is, dat door do rotsachtige ondiepe
kustbodem de schepen niet aan den wal
kunnen laden, zoodat de salpeter uit de
spoonvegwagons geladen moeten worden in-
breede lichters, did de waar naar de op dc
eede liggende zeescïiepen brengen.
De Chili salpeter-industrie heeft zich tot
•en groote machtige industrie ontwikkeld,
die, o schrille tegenstelling van de natuur,
uit een woest onvruchtbaar gebied reeds
meer dan honderd jaar de wereld van een
zoo vruchtbaarmakend plantenvoedsel voor
ziet.
Op 21 Juli 1830 vonden de eerste versche
pingen van het gewonnen Chilisalpeter
plaats en bij de honderd jarige herdenking
van den eersten uitvoer, in het jaar 1930,
getuigden de statistieken, dat in die eeuw-
rond 86 millioen ton Chilisalpeter uitge-
'oerd was.
Over uitputting der salpetervelden is wel
eens gesproken en geschreven, doch waar
naar ruwe berekening in 1924 rond honderd
millioen ton voorraad aanwezig is. dreigt
in de eerste eeuwen nog geen uitputting te
komen.
J^unstmestgebruik
in Nederland
Een enquête ingesteld.
Door het Landbouwkundig Bureau der
Staatsmijnen in Limburg wordt een onder
zoek ingesteld omtrent het kunstmestge-
bruik in verschillende deelen van ons land.
Daartoe heelt dit Bureau in no. 8 van de
„Mededeelingen". dat de vorige week ver
scheen, een kaart ingesloten, die ongefran-
keerd teruggezonden kan worden. Bedoeling
is, dat de land- en tuinbouwers de daarop
gestelde vragen zullen beantwoorden. Als
dit gedaan wordt kan een inzicht verkregen
worden in het kunstmestgehruik in verschil
lende deelen van ons land. De verkregen
gegevens zullen gepubliceerd worden in
„Mededeelingen". Natuurlijk zullen niet
gegevens van een bepaald bedrijf gepubli
ceerd worden. Daarom is er gocn enikel be
zwaar de kaart in te vullen en terug te
zenden.
Eenig inzicht in deze aangelegenheid is
wel noodig en daarom dringen wij er bij
onzen lezers, die de „Mededeelingen" ont
vangen, op aan, om aan bovenbedoeld ver
zoek te voldoen.
En mochten er nog zijn, die deze .Mede
deelingen'* niet ontvangen dan zal het goed
zijn om geregelde toezending aan te vra
gen bij het Landbouwkundig Bureau der
Staatsmijnen te Lutterade (L.).
Men ontvangt dan viermaal per jaar gra
tis een tijdschrift waarvan de inhoud op
hoog peil staat en dat dus van veel betee-
kenis is voor boer en tuinder.
J^uchtbanden
voor tractoren
Welk profiel verdient de voorkeur?
Door het Instituut voor Landbouwwerk
tuigen en -Gebouwen zijn vergelijkende proe
ven genomen met. verschillende tractorban
den, ten einde na te gaan, welk profiel de
,'oorkeur verdient. Een daarover verschenen
•apport van ir. Polak kwam tot de volgende
conclusies:
I. Het gebruik van luchtbanden op trek
kers mag beschouwd worden als een be
langrijke verbetering van het trekkerbedrijf.
Hierbij is van belang, dat men in tal van
gevallen zonder grijpers zal kunnen wer
ken; dat ook voor transportwerk (binnen
halen oogst) belangrijke voordeelen kunnen
worden verkregen; dat zoowel trekker als
wegen minder zullen slijten, dat de sporen
het land ondiep zijn en de gronddruk
niet hoog; dat men soms op een hoogere
versnelling zal kunnen rijden; dat eenige
besparing aan brandstof en tijd wordt vcr:
kregen.
II. Hiertegenover moet worden gesteld;
dat de prijzen der banden, hoewel flink wat
lager dan in 1933, toch nog in veel gevallen
bezwaar kunnen opleveren; dat men in hof
algemeen toch ook grijpers zal moeten aan*
haffen, omdat deze af en toe noodig-kun?
sn zijn; dat de luchtbanden meer onder
houdskosten zullen me-debrengen en een
minder groote bedrijfszekerheid hebben, al
kan men wel op een behoorlijken levensduur
rekenen en al is dc bedrijfszekerheid van
goede luchtbanden zeer groot.
III. Wat betreft het hoog of lager pro
fiel venvacht men, dat op wat stijve en dro
gere gronden de hooge profielen wat meer
trekkracht zullen opleveren, tenvijl op nat
ten kleigrond en op losse gronden hiervan
practisch niets te merken zal zijn.
De zwaarte der wielen heeft duidelijk in
vloed op de trekkracht, maar ook op den
druk op den grond. In het algemeen is de
10 verteerbaar eiwit, 25 suiker,
6.per 100 K.G. vrij aan boord/spoor
te R'dam bezorgd, event, onder rembours
m vfrheiii't krachtvoeder-
iyi. YLnncuLb handel n.v.
TELEFOON 56892 ROTTERDAM
gronddruk niet hoog. Onder omstandigheden,
waar men dezen nog te hoog acht, is het
van belaug, dat men het wiel zoo licht mo
gelijk kan maken.
Het aanbrengen en afnemen van de Dun-
lop-grijpcrs gaat naar het inzicht van ir.
Polak handiger dan het aanbrengen en af
nemen van de gebruikelijke kettingen. Van
de grootere grijpers der kettingen verwacht
hij echter een wat grootere vermeerdering
van de trekkracht.
„Van belang voor gebruiker is", aldus tee
kent het „Ned. Landbouwweekblad" hierbij
aan, „dat de tractorbanden niet zoo duur
zijn. Zij behoeven geen groote snelheden te
knnneu verdragen, zooals dc banden der
vrachtwagens, zoodat ze belangrijk goedkoo-
per te maken zijn dan deze.
Dc lagedruk-tractor-band is ongetwijfeld
één van de merkwaardigste en voor den
landbouw belangrijkste vindingen der laat
ste jaren. De rubber verovert een steeds groo-
ter gebied in de wereld, daaraan valt niet
te twijfelen".
Het volledige rapport kan aangevraagd
worden bij prof. Visser, directeur van bo
vengenoemd Instituut.
Marktoverzicht
Medegedeeld door het Centraal Bureau
VOEDERARTIKELEN
Nog altijd is de kwaliteit van de aango-
komen mais niet al te best, wat tengevolge
heeft, dat men voor de enkele goede par
tijen een premie moet betalen. In dc afge-
loopen week zijn de prijzen geregeld *f-
gebrokkold, zoowel voor stooinende >vuar
als op zomerlevering. Op de thans geldon-
de prijzen begint er iets meer belangstel
ling te komen voor mais op zomertovering.
Voor hen, die geen risico willen loopen wat
de kwaliteit betreft, hebben wij een paar
posities Zuidafrikaansche mais. De prijzen
voor gerst rijn, behalve van de disponibele
partijen, oveneens tcruggeloopende vraag
is niet groot. In de prijzen voor tarwe,
rogge en haver is weinig verandering ge
komen; ook hiervoor is dc vraag zeer klem.
Voor het artikel lijnkoek is dc laatste
week weinig attentie. De prijzen der in
landsohe koeken zijn vrijwel onveranderd
gebleven, terwijl Amerikaansche lijnkoeken
tot iets lioogere prijzen werden afgedaan
Grondnotenkoek onveranderd in prijs met
ruim aanbod, ook op de zomermaanden.
Cocos- en palmpitkoek voor directe levering
zeer schaarsch. Soyaschroot onveranderd.
MESTSTOFFEN
Stikstofmeststoffen. Wij hebben
vorige week er de aandacht op gevestigd,
dnt dc aankoopen tot heden iets geringer
waren dan een vorig jaar om denzelfdcn
Lijd.
Nu is het echter wellicht wat voorbarig
om daaruit te besluiten, dat het verbruik
minder zal worden in dit seizoen.
Immers er zijn meerdere factoren aan te
wijzen, die op den aankoop van invloed
zijn, zoodanig, dat de vereenigingen wat
terughoudend zijn, dooh dat de aankoopen
wel later los kamen.
De richtprijzen voor de akkerbouwpro
ducten zijn nog niet bekend, hetgeen tot
terughoudendheid stemt. Vorig jaar zijn in
het seizoen de prijzen ingezakt, hetgeen tot
afwachten stemt liet kan dus nog best
meevallen. En zoo zien we dan ook vorige
week een sterke toenemende vraag, waarbij
merkwaardigerwijze de vroeger geschetste
verhouding tot uitdrukking komt, namelijk
ruim de helft in ammonsalpeter S.M. en
kalkammonsalpeter S.M.
Wij vestigen ook nog eens de aandacht op
de circulaire, die thans door de Neder-
landsche producenten verspreid wordt onder
de Nederlandsche verbruikers en verzeke
ren daarbij, dat wij in alle magazijnen over
genoegzame Nederlandsche stikstof beschik
ken om aan de aanvragen, die komen
mochten, te voldoen.
Th om as meel. De vraag naar thomos-
meel is in de afgeloopen week groot ge
weest en bijna alle orders luiden voor Leve
ring direct of eerste helft Februari. De fa
brieken zijn zeer druk bezet, zoowel de
Luikechc fabrieken, alsook de Noot'dfran-
sohe, welke laatste groote hoeveelheden af
te leveren hebben voor Januari- en Februari
de natuurlijke salpeterslikstof-mest-
stof met waardevolle nevenwerking
Ideaal uitstrooibaar!
Voorkomt bij geregeld
gebruik hartrot in bieten!
Verhoogt de p H van
den grond en geneest
zuurziekte bij granen
40"'°der opbrengst van den
Chilisalpeterverkoop dient
ter verlevendiging van
den export van Nederland
sche goederen naar Chili!-
gewoon gedroogde pulp en suikerpulr
„PROTOS" TE KOOP
G. GROENENBOOM - RIDDERKERK
TELEFOON 4 en 58 - Hoofdagent van de Centrale Suiker Maatschappij
Gebruikt U alreeds ZADEN van
Fa. Gebr. OUDDIJK,Waddinxveen W 12
ZOO NIET NEEMT PROEF!
Op aanvraag wordt PRIJSCOURANT GRATIS en FRANCO toegezonden
Waar niet vertegenwoordigd: VERTEGENWOORDIGERS gevraagd
H.H. TUINDERS
Voor AANLEG en REPARATIE
Verwarming - Waterleiding
Luchtwerk, enz.
M. WILSCHUT Bzn.
Tel. 149 RIJSOORD
administreeren
beheeren landbouwbedrijven
taxeeren
bezorgen Hypotheken voor den landbouw!
bemiddelen bij Aan- en Verkoop
geven gratis advies bij Geldbelegging
Van Hasselt's
Landbouwkundig Administratiekantoor
Noordeinde 128a Tel. 114132 - DEN HAAG
levering. In Luik en Gent zijn in
gevallen hoogere prijzen gemaakt voor
partijen, die moesten dienen als dekking
voor uitgevallen partijen van een fabriek
in Noord-West-Frankrijk, waar staking is.
Het open weer i6 ooi?.aak, dat overal ral-
op gestrooid wordt, zoodat aangenomen
mag worden, dat het een kort maar hevig
vooi'jaareseizocn zal worden.
De volgende cijfers zijn thans bekend:
Uitvoeroversohot België/Luxemburg:
November 1934: 45.600 ton April/November
1934 548.600 ton
November 1933: 55.300 ton April/November
1933: 539.700 ton.
Wij zien hieruit dus, dat tot en met No
vember de Belgisch/uuxenibuigsche uitvoer
van tihomasmeel nog beter is geweest dan
over dezelfde periode van het vorige jaar.
De hier te lande aangevoerde hoeveel-
heden zijn regelmatig opgenomen. Het isL 'oor
dan ook te hopen, dat verdere aanvoeren! chr
niet door vorst gestoord zullen worden,
want in de maand Februari is er s
veel thomasmeel noodig.
Superfosfaat. Dit artikel blijft ook
goedkoop in prijs en van verschillende ken»
ten komen thans do orders los.
Land- en Tuinbouwgids, No. 4, Jan. 1935.
Gratis uitgave van de Chilisalpeter-Mij te
Rotterdam.
Dit maandblad, dat een oude getrouwe ia 'erd
geworden, bevat steeds interessante artike-
Ditmaal o.a. een over Knolvoet en een over;
magnesium. Aardig ia ook het laatste arti
kel over „Wintermaand". Die dit maandblad
nog niet ontvangt vrage het even aan.
Wat is duur en wat is goedkoop
Wie geeft de regel, de norm daarvoor aan?
Ja, wie?
Als de Praatjesmaker zoo begint, dan zijn
er bepaald wel enkelen, die hun bril even
verschuiven en de rug een beetje rechten, ge
reed om die Praatjesmaker eens tegen te
spreken. Hij met niet al te veel praatjes ver
koopeno zoo! Hij noemt wat hij zegt een
praatje, dochnou jahij zegt ook wel
eens dc waarheid. Wel eens een beetje juist
eeneenNu ja, zeg het maar of
schrijf het maar't is voor sommigen
,wel eens vaak op een gevoelige plek.
Doch nu vraag ik maar: wat is verkeerd,
dat raak zijn; of die gevoelige plek hebben?
Puzzelaars vóór, om dit op te lossen.
Maar die brilleverschuivers en die rugrech-
ters waar ik het zoo pas over had, kunnen
gerust zijn: ik zal nu eens niet over verge
lijking van toen en nu praten.
Alleen maar vraag ik: was is nu goed
koop?
Verleden week moet op een middag voor
een der Nederlandsche zenders iemand ge
sproken hebben over „goedkoope maaltijden"
of zoo iets. Ik luister daar niet naar. Ik ge
niet er liever van als ze gereed zijn...... die
maaltijden bedoel ik. En niijn vrouw luister
de ook niet. Die heeft al een goeie dertig jaar
over dit onderwerp gestudeerd. En met suc
ces. Misschien dwaal ik, doch ik kan het
niet helpen die boeken-, kranten- en ra
diomaaltijdenik moet ze nietgeef
mij maar de gewone boeren- en burgerpot.
(Hallo, hallo!geen ingezonden stukken
schrijvendiscussie bij voorbatot gesloten
Redactie).
Maar om nu weer bij mijn goedkoope maal
tijden terug te kecren. Daar moet gewezen
zijn op de waarde van ondermelk als grond
stof voor voedselbereiding,
Nu, dat is mogelijk, die waarde is niet ge
ring. En, moet er gezegd zijn (ge ziet ik
houd me aan de veilige kant) deze onder-
melk was zoo goedkoop. Ze kostte .slechts"
7 cent per liter. Juist toen me dit gezegd
werd las ik het Friesch Landbouwblad en
bij het verder lezen las ik iets over
Daar stond:
Met het gebruik van gezuurde ondermelk
kan men belangrijk op de meelrokening be
zuinigen. Ongeveer 7 L. ondermelk kunnen
1 Kg. gemongd krachtvoer vervangen. Die
7 L. kosten slechts plm. 3.5 cent, tenvijl 1
Kg. gemengd meel tweemaal zoo duur is.
Wanneer men dus in plaats van het noodi-
ge water ondermelk toevoegt kan men met
minder meel volstaan. Men heeft verleden
jaar in enkele bedrijven aan het melkvee 10
en zelfs nog meer liters ondermelk gevoerd
met zeer bevredigend resultaten.
Begrijpt ge nu hoe ik bij de vraag kwam:
wat is duur, wat is goedkoop? 7 ent. of V-»
ent. per Liter?
Duur is liet als
Dat gebeurt nog al eens, want sommige prae-
paraten bevatten arsenicum wij noemen
zulk goedje gewoonlijk rattenkruit en er
zijn maar geringe sporen van dit vergif noo
dig om bijen te dooden. Men twijfelde eerst
wel eens aan deze schadelijke invloed van
het bespuiten met. loodarsenaathóiidende
Californische pap. Daarom nam men een
proef verleden jaar en bespoot 1 H.A. op 16
en 17 April met 2 pet. Californische pap
met toevoeging vaa 0.4 pet. loodarsenaat. Op
22 April vlogen de bijen druk tot den mid
dag en op 23 April vrij druk; verder waren er
geen vliegdagen van beteekenis. Alle bloe
men werden bezocht, ook die, welke vrij ze
ker door het spuiten bruin waren geworden.
Eerst bemerkte men -niets aan de bijen,
maar later bleken de volken van proefnemer
en zijn buurman totaal in de war. Niet al
leen stond de ontwikkeling stil, maar ze
werden geleidelijk zwakker en moerloos.
Ook andere imkers in deze streek berichtten,
dat de ontwikkeling van de volken goed
gaat tot den bloeitijd; dat daarna stilstand
en achteruitgang optreden, totdat later weer
verbetering komt.
Bespuiting is -noodig, bevlieging door bijen
is noodig voor de bestuiving.
Hoe nu kool en geit te sparen? Ziedaar
al weer iets voor puzzelaars.
Een derde puzzle is voor de Duitschers.
Daar wil men de
Een Duitsch blad: „De Landpost" dringt daar
op aan. Tiet blad wijst er op dat in de ge
heele wereld ongeveer 620 millioen schaper,
zijn, maar dat in Duitschland dit gebied van
de veeteelt door een onjuiste agrarische poli
tiek zeer verwaarloosd is, zoodat in Decem
ber 1933 ia Duitschland nog slechts 3.39 mil
lioen schapen kon worden geconstateerd. In
het jaar 1861 bedroeg het aantal schapen in
Duitschland nog ruim 28 millioen, zijnde
één schaap per inwoner. Sindsdien is Se be-
jlking met bijna 75 pet. gestegen en het
aantal schapen tot op 12 pet. van deft toen-
maligen stand afgenomen.
Tengevolge van deze ontwikkeling is
Duitschland op het oogenblrk het op drie
na grootste wol-invoer-land van de wereld.
Om de tegenwoordige behoefte aan wol te
bevredigen zou het aantal schapen tot 35
millioen moeten worden verhoogd. Alle po
gingen moeten in het werk worden gesteld
om dezen toestand te bereiken.
En dat kost natuurlijk tijd en inspanning.
01 ze nu daarom
HET ZOO DRUK MET DE LAND
BOUW MOETEN HEBBEN, DAT ER
GEEN TIJD IS OM TE TROUWEN,
willen wij niet beweren.
Toch is er iemand, die zoo iets zegt.
Dat is koning Zogoe van Albanië, die ver
klaarde geen tijd te hebben om over een hu
welijk le denken. Hij zeide in eeii onder
houd:
„Dc fi-nancieele crisis heeft ons missohien
erger dan elk ander land in Europa getrof
fen. Too vermiddelen kunnen ons niet helpen,
alleen strenge economie, en naar dit middel
hebben wij reeds gegrepen.
Ik zal mij hoofdzakelijk concentreeren op
den aanleg van wegen en de ontwikkeling
van den landbouw. Wij hebben al vele we
gen aangelegd, maar wij hebben er nog
meer noodig. Alle middelen moeten te baat
worden genomen om den landbouw tot ont
wikkeling te brengen, want wij moeten blij
ven wat wij zijn: een boerenstaat. Binnen
twee jaar zal iedere Albaniër een stukje
grond hebben. Op de lagere school zullen aan
de vier klassen -nog twee worden toegevoegd,
waar hoofdzakelijk landbouw en handel zul
len worden onderwezen. Ziedaar mijn plan
nen. Doch in de eerste plaats is het mijn stre
ven Albanië tot een vreedzaam land voor
een vreedzaam volk te maken".
Nu dat zij we hier ook zoo gewend.
Zoo zelfs, dat men niet eens ruzie maakt
als
DE BOER STEUN VERLEENT AAN
ZIJN CONCURRENT DEN MARGA
RINEFABRIKANT.
Hierop vijst het Centraal Bureau uit het
Nederlandseh Landbouweomité in zijn Me
dedeelingen als het schrijft:
Op de buitcnlandsche veekoeken ligt een
heffing; de kooper, dat is de veehouder, die
melk, boter en kaas maakt, betaalt die hef
fing.
De binnenlandsche olieslager betaalt geen
heffing, doch ontvangt natuurlijk wel den
hoogeren prijs. Hij geniet dus een bescher
ming. een steun, die de.veehouder betaalt.
Die olieslager is voor een belangrijk ge
deelte margarinefabrikant; doordat hij voor
zijn koeken den zooveel hoogeren prijs van
dc steun ontvangt, kan hij, natuurlijk de
margarine, waarin de bij het slaan van koe
ken gewonnen oliën verwerkt worden, lager
afgeven.
De steun, die de veehouder, de boterprodu-
cent, dus geeft bij den aankoop van veekoe
ken aan den olieslager-margarinefabrikant,
stelt dezen in staat, om den boterproducent
met de margarine nog harder te beconcur-
En natuurlijk wordt de boeï hard becon
curreerd door de margarine. Daar heeft de
Crisis Zuivel Centrale mee schuld aan, daar
deze door het margarinemenggebod de men-
schen margarine heeft leeren eten
Nu met do verlaging van het mengper
centage van 25 op 15 pCt, wordt de marga
rine weer bevoordeeld, want geloof me, er
zal nu er minder boter door de margarine
gaat niet 10 pCt meer roomboter gekocht
worden. Dat lijkt er nog niet op werd ons
door handelaars verzekerd. En 't zal ër ook
wel niet op gaan gelijken. De geldhandel
ziet ook voordeel voor de Margarine-Unie
in verlaging van het mengpercentage, want
dadelijk na het bekend worden rezen de
aandeelen met enkele pereenten.
EN DE WALVISCHTRAAN WORDT
25 pCt DUURDER
naar gemeld wordt in een bericht, dat door
de Unielever te Londen als juist wordt er
kend. Dat bericht luidde:
Dezer dagen heeft de Unielever, zooals ge
meld, de nog resteerende voorraad wal-
vischiraan van -de Noorsche verkoopcom
missie gekocht, tegen een basisprijs \an 10
pond sterling per ton afgehaald aan dc
tanlcs Het gaat hier, zooals bekend, om
ca 56.000 ton traan, waarvan ongeveer de
helft te Rotterdam opgeslagen ligt en de
rest o.a. te Amsterdam en te Antwerpen.
Dit bericht heeft in Noorsche walvischvaart
kringen noga! opzien gewekt, daar de nu
overeengekomen prijs feitelijk 2 pond hoo-
ger is dan die, waarvoor kort geleden een
deel van r!e nieuwe productie is verkocht.
Men schrijft deze prijsstijging toe aan de
stijging van de prijzen voor plantaardige
Dat hebben wij ook gehoord.
Men zegt zelfs flat de Margarine-Unie
groote hoeveelheden plantenvett.cn uit Ne
derlandseh Indië heeft opgekocht..
Zoo ge zult weten is door ons op de pers
conferentie gevraagd of niet
kunnen worden en of daartoe een voon
schrift was te vp.nva'chten.
Daarop is geantwoord, dat er met de map
garine industrie besprekingen gevoerd zijn,
die zouden kunnen leiden, dat uitsluitend
Nederlandsche of Nederlandsch-Indischë
grondstoffen gebezigd zouden worden. Da
Margarine-Unie heeft, zoo werd gezegd, in
\erband hiermede peruimen tijd op groote
schaal proeven genomen. Het verkregen
eindresultaat was gunstig. Sinds eenigen
tijd, werd verder medegedeeld, bereidt do
Margarine-Unie trots den hoogeren kostprijs
van het product, dc margarine uitsluitend
uit Nederlandseh Indische cocosolic en
palmolie. Ook de andere fabrieken zouden
hiertoe aangespoord worden. Even later
heette het in het antwoord,van don regoe-
ringseommissaris: „wanneer binnenkort du^
ze industrie
INJTAAR GEHEEL UITSLUITEND
NEDERIANDSCHE OF NEDER-
LANDSCH INDISCHE GRONDSTOF
FEN ZAL BEZIGEN"
Nu ik vanavond toch puzzles opgeef, kun
nen er wel een paar bij:
De Margarine Unie nam in overleg met
den minister en natuurlijk wetende wat de
bedoeling was proeven met Indische pro
ducten. T)eze hadden goed resultaat. Ande
re fabrikanten zouden ook aangespoord
worden. Wie kocht gauw groote partijen In
dische cocos- en palmolie? Waarom? Hoo
kwam het dat. de prijs zoo rees? En waar
om moet nu ineens weer walvischtraan ge
kocht worden? Tegen 25 pCt hooger prijs
dan gewoon?
Wie het weet mag het zeggen.
Eerste prijs- een pakje margarine met
een leuk meisjeskopje, versch gekarnd
Wie, dat meisjeskopje of do margarine?
Puzzle zooveel.
Ik wacht af.
Tot de volgende week.
PRAATJESMAKER;
D(
