ïtfltOJ
De Saar weer Duitsch
ALS U HOEST
THERMOGENE w
Twee jaar in Rusland
DONDERDAG 17 JANUARI 1935
Berlijn op straat: men zingt en
jubelt om de overwinning
Het zeljbeschikingsrecht
der volkeren
(Van onzen Duitsclvm correspondent)
Ilör unsem Schrei. Deulteohland,
Deutsohland:
Wir sind freiDu Licht unsrer
Naohte,
Brioh ein, brich ein! Füll acker
und Schachte
Mit f lammen de n Schein, Dautsch-
land!
Bijgeloovige menschen hebben weer _een>
ongelijk gekregen: de 13c Januari 1935 is
voor Diütschland een geluksdag geworden
van historische beteekmis. Na een hai'd-
nekkigen strijd van ruim vijftien moeilijke
jaren heeft ruim 90 procent van de baat
landbevolking zich duidelijk uitgesproken
voor terugkeer tot het Duiteche rijk. liet zou
kortzichtig zijn. wanneer wij liet moreel*
effect van zulk een overweldigend resultaat
niet ridderlijk erkenden. Het aanzien van
het Derde Rijk heeft met deze overwinning
gewonnen en nu de nog het zwaarst druk
kende iast van het Verseiller vredesverdrag
is weggenomen, wordt de mogelijkheid
eener definitieve toenadering tusschen het
Duitsche rijk en zijn voormalige vijanden
be lang njk groote.-.
Reeds in den vroegen morgen zaten wij
naar het breedvoerig radio-verslag te luiste
ren en nauwelijks hadden wij ervaren, dal
van de 540.000 Saarl&mteche mannen er.
vrouwen 476.089 hun stem ten gunste eene.-
wed erin lij ving hebben uitgebracht, of onze
medebewoners wenschten elkaar met tranen
in de oogen geluk. Wie niet reeds een dag
van tevoren op goed geluk de vleg had uit
gestoken, die haastte zich, dit verzuim non
in te halen en deze doodgewone Dinsdag
groeide plotseling voor onze oogen tot een
feestdag, die onwillekeurig aan den 30en
Januari 1933 deed terugdenken.
Wij luisterden naar de korte redevoerin
gen van Bürckel, Hitler en Goebbels, waar
deerden den met, waaimede ook de loyali
teit van Frankrijk werd herdacht en voelden
in ons hart de hoop op kameraadschappehj
he samenwerking der L- uropeesche mogend
heden herleven. Het Xederlandsehe dank
gebed „Wilt beden nu treden" vormde oen
waardig besluit van dit eerste officieele
Het ^is 6edert den oorlog niet de eerste
maal, dat het op initiatief van Wilson te.
Versailles voorgeslagen „zelfbeschikkings
recht der volken" door middel van een ple
bisciet wordt vastgelegd. Bij het naslaan
van mijn notities word ik gewaar, dot we
in den loop der jaren reeds viermaal een
soortgelijke „Volksabetimmung" beleefden.
In de eerste jaren na den oorlog was de
verhouding tusschen Duitschland en zijn
voormalige vijanden nog allesbehalve
vriendschappelijk en de toenmalige regee-
ringen 'beschikten ook niet over de macht
en de middelen, de publieke opinie ten gun
ste van volk en vaderland te beïnvloeden.
Vrij kort op elkaar volgden in Februari
cn Maart 1920 het volksplebisciet voor het
noordelijk en dat voor het zuidelijk gedeelte
van Noord-Sleesw ijk. Duitschland zou er
stellig beter bij afgekomen zijn, wanneer
men toen een directe regeling tusschen bei
de landen had toegelaten, want het eind
resultaat was gicoter en gunstiger dan de
oorspronkelijke verwachtingen van Dene
marken.
Wie zich wel eens de moeite getroost heef',
door den Poolsclien corridor naar Oost- en
West-Pruisen te reizen, die zal moeten toe
geven, dat men hier voor een boek met ze
ven zegels komt te staan. Hier is namelijk
nog minder dan in sommige districten van
Sleeswijk rekening gehouden met den
wensch en den geest der bevolking en men
krijgt den indruk, dat het in dezen voor
namelijk ging om de spoorlijn Danzig—
Deutsch F.ylauWarschau ten gunste van
Polen vast te leggen.
In het najaar van 1920 vond in de distric
ten Eupen en Malmedv een volksstemming
plaats, waarbij de bevolking schriftelijk
haair wensch kon uiten, of zij al of niet bij
Duitschland wilde blijven. Men schijnt in
Duitschland nog altijd verbaasd te staan
over het feit, det deze menschen, na de bit
tere ervaringen tijdens den oorlog opgedaan,
er de voorkeur aan gaven, bij hun oorspron
kelijk vaderland te blijven.
Den 21en Maart 1921 beleefden wij dan
weer de volksstemming in Opper-Sileziè
van dichtbij. Hoewel de meerderheid van
stemmen ten gunste van Duitschland uit
viel, kon men niet tot een vergelijk komen,
temeer, waar Polen zich tegen deze oplos
sing verzette. Men kwam ten slotte tot een
regeling, waardoor 33 ven het land en
42 der bevolking aan Polen werd toe
gekend.
Wanneer tilians hot Saap-plebisciet ten
gunste van Duitschlana is uitgevallen, dan
moet de vraag gesteld worden of men te
Berlijn ook rekening zal weten te houden
met de moeilijke omstandigheden, waaron
der de bevolking vijftien jaar heeft moeten
leven?
Reeds door zijn geografische ligging staat
het nog heden in eng commercieel contact
met het o-ndsr Fransch bewind gekomen
Elzas-Lotiiaringen. Graan, groente en aller
lei levensmiddelen worden uit den Elzas in
gevoerd en een voordeel was het tot dusver,
dat de vracht hiervan slechts weinig kostte.
Door verschillende clearing-verdragon is
men commercieel verbonden met de textiel
industrie van Lotharingen, terwijl Frank
rijk tot dusver een belangrijk deel zijner
kolen uit het Saai-gebied betrok. Uitteraard
zou Frankrijk er bij pen status quo heel vv.it
beter vanaf gekomen zijn. De waarde der
Saiiii-mijnen wordt op 300 millioen goud
mark geschat. Volgens de kortelings in Roma
getroffen regeling, is Frankrijk principieel
bereid, van deze mijnen, voorts van het
spoornet en de tolstations thans afstand w
doen tegen een bedrag van 900 millioen
frank, welke uit het in het Saargebied no?
in omloop zijnde Fransche geld betrokken
kunnen worden. Het in het Saargebied ge
investeerde Fransche kapitaal wordt op 1800
millioen franc getaxeerd. Bij den Franschen
export najn het Saargebied tot dusver de
zesde plaats in en werd hier zelfs voor Ame
rika en Italië genoemd.
De bevolking van Berlijn heeft voor zulke
commercieele beschouw ingen vooralsno
geen tijd. Zij bevindt zich op straat, demoi
etreert. zingt en jubelt, om haar geestdrift
over de overwinning tot uiting te brengen.
In de ochtenduren maakte ik aan den Pots-
damer Platz de aankomst van een paar
nen mee, die een paai honderd Berlijnsche
„Saarlanders" near huis brachten. Aan
geregeld verkeer viel niet meer te denken.
Voor Hotel Kaiserhof stonden de koks en
keukenprinsessen in feestgewaad te kijken.
S.A. en S.S. was de politie behulpzaam Dij
het handhaven der orde, maar ondanks di
drukte was de stemming fideel. Men was
elkaar behulpzaam op kameraadschappetij
ke wijze, deelde broodjes, koek en fruit
met hen, die niets hadden meegebracht en
zong tusschendoor nationale liederen. Two
S.A .-orkesten zorgden voor een behoorlij
accompagnement. Kwam dan een trein bin
nengereden, dan trad de trompetblazer op
de trap van liet station naar voren en begon
te toeteren. Wat later werd zelfs een bazuin
benut.
Ontroerend was vooral de manier, vvaaroi
de oudjes werden begroet en toegejuicht
Een grijsaard van 94 jaar ontving van
cieele zijde een souvenir; Een oud moedei'-
tje zag ik met bloemen overstelpen. Een
bleek uitziende jongeling werd naar een ge
reed staande auto gedragen. Overal stonden
omnibussen klaar, om de reizigers direct
naar de wijk te transporteeren, waar ze
vvoonachtig zijn en 't spreekt vanzelf, d it
zulks geheel gratis geschiedde. De filmopera
teurs hadden du-uk werk en daar het geluk
kig niet sneeuwde, zal men in de bioscopen
heel wat te zien krijgen.
Wat later drong ik door de Wilheim-Strasse
door tot het paleis van den volkskanselier,
waar duizenden menschen geduldig 6tonden
te wachten op de komst van Hitier. Zoo nu
en dan hoorde men in koor roepen: „Lieber
Hitier, komm doch bald, es ist heute furcht-
bar keilt!" Maar Hitier liet zich niet zien en
ik liet me later vertellen, dat hij zich op
zettelijk naar Garmiscii-Partenikirchcn heeft
begeven, om zich aaji alle persoonlijke hul
digingen te onttrekken.
Onderweg naar huis kwam ik dan nog tot
bedek dan de borst met een vel
De watten, die warmte opwekt^-
de ontdekking, dot de Stresemannstrasse,
welke van den Anhalter Bahnhof tot Hal-
lesches Tor loopt, in de vroegte van den
ochtend is veranderd in Saarland6trasee.
waarmee dein een der laatste namen ver
dwijnt, welke nog aan het vroegen bewind
herinnerde
In den Tiergnrten en op den Königplatz
hield men optochten en concerten om de
feeststemming te bevorderen en het spreekt
als vanzelf, dat Dr Goebbels ook bij deze
gelegenheid het woord voerde. Berlijn vierde
de terugkeer van het Saarland tot het rijk!
Berlijn, 15 Januari 1935.
Gemengd Nieuws.
Nederlandsche auto verongelukt
Naar de Tel. meent te weten is bij Rome,
waar veel sneeuw is gevallen, een Neder
landsche auto op een z.g.n. sterrit veronge
lukt. Dc auto, van een zekeren Fermont uit
Den Haag. werd zwaar beschadigd.
De inzittenden kregen op enkele zeer on
beduidende kwetsuren na geen letseL Een
andere Nederlandsche deelnemer, Van dei
Heide, die evenals Fermont op weg naai
Palermo was, en kort na het ongeluk pas
seerde, heeft met zijn wagen de beschadig
de auto op sleeptouw genomen en de inzit
tenden naar Rome gebracht
Malversaties Paleis voor
Volksvlijt
Directeur en commissaris gearresteerd.
Woensdag heeft een huiszoeking plaats
gehad in het kantoorgebouw van het Pa
leis voor Volksvlijt aan het Oosteinde te
Amsterdam, waarbij verschillende boekeu
en bescheiden in beslag zijn genomen.
EXe directeur van het Paleis voor Volks
vlijt, de heer J. M. en een der commissa
rissen, de heer J. PI. zijn naar het hoofd
bureau geleid en zijn daar den geheelen
middag aan een verhoor onderworpen door
den rechtercommissaris, Mr. M. D. K. S
van Lier.
Reeds geruimen tijd is de justitie bezig
met het instellen van een onderzoek naar
vermeende malversaties, die bij het Paleis
zouden zijn gepleegd. Door een der obli-
gatiehouders is eenige maanden geleden
een klacht ten parkette gedeponeerd, waar
in hij schreef, dat z.i. valsche balansen
waren opgemaakt. Van obligatieleningen
die volgens deze balansen moeten zijn af-
geloopen, werden n.l. nog steeds stukken
aangeboden en uitbetaald.
Dus hier is óf sprake van onjuiste
balansen óf de obligaties zijn dubbel
uitbetaald
Reeds in November zijn boeken in
beslag genomen, doch daar ook een ge
deelte: van de boekhouding' indertijd
bij den brand van het Paleis voor
Volksvlijt is verwoest, nam het onder
zoek geruimen tijd in beslag.
Zoowel de dircteur, de heer M., als
de commissaris de heer PI. zijn op het
hoofdbureau van politie in politiebewa-
ring gehouden. Het onderzoek duurt
nog voort
Ook de zoon van den gearresteerden di
recteur M. is aau een verhoor onderworpen
en na afloop daarvan in verzekerde bewa
ring gesteld Hij blijft in voorloopige hech
tenis.
De brandweer neemt ontslag
Als gevolg van uitlatingen in den Raad
De commandanten van de vrijwilli
ge brandweer te Doorn hebben aan
het gemeentebestuur ontslag gevraagd
en de leden van de brandweer heb
ben besloten en bloc te bedanken.
Dit houdt verband met in de laat
ste raadsvergadering geuite beschul
digingen over vermeende knoeierijen
met de leveranties van jekkers, waar
over zonder nader onderzoek in den
Raad werd gesproken
Smokkelaar in de rug geschoten
Men meldt ons uit Tegelen:
Toen een uit Duitschland komende
vrachtauto ons land wilde binnenrijden,
gaf de bestuurder geen gevolg aan de som
matie van den dienstdoendeu ambtenaar.
De kommies sprong achterop de auto en
loste eenige waarschuwingsschoten in dc
lucht. Daar de bestuurder in volle vaart
doorreed, sqhoot de ambtenaar hem in den
rug. Bij het tot stilstand komen van de
auto poogde de bestuurder nog te ontvluch
ten. Ilij yiel echter neer. Met zware ver
wondingen werd hij opgenomen en naar
het R.K. ziekenhuis te Tegelen vervoerd.
Het bleek te zijn de 28-jarige Smeets tut
Belfeld.
De auto is, evenals een partij margarine,
van 2000 K.G., in beslag genomen.
ALS KINDEREN MET VUUR SPELEN
Te Groningen heeft zich een tragisch ge
beuren afgespeeld in een woning aan de
Nachtegaalstraat in Plan Oost.
Da heer K. had de kachel aangemaakt,
aldls meldt „Ons Noorden', met petroleum
Terwijl hij zich buiten de kamer begaf cm
andere brandstof voor de kachel te halen,
kwamen de twee kinderen nog in hun
nachtklcertjes beneden.
Ongelukkigerwijs had de -vader de bus
met petroleum en hot doosje mot lucifers
naast de kachel laten staan. Het knaapje
nam de bus en heeft waanschijnlijk zoo met
de bus geslingerd, dat het borstrokje vaD
het meisje doordrenkt werd met petroleum
De gevolgen laten zich denken, toen de
jongen daarna met de lucifers begon te
spelen.
Reeds was de omgeving doordrenkt van
petroleum en teen dan ook de jongen een
lucifer aanstak, verspreidden de vlammen
zich snel. De jonzen kwam er met enkeie
lichte brandwonden af, doch bet kleine
meisje kwem er minder goed af.
Op het gegil der kinderen liep de moe
der toe en in haar angst trachtte zij de bran
dende kleertjes van hot kind af te rukken
Hie.rbij liep zij zelf ernstige brandwonden
aan haar handen op.
De ontboden geneesheer achtte overbren
ging naar het Academisch Ziekenhuis nood
zakelijk.
HUWELIJK VAN OUDJES
In het tehuis voor Protestantsche Ouden
van Dagen „Avondvrede" te Houthem (Zuil
Limburg) zal dezer dagen het huwelijk vol
trokken worden van de 72-jarige heer
Standart en de 71-jarige mej. Douwes.
Felle boerderijbrand
Alle vee omgekomen
Te Rosmalen is brand uitgebroken in
de boerderij van den heer H. van Bakel.
Het huis brandde tot den grond toe af. De
geheele inboedel werd een prooi der vlam
men.
Drie koeien kwamen in het vuur om. Het
overige vee bekwam echter zoo ernsti;
brandwonden, dat bet wel afgemaakt zal
moeten worden.
De brandweer kon tengevolge van de he
vigheid van deu brand niets uitrichten.
Alles is slechts gedeeltelijk verzekerd.
VECHTPARTIJ TUSSCHEN TWEE
VROUWEN
Iu de Polancnstraat te Amsterdam heeft
een vechtpartij plaats gehad tusschen twee
vrouwen. Een van de twee werd daarbij
door een messteek boven hét oog gewond.
Nadat zij in het zittinglokaal van den
G.G. én G)D. in het Westerpark verbonden
was, kon zij huiswaarts keeren. De andere
vrouw werd in arrest gesteld.
LANGWEER LUIDT WEER DE KLOK
Te Langweer (Fr.) werd wegens bezuini
ging het klokluiden afgeschaft en het toren
uurwerk stil gezet. Thons heeft de burgerij
op eigen .kosten het klokluiden weer her
steld en de klók weer aan het draaien ge
bracht.
BRAND
Te Blo k u m bij Woltersum (Gr.)
brandde de boerdèrij, bewoond door T.
Adams, geheet af. De bewoners waren af
wezig, uitgezonderd de vrouw des huizes.
Den buren mocht liet gelukken, eerst de
paarden naar buiten te brengen. Daar het
geheele dak reeds brandde en verstikkend
rook reeds in de stallen was doorgedrongen,
ging het redden d er koeien uit eist gevaar
lijk en moeilijk. Toen niet meer door do
staldeur naar binnen kon worden gegaa:
werd een groot gat in den buitenmuur j
maakt, waardoor ook 'de laatste drie koeien
konden worden losgesneden. Ze konden bij
tijds den uitgang bereiken. Een varken
alleen verbrand, doch alle landbouwwerk
tuigen wei-den vernietigd. De brandweer
was spoedig ter plaatse. De oorzaak van
den brand is onbekend. Alles wordt door
verzekering gedekt
DOOD DOOR SCHULD
Lr. die me teen door In
Aujru.=tus 1334 op den ws Nieuw
ittenbrug- den 5-jarigen Hendrik van Brug-
n. die ter plaatse nMft zijn tante
op het rijwielpad reed. zoodanig
dten heeft, dat het knaapje aan de g
overleden. Verdaohte zou ter plaat;
n snelheid welko de 100 K.M. over
VRIJDAG 18 JANUARI
HUIZEN 301 M. Alg. programma verzorgd
door dc NCRV. 8 00 Schriftlezing en meditatie,
8.15—9 30 Gram.pl. 10.30 Morgendienst olv.i
Ds. J I. v. Schaick. 11.00—12.00 Cellorecital H,j
Sei ver ling, mmv. Marie Muller (piano) en gra-
mofoonpl. 12.15 Gram.pl. 12.30 Holl Harpkwar
tet. 2.00 Gram.pl. 2.30 Chr. lectuur. 3 00—3.45
Orgelconcert G. Snijders 4.00 Grarapl. 530
Zang E. Glastra van Loon (sopraan), mmv,
A. v d. Rosnère (piaoo), en gram.pl. 6.30 Le
zing A. J. Herwig. 7.00 Politieberichten. Ned.j
Chr. Persbur. 7.15 Gram.pl. 7.30 Literaire voor-I
dracht 8.00 Vaz Dias 8.05 PTT-kwartiertje.
8.20 Arnhémsche Orkest-Vereen, olv. J. Spaan-1
derman. mmv. de Ken. Zangvereen. Nljmecgsch'
Mannenkoor olv. Th. Nan Gerretsen (sopraan)
en J. v Duuren (bariton). 9.00 Lezing J H.
Isings. 9.30 Vervolg concert Om 10.00 Vaz
Dias. 10.2511-30 Gram.pl.
HILVERSUM 1875 M. - 8.00 VARA. 12.00
AVRO. 4.00 VARA. 8.00 VPRO. 11.00
VARA. 8.00 Gram.pl. 10.00 Morgenwijding;
VPRO. 10.15 Voordracht J v. Oogen. 1035
Orgelspel J. Jong. 11 15 Voordracht J. van
Oo^en. 11.35 Gram.pl. 12.00 De Stafmuziek
der Kon. Marine olv. L .H. F Leiscikow 2.00<
Zang door H. Bronsgeest (bariton), a d. vleu-f
gel E. Veen. ï.-d. pauze; gram.pl. 3.00 Pianore-(
cital D Ruyneman en gram pi. 4.00 Zender-j
vérz. 4.Ö5 Kniples. 4 50 Gram.pl. 500 Voor da
kinderen. 5.30 Gram.pl. 6.00 ..Orvitropia" olv,
J. v. d. Horst 6-30 B, Blez (hobo) en R Schou-
te (piano). 6.40 Orvitropia (vervolg). 7.00 Ka-
mermuziek. Trio Wins-Wiggdaar-Amende
7.30 Dr. F. M Wibaut: Geordende productie.
(II). 750 Gram.pl 7.57 Herh. SOS-ber. 8.00
Ds. W. J van Nieuwenhuyzero Gemeente en
Gezin. 830 Pianorecital H de Bock. 9.00 Dr.
J. C -AFetter; De vercering der moeder aarde,
9-30 Vervolg pianorecital. 10.00 Vrijz. Godsd.
Persbur. Vaz Dias. 10.15 Cursus moderne wo-
niog-.nrichüng door O v Tussenbroek. 11.00
Jazzmuziek (gr.pl.), 12.30—12.00 Gram.pl.
DROITWICH 1500 M. - 10.35-10.50 Morgen
wijding. 11.20 Orgelspel R New. 11.50 Troca-I
dero Cinema orkest olv A. v. Dam. 12.50 BBC- j
Dansorkest olv. HaJl. 1.35 Birminghamsch
Philh. Strijkorkest olv. J. Hoek. 2/20 Schotschl 1
Studio Orkest 3.05 Gram.pl. 5.30 BBC-Nor-: i
thern-orkest olv. Morrison. 4-35 E. Colombo cal
zijn orkest 535 BBC-Dansorkest olv. H. Hall.
6.20 Berichten. 6.50 Muzik. causerie. 7.10 Le
zing 7.30 Handel-conccrt 7.50 BBC-Theater- I
orkest olv. Robinson. 8 35 Lezing. 8.50 G« Ij
Scott-ood s Six Swingers eo Mantovani's Tipi-
ca Orkest. 9.50 Berichten. 10.20 Lezing. 10.40
BBC-Orkést olv. A Bliss en E. Clarke, mmv.j
Solomon (piano). 11.50—12.20 Harry Roy ra
zijn Band.
RADIO PARIS 1648 M - 7.20 en 8.20 Gram.pl.
12.50 Goldy-orkest. 8.20 ,.Les Bacchantes", spel
van Euripides. 9.50 „Le procés d'Arnculette
Desfranes", spel van Vercel. 10.50 Dansmu
ziek.
KALUNDBORG 1261 M. - 11 20—1.20 Concert
olv H. Andersen 2.20—4 20 Concert uit rest
..Wlvex". 7.30 Moderne Fransche muziek. 7.50
Radiotooneel 9.40 Mandolineconcert en zang.
10.20—11.50 Dansmuziek.
KEULEN 156 M. 5.20 Gramofoonpl. 6.35
Gram.pl, 11.20 Omroeporkest uit Leipzig, olv,;
Weber, mmv. solisten. 12 35 Omr.kwjn'.ct mmv,!
soiisten. 3.2Ó Weragkamérorkest olv. Hage-
stedt. 5 05 Alt- en pianoconcert. 6 20 Gram.pl,
7.35 „Die tapferen Weiber von Oberscheden",
rijkszending Hamburg 8.20 R. Schumann-con
cert door het Omroeporkest eo -koor olv.
Breuer. mmv solisten. 9.20 Berichten. Lezing.
10-20.11.20 Dansmuziek.
BRUSSEL 322 en 484 M. - 322 M.; 12.20-2.20
L. Langlois en zijn orkest. 5 20 Dansmuziek,
6.20 Gram.pl. 6.50 Kamermuziek 735 Gram.pl.
8.20 Mandolinemuziek. 8.50 Hoorspel. 9.40
Koorcoocert oiv. J v Hoof. 10 30—11.20 Gra-
mofoonmuziek. 484 M.: 12.20 Gram.pl. 12.50
Salonorkest olv. Douliez. 130 dito. 1.50 Zang
2 00—2.20 Gram.pl 5.20 Kwartetconcert mmv,
zangsoliste. 6.35 Gram.pl. 6.50 Pianorecital,
830 Symphonieconcert olv. J. Kumps, mmv,
solisten 1030—11.20 Gram.pl,
DEUTSCHLANDSENDER 1571 M. 7.35
Zie Keulen. 9.20 en 10.05 Berichten. 10.20—-
11.50 Dansmuziek (gr.pl.).
lebben gereden, en kort voordat hij den jongeO
aakte, heeft hij een hond doodgereden.
Het O.M. zag in dit snelle rijt
ichte. Mr. Flic
Uitspraak 2S Jan.
de schuld
zake van»
)7 W. v. S. een gcld-
2 maanden hechtenis
uit Utrecht, concludeer-
het opleggen van een
O.M. is gevraagd.
Ervaringen van een Hollander
in dienst der Sovjets
(13'
Ik heb reeds geschetst hoezeer mijn werk bemoeilijkt werd
door de omstandigheid, dat men allerlei menschen ter visscherij
stuurde, die in een heel ander vak thuis hoorden, maar er wa
ren ook andere bezwaren.
De visschers zelf konden ook niet overweg met staande net
ten en hun onbekendheid met het materiaal was samen met de
slechte toestand van dat materiaal een handicap voor de juis
te uitoefening van de visscherij.
Na mijn eerste inspectie
tocht in het najaar van
1932 zette ik het winter
werk te land op. Het wer
den lange dagen: van 7
uur 's morgens tot 4 uur
's middags inspectie van
de schepen, het beschrijven
van de noodzakelijke ver
beteringen, het maken van
plannen en kantoorwerk,
daarna van 5—9 uur cur
sus in rekenkunde en wis
kunde, techniek van de
visscherij en zeevaart
kunde.
In samenwerking met
Jensen maakte ik plan
nen voor verbetering van
de vloot.
We waren daar al vrij
ver mee gevorderd, toen
mij door de slordigheid
die op het kantoor heersch
te 'n brief in handen kwam
van Ccpkapriba aan de
directeuren van alle proni-
sels. Er kwam o. m. het
volgende in voor: „Alle
plannen, teekeningen en
voorgestelde verbeteringen van de buitenlandsche specialisten
moeten worden opgeteekend en/of worden gecopieerd en zorg
vuldig worden bewaard, waarna deze lalt'er door onze specia
listen worden uitgewerkt"
De bedoeling was mij, na enkele ervaringen op zee, volkomen
duidelijk: de buitenlandsche specialisten mochten geen succes
hebben, de eer van de opbouw moest verder alleen zijn voor
de Russen.
Trouwens, ook in het afgedrukte uitknipsel van „De Bolsje
wiek" blijkt reeds, dat men steeds ten minste een Rus vooraf
noemt bij het vermelden van successen.
Het spreekt vanzelf, dat kennisname van den brief van Ceb-
kaspriba niet in staat was onze lust tot het maken van nieuwe
plannen aan te wakkeren.
Een andere ervaring was nog onprettiger.
Nog steeds werkte ik met een tolk, maar probeerde toch mij
zoo spoedig mogelijk het Russisch eigen te maken. In Februari
ging mijn Konsomol-tolk weg; hij had een ander baantje ge
kregen en ik kreeg weer een vrouwelijke hulp, die de hebbe
lijkheid had nog al graag wodki te drinken.
In een van haar dronken buien biechtte ze op alles wat Jen
sen en ik samen bespraken en de plannen die wij maakten op
het kantoor te moeten overbrieven.
Ik was er niet van gediend en liet een brief schrijven door
den tolk van Jensen, dat ik van de mijne geen hulp meer noo-
dig had en mij zelf zou trachten te helpen.
Onder de schippers kon ik mij al wat met het Russisch be
helpen en de cursus was binnen een paar dagen afgeloopen. We
gingen naar zee. Ik had nu een eigen boot en voer regelmatig
heel dé vloot af. Na enkele dagen kwam ik terecht bij een paar
schepen, die zeer gelukkig waren met de vangst: in drie dagen
hadden zc bijna dc hoeveelheid visch binnen gehaald die „voor
geschreven" was in het plan voor liet eerste kwartaal. Tot mijn
groote verbazing hooide ik een paar dagen later, dat de schip
per van een van deze schepen zonder vorm van proces aan den
kant was gezet. Ik had het niet geweten, maar hoorde nu, dat
de twee gelukkige schepen juist, een bemanning aan boord had
den, die geen partijlid waren.
De directie en de partij-secretaris beschouwden dit als een
wandaad. Alleen communisten waren eersteklas visschers, be
hoorden het althans te zijn, en daarom moest er direct worden
ingegrepen. Een schipper-parlijlid. wiens schip den geheelen
winter in het ijs had gezeten en feitelijk een groote reparatie
moest ondergaan, werd in de plaats van het niet-partijlid ge
steld.
Van dit parlij-protectionisme heb ik later nog heel wat anclere
staaltjes meegemaakt. Steeds weer zag men goede krachten
plotseling uit hun werk verwijderen en bijna altijd waren dat
de niet-partijleden. Het ging daarmee als in den oorlogstijd. In
Engelsch sprekende landen behoefde men van iemand maar te
zeggen, dat hij ;,pro Duitsch" was, of hij werd al aangehouden
en moest maar direct het tegendeel bewijzen. In Rusland is
iemands vonnis al voor 90 pet. geveld, wanneer hij als „Koelak"
wordt aangebracht. Heeft, een niet-partij man een betrekkelijk
goede positie verworven, dan hoort men al spoedig het gerucht
opduiken, dat hij een „Koelak" is. De praatjes worden dan do
wereld ingestuurd door lieden, die de eventueel vaceerende be
trekking wel zouden willen hebben.
Het eerste gevolg is, dat men „voor de partij" gebracht wordt.
Men kan dan twee dingen dóen: zich als partijlid aansluiten
en meehuilen met de wolven in het bosch of zelfstandig blijven.
Die zelfstandigheid is dan echter maar van korten duur, want
men heeft duidelijk bewezen „Koelak" te zijn en raakt z'n positie
kwijt, die wordt ingenomen door een partijgenoot.
Heeft men zich nog meer „verdacht" gemaakt, dan komt de
GepeOe er aan te pas en als men de gevangenis al ontloopt
kan meo in het gunstigste geval blijven werken voor 20 pet.
van het vroegere tractemeut.
Het spreekt vanzelf, dat dit er niet toe bijdroeg om betere
toestanden te krijgen bij de Noord-Kaspiscbe visscherij.
De onderdirecteur Brews, de man van de sigaiettenfabriek,
was een ware partij-dictator. De directeur Fusenko had maar
weinig te vertellen en Brews kon het zoo dol niet maken of bij
kreeg gelijk.
In den loop van mijn verblijf kwam ik al spoedig te weten,
waar dat in zat: Brews was Krasny Partisan (men zou
hier zeggen: lid van verdienste van de communistische partij).
In de revolutiedagen had hij zich voor de partij bijzonder on
derscheiden en daardoor den eeretitel gekregen, die hem ook
verder vrijwaarde voor doeltreffende strafmaatregelen op zijn
wanbeheer. Als directeur van de sigarettenfabriek, waarvan hij
ook geen verstand had gehad, liep alles in het honderd en door
zijn toedoen zijn in die periode veel menschen verhongerd, maar
toen een commissie van onderzoek had uitgemaakt dat hij niet
meer te handhaven was, ging hij als visscherij:directeur naar
de Kaspische Zee, waar bij nu weer dictator speelde.
Ik had na eenige argumenten geleerd, dat de eenige argu
menten, die van buitenlandsche specialisten werden „begrepen"
hierin bestonden, dat men met de vuist op tafel moest slaan. Nu,
dat heb ik gedaan en Brews heeft last genoeg van me gehad]
omdat het volk aan mijn zijde stond, wanneer ik op-verbeterin
gen aandrong.
Sleepbooten met visschersschepen vast in 't ijs
Zij hadden warempel wel een beter lot verdiend dan door
een Krasny Partisan te worden geterroriseerd, want het was
hard werken op de Kaspische Zee.
Misschien, dat menig visscher in Holland denkt, dat de ge
varen van een Noordzee, waar het zoo geducht kan spoken, op
de Kaspische Zee niet worden gevonden, maar dat is zeker niet
het geval.
Men heeft daar behalve het gevaar van stormen ook die van
de vorst.
mDi8 hee' plotseling en heel feI invallen; 12 gr. vorst heeft
We hadden het den eersten winter nogplotseling viel de
vorst m en doordat we in zoet water vischten zat alles, 12 mo-
toren en 20 zeilschepen, in een oogenblik in het ijs. Ik was toen
nauwelijks bij de vloot en had geen- winterkleeren, zoodat ik blij
was op een reparatieschip te kunnen overgaan. Den geheelen
dag hebben we getracht de schepen bij elkaar te krijgen en op
een radiogram kwamen eindelijk verschillende groote sleep
booten naar buiten, die ons in 3 dagen naar binnen brachten
Veel schepen uit andere promsels konden echter niet meer
binnenkomen en gingen verloren. Officieus hoorde ik, dat er
meer dan 120 menschen waren omgekomen, maar rampen als
deze worden officiéél angstvallig stil gehouden, zoodat men het
rechte nimmer hoort
{Wordt vervolgd.^
