DONDERDAG 3 JANUARI 1935
EERSTE BLAD PAG. 3
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te Donkerbroek en Haule
(toez.), F. A. Scholte, cand. te Hylaard.
Aangenomen: Naar Muntendam, J.
Henzei, em.-pred. te Apeldoorn. Naar de
Prot. Kerken in* Ned. Indië, W. 0. de Jong,
cand. te 's-Gravenhage. Naar 's-Heerenberg
(toez.), P. A. Stapert, cand. te Sneek.
Bedankt: Voor Oosterlittens, P. A. Sta
pert, cand. te Sneek.
GEREF. KERKEN.
Drietal; Te Drogeham, J. G. Adema te
Opeinde (Gr.), F. de Boer te Achlum en J.
A. Gravestein te Oosterzee.
Beroepen: Te Aalst, Hoenze-Driel,
Rossum en Well, G. F. Snel, cand. te Hauler-
wyk.
CHR. GEREF. KERK.
Bedankt: Voor Nieuwpoort en Werken
dam, W. F. Laman te Middelharnis. Voor
Meerkerk, D. Driessen te Amsterdam-Oost.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Op Oudejaarsavond nam van de Vrije Geref.
Gemeente te Rotterdam-Zuid de eerw. heer
L. de Voogd afscheid van zijn Gemeente. Hij
bepaalde zijn gehoor bij een gedeelte van 1 Joh
2 18 en sprak naar aanleiding van dit woord over
le de inhoud van dit woord, 2e de ernst van dit
woord en 3e de vervulling van dit woord. Na de
beëindiging der predikatie richtte Z Eerw. woor
den van afscheid tot Bestuur en Gemeente. Na
mens het Bestuur sprak de heer D. Koster woorden
van hartelljken dank voor al den arbeid door den
heer de Voogd verricht en gewaagde van veel ze
gen en vrucht. Hij deed den scheidenden leeraar
toezingen Ps. 121 4 en Ps. 134 3. Diep ooder
den indruk verliet de schare het kerkgebouw.
EEN ZELDZAME VONDST IN HONGARIJE
Dr. Musnai, een Hongaarsch theoloog in Zeven
burgen. heeft tusschen den opengesprongen perka
menten band van een Hongaarschen ouden schrij
ver St. Geleji den soldaat: „De verborgenheid
der verlossing", verschenen te Vérad in 1649
belangrijke resten van een tot nog toe onbekenden
Protestantschen catechismus gevonden. De titel
luidt: „Het fundament der Chr leer in korte hoofd
som". Deze catechismus, die de praedestinatie loo
chent, de drieëenheid bestrijdt en het perfectionisme
leert, is niet Gereformeerd, doch zeer waarschijn
lijk van Unitarische herkomst.
Vermoedelijk is het dezelfde catechismus, die op
den landdag van Dés in 1638 aan bisschop St.
Geleji den soldaat, Geref. bisschop van Zeven
burgen, ter fine van advies ter hand werd gesteld.
Bisschop Geleji keurde hem wegens zijn vele gebre
ken af en de vorst van Zevenburgen verbood de
verspreiding. Daardoor daalde de waarde van het
boekske tot dit van scheurpapier en het is wel een
eigenaardige humor der geschiedenis, dat de druk
ker het werkje toen schijnt te hebben benut tot ver
steviging vao den band van een hoofdwerk van
denzelfden bisschop Geleji. die het boekske op den
index had geplaatst. Dr. Musnaj roept nu de ge
leerden op tot onderzoek van meerdere exempla
ren van Geleji's Verborgenheid, opdat de ontbre
kende resten van den catechismus voor den dag
komen en deze verborgenheid van Geleji's Ver
borgenheid geheel kan worden opgeklaard.
CHRISTELIJKE GEMEENSCHAP
Te Amsterdam-Oost is een „Christelijke
Gemeenschap" opgericht, welke Ds J. vanDon-
geo te Harlingm tot voorganger benoemde. Ds.
Van Dongen heeft de benoeming aanvaard. Zon
dag 6 Januari a.s. wordt de geheel gerestaureerde
vergaderzaal dezer Gemeenschap (Transvealkade
22) in gebruik genomen.
FEDERATIE VAN DIACONIEËN
Op 2 Februari a.s. zal de Federatie van Diaco
nieën in de Ned Herv. Kerk een conferentie te
Utrecht houden met de besturen van Diaconale
stichtingen.
Mr. F. A. Nelemans te Rotterdam zal de
leiding van de vergadering op zich nemen, terwijl
mr. T. Bout, secretaris van het college van
diakenen te Groningen, een korte inleiding hoopt
te houden.
Kerk en Staat in Duitschland
De Gereformeerden in Duitschland.
Ofschoon het tijdens het verbod van Ker
kelijke perspolemiek in Duitschland niet ge
makkelijk is iets over den stand der eigen
lijke kwesties te weten te komen, ontving
het N.C.P. thans toch nadere berichten over
de ontwikkeling der dingen in de Geref.
kringen.
Bij de Geref. teekenen zich twee hoofd-
stroomingen steeds sterker af. dc eerste ge
leid door de Gereformeerde fandskerk van
Hannover en prof. Otto Weber, de Geref.
kerkminister en hoogleeraar in de dogma
tiek te Göttingen, de andere geleid door den
Geref. Bond in Duitschland en prof. dr. Karl
Barth (ook mede-bestuurslid van den Geref.
Bond).
Te Detmold heeft de Geref. Bond 29 en
30 Nov. 1934 een 4-tal conclusies aangeno
men, door ons toen gepubliceerd, welke
thans nader voorzien met uiteenzettingen
van prof. dr. Karl Bartfh onder de Geref.
kringen als de „richtliniën" van den Bond
zijn rondgegeven. Uit deze aanteekeningen
van prof. dr. Barth, die officieel de goedkeu
ring van den Bond dragen, zien wij dat de
eerste dezer conclusies een verre strekking
heeft. Zij luidde: „Wij erkennen de helijde
nissvnode der Duitsche Evangelische kerk,
gelijk ze op de vergaderingen van Barmen
cn Dahlem tot openbaring kwam, als de
wettige leiding der* Duitsche Evangelische
kerk".
Het blijkt dat Barmcn en Dahlem hier op
zettelijk genoemd zijn, omdat Karl Barth
en de Geref. Bond datgene wat na Dahlem
geschied Is, nl. de vorming der voorloopigo
kerkregeering-Mahrarens en de door deze
kerkregeering gevolgde verzoeningspolitiek
gereserveerd bezien. Naar men weet heeft
Karl Barth na de vorming der kerkregee
ring-Mahrarens met nog eenige anderen
(Asmussen. Niemöller en de Geref. predi
kant Immer) voor het lidmaatschap van
den Broederraad bedankt. De keuze van
Mahrarens als een „bij den staat gewilde
persoonlijkheid" en de uitbreiding van den
Broederraad met „opbouw wenschende
krachten" achtte men „wereldsche gedach
ten" die het werk der synoden van Bannen
en Dahlem overschaduwden.
Nu is dr. Humburg (Bannen) als lid van
het bestuur van den Geref. Bond en Geref.
vooraanstaand man reeds te Leipzig tot de
voorloopige kerkregeering-Mahrarens op
eigen verantwoordelijkheid toegetreden.
Zijn positie is door de besluiten van Det
mold dus e'enigszins precair geworden.
Prof. Otto Weber, tot dusver nog commis-
sarisch geestelijk minister voor dc Geref. in
de Rij kskerkregeering, heeft deze post
neergelegd niet alleen omdat hij de
Bij kskerkregeering niet langer volgen kan,
maar ook omdat hij den weg dien de Geref.
Bond onder leiding van Karl Barth volgt,
niet meemaken kan. Prof. Weber heeft ook
als lid van den Geref. Bond bedankt.
De Geref. landskerk van I-Iannover maakt
den weg >#m den Geref. Bond evenmin mee
en steunt dr. Mahrarens en dr. Humburg.
Het moderamen van den Geref. Bond zal
gereconstrueerd worden. Karl Barth zegt.
dat er in dit moderamen zitten, die „vra
gen naar de Kerk van Jezus Christus, die
Prof. Dr. van Antal, de ook in ons land
bekende Hongaarsche bisschop van het
Geref. Kerk-district Transdanubië, die
op Oudejaarsavond op 68-jarigen leef
tijd is overleden te Papa in Hongarije,
waar hij hoogleeraar geweest is.
Geref. is" en anderen, die „vragen naar de
Geref. kerk, welke ook de kerk van Jezus
Christus is". De eerste opvatting is naar
Barth de juiste cn de anderen zullen moe
ten wijken, teneinde het moderamen in den
kerkstrijd „arbeitsfahig" geschikt tot han
delen te maken.
liet is duidelijk, dat de moeilijkheden
waardoor niet alleen de Lutherschcn maar
ook de Geref. in de Duitsche Evangelische
kerk staan, velen zijn.
De Reform. Kirchenzeitung
De Rcformirte Schweizerzeitung van 28
December 1934 bevat het volgende:
„Tol ons groot leedwezen vernamen wij
kort vóór Kerstmis, dat de Reformirte Kir
chenzeitung in beslag is genomen. (Dat is
het blad van de Geref. in Duitschland).
Ons Duitsch zusterblad betuigen we ter ge
legenheid van dit bericht onze hartelijke
deelneming en geven we de verzekering
van onze verbondheid in bet geloof met al
len, die in het buitenland vasthouden aan
de Geref. belijdenis. Sprekende met tegen
standers van het Derde Rijk hebben we er
vaak op gewezen, dat de vrije meenings-
uiting in geloofszaken in Duitschland toch
nog volstrekt niet zoo gebonden was als
men wel zou willen, wanneer oen blad als
de Reformirte Kirchenzeitung zich zoo moe
dig kon blijven uitspreken. Nu is de belij
denis-getrouwe redactie, die in politiek op
zicht nooit tegen het Derde Rijk opkwam,
maar juist onder de vrienden in het bui
tenland liet voor de juiste waardeering van
de Duitsche omwenteling opnam, plotseling
tot zwijgen veroordeeld.
„Indien ooit. dan hadden hier geen poli
tieke maar zuiver kerkelijke redenen het
verbod moeten behcerschen. De Reformirte
Kirchenzeitung was tijdens den wereldoor
log een der weinige bladen, die het verband
met de Geref. in het buitenland wist te be
waren en zich in de bres stelde voor een
rechtvaardig oordeel over Duitschland. De
zelfde trouw bewees bet blad ook onder de
nieuwe ïogcering. Toch heeft politie-gcweld
hei verschijnen verhinderd.-
«De oorzaken, die tot dit verbod leidden,
zijn ons niet bekend.
„Wellicht was het meent het Zwitser-
sche blad de kwestie van den kerkdijken
ambtseed, die oorzaak was.
TOGA'S
G. J. RHEBERGEN v.h. JULIUS HUF
Hèt adres voor ambtskleeding
Uitsluitend le klas maatwerk
Keizersgracht 433, Amsterdam(C)
Telefoon 30433
HET KERKELIJK JAAR 1934
II
DE NED. HERVORMDE KERK
Het reorganisatie-voorstel
In zijn openingswoord voor de Algemeenc
Synode van het jaar 1934 verklaarde Dr.
Weyland, dat hem getroffen had de eerste
zin uit het Reorganisatie-rapport
van Kerkopbouw, luidende: „Een der meest
kenmerkende eigenaardigheden van de orga
nisatie van 1816 is haar vermogen om te die
nen. Bij de menigvuldige pogingen om haar
te verbreken zijn geslachten versleten zon
der dat er merkbare ruimte kwam in haar
voegen.Mag zulks niet dienen als een bewijs,
dat zij in haar dienstknechtsgestalte nog
mag ervaren de werkingen van Gods Geest
en dat zij in staat is de werkingen van de
haar vijandige machten te weerstaan?"
Het bovengenoemd rapport heeft de Sy
node bewaard voor een buitengewone, verga
dering, die bepaald werd op 8 Januari a.s.,
zoodat de behandeling ervan niet tot dc kro
niek van 1934 behoort. Na de Synodale be-
bespreking zullen de classes het voorstel ter
beoordeeling ontvangen. „Kerkherstel" staat,
gelijk herhaaldelijk is aangetoond, afwij
zend tegenover het voorstel van Kerkop
bouw. Opmerking verdient, dat de Vereen,
van Vrijz. Hervormden in haar ver
gadering van 15 Juni zich heeft uitgesproken
in dezen zin, dat zij voorloopige aanneming
van het reorganisatievoorstel door de Synode
gewenscht acht, ongeacht de ev. bezwaren
van Synodeleden, die tegen het voorstel zijn.
De classicale vergaderingen
Op de classicale vergaderingen van 27 Juni
waren een achttal voorstellen tot wijziging
van het Algem. Reglement ter tafel, die
meerendeels een goede ontvangst hadden,
iets wat van hun lot op de vergaderingen der
Alg. Synode niet in dezelfde mate gezegd
kan worden. De uitbreiding der at
testatie met administratieve gegevens in
den zin van het bevolkingsregister keurde
ook de Synode gewenscht Daarentegen wees
do Synode met algem. stemmen af het voor
stel tot w ij k i n d e e 1 i n g. dat door 25 clas
ses aangenomen en door 17 verworpen was;
de Synode laat deze zaak over aan de pru
dentie der ministeries van predikanten. Het
grootestadsprobleem in zijn geheel heeft de
Synode aan de Alg. Syn. Commissie geën
dosseerd. Inzake de regeling van het
„Het ging bij dien eed om de oude vraag,
die Duitschland reeds in vroeger eeuw zoo
zwaar schokte of de Staat de macht heeft
in belijdenisvragen den norm te geven.
„In diepe smart zien we hoe onze geloofs-
genooten in Duitschland om hun trouw aan
Gods Woord en de belijdenis~der kerk als
politieke verraders werden gebrandmerkt;
en daarbij geldt dit nog wel menschen als
Kolfhaus. die op internationale congressen
in het buitenland voor hun moedig opko
men voor Duitschlands eer als nationalist
werd uitgemaakt. De geheele Geref. kerk
in bet buitenland zier met ingehouden adem
en spanning den strijd der geloofsgcnooten
in Duitschland. rekent op haar onbuigzame
trouw aan Gods bevelen en hoopt de hui
dige stormen ten spijt op een eerlijke vrede
in de kerkelijke verhoudingen van Duitsch-
Bij hel Ipzen van deze ontboezeming dient
er rekening mee gehouden te worden, dat
de Ref. Schweizerztg. ten onrechte de inhe
slagneming \an no. 51 toeschrijft aan welke
kwestie ook. Zij staat louter in verband
met het verbod der Rijksregeering van ker
kelijke pe'*spolemiek. Overtreding van dit
verbod is ook geconstateerd en door in be
slagneming gevolgd bij andere bladen (in
ons blad van 27 Dec. j.l. hebben wij er vijf
genoemd), en ook hij het blad der Duitsche
Christenen (Das Evangelium im Dritten
Reich). Bewijs, dat men in de inbeslagne
ming van de Duitsöhe Reform. Kirchenztg.
geen bijzondere aanval op de Geref. behoeft
te zien.
OVER GEEST EN METHODE
Wij lezen in De Rotterdammer:
In „De Reformatie" van 21 Decem
ber j.l. meende Prof. Dr. K. Schilder (wij
moeten den schrijver met zijn naam hier
aanduiden, omdat in „De Reformatie"
alle artikelen ondertcckend zijn, en wij dus
niet met het blad als zoodanig van gedach
ten kunnen wisselen) in ons blad een geest
en een methode te onderkennen, welke
beide onjuist zouden zijn te noemen.
Van talrijke zijden vraagt men ons hier
iets over te willen zeggen. Bijzonder vóél
gevoelen wij daar niet voor. Onze Kerk-
nieuwsrubriek wordt nu al ruim dertig
jaar op dezelfde voorzichtige wijze samen
gesteld. Zij heeft ons, wij verklaren du
dankbaar, vrienden bezorgd in alle krin
gen, waar men zich stelt op de positieve
basis van het Woord Gods. In kerkelijke
gedingen mengen wij ons niet. Wèl geven
wij objectief weer, wat op het Christelijk
erf valt op te merken, en daardoor geloo-
ven wij den band tusschen de geloovigon
onderling in ons land te hebben versterkt.
Van de voorgangers \an Prof. Schilder mu-
gen wij slechts de heengegane hoogleeraren
Lindeboom en Bouwman noemen, waar
mede wij zoo vaak als het ware berichten
wisselden en waardoor een vriendenrelatie
ontstond, welke de samenstellers van deze
rubriek niet licht zullen vergeten.
Waar wij niets liever zouden zien, dan
dat zulks ook met Prof. Schilder het geval
zou mogen zijn, wenschen wij te voldoen
aan deze verzoeken. En dit te meer, omdat
bij Prof. Schilder een misverstand aan
wezig moet zijn.
Wij hadden op 13 December j.l. in deze
rubriek overgenomen, wat Dr. Henry Beets
van Grand Rapids in de Amerikaansche
Wachter schreef over de deining, ver
oorzaakt door het Internat. Calvinistencon
gres in de kerkelijke wateren. Over deze
opname nu schrijft Prof. Schilder:
„Kan men dus dr. Beets" verwondering
begrijpen, niet zoo goed valt te verstaan,
waaróm De Rotterda mm e r, welk om
gaan zich onthouden heeft van een objec-j
tieve weergave van de discussies, met name
dan, voorzoover zij gevoerd werden door de
bezwaarden, wèl met dr. Beets' artikeltje
voor den dag komt.
„Het teekent een geest en een methode,
die we beide onjuist achten."
Hieromtrent valt een en ander op te mer
ken, waaruit zal blijken, dat Prof. Schilder
leeft onder onjuiste veronderstellingen.
Het stukje van Dr. Henry Beets een
zeer gewaardeerd vriend van ons blad, die
nooit in Holland zal vertoeven zonder zich
in verbinding te stellen met de redactie
is overgenomen zonder geest en methode
Heel gewoon, als een buitenlandsohe stem
uit den kring onzer naaste geest\erwanten,
herderlijk werk, het Godsdienstonder
wijs en de vacanties der predikanten onder
streepte de Synode het afwijzend oordeel van
28 (tegen 15) classes.. Het nogal ingrijpende
voorstel betreffende samenwerking
van buurtgemeenten werd, wat dc
z.g. grootcstadsraden betreft, met groote
meerderheid door de classes aanvaard. Dan
nog memoreeren wij de uitspraak der classi
cale vergaderingen over de Alledag s-
k e r k; slechts 10 waren er voor te vinden dit
instituut te steunen; 6 waren er tegen, doch
de meesten hielden zich afzijdig.
De Algemecne Synode
Van de Synode uit het jaar 1934 staat wel
licht nog in de herinnering het vlag-inci-
dentje op den wijdingsavond, toen eenige
personen in de Kloosterkerk te 's-Graven
hage meenden, door het ontplooien van vlag-
gedoek te kunnen medewerken tot een terug
keer der Herv. Kerk naar de Dordtsche Ker
kenorde. Uit het overvloedige aantal be
handelde zaken wijzen wij op de blijkbaar
zegenrijke verhouding tusschen de Fede
ratie van Diaconieën en de Synode,
evenzoo op de voldoening der Ver. van
Kerkvoogd ij en over het uitvoeren van
het Reglement op de predikantstractementen.
De indeeling in wij ken (art. 4),
waartoe een voorstel door 25 classes aange
nomen en door 17 verworpen was, heeft in
de Synode niet één stem verworven. (Zie
hierboven.) Langdurige bespreking vroeg de
opleiding van predikanten. Tot de
besluiten behoort, dat de Synode het vak
Christelijke zedekunde facultatief
stelt, als ook de staatshoogleeraren het in
Christelijken zin doceeren. Het verplich
te hulppredikerschap werd verwor
pen, maar de wensch tot practische
vooroefening blijft. In overleg met de
Syn. Commissie zullen cursussen gegeven
worden in psychologie, sociologie e. d.
De Raad der Kerken, die gevraagd had
een eenheidsfrontte vormen tegen
over het drieste optreden van het onge
loof, vond geen gehoor ten de-ze. De Synode
achtte zulke uitwendige middelen minder
doelmatig dan gehoorzaamheid aan en bui
gen voor God.
De zes jaren geleden ingestelde Commissie
voor den gezangenbundel zag thans
haar werk bekroond met de aanneming van
de door haar aangeboden verzameling, welke
voor de liturgie der Ned. Herv. Kerk wordt
ingevoerd. ITet door de groote meerderheid
der classes aanvaarde voorstel inzake
samenwerking van buurtgemeen-
gelijk wij er meer overnemen, om den band
tusschen het oude en het nieuwe land te
versterken. Bovendien getuigde het van een
vredesgezindheid, die De Rotterdam
mer ook zoekt. Henry Beets heeft zich
niet pro of contra geuit, doch olie op de
golven gegoten.
Een niet-objectieve weergave van de dis
cussies rondom het Congres konden wij
niet geven, om de eenvoudige reden, dat
wij hierover heelemaal geen relaas
hebben gegeven.
Dat, voorzoover wij iets gaven, met
name „de bezwaarden" zouden zijn gepas
seerd, is onjuist. 3 October hebben wij van
Prof. Dr. H. Visscher een stukje overgeno
men, waarin deze zich contra verklaar
de. 8 October van Prof. Dr. H. I-I. Kuyper
een artikeltje, waaruit bleek, dat deze pro
stond. Van voorkeur was bij ons dus in
geen enkel opzicht sprake.
Waarom wij het lieten bij deze twee
vooraanstaande figuren? Beiden hebben als
hoogleeraren een gezegenden staat van
dienst; één is reeds emeritus, de andere
staat vóór het afscheid. Het werk van een
hoogleeraar wordt gemeten, niet naar één
of twee jaar, doch naar tijdvakken van tien,
twintig, dertig en meer jaren. Prof. Schil
der, die aan het begin staat van zijn loop
baan als hoogleeraar, zal ons niet kwalijk
nemen, dat wij deze twee figuren even aan
het woord lieten.
Overigens, wie achter overnemen en niet-
overnemen iets zoeken wil, vindt eiken
dag volop in De Rotterdammer,
maar dat is een afkeurenswaardige methode.
Van het Congres zelf hebben wij een
breed verslag gegeven, zonder meer.
De lezers van ons blad zijn waarlijk in
den loop der jaren voldoende ingewijd in
onze werkmethode. Zij weten, dat D e
Rotterdammer het geheele erf van
het Christelijk leven overziet, en alles,
wat van belang is, uitstalt in haar kolom
men. Dat onze lezers zóó vertrouwd
zijn geraakt met deze methode, dat zij ons
togehjk geheel vertrouwen inzake
onze persoonlijke objectiviteit, is toch wel
een ding, waarop wij, in dit land met zijn
eigenaardige kerkelijke toestanden, trotscb
zijn. I-Ict stemt ons tot groot en dank aan
God. Wij meenen hierdoor een zekere taak
te vervullen in den opbouw van Zijn
Koninkrijk.
Dc heer Van der Deure deelde Oudejaars
avond in zijn radio-rede mede, dat bij de
N.C.R.V. vele leden hadden bedankt, omdat
de Christelijke Radio de Afscheidingsher-
denking had uitgezonden. Had mr. Van der
Deure zijn zin, dan zou zoo iets nooit weer
gebeuren. Toen dachten wij zoo: met alle
critiek op de Christelijke Pers, zoo nu en
dan te beluisteren, wat is er voor ons dan
groote reden tot dankbaarheid. Wat is de
opvoeding daar veel verder gevorderd, dan
bij de radio. Prof. Schilder zit in het be
stuur van de N.C.R.V. en kan er dus alles
van weten. Onze lezers wenschen niet
anders, dan dat wij alles doorgeven, wat
van belang is, al zal dan de een méér be
lang in dit, en een ander in dat stellen.
fs er een bezwaarde lezer, dan verklaart
hij zich na een gedachtenwisseling, meestal
por brief, volkomen voldaan. Dat ver
trouwen willen w ij behouden,
hoe moeilijk het soms ook gaan zal. Daar
vechten wij niet één jaar voor, maar reeds
dertig en meer jaren.
Prof. Schilder zal het dus aan den tijd
ontbroken hebben, om de feiten chronolo
gisch te volgen, en hij zal zich onze me
thode niet goed ingedacht hebben. Vandaar
het misverstand bij hem. hetwelk nu, naar
wij hopen, zal zijn weggenomen.
ZENDING EN PHILANTROPD-
GEN. DIRECTEUR VAN WOLFHEZEN
Tot geneesheer-directeur van het Christelijk
Krankzinnigen Gesticht Wolfhezen te Wolfheze is
benoemd Dr. W. J. Mulder, geneesheer aan het
Chr. Krankzinnigengesticht Bloemendaal te Loos
duinen.
Ds. P. H. VAN EIJK
De gezondheidstoestand van Ds. P. H. van
Eijk. Geref. miss pred. te Solo (Java), die iü
het vorige jaar door een ernstige ziekte was over-
ten werd door de Synode met algemeene
stemmen verworpen, omdat zij den tijd nog
niet rijp achtte voor een bindend reglement.
De urgentie van deze aangelegenheid echter
erkennende, droeg zij de verdere behande
ling op aan de Alg. Syn. Commissie.
Het verslag van den Raad vanBeheer
had uiteraard groote belangstelling en met
dankbaarheid werd kennis genomen van den
goeden wil van die kerkvoogdijen, die door
hun inspanning de minste weerstand heb
bende predikantsgezinnen hebben gesteund.
Inzake de kalenderhervorming
heeft de Synode zich uitgesproken voor een
vasten Paaschdatum, en wel de tweede
Zondag van April.
Met 21 zittingen was het overvloedige
menu der Synode afgewerkt en kon de pre
sident dankbaar wijzen op den goeden geest
en de harmonie, welke bij de besprekingen
en in tal van belangrijke zaken geheerscht
hadden.
De Doodehandsbelasting
Dc inwerkingtreding der „wet tot heffing
van een belasting naar het vermogen van
instellingen van de doode hand" stelden de
Ned. Herv. Kerk en haar Diaconieën, welker
bezittingen voor een aanmerkelijk gedeelte
uit onroerende goederen bestaan, voor de
oplossing van talrijke vragen uit de praktijk.
De Vereen, van Kerkvoogdijen en de Algem.
Syn. Commissie hebben nog gepoogd, de
nieuwe belasting af te wenden, doch het
heeft niet mogen baten. Toen hebben aan
stonds, de Ver. van Kerkvoogdijen door de in
stelling eener Commissie en de Federatie van
Diaconieën door oprichting van een Advies
bureau ertoe bijgedragen, dat de betrokken
kerkvoogdijen en diaconieën wegwijs wer
den in deze niet zoo heel eenvoudige wet.
De secretaris der Vereen, van Kerkvoogdijen
heeft nog onlangs (11 Dec.) uitvoerig uiteen
gezet, hoe het staat met de verplichtingen
en dc instellingen van de Doodehandsbelas
ting.
De Diaconieën
Weinig betoog is noodig om te doen begrij
pen, dat op de tafel der Diaconale Conferen
ties (zoowel die van de Herv. als van de
Geref.) de gevolgen der crisis het hoofdpunt
gevormd hebben.
In Februari is een Comité van Actie be
noemd uit de voornaamste kerkgroepen, dat
zich zou bezig houden met het door den
Minister van Sociale Zaken aangesneden
probleem, hoe te handelen met hen, die, be
halve den Overheidssteun inzake werkloos
heid, ook diaconale steun ontvangen. Ove-
vallen. is volgens de Stand., thans zoodanig ver
beterd. dat hij bijna weer al zijn werk kan ver
richten.
NED. VER. VAN ISRAEL
De heer P- W. Cohen, Zendeling der Ned
Vereen, voor Israël, zal, naar de Ned. vernam,
eerlang deze functie neerleggen, om terug te
keeren tot den arbeid van het Leger des Heils in
Nederland, waarin hij zooals bekend jaren
lang werkzaam is geweest vóór zijo benoeming tot
zendeling bij de Ned. Ver. voor Israël.
VOLKSGEZONDHEID SCONGRES
Jeugdbescherming en geestelijke Hygiene
De Ned. Ver voor Geestelijke Volksgezondheid
heeft het voorneme-. in het voorjaar een Landelijk
Congres te organiseeren, dat gewijd zal zijn aan.
Jeugdbescherming. Geestelijke Hygiëne en de
taak der Overheid.
Het Congres heeft tevens tot doel om in de
naaste toekomst een samenwerking te be
vorderen tusschen de vie organen en inste.' .r jen.
welke nu maar al te dikwijls naast en onafhar.ke-
lijk van elkaar, met veronachtzaming van de
noodige efficiëntie in meer dan één opzicht hun
zorgen aan het onmaatschappelijke k'.nd geven.
EEN BLINDENINSTITUUT BIJ GRONINGEN
Als filiaal-inrichting van het Instituut tot onder
wijs aan blinden ie Huizen zal in deze maand in
de voormalige Rijkstuchtschool te Haren een
Blindeninstituut voor de vier Noordelijke provin
ciën worden gevestigd voor alle gez-ndten.
In het gebouw komen ruime les- en slaapzak»
een groote eetzaal, een recreatiezaal, eeri muziek
zaal, ziekenkamers, een gymnas'-eklokaal en voorts
een overdekte speelplaats; een open terrein van
circa twee H.A. zal worden bestemd voor speel-
en wandelgeJegenheid,
De bedoeling is de blinde en halfblinde kinde
ren tusschen 3 en 4 jaar in deze inrichting op te
neme", waar les in fröbelen en lager enderwijs
wordt gegeven, terwijl zij vervolgens tot aan hun
20ste jaar hun vakopleiding kunnen voltooien in
het instituut te Bussüm.
RECTIFICATIE
Door het uitvallen van een paar regels is
in het bericht ever de Kerkvorming op
West-Java gezegd, dat zij „haar stadium
van moeilijkheden is ingetreden". Stellig is
dit stadium begonnen, maar wat bedoeld
was eerst te zeggen is, dat zij haar z 1 f-
standigheidverklaring bereikt
heeft.
Schoolnieuws.
JUBILEUM P. KENEMANS
De heer P. Kenemans, hoofd der Chr.
School te Holten (O.) herdenkt heden
den dag waarop hij 25 jaar als hoofd aan
deze school verboden is.
De heer Kenemans neemt in de Twent-
sche en Overijsselsche onderwijzers-organi
saties een vooraanstaande plaats in.
TERAARDEBESTELLING S. POSTMUS
Op de algemeene begraafplaats te Soest heeft
gistermiddag de teraardebestelling plaats gehad
van den heer S. Postmus, oud-schoolopziener en
oud-leeraar van het Geref. Gymnasium te Amster
dam. In het sterfhuis werd des morgens een korte
rouwdienst gehouden door Ds. B. Alkema, Geref.
predikant te Soest. Deze sprak daar een troost
woord naar aanleiding van Openbaring 14.
Onder de vele belangstellenden op den dooden-
akker merkten we op: Prof. Dr. R Woltjer. voor
zitter van den Onderwijsraad en president-curator
van het Geref. Gymnasium te Amsterdam; Dr. J.
C van der Does, leeraar aan de Chr. H. B. S. te
Amsterdam: Dr. Lakke. oudste leeraar aan het
Geref. Gymnasium te Amsterdam: Dr. J. H Bont
hond. oud-collega van den overledene.
Aan de geopende groeve werd allereerst gespro
ken door Ds B. Alkema. Spr. schetste den ontslapene
als een man met groote geloofskracht. Prof. Dr.
R. Woltjer wees op de hooge plichtsbetrachting
van wijlen den heer Postmus De heer Gijsman.
oud-hoofdonderwijzer te Leiden, sprak als oudste
vriend. Ds. Posthumus Meyjes. Ned Herv. predi
kant te Hoogland bij Amersfoort, sprak namens de
oud-leerlingen van het Geref. Gymnasium. De over
ledene was niet alleen leeraar. zeide spr.. maar
voor alles een vaderlijk vriend.
Ds. Alkema sloot de droeve plechtigheid met
dankgebed, waarna de oudste zoon van den over
ledene zijn dank betuigde voor de ondervonden
belangstelling.
rigens hebben de Diaconieën uit den aard der
zaak in verhoogde mate te kampen gehad
tegen te stijgende nooden, doch daarbij ook
op verrassende wijze ervaren, dat de mild
dadigheid roemt tegen de crisis.
Diversen
Als uiting van herlevend kerkelijk besef
kunnen wij in 1934 zien de verschijning van
het Handboek voor den Eeredienst, vrucht
van den arbeid van den Liturgischen Kring.
Een boekwerk van beteekenis was ook de
studie van Prof. Haitjema over de richtin
gen in de Ned. Herv. Kerk. Voorts is te me
moreeren het 25-jarig bestaan van „De
Waarheidsvriend", het orgaan van den Ge
reformeerden Bond.
Voorts mochten twee zeldzame jubilea
worden genoteerd: het 60-jarig predikant
schap van Ds. Wel ter te 's-Gravenhage en
van Ds. Vethake te Utrecht
Tenslotte heeft gedurende het vervlogen
jaar aandacht gehad: eenerzijds de wrange
oogst der onkerkelijkheid, anderzijds de zelf
bezinning in vrijzinnige kringen bij het
ontwaren van dezen oogst, immers méde de
vrucht van het maar al te mild door het mo
dernisme uitgestrooide zaad. Treffend heeft
daarop een vrijzinnig predikant gewezen,
toen hij (31 Aug. in een liberaal dagblad)
schreef: „Hoeveel moderne dominees hebben
hun toehoorders niet uit den treure voor
gehouden, dat Godsdienst geen zaak van het
kerkgaan, maar van het leven is, totdat
eindelijk de gemeente daaruit op haar wijze
haar conclusie trok".
Maar niet minder treffend was tegen het
einde des jaars de vraag uit vrijzinnigen
kring, of dat zoo maar voort mag gaan en
of... de overheid niet mee kon werken tot ver
betering, indien zij den Zondagmorgen wette
lijk reserveerde voor den kerkgang door het
verbieden van openbare vergaderingen,
sportwedstrijden e. cl. In zijdelings verband
hiermee herinneren wij ook aan de met kracht
gevoerde actie der Vereeniging „Hervormd
Amsterdam" die met verschillende midde
len poogt, aan de Herv. Kerk den invloed op
de massa te hergeven. Al deze en meerdere
verschijnselen voeren ons terug naar den
aanvang van dit artikel, waar wij geciteerd
hebben, wat in het hart van alle oprechte
vrienden der Herv. Kerk leeft „dat zij nog
mag ervaren de werkingen van Gods Geest
en de werkingen der haar vijandelijke mach
ten nog vermag te weerstaan." Dat die
kracht inzonderheid gevoed is en wordt door
de Geref. en Confessioneele groepen binnen
haar grenzen, wordt daarbij niet vergeten.
CHR .NIJVERHEIDSONDERWIJS
De algemeene vergadering vao den Bond val!
Vereen, voor Chr. Nijverheidsonderwijs en de Ver.
van personeel is thans bepaald op Dinsdag II
Juni a.s. te Utrecht.
De Bcod heeft een nieuwe vakgroep gevormd,
t.w. voor teekenen en stofversieren.
I
NIJVERHEIDSONDERWIJS EN PRAKTIJK
Om te spreken over nauwere samenwerking
tusschen bet Nijverheidsonderwijs en de praktijk,
hebben 8 Dec. j.l. te Utrecht vergaderd vertegen
woordigers van den Bond vao Leeraren (essen) en
van de Ver. van Chr. Leeraren (essen) bij het
Nijverheidsonderwijs. Men is niet gekomen tot het
benoemen van een Commissie, doch zal deze zaak
aanhangig maken bij de Ned. Centrale voor de
Vakopleiding. Als middelen ter bereiking vao het
doel werden aangewezen:
le De examencommissies moeten bestaan uit
personen uit het bedrijfsleven en onderwijskrach
ten. Bij veel scholen wordt zulks reeds toegepast.
2e. Nauwere band tusschen werkgevers (sters) en
leeraren (essen): hierdoor ontstaat critiek uit de
praktijk, die het onderwijs nauwer doet aansluiten
op de praktijk.
3e. Ook door openbare lessen ontstaat oauwef
contact tusschen het bedrijf en de school.
LEERPLAN CHR. SCHOLEN IN N.OX
In 1935 gereed?
De heer R- Zijlstra. hoofd van de Hollandsch-
Inlandsche school te Malang heeft destijds de op
dracht aanvaard om pogingen in het werk te stellen
om tot een eigen leerplan voor de Christelijke
scholen in Nederlacdsch Indië te komen.
Aan deze taak is in 1934 ijverig gewerkt en
thans deelt de heer Zijlstra mede, dat hij hoopt in
1935 het leerplan gereed te zien.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Tot onderwijzer aan de Wilhelmina MULO-
school te Voorburg is benoemd de heer P. d e
Jong te 's-Gravenhage.
Benoemd tot onderwijzer aan de Geref. School
te Wierden de heer T. J. S c h m a 1 te Ridöerkerk(
KORTE BERICHTEN
In „O n s M.U.L.O.-b 1 a d". het orgaan der
Ver. voor Chr. MULO, wordt een rechtskundige
rubriek geopend, welke verzorgd zal worden door
Mr. Th. G. Donner, Dir. van het Centr. Advies
bureau voor publiek recht en administratie te
's-Gravenhage.
Schaakrubriek.
Het tournooi te Hastings
Onze berichten in het blad van gisteren
behoeven nog eenige aanvulling, voorzoo
ver althans de resultaten van de Nederlan
ders in de lagere groepen betreft. Wij g->
ven deze resultaten thans volledig en ge
ven daarbij tevens de positie der öpelers
aan
Premier-Reserve-tournooi. 4de rondes
Stacey—Prins Yz~Yz- ronde: Prins
Koltanowski VéYz- Prins heeft nu 3
uit 5.
Major A I. 4de Tonde: Shoobridge—D e
Jong 0—1S c h e f f e r—Morry 1—0. 5öe
ronde: De JongSeitz 0—1; Eva—-
Scheffer afgebroken.
De Jong lieeft nu 3% uit 5 en Schef
fer 2y2 uit 4 cn een hangpartij.
Major A II. 5de ronde: Van Seter6—
Winser VéYz- Van Seters, een Brussel-
sche Nederlander, heeft nu 4 uit 5.
Major B. 2de ronde: MorrisonYoung
1—0. 3d-e ronde: Jellie—Morrison 10.
4de ronde: CraddockMorrison 10.
5de ronde: WoodMorrison (alweer!)
afgebroken. Morrison heeft thans 2 uit 4
plus een hangpartij.
Major C. 4de ronde: Hoen sela ar—
Ramday 10. 5de ronde: Miss Mudgrave—
Hoenselaar 10.
II o e n s e 1 a a r heeft thans 3 uit 5.
Drie partijen.
Wij geven hieronder drie fraaie partijen.
Wit: BOTWINNIK Zwart: EUWE
1. c4 c6 2. ei d5 3. eXd5 cXd5 4. d4 Pf6 5.
Pc3 Pcö 6. Lg5 e6 7. Pf3 dXc4 8. LXc4 Lë7
9. 0—0 0—0 10. Tacl a6 11. Ld3 h6 12. Le3
Pbl 13. Lbl b5 14. Pe5 Lb7 15. Dd2 Tfe8 16.
f4 Pbd5 17. PXdó DXdó 18. f5 Ld6 10. fXe6
TXeö 20. Lf5 Te7 21. Lh3 LX?5 22. dXeó
DXe5 23. Lf4 Dd5 24. DXd5 PXd5 25. Ld2
Tae-8 26. b3 Te2 27. Tf2 Pfü 28. La5 TXf2 29.
KXf2 Peit 30. Kfl Pgó 31. Ld7 Te7 32. Lf5
Teó 33. Lbl Lei 34. LXe4 PXe4 35. Tc6 Tf5f
36. Kei Tf2 37. al TXg2 38. TXa6 bXa4 39.
bXa4 TXh2 40. TaSt Kh7 41. Lb6 Ta2 42.
aó hó 43. a6 h l 41. a7 h3 45. Lgl Pf6 46. Kdl
Pgi 47. Te8 h*2 48. LXh2 TXa7 49. LbS TaS
50. Td8 Peö 51. Lc7 TXd8 52. LXdS Kg6 53.
Ke2 Kf5 54. Ke3 Kg4 55. Lc7 Pf3 56. Kf2 f5.
Wit geeft het op. Een door Euwe uitmun
tend behandelde partij.
Wit: CAPABLANCA Zwart: THOMAS
1. dl Pf6 2. cl efi 3. Pc3 d5 4. Lgó Pbd7 5.
e3 c6 6. a3 Le7 7. Dc2 0—0 8. Pf3 Tfe8 9.
Tadl Pf8 10. Ld3 dXci 11. LXcl Pdó 12.
LXe7 DXe7 13. 0—0 b6 14. Pe2 Lb7 15. ei
PfG 16. Pg3 Ted8 17. Tfel Tac8 18. Db3 Dc7
19. Da2 cö 20. dó b5 21. LXb5 eXd5 22, e5
Pel 23. PXe4 dXei 24. Pd'2? TXd2! 25.
TXd2 Da5 26. bl DXb5 27. bXc5 DXc5 28.
Db2 LaS 29. Tdl De7 30. Dd4 h6 31. DdG
DXdG 32. TXd6 Pg6 33. e6 fXe6 34. TX<?6
Kf7 35. Ta6 Tc7 36. Tbl Pe7 37. hi Pc8 38.
Tb5 Lb7 39. Tfóf KgS 40. Te6 Pe7 41. Tfi
Ld5 42. TdO Tc8 43. Ta6 Telt 41. Kh2 Pc6
45. h5 Tc2 46. Tfó LeO 47. Tfi Tel! 48. gi
Lc8 49. TXc6 TXc6 50. TXe-l Kf7 51. Tal
Ta6 52. Tf4f Kc7 53. Teif Kf6. Wit geeft
Wit: EUWE Zwart: THOMAS
1. ci e6 2. Pc3 dó 3. di Pf6 4. Lg5 Le7 5.
e3 0—0 6. Pf3 Pbd7 7. Tacl c6 8. Ld3 dXcl
9. LXci Pd5 10. LXe7 DXe7 11. 0—0 PXc3
12. TXc3 eó 13. PXeö PXe5 14. dXeó DX?5
15. fi De7 15. f5 b5 16. Lb3 bi 18. f6! gXf6
19. TXc6 DXe3t 20. Khl Lb7 21. TcXf6 Dei
22. Dd2 Kh8 23. LXf7 Tac8 24. Tbf2 Tcd8 25.
Dg5 Td6 26. Ld51! Zwart geeft op. Een bui
tengewoon fraai slotspel.
De 6de ronde.
De uitslagen van de 6de ronde waren:
EuweMi'llner Barry 1—0; Botwinnik
Lilienthal VéVé: CapablancaMitchell
1—6; Thomas—Miss Menchik 10; Floflir
Norman 1—0.
Afgebroken partijen: Norman—Lilienthal
Yz—Vz en Flohr—Thomas Yz~Yz-
In de lagere groepen speelde Prins ge
lijk tegen Sergeant; Tims Collins—D e
Jong 10; S c h e f f e rLenton afgebro
ken; EvaScheffer (5de ronde) 10;
Koblenz—Van Seters 0—1; Morrison
—Wise 1—0; MorrisonDoyle 01!
Hoonselaa r—Heneage 1—0.
De stand.
Dc 6tand in de hoofdgroep luidt thans:
E ii w e en Thomas 4'/o, Flohr cn Lilien
thal 4, Capablanca 3y2. Botwinnik 3, Mit
chell 2V2, Miss Menchik en Millner Barrv
I P/zi Norman 1.
