VRIJDAG 7 DECEMBER 1934
rWEEDE BLAD PAG. 6
STADSNIEUWS
Gemeenteraad
De eerstvolgende vergadering van den
Daad zal hoogstwaarschijnlijk worden ge
houden op Maandag 17 Dec. a.s
Bouw- en Woningtoezicht
Verslag
1933
Aan het verslag over 1933 van het ge
meentelijk bouw- en woningtoezicht is het
\olgende ontleend:
Bouwvergunning werd in het verslagjaar
Verleend niet inbegrepen de werken uit
gevoerd door den dienst van Gemeentewer
ken of de Bedrijven voor den bouw jan:
nieuwbouw: 530 perceelen, o. m. orüvat-
lende G00 woningen;
herbouw: 10 perceelen, o. m. omvattende
600 woningen;
veranderen, uitbreiden en vernieuwen:
137 perceelen, o. m. omvattende 121 wonin
gen.
Voltooid en in gebruik genomen werden
in let verslagjaar:
nieuwbouw: 285' perceelen, o. m. omvat
tende 350 woningen:
herbouw: perceelen, o. m. omvattende
woningen
veranderen, uitbreiden en vernieuwen:
152 perceelen, o. m omvattende 137 wonin
gen;
46 kleine bouwwerken.
Op 31 December van het verslagjaar wa
ren nog in uitvoering:
nieuwbouw: 401 perceelen o. m. omvat
tende 437 woningen;
herbouw: 3 perceelen, o. m. omvattende 3
.woningen;
veranderen, uitbreiden en vernieuwen:
61 perceelen, o.m. omvattende 53 woningen;
13 kleine bouwwerkjes.
De statistiek, afgeleid uit de vergunnin
gen verleend op grond van de Verordening
op het Bouwen en Sloopen, heseft uitgewe
zen, dat het aantal in de gemeente aanwe
zige perceelen en woningen vermeerderde
totaal met 291 perc., o. m. omvattende 371
woningen. Het aantal verminderde totaal
met 33 perc., o. m. omvattende 49 woningen
De netto vermeerdering bedroeg dus 258
perc., o. m. omvattende 322 woningen.
In het jaarverslag over 1931 werd er op
gewezen dat de economische depressie nog
weinig invloed had gehad op de bouwbo-
drijvigheid hier ter stede.
In meerdere mate had dit ln 1932 plaats.
Evenwel had in 1933 een sterke opleving
plaats, een verschijnsel dat in bijna alle
steden van ons land zich voordeed, en wel
door een groote uitbreiding van den parti
culieren woningbouw.
Er is een overschot van 509 woningen.
Ontkend kan niet worden, dat dit overschot
zich uitsluitend betrekt op betere arbeiders
woningen, kleine burgerwoonhuizen, mid
denstandswoningen en heerenhuizen. De
behoefte aan arbeiderswoningen van lage
huurwaarde is door den drang der tijdsom
standigheden toegenomen.
Dammen
Tweede klasse competitie NJÏ.B.
Hieronder volgt de stand van de tweede
klasse competitie Ned. Dambond, district
Den Haag.
gesp. gew. rem. verl. pnt bordpnt.
D.O.S. 2 3 3 0 0 6 37
Naaldwijk 1 2 2 0 0 4 24
D.I.0.2 3 2 0 1 4 37
O.D.B. 1 3 2 0 1 4 33
R.D.G.2 2 1 0 1 2 21
L.D.V. 1 3 1 0 2 2 28
•t Zuiden 1 3 1 0 2 2 28
D.CJL.1 3 1 0 2 2 24
M.D. 2 10 0 10 6
Naaldwijk 2 3 0 0 3 0 20
Van de ontmoeting D.C.L. 1R.D.G. 2.
welke intusschen door R.D.G. reeds met 13-5
gewonnen werd, moet nog één partij beslist
worden.
NEDERLAAGWEDSTRIJDEN P. C. EN L.
P. C. en L. II speelt Zaterdagmiddag om
2 uur tegen V.V.S. II op het. terrein van
laatstgenoemds,
AANBESTEDING.
Namens den „Verhuurdersbond voor Lei
den en Omstreken" heeft de architect, de
heer A. van der Heyden, in het vergader
lokaal van dezen bond aanbesteed: het ver
bouwen van de perceelen Oude Vest 11A
en 11B.
Er waren 20 inschrijvingen. Laagste was
A. J. Langeveld te Leiden voor f 7668: hoog
ste Wingelaar en Paape te 's-Gravenhage,
voor f 34.670.
LEIDSCH SCHERMCOMITE.
Wegens dienstverbintenissen der L.P.S.V.
kunnen de competitie-wedstrijden LPSV I
LPSV II. LPSV I—Oegstg. 1 en LPSV II—
Oegstg. op Vrijdag 7 Dec. niet doorgaan en
zullen deze op een nader te bepalen datum
worden gehouden.
Op Dinsdag 11 Dec. a.s., 's avonds 7.45 uur,
in het Pol.bur.. zullen de navolgende wed
strijden worden verschermd: LPSV IIElbe-
wee I, LPSV II—Elbewee II. Hoofdsec. de
heer v. Duuren,
Wedstrijd rooster afd. Floret Leidsch S.C.
Maandag 9 Dec., 8 u., zaal Gijsberti, AEW
—Leiden, AEW—Oegst. Hoofdsec. de lieeruo
Jager.
Woensdag 16 Jan. 1935, 7.15—S.4o uur,
Gem.school, Burg. Terweeweg, Oegst.g,
Oegst.—AEW, Oegst.—Leiden. Hoofdsec. de
heer van Duuren.
Dinsdag 19 Febr. 1935, 8 uur, zaal Pieters
kerkhof, Leidon—AEW, Leiden—Oegstgeest.
Hoofdsec. de heer van Duuren.
TRAM CONTRA VRACHTAUTO
Op de Borstelbrug heeft gisteravond een aanrij
ding plaats gehad tusschen een tramtrein van de
N.Z.H.T.M. en een vrachtauto bestuurd door T.
B. De vrachtauto sloeg om en werd beschadigd.
Ook de tram liep lichte schade op. Persoonlijke
ongelukken hadden niet plaats.
NOG WAT TE GOED
Door de politie is aangehouden de 22-jarige A.
A. W. v. d. M., timmerman alhier, die nog een
maand gevangenisstraf moest ondergaan.
Voorts is aangehouden de 55-jarige scnilder C.
J. S. gedomilieerd te Gorcum, die nog 19 dagen
hechtenis moest ondergaan en verder Veroordeeld
is tot een verblijf in de Rijkswerkinricnting voo:
den tijd van zes maanden.
Burgerlijke Stand
BEVALLEN. L A Bleiji—Flllppo z: J M Kos
terRUaber^n d: Q G de GraafAmmerlaan s
F. J van Steilnv Strien z.
OVERLEDEN: N v Immerseel m 66 j.
ONDERTROUWD: IC Levy 25 en S do Vries
Vereen. Maatschappelijk Werk
in Ziekenhuizen
Het doel eu streven uiteengezet
De Vereeniging Maatschappelijk Werk in
Ziekenhuizen alhier hield gisteravond in een
der zalen van het Administratiegebouw van
het Academisch Ziekenhuis aan den Rijns-
burgerweg een bijeenkomst, waarin zij het
doel en liet streven nader wilde uiteenzetten
aan de verschillende plaatselijke vereenigin-
gen, welke zoowel rechtstreeks als zijdelings
betrokken zijn bij het werk op sociaalmaat
schappelijk gebied. Doel dezer bijeenkomst
ras de mogelijkheid van nauwer contact
en eventueele samenwerking op dit terrein
nader onder de oogen te zien.
Aan dezen oproep van het bestuur was
gevolg gegeven door de navolgende vereeni
gingen of instellingen: het St. Elisabeth Zie
kenhuis. vertegenwoordigd door de eerw.
overste Zr. Sebastiana en de hoofdzuster Zr.
Zcphvrina, door den heer Couvée voor het
Diaconessenhuis, den heer v. Aggelen voor
het Leidsoh Crisiscomité, den heer Mr Roze-
mond, als directeur van Maatschappelijk
Hulpbetoon, voorts door den Armenraad, de
R.K. Ver. van de Kraamverzorging, de Ver.
Bethesda, de Onder). Ver. voor Ziekenhuis-
erpleging, de ver. Tot Steun, de ver. Voor
uit, de St. Elisabeth vereen., de Ziekenver.
Israël. Chr. Jeugdihulp, de Mij voor Welda
digheid, de St. Margarita van Cortona Stich
ting, de Vereen, tot ondersteuning van beh.
kraamvrouwen, en de Wijkverpleging van
den Nederl. Protestantenbond.
Zij allen werden door den directeur van
het Acad. Ziekenhuis, voorz. der Ver. voor
Maatschappelijk Werk, Dr H. H. Maas, har
telijk welkom geheetcn, terwijl hij zijn
vreugde uitsprak over de groote opkomst.
Spr. zeide, dat het niet alleen gewenscht
„.aar zeer noodzakelijk en nuttig was om
tot de zoo noodige samenwerking te komen.
De vereeniging bestaat hier ter stede reeds
twintig jaar, zonder dat zij echter ooit sterk
op den voorgrond is gekomen. Zij was zelfs
zoo onbekend, dat er bijna een tweede der
gelijke vereeniging werd opgericht, toen
bleek, dat er een haast schrijnende behoef
te bestond aan meer contact tusschen pa
tiënten en achtergebleven familiebetrek
kingen.
Spr. achtte het doel bij de aanwezigen
welbekend: het psychisch lijden der opgeno
men patiënten, die niet weten wat met hun
gezin gebeurt wanneer zij in het ziekenhuis
Verblijven, zooal niet geheel weg te nemen
dan toch voor een groot deel te verminde
ren. De zoovele tragedies, welke zich telken
dage afspelen in de ziekenhuizen zijn daar
om te bewijzen, dat een dergelijke vereeni
ging zeer noodzakelijk werk kan verrichten.
Dit werk nu is in Leiden nagenoeg inge
slapen en in ieder geval bij andere steden
schromelijk ten achter.
Dr Maas gaf daaror het woord aan Zr
Sasburg, die in Utrecht maatschappelijk
werkster is en die de aanwezigen een en
ander over het werk en de werkwijze der
vereeniging en de maaatschappelijke werk
ster wilde laten hooren.
Zr Sasburg vertelde dan, hoe zij reeds
twintig jaar geleden in Groningen voor de
patiënten der vijf ziekenhuizen werkte en
daar de band vormde tusschen arts en pa
tiënten, die middels de maatschappelijke
werkster een veel beter inzicht kunnen
krijgen in het gemoed van den patient.
Over de geschiedenis van het Maatschap
pelijk werk vertelde Zr Sasburg, dat reeds
in 1S85 prof. Emerson in Baltimore de be
hoefte gevoelde aan meer contact met zijn
patiënten en dat hij 'zijn studenten en co-
assistenten er op wees, dat zij in hun prac-
tijk lang niet genoeg afwisten van de sociale
omstandigheden hunner patiënten. Daarom
droeg hij hun op zich erop toe te leggen deze
nader te bestudeeren.
De vader van het Maatschappelijk Werk
is eigenlijk Dr Richard Cabot, die in 190c
te Boston het maatschappelijk werk in de
ziekenhuizen stichtte. Deze had meermalen
bemerkt, dat zijn patiënten de adviezen,
welke hij gaf, niet opvolgden en hij stelde
een zuster aan, om te onderzoeken waarom
dit niet geschiedde. Daarbij kwam aan het
licht, dat de sociale nooden een groote rol
spelen bij de pogingen der medici om gene
zing te brengen.
In andere landen werd 'het werk eerst veel
later nagevolgd en in 1913 werd het door
Zr Termeulen in het Wilhelmina Gasthuis
te Amsterdam ingevoerd, waarna het m
1909 door den Geneeskundigen Dienst aldaar
voor de Gem. Ziekenhuizen werd overge
nomen.
Spreekster wijdt dan verder uit over het
werk zelf en betoogt, dat hetgeen in het
gewone dagelijksche leven dikwijls niet
wordt bemerkt, in de ziekenhuizen aan het
licht komt. De patiënten hebben voorlich
ting, raad en hulp noodig. Onderstand geven
is echter niet mogelijk. Het maatschappelijk
werk mag geen bedeelend instituut worden,
het is geen werk voor armen of onvermo-
genden, maar het is werk voor de zieken.
Het is om den medicus te helpen, die de
sociale omstandigheden moet kennen, om
den aard van sommige ziekten bij patiënten
te kunnen vaststellen. Dat helpt mede voor
de medische en therapeutische behandeling.
De zuster, die dat werk doet. werkt voor
alle patiënten, kijkt niet naar stand, religie
of overtuiging, ziet niet, of de patiënt komt
uit een dorp of uit de stad. Zij verleent
haar hulp middels de bestaande instellingen
en naar gelang van de nooden van den pa
tiënt zal 'rij hulp moeten zoeken bij deze
of bij gene Vereeniging. Zij kan zich ook
van hulp terugtrekken, wanneer de vereeni-
gingen zelf zich het lot der patiënten geheel
aantrekken en wanneer de patiënten weten,
dat hun belangen genoegzaam worden be
hartigd.
Spr. geeft dan verschillende wenken en
voorbeelden aan de hand van haar jaren
lange practijk op dit gebied en wijst er dan
op, dat de zuster voor het maatschappelijk
werk van alles op de hoogte moet zijn, van
voogdijraad en armenraad, van maatschap
pelijk hulpbetoon en buitengewoon onder
wijs, van moederschapszorg en vol'kshygiëne,
van beroepskeuze en drankbestrijding en van
nog zoovele andere dingen, zoodat men niet
beter kan zeggen, dan dat zij van alles op
de hoogte moet zijn.
Het. is natuurlijk begrijpelijk, dat zij aan
gaande al deze dingen niet alleen hulp kan
bieden. Daarom moet zij ook in contact
staan met instellingen en personen, waar
heen zij patiënten kan verwijzen.
Wanneer tenslotte de betreffende vereeni
gingen een goede keuze weten te maken
voor een goed onderlegde zuster, dan acht
spr. succes ten allen tijde verzekerd. (Ap
plaus.)
De heer Maas, een dankwoord sprekend
voor de keurige uiteenzetting zegt vervol
gens een vraag van de aanwezigen te wil
len voorkomen en wel deze: waarom dan de
ziekenhuizen zelf geen zuster aanstellen voor
die taak. doch dat is onmogelijk, omdat dit
nu eenmaal weer geld kost en dat moet
komen van de vereenigingen.
Er wordt op het oogeroblik reeds veel in
de beoogde richting gedaan, doch mogelijk
wordt er teveel naast elkaar gearbeid op het
zelfde terrein, zoodat bij concentratie veel
meer bereikt kan worden.
Daarom vraagt spr. alle aanwezigen
hun vereenigingen liet. hier voorgestelde
plan te willen bespreken en te verdedigen,
opdat men zal kunnen overgaan tot de aan
stelling van een zuster voor maatschappelijk
werk.
Vei-schillende aanwezigen vroegen nog na
dere inlichtingen en weiden op afdoende wij
ze beantwoord, waarna dr. Maas de bijeen
komst sloot met het uitspreken van de ver
wachting, dat alle vereenigingen bereid zul
len worden gevonden, om financieel voor
het mooie werk bij te dragen.
De Gestichten Endegeest,
Voorgeest en Rhijngeest
VERSLAG OVER 1933
Aan het lijvige jaarverslag over 1933 van
het Krankzinnigen-gesticht „Endegeest", da
afde'eling voor jeugdige zwakzinnigen „Voor
ge^st" en het sanatorium „Rhijngeest", is
het volgende ontleend:
Nog in meerdere mate dan dit in 1932 het
geval was, hebben de slechte' tijdsomstan
digheden in het afgeloopen jaar haar in
vloed op de exploitatie der gestichten doen
gelden.
Do verpleegprijzen van „Endegeest" en
„Voorgeest" werden met ingang van 1 Jan.
1933 verlaagd van f 825 tot f795 (kleedgeld
ad f 30 inbegrepen). Gedep. Staten drongen
echter op een verdere belangrijke verlaging
aan. De bezetting van „Endegeest" was in
1933 zeer goed. De mannen-afdeeling was
gedurende het gehe'ele jaar volledig bezet.;
de vrouwenafdeeling in hot eerste halfjaar
eveneens, doch in de laatste maanden steeg
het aantal open vrouwen-plaatsen snel tot
14 aan het einde des jaars. Gemiddeld wa
ren in 1933 echter slechts 2 plaatsen onbe
zet, tegen 4 in 1932.
Ook „Voorgeest" was heel goed bezet De
jongens afdeeling nas, behalve in Decem
ber steeds volledig be?.et; de meisjes-afdee
ling had in tie eerste maanden des ja^rs
nog eenige open plaatsen, doch was later
ook steeds vohedig bezet. Gemiddeld was in
1933 slechts één plaats oiien, tegen vier
in 1932.
De bezetting van „Rhijngeest" was, spé
ciaal wat betreft de 2e klasse A, ongunstiger
dan in 1932. In verband met meerdere aan
vragen voor de 2e klasse B. werd deze
klasse mét een paar bedden uitgebreid.
Bij den aanvang van 1933 bevonden zich
4 mannen en 1 vrouw in bewaring; in den
loop van 1933 werden nog 19 mannen en
23 vrouwen in voorloopige bewaring ge
steld. Van deze 47 patiënten werden 5 man
nen en 1 vrouw gedurende den in-bewsrings
termijn min of meer verbeterd uit de in
bewaring-stelling ontslagen; voorts werd 1
man overgeplaats naar de Valcrius-kliniek
te Amsterdam, te'nvijl zich aan het einde
des jaars nog 2 mannen in bewaring be
vonden. De overige 15 mannen en 23 vrou
wen werden definitief in ons gesticht opge
nomen.
Behalve deze, werden in 1933 nog 22 man
nen en 29 vrouwen direct op een rechter
lijke machtiging opgenomen, zoodat in 1933
in het geheel 37 mannen en 52 vrouwen in
de registers werden ingeschreven, tegen 46
mannen en 53 vrouwen in 1932. Van de op-
genomenen kwamen 18 mannon en 30 vrou
wen voor rekening van de gemeente Leiden
Afgeschreven weïden uit „Endegeest" als:
(genoegzaam) hersteld 10 mannen en 17
vrouwen; verbeterd 3 mannen en 2-1 vrou
wen; niet verbeterd 1 man on 1 vrou\v;over
treDlaatst naar ander gesticht 3 mannen en
5 vrouwen; overleden 15 mannen en 14 vrou
wen. Totaal 32 mannen en 60 vrouwen.
In „Voorgeest" werden afgeschreven als:
verbeterd 1 jongen en 2 meisjes; niet ver-
heterd 4 jongens en 1 meisje; overleden 3
jongens.
De loop der bevolking van „Rhijngeest"
geeft dit jaar geen aanleiding tot opmer
kingen.
De gezondheidstoestand der patiënten was
over het algemeen ook clit jaar wéér gun
stig. In het voorjaar hëerschte weer een
griepepidemie, die bij de meesten goed ver
ben; slechts een paar ouden van dagen en
een naar zwakke jiatiëntjes van „Voorgeest"
werden het slachtoffer van een bijkomende
longontsteking.
Naar de godsdienstige gezindheid werden
in 1933 verpleegd: 635 protestanten; 142
Roomseh-katholieken; S Israëlieten.
Over zijn geesti-liik werk alhier, deelt Ds
Punselie het volgende mede:
..Het werk ging zijn gewonen gang. de
bekende middelen werden gebruikt. Des
Zondags en on de groote feestdagen werden
met de patiënten godsdienstoefeningen ge
houden: met de patiënten van „Voorgeest"
werd gecatechiseerd en door bezoek aan de
paviljoens getracht met de menschen nader
in aanraking te komen en door gesprek en
verschaffing van lectuur hun. zoo mogelijk,
bii te staan in hun moeilijkheden.
Toch werd die. gewone gang geen sleur
gang. Daar spraken de steeds weer aan den
dag tredende waardeering en belangstelling
der patiënten te klaar voor uit. dat het hier
gold een poging om aan een dien gevoeld»
behoefte tegemoet te komen. Kon daar
slechts bii zeer enkelen van blijvende resul
taten gesproken worden; allen beschouwen
dit uurtje als een uur van stil genot, dat ik
meen te mogen zeggen, niet één zou willen
missen."
De gestïchts nazorgdienst ten behoeve
de patiënten in de gemeente Leiden, bleef
onder leiding van dr H. C. Jelgersma; voor
het maatschanpeüjk werk bijgestaan door
Zr van der Male. lederen Woensdagavond
werd snre'ekuur gehouden in het gebouw
van don Gemeentelijken Geneeskundigen
Dienst te Leiden Het aantal consulten op
dit spreekuur steeg in 1933 tot 592. De zus
ter maakte 1141 huisbezoeken.
Nieuw ingeschreven werden 66 patiënti
(29 mannen en 37 vrouwen) waarvan 24 uit
..Endegeest" ontslagenen en 42, die nog
nooit in een inrichting waren verpleegd ge
weest.
ARBEIDSBEURS.
Op den 6en Dec. 1934 waren 4094 (v. j.
3317) werkzoekenden ingeschreven.
Uit den Omtrek
TER AA
DE SNOEKVISSCHERIJ
Uit de Ringsloot van den Vier Ambachts
polder, voor zoover die verpacht is aan de
iicngelaarsvereeniging „Ons Genoegen" te
Den Haag, zijn dit seizoen reeds 150 snoe
ken met den hengel gevangen.
AARLANDERVEEN
HALVE EEUW SCHOUW
50 jaar heeft de heer J. van der Lijn den
schouw meegemaakt van den Zuid- en
Noordein\-rpolder. Het polderbestuur bood
den heer Van der Lün een volledig tafelcou
vert met inscriptie aan.
ALPHEN AAN DEN RIJN
VOOR BETER VERKEER
Nabij de brug t« Gouwsluis worden verschil
lende boomen gerooid, opdat het uitzicht voor auto
bestuurders beter zal zijo. Een goede verbetering.
TIJDELIJKE KORTING OP WEDDEN
GEMEENTE-GENEESHEEREN
l. en W. schrijven aan den raad: Bij besluit
i Uw raad van 18 Dec. 1933 is bepaald dat
ir het jaar 1934 tot den dag. waarop een algc-
;ne herziening van de salarissen en looflir in
werking zal treden, de jaarwedden en loonen van
n dienst der gemeente zijnde personeel, voor
;r die jaarwedden en loonen door den Raad
of kracthens door U vastgestelde regeling zijn be
paald, tijdelijk worden verminderd met J0 pet.
Met ingang van 1 Jan. 1935 treedt een nieuwe
salaris- en loonregeling voor het gemeentepersoneel
werking, uitgezonderd evenwel voor de gemcen-
tegeneesheeren. waarvan de wedderegeling, zooals
die tot heden bestaat, geldende blijft tot 31 Dec.
1935.
Noodig is nu dat bovengenoemd besluit ten
aanzien van de tijdelijke korting voor de gemeentc-
geneesheeren wordt verlengd tot 31 Dec. 1935
den datum waarop eindigt de thans in overleg
met de gemeentegeneesheeren getroffen regeling
het maatschappij-Ziekenfonds. Daartoe wordt
den raad een voorstel gedaan.
RENTEVERLAGING GELDLEENING
PER RESTO 127.500
Van een geldleening gesloten in 1931 groot
f 150.000 tegen 4)S pet. met de N.V. Levensverz.
Maatschappij „Utrecht", wenschen B. en W.
thans het rente procent terug te brengen. Met de
Maatschappij is men overeengekomen tegen 4J/g
B. en W. doen daartoe een voorstel aan den
raad.
VERKOOPAVOND VAN „ORA ET LABORA"
Onder leiding van den heer A. J. Dekker hield
de meisjesvereeniging „Ora et Labora" in de Ghr.
Bewaarschool Hooftstraat haar jaarvergadering.
Totaal werden 168 kleedingstukken vervaardigd
lie aan kinderen van de Zondagsschool zullen
«.-orden uitgereikt. Onder leiding van mej. Tr. Klok
verd hierna een verkoopavccd gehouden van ver
vaardigde handwerken. Ook hiervoor was 9°^"
belangstelling. De' verkoop bracht het mooie be
drag van f 110 op.
VERGADERING C. H. JONGERENGROEP
In een vergadering der Chr. Historische Jonge
rengroep leidde Ds. J. Schoneveld. nihicr, het
onderwerp „Kerk en Staaf in. dat onder zijn
leiding in de komende winterperiode door de
groep zal worden behandeld. Spreker gaf eerst een
kort overzicht van de geheele staf. waarna hij
overging tot de behandeling van de allervroegste
historische periode, waarbij de hoofdfuncties in
staat en kerk in één persoon waren vertegenwoor
digd. Ook in Israël deed zich na de oorspronke
lijke theocratische staatsvorm, een dergelijke wijze
van regeeren voor. De staatkundige wetten e
voorschriften waren gemengd of identiek met 9ocj\
dienstige regelen. Toen David koning was ging hij
de ark uit het vijandelijk land halen. Koning Sa
lomo bouwde den tempel. In de ballingschap werd
deze nauwe band verbroken en is de staatsgods
dienst ten einde, hetgeen in bijzondere mate invloed
heeft gehad op de wijze, waarop het Christendom
zou ontwikkelen.
...erna volgde een bespreking van de manier,
waarop de geheede materie aal worden ingedeeld
i behandeld.
Tot de groep zijn 9 nieuwe leden toegetreden,
tn bewijs van de toenemende belangstelling der
jongeren en wellicht de uiting van een steeds
dringender gevoelde behoefte zich van de zaken
op politiek terrein rekenschap te geven.
HAZERSWOUDE
DE WERKLOOSHEID
Bij het correspondentschap voor arbeidsbemid
deling staan alhier als werkloos ingeschreven 183
personen, waarvan 68 steuntrekkers.
KOUDEKERK
LAGEWAARDSCHE POLDER
Bij de gister gehouden verkiezing ter
voorziening in de vacature wegens het ver
trek van den heer J. W. Kwakernaak, is tot
voorzitter van de Lagewaardsche polder
gekozen de he'er J. Koot alhier.
RADIO-DISTRIBUTIE
Als gevolg van de aangekondigde verlaag
de aansluitingskosten gedurende de maand
November zijn in die maand 36 niéuwe
abonné's aan het Radio-Distributiebedrijf
aangesloten.
TEGEN EEN BRUGLEUNING
Vermoedelijk tengevolge van een defect
aan de stuurinrichting, reed gisteravond de
luxe auto M. 6314, komende uit de richting
Utrecht, tegen de brugleuning bij den land
bouwer Jongerbloed aan den Hooge Rijn
dijk. Een der inzittenden, een dame, liep
verwondingen in het gezicht op .terwijl do
auto zoodanig was beschadigd, dat ZIJ later
met een kraanwagen van het „Motorivuis"
te Leiden werd opgehaald,
KATWIJK AAN DEN RIJN
TUINBOUW
Was het vorige jaren steeds gebruikelijk,
in dezen tijd inplaats van 3 maal, twee keer
per week te gaan veilen, op heden is dc
aanvoer nog van dien aard dat van die ge
woonte wordt afgeweken en nog steeds drie
maal wordt geveild. Ook de prijzen dragen
er toe bij dat de aanvoer voor driemaal
veilen nog voldoende is. Voor de reuzen-
bloemkool in de eerste soort wordt van f7.10
tot 17.50 per 100 betaald. 2de soort brengt
van 13.50 tot f3.90 op. Voor waschpeen
blijft nog goede vraag bestaan en de prijs
ging zelfs nog iets naar boven. Betaald werd
per kist van 20 K.G. van f 0.85 tot f 1.25 voor
goede waschpeen. Van bospeen komt nog
een enkel partijtje dat graag weggaat tegen
f 5.10 tot f 6.20 per 100 bos. Het zal hiermede
spoedig gedaan zijn. De uienprijs blijft vrij
stabiel; deze varieerde van f 2.10 tot f
naar gelang van kwaliteit. Spruiten komen
nog wéinig. Ze gaan voor f 0.12 tot f 0.14 per
K.G. Gele kool brengt in de beste kwaliteit
van f 4.60 tot f 5.70 op. Roode kool iets
liooger van f 5.30 tot f 6.40. Er is veel wat
afwijkend genoemd moet worden. Van An
dijvie komt heden heel wat en zoolang er
geen nachtvorsten komen zal er ook hier
van nog aardig wat worden aangevoerd.
De beste soort brengt in kisten van 6 K.G.
van f 0.17 tot f 0.26 op. Selderieknollen
den gemakkelijk koopers tegen f2.40 tot
f3.10 per 100. Grove peen gaat slecht. Deze
kan niet meer opbrengen dan f0.60 tot
f 0.70 per 100 K.G.
Van de teeltregeling is intusschen een en
ander bekend geworden. Op een beperking
was al wel gerekend. Het eenige wat nieuw
is, is dat als maatstaf genomen wordt het
geteelde volgens de gehouden inventarisa
tie van 1933. Die dus in 1934 een gedeelte
braak zou hebben laten liggen heeft hiermee
niet zijn teeltrecht verbeurd. De weersom
standigheden hebben, dit is de algemcene
opinie in het afgeloopen seizoen meer ge
daan dan de officieele teeltbeperking. Om
trent de U'enteelt verkeert men nog in het
onzekere. Wordt dit product onder groen
ten gerangsohikt of onder landbouwgewas
sen? Deze vraag zal nog wel opgehelderd
worden.
TUINBOUW BLOEMBOLLENTEELT
Op initiatief van de besturen der Tuin-
bouwvereeniging Katwijk en Omstreken en
de afd. Kaïwijk der Alg. Ver. voor Bloem
bollencultuur was een vergadering uitge-
icbreven, waar als spreker zou optreden
de heer F. J. Raatjens uit Bennebroek over
het onderwerp: „De beteekenis der Super
fosfaat-industrie voor Land- en Tuinbouw
het gebruik van A. S. F. korrels als
nieuwe volklige bemesting, speciaal voor de
Bloembollencultuur". Na een inleiding dooi
den voorzitter verkreeg de lieer Raatjens het
woord om in een uitvoerige en duidelijke
lezing het nut uiteen te zetten voor de
tuinders van het gebruik der A. S. F.-kor-
rels. Vooral de gemakkelijke wijze van
mesting en het voordeel werd aangetoond.
Wegens het bekende groote tekort aan na
tuurmeststoffen is het gebruik van kunst
meststoffen de laatste jaren zéér toegeno
men en dientengevolge is er geen tuinder-
bloembollenkweeker meer die de kunstmest'
stoffen niet- kent en niet gebruikt.
Het voorgedragene wérd door de vele aan
wezigen met aandacht gevolgd en de voor
zitter sprak in zijn slotwoord de verwach
ting uit, dat men in het algemeen z'n nut
zou doen mét de hedenavond bijgebrachte
kennis. Vervolgens sluiting dezer verga
dering.
LE1DSCHENDAM
AFSLUITING VERKEER
Wegens reconstructiewerkzaamheden van
den Vlietweg door den Prov. Waterstaat is
ook vanaf heden het gedeelte van den Vliet
weg tusschen Broekweg en Wijkerbrug te
Stompwijk voor het verkeer afgesloten.
Het verkeer in die richting moet geleid
worden over den grooten verkeersweg V<
burgVeur.
KIPPEN-DIEFSTAL
Een dezer nachten zijn bij W. in het Wils-
veen te Stompwijk een tiental kippen gesto
len. De politie heeft de zaak in onderzoek.
NOORDWIJK
WERKLOOZEN-ONTSPANNING.
Door den Chr. Besturenbond, de Moderne
Arbeidersorganisaties en den R. K. Bestu-
renraad is een adres gericht, aan Burge
meester en Wethouders, waarbij zij, evenals
het vorige seizoen, een subsidie vragen uit
de gemeentekas voor door hen te organise
ren cursussen voor ontwikkeling en ont
spanning van werkloozen.
BENOEMING.
In verband met een aan een der leden
van het onderwijzend personeel verleend
ziekenverlof is door Burgemeester en Wet
houders tot tijdelijk onderwijzeres aan die
school benoemd mej. Bleecke te Rotterdam,
die wachtgeldster is.
ONGEGROND VERKLAARD.
Bij Kon. Besluit zijn de beroepen onge
grond verklaard zoowel van den Raad de
zer gemeente als van den heer H. Alders en
13 andere vergunninghouders tegen het be
sluit van Gedep. Staten van Zuid-Holland
van 25 Juni 1934, waarbij de gemeente
Noord wijk geplaatst is op de lijst bedoeld
in artikel 3. 2e lid van de Drankwet, welke
lijst bevat de gemeenten met een kom van
meer dan 5000 inwoners, ingevolge welk
besluit een splitsing van alle drankvergun
ningen moet plaats hebben in tap- of slijt-
vergunningen.
DE SPELLING-MARCHANT.
Het leerplan van de openbare school aan
de Van Panhuysstraat is door Burgemeester
en Wethouders nader aldus gewijzigd, dat
tot het invoeren zonder meer van de
we spelling-Marschant op die school wordt
besloten.
BELOONING VAN EEN MOEDIGE DAAD.
Door den burgemeester dezer gemeente is
Woensdagmorgen met eenige toepasselijke
woorden aan den heer Th. Vink overhan
digd een aan dezen door het Carnegiehel-
denfonds geschonken zilveren horloge met
inscriptie en ketting voor een door dezen
met levensgevaar verrichte redding van 2
kinderen uit <le Speelsloot in deze gemeente
op 13 Mei.
RAADSVERGADERING.
Naar wij vernemen zal de raad dezer ge
meente bijeenkomen Donderdag 29 Decem
ber a.s., 's nam. 2 uur.
TIJDELIJK OPZICHTER.
Door Burgemeeste. en Wethouders is
aangesteld tot tijdelijk opzichter bij de uit
voering der werken aan den Beveawe_
de Noordduinen de heer Joh. de Kleer te
Noord wijk aan Zee.
OEGSTGEEST
RIJWIEL ONTVREEMD
Dhr. K. J. M. R. alhier deed bij de politie
gifte dat zijn rijwiel, dat hij voor zijn woning had
neergezet, gestolen was. De politie stelt een onder-
DIEFSTAL UIT DAMESTASCHJES
In den laatsten tijd schijnen er in onze gemeente
individuen rond te loopen. die er zich speciaal op
toeleggen damestaschjes, die aan onbeheerde fiet
sen blijven hangen, te stelen en zich van de gelde
lijke inhoud meester te maken. St. Nicolaasavond
b.v. zag een dame zich beroofd van een bedrag
van f 13.50 .waarschijnlijk bestemd voor St. Nico-
laascadeaux. Deze diefstallen zijn te meer te be
treuren, omdat ze te wijten zijn aan onachtzaam
heid van de dames. Mogen we met de genoemde
feiten voor oogen de dames nog eens ernstig op
het hart binden haar taschjes van de fiets te ha
len en mee naar binnen te nemen? Dat voorkomt
onaangename verrassingen.
RIJNSBURG
GEREF. KERK
Door don Kerkeraad is ter verkiezing van
een ouderling in dc plaats van den heer
Pieper die zijn benoeming niet heeft aan
vaard het volgende dubbeltal gesteld:: C.
van Egmond Dzn., 2. T. Heemskerk.
TUINBOUW
Voor waschpeen was er steeds goede vraag
met oploopende prijzen. Verondersteld wordt
dat het kwantum aanmerkelijk kleiner zal
zijn dan vorige jaren, zoodat verwacht wordt
dat de prijs zich gemakkelijk zal kunnen
handhaven. Thans wordt betaald van f 4.20
tot f 5.60 per 100 kg. Bospeen komt niet
meer voor. Uien gingen iets trager. De prijs
liep van f 1.90 tot f 2.40 per 100 kg. Voor
goede roode kool wordt f 5.40 tot f 6.10. voor
gele kool f 3 tot f 4.50 per 100 betaald. Kro
ten gingen voor f 1.50 tot f 2.10 per 100 kg.
Selderieknollen. het winterproduct bij uitne
menrlheid brachten van f 2.20 tot f 3.30 per
100 in de goede kwaliteit.
SASSENHEIM
OUDERAVOND VAN DE VEREENIGING
„EEN SCHOOL MET DEN BIJBEL"
Donderdagavond is in het geb. „Bloem-
lust" de jaarlijksche ouderavond gehouden
van de School met den Bijbel.
Radio Nieuws.
VRIJDAG 7 DECEMBER
8.00 Een der Dultsche zenders; 11.20 Keulen
12,20 Brussel Fr.; 14.20 Kalundborg of Luxem-
ïrg; 15.20 Stuttgart: 17.20 Brussel Fr.; 18.20
.uttgart; 20.20 Londen lteg.; 21.10 Boedapest;
.40aft. Stuttgart.
8.05 Luxemburg; S.20—8.50 Par.lls R.11.05
inden Reg.; 17 35 Droitwich; 18.20 Brussel Fr
19.20 Londen Reg.;20.00 Loc. ultz, waaraan me
dewerken; R.K. Zangvereen. Pulchrl Studio,
l.v. len heer Th. v. Nlekerk; Monda/rcordoon-
ereen. Bravo, o.l.v. den heer J J v d Redden;
de pauzen gramofoonmuzick; 23.Mafl.
Droitwich.
ZATERDAG 8 DECEMBER
Programma 3: 8.00 Een der Duitsche zenders
12.20 Brussel Fr.; 14.20 Kalundborg of Lux.;
15.20 Keulen; 17.20 Brussel Fr.; 19.50 Luxem-
21.35afl. Brussel Fr.
«gramma 4: 8.05 Luxemburg; 8.208 50
Parijs R.; 11.05 Londen R.; 13.20 Droitwich;
18.00 Deutschl.sender; 19.20 Droitwich; 20.5Q
Brussel VI.; 21.35—afl. Droitwich.
Vooraf was er echter gelegenheid het
werk van de schoolkinderen te bezichti
gen, met medewerking van het school-
personeel, zoodat te ruim half acht de voor
zitter, de heer W. Lo s, do vergadering met
't laten zingen van Ps. 118 14 opende, daar
na voorging in gebed; hij las vervolgens Ps.
78 en hield naar aanleiding daarvan een
kort openingswoord, waarin hij o.m. op
wekte om lid te worden van de Schoolver-
eeniging en tegelijkertijd de ouders wees
op de verantwoordelijkheid der opvoeding.
Speciaal in dezen tijd van verwording is
het dubbel noodzakelijk „Dc School met
den Bijber\in stand te houden. Ten eerste
door gebed, ten andere door krachtige fi-
nancieele steun en medewerking. Spr.
dankte voorts nog het personeel van de
Bchool. dat zoo bereidwillig was geweest
om het werk van de kinderen aan de
ouders te laten zien.
Daarna verkreeg de heer J. Wiepke-
m a, hoofd der school, gelegenheid zijn
lezing te houden over het onderwerp: „De
Kerk en onze kinderen".
Spr. vangt aan met op te merken, dat
de herdenkingsdagen van de Afscheiding
hem aanleiding zijn geweest dit onderwerp
te behandelen, daar dit speciaal een kerke-
lijke aangelegenheid is, welke toch onmid
dellijk in verband staat met het nieuwe ge
slacht, de kinderen. Ook in onze dagen
steekt het ongeloof driest de kop omhoog.
Dit beperkt zich niet alleen tot Rusland,
wat ten prooi is gevallen aan het bolsjewis
me, maar ook in ons land wordt de kerk
aangevallen. Wat er op dit gebied gebeurt,
ziet spr. niet als toeval, maar als een strijd
om het koningschap, of te wel een strijd
om het zijn of het niet zijn. De moderne
wereld ziet haar koninkrijk hier beneden
en wenscht dat te volmaken, terwijl de
Christen uitziet naar de stad, welks poor
ten zijn van goud. In onze dagen neemt
men afscheid van de Kerk des Heeren,
De Kerk is bekleed met Goddelijk gezag
en onze Koning is van Israels God gegeven,
Het kind wordt door do Kerk vast gehou
den van de wieg tot het graf. Allereerst is
daar de doop, die al dadelijk teeken en
zegel is van Gods Verbond. Dat dit kind,
uit Christelijke ouders geboren is, is geen
toeval en zoo moeten we ook de doop be-
schouwen. God werkt middellijk, en dat
geldt ook voor de opvoeding. We moeten
daarom alles wat tot de opvoeding ten
dienste staat gebruiken en al vroeg voor
het kind naar school gaat, de kennis bij
brengen van de groote Kindervriend Jezus
Christus.
Spr. behandelt voorts het schoolgaande
kind en ziet als eerste taak van de Chris*
telijke School de godsdienstige opvoeding,
De Bijbel geeft daarvoor overvloedig raad.
Spr. beziet voorts de uitbanning van de
godsdienst in Rusland, waarbij men ge
bruik maakt om door middel van spot met
de heilige dingen de kinderziel te vergif*
tigen. Leest naar aanleiding daarvan enke
le dingen voor uit het Russisch Evangelie.
Ook in ons land vindt men "menschen, wel
ke op dien zelfden grondslag staan.
Thans komt spr. tot de behandeling van
het verband tusschen School en Kerk. Tus*
schen deze twee zijn geestelijke banden,
Spr. zegt: Neemt Uw kinderen mee naar
de Kerk. Ook voor ze naaa' school gaan
behoort men, al staat het niet in den
Rijbel, zijn kinderen zoodanig op te voeden,
dat ze mee kunnen gaan, zonder tot last
van den ouder te zijn
Wanneer het kind schoolgaat, moet het
vaste gewoonte zijn de kinieren tweemaal
ter kerk te laten gaan. „Jong gewend, oud
gekend".
Ook als ouders zijn we hierin verplicht,
Gods gebod te betrachten. Hierin zijn vaak
groote tekortkomingen. Ook het gemengde
huwelijk, dat algemeen verkeerd moet ge
acht worden, brengt in deze groote moei
lijkheden. Als onderwijzer laat men zijn oog
gaan over de hoogste klasse, die straks de
school zal verlaten waardoor de onder
wijzer dus de kinderen, waarvoor zoolang
werd gezorgd, niet meer onder zijn leiding
heeft. Want na deze gebeurtenis vangt
voor het kind zijn levensloop aan en zal het
het proces hebben te ondergaan, lichamelijk
en geestelijk. Dit is een zorgelijke tijd. Voor
de ouders zoowel als voor den predikant,
welke door zijn pastorale arbeid, groote in
vloed kan doen gelden. Sommige kinderen
hebben een gemakkelijk karakter. Anderen
daarentegen ziin zeer gesloten. Het is
de predikant dikwijls gegeven, dat hij een
blik mag werpen in zulk een gesloten ka
rakter en daarin beter soms nog dan do
ouders, op de hoogte geraakt van de rich
ting waarin het kind zich beweegt. Spr,
noemt het een crisis bij do rijpere jeugd,
wanneer het gaat komen tot openbare be
lijdenis, want dan pas blijkt, welke kant
zij uit wil: Geloof of ongeloof.
Met een krachtige opwekking aan de
ouders, om te wandelen in de zuiverheid
van het geloof, waar het gaat om de be
waring van het pand. besloot spr. zijn met
aandacht gevolgd betoog.
Na dc pauze wepd een samenspel uitge
voerd onder den titel: „De oude School",
met medewerking van het personeel der
school en enkele oud-leerlingen, hetgeen
zeer ln den smaak viel.
De voorzitter dankte allen, die haddpn
meegewerkt tot het welslagen van deze
avond en verzocht ds. P. D. Kuiper te slui
ten.
TOESLAGFONDS IN HET BLOEMBOLLEN
BEDRIJF
De uitbetaling van het toeslagfonds in
het Bloem bollen bedrijf zal in deze gemeen
te plaats hebben op Donderdag 20 Dcc. a.s.
van 56% uur in het K.S.A.-gebouw.
Dit is de eerste uitbetaling in het con
tractjaar 1934—1935.
VALKENBURG
Zaterdagmiddag 2 uur wordt op het terrein der
Valken gespeeld de wedstrijd Valken I—4de reg,
Infanterie. Scheidsrechter: J. van Lceuweo.
