glimw ^eiïtsrijf (frnmnt
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden ïn Omstreken
li Een raak schot
Paniek in Alblasserdam
BINNENLAND.
PALTHE - ALMELO
!Hboitnementsprti6
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 2.35
Franco per post 2.35 4- portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending4.50
Bij dagelijksche zending5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7'/* ct.
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
No. 5326
Bureau: Breestnat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
DONDERDAG 15 NOVEMBER 1934
15e Jaargang
aöbertentirprijjm:
Van I tot 5 regels1.17'/»
Elke regel meer 0.227»
Ingezonden Mededeelingen
van 1—5 regels 2.30
Elke regel meer0.45
Handelsadvertentiën per regel 0.17'/»
Bij contract belangrijke korting
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend0.10
ïeij
pil De schijnbekeering der S.D.AP.
II (Slot)
■f': We schreven gisteren, dat de militaire
resolutie, welke op het Paaschcongres der
orj, S.D.A.P. werd aangenomen, vaag, duister en
rti onduidelijk was; en dat we dus hier en daar
en] een nadere toelichting moesten zoeken. Of
lcu we daarin geslaagd zijn, moge uit het vol-
na gende blijken.
De heer Albarda schrijft in zijn reeds door
ons aangehaald artikel in de roode pers;
dat hij in zijn redevoering van 6 Nov. 1.1.
J in de Tweede Kamer het gevoelen van het
Congres nauwkeurig heeft weergegeven.
Wij hebben de Handelingen er op ja ge-
6lagen, maar ze hebben ons alweer niet
wijzer gemaakt De heer Albarda zei toen,
dat de bewapening'skoorts in alle landen
jjk weer opleelt; maar de S.D.A.P. wil niet
door die koorts bevangen worden. En,
vervolgde hij, „al kunnen in deze tijd onze
ini ontwapeningsdoeleinden niet worden be-
reikt, wij willen niets doen, wat in de tegeu
ncn overgestelde richting leidt, en alles bevor-
be« deren, wat ons dichter tot ons doel brengt."
Heel mooi en goed, maar waarom werd
dan toch te Utrecht een congres gehouden,
dat de grootste beroering in do S.D.A.P.
teweegbracht?
Was daar alles waar en klaar?
Op dat congres moest terecht, schrij-
N'en sociaal-democraten, de resolutie van
1931 teruggenomen worden. Wat
j stond daarin?
„1-Iet congres eischt vam Nederland, afge-
zien van de vooruitzichten en de resultaten
i der internationale ontwapening, zelfstandi-
'e' ge ontwapening".
J Ook in 1933 heette het nog in het vèrkie-
zingsprogram: „Ontwapening, nationaal en
Jij internationaal".
b«J In 1934 werd dat teruggenomen. Ja, maar
JjJin de desbetreffende resolutie staat: „met
unj handhaving van de eisch der nationaJe
ontwapening",
anl Het pleit o.i. voor het gezond verstand
Van een lezer, als hij zegt: wordt daar nu
crto maar eens wijs uit. Vooral als hij kennis
neemt van de toelichtingen op het congres.
£3 Dr. Eringaard herinnerde er aan, dat tie
'k'heer Albarda zijn hoorders verzocht, zich
erjyoor tc stellen, „dat een afgezant van Goa
tling met bommen boven Amsterdam komt
°dicn deze op een school met kinderen wil
■tc»]aten vallen"? „Zou het dan onzedelijk
'cö^ijn", riep hij uit, „te doen wat de boer
doet, die naar zijn geweer grijpt, indien een
"gier boven zijn weide met lammeren ver-
s«j schijnt?"
1 *1 En men behoeft zelfs geen reserve-officier
er|te zijn, om daaruit deze conclusie te
trekken:
H „met die bereidverklaring zonder meer
Ct1 kan de S.D.A.P. nuniet meer volstaan.
Om te vechten moet men hebben lee-
r c n vechten, om zich te verweren in een
gevecht moet men afweermiddelen heb-
J12I ben, en om van die afweermiddelen een
cr' nuttig gebruik te kunnen maken, moet
men ze hebben 1 e e r c n gebruiken.
Ier! Om in het beeld te blijven, door Albar-
da gebruikt, toen hij wees op het gevaai
en1 van Goering'sche bommen boven Amster-
lofi dam, waartegen hij zou willen handelen
riy „als de boer doet, die naar zijn geweer
tri ?r>jpl» indien een gier boven zijn weide
ri3 met lammeren verschijnt," mogen wij
>e«i vragen, wat die boer zal uitrichten tegen
dien gier, indien hem do bij het geweer
f.jj[ passende munitie ontbreekt of indien hij
ter voor de eerste maal zoo'n geweer, welks
I gebruik hem niet geleerd is, ter hand
£3moet nemen? Immers niets!
Mij Is de heer Albarda zoo boos, omdat" hij
'r,1 tegen deze consekwentie blijkbaar geen ver-
,on Weer heeft?
Maar, waarom gaat hij dan niet op ge-
lijke lompe manier te keer tegen zijn partij
genoot Paul Kiës, sociaal-democraat tot in
merg en been en bovendien oud-beroeps
officier? Een man dus, die meester op beide
1 wapens, het politieke en het militaire, is.
Deze Paul Kiës was spinnijdig, omdat de
ln| roode pers na het Paaschcongres een arti
kel schreef over „onverbiddelijk realisme",
ia. Daarin stond niets minder dan dit:
.Overweging van positie ën houding
j0. onzer Partij in 1914 kan slechts de over-
tuiging verstei'ken, dat wij in de even-
eens moeilijke omstandigheden van thans
toi 'vóór alles hebben vast te houden aan het
sea onverbiddelijk realisme, dat destijds de
ia' politiek van de S.D.A.P. heeft geleid."
Maar Paul Kiës betoogt: die toestand
keert nooit terug, want:
„Het bewapeningsstandpunt van vóór
.1914 is door de technische ontwikkeling
achterhaald. (Thans zijn .vliegtuigen noo
dig).
Het ontwapeningsstandpunt van na 1914
is door de politieke ontwikkeling achter
haald. (Dit was de grondgedachte der con
gresdiscussies).
En nu moet het Nederlandsche volk,
maar vooral ook het roode kiezerskorps
goed weten, waar we heen gaan.
Noch de nabetrachtingen in de roode
pers, noch de uitspraken van het Herzie
ningsrapport zeggen ons dat; betoogt cie
sociaal-democraat-militair Paul Kiës met
.vele woorden en argumenten
In dat laatste stond:
„Van de veiligheidswacht, waartoe wij
met het Ontwapeningsvoorstel der sociaal
democratische Kamerfractie van 1925 de
tegenwoordige weermacht wilden herleiden
heeft niemand zich voorgesteld
dat zij gebrekkiger zou zijn uitgerust dan
voor haar taak noodig zou zijn. Zij moest
\vcl uitgerust zijn met alle ook de
moderne middelen, die voor verweer
onmisbaar zijn".
Daar is, in wat ik daar citeerde uit het
Herzieningsrapport, geen enkele zin
die waarheid bevat.
En de woordvoerder onzer fractie, K.
ter Laan, het voorstel toelichtend en ver
dedigend, zei op 8 Maart 1927:
„Als wij ons voorstel er door krijgen
hebben wij geen artillerie cn in ons
land is ze ook niet zoo gauw te maken.
Wij hebben dan geen vlieg-
wezen en geen afweergeschu t".
En Ter Laarn eindigde met zijn ma
gistrale rede o.a. met de woorden:
wèg met de vliegtuigen
de gifgassen en de mitral
leurs."
Het is o.l. genoeg om te doen zien, hoe
onwaarachtig heel dit gedoe van het
Paaschcongres is geweest. Zelfs de beste
leden der S.D.A.P. weten er geen raad mee.
Geef dan toch de letterlijke resolutie,
schrijft Ir. Albarda.
Wat heeft men daaraan? Och, die reso
lutio wilde het congres wel aanvaarden
want, aldus weer Paul Kiës:
„dit is het eigenaardige: Tegen die reso
lutie bestond minder bezwaar dan tegen
de toelichtingen van „Herzieningsrap-
port" en sommige redevoeringen.
Er zit hier dus een lapsus, ontstaan,
o.i. door een foutieve opzet der debatten;
een fout van de leiding.
Die oude resoluties moesten weg. Dat
wilden wij ook, vervolgt hij,
„maar één consekwentie ervan willen
behouden: Niet stemmen voor mobili
satiekredieten, zoolang de huidige Neder
landsche weermacht in opze.t en samen
stelling gehandhaafd blijft.
Hieromtrent hadden wii ook een amen
dement ingediend. Wij waren niet in ae
gelegenheid het toe te lichten. Het viel
trouwens weg met alle andere lot- en
soortgenooten in de debatsverwarring, die
ontstaan was."
Daarvoor bestond dus gevaar. En de wer
kelijkheid er van is nader geadstrueerd.
De heer Kiës liep met twee amendemen
ten in zijn zak. Het eene was niet noodig,
omdat Ir. Albarda hem in een onder onsje
zwart op wit gaf (een fraaie methode op
een congres!), dat de fractie tegen defensie
begrootingen zou blijven stemmen.
Maar hoe stond het met de tweede
vraag: mobilisatie-credieten? „Een com
plex van factoren deed ook dit amende
ment achterwege blijven".
Alweer: fraai op een congres, dat klaar
heid moest brengen. Echter, was het werke
lijk om klaarheid te doen?
Zei niet de voorzitter van het congres
tegen de bezwaarden, dat zij gerust voor de
resolutie konden stemmen omdat er feite
lijk niets veranderde?
Maar is daarmee dan niet bewezen, dat
Dr. Eringaard volkomen terecht spreekt
van de schijnbekeering der S.D.A.P. en dat
we daarvoor op onze hoede moeten zijn?
Brand veroorzaakt zuurstofontploffingen
Door heldhaftig optreden
een ramp voorkomen
Krijgt Nederland Midden-
Europeesche tijd?
Oplossing der seizoentijdregeling
In de Memorie van Antwoord op het
voorloopig verslag der Tweede Kamer in
zake het wetsontwerp tot herziening van
den wettelijken tijd zegt de minister van
Binnenlandsche Zaken, dat hem bij het be
palen van een keuze zwaar weegt het ver
langen om de oplossing zooveel mogelijk
te doen uitvallen in overeenstemming met
hetgeen te dien aanzien in de Volksverte
genwoordiging leeft. Voorts waardeert bij
ten zeerste het streven, een einde te maken
aan de verdeeldheid van ons volk ten op
zichte van de seizoentijdregeling.
Deze omstandigheden hebben den
minister er toe geleid, het aanvanke
lijk voorgestelde systeem te verlaten
en thans voor te stellen, den Midden-
Europeeschen tijd als tij dregeling
.voor het geheele jaar te aanvaarden.
Het denkbeeld van enkele leden,
om ook bij invoering van den Mid-
den-Europeeschen tijd r.og een zomer
tijdregeling te handhaven, ontmoet bij
den minister hetzelfde bezwaar als bij
de leden, die zich hiertegen verkla
ren. De aanvaarding van den Mid-
den-Europeeschen tijd is te beschou
wen als een compromis, waarbij als
winst geldt de afschaffing van den
'zomertijd,
(Do Midden-Europoeschc tijd is veertig
minuten later dan de Amsterdainsche tijd.
Deze tijd geldt in Danzig, Denemarken,
Duitschland, Hongarije, Italië, Joego-Slavié,
Liechtenstein, Litbauen, Noorwegen, Oosten
rijk. Polen, Roemenië, Saargebied, San Ma
rino, Tsjeeho-Slowakije, Vaticaanstad, Zwe
den en Zwitserland. Red.).
Vraagt ontslag
De heer K. Salverda, gemeente-secretaris
vai: Alphen a, d. Rijn, beeft wegens gezond
heidsredenen ontslag aangevraagd. De heer
Salverda, die behoort tot de A.R. Partij,
erd benoemd tot gemeente-secretaris van
Alphen a d. Rijn, bij d-e samenvoeging der
gemeenten Alphen, Aarlanderveen en Ouds-
hoorn in 1918, en was voorheen gemeente
secretaris' van Wonseradeel (Fr.). Aan de
uitbreidingen en verbeteringen van deze
groote gemeente van Zuid-Holland heeft do
heer Salverda een zeer werkzaam aandeel
Gisteravond te half tien heeft een
brand in de zuurstoffabriek „De Al-
blas" een paniek veroorzaakt onder de
bevolking. Terwijl werklieden bezig
waren met het opladen van gevulde
flesschen zuurstof op een vrachtauto,
is de auto door onbekende oorzaak in
brand geraakt
Men trachtte het vuur te dooven,
maar de benzinetank ontplofte en een
groote vlam sloeg uit. De werklieden,
die terecht vreesden, dat de zuurstot-
cylinders eveneens zouden ontploffen,
sloegen op de vlucht. De brandweer,
die reeds was toegeiild, vluchtte ook,
met achterlating van het materiaal.
De gevreesde ontploffingen bleven
inderdaad niet uit Binnen een halt
uur zijn zes zuurstof cylinders met
zware slagen ontploft.
De ontploffingen werden tot in den
wijden omtrek gehoord.
Tijdig waren maatregelen getroffen
om de zieken, die in de omgeving
woonden weg te brengen. Verschillende
van hen zijn, in dekens gewikkeld, per
auto naar omliggende gemeenten ge
bracht
Door de kracht van de luchtdruk
de zuurstof cylinders stonden onder
150 atmosferen druk zijn in de om
geving vrijwel alle ruiten vernield,
terwijl raamkozijnen uit hun voegen
werden genikt en daken uit de voegen
werden geblazen.
Ten gevolge van de tijdig genomen
maatregelen en waarschuwingen van de
politie, die het verkeer tot in wijden
omtrek tegenhield, zijn er geen per
soonlijke ongelukken gebeurd.
Het grootste gevaar dreigde evenwel
nog: indien het groote zuurstof reser
voir van „De Alblas" en de acyteleen-
gashouder van de aangrenzende acyte-
leenfabriek „De Graafstroom" zouden
worden getroffen kon men een ware
ramp verwachten. Dit gevaar dreigde
zeer sterk omdat de brand zich uit
breidde en nog steeds nieuwe zuurstof-
cylinders konden ontploffen.
Heldhaftige buurtbewoners zijn met
de blussching van de brand begonnen
en twee werklieden van de fabriek
hebben met ware doodsverachting nog
twee gloeiende zuurstofcylinders, die
elk oogenblik konden ontploffen, uit de
brandende auto weggehaald.
Hierdoor is, menschelijkerwijs ge
sproken, een ramp, die vele dooden en
gewonden zou hebben gevraagd, voor
komen.
Nog geruimen tijd heeft echter Al
blasserdam geleefd onder den ban van
een panische vrees, die zich uitte in
vluchtpogingen, wanneer een ongewoon
geluid en een ongewoon licht werden
opgemerkt.
Groeiend gevaar
De zuurstof-fabriek „De Alblas" ligt op
een strook gronds tusschen de Noord en de
hooge rivierdijk. In de onmiddellijke nabij
heid ligt de acyteleenfabriek „De Graaf
stroom". De beide fabrieken ontleenen hun
beteekenis aan de scheepsbouwnijverlieid
cn de scheepsslooperijen in de omgeving,
die voor het autogeen-lasschen en branden
zuurstof en acyteleen noodig hebben. Tus
schen de beide fabrieken liggen enkele
•oonhuizen en het kantoor zoomede een
plaatijzeren garage. In deze garage waren
om half tien zes werklieden bezig zuur
stofcylinders op te laden.
Er wordt op de fabrieken in continu ge
werkt, zoodat het late uur van de werk
zaamheden geen verwondering behoeft op
te wekken.
Door nog onopgehelderde oorzaak, ver
moedelijk kortsluiting in den motor, is de
auto in brand geraakt. Hoewel in deze
omgeving zulk een betrekkelijk kleine
brand nog altlid gevaarlijk is, behoefde het
brandje toch nog niet direct gedachten aan
een mogelijke ramp op te wekken.
Anders werd het echter, toen de benzine
tank van de auto ontplofte.
De werklieden, die wisten welk een
gevaar er verbonden is aan het ont
ploffen van zuurstof en acyteleen-
cylinders, die onder zeer hoogen druk
staan, begrepen, dat het mis zou gaan
en zochten een goed heenkomen, de
toesnellende brandweer en toeschou
wers toeroepende, dat er ontploffin
gen zouden volgen en dat men moest
vluchten.
In panische schrik holde toen ieder
over den dijk..
Toen echter nog niet direct ontploffingen
olgden kwam men toch weer van alle
kanten toeloopen en juist toen dreigde het
gevaar.
De directeur, de heer C. F. Smit en do
lieer Van Wijngaarden hebben toen op kal
me maar nadrukkelijke wijze de opdringen
de menschen teruggedreven nog voor de
politie ter plaatse kon zijn. Later heeft de
loco-burgemeester, B. Visser, op energieke
wijze afzettingsmaatregelen getroffen.
Om ruim tien uur volgde de eerst
ontploffing:
Een donderende slag deed alle inwoners
opschrikken, een geweldige vuurzuil stee:
ten hemel. Hot was een acyteleencylinder
die was ontploft.
In het geluid van brekend glas mengdi
zich het gegil van die inwoners, die van de
brand nog niets hadden opgemerkt.
De angst nam toe, toen nieuwe ontplof
fingen, nu van zuurstofcylinders, volgden.
Stukken ijzer kwamen duizend meter
verder in het dorp terecht, wonder boven
wónder zonder persoonlijke ongelukken te
veroorzaken, dakpannen vlogen alom in het
conti.
In 'n oogwenk stond heel de bevol
king van Alblasserdam op straat, om
dat men zich in huis niet veilig ge
voelde. Onder leiding van den wet
houder werden alle auto's aangehou
den en gerequireei'd om eventueel
dienst te doen bij liet transport van
gewonden. Reeds had een plaatse
lijke autobushouder last gekregen alle
zieken uit de naaste omgeving op te
halen en naar Oud-A lblas en Kinder
dijk te vervoeren.
Menschen, die in 6 of 7 jaar niet
van hun bed waren geweest, moesten
nu in dekens gehuld den moeilijken
tocht over den dijk ondernemen. Zij
werden elders liefderijk ontvangen.
Intusschen volgden met korte tu6-
schenpoozen nog steeds nieuwe ont
ploffingen.
De uitwerking was grillig: terwijl
van een bepaald huis alle ruiten bra
ken, bleef soms en enkele, die, naar
•men verwachten zou het eerst zou
sneuvelen geheel gaaf. Van twee hui
zen, die naast elkander lagen, was het
oen veel meer dan het ander be
schadigd.
Vrees voor een groote ramp
Leefde de bevolking zedf onder den ban
van vrees voor eeh nog ernstiger ontplof
fing, het was de fabrieksdirectie, die bij de
uitbreiding van de brand waarschuwde, dat
het groote gevaar nu pas kwam.
Nabij de garage was een benzinetank
aanwezig, gevuld met 3500 L. benzine;
op 25-M. afstand bevond zich een groot
zuurstof-reservoir, waaruit de cylin
ders weer worden gevuld en op 80 M.
afstand stond een gashouder, gevuld
met het gevaarlijke acyteleengas.
Indien óf door brand, óf door een
ongelukkige ontploffing een dezer
gevaarobjecten getroffen werd, stond
een ramp voor de deur; dan zou alles
er aan gaan.
Gevaar voor nieuwe ontploffingen
6tond ook nog voor de deur, want in
de onmiddellijke nabijhoid van de
brand lagen nog 12 gevulde zuurstof
cylinders.
Nadat er binnen een tijdsbestek van drie
kwartier vijf cylis-iere, die op de auto ge-
aden waren geweest, met donderende knal
len waren ontploft, trad even rust in. On dat
oogenblik is energiek ingegrepen Hoewel
de directeur met nadruk waarschuwde voor
het groote risico, dat zij liepen, hebben de
arbeiders Van Veen en De Haan twee zuur
stof cyl in dare, die gevaar voor ontploffing
opleverden, uit de nabijheid van het vuur
weggehaald.
Buurtbewoners begonnen met het materi
aal, dat de brandweer na de aanvankelijke
vlucht had achtergelaten, een waterstraal
op de brand te richten. Gelukkig was de
garage van plaatijzer geweest, maar een
nabijgelegen houten hek begon ook reeds te
branden en in de nabijheid stond een hout-
loods en verdere opstallen, zoodat bij niet
tijdig ingrijpen het vuur stellig de beide
fabrieken zou hebben aangetast
Toen gebleken was, dat het gevaar voor
directe ontploffingen geweken was, kreeg
ook de brandweer toestemming om op te
treden en met de motorspuit werd de be
trekkelijk kleine brand binnen een kwar
tier gebluscht.
Daarmee was tevens het gevaar geweken.
Doeltreffende maatregelen.
Wij hebben reeds gewezen op de doeltref
fende maatregelen van den loco-burgemees
ter, den heer B. Visser.
Deze heeft, het gevaar inziende, de scheep
vaart op de Noord laten stopzetten en
fonisch de politie te Papendrecht gewaar
schuwd, dat eventueele belangstellenden
met het oog op hun eigen veiligheid mees-
ten worden tegengehouden.
Dit gevaar voor een toestroornende n
schcnmassa was niet denkbeeldig, want de
knallen waren tot in Rotterdam en Dor
drecht gehoord en ook de vuurzuil van een
ontploffende acyteleengas-cviinder trok
nieuwsgierigen naar de plaats des onhei's.
Op een afstand van ongeveer 1000 M.
werd het publiek tegengehouden.
Woningen ontruimd
De woningen aan den Hoogendijk en ii
de Oranjestraat werden op last van d
autoriteiten ontruimd en in het nachtelijk
uur kon men ouders met in dekens ge
kelde kinderen de vlucht zien nemen.
Gelukkig ken om 1 uur 's nachts overal de
mcdedeeling worden gedaan, dat alle ge
vaar was geweken. Alblasserdam was door
die mededeeling zichtbaar opgelucht, maar
geheel was de angst er nog niPt uit.
Het is wel zeer wonderlijk, dat bij de vijf
ontploffingen niemand ook maar eenig let
sel heeft opgeloopen.
De schade
De schade was vannacht nog niet geheel
te overzien, maar schijnt mee te vallen. Wel
zijn van de twee fabrieken en verdere op
stallen alle ruiten gebroken en is door de
brand ook eenige verwoesting aangericht,
doch verder beperkt de schade zich tot ver
nielingen aan ongeveer 12 huizen, waarvan
de ruiten zijn vergruizeld, kozijnen zijn ont
zet, dakpannen zijn afgerukt enz.
Gelet op de „mogelijkheden" die de ont
ploffing van een enkele zuurstofcylinder
reeds kan geven men denke maar eens
aan de verwoesting bij een dergelijke ont
ploffing in 1911 te Rotterdam is alles
wonderwel meegevallen.
De consternatie.
Toen de eerste cylinder ontplofte renden
de menschen uit de omliggende huizen da
delijk naar buiten. Zij snelden naar het ter
rein van de fabriek, maar werden tegenge
houden door de werklieden, die met de los
sing van de vrachtauto waren bezig geweest,
toen de wagen in brand geraakte. De werk
lieden, die begrepen hadden welk groot ge
vaar dreigde, waarschuwden de toesnellende
bewoners der omliggende woningen, wat ten
gevolge had dat de meesten dadelijk op hun
schreden terugkeerden.
JUit-.het. dorp kwamen inmiddels groepen
menschen aansnellen. Er ontstond een ge
weldige verwarring. In de eerste oogenblik-
ken wist niemand wat er gedaan moest wor
den. Dank zij het optreden van den directeur
van de fabriek en nog eenige anderen wer
den daarop de eerste maatregelen genomen.
De toestroornende menigte werd tegengehou
den. En toen de' menschen aan het verstand
was gebracht, welk gevaar dreigde, maakte
zich van velen een panische schrik meester.
De huizen, die aan den dijk tegenover en
naast de fabriek zijn gelegen, werden ont
ruimd. Overhaast zonder zich de tijd te
gunnen iets mee te nemen nam men de
vlucht; kinderen werden in dekens gehuld
meegedragen om ze bij kennissen of familie
die op veiliger afstand woonden, onder tc
brengen. Van de huizen in de nabijheid
bleef bijna geen ruit heel. Telkens als er
weer een ontploffing van een cylinder plaats
had vlogen er weer ruiten stuk. De stukken
ijzer vlogen soms honderde meters ver weg.
Elke ontploffing werd gevolgd door een vuur
kolom van soms bijna 200 M. hoogte. In een
verren omtrek, tot zelfs in Rotterdam, waren
deze vuurstralen te zien. Ook de harde knal
len werden in een wijden omtrek vernomen.
Uit tal van plaatsen gingen menschen met
fietsen en auto's naar Alblasserdam,
het een enorme drukte werd.
De brandweer, die was toegesneld, had de
slangen afgepakt, maar was er daarna van
door gegaan.
Op last van hen, die de leiding hadden
genomen, hielden bezitters van auto's en
autobussen zich gereed, om in geval van
nood, dadelijk gewonden te kunnen trans
porteeren.
Uit de woningen in de omgeving werden
de zieken naar buiten gedragen, waarna zij
met een autobus naar familie of bekenden te
Oud-Alblas en Kinderdijk werden gebracht.
Er waren bij deze zieken, die getransporteerd
verden, menschen, die al vijf jaar bedlegerig
.•aren. Ook werden van verschillende fami
lies de kinderen met auto's of met een bus
naar verder afgelegen familie gebracht.
Toen de laatste cylinder was ontploft en
men nog steeds vreesde dat de brand, die
een houten loods reeds naderde, de gashou
der zou bereiken, wist de fabrieksdirecteur
de menschen er van te overtuigen, dat er
toch in elk geval iets moest gebeuren. Men
is toen tot het blusschingswerk overgegaan,
Voornaamste Nieuws.
Dit nummer bestaat dit TWEE bladen
Bb. I
Verschenen is de Memorie van Antwoord aan
de Tweede Kamer inzake het wetsontwerp tot her
ziening van de wettelijke tijd.
Gisteravond heeft brand gewoed in een zuur
stoffen!abriek te Alblasserdam. Talrijke ontplof
fingen kwamen voor,
Blz. 2
Een rede in Smuts over den politieken toestand.
Koning Leopold draagt Jaspar op een kabinet te
De te Kleef gearresteerde Nederlandsche devie-
zensmokkelaars zijn thans op vrije voeten gestelek
De Tweede Kamer heeft de algemeene beschou
wingen over de Rijksbegrooting gistermiddag be
sloten. Minister Colijn en minister Oud dupli»
De Gemeenteraad van Amsterdam is gistermid
dag met de behandeling van de gemcentebegrooting
begonnen.
Blz. 8
Binnenkort zullen te Den Haag de onderhande>
lingen aanvangen over een nieuw verdrag met
De Haagsche kantonrechter heeft beslist dat da
twee in beslag genomen autobussen aan de eige
naars moeten worden teruggegeven.
CHEMISCH REINIGEN VERVEN
't beste op dit gebied
met het gelukkige resultaat, dat een groo£
onheil kon worden voorkomen. De schrik
bleef er echter bij vele dorpsbewoners nog
zeer lang in. Zelfs het nemen van foto's met
bliksemlicht veroorzaakte, lang nadat de
blussching reeds was beëindigd, nog een
paar maal een renpartij.
Een ooggetuige vertelt.
Omdat in de omgeving van de fabriek»
waar de ontploffingen hebben plaats gehad,
alle ruiten waren gesprongen, viel het deze
nacht niet moeilijk een ooggetuige van het
gebeurde op te roepen. De heer A. J. do
Waal, die vlak tegenover de zuurstoffabriek
„De Alblas" woont en wiens huis stevig ge
havend was, vertelde ons dat hij en andere
omwonenden van de reeds te half tien uit
gebroken brand weinig hadden gemerkt
Eerst te 22.0S werd men opgeschrikt dooff
een hevige slag. „Ik zat juist een banaan to
eten, toen de eerste ontploffing geschiedde.
De vrucht vloog ver weg. Mijn vrouw, dio
zich reeds ter ruste had begeven, werd een
halve meter omhoog geworpen. De eerste
ruiten waren reeds gebroken. Nieuwe ont
ploffingen volgden met onregelmatige tus-
schenpoozen.
Ik ben artillerist geweest, maar heb bij hef
afschieten van een kanon nooit zulke zwaro
slagen gehoord als nu bij deze ontploffingen.
Achtereenvolgens sneuvelden bijna alle rui
ten, ook werd bij buren een dak vernield.
Wij renden misschien heel onverstandig
direct naar het terrein vap den brand.
De brandweer was er reeds geweest en
had slangen uitgelegd, maar was bij de eer
ste ontploffing licel begrijpelijk op de
vlucht geslagen.
De heer Lambinon is onvervaard begonnen
met de brandblussching en wij buren spron
gen bij, toen wij van de fabrieksdirectie hoor
den, dat bij uitbreiding van den brand een
ware ramp zou volgen.
„Nu vlucht men weg van den Hoogendijk",
zei de heer Smit, „maar als de gashouder
ontploft zijn ze zelfs in Kinderdijk niet vei-
Het gelukte ons met een slang op de wa
terleiding het vuur te beperken en later
heeft men met de motorspuit dapper gehol
pen.
Een staaltje van ware heldenmoed lever
den de arbeiders Van Veen en De Haan, die
aanvankelijk bezig waren geweest bij het
opladen van de zuurstofcylinders. Nog lagen
er enkele op de brandende auto die konden
ontploffen.
.Als jullie ze er af halen is het voor eigen
risico!" riep de directeur. Toch haalden zij
twee gloeiend heete cylinders, die elk oogen
blik konden ontploffen, uit het vuur.
„Ten slotte is alles erg meegevallen", be
sloot de heer De Waal zijn relaas, „maar de
gemeente is aan een groot gevaar ontsnapt
doordat de brand tijdig kon worden bedwon
gen."
Een foto van de garages nadat de springende cylinders geen gevaar meer opleverden.
A. C. R. Dreesmann f
Hedenochtend is in den ouderdom van 80
.-ar in zjjn woning te Bussum overleden de
bekende zakenman en philanthroop A. C. K.
"reesmann.
De overledene was oprichter van de firma
vroom en Dreesmann. H(j woonde sinds 30
jaar te Bussum, waar hij veel philanthropische
arbeid verrichtte. O.a. heeft hij de stichting
mogelijk gemaakt van het Santa Majella
ziekenhuis.
De thans ontslapene had zitting in tal van
vereenigingen en was gedurende geruimen tijd
'id van de gemeenteraad van Bussum alg
:ertegenwordiger van de R.-K. Staatspartij,*
