Melkbroodactie in Friesland
Ons PRAATUURTJE
I AND- Eb TU1NB0VW No. 260
BEWEZEN!!
Adverteeren in „LAND- EN
TUINBOUW" heeft succes
Verdriedubbeld verbruik
Melk van 80.000 koeien kan in brood verwerkt worden
Toien wij d«ze zomer enkele dagen in
Friesland doorbrachten, merkten wij, dat
er voor het eten van melkbrood een buiten
gewoon groote en ook een buitengewoon
goede campagne gevoerd werd.
De actie voor het melkbrood eten is begin
van dit jaar begonnen, eerst op het platte
land onder de boeren, omdat deze, zoo n
met recht oordeelde, heit voorbeeld moesten
geven. Reeds spoedig na de aanvang van
de campagne zag men dat slagen mogelijk
was en dat alle lagen der bevolking be
werk» moesten worden.
Zoo kwamen plaatselijke commissies tot
stand en zoo heeft geheel Friesland in het
teeken van melkbrood gestaan.
Op bakkers- en melkkan-en, op fietsen en
vrachtauto's, op schepen en booten, op ge
bouwen en langs de wegen, overal kon men
de opwekking „Eet melkbrood" aantreffen.
In ieder huisgezin is door de bakker een
propaganda-kaartje bezorgd, waarop een
goede raad aan ieder was afgedrukt en
waarop op zeer populaire wijze aan alle
groepen van de bevolking wordt verteld,
waarom het gebruik van melkbrood aan
beveling verdient.
In verschillende plaaitsen is onder de bak
kers een etalage-wedstrijd gehouden.
Tot slot van cleze speciale meikbroodweek
eijn in Leeuwarden verschillende optochten
met propagandawagens gehouden, terwijl
's avonds naitionale dansen werden uitge
voerd en verder verschillende vuurverk-
üummers verden afgestoken, die alle in
bet teeken van de melkbroodcampagne
Stonden.
Het resultaat van dit alles is geweest,
üat het gebruik van melkbrood in Friesland
sedert de aanvang van de propaganda-actie
meer dan verdriedubbeld is. Vroeger wa6
20% van het brood melkbrood, thans ruim
60% en in sommige gemeenten wordt zelfs
geen ander brood meer gebakken.
Door het voorbeeld van Friesland aan
gespoord, zijn ook de commissies in Gronin
gen en Drente met kracht begonnen de pro
paganda daair te voeren. Het is te hopen,
idat dit voorbeeld spoedig in alie andere
ideelen van ons land zal worden gevolgd.
Dezer d'agen verscheen een speciaal blad
Voor de propaganda, een „Melkbrood-num-
mer", dat er zeer goed uitziet en teohniscn
Eoowel als redactioneel wel verzorgd is en
niet nalaten zal de propaganda te etimu-
leereru
Uit dit nummer plaatsen wij, met goed
vinden van de propaganda-commissie, hier
onder het inleidend artikel:
WAAROM MELKBROOD?
1 De noodklok luidt!
Helpt mee!
Een melkbroodnummer- Is dat noodig?
Ja, dringend noodig, in het belang yan
Ons allen.
Want de nood is hoog gestegen.
Een lang betopg over crisis is overbodig:
we weten allen, wat crisis beteekent. Ook
is er al te veel gepraat en geschreven.
Nu kan alleen de daad ons nog helpen!
Door de moeilijkheden bij de export van
onze boter en kaas is er te veel melk. ,.Dan
maar vee afslachten!" is er het vorige jaar
gezegd en 112.000 koeien zijn in blik ge
daan. Hoewel te betreuren, had deze maat
regel zijn goede zijde: het slechte vee ver
dween, onze veestapel werd beter.
Maar ondanks deze afslachting is er nóg
te veel melk. En daarom sturen wij het
overschot in de vorm van boter naar Enge
land, tegen de prijs van nog geen 20 cent
per pond! Is dat noodig?
Neen, duizend maal neenf Zoolang er
hier in ons land nog plaats voor is. En
dat is er!
In de bakkerij kan meer dan 300 milh-
oen liter melk worden gebruikt, wanneer
alle Nederlanders melkbrood aten! Er is
echter nog 75 pet. der Nederlanders, dat
waterbrood eet! Waarom?
Veelalu uit sleur, uit gewoonte, doch ook
om de prijs!
In Friesland is het prijsverschil per
brood van 400 gram officieel 1 y2 cent, in
vele plaatsen echter slechts 1 cent.
Wij weten, dat de tijden slecht zijn, maar
gelukkig zijn er nog velen, die dit kleine
prijsverschil kunnen betalen!
Weegt dit niet ruimschoots op tegen de
hoogere voedingswaarde van melkbrood?
U steunt dan allereerst u zelf, lichame
lijk. Maar ook financieel! Want u steunt
den boer en wij weten het nu zoo langza
merhand wel, dat wij allen hier in Neder
land de gevolgen ondervinden van de
treurige toestand waarin de boerenstand
verkeert.
Wanneer wij dus meehelpen, de boeren
stand uit het moeras te halen, dan hel
pen wij ook ons zelf!
Is de steun, die wij de boeren hierdoor
geven zoo groot?
Ja, want voor de melk, die in ons brood
verwerkt kan worden, zijn ongeveer 80.000
koeien noodig!
Reeds nu l.eeft de Regeering plannen,
weer koeien af te slachten!
Wat beteekent dit? Afbraak van het pro
ductieapparaat. Maar ook: meerdere werk
loosheid. Want hoeveel menschen boe
renarbeiders, zuivelarbeiders, handelaren
in veevoeder met hun personeel enz.
zullen broodeloos worden, wanneer onze
veestapel wordt ingekrompen.
Wij zeggen dus: geen afslachting, zoo
lang niet alle andere middelen zijn uitge
put, waaronder het eten van melkbrood!
De Regeering maakt propaganda voor het
gebruik van melkproducten in Nederland.
Uitstekend!
Maar laat zij er dan ook voor zorgen, dat
deze binnen het bereik komen van een zoo
groot mogelijke groep van de bevolking.
Laat dit niet door te hooge heffingen on
mogelijk worden!
Het plan bestaat, de melkprijs voor de
bakkerij niet onbelangrijk te verhoogen.
Wat zal hiervan het ge^)lg zijn?
Dat. de bakker steeds minder melkbrood
verkoopt. De hooge prijs, die op papier
staat, wrardit niet gemaakt- de melk wordt
niet verkooht en gaat tenslotte in
vorm van boter tegen afbraakprijzen naar
het buitenland!
Dit moet worden voorkomen!
- Daarom roepen wij ieder toe, die hiertoe
maar eenigszins in staat is:
ter wil le van Uw eigen gezondheid
terwille van de verheffing van de boeren
stand
en bijgevolg
terwille van TJw eigen financieel voor
deel
terwille van de werklaozen
fterwille van ons nationaaal belang
EET MELKBROOD!
Zitdagen Ir. P. Verhoeven
Rijksveeteeltconsulent voor Z.-Holland
Rotterdam: Eerste Dinsdag van de
maand bij Coomans en indien niet verhin
derd ook de derde Dinsdag van de maand.
Gouda: Tweede Donderdag der maand
en indien niet verhinderd ook de vierde
Donderdag in de melksalon naast het voor
malige „Goncordia".
Leiden: Tweede Vrijdag van de maand
in „Bellevue" en indien niet verhinderd ook
de vierde Vrijdag.
Gorinchem: Tweede en vierde Maan
dag van de maand in „De Beurs". Tot Kerstr
Op deze zitdagen kunnen de veehouders
gratis advies krijgen inzake veeteelt- en
veevocdingskwesties.
Jaarverslag van den Rijkszuivel-
J consulent te Hoorn
Aan dit verslag over 1933 dat we niet in
zijn geheel kunnen overnemen, ontleen en
we het volgende:
Het aantal onderzoekingen bedroeg 2427;
ze hadden betrekking op het onderzoek van
monsters melk oP gehalte en deugdelijkheid
monsters bedrijfswater voor zuivelfabrieken
en drinkwater voor het vee, en controle van
instrumenten, o.a. thermometers.
Hoofdstuk 4 geeft een beschrijving van de
voornaamste ervaringen, opgedaan bij de
ruim 100 bezoeken aan zuivelfabrieken en
boerderijen, voornamelijk in verband met
bedrijfsstoringen, kaas en botergebreken,
voorziening van goed bedrijfs- of drink
water, enz.
De Rijkszuivelconsulent is ambtshalve
secretaris van de Noord-Hollandsche Melk-
commissie, en adviseerend bestuurslid van
verschillende Bonden op Landbouw- en Zui
velgebied, hiervan was het bijwonen yan
51 vergaderingen het gevolg.
Het geven van onderwijs heeft veel vae
den beschikbaren tijd van Dr. Schey en den
hoofdassistent Eriks in beslag genomen, nl.
een cursus voor melkcontroleurs te Hoorn
lessen aan de Tlijkslandbouwwinterschool te
Schagen, aan de Vaksohool voor Kaasma
kei's te Hoorn, aan de Landbouwhudshoud-
school te Schagen, Alkmaar, Hoorn en Tur-
merend en aan 'n cursus tot opleiding van
Onderwijzers voor de akte Landbouw L.O.
te Amsterdam.
Belangwekkend zijn ook de beschouwin
gen over het dalende zoutgehalte van het
IJsselmeer bij Hoorn, over de kaas prijzen
van 1909 tot 1933, en het aantal zuivelfabrie
ken, dat op 1 Januari 90 bedroeg.
Voor belangstellenden is het verslag op
aanvrage gratis verkrijgbaar.
yerbetering van de melk-
winning in Gelderland
\Ve schrijven September. De nachten
worden lang en kil. De grasgroei gaat ge
leidelijk achteruit. Dit houdt voor onze
melkkoeien in, dat het verblijf in de vrije
natuur binnen niet te langen tijd moet
plaats maken voor een verblijf op stal,
eerst voor de nachten en dan reeds spoe
dig voor dag en nacht gedurende eenige
maanden.
De koeien moeten zich daar tevreden stel
len met een kleine oppervlakte en zijn wat
voeding en verpleging betreft totaal af
hankelijk van de boer met zijn personeel.
De melkkoe reageert op deze bescher
ming met een verhoogde molkgift.
Hoe lang en in welke mate deze gunstige
reactie aanhoudt in de stalperiode,hangt
van verschillende factoren af. Deze zijn in
hoofdzaak de volgende:
frissche lucht en licht in den stal;
zachte, vlakke ligplaats voor het dier,
doelmatige veevoeding, wat. betreft hoe
veelheid, samenstelling en kwaliteit yan
het voer. Ook ijet drinkwater verdient ten
opzichte van kwaliteit en hoeveelheid aan
dacht;
behoorlijke huidverpleging. Hierbij vormt
het opbinden der staarten een gunstige
voorwaarde. Dan wordt voorkomen, dat
de staartpluim in de mest komt te liggen,
waarmee een belangrijke bron van bevui
ling van stal en vee verdwijnt. Met roskam
en borstel is nu de huid gemakkelijk
schoon te Ijouden en blijft deze daardoor
beter functioneeren. Een rein houden van
de huid bij de staartinplanting voorkomt
het lastige en vervelende slaan met de
De aanblik van veestapel en stal wordt,
van dien aard, dat de veehouder daar
gaarne verblijft, er plezier in heeft en bij
het op peil houden van het geheel soms
zijn zware zorgen vergeet.
De rust, die over het vee ligt, is den
veehouder een waarborg, dat. ook in finan
cieel opzicht zijn belangen worden gediend.
Het bovenstaande moge een opwekking
voor de veehouders zijn om bij den a.s.
staltijd het opbinden der staarten en wat
daarmee verband houdt in toepassing te
brengen.
De veehouders die daarmee nog niet vol
doende op de hoogte zijn kunnen zich wen
den tot hun zuivelfabrieken, die in de laat
ste jaren vrij wel algemeen desbetreffende
demonstraties hebben gehouden en als
steeds bereid zijn op dezen weg voort te
gaan
Waar hierbij de hulp van het Zuivel-
consulentschap gevraagd wordt, wordt deze
ook als steeds weer gaarne verleend bij 't
houden van de demonstraties in de ver
pleging van het vee op stal (staartopbin-
dcn).
Verder wijs ik nog op de hulp, welke
vele zuivelfabrieken kunnen verleenen met
behulp van de gediplomeerde stalcontro-
leurs ten behoeve van de melkwinning en
veevoeding.
De Rijkszuivelconsulent
voor Gelderland
A. HYLKEMA.
Zutphen, September 1934.
Ondermelk als veevoeder
Door d'e Friesohc Maate-chappij van Land
bouw is aan de afdeelingen het oordeel ge
vraagd over het gebruik van ondermclk als
veevoeder.
Het veralag, dat naar aanleiding der rap
porten opgemaakt is door Ir. K. Zijlstra,
adj.-secr. der Friesche Maatij. van Land
bouw komt tot de volgende conclusies:
Kalveren. 1. Het i6 wenschelijk de
ondei-melk aan kalveren niet eerder dan op
een leeftijd van 4 weken te verstrekken,
waarbij er op gelet dient te worden, dat
men niet met te groote hoeveelheden begint
en dat de ondermelkgift geleidelijk wordt
verhoogd.
2. Aangenomen kan worden, dat op een
leeftijd van 46 weken 3 Liter ondermelk
aan het kolf gevoederd kan worden, oip een
leeftijd van 6—8 weken 5.5 L. en op een leef
hijd van 8—13 weken ruim 10 L. per dag.
De grens waartoe de hoeveelheid onder-
melk opgevoerd kan worden kan op ca. 11 L
worden gesteld.
3. Spijsverteringsstoornissen zijn in hoofd
zaak toe te schrijven aan het feit, dat men
rle gezuurde ondermelk aan te jonge kal
veren geeft en te groote hoeveelheden toe
dient. Ongunstige weersomstandigheden en
ondeugdelijke toestand van de ondermelk
zijn eveneens factoren, diie spijeverterings-
stoornissen kunnen veroorzaken.
4. Door het verstrekken van ondermelk
kan ongeveer de helft van het meel worden
uitgespaard.
5. Op de volle melkgift kan slechts wei
nig worden bezuinigd.
6. In het land is het wenschelijk ook bij
ruime ondermelkgift nog eenig meel bij te
voeren.
7. De conditie der kalveren, die een flinke
hoeveelheid gezuurde ondermelk krijgen is
ais zich geen stoornissen voordoen, min
stens zoo goed als vroeger toen geen onder
melk werd gevoerd.
8. De toestand van de ondermelk zooal:
ze van de fabriek komt, is over het alge
meen goed. Wordt het vaatwerk, waarin
de ondermelk bewaard wordt, nieit voldoen
de gereinigd dan wordt de ondermelk klon
terig en treedt gisting op. Andere factoren
waardoor de ondermelk klonterig wordt
zijn onvoldoende aanzuring bij de fabrie
ken, lang bewaren en bewaren bij hooge
temperatuur op de boerderij.
9. Meerdere afdeelingen willen bij een
lagen prijs van de ondermelk niet meer
naar de vroegere toestand terug en aahten
het voeren van ondermelk aan de kalveren
uit een oogpunt van kalverenopfok ander
do huidige prijsverhoudingen wenschelijk.
Varkens. 1. De ervaringen over het
gebruik van ondermelk bij biggen zijn over
het geheel gunstig. Ontraden wordt de on
dermelk aan zeer jonge biggen te verstrek
ken.
2. Voor zoutere en mestvarkens is gezuur
de ondermelk een goed voer.
3. Bij weidegang kan zonder oezwaar
naast ondermelk alleen graanmeel worden
gevoerd. Op het hok word.' dit ook wel mo
gelijk geacht, eohter raden verschillende
afdeelingen aan gemengd meel, te geven
terwijl dit gemengde meel iets eiwit-armer
kan zijn.
4. Over 't algemeen schijnt er weinig on
dermelk aan varkens gevoerd te worden.
5. Bij voedering mat ondermelk zijn de
ervaringen, dait de biggen in een zeer goede
conditie verkeeren en minstens zoo gezond
blijven als bij voedering met voldoende
ander dierlijk eiwit.
Ontvangen Geschriften
Kas- en Notitieboekje 1935. Uitgave van
de Chilisalpeter Mij te Rotterdam.
Een handig en practisch boekje met en
kele nuttige gegevens en veel ruimte om
de uitgaven en uitkomsten te noteeren. 'tls
gratis aan genoemd adres verkrijgbaar.
Vraagt Uw handelaar of Organisatie
Voor Volledige Bemesting
Van Bakken en Kassen
A. S. F. Korrels 12 x 10 x 18
Geconcentreerde Volledige meststof in Korrelvorm.
Analyse: 12 Stikstof, 10 Fosforzuur en 18 Kali,
Chloorvrij en in water oplosbaar.
Vraagt nu Uw leverancier deze alom gunstig bekende Nederlandsche
Korrelmest in verzegelde baaltjes van 50 K.G. in Nationale Verpakking
met het wettig gedeponeerde merk A. S. F.
Raadpleegt onze Brochure; Economische Bemesting in de Glasculturen, gratii
verkrijgbaar bij Uw leverancier en by de fabrikante:
N.V. Amsterdamsche Superfosfaatfabriek
Maliebaan 81 - Utrecht Telefoon 13957
Grasland scheuren
Door de Friesche Mij van Landbouw ii
aan de afdeeling gevraagd, hoe gedacht
wordt over het scheuren van grasland.
Volgens rmidedeeling in het Friesche Land
bouwblad zijn de antwoorden tot een rap
port verwerkt, welk rapport tot de volgende
conclusies komt:
Vroegere ervaringen hebben uitgewi
dat het scheuren van een deel van het land
in een weidebedrijf vele moeilijkheden op-
levert. Ook js gebleken, dat in de kleiweide-
streek het gescheurde land niet weer zoo
gemakkelijk tot goed grasland is te maken.
Opnieuw zal daarom slechts vrijwillig tot
scheuren overgegaan worden, als daarin
voor de toekomst voordeel gezien wordt.
Dit voordeel moet vrij groot zijn en men
meet er een vrij langen tijd op kunnen
rekenen.
Op de klei kunnen die perceelcn ge
scheurd worden, die voldoende hoog gele
gen zijn, een goed doorlatende onderlaag
hébben en een kruinige ligging. De afwate
ring moet in orde zijn. De lage waterstand
in de slooten is voor het verkrijgen van
droog land niet voldoende. Het land moet
bovendien gedraineerd worden (kosten f 120
a f 150 per H.A.).
In de „Wouden" komen de hooge gras
landen voor scheuren in aanmerking, voor
al als ze niet ver van de boerderijen af ge
legen zijn. Men doet beter het afgelegen,
lage, meer veenachtige land grasland te
laten.
Als het scheuren van grasland eenigen
omvang zal aannemen, komen er in alle
streken vraagstukken naar voren betreffen
de de grondbewerking, bemesting, bestrij
ding van plantenziekten, waardoor het wen
schelijk is, dat voorlichting over deze zaken
gegeven wordt. In dc zuivere weidestreken
zijn landbouwers en arbeiders in het geheel
niet met het werk op de hoogte. Het is door
voorlichting zeker niet mogelijk de noodige
kennis aan ieder bij te brengen. Het scheu
ren zal hier slechts van eenige beteekenis
kunnen worden, nadat bouwboeren zich in
de weidestreek gevestigd hebben en een
goed voorbeeld geven.
Deze personen hebben gewoonlijk voor
lichting noodig, omdat het te verkrijgen
bouwland in vele opzichten afwijkt van dat
waarmee zij vertrouwd zijn.
Uit de ingekomen rapporten blijkt, dat
vele landbouwers in de „Wouden" wel
graag wat willen scheuren. Hun hoogere
graslanden zijn daar geschikt voor en als
de vooruitzichten voor de akkerbouw goed
worden, zal daar zeker grasland in bouw
land veranderd worden.
Op de klei wil men veel minder gaarne
scheuren. De omstandigheden, dié dit tegen
houden zijn: in de weidebedrijven onbekend
heid met bouw; in gemengde bedrijven met
veel grasland is dit ook vaak minder ge
schikt voor bouw en in gemengde bedrijven
met veel bouw, wil men gaarne de betrek
kelijk geringe veehouderij in het bedrijf
houden.
Marktoverzicht
(Medegedeeld door liet Centraal Bureau
VOERARTIKELEl
De afgeloopen week was in de voedes
artikelen-.afdeeling zeer kalm. De eemgs
zins vastere stemming waarmee begonnei
werd ging al gauw verloren en met hee
kleine op en neer .verschillen bleef d
markt de geheele week op eenzelfde be
trekkelijk laag peil. In de eerste plaat
geldt dit voor mais; zooals we reeds eerde
^pmerkten is de kwaliteit daarvan nie
prima en dit moedigt de ijver om te ver
jcoopen, om niet in lichter te moeten, tei
^eerste aan. Aangekomen mais blijft dal
90k geregeld een belangrijk stuk onia
verdere posities.
I Laplatagerst kon zijn hooge prijspei
ook niet gemakkelijk handhaven; de lagen
aanbiedingen op de voorjaarsmaanden
alsmede het concurrente aanbod van Ca
nadagerst en de lage offertes van Perzisc'i
gerst drukten de noteeringen van dispc
nibele en spoedig gewachte Laplatagers
iets omlaag. Voertarwe was zeer gemakka
lijk en staat practisch met mais op dezelfde
hoogte, zou zonder de verplichte denatu
reering soms lager uitkomen. Rogge ble<
kalm en op dezelfde hoofde; de ergste drul
van de inlandsche rogge schijnt wat ge
weken. In haver gaat weinig om; de prj
zen konden zich handhaven.
Voor lijnkoeken is de kooplust in d
laatste week zeer matig geweest Er gas
weinig om, terwijl de prijzen vrijwel oi
veranderd gebleven zijn. In grondnotei
en cocoskoek, alsmede in soyaschroot
eveneens zeer weinig handel, terwijl d:
prijzen geheel onveranderd blijven.
MESTSTOFFE1
Stikstofmeststoffen. Wij ziivs
reeds in de Novemberprijzen. Van heden
verkoopen de producenten enkel tegen d
vastgestelde noteeringen voor November
levering.
Op de stikstofmarkt merkt men er wei
nig van of men een maandje verder ii
want er gaat toch niets om. De parti;ei
van de zomerkoopen zijn in de magazijnei
of onderweg. Gaat er nu nog wat om, uai
is het op voorjaarslevering. Doch voor! o
pig is het nog erg rustig daarmede.
Thomasmieel. Dit artikel blijft hit
zelfde beeld vertoonen. Het buitenlani
prijshoudend, op sommige plaatsen zelf'
vast. Duitschland heeft weer verschillend!
Seleen gedaan en aan sommige werken ii
men tot en met Januari flink bezet.
Daartegenover staat de markt in Neder
land die telkens weer onder invloed
bassiers komt.
Dit geeft natuurlijk eenige onzekerheid
op de markt hier, en de koopers. die in hel
algemeen regelmatig aankochten, worde:
daardoor wat terughoudend.
Superfosfaat. Nog steeds gaat e?
er weinig om in dit artikel. De prijzen
jn laag voor de Nederlandsche super.
Toch wordt de Belgischo en Russische nofl
lager aangeboden.
Maandagmiddag.
'k Heb luidkeels hoera! geroepen. Eigenlijk
moest ik -houzee! geroepen hebben, doch dat
woord heeft een ietwat bedenkelijke bijbetee-
kenis gekregen. Bedenkelijk is het niet, doch
ietwat dubbelzinnig. Ik vergenoegde me
dus met de oude kozakkenroep: hoera!; hoe
wel zoo'n Russische roep ook al weer eigen
aardige gevoelens wakker roept. 't Is ook
niet gauw goed, en ik begrijp hoe langer hoe
meer waarom iemand bij mij in dc buurt op
zijn huis 'heeft staan ,,'t leven is strijd".
Maar ik ben heelemaal afgedwaald van
mijn thema. Ik riep dan hoera! hoewel ik
houzee! had willen, en als Nederlander, had
moeten roepen. Goed!ik uitte een juich
kreet. Nu weet ge het. En 't was Maandag
middag.
Nu denkt ge zeker, dat ik iets over de Mel
bourne-race zal zeggen. Dat ik hoera riep om
dat Scott het in het Noorden van Australië
niet kon boteren en daarmee onze Uiver-
jongens een goede kans te meer gaf, die la
ter bleek een lauw-kans te zijn.
Maar dat was toch ook niet de reden van
mijn enthousiasme.
Zoo goed en zoo kwaad dat ging rekende
ïk even na hoe het met onze export stond.
En toen ik een heele hoop cijfers had ver
werkt kwam ik tot de ontdekking dat
ONZE EXPORT IN DE EERSTE
DRIE KWARTALEN BEDUIDEND
BETER WAS DAN HET VORIGE
JAAR
over hetzelfde tijdvak.
Niet alleen wat de hoeveelheid aangaat,
doch voornamelijk wat dc gemaakte prijs
betreft. De hoeveelheid, we bedoelen in
dit geval alleen die van agrarische produc
ten liep op van 706.000 ton tot bijna
711.000 ton, dus was bijna 5000 ton meer.
Maar vooral de prijs, die er dit jaar voor be
dongen kon worden was beduidend hooger
dan verleden jaar. Deze klom van ruim 118
milliocn gulden tot bijna 131 millioen gulden
in de eerste negen maanden van 1934. Wat
een vermeerdering beteekent van 12% oiil-
lioen gulden.
Dit is een vermeerdering van 10.8 percent
wat de waarde aangaat.
Dit is niet met alle producten het geval
geweest. De kaasexport liep wat terug, die
van eieren liep op met meer dan 7000 ton en
de waarde met ruim 3 millioen gulden. De
boonenexport liep op van 6759 ton ter waar
de van 507000 gulden tot 13277 ton met een
waarde van 1.268.000 gulden. De bloembollen
export bedraagt 3.400.000 gulden meer dan
vorig jaar en vooral de pootaardappeluit-
voer maakte het goed, daar deze steeg van
597.000 gulden tot 2.5S8.000 gulden.
Maar ik vermoei U niet met cijfers, zooals
ik me zelf vermoeid heb door meerdere uren
te besteden om deze cijfers te kunnen geven.
Ik kan dat niet zoo gauw als die vijf
JAPANNEEZEN, DIE PER DAG
10.000 JONGE KUIKENS IN HEN
NEN EN. HANEN KUNNEN SOR-
TEBRBT
Dat geef ik je te doen. In dé eerste plaats
om op jeugdigen leeftijd al hanen en hen
nen te onderscheiden. En dan in de tweede
plaats om maar eventjes 10.000 per dag door
je handen te laten gaan. Dat is bij 10-urige
werkdag 1000 per uur. Je zou er zelf een kui
ken bij worden. Maar de berichten zijn be
slist, Lees maar, wat ik las:
TOKIO, 19 Oct. Met de „Hakusan Maru"
van de Nippon-Yoesi-Kaisa-lijn zijn gisteren
uit Kobe vijf Japansohe deskundigen vertrok
ken, die in staat zijn p. dag 10.00 jonge kui
kens te sorteeren in hennen en hanen, waar»
voor 2 hunner in Frankrijk en 3 in Enge
land in dienst zijn genomen etgen salaris
sen van 6000 Yen (plm. f 2500) per maand.
Binnenkort zullen 20 naar Canada, tien naar
Australië en nog drie anderen naar Eage-
land vertrekken.
Die Japanners kunnen toch heel wat. Ook
heel wat geld verdienen. Dat is maar geen
kleinigheid. En dat doen ze nog niet eens
door een contract met zich zelf af te sluiten.
Maar het bericht lijkt me al te mooi en
•het is niet alles goud wat er blinkt. Zoo
wordt er naar ik verneem ook wel
MARGARINE ALS ROOMBOTER
VERPAKT.
Dat bleek dezer dagen bij de crisisdienst van
de politie te Rotterdam, waar telkens kleine
overtredingen geconstateerd werden in over
het algemeen zeer gegoede wijken. Daar
bracht de boterboer keurig in roomboterwik-
kels verpakte pakjes margarine. Bij onder
zoek kregen de politiemannen dan te hooren.
dat de leverancier zijn waren op deze wijze
afleverde op verzoek van mevrouw, die,
blijkbaar bevreesd voor buren of personeel,
liever niet wilde weten, dat men thuis mar
garine gebruikte. Er zijn zelfs wel gevallen
geweest, dat de mevrouw in kwestie haar
valsche schaamte zoover dreef, dat ze hard
nekkig ontkende haar leverancier opdracht
4*J begeven de margarine in roomb»
terwikkels verpakt, te bezorgen.
't Is dan voor zulken wel heel hard te moe
ten lezen dat onze boter naar het buitenland
verkocht wordt voor17 cent het pond.
En zoo krijgt het publiek een groote anti
pathie tegen de steunmaatregelen.
Het volksinkomen is wel met 35 pet. ge
daald hoorde ik dezer dagen een spreker, niet
de eerste de beste zeggen. En vooral in de zg.
gegoede stand is het heel hard teruggeloo-
pen.
Dus dan maar aan de margarine inplaats
van aan de roomboter gebleven, 't Is begrij
pelijk. Zoo daalt de binnenlandsche con
sumptie.
En in het buitenland doen ze alle moeite
om onze kaas tegen te werken. Dat is hun
goed recht, doch laten ze het eerlijk doen en
niet door te leeren, dat
ligt.
Tot zulke minder fraaie middelen nemen
ze zoo het schijnt bij onze Oostelijke naburen
de toevlucht. Een Rijksbureau tot bevorde
ring van het melgebruik, voert al eenige ja
ren krachtige propaganda voor grooter melk
en zuivelverbruik. Accoord! Nu heeft het an
derhalf millioen kinderspelen laten drukken,
zg. mcjklottospelen, waarmede de kinderen
kunnen kienen. Op de kaarten staan zeer
mooie rijmpjes, o.a. om te leeren Duits olie
kaas te gebruiken. Ook accoord! Maar, nu
komt de aap voor den dag. Als men de kaar
ten omkeert ziet men een landkaart van
Duitschland, omringt door zijn buurlanden,
Nederland, Zwitserland, Denemarken ena.
En daar zien we op de plaats van Hamburg
een groote kaas geteekend, „Gouda" staat er
mot groote letters hij! Keulen zoekt men op
't kaartje tevergeefs; een groote roode Edam-
mei kaas ligt er voor in de plaats en voor
dengeen, die het nog niet wee*, 6taat er
„Edaraer" bij. In Zuid-Beieren ligt een Zwit-
sersehe kaas: „Emmentaler'T
Dat is geen eerlijke concurrentie. Dat is
bedrog.
Zoo sterk willen we ons niet uitdrukken
over de gedragingen van hooger hand om
trent
DE CLEARING,
doch het was niet goed om den exporteurs
in Augustus nog te zeggen: ge kunt gerust
zijn, blijf maar exporteeren, terwijl later alle
betalingen bleken geblokkeerd te zijn. Hier
door is het bedrijfskapitaal geheel verdwe
nen en kunnen geen zak,en meer gedaan wor
den door hen. Maar waarom wordt zoo
heimzinnig gehandeld? Waarom geen ant
woord op de vele vragen, hoe het toch staal
met de clearingpositie.
Wij hebben toch een clearinginstituut. Of
dient dat als een soort archief, waarin alle
adressen, telegrammen, klachten cn ook alle
vragen om inlichtingen natuurlijk netjes
gegroepeerd in verschillende afdeelingen
ondergebracht worden?
Wc mogen toch wel eens weten, hoeveel
geld hier in ons land op de clearingrekening
is gestort in het welbekende tijdvak van 24
Sept. tot 15 October. De Minister beloofde in
zijn eveneens bekend interview dat geregeld
de stand der clearing zou gepubliceerd wor
den, opdat de handel zich zoude kunnen
oriënteeren over eventueele betalingsmoge
lijkheden.
Heusch, de zeer gedupeerde handel heeft
recht op wat meer licht in deze duistere
zaak.
Maar men schijnt bij het clearinginstituut
nog niet'te weten hoeveel geld er momenteel
voor de exporteurs op Duitschland ter be
schikking is.
Misschien gaat het met de publicaties die
toegezegd zijn door (jen Minister als met het
Verslag over de Landbouw over 1932, dat er
nog niet is evenmin als vele andere publi
caties. De R.K. Boerenstand, het orgaan van
de groote R.K. Boerenbond, wees er dezer
dagen op dat
DE DIRECTIE VAN DE LAND
BOUW NOODIG OP DE HELLINC
MOET.
Wij hebben al maanden lang meestal onl
do twee weken op de verzuimen bij die Di
rectie gewezen. Zoodat menige kennis ons
niet kan ontmoeten of hij vraagt spottend:
en hoe staat het met het Verslag over den
Landbouw?
Andere bladen zijn dezer dagen ook
begonnen met op de achterstand te wijzen.
Bovengenoemd orgaan schrijft, na er op gé-
wezen te hebben, dat Verslagen van de proef
stations over 1931 pas eind September
verschijnen:
„Dat is tooh wel wat al te kras.
Als we nu de rekening opmaken van wat
we al hebben moesten, maar nog niet ontvan
gen hebben, dan komen wc tot het volgends
lijstje:
Verslag over den Landbouw in Nederland
over 1932.
Idem over 1933.
Verslag Takken van dienst enz. over 1932.
Idem over 1933.
Lijst van officieele personen, instellingen
en vereenigingen op land- cn tuinbouwge
bied voor 1934 (de laatste lijst is al meer dan
een jaar oud, verscheen nl. in Juli 1933).
Het begint waarlijk tijd te worden, dat de
Directie van den Landbouw eens op de hel
ling komt om nagekeken te worden. On
danks het feit, dat de crisis heel veel aan
dacht vraagt en daarmee de crisisdiensten,
mag het normale en absoluut noodzakelijk
werk van de directie zelf toch niet zóó schro
melijk verwaarloosd worden als thans het
geval is.
Deze verslagen hebben groote waarde
maar alleen als ze op tijd verschijnen".
Precies wat we al maanden geloden schre-
?n en sedert dien uit den treure herhaalden.
Tot de volgende week,
PRAATJESMAKER.
