Jliruiur $>iïtócljr (imirant
De UIVER heeft de tocht volbracht
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden sn Omstreken
Als tweede te Melbourne otn
1.12 (Amst. tijd) aangekomen
De drie eersten
abonnementsprijs:
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 2.35
Franco per post 2.35 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending 4.50
Bij dagelijksche zending550
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7cL
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaat
NO. 5307
Bureau: Breestriat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166} Postbox 20 Postgiro 58936
WOENSDAG 24 OCTOBER 1934
15e Jaargang
abbertentieprtjjm:
Van 1 tot 5 regelsM7'/»
Elke regel meer 0.22'/»
Ingezonden Mededeelinget»
van 1—5 regels 2.30
Elke regel meer045
Handelsadverlentiën per regel 0.17'/»
Bij contract belangrijke korting
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend 0.10
NEDERLAND UIVERT
Haast zouden wij met Bilderdijk uitroe
pen: Hollandgroeit weer, Holland bloeit
weer, Hollands naam is weer hersteld; in
dien namelijk op het gebied van het vlieg-
wezen iets aan Hollands naam hersteld kon
worden. Maar dat is feitelijk niet mogelijk,
omdat de Nederlandsche vliegers sinds jaar
en dag het record van moed èn beleid sloe
gen. Parmentier en de zijnen hadden niet
meer te doen, dan die naam in permanentie
hoog te houden.
Verkleint deze uitspraak de waardeering
voor de gigantische prestatie van het vier
tal? Integendeel. Want het is moeilijker een
goede reputatie te bewaren en te versterken
dan boven onbeduidendheden uit te blinken.
Deze vier hebben een topprestatie vol
bracht, welke de wereld, ook die der vlie
gers, met eerbied vervult. En dat de Engel-
sche pers, toen de Uiver nog te Batavia
was, sprak van een luxe passagierswagen
en een kale renauto, bewees voldoende, dat
men snelheidsmaniakken niet de hoogste
prijs toekent.
Met rustige zekerheid hebben de Hollan
ders gevlogen; zij jakkerden niet en ris
keerden niets, doch ondertusschen bewezen
ze, ondanks zichzelf, dat ze de vliegkunst
in perfectie verstaan.
Dat het laatste deel der reis ongeloofelijk
Sensationeel was, zoodat we het verhaal
met ingehouden adem cn niet zonder voch
tige oogen lezen of met ontroei'ing bespre
ken, was voor het vierspan een onaange
name verrassing, maar tevens oorzaak om
ongekende stuurmanskunst bij nacht en
noodweer, boven een ruw en onherberg
zaam gebergte te demonstreeren.
Het was, in dubbele zin, een lumineus
idee van den hoofdingenieur der verlich
ting te Albury om het geïmproviseerde
Vliegveld met per radio opgeroepen auto's
tö verlichten en de 5000 electrische straat
lantaarns te bezigen om in morse-teek ens
aan Parmentier te seinen, wat hij doen
moest; maar ge wordt er stil onder als
ge bedenkt, hoe de Uiver daar op beperkt
vreemd en ongeschikt terrein, gelijk een
ooievaar met statig wiekgeklep neerstreek
Even huiveren we, als we er bij den
ken; maar dan gaat er een stroom van na
tionale trots door onze leden: ziedaar, wat
de zonen van een durvend voorgeslacht, dat
ook onbekende wegen zocht, vermogen en
presteeren.
Moed èn beleid. Indien de onzen aan
waaghalzerij hadden meegedaan; indien ze
hun koelbloedigheid verloren hadden om in
een wilde jacht alles op alles te zetten; onze
hulde zou gereserveerd en onze bewonde
ring gehalveerd zijn: wij mogen de dobbel-
zucht, waaraan ons volk helaas niet vreemd
is, niet aanmoedigen of vergoelijken.
Het groote en mooie is juist, dat hier
moed in 't gewone en onverschrokkenheid
toen het plotseling noodig bleek, gepaard
waren aan de zorg voor passagiers, vlieg
tuig en eigen leven, welke waar maakt, wat
dezer dagen met een aardige woordspeling
door de radio Monlk: K.L.M.-wegen, zijn
Veilige wegen.
Dat zijn onze Hollandsche vliegers; dat
ïijn de ridders van Oranje-Nassau! Ons
Volk uivert en juidht en eert zijn dap
De Boeing Transport derde
in de race
De Boeing Transport, met Tur
ner en Pangborn, die na Charle-
ville motorpech had gekregen en
een tusschenlanding had moeten
maken, is eerst te 3.56 te Mel
bourne aangekomen.
Het vliegtuig heeft, na in storm en onweer de
richting te zijn kwijt geraakt, een mees
terlijke landing volbracht op een
renbaan te Albury, 300 K.M. ten
Noorden van Melbourne
De Boeing Transport is als nummer 3 aangekomen
om 3.56, dus ruim 21/2 uur na de UIVER
Nadat de Uiver uit Charleville ver
trokken was, werd verwacht, dat het
Nederlandsche vliegtuig ongeveer drie
uren later te Melbourne zou landen, als
tweede na de race-machine van Scott.
Deze verwachting werd ernstig
teleurgesteld door het ongeveer 4 uill
's namiddags binnenkomend bericht,
dat Parmentier en Moll den koers wa
ren kwijtgeraakt, boven Wodongo had
den gecirkeld en draadloos naar den
weg hadden gevraagd.
Spoedig daarna kwam het bericht,
dat het Douglas-vliegtuig op de ren
baan in Albury, een kleine 300 K.M.
Noordoostelijk van Melbourne, was
geland.
Door het dwalen was de benzinevoor
raad teveel geslonken om dadelijk weer
op te stijgen en het benzinesrort dat
men noodig had, moest bovendien juit
Melbourne woraen aangevoerd.
Later bleek bovendien, dat de Uiver
op drassig terrein was geland en naar
een vaster gedeelte van het terrein
moest worden gereden om een veilige
start te kunnen maken.
Ten slotte is het den Nederlandschen
vliegers gelukt weer in de lucht te ko
men en te 1.17 vannacht, Amsterdam-
schen tijd, te Melbourne te landen,
daarmede de tweede plaats in de Mel
bourne-race bezettend.
De vier leden van de bemanning zijn
benoemd tot ridder in de orde van
Oranje-Nassau.
Nationale spanning Nationale
trots en vreugde
De „Uiver" zat als tweede in de Melbour-
ne-x-ace achter Scott en Campbell Black, die
reeds, zij het ten koste van ontzaglijke -in
spanning en met klaarblijkelijk zich be
gevend motoi-materiaal in de jubileerende
Australische wereldstad waren aangekomen
Dat feit alleen reeds: een Nëderlandsch
verkeersvliegtuig, met zeven koppen aan
boord, tweede in een wedvlucht over zóó
geweldigen afstand van 18240 Kilometer,
was een feit, dat ieder Nederlander, bij wien
de zin voor nationale gevoeligheid niet ver
loren is gegaan, met trots vervulde.
Die trots, die geconcentreerdheid van elk
een, jong en oud, op de zich naar de eind
streep spoedende Hollandsche jongens, werd
tot gespannenheid van in ons land ongeken
de kracht, toen de „eindspurt", na de lan
ding in Batavia, was begonnen.
Een kaartje van de ZiM-Oosthoek van Aust ralië. Men kan daarop nagaan waar het
plaatsje, Albury Hak
Het verlangen om een groote Nederland
sche prestatie werkelijkheid te zien worden,
maakte zich van ieder meester. En dat ver
langen werd nog sterker, naarmate de kans
grooter werd, dat de Amerikaan Turner
met zijn Boeing Transport, eveneens een
snel verkeersvliegtuig, maar leeg en geheel
op den snelheidswedstrijd ingericht, den
strijd om de tweede plaats met onzen
„Uiver" had aangebonden.
iar de „Uiver" had een flinke voor
sprong zoo suste men zijn vrees. Zou hij
geen tegenslag hebben, dan was de over
winning zeker te achten.
Die tegenslag kwdm.
Na het vertrelk van Charleville, de stop
plaats, welke ver over het midden van het
Australische' traject ligt, begon het.
Er kwam eerst bericht over tegenwind.
Later, toen het verlossende bericht wel
wat al te lang uitbleef en men zich' onge
rust begon te maken, kwam het télegramf
dat de „Uiver" in nacht en onweer dwaalde
n Melbourne niet kon vinden.
Voor den luisteraar aan het radiotoestel
- wie kan dat in onzen tijd nog missen
zonder zich voor een groot deel buiten onze
intense samenleving te stellen? was dit
bericht beangstigend. Men herinnerde zich
de oogertblikken van angstige spanning,
eveneens voor de radio doorgebracht, toen
de terugkeerendcPelikaan" boven Schiphol
gehoord was en ook den weg niet onmid
dellijk kon vinden.
Beangstigende oogenblikken gingen voor
bij.
Dan kwam het eerste opluchting brengen-
de bericht, dat de „Uiver" tenminste ge
daald was.
Gedaaldwaar?
Het antwoord op die vraag deed opnieuw
de spanning over de race zelf stijgen. Albu
ry ligt 167 mijl een kleine 300 kilometer
ten Noordoosten van Melbourne,
men wist nu meteen, dat de kansen
van de Boeing Transport weer belangrijk
stegen.
Het besef, dat zoo'n landing in nacht en
ontij in onbekende streken ieder vlieger
kan overkomen, werd vervaagd door onge
duld. Vooral toen men hoorde., dat de „Uiver"
het daglicht zou afwachten het daglicht,
dat daar te Albury ongeveer zou samenval
len met acht uur in den avond bij ons.
Voor de Nederlandsche vliegenthousiasten
en dat waren we nu eens allemaal ge
lijktijdig waren er evenwel nog zware
beproevingen op komst. Degenen, die het
spreekwoord „Een ongeluk komt nooit al
léén" in toepassing brachten en pessimis
tisch waren omtrent het tijdstip van opstij
ging, kregen gelijk.
Toen de optimisten zaten te wachten of
het bericht: de „Uiver" heeft de reis naai
Melbourne voortgezet, moesten zij~"hooren
de „Uiver" zit op een stuk grond, waarir
de wielen zijn weggezakt en het is de vraag
of hij daar kan starten.
En om den rampspoed nog te vergrooten
erd dit gevolgd door de tijding, dat men
in Albury de voor de motoren geschikte
benzine niet had en deze per tankwagen uit
Melbourne naar de „Uiiver" toe gerace't
moest worden.
Maar één lichtpuntje was er toch nog:
de Boeing Transport, die eindelijk in Char
leville was gesignaleerd, kon zeker niet
vóór half 2 te Melbourne zijn.
Liep alles verder mee dan zouden onze
jongens toch nog de tweede plaats kunnen
bezetten en daarmede een ongehoorde pres
tatie kunnen leveren.
Gelukkig is het ten slotte zoo uitgekomen.
Met behoud van het prachtige devies der
K.L.M., dat veiligheid gaat vóór roem. Dat
men onder deze omstandigheid zou kunnen
omkeeren en lezen: Roem dóór veiligheid.
Ook te Albury is men niet roekeloos te
werk gegaan. Men heeft zijn tijd' afgewacht
ondanks het feit, dat de tweede plaats
de race daardoor verloren dreigde te gaan.
Albury's bevolking heeft gezorgd, dat de
Het kloeke viertal Hollandsche piloten"dat de ZJiverin een grandiose vlucht van
Londen naar Melbourne bracht. Hun runnen zullen in de roemrijke geschiedenis der
Nederlandsche Luchtvaart steeds met eere genoemd worden. Van links naar rechts; C.
van Brugge, K. D. Parmentier, J. J. Moll en B. Prins.
„Uiver" zoo spoedig mogelijk op een terrein
kwam te staan waar een veilige opstijging
mogelijk, was. Met het benzine-tanken is het
blijkbaar meegeloopen.
En zoo was het eindbesluit van een veel
bewogen avond in Nederland en een koorts
achtig gespannen ochtend in Australië, dat
de Nederlandsche „Uiver" om 1.17 uur, Am-
sterdamsche Tijd, als tweede op den bodem
van Melbourne stond.
Enkele minuten later reeds klonk in vele
Nederlandsche huiskamers op een wel zeer
ongewoon uur ver na middernacht het oude
Wilhelmus, als een overwinningslied, waar
in de nationale trots op een nationale pres
tatie van den eersten rang zich op ècht-
fcederlandsche wijze kristalliseerde.
De spannende ervaringen van
Parmentier en de zijnen
De „Uiver" had nog maar voor
anderhalf uur benzine toen Parmentier
gedwongen was te Albury te landen.
Te half 12 plaatselijke tyd werd het
toestel op 40 mijl benoorden Albury
gesignaleerd, dus ten oosten van zijn
route.
Het schijnt, dat Parmentier Albury
eerst is voorbijgevlogen, doch toen op
de lichten van die stad af is terugge
keerd en de renbaan als geschikt lan
dingsterrein heeft ontdekt, om daar te
landen, teneinde niet weer te verdwa
len en bij daglicht verder te gaan.
Die landing in den nacht op on
bekend terrein is op zichzelf een
prachtprestatie geweest. Ge
meld wordt, dat Parmentier dit kunst
stuk volbracht heeft met behulp van
parachutelichten en het licht der kop
lampen van honderden automobielen.
Er moest nu niet alleen benzine zijn,
die uit Melbourne moest worden aange
voerd omdat de te Albury aanwezige
kwaliteit niet door de Uiver-motoren
„gedronken" kon worden maar tegen
het dagen bleek ook, dat de „Uiver"
Het K.L.M. toestel de
„Uiver"is hedenmor
gen te 1.12 u. (A.T.) te
Melbourne aangeko
men. Het was het
tweede vliegtuig in
de Melbourne-race,
dat het eindpunt van
de wereldvlucht be
reikte. - De „Uiver"
heeft deze tocht ge
maakt in 71 uur en
28 min. vliegtijd.
De „Cornet" van Scott
en Black kwam Dins
dagmorgen om 5.55
(A.T.) te Melbourne
aan. De tocht duurde
71 uren.
De „Boeing Trans
port" van Turner en
Pangborn kwam van
morgen 3.56 (A.T.)
bij het eindpunt. Hij
had er 93 uur 5 min.
over gedaan
diep in de modder was gezakt,
zoodat van een start op dat punt geen
sprake kon zijn.
Met man en macht werd nu gewerkt
om het vliegtuig, door middel van plan
ken, zoo spoedig mogelijk op droger
terrein te brengen.
Intusschen werd de benzine uit Mel
bourne aangevoerd en zoo kon de Uiver
te 9.55 plaatselijke tijd, dat is 0.15 Am-
sterdamsche tijd, uit Albury vertrek
ken, om te 1.17 (volgens anderen 1.12),'
te Melbourne neer te strijken als twee
de in de LondenMelbourne-race,
Verhaal van een ooggetuige
te Albury
Uit Melbourne werd voorts gisteravond
nog gemeld:
Een ooggetuige uit Albury heeft verteld, da?
het den geheelen avond geregend had. Toen;
de regen even ophield zag men het vlieg
tuig plotseling verschijnen. Er waren hon
derden automobilisten uitgereden in de
hoop de Uiver te zien passeeren.
(Zie verder blz. 2)t
„Er kwam een vogel gevlogendie Zaterdagmorgen 6.34 te Londen was opgestegen en vannacht te 1.H uur te Melbourne neer
streek. En heel 't vaderland juichte: Hoezee^ voor. Parmeniierl Op bovenstaande foto van Melbourne ziet men „de vogel", die. ons
vier. dagen lang in gewéldige spanning hield.
