DONDERDAG 18 OCTOBER 1934
EERSTE BLAD PAG. 3
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te Rijssen, P. A. A. Klüsener
te Vinkeveen.
Aangenomen: Naar Oudelande (Z.),
J. Matzer van Bloois, cand. te Wijhe.
Bedankt: Voor Rijswijk (Z.-H.) Evang.
F. K. van Evert te Hellevoetsluis.
GEREF. KERKEN.
Aangenomen: Naar Langerak, JO.
JMulder te Hardinxveld.
OHR. GEREF. KERKEN.
Beroepen: Te Amersfoort, J. Tamminga
te Harderwijk. Te Rotterdam-Zuid, W
Bijleveld te Haarlem.
TEVEEL CANDIDATEN
Ook in de Oir. Geref. Kerken van N. Amerika
'heeft men te doen met een teveel aan cand.daten
t. d. Heiligen Dienst. De Wachter noemt nog een
andere oplossing dan die ten onzent door het plan
Grosheide-Schouten wordt beoogd. Zij schrijft:
„Niet allen, die de opleiding tot de bediening
des Woords zoeken, zijn voor het ambt geschikt.
Daar zijn er soms, wier intellectueelc gaven voor
het gewichtige en moeilijke werk niet toereikend
Zijn. Hun bedoelingen mogen goed, hun karakter
edel en de echtheid van hun geestelijk leven boven
alle verdenking verheven zijn, terwijl toch de zin
en ook de geschiktheid voor studie ontbreken. Zie
mogen 't nog zoover kunnen brengen, dat ze de
examens doorworstelen: maar lust tot studie, die
een heel leven lang de verzoeking van zijn tijd en
energie voor wat anders te geven zal moeten door
staan. is er niet. 't Ware beter, dat ze de begeer
te naar het predikambt lieten varen en op ander
terrein in het koninkrijk Gods zochten te dienen.
„Soms doen ook gevallen zich voor; dat het
iemand aan bekwaamheid en lust tot studie niet
ontbreekt, maar dat onoverwinbare karaktergebre
ken of ergerlijke en hinderlijke zwakheden des
geestelijken levens aanwezig zijn, waardoor de uit
oefening der ambtelijke werkzaamheden zeer be
moeilijkt en op den duur misschien totaal onmo
gelijk gemaakt zou worden Ook die behoorden
tot het ambt niet toegelaten te worden."
PROF. HEPP IN ZUED-AFRIKA
Nog eer ons een nieuwe neiebrief bereikt
beeft, ontvangen wij reeds berichten over
tie tournee van Prof. Dor V. I-Iepp dioor Zuid-
Afriko. Daaruit blijkt, dat bij Maandag
avond 27 Aug. in de Groote Kerk te Kaap
stad over de Openbaring van Johannes
heeft gesproken, en vervolgens te StoMen-
bosch van 2830 Aug. een viertel lezingen
heeft gehouden over ,,De(n) naderende(n)
afval en de aanstaande verschijning van
idien antichrist", „1-Iet dogma in den vuur
doop", „Hot kernprobleem van het Christen
dom" (die openbaring Gods in de H. Schrift)
en „Het scheppingsverhaal en de natuur
wetenschap". De Afrikaansohe bladen geiven
Uitvoerige venslagen.
KERKORGELS
Aan de firma G. van Leeuwen en Zonen te Lei
derdorp is de bouw van de navolgende orgels op
gedragen.
Ben orgel met twee klavieren en vrij pedaaJ
(23 stemmen) voor de Sionskerk der Ned. Herv
Gemeente te Groningen.
Een orgel met 2 klavieren en vrij pedaal (14
stemmen) voor de Ned. Herv. Kerk te Slikker
Geestes-
Een eenklaviers-orgel
Kapel der Ned. Herv. Stichtingen
en Zenuwzieken te Amersfoor
Verder de herplaatsing
orgel der Ned. Herv. Kerk te Spijkenisse. Dit
orgel wordt tevens voorzien van een nieuw front
volgens ontwerp van den architect Herm, v. d.
Kloot Meyburg.
Het eeuwgetij der Afscheiding
PLAATSELIJKE HERDEK1NG TE ULRUM
De plaatselijke herdenking van de Afscheiding
te Ulrum had eerst plaats, zooals we reeds kort
meldden, door de leerlingen van de Ds. Hendrik
de Cockschool, die daartoe in 'het nog steeds
feestelijk versierde kerkgebouw bijeenkwamen,
onder leiding van den heer S. van der Veen, het
Ihoofd der school.
Eerst werden eenige coupletten gezongen van
(het speciaal voor deze gelegenheid door den
dichter H. H u i z i n g a te Zuidlaren: gemaakte
gedicht De Mijlpaal, en daarna werd door den
onderwijzer De Koning aan de kinderen de
historie van de afscheiding op bevattelijke wijze
verhaald.
Ook Ds. Elgersma, Geref, predikant, voerde
het woord en wees er op hoe onze vaderen de
kinderen vaak meenamen naar de samenkomsten
der gemeente, om zelf het woord te hooren. Bij
de telling werden ze dan wel eens verstopt.
Avondsamenkomst
'In de avondsamenkomst deed Ds. Elgersma
mededeeling van onderscheidene brieven die inge
komen waren naar aanleiding van de radio-uitzen
ding van Zondag j.l.
Besloten werd aan Prof. Dr. T. Hoekstra,
hoogleeraar aan de Theol. School te Kampen, die
te Amsterdam krank ligt, een telegram te zenden
van den volgenden inhoud1:
De Geref. Kerk te Ulrum, bijeen om de groote
daden des Heeren bij de Afscheiding te geden
ken, bidt U beterschap toe om tot zegen voor
de School en de Kerken te mogen werken.
Ds. Steenhuis, emer. pred. te Haren, oud
predikant van Ulrum, was eerste spreker en wees
er op hoe zijn grootmoeder eens uit nieuwsgierig
heid naar Ulrum ging om den veelbesproken pre
dikant te hooren. Haar hart werd door den Heere
geopend en ze werd een belangstellend hoorderes
en vurig getuige.. ,Spr. eindigde met de bede dat
de gemeente moge vaststaan in het geloof.
Ds. Ploos van Amste] enter. pred. te
Beekbergen wees op het werk Gods in de afschei
ding. Ds. E. van der Laan te Zuidlaren her
innerde aan het eerherstel der Geref. Kerken, nu
zelfs ministers in haar vergadering waren, terwijl
vroeger de overheid haar alle mogelijke moeite
den weg lei.
De heer E. van der Veen, het hoofd der
school, wees op de internationale beteekends^
de Afscheiding en herinnerde eraan dat doordat de
(bevestiger van Ds. de Cock, Prof. Hofstede de
Groot ook schoolopziener werd en in de scholen
de z.g. Groninger richting wilde laten heerschen,
de Vereeniging voor Chr. Nationaal Schoolonder
wijs is opgericht.
De heer F. van Til te Ulrum bracht enkele
persoonlijke herinneringen naar voren.
Een tableau, voorstellende Psalm 150, werd ni
door eenige dames vertoond, terwijl een koortji
Psalm 150 zong.
Door den voorzitter werd tenslotte een hartelijk
woord van dank gesproken tot allen die hadden
meegewerkt aan het welslagen der herdenkings
viering.
In aansluiting op het verslag over de
Dinsdag te Rotterdam gehouden herdenking
door de Geref. Gemeenten vermeldenwij nog,
dat de predikanten, uit de .verschillende
leelen van het land reeds des morgens wa
ren samengekomen.
Des middags te 2 uur is in het groote,
overvolle kerkgebouw aan den Boezemsin-
icn kerkdienst aangevangen, waarin als
sprekers optraden ds. G. H. Kersten en
ds. J. F r a a n j e.
De laatste, predikant te Barneveld, open
de met het laten zingen van Ps. 79 1, het
lezen van Zef. 3 en gebed.
Openingswoord ds. Fr aan je
Wij moeten, aldus de spreker, dezen dag-
niet doorbrengen met juichen en jubelen
ovpr het feit der Afscheiding, maar veel
meer moeten wij gebukt gaan onder de
schuld, die op ons rust. Een eeuw geleden
kreeg het volk Gods liefde tot de deugden
en ordinantiën des Heeren, het toonde lief
oor de genademiddelen, de bediening
des Woords en der Sacramenten en de
tucht. Dat volk wordt gerechtvaardigd en
heeft alles over voor de zaak Gods. Zien
we terug op de eeuw, welke, na de Afschei
ding verloopen is, dan kunnen we niet an
ders zeggen, dan dat de goedertierenheden
des Heeren over ons varen. Spr. eindigde
met den wensch uit te spreken, dat deze
Gedenkdag moge zijn tot troost der Gp-
meente en tot verheerlijking van Gods
Rede Ds. Kersten
Vervolgens was het woord, nadat gezon
gen was Ps. 89 7 en 8, aan Ds. G. I-I.
Kersten te Rotterdam, die naar aanleiding
van Zef. 3 18 er ook op wees, dat tot jube
len geen reden is en betreurt het dat ande
ren de herdenking van de Afscheiding tot
een feest hebben gemaakt.
Een dag van vernedering onder de schuld
an Neerlands Kerk. Deze kerk heeft een
strijd gevoerd, die menschelijke kracht te
hoven gaat. En dien strijd hadden onze va
deren te voeren naar twee zijden, tegen de
libertijnen en tegen de valsche prediking,
doch in dien strijd betoonden zij te staan
in Gods kracht. Wij zien echter, aldus spr.,
dat de strenge Voetianen al spoedig niet
meer geduld werden, die strenge leer kon
men niet verdragen. Hierdoor heeft men do
geboden Gods verlaten en moest men wel
an het één in het ander vervallen. Onze
Koning Willem I greep in het leven der Kerk
in. De rechten van de Kerk werden ver
broken en vertrapt.
Eön Reglement werd opgelegd. Er moest
daarom wel een andere foimatie komen. En
de Afscheiding, ihoewel nooit gewild en ge
zocht. kwam maar niet zoo in eens, die
scheiding lag al zoo diep in het verval
van Gods Kerk. De breuk ligt in de zonde
tegen de waarheid Gods. In Psalm 79 wordt
het zoo just gezegd dat de Heidenen Gods
fdeel hadden ingenomen. Niets werd meer
geteld, geen synoden zelfs, alleen het woord
van Koning Willem I gold in de Kerk. Moge
het nog eens veranderen en moge God Zijn
Geest uitstorten over de Gemeente en dat
daar dan alleen zij een fundeering gelegd
oip het Woord van God.
Zooals wij heibben vermeld, was juist in
deze dagen het Tehuis van Weezen en
Ouden van Dagen, dat gevestigd is in de
vroegere pastorie geopend, terwijl men ook 't
nieuwe gebouw der Theologische School
don Westersingel kon bezichtigen.
Hiervan is uiteraard een zeer druk gebruik
gemaakt.
Ds G. H. Kersten
Maandag j.l. heeft ook de Chr. Geref. Kerk ir
N. Amerika een herdenkingssamenkomst gehou
den. Zij stood onder leiding van Dr. Q. P. d t
Jong en had plaats in Grand Rapids. Al:
sprekers zijn opgetreden Dr. G. Goris, Dr. Henry
Beets, Ds. J. K. van Baaien, Dr. C. Bouma en Ds.
J. Noordewier. Door de aanwezigen zijn gezongen
Psalm 68 1 en 2, Psalm 89 8 en het bekende:
,Wij prijzen U, o God, wij loven Uwen Naam".
Studenten van het Calvin College hebben boven
dien twee liederen gezongen.
Dr. Beets, Ds. van Baaien en Dr. Bouma had
den resp. de volgende onderwerpen gekozen: „De
ïreine hand Gods in het werk der Afschei
ding"; „De mannen van 1834 een voorbeeld
getrouwheid": „De geest der Reformatie en de
geest der jeugd."
Uitgaande van het Comité tot Kerkherstel
in de classis Dukkum zal op 1 November
a.s. in Rehoboth te Dokkum een herdenking
van de Afscheiding worden gehouden.
Spreken zullen dr. A. Steen beek te Sur-
huizum over „Gereformeerde zonde" en ds.
H. G. Groene woud te Balk over „Her
vormde zonde".
Dr. J. Ch. Kromsigt van Rinsumageest
spreekt een openingswoord, de voorzitter
van het prov. comité ds. G. van Veldhuizen
te Hantum het slotwoord.
Er is natuurlijk geen denken aan, da*
wij ook maar in gedecimeerden vorm zou
den kunnen opnemen, wat de Kerkelijke
pers aan beschouwingen levert over de Af
scheiding en daaromheen. Een uitzondering
zij echter gemaakt voor de volgende rege
len, voorkomende in het Vrijz. Chr. Week
blad „Ons Godsdienstig leven", waar ds. II.
van Lunzen, Ned. Herv. pred. te Hoorn,
zegt:
Hoe ver de geloofsinhoud en de
levens, en wereldbeschouwing der Gerefor
meerden (politiek: Anti-Revolutionairen)
ook van ons af mogen staan wij eeren in
hen een stoere beginselvastheid en een
weergalooze offervaardigheid. Aan veler
slappen Hervormden ten beschamend voor
beeld. Ook bedenken wij: als zij in de Her
vormde Kerk waren gebleven dan waren
wij vrijzinnigen er allang nit-gerangeerd.
En zouden wij, als het moest, met dezelf
de kracht een eigen kerk kunnen stichten?
Men denke over die vraag maar eens ern
stig na in deze dagen van de herdenking
van de Afscheiding in het jaar 1834...,
begrafenis l. verheul.
De lijkdienst bij de teraardebestelling
het stoffelijk overschot van de heer L. Verheul
te Brakel, van wiens overlijden we gister
melding maakten, zal plaats hebben onder
leiding niet van Ds. Boogaard, zooals Is
gemeld, maar van de consulent, Ds. Goverts,
Ned. Herv. predikant te Gameren.
Begrafenis Ds. J. E. Reyenga
Een ontroerende plechtigheid
Met groote ontroering vernam de Ger. Kerk van
Ureterp Vrijdag de tijding, dat haar beminde her-
x en leeraar te Utrecht was overleden.
Dinsdag had de teraardebestelling plaats op het
kerkhof van de Ned. Herv. Kerk.
Tegen half een stroomde het kerkgebouw
der Gereformeerde Kerk vol, waarin de lijkkist
voor den kansel was geplaatst. Men kon oog een
laatste blik op den overledene werpen. Aanwezig
i de meeste predikanten uit de classis Dracn
waarvan de overledene vele jaren scriba was.
Voorts waren aanwezig afgevaardigden van de
kerkeraad tc Leerdam en Siddeburen en de predi
kanten Ds, Elzetiga van Grootegast en Ds. Meer-
van Oude-Pekela, vrienden van den ov«-
°Dr G Staal J rvao Drachten, beklom de
kansel, las voor 1 Th ess. 4 13-18 en sprak naar
aanleiding van dit Schriftgedeelte over heerlijkheid
van de troost, die er achterblijft voor hen, die in
Jezus ontslapen züo.
Nadat gezongen was Ps. 42 7 ging hij voor
Een groote menschenmassa stelde zich op om de
overledene de laatste eer te bewijzen. De politie
had het verkeer op de rijksweg Beetsterzwaag—
Groningen een oogenblik stopgezet, om de begraie-
n.sstoet gelegenheid te geven zich op bet kerkhof
tc begeven. Aanwezig waren ook de Ned. Her
predikant met de Kerkvoogden.
Nadat de kist in de groeve was neergelaten, nam
Ds. Staal het woord, om te wijzen op de majesteit
an den dood.
Wij zijn allen geschokt door het plotseling over
lijden van Ds. Reijenga. Wekenlang had Ds. Reijen-
gesproken over zijn gaan naar Utrecht. Ais
voorzitter van het Comité ter Herdenking van de
Afscheiding dn de classis Drachten had hij onver
moeid gewerkt. Die blijde gang naar Utrecht were
voor Ds. Reijenga heengaan naar den hemel Van
de vreugde met de broederen op aarde ging hij in
God is d<T majesteit van den dood. Maar dat
geldt voor een ieder van ons. Het is de regel, dat
de dood komt, als wij hem niet verwachten.
Maar daarmede is de dood niet ten e.nde. In de
Schrift wordt zelfs van de tweede dood gesproken.
En van die tweede dood weten wij, menschen op
aarde o zoo weinig.
Godlof, dat er van de majesteit des doods ge
schreven staat: dat zij verslonden is tot overwin-
Christus is dood geweest, 'maar nu draagt Hij
de sleutels van hel cn dood. Voor Ds. Reijenga
as die dood een doorgang naar het eeuwige le
en. Hij zal in de tweede dood niet beschadigd
Spreker riep allen op. om zich rekenschap te ge
en van de majesteit des doods. Wie gelooft, dat
Jezus voor hem gestorven en opgestaan is, zal de
heerlijkheid Gods zien.
De heer Reijenga, theol. student, zoon van
de overledene, sprak namens zijn moeder en zustere
een hartelijk woord van dank. Wij zien op het
feit, dat vader een blij Christen is geweest. Hij
verzocht te zingen Ps. 103 1. (Dit was het laat
ste lied dar Ds. Reijenga te Utrecht gezongen
had)
Diep onder den indruk verliet de groote schare
den doodenakker.
In de kerk teruggekeerd, sprak ouderling de Boer
lamens den Kerkeraad van Ureterp over het zware
verlies, dat de gemeente geleden had. Meester
Agema, H. d. Sch., herinnerde wat Ds. Reijenga
voor de school en het politieke leven was geweest,
Meester Westerhof van Siegerswoude sprak van
de toewijding die Ds. Reijenga betoond had als con-
Ds. N a w ij n van Bergum vertolkte namens de
classis Drachten de deelneming in het geleden ver
Ds. Steen-huis van Sneek bracht dank voor
den arbeid, die Ds. Reijenga gedaan had voor
Frieslands Studiehulp.
Namens de Kerkeraad van Leerdam sprak de
heer Clemens, namens de kerk van Siddeburen
Ds. Los.
Ds. Prins, van Donkerbroek, wees op het ge
'hedm van Ds. R e ij e n g a's kracht. Hij boog zich
-•oor de eisch dés Konings.
Tenslotte voerden nog hei: woord Ds. Heer
i c k van Oude-Peikela en Ds. E1 z e n g a, vai
Grootegast.
Nadat gezongen was Ps. 72 11 ging Ds. El
e n g a voor in dankgebed.
hoe sovjet-rusland kerken sluit
Men schrijft ons:
Iedere kerk wordt door een kerkeraad be
stuurd. Deze bestaat uit de ambtsdragers en e«
leeken, die voor de verlichting enz. zorgen.
G. P. Oe. zoekt nu uit deze groep den een
>n man uit, vaak iemand, die nauwelijks
lezen of schrijven kan en roept hem ter verant
woording. Zoo'n verhoor loopt dan ongeveer zoo
„Wie bestuurt de kerk?" „De kerkeraad"
„Wie behooren daarbij?" „De ambtsdragers er
nog eenige broeders, die door de gemeente geko-
„Dus vormen deze menschen samen eer
organisatie?" „Ja, om voor de kerk te zorgen"
„Dank u. Wi'lt u dit dan maar onderteekenen?"
En de man, in z'o onnoozelheid, onderteekent.
Dat bewijs is voldoende. Uit dat stuk blijkt immer:
door het getuigenis van een ambtelijk lid van d<
gemeente, dat er bij de kerk een organisatie be
hoort en daar elke organisatie buiten de commu
nistische als contra-revolutionair geldt, worden de
leden van den kerkeraad, allereerst de geestelijken,
in hechtenis genomen'. Nu heeft de G.P.Oe. ui
maken welke straf te verkiezen is.
Verbanning voor drie jaar of doodschieten.
Wordt de kerk echter niet gebruikt, dan wordt
als kerk gesloten verklaard of b.v. voor
coop gebruikt. En de gezinnen van de slachtoffers
aan de ellende prijsgegeven. „Licht in het
Oosten" helpt deze hulpeloozen.
Penningmeester: de heer G. Streithorst, Weesp.
Postgiro No 166821
ook de synagoge
In de Elimbode, het orgaan der Ned. Ver. voor
Zending onder Israël lezen we:
„Ook in Nederland kan niet gesproken worden
van een opgewekt joodsch godsdienstig leven. Het
syragogebezoek neemf zienderoogen af. En zelfs
op Sabbath en feestdagen laat het bezoek veel te
wensohen over. Op werkdagen kunnen de diensten
heel vaak. wegens gebrek aan het noodige quor
van tien joodsche mannen, niet doorgaan. En op
zulk een belangrijken avond als de Vrijdagavond
is, in het Nederlandsch joodsche leven, moet
vaak op den tienden Jood wachten. Een der
zaken, door de joodsche pers genoemd, is de o
al waar te nemen verminderde godsdienstzin"
DE INSTITUTIE VAN CALVIJN
In Augustus 1535 wijdde Calvijn aan ko
ning Frans I van Frankrijk zijn beroemd
werk de Institutie. Dit zal in 1935 te Parijs
'herdacht worden. Vooreerst vindt van half
Maart tot half April in de Nationale Bibl
otheek een tenitoonstelling plaats, betrek
king hebbende op „Calvijn en de Fran&ehe
reformatie". Deze tentoonstelling belooft
door hot samenvloeien van verscheidene
particuliere verzamelingen zeer belangrijk
te worden. Voorts is een eere-coinité opge
richt onder voorzitterschap van Prof. Dr
Abel Lefnanc, secretarissen de heeren Tl.
Cordey, adjunct-conservator van de Nat.
Bibliotheek te Parijs en Ds J. Pannier,
secretaris van de Vereeniging voor de ge
schiedenis van het Protestantisme, welk
comité de h erd enking®p 1 ec-htigh cd en zal re
gelen. Het adres van Ds Pannier is: rue des
Sainit-Pères 54 te Parijs VII.
ZENDING EN PHILANTROPIE
OPWEKKINGSCONFERENTIE
TE AMSTERDAM
Zondag jl. venden de openingssamenkamisten
plaats van de Tweede Overwinningsleven-confe-
in de Nieuwe Waalsche Kerk (Zendings-
Kapel). Beide samenkomsten kenmerkten zich door
groote afwisseling. Coder meer verleenden
het Maranatha-Zendingskoor en -orkest muzikale
medewerking en zong de bekende Russische bas
zanger Dimibri Wrantschan die aan het keizer
lijk hof te Petrograd, aan het koninklijk hof van
Italië en voor den sultan van Turkije optrad, eeni
ge liederen, die niet nalieten grooten indruk te
maken. Deze zanger heeft zijn wereldlijke loop
baan geheel opgegeven en werkt nu uitsluitend op
Christelijk gebied, 's Avcnds werd in de inleiding
zijn levensgeschiedenis verteld.
Enkele Nederlanders legden een getuigenis af,
terwijl ook de heer Knight uit Schotland sprak.
tor W. Fe tl er uit Rusland liet 's middags
'n machtig getuigenis hooren en wees op de nood
zakelijkheid van boete en algeheele toewijding
Christus. Een groot aantal personen kwam
's middags oaar voren en gaf knielend blijk van
hun overgave aan Christus, 's Avonds legde spre
ker nadruk op het overwinningsleven van den
Christen.
Maandag te 10 uur v.m. en te 3 uur nm. von-
:n eveneens opwekkingssamenkomsten plaats,
aar verschillende sprekers optraden, 's Avcods
te 8 uur was men weei in greoten getale verga
derd in de Nieuwe Waalsche kerk. Hier spraken
de heer Moosma, Evangelist te Rotterdam en
:j. A. D. Kroms ig t, directrice van de Zie
kenverpleging te Scheveningen, die mededeelin-
gen deed over de Zendingsreis, die zij kortgeleden
maakte naar het Zendingsveld van het Russisch
Zendings Genootschap in Oost-Europa. Daarna
spraken nog Ds. H u i z i m g a van Leeuwarden
Pastor F e 11 e r
De opwekkingssamenkomsten worden gedurende
de geheele week gehouden en wel te 10 uur v.m.
in het Maranatha Huis, O. Z. Achterburgwal 141
8 uur in de Nieuwe Waalsche kerk (Zen-
dingskapel)Keizersgracht 676 en zijn voor ieder-
en toegankelijk.
ZENDINGSKALENDER 1935
De bezitter van dezen kalender heeft niet alleen
elke week een belangwekkende illustratie uit den
Zendingsarbeid in onzen Archipel plus een practi-
sche notitieruimte voor zich, maar hij steunt tege
lijk de omvangrijke en groote bedragen eischende
werkzaamheden der samenwerkende Zendxigscor-
poraties, die, gelijk men in ons b'ad af en toe lezen
kan, veel noodig hebben, wil de arbeid niet inge
perkt worden. Het smaakvolle schild is zoow~
voor de huiskamer als voor het kantoor geschikt.
Onze lezers in Rotterdam e.o. kunnen den
Zend'ngskalender tegen den gewonen prijs bestel
len bij den oud-Zendeling J. H. Blinde. C. P. Tiele-
7b, Rotterdam-West, telef.: 31748, giro:
23718.
ONHEILIGE CONCURRENTIE
Een goeroe van de Prot. Zending te Poerboling-
go vroeg, of er niets aan te doen v.as, dat hij op
al zijn tochten op den voet werd gevol /d door den
Roomschen helper; binnen een week hadden de
menschen, door hem bezocht, een tweede „concur-
reerend" bezoek.
Ds. Misaël antwoordde: „Dat geeft niets! Waar
de Geest van God werkt en het Woord gebracht
wordt, kan niemand het tegenhouden- En waar
bedoelingen worden nagestreefd, nu daar kan zulk
een zeef, die het snoode van het kostelijke bij
voorbaat reeds afscheidt, alleen maar gezegend
werken. Ook die, tegenwerking brengt voordeel,
als wij maar getrouw zijn".
GIFTEN EN LEGATEN
Voor de Theol. School der Gerei. Gem.
kwam. in een gift van 1000,
Schoolnieuws,
CONCENTRATIE VAN BIJZ. SCHOLEN
Erop wijzende, dat bij de concentratie van scho
len die van openbare en die van bijzondere niet
met dezelfde maat kunnen gemeten worden, doet
de heer J. van der Waals in „De Geref. School"
als zijn meening kennen, dat bij 't openbaar onder
wijs de concentratie moet beheerscht worden door
afstand, plaatsruimte e.d. Daarentegen zal bij
bijzonder onderwijs allereerst gelet moeten worden
op: richting.
„Een Gereformeerde en een LuChersche school
kunnen niet samensmelten. Maar ook
school, die op Gereformeerden grondslag staat,
met een, waarvan 't bekend is, dat
Ethische richting voorstaat. En hoezeer 't ook
te betreuren valt, dat er tusschen „Gerefor
meerd" en „Gereformeerd" een diepe kloof kan
liggen, een school van kerkelijk of
vormd Gereformeerden kan vanwege 't dogma
tisch verschil dat op de opvoeding niet zonder,
integendeel, van grooten invloed is, met een
school van de Gereformeerde Gemeenten be
zwaarlijk samengroeien."
Een ander verschil bij de concentratie treedt
aan den dag iri de betrekking tuschen overheid
scholen. De overheid kan de openbare school
stichten, opheffen, ze kan concentratie van open
bare scholen decreteeren.
„Een goede Overheid zal dit niet naar wille
keur doen. Ze zal rekenen met de belangen
het onderwijs, van de ouders, van de kinderen.
Maar ten slotte, z ij beslist.
„Maar voor 't bijzonder onderwijs is
aoders. Daar kan de concentratie slechts
v r ij w i 11 i g karakter dragen; de Regeering kan
haar niet opleggen. Poogde ze dat toch te doen,
dan zou zij de grondwettelijk vastgelegde rech
ten der ouders schenden, het in bange worsteling
verkregen recht verkrachten. De Regeering kan
de concentratie voor 't bijzonder onderwijs
gelasten".
Het derde, zeer belangrijke punt, waarop de heer
Van der Waals wijst, is de wijze, waarop de
Regeering haar adviezen voor den concentratie be
trekt; zij heeft daarvoor hulp gezocht bij den
Schoolraad en C.V.O. Dit acht de schrijver
voldoende, zoowel voor de Regeering als vo<
betrokkenen:
„Om te waken voor de belangen der
schillende richtingen zullen de organisaties, die
een richting vertegenwoordigen, als C.N.S.
C.V.O.. G.S.V.. Chr. G.S.O.. ingeschakeld moe
ten worden. ('Waar het richtingsverschil de
eerste factor in de concentratie is, zijn zij zelfs
de eerst aangewezenen om leiding te geven. Dat
de Minister deze organisaties niet heeft ingescha
kid is, ofschoon o.i. oojuist, wel verklaarbaar,
Maar daarmee behoeven ze geen vrede te
Omdat de concentratie voor de bijzondere
school in vrijheid behoort te geschieden, kun
zij zich zelf inschakelen. En dat wordt dan ook
De taak der organisaties zal zijn. zelfs moge
lijke concentratiegevallen op te sporen.
„In dat opsjioren zullen de besturen, geadvi
seerd door de onderwijzers, de C.v.U. mc
helpen. En dat niet alleen tot den datum
14 October, maar aldoor, zoolang de concentra
tie aan de orde is. Laat geen school
mededeeling te doen over eigen toestand
van omgeving."
Eigenlijk, zoo besluit de heer v. d. Waals,
zijn de organisaties het moet beleden
i in een te betreuren verzuim
„Zij en niet de Minister hadden in deze aan
gelegenheid van vrijwillige concentratie behoo
ren voorop te gaan. Dan zou ook menig school
bestuur het vrijwillige van de actie beter aange
voeld hebben".
CHR. MIDDELBARE EN VOORBER. H. O.
De jaarvergadering van den Bond van Verg.
oor Chr. Middelb. en Voorber. Hooger Onderwijs
is bepaald op Zaterdag 24 November er
gehouden worden in het gebouw voor K. en
"recht te 2 uur. De agenda vermeldt
oorstel van het bestuur, om de contributie
1934 voor elke school te bepalen op f 6
per klasse tot een maximum van f 60 per school.
De bestuursverkiezing moet voorzien in de vaca-
ture-Mr. H. v. d. Vegte; de twee periodiek af
tredende bestuursleden Mr. J. J. de Waal Male-
fijt, P. Keulemans en W. Jaarsma zijn herkiesbaar.
onderwijsbenoemingen
Mej. B. J. van D u i n e, hoofd der Chr.
Bewaarschool te Oud Beyerland, is be
noemd aan de Chr. Bewaarschool te Amers
foort-
De Gemeenteraad van Amsterdam heeft
benoemd tot directeur aan de tweede openba
re handelsschool I>r F. g. Schuringa, di-
•erteur eener H.B.S.
Mej- L. Koppers te Sleeuw ij k werd
aaJig-esteld tot tijdelijk onderwijzeres aan de
Herv. Chr. school te Werkendam.
ONDERWIJS AAN SCHIPPERSKINDEREN
Slechts 4000 geregeld scholier
In een te Amsterdam gehouden propaganda-
bijeenkomst voor het Chr. Onderwijs aan Schip
perskinderen heeft de heer G. de Jong, directei
an het Onderwijsfonds voor de Binnenvaa
ïedegedeeld, dat van de in globale cijfers g
omen 12 000 geregistreerde leerplichtige schip
perskinderen er 4000 slechts behoorlijk enderwijs
ontvangen, terwijl van de overigen er 4000 nog
nooit een school van binnen hebben gezien, met als
'olg dat onder hen de onkunde onrustbarend
Bij de ouderen bestaat een valsche schaamte
die hen weerhoudt op hun leeftijd een lagere school
te bezoeken, en dit is dan ook de reden dat, toén
spr. zijn onderwijs aan de sch ppersjeugd begon,
n vakschool op te richten.
Dat geschiedde in een achterzaaltje
tioriskoffiehuis.
Wat de ouders betreft merkte spr. op. dat het
bijna onmogelijk was hen te doen 'beseffen dat i:
de toekomst voor hun kinderen die van alle onder
wijs verstoken bleven, lm de maatschappij geen
plaats meer zou zijn, dat men op het moderne schip
geen analphabeten zou kunnen gebruiken. De be
strijding van het onderwijs uit schipperskringen
fel, en dat, terwijl men voor oogen zag
dat het zeilschip plaats moest maken
door motorkracht gedreven vaartuig.
Ook Gen. Duymaer van Twist heeft in deze
vergadering gewezen op het gebrek aan voldoen
de onderwijs aan de kinderen, die groot geworden,
geen emplooi aan den wal kunnen vinden wegei
onvoldoende kennis, en daardoor hun eenige to
vlucht vinden in het bedrijf der ouders. Hier
door neemt het getal der schippers toe, stijgt dus
ook de laadruimte,
auto-tractie en spoorwegen doet den
Wil men dien nood minder doen worden, dan
daarom een primaire eisch: onderwijs
schipperskinderen.
Waar het schipperskind toch al zoo ten achter
staat bij het kind aan den wal moet het ook nog
het enderwijs missen, dat ons volk wel geeft
het kind aan den wal. Dat is een onrecht, w
gen spr. zich ook heeft verzet in de Tweede
Kamer. Als de Regeering maar gelden beschikbaar
de onderwijsfondsen, zal de toestand wel
verbeteren.
IETS VOOR OVERBEVOLKTE KLASSEN!
In tal van schplen is het aantal leerlingen per
klas verhoogd. Tot welke gevolgen dat kan leiden,
vertelt een onderwijzer in het weekblad
afdeeliog Rotterdam van den Bond v«
Onderwijzers. Deze schrijft n.l.:
„Ik had er zes-en-dertig, weliswaar
lokaal, dat slechts voor dertig bestemd en geschiki
de inspectie verscheen met meetlint,
potlood en het bouwbesluit „op zolder" en conclu
deerde, dat met „een beetje goeie wil" er nog wel
een paar bij konden. Een paar
kwam ik aan zes-en-dertig.
„En nu zij er allemaal zitten, moet ik zeggen
dat het gaat. Ik was al heel gauw aan d
stand gewend en toen ik rondom mij heen
en 48 hoorde mompelen, was ik nog tevreden op
den koop toe.
„Dezer dagen is de inspectie weer bij mij ge-
geweest, kwam weer bedelen om wat goeden wil,
want ik zou er nog vier bij krijgen. Maar van vier
kante meters is nu eenmaal niet veel goeii
te wachten.
„Wij hebben het in 't kubiek gezocht ei
vonden. Hulde aan de derde dimensie. De
lijkheden hebben wij overwonnen. Ik heb geadvi
seerd tot kribbetjes langs den achterkant plus
minus anderhalven meter boven den beganen
„Eureka", riep de inspectie en prompt, nog geen
week later, had ik ze: vier kribben. En de kinderen
zitten er graag in, ze jengelen d'r gewoon
morgens. Ik doe het nu bij wijze van belooning.
Wie een dag lang ijverig is. mag een dag in de
de ware examinator
V. d. H. v. G. geeft in „Onze Kinderen" het
volgende verhaal over De Génestet, den beken
den predikant-dichter:
Op 17-jarigen leeftijd deed hij te Zwolle Staats
examen. Reeds tijden van te voren was de ner-
veuse jongen daarover uit zijn evenwicht geweest.
Op t examen liep het dan ook al spoedig
Toen hij reeds meer dan de helft van zijn schrif
telijk werk had, stootte hij in zijn zenuwachtigheid
de inktkoker om, de inkte stroomde over zijn wenk
en maakte het totaal ontoonbaar.
Radeloos stond hij op, hulpeloos keek hij rond.
Wat te beginnen?
Daar kwam een statige, eerbiedwaardige oude
heer op hem toe. Het was de voorzitter der examer
commissie, Dr. Thiebout. Direct begreep hij dt
toestand. Hij werd getroffen door het verstandig
uiterlijk van den jongen, door diens scherpe. h>
dere oogen. En door zijn radeloosheid. Met e.
standje viel hier niets te bereiken, begreep hij. Hij
sprak den jongen bemoedigend toe, bracht hem uit
de examenzaal, gaf hem gelegenheid zijn handen
te reinigen en eens te drinken en nam hem
mee naar de tuin. Daar wandelde hij al maai
hem op en neer, en sprak over allerlei ondei
pen. Er ontwikkelde zich een levendig gesprek
waarbij de jonge man uitgevraagd werd zonder
dat hij er erg in had. Onvermoeid praatte en vroec
de vriendelijke Dr. Thiebout maar verder. Einde
lijk zei De Génestet: „Mijnheer, ik ben ni
kalm, mag ik nu weer in de zaal gaan en mag ik
dan mondeling examen doen?"
Tot zijn groote verrassing zei Dr. Thiebout:
„Maar jongen, moet ik nu nog al meer vragen? Ik
weet al alles van je wat ik weten wou en als de
andere heeren er niet op tegen hebben, zullen
t examen maar voor beëindigd houden".
En werkelijk, de voorzitter deed de andere exa
minatoren verslag van zijn bevindingen en 't s!
was, dat De Gêngstet werd toegelaten als student.
radio-examen s
P. T. en T.
PRAAT MET OUD...
De directeur-generaal
bekend, dat er In Januari a.s. en voor z
dig, in de daaropvolgende maanden we
examen zal worden gehouden, (Eerst i
idat dit niet het geval zou zijn).
s gemeld,
ROFFELRIJMEtf.
i Financiën heeft
loopende wiizv op de linkerbovsi
bovenkleeding bevestigd
irdt.
De Minister van Belasting
Is een bovenstbeste man
Waar je mee op afbetaling,
In ter-mijnen, praten kan.
Bei 11 moest ons belastingplaatje
Op ons Hjiviel vastgehecht,
Krek precies zooals 't bij voorschrift
In de wet is vastgelegd.
Toen ontstond het dievengilde
Dat belastingplaatjes steelt;
Met verdubbelde belasting
Werd zijn slachtoffer bedeeld.
Daarna kregen we de vinding
Onder Rijksfiscaal patent:
Niettestélenplo.atjeshouders,
Ze verdwenen permanent.
De belastingschokker, bitter,
Stak nu 't -pl-autje op z'n borst
Als hij 't op z'n trapmachine
Niet te laten zitten dorst.
Dat ging goed een korte wijle;
't Ministerieel g'ezicht
Deed, met het politiewezen
Tijdelijk een oogje dicht
Tot iv aar om wie zal het zeggenl
Op een goeie kwaaie dag
De Minister komt bevelen
Dat dat voortaan niet meer mag.
Schrik, verwondering, verbazing
Alle kranten gaan tekeer
En ziedaar: de Heer Minister
Toont z?n goeie hart ons weer:
Als je 't plaatje op je hart draagt,
Als belastingeerekruis,
Boven op je bovenkleeding,
Krijg je géén bekeuring thuis!
De Minister van belasting
Is een boveTistbeste man,
Waar je mee op afbetaling,
In termijnen, praten kan.
(Nadmk verboden.)
LEO LENS
examen fran sch, italiaan sch
en spaan sch
De minister van onderwijs maakt bekend, dat
December en, zoo noodig in November dezes
jaars, de akte-examens in de Fransche, Italiaansche
Spaansche taal en letterkunde zullen worden
gehouden.
Examens
PROMOTIES
RIJKST MVKRS1TE1T TE GROVlNGEN
evorderd tot doctor i.n de rechtsgeleerdheid,
p een proefschrift „Mosaicarum et Romamarum.
«gum collatio", de ih-eer N. Smits. geb. te Alk-
rEGHNISCHE HOOGESUHOOL TE^ DELFT,
Hedenmiddag is grepromovee
de Technische Wetens oh&ppei
en op' stellingen, de
heer F. G. A. Telligen, scheik. ing„ fieb. to
Zwolle.
ACADEMISCHE EXAMENS
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Gesl.ï
Cand.-examen Geneeskunde, mej. Th. IJkema.
i de heer F. Kroess.
Doctoraal wis- en natuurkunde, hoofdvak
heikunde, mej. J. L. Robert; Candidaats Clti-«
'esch-Japansche taal, de heer D. Ketel.
GEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM,
avorderd tot Arts mej. H. Bendien, Almelo:
i die heeren W J. T. Appedboom, Amsterdam 3
M. D. Has®, Zevenbergen; en Ph. J. Hase-.
lager, Weeap; en geslaagd voor het eerste ga*
deel te van het artsexamen de heeren A. Polak
Zwolle; T. H. Llm, Batavia en C. A. Gooskena
Eindhoven
Cand. wis- en natuurkunde de heer D. C«
Spaans.
Doet Nederlandsohe letteren mej. S. Ferwer*
aelaar.
SCHOOLRAAD
Op het gisteren te Utrecht gehouden examen
Bijbel zijn geslaagd do dames I. KroLes, onder-
ijzeren met H.A. te BrmeJ.o: B. Olij, id. te Hui
n (N.H.); C. J. W. Nieuwland, ld te Den Haag
H. M. Graishoff. id. te Rotterdam; G. D. Kaze-
te Groningen: Chr. Verschoor, onderw,
rdlngen; D. Tuis, id. te Hilvensum; G.
nk. id. te Middelha
allen
G. M. Gerritsen, id.
en J. v. Strs
int. C.N.C. t
irdam, met
APOTHEKERSASSISTENT
LEIDEN. Geslaagd: de dames A. C. Kna.pe,
Rotterdam; J. M. Wlssink, Vöorburg en de hee-
Dronkert, Dordrecht en J. A, Schrava
UTRECHT. Opgeroepen 6 cand. Gesl. de da
les Th. J. M. C. M. v d Schoot en P. Th W.
'd. J. N J E van Gaetel„
Amersfoort; J. M.
Hendriks, Breda
RADEN VAN ARBEID
^UTRECHT. Gesl: mej. G. Bruinsma te Heere
iage en J. F. C. M. Jansen te"'s-Hertogènbose
WISKUNDE L.O.
DEN HAAG. Opgeroepen 3, opgekomen 2 cand.
Afgewezen 1. Geslaagd de heer J. J W. vaai
Dort. Breda
STUURLIEDEN
DEN HAAG. Gesl: voor 3e stuurman groote
stoomvaart M. Meuninga: voor stuurman kleine
stoomvaart H. SlooK D. J. Roelfs en R. T. Tam
Uit het Sociale Levea.
BEGRAFENIS J. S. RUPPERT
Men meldt ons uit Utreoht:
De teraardebestelling van wijlen den heer
J. S. Ruppert Jr. is bepaald op Vrijdag 19
October a.s. op de 3e algemeene begraaf
plaats. De rouwstoet vertrekt van het sterf
huis, Schipbeekstraat 37, om 1 uur en zal
dus pl.m. 1.30 op de begraafplaats zijn en
dus niet te half twaalf, gelijk wij abusieve
lijk meldden.
PRACTISCHE WERKVERRUIMING
Verschenen is het jaarverslag van de Ver
ren. Ned. Centrale voor practische werkver
ruiming en hulpverleening, wier doel 't is
hulp te verleenen aan alleenstaande perso
nen, die door tijdsomstandigheden of per
soonlijken aanleg niet in staat zijn zichzell
te handhaven.
De vereeniging, op initiatief van Ds J. A.
Visscher te Groesbeek. opgericht, heeft in
vijf jaren tijds vijf tehuizen opgericht. Ge
noemd verslag geeft hierover en over de
vruchten van den arbeid der vereeniging een
uitvoerig overzicht.
