DINSDAG 2 OCTOBER 1934
EERSTE BLAD PAG. 2
UUrrENLANL)
KABINET SAMPER TREEDT AF
Na een aanval van Gil Robles
De Spaansche regeering, onder lei
ding van Samper, heeft gisteravond,
in verband met een scherpen aanval
van den leider der 115 afgevaardigden
sterke katholieke volksactie, Gil Ro
bles, in de voor het eerst weer bijeen
gekomen cortes, haar ontslag geno
men.
Gil Robles had de regeering aange
vallen wegens haar laksche politiek
ten aanzien van de Catalaansche eai
Baskische Separatisten-beweging.
Onmiddellijk na deze scherpe cri-
- tiek verlieten twee ministers, en wel
de vertegenwoordiger der agrariërs
en de vertegenwoordiger der liberale
democraten, de zittingszaal.
Minister-president Samper trok zich
even later uit de zaal terug, gevold
door alle overige leden van het kabi
net.
Na een korte bespreking kondigde
Samper de demissie van het geheele
kabinet aan.
Samper heeft president Zamora geadvi
seerd het parlement niet te ontbinden, doch
een meerderheidsregeering te vormen op -ie
basis der radicale partij met. medewerking
der agrariërs en de afgevaardigden van de
Katholieke Volksactie.
Het parlement is verdaagd tot de regee-
ïingscrisis zal zijn opgelost
Vandaag zal de president de beraadsla
gingen aanvangen met de partijleiders. De
door de politie getroffen veiligheidsmaat
regelen zijn verscherpt.
In verband met het bijeenkomen van de
cortes had de minister van binnenlandscne
zaken speciale instructies gezonden aan de
civiele gouverneurs in zake de handhaving
van de orde zoowel tijdens de opening van
de cortes als de volgende dagen.
De legermanoeuvres zijn gestaakt, naar
officieel werd medegedeeld vanwege het.
6lechte weer en de heropening der univer
siteit en middelbare scholen is uitgesteld
tot Maandag over een week.
In conservatieve kringen gaan geruchten,
'dat Andres Nin, die, naar men beweert,
secretaris van Trotzki is, een conferentie
heeft gehad met Largo Caballero. den leider
van de revolutionair socialistische partij.
Nin is thans naar Parijs teruggekeerd.
„El Socialista" spoort in een hoofdartikel
alle arbeiders aan over de geheele linie pa
raat, te zijn.
„October zal wellicht onze maand zijn
zoo wordt in het artikel gezegd.
Het blad raadt den arbeiders aan. goed
op „het roode sein" te letten en waarschuwt
tegen het gevaar van een fascistische dic
tatuur.
Het voegt hieraan toe: „Wij hebben ons
leger gereed voor mobilisatie en gereed om
te kiezen tusschen den Heiligen Stoel en de
roode vlag.
EEN NAZI-PARTIJGERECHT
Uitgebreide zuivering op til
De „Nationalzeitung" te Essen, welker
Berlijnsche correspondent directe betrekkin
gen onderhoudt met de hoogste kringen in
liet Rijk, publiceert een bericht over een
bijeenkomst van de Partijrechters te Neu
renberg. Uit het bericht blijkt, dat in de
eerste plaats een uitgebreide zuivering van
de partij aanstaande is en ten tweede, dat
de partij door een strafwetboek der partij,
dat tot rijkswet zal worden verheven, juri
disch nog vaster verankerd zal worden.
In het bericht wordt verder mede
gedeeld, dat de president van het op
perste Partijgerecht, Rijksleider Buch,
heeft verklaard, dat de NSDAP geen
vereeniging meer is, maar sinds
1 December 1933 een publiekrechtelijk
lichaam. De partij heeft een eigen
rechtspraak en men moet thans be
grijpen dat uitsluiting uit de partij
zooveel beteekent als degradatie.
De Führer heeft mij, aldus verklaar
de Buch, opgedragen een strafregister
op te stellen in den vorm van een
strafwetboek. Dit register zal wellicht
in 1935 door een Rijkswet rechtskracht
ontvangen.
In het bijzonder moet de partij in de toe
komst vrijgehouden worden van den in-
loecl van niet-Ariërs en Vrijmetselaars.
Partijgenooten, wier niet-Arische afkomst
vastgesteld is, moeten echter niet uit de
partij gestooten worden. Bestraffing voor
een toestand, waaraan de betrokkene geen
schuld heeft, zou zinloos zijn. In deze ge-
allen wordt de opneming in de partij nie
tig verklaard, voor zoover de betrokkene
niet tpgen beter weten in beweerd heeft
an Arische afkomst te zijn.
Frankrijk en Italië
Uit Rome: In Italiaansehe bankkringen
worden de geruchten dat Frankrijk als in
leiding tot de nieuwe Fransch-Italiaansche
Entente, die tot stand zou zijn gekomen,
zou hebben ingeschreven op twee derde van
de 3000 millioen lire bedragende binnen-
landsche leening, die Italië uitgeeft, beslist
tegengesproken.
De goudlanden
20 October komt de commissie bijeen.
Uit Brussel: De op de tweede helft van
October vastgestelde eerste zitting van de
werkcommissie der zes goudlanden (Belgie,
Nederland, Luxemberg, Zwitserland Frank-
rijk en Italië) is thans bepaald op 20 Octo
ber in Brussel.
De Belgische minister van buitenlandsche
taken, Jaspar, zal de zitting presideeren Te
vens heeft deze de leiding van de techni
sche voorbereiding der bijeenkomst.
In Belgische regeeringskringen vertrouwt
men. dat, wanneer de besprekingen tot ze
kere resultaten hebben geleid, andere sta
ten en groepen van staten zich zullen
sluiten bij de gevonden oplossingen.
REGEERINGSCRISIS
IN ROEMENIE
Titoelescoe niet in het
nieuwe Kabinet
Ongerustheid te Parijs
Tatarescoe heeft het aftreden van den
minister van handel Theodorescoe en het
overlijden van den onder-staatssecretaris
Mavrodi tot aanleiding genomen, om een
ministerie te vormen, dat in overeenstem
ming is met de wensclien van den koning
en zijn eigen plannen.
Hij heeft daarom het collectief ontslag
van 'het kabinet den koning aangeboden en
deze heeft Tatarescoe onmiddellijk opge
dragen een nieuwe regeering te vormen.
Naar uit politieke kringen verluidt, zou
Tatarescoe trachten ook eenige buiten de
liberale partij staande persoonlijkheden in
het kabinet op te nemen.
Kort nadat de opdracht tot kabinetsfonna-
tie aan Tatarescoe was verleend, verluidde
het in kringen, welke in nauwe relatie
staan tot den minister van buitenlandsche
zaken, Titoelescoe, dat deze niet bereid
schijnt in het nieuwe kabinet-Tatarescoe
het departement van buitenlandsche zaken
te blijven beheeren.
Te Parijs vermoedt men, dat Tatarescoö
thans zelf de portefeuille van buitenland
sche zaken op zich zal nemen, hetgeen,
naar men vreest, gepaard zal gaan meteen
wijziging van buitenlandsch-politieken
koers. Vooral toont men zich ongerust ten
opzichte van het bijeen blijven van de
Kleine Entente.
Nader wordt uit Boekarest gemeld, dat de
crisis in alle politieke kringen groote ver
rassing heeft gebaard. Het plan schijnt tus
schen'den Koning en Tatarescoe gereed te
zijn gemaakt op een jachtpartij. Enkele da
gen geleden had Tatarescoe nog in een In
terview verklaard, dat de regeering zich
verheugt in het volledig vertrouwen van
den Koning en thans krachtiger is dan 901L
In het algemeen is men er in politieke
kringen van overtuigd, dat de regeerings-
crisis veel meer veroorzaakt is door de ont
slagaanvrage van Titoelescoe, die naar het
schijnt het niet eens is met zekere maat
regelen welke zonder zijn voorkennis door
de regeering waren genomen.
DE LINDBERGH-ZAAK
Hoe staat het onderzoek?
Uit New-York: De attorney-general Foley
heeft gisteren tegenover persvertegenwoor
digers verklaringen afgelegd over de kwes
tie der bankbiljetten in de zaak Lindbergh.
Het gaat er om of Hauptmann bankbil
jetten in omloop heeft gebracht, welke af
komstig zijn van het door Lindbergh be
taalde losgeld. Zooals bekend is. waren de
ze biljetten gemerkt. Tot nu toe is slechts
vastgesteld, dat Hauptmann op 13 Maart
1933 een bedrag van minstens 1830 dollar
in goudcertificaten of in goud bij een bank
heeft gedeponeerd, althans gewisseld
Het is evenwel niet gelukt liet bewijs te
leveren, dat deze bedragen afkomstig zijn
van het losgeld. Thans wordt een andere
betaling bij een bank nagegaan. Het desbe
treffende bedrag werd door een overigens
onbekenden J. J. Faulkner bij een bank in
bewaring gegeven.
Later is gebleken, dat de door Faulkner
in betaling gegeven bankbiljetten van het
losgeld afkomstig moesten zijn.
De handteekening van den gehoimzinni-
gen inlegger wordt thans onderzocht Er is
evenwel nog geen gelijkenis gevonden met
de handteekening van Hauptmann.
Voortdurend werden personen gehoord,
die met Hauptmann zijn omgegaan. Men
ging daarbij uit van een foto, waarop een
aantal personen stond afgebeeld met Haupt
mann ia hun midden. Deze foto was in 1932
tijdens een uitstapje gemaakt. In de woning
van Hauptmann is een minutieus onder
zoek ingesteld.
Hauptmann bevindt zich thans in handen
van de New-Yorksche politie.
De gouverneur van den staat New Jersey
heeft laten weten, dat hij van New-York de
uitlevering zal eischen van Hauptmann nog
vóór deze zal terecht moeten staan wegens
afpersing.
De attorney-general van New Jersey heeft
laten weten, dat de tegen Hauptmann gere-
\erdenkingen steeds meer gemotiveerd
blijken.
Gedurende het weekeinde is belangrijk
materiaal verzameld, doch bizonderheden
zijn nog niet medegedeeld.
Uit andere bron wordt nog gemeld, dat de
New-Yorksche politie een verrassende wen
ding van het onderzoek aankondigt. Er zijn
n.l. nog vier bankbiljetten van den losprijs
ontdekt, die door Hauptmann in den loop
van den tijd zijn uitgegeven en voorts hoopt,
zij de nog ontbrekende 30.000 dollar binnen
kort te vinden. Hiertoe worden door detec
tives de muren van het woonhuis van
Hauptmann grondig beklopt en onderzocht.
Men hoopt namelijk, dat men hier, juist
zooals in de garage van Hauptmann, het
nog ontbrekende bedrag van het losgeld
zal vinden*
Politieke botsingen in Frankrijk
PARIJS, 2 Oct. Politieke tegenstanders
-drongen gisteravond een vergadering van de
Patriottische Jeugd binnen en riepen ver
schillende interrupties, waardoor een vecht
partij ontstond. Er velen eenige schoten, die
echter niemand troffen. 21 personen werden
door de politie ingerekend.
Te Lyon had echter een politieke botsing
plaats, die een bloediger verloop had. In een
verkiezingsvergadering van een der rechtsche
partijen werden voor- en tegenstanders van de
spreker handgemeen en ook hier werden
revolverschoten gewisseld, waardoor eenige
personen werden gewond. Op grond hiervan
werden de politieke vergaderingen, die in ver
schillende deelen van de stad zouden worden
gehouden, afgelast.
Op 8 October a.s. zullen te Londen bespre
kingen beginnen tusschen vertegenwoordi
gers van de Noorsche en de Britsche regee
ring over de visscherij-conflicten, die zien
in den laatsten tijd herhaaldelijk hebben
voorgedaan. Van Engelsche zijde was ge
protesteerd tegen de bemoeiingen der Noor
sche autoriteiten met de Engelsche traw
lers, tegen de behandeling die de schippers
der Engelsche trawlers in sommige geval
len ondergingen, en tegen de hooge boetes,
die hen eenige malen zijn opgelegd wegens
overtreding van bepalingen, welke overtre
dingen naar Engelsche opvatting het ge
volg zijn van de vage aanduiding der gren
zen van de Noorsche territoriale wateren.
Men hoopt echter thans te Londen een op
lossing in vriendschappeliiken geest voor Je
bestaande moeilijkheden te zullen vinden.
BOEDAPEST, WARSCHAU, ROME.
Goemboes. de Hongaarsche ministerpre
sident, gaat bezoeken brengen aan War
schau en Rome
MAC DONALD.
De Britsche premier Mac Donald, die door
2ijn vacantie ruis van drie maanden veel
^verbeterd is, hervat Donderdag zijn werk
zaamheden.
Opzienbarende arrestatie in Polen
Uit Warschau: Op instructie van het O.
M. is in het hotel „Polonia" alhier baron
Nelken gearresteerd, welke in de Warschau-
sche society zeer bekend was. Hij ging door
voor een zeer rijk koopman en schijnt een
zoon te zijn van den laatsten Russischen
hoogst en politie-magistraat in Warschau.
Baron Nelken werd gearresteerd onder be
schuldiging sedert een reeks jaren geleefd
te hebben van verduisteringen, welke, ten
bedrage van tien millioen zloty, gepleegd
zouden zijn ten nadeele van graaf Potocki,
die zijn geheele vermogen heeft nagelaten
voor een instituut ter bestrijding van kan
ker en tuberculose.
WARSCHAU, 2 October. Inzake de arres
tatie van baron Nelken worden de volgen
de bijzonderheden bekend. In Juli j.l. dien
de de rentmeester van graaf J. Potocki te
gen de beide algemeene gevolmachtigden
van Potocki, de gebroeders Roosenberg, een
aanklacht, wegens verduistering in. De ge
volmachtigden hebben verschillende trans
acties ondernomen, waaruit zij groote win
sten ten eigen bate trokken en hebben
bovendien reusachtige bedragen in baar
geld verduisterd. Het totale bedrag van ver
duistering zal ongeveer 10.000 zloty bedra
gen.
Voor hun arrestatie zagen de gebroeders
Roosenberg kans Polen te verlaten. Eén
hunner is inmiddels overleden. De andere
opende te Parijs een bankzaak. Pas in de
laatste dagen is gebleken, dat de thans ge
arresteerde baron Nelken met de gebroeders
Roosenberg had samengewerkt.
Hij kon in zijn hotel worden gearresteerd
juist toen hij op het punt stond uit Polen
te vertrekken.
Gemengd Nieuws
DE KLEINE ENTENTE
De economische samenwerking
De vijf commissies van den economischen
raad dei' Kleine Entente, die te Belgrado
bijeen is, hebben rapporten opgesteld over
verschillende vraagstukken. Besloten is tot
saamwerking op de vaarwegen o.m. door
rationalisatie van arbeidsmethoden, tot ver
gemakkelijking van het handelsverkeer door
de saamwerking van de posterijen, tot be
vordering van het wederzijdsche toeristen
verkeer, o.a. door het uitgeven van reis-
cheques door de postspaarbanken, tot be.
'ordering van de industrieele samenwer
king, tot uniforme regeling van het douane-
verkeer en tot wegruiming van hindemis
sen op het gebied der handelspolitiek voor
het handelsverkeer.
De Oostenrijksche nazi's
Niet meer vijandig tegen de regeering?
LONDEN, 2 October. Een correspondent
van de „Daily Telegraph" te Weenen had
een onderhoud met een der voornaamste
leiders der Oostenrijksche Nat.-Soc. Partij,
waarin hem werd medegedeeld, dat deze
partij plannen zou hebben haar vijandschap
tegen de Oostenrijksche regeering te sta
ken en met de regeering te gaan samen
werken. De moord van Dollfuss viel buiten
plannen van Juli j.l. en had tengevolge,
dat de Oostenrijksche nazi-beweging geheel
werd afgesneden van Duitschland. De be
weging strijdt thans nog slechts voor volko
men Oostenrijksche idealen. Men heeft zelfs
den bondskanselier gepolst over de moge
lijkheid van een eventueele toetreding tot
het Vaderlandsche Front, doch de daarover
gevoerde besprekingen zouden op het
oogenblik zijn onderbroken.
De filmbrand te Hilversum
De Burgemeester geeft een uiteenzetting
De burgemeester van Hilversum heeft ge
antwoord op de vragen betreffende deh film
brand aldaar.
De burgemeester merkte allereerst op- dat
het geven van een filmvoorstelling als do
onderhavige niet mag gegeven worden dan
11a daartoe gekregen vergunning. Voor ge
noemde film-voorstelling is toestemming ge
vraagd aan de politie-autoritoiten. Ze is ook
verleend.
Enkele jaren geleden werd de nale
ving dor voorwaarden regelmatig ge
controleerd, in den laatsten tijd ge
schiedde dit slechts af en toe.
Deze controle werd uitgeoefend door
de politie op haar verzoek met het oog
op mogelijk brandgevaar, zoo noodig
bijgestaan door de brandweer.
Alvorens tot afgifte van een vergun
ning werd overgegaan, werd tot 1929 in ver
band met mqgelijk brandgevaar overleg ge
pleegd met de brandweer over de te stellen
\00rwaard9n; van dezen 'regel is daarna af
geweken, nadat van de zijde van een toen-
maligen brandmeesier was te kennen gege
ven- dat dit overleg niet noodig was, mits
steeds de bedoelde voorwaarden aan de ver
gunning werden verbonden. De commandant
van de brandweer was van de gemaakte af
spraak onkundig. De commissaris van poli
tie verkeerde in de meening dat de brand
eer ook thans nog regelmatig werd inge
licht
In forme'elen zin berust de hier bedoelde
jran twoord el ijkheid bij den burgemeester:
echter moet hierbij worden opgemerkt dat
de bevoegdheid tot het afgeven van deze ver
gunningen sedert jaren door den burge
meester is overgedragen aan den commissa
ris van politie; de daarop betrekking hol>-
bende machtiging werd het laatst in 19.26
«nieuwd.
In verband met deze gang van zaken droeg
de burgemeester niet van alle vergunningen
kennis en in het onderhavige geval was "het
den commissaris van politie bij hooge uitzon
dering niet bekend, dat ee'n vergunning was
•erleend.
De waaniemcnde lioofd-inspecteur heeft
op do aanvrage zijn fiat gegeven; echter is
niet na te gaan wie de vergunning zelf in
dit gevat heeft mede-onderteekend. Voor het
begin van de voorstelling is verder niet ge
controleerd of de voorwaarden werden nage
leefd; de brandweer kon dit overigens niet
doen. daar zij van de verleende vergunning
geen kennis droog. De in de vergunning voor
geschreven voorzorgsmaatregelen waren ove'
rigens niet getroffen, terwijl eveneens was
afgeweken van de bij de bouwvergunning
gestelde eischen. Er waren meer dan het
aantal toegestane stoelen aanwezig; een
deur, die met één handgreep moest kunnen
worden geopend, was met ee'n sleutel afgeslj
ten, terwijl de sleutel nie op de deur zat; in
den doorloop stond een buffet; het voorge
schreven brandbtuschapparaat was niet aan
wezig.
De bestaande1 voorschriften achtte de
burgemeester niet voldoende.
In verband met de vraag of in de
toekomst nieuwe maatregelen zullen
worden genomen antwtoordde de burge
meester, dat de Kon. Nod. Brandweer-
vereeniging ter zake diligent is en op
korten termijn algemeene voorschrif
ten wil ontwerpen. In afwachting daar
van is reeds thans bepaald, dat elko
aanvrage door der commandant der
brandweer zal worden beoordeeld en
geen vergunning voor het afdraaien
'van brandbare films zal worden afgege
veh indien zulks zou plaats vinden
buiten de aan alle eischen voldoende
en daarop goedgekeurde cabines.
Communistische plannen op Cuba
Uit Havanna: De Cubaansche regeering
heeft de staat van beleg afgekondigd over
de provincies Havanna en Santiago, nadat
zij een communistisch omwentelingsplan
had ontdekt. Dertig vroegere officieren zijn
gearresteerd.
Het ingrijpen der regeering vond plaats
nadat Zondagnacht in verschillende streken
in Havanna 26 bommen tot ontplofing
waren gebracht.
De regeering deelt mede den toestand
volkomen meester te zijn,
Verduisterings-proces te
Munster
Tegen vooraanstaande Nazis.
MUNSTER, 2 Oct. Voor de Rechtbank te
Munster stonden Zaterdag zes vooraan
staande functionarissen van de politieke
organisatie der Nazi-partij in Westfalen te
recht wegens malversatie, verduistering en
misbruik van vertrouwen.
Vier hunner werden veroordeeld tot
dwangarbeid voor den tijd van 1 tot 3 jaar
en boeten van 600 tot 6000 Mark, terwijl
twee hunner werden vrijgesproken.
De zitting was niet toegankelijk voor
pers en publiek „in het belang van de
veiligheid van den staat", aangezien
men vreest dat dergelijke zaken in
het buitenland zouden worden uitge
buit voor de propaganda tegen het
nationaal-socialisme.
QROOGTE-PLAAG OP CEYLON
Uit Colombo: Door een ongewoon groote
droogte wordt de oogst van cocosnooten,
rijst en thee bedreigd. Men vreest, dat de
thee op de bekende plantages in de provin
cie Uva, geheel onbruikbaar zal worden,
indien de droogte aanhoudt. In het noorden
is het gebrek aan water zoo nijpend gewor
den- dat de apen van dorst razend worden
en de bewoners aanvallen, terwijl de dorsti
ge herten naar de dorpen komen, in de
hoop daar wat water te vinden.
Uit Moekden: In den nacht van Zaterdag
op Zondag overvielen Chineesche bandie
ten bij Tsjoen-Ho-Sjen twee autobussen, die
bezet waren met Mandsjoerijsche soldaten,
die machinegeweren meevoerden. Er ont-
stond een gevecht, waarbij acht personen
werden gedood en 21 gewond. De roovers
wisten te ontkomen.
NED. HERV. KERK
m e n: Naar Buitenpost, F. Leen-
dertz te Beets en Oudendijk (N.H.). Naar
Vries (Dr.) (toez.) W. Tj. Klumper te Noord-
dijk (Gr.).
GEREF. KERKEN
pen: Te Leens, F. Boonstra te Kollura-
merpomp.
n: Naar Bomc-Delden, Drs. K.
G. Idema, cand. te Winsum (Gr.). Naar
Ambt-Vollenhove, A. van der Ziel, cand. en
hulppred. te Nijmegen.
nkt: Voor Draohtster Compagnie. Drs.
K. G. Idema, cand. te Winsum. Voor Nijega-
Opeinde, A. van der Ziel, cand. te Nijmegen.
VRIJE EVANG. GEM.
ct: Voor Ierseke, J. v. d. Werfhorst te
BAPT. GEM.
Te 2c Exloermond, J. Jeronimus
V oedselvergif tigi ng
Een geheel gezin aangetast
Men meldt ons uit Amsterdam:
In het gezin Las van Bennekom aan de
Bestevaeretraat, bestaande uit man, vrouw en
zes kinderenen, hebben zich vergiftigingsver
schijnselen voorgedaan. De ontboden gemeen
tearts constateerde bij zyn onderzoek dat de
vergiftiging te wijten is aan het nuttigen
worst of oude kaas. De onders en vier kin
deren hebben het voedsel genuttigd. De man
en vrouw zijn reeds ernstig ziek; de vier kin
deren in iets minder ernstige mate.
De afd. Volksgezondheid van de GeneesK.
Dienst voor vleesch en vleeechwaren alsmede
Keuringsdienst voor waren, hebben het
der onderzoek ter hand genomen.
Bij twee winkeliers resp. in de Witte de
Withstraat en de Kinkerstraat, door wie de
worst en de kaas is verkocht, is wat er var
de levensmiddelen over was, in beslag geno
men. Of zich bij andere gezinnen zulke ver
schijnselen hebben voorgedaan is nog niet be-
ERNSTIG TRAMONGELUK.
Te L a n g e z w a a g is de echtgenoote van
den heer B. Snijders, leeraar te Assen, die
per rijwiel in de richting Gorredijk reed, op
het moment, dat zij uitweek voor een auto,
waardoor zij te dicht bij de trambaan kwam,
aangereden door de stoomtram uit Heeren
veen. De vrouw werd over de weg gesmakt en
bleef bewusteloos liggen. Dokter Donker uit
Knype, die spoedig ter plaatse was, achtte
overbrenging van de zwaar gewonde vrouw
naar het ziekenhuis noodzakelijk en heeft
haar naar Heerenveen vervoerd. Het tram
personeel treft geen schuld.
MAAGDENROOF
Als verdacht van schaking van een minder
jarig Goudsch meisje is te Gorinehem aan
gehouden de 42-arige L. B., gedomicilieerd te
Zierikzee. Hy is opgesloten in het huis van
bewaring te Rotterdam.
ZIEKTE VAN WEIL
By een visscher te Leeuwarden, die zijn be
drijf uitoefent in de wateren buiten die ge
meente, is de ziekte van Weil waargenomen.
Uit Oost-lndie
DE OMBILIN-MIJNEN
BATAVIA, 1 Oct (Aneta). Naar de A.I.D.
verneemt, bestaat er veel kans dat men niet
tot sluiting van de Ombilin-mijnen zal over
gaan. Er bestaan tal van omstandigheden,
welke hiervoor pleiteD,
NOBEL-BOEKEN
ZIJN GOED
EN GOEDKOOP
G F. CALLENBACH - UITGEVER - NIJKERK
Kerknieuws.
te 's-Gravenhage.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Ds. J. H. v a n 't H o f f heeft Zondag afscheid
genomen van de Ned. Herv. Gemeenl
predikatie over 1. Tim. 1:15.
dezelfde tekst, waarmee hij 50 jaren geleden zijn
intrede deed te Goudswaard.
Zondag heeft Ds. N. A. P a d t. voorganger
den Ned. Prot. Bond te Zandvoort af
scheid genomen met een prediking over Pred.
3 14. In den overvallen dienst waren tecfenwoordig
talrijke afgevaardigden van Prot. bonden, zoomede
afgevaardigden van de Geref. Kerk (H.V.)
Zandvoort. Ds. Padt werd toegesproken door den
Voorzitter van de Afdeeling en door den Voorzit-
den Ned. Prot. Bond in Heemstede.
„Credo Canto" zeng hem af afloop toe. A.s. Zon
dag intree bij de Ned. Herv. Gem. te Zutphen.
Zondag is cand. H. de Valk van Rotter
dam bevestigd als predikant der Geref. Kerk
Stellendam, door Dr. A. Kuyper Jr.
Rotterdam, die als tekst gekozen had: Spr. 13 17b.
Ds. de Valk hield zijn intrede met een preddkati
.-er Psalm 697a. Na de predikatie werd de
nieuwe leeraar namens de gemeente toegesproken
door ouderling de Goede. Ds. Zeilstra van Middel-
hamis namens de Classis, en de heer Jongsma
imens de Chr. School.
Aan den avond van denzelfden dag had ook
M e 1 i s s a n t de bevestiging en intrede plaats.
Dr. Kuyper had hier tot tekst Jer. 1 7, terwijl
Ds. de Valk zich aan deze gemeente verbond
et een predikatie over Jer. 1 12b.
Ook hier volgden verschillende toespraken,
aarna de dienst besloten werd met het zingen
Psalm 866.
Zondagmiddag heeft Ds. W. v. d. Waals
fscheid genomen van de Ned. Herv. Gemeente te
Nieuw-Loosdrecht, wegens eervol verleend
taat. De scheidende leeraar sprak over 2 Thess.
3 16 b. Aanwezig waren de predikanten Ds.
Kuilman uit Vreeland, Ds. IJseling uit Loenen
d. Vecht, Ds. de Lind v. Wijngaarden uit de Bilt.
Ds. I. P. v. d. Waal uit Hengelo (Ov.), N.
Noort uit O.-Loosdrecht, Ds. La zonder uit Tien
hoven, Ds. Poldervaart, uit Nigtevecht, Ds. de
Groot uit Zuilen, Ds. Verweys uit Breukelen
Ds. Ozinga, Em. Pred. uit Utrecht. Toespraken
werden gehouden door een 5-tal predikanten, door
een ouderling, door den Pres. Kerkvoogd, door het
Hoofd v. d. School, door den Inspecteur van f
L. Onderwijs, den heer Gaasbeek uit Utrecht.
Herdenking der Afscheiding
Programma van de samenkomsten
Woensdag 10 October. Dank- en Bidstond
in de Westerkerk, Catharijnekade 9. Voorgan
ger: Dr. K. Dijk van 's-Gravenhage. Aanvang:
7 uur. Na afloop hiervan zal er een Begroetings
samenkomst zijn in het Gebouw voor Kunsten
en Wetenschappen, Mariaplaats.
Donderdag 11 October. Samenkomst in de
groote zaal van Tivoli. Aanvang 's morgens
10 uur precies. 1. Opening door den
voorzitter Z.Eocc. Dr. H. Colijo. Gezongen
wordt Ps. 80 9 en 11, op de wijze van Ps. 105.
2. Rede van Prof. Dr. K. Schilder. Onderwerp:
„Beginsel, reaht en beteekenis der Afscheiding".
Pauze van 12—1.30 precies. 3. Rede van
Z.Exc. Dr. H. Colijn. Onderwerp: „De Afschei
ding en het nationale leven". 4. Toespraak van
Prof. Dr. J. Ridderbos, namens de Hoogleeraren
der Tiheoi. School. 5. Toespraak van Prof. Dr.
G. W. Aaldërs, namens de Hoogleeraren van de
Theol. Fac. der V.U. 6. Toespraak van Dr. I.
van Dellen, afgevaardigde van de Chr. Geref.
Kerk in N.-Amerika. 7. Voorlezing van een
schrijven van de Geref. Kerk in Z.-Afrika. 8.
Toespraak van Prof. Dr. A. Noordtzij, namens
de familie van Ds. Hendrik de Cock. 9. Slot
woord van den Voorzitter. 10. Sluiting. 5 uur.
De Ministers Mr. H. P. Marchant, Minister van
Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, Mr. J.
B. H. van Schaik, Minister van Justitie en Eere-
dienst en Mr. J. A. de Wilde, Minister van Bin-
nenl. Zaken, beloofden, zoo mogelijk, in deze
middagsamenikomst tegenwoordig te zullen zijn.
De morgen- en middagvergadering van Donder
dag 11 October wordt door de Christelijke
Radio-Vereen, uitgezonden.
Gemeenschappelijke maaltijd. Aanvang 6 uur.
Tafelpresident: Z.Exc. Dr. H. Colijn.
's Avonds 8 30 uur: Gezellig samenzijn, even
eens in de groote zaal van Tivoli.
Vrijdag 12 October. Samenkomst in de
groote zaal van Tivoli. Aanvang 's morgens 9.30
uur. 1. Prof. Dr. F. W. Grosheide: „De Af
scheiding en de Theologie". 2. Dr. C. Bouma:
„De Afscheiding en het Lager en Hooger On
derwijs". Pauze van 12.30—2 uur. 3. Ds. J.
G. Feenstra: „De Afscheiding en het werk van
Evangelisatie en Barmhartigheid". 4. Dr. G.
Keizer: „Uit de geschiedenis der Afscheiding".
5. Sluiting der samenkomsten uiterlijk 5 uur.
Ook in den kring van de Geref. Gemeen
ten zal het feit der Afscheiding worden her
dacht, Daartoe zal Dinsdag 16 Oct. a.s. te,
Weerbericht
Hoogste «tand te Genua 7G5.6.
Laagste stand te Rost 747.2.
Stand vanmorgen halftwaalf 757.9.
WEERVERW ACHTING
Meest zwakke wind uit Z. richtingen,
waar bewolkt tot betrokken, tijdelijk lichte
regen, weinig verandering in temperatuur,
BUITENLANDSCH WEERBERICHT
De depressie in het Noorden breidt zich
steecis verder naar het Oosten ui. Een lang
gerekt strookvormig gebied van lage lucht
druk reikt van bezuiden Groenland over de
Noorsche ree tot Finland. Ten Z. van dit
gebied van laagsfen luchtdruk ligt een grim
mig gevormde secundaire depressie, die zrich
naar het Z. tot voor de kust van Portugal
uitstrekt. Het continentale .gebied van hooge
luchtdruk, da giseren nog over Frankrijk
lag, is bezig zich geheel naar het Middel-
landsche Zeegebied terug te trekken.
In de Alpen is het weer windstil en on-
bewolkt, en is 00 f oote hoogte de tempe
ratuur zeer hoog met groote helderheid en
geringe vochtigheid (Jungfraujoch 4 gr. C,
Santis 6 gr. C.).
In het Westen is het overal bewolkt en
retrenachtig, zonder zeer groote hoeveel- i
heden regen.
Het is te voorzien, dat het weer een on
stabiel karakter met zware bewolking en nu i
dan weindg lichte regen voorloopig zal
behouden.
TEMPERATUUR
Stand vanmorgen halftwaalf 15.0 C.
3 OCTOBER.
Zonsopgang 7.04 uur, zonsondergang 6.33 uuï
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
3 OCTOBER.
Van 's avonds 7.03 uur tot 's morgens 6.?6U
WATERSTANDEN RIVIEREN
Heden Vorig
Rhelnfelden 2.29 2.27
Rreisach 1.39 1.39
Kehl 2.42 2r5
Maxau 3.82 3.86
Diedeshetm
Mannheim
Bingen
Caub
Em3
Coblens
Trier
Keulen
K iihrort
Wesel
Emmerik
Dusseldorf
2.63 2.71
0.70 0.71
0 30 0.36
1.46 1.52
1 f>7 1.63
1.04 1.05
1.57 1.62
0.06 0.05
1.17 1.23
0.28 0.22
0.59 -0.50
0.68 0.76
0.56 0.62
7.35 7.45
2.11 2.10
7.44 7.51
0.30 0,25
Heden Vorig
Maastricht 40.42 40.42
Venlo
Lobith
Nijmegen
St Andries
Arnhem
Vreeswijk]
Wester voort 8.00 8,(
Deventer 1.93 1,97
Kampen -0.03 «O.05
Eysden 45.76 46.26
Grevenbicht 27.50 27.37
Venlo 10.77 10.78
Grave fsluls) 3.66 3,47
St Andries 0.41 0.08
Gorkum 0.00 0,00
Dordrecht 0.00 0,00
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
(Oude Amsterdamsche ttJd)
3 Oct.
Delfzijl 6.40 19.39 Hellevoetsl. 11.17 23.49
Terschelling 3.58 16.52 Willemstad 12.16
Haningen 4.40 17.30 Brouwersh. 10.29 23,011
Den Helder 2.15 15.20 Zierikzee jO.43 23.29
Umuiilen 11.35 Wemeldingell.il 23,50
Hoek v. HolL 10.50 23.17 Vlissingen 9.39 28.23
Schevcningen J1.10 23.37 Temeuzen 10.13 22.53
Rotterdam 0.00 12.28 Hansweert 10.45 23,22
Rotterdam een bijeenkomst worden ge
houden zoowel des middags als des avonds
waarin predikanten van de Geref. Gemeen-
ten het woord zullen voeren. In de morgen
uren zullen de predikanten der Geref. Ge
meenten een afzonderlijke bijeenkomst hou
den. Tevens zal gelegenheid geboden worden
de nieuwe Theol. School aan den Westersin-
gel te bezichtigen.
TENTOONSTELLING AFSCHEIDING
De catalogus dezer belangrijke Tentoonstelling,
die een omvang van ongeveer 80 bladzijden zal
hebben, vermeldt meer dan 800 nummers van zeld
zame en merkwaardige boeken, handschriften, af
beeldingen, curiosa. De Tentoonstelling zal worden
gehouden in het Geografisch Instituut, Drift No.
21 te Utrecht en zal geopend zijn van 10—20 Oct.
Woensdag 10 Oct. 's avonds van 6—9J^ uur;
Donderdag 11 Oct.: 's avonds van 6—9J^ uur:
Vrijdag 12 Oct.: voorm. 10—12, n,m. 2—5, 's a
7—9uur; Zaterdag 13 Oct.: v.m. 10—12, n.
2—5 uur: Maandag 15 Oct.: v.m. 10—12, n.
25, 's av. 79Yi uur; Dinsdag 16 Oct. v.
10—12, n.m. 25 uur.. Woensdag 17 Oct.: v.
10—12, n.m. 2—5, 'sav. 7—9J/i uur, Donderdag
18 Oct.: v.m. 10—12, n.m. 2—5, 'sav. 7-9}/2 uur.
Vrijdag 19 Oct.: v.m. 10—12, n.m. 2-5 uur.
Zaterdag 20 Oct: v.m. 10—12. n.m. 2—5 uur
(Sluiting)
DE MINAHASSA-KERK
Zelfstandig verklaard
Aneta seint uit Menado dat de Gouverneur-
Generaal Zondag daar is aangekomen. Na
ten huize van den resident te hebben getoefd, be
gaf Z.Exc. zich naar Tomohon, ter bijwoning van
de plechtige constitueering van de Minahassa-
Kerk. De protestantsche kerk was stampvol. De
G.-G. hield een redevoering. Ten huize van
predikant werden de leden van de Synode hem
voorgesteld.
Bij de daarop gevolgde constitueering der Mlna-
hassa-Kerk heeft de Gouverneur-Generaal een rede
gehouden, waarin hij ten slotte zeide:
„De kerkelijke zelfstandigheid, welke u thans
wordt verleend, is een kostelijk bezit: alles hangt
af van het gebruik wat daarvan zal worden ge
maakt. De regeering eindigt de directe zeggenschap
in de volle overtuiging van het bestaan van loyale
gevoelens bij de bevolking in de Minahassa. Alles
wat de Minahassa betreft, ligt der regeering oa aan
het hart."
Spr. uitte nog den wensch. dat de stichting der
Kerk in de Minahassa onder Gods zegen moge
strekken tot heil van land en volk.
Voor het Ned. Zendeling Genootschap, dat al
meer dan 100 jaar innig met de Minahassa ver
bonden is, was deze dag als een kroon op zijn
moeilijken, zorgelijken maar ook gezegenden
arbeid in dat land.
De Minahassische Kerk 'telt thans 250.000 leden.
Het Ned. Zendeling Genootschap heeft de ruim
200 volksscholen coder zijn beheer gesteld. Ook
de medische arbeid onder leiding van een Mina*
hassischen arts gaat van deze Kerk uit
