Naar en in Zuid-Afrika
MAANDAG 1 OCTOBER 1934
EERSTE BLAD PAG. 2 M;
BUITENLAND
Fransch-Italiaansche
samenwerking
Een politiek, militair en economisch
bondgenootschap.
Te Rome verluidde Zaterdag, dat binnen
kort de onderteekening verwacht kau wor
den van een ver-strekkend bondgenootschap
tusschen Frankrijk en Italië, dat bepalin
gen zou bevatten omtrent militaire, politie
ke en economische samenwerking.
Deze entente zou bezegeld worden
met een overeenkomst, waarin de
Banque de France zich zou verplich
ten tot het opnemen van twee milliard
lire aan Italiaansche staatspapieren.
In verschillende politieke kringen
verwacht men van een dergelijke sa
menwerking tusschen Frankrijk en
Italië een belangrijke uitwerking op
het staatkundig evenwicht van Euro
pa en wel in de eerste plaats een
krachtigen slag aan de Duitsche ex
pansie-verlangens, vooral met betrek
king tot Oostenrijk.
Vooral het feit, dat deze samenwerking
niet alleen op politiek en militair gebied
zijn beslag zou krijgen, doch zich tevens zou
uitstrekken tot economisch en financieel
terrein, acht men van zeer groot belang,
daar hierdoor de politieke en militaire ban
den zeer veel hechter en nauww zullen
worden aangehaald. Belangrijk acht men
ook het inmiddels reeds vaker besproken
feit, dat een oplossing nabij zou zijn voor
de tusschen Frankrijk en Italië zoo gerui-
men tijd hangende moeilijkheden op vloot-
gebied in de Middellandsche Zee. Frankrijk
zou er thans voor te vinden zijn, aldus
,verluidt thans tenminste, zijn krachten voor
namelijk te concentreeren, wat de vloot be
treft, op den Atlantischen Oceaan en de
Fransche koloniën.
Men meent te weten, dat Italië thans
spoedig een binnenlandsche leening zal uit
geven, voor het in evenwicht brengen van
de begrooting, ten bedrage van drie mil
liard lire waarop de Banque de France dan
voor groote bedragen zou inschrijven, zij
het ook door tusschenkomst van Italiaan
sche financieele instellingen, aangezien de
leening een binnenlandsch karakter zou
moeten blijven dragen.
Het Duitsche arbeidsfront
Reorganisatie beëindigd
Centralisatie der financiën
Uit Berlijn: Dr Ley heeft een medodee-
iing uitgevaardigd, waarin hij zegt, dat da
reorganisatie van het Duitsche Arbeidsfront
voltooid is. Volgens schriftelijke en mon
delinge rapporten der verantwoordelijke in
stanties is de nieuwe organisatie van het
Arbeidsfront, bekrachtigd Ley geeft aan
wijzing, dat er in het vervolg slechts '-en
kae-administratie zal bestaan voor alle af-
deélingen van het Duitsche Arbeidsfront en
van de gemeenschap Kraft duroh Freude
alsmede voor de N.S. Hago en de P.0.
In zijn mededeeling zegt Ley verder, dat
het Arbeidsfront de organisatie is van de
gemeenschap van alle Duitschens. Werkne
mers en werkgevers zijn hier één in he':
inzicht dat de arbeid van iederen Duitscher
ten behoeve van hei geheele volk geschiedt.
Verder wordt gemeld, dat ter voorberei
ding van deze maatregelen Vi'ijdag te Ber
lijn een gemeenschappelijke vergadering
heeft plaats gehad van de vertegenwoordi
gers der betreffende organisaties onder
voorzitterschap van Dr Ley. Deze heeft toen
geconstateerd, dat de wijzigingen op 1 Och
van kracht kunnen worden.
CHERON UITGEFLOTEN
PARIJS, 1 Oct. Toen de Fransche Minister
,van Justitie Chéron gisteren te Celestan aan
kwam, werd op het perron uit de menigte
gefloten, wat zich herhaalde toen hij gister
avond te Metz arriveerde om in bet gebouw
van de Prefectuur te overnachten. Voor het
gebouw verzamelde zich een fluitende en
joelende menigte die door de politie moest
worden verspreid.
Het Duitsche Oogstdankfeest op
Bückenberg
Een rede van Hitier.
Op den Bückenberg bij Hameln is Zondag
het Duitsche Oogstdankfeest gevierd.
701)000 Duitschers waren er bijeen geko-
Door 80 luidsprekers werden op het feest
terrein de gesproken woorden voor de aan
wezigen hoorbaar gemaakt.
Adolf Hitler, die, komende uit Goslar, per
auto arriveerde en met stormachtige toe
juichingen werd ontvangen, hield, nadat
eerst de Rijkspropagandaminister Goebbels
gesproken had, een rede.
Hij sprak over het wonder der herleving
van het Duitsche volk. Toen de nationaal-
socialisten 30 Januari van het vorige jaar
aan de regeering kwamen, hadden vijftien
jaren wanbeheer de steden financieel ge-
ruineerd. de dorpen stonden voor een cata
strofe, bedrijven en fabrieken moesten ge
sloten worden, de boerenstand verkeerde in
ontbinding en een derde van alle werklie
den wist geen uitkomst meer. De moeilijk
heden waren zoo groot, dat de tegenstan
ders verwachtten, dat de natiónaal-socialis-
ton zich geen week zouden kunnen handha
ven of hoogstens drie maanden zouden
kunnen regeeren. Millioenen wanhoopten en
werden onverschillig. Tegen deze onver
schilligheid heeft het nationaal-socialisme
derr strijd aangebonden. Het heeft geloof ge-
wekï in de toekomst en het succes is geko
men. Een bijeenkomst als deze is het beste
bewijs, dat de onverschilligheid overwon
nen is. Nog zijn er vele zorgen, maai- deze
beteekenen geen capitulatie. Al is de levens
standaard van vele Duitschers nog verre van
'oldoende, dit kan ons niet in de war bren
gen. Tenslotte zal ook hier de taaie wil en
de harde schedel tot succes leiden.
Wij zullen door onze moeilijkheden nooit
bedwongen worden, hoezeer onze tegenstan
dei's onze ineenstorting wenschen. In het
ergste geval zullen wij er nog onafhankelij
ker door worden.
Onze tegenstanders verwachtten, dat. do
S.A. een revolutie zou veroorzaken, doch
slechts enkele krankzinnige misdadigers zijn
gevallen en de partij is sterker dan ooit.
Na den dood van den grijzen rijkspresident
hadden wij den toestand in 20 minuten ge
regeld.
Des middags hield de rijksleider voorden
boerejistand, Walter Darré, een redevoe
ring, waarin hij de moeilijkheden besprak,
welke men heeft moeten overwinnen om
eenige duizenden arbeiders wederom te
•erk te stellen.
Dreigende Kabinetscrisis
in Spanje
Heden is te Madrid het parlement her
opend.
Deze gebeurtenis werd met spanning te
gemoet gezien, omdat de leider der katho
lieke volksactie. Gil Robles, aan den yoor-
'ond ervan ondubbelzinnig verklaard heeft,
dat hij tegen de regeering-Samper zal stem-
?n wegens haar onsamenhangende en
■akke politiek gij de Catalaansche en Bas-
kische geschillen.
Te verwachten is. dat het ministerie spoe
dig ten val zal worden gebracht, want de
katholieke volksaotie is de sterkste oppo
sitiepartij.
ONGERUSTHEID OVER STEGERWALD.
In katholieke kringen in Duitschland
maakt men zich. bericht „De Tijd", ten zeer
ste ongerust over het lot van oud-minister
Dr. Stegerwald. De voormalige rijksminis
ter van Arbeid, die een leidende figuur was
in het Centrum, werd onmiddellijk door de
nationaal-socialisten uit zijn ambt ontzet en
leefde verder met zijn familie in afzonde
ring. Sinds enkele weken is Dr. Stegerwald
echter spoorloos verdwenen en maakt men
zich zeer ongerust over hem. Volgens som
migen zou Dr. Stegerwald nog juist op het
laatste oogenblik naar Engeland hebben
kunnen vluchten; in Duitschland is men
echter de meening toegedaan, dat Dr. Ste
gerwald het slachtoffer is geworden van den
haat zijner politieke tegenstanders.
VIER DOODEN BIJ VLIEGONGELUK
Uit Londen: Een verkeersvliegtuig, dat
onder weg was van Haston naar Parijs en
aan boord waarvan zich vier personen be
vonden, is bij Shoreham in Kent neei'ge-
stort. De vier inzittenden zijn gedood.
Spoorwegongeluk in Lancashire
Twaalf dooden, veertig gewonden
Uit Fleetwood werd Zaterdag gemeld: De
expres/trein LondenFleetwood, die aan
sluit op de boot naar Belfast, is gisteravond
om negen uur in de nabijheid van het etaiion
Winwick tusschen Liverpool en Manchester
in volle vaart op een boemeltrein gereden.
De eeiste twee wagons van den exprestrein
worden in elkaar gedrukt.
Bij deze treinramp zijn 12 personen om
het loven gekomen en 40 gewond.
Tienduizenden koelakken
krijgen gratie
Teeken van evolutie van het Sovjet-regiem
Het centraal executief comité der Sovjet-
Unie heeft na zijn zitting van gisteravond
besloten, tienduizend koelakken, die in de
afgeloopen jaren door de Sovjetregeering
zijn verbannen wegens hun sabotage van de
uitbreiding van de landbouw en van de col
lectiviseering van de boerenbedrijven gratie
Ie verleenen en hun toe te staan naar hun
oude woonsteden terug te keeren. Het be
sluit wordt in verschillende kringen be
schouwd als het beste bewijs van de evolutie
in het Sovjet-regiem in de laatste jaren en
van de gestabiliseerde positie van het land.
Het congres van de Sovjet-Unie zal op 15
Jan. a.s. te Moskou bijeenkomen.
Men schat het aantal stemgerechtigden,
van de 160 millioen inwoners der Sovjet Unie
thans op ongeveer 90 millioen.
De Lindbergh-affaire
Nieuwe arrestaties
Uit New-York: In verband met het onder
zoek tegen Hr.upfcmann hebben nieuwe ar
restaties plaats gehad.. Zoo zou ook een
vrouw door de politie naar New York ge
bracht zijn.
Van meer .gewicht lijkt echter de arresta
tie van een man en een vrouw uit Chicago.
De politie is van meening, dat men bij den
man te doen heeft met een zekeren langge-
zoohten „John", die betrokken zou zijn ge
weest bij het in ontvangst nemen van het
losgeld. De gearresteerde verklaart overigens
James Bowman te heeten. Hij heeft toegege
ven, dat hij een tuchthuisstraf van eenige
jaren heeft ondergaan.
Het psychiatrisch onderzoek van Haupt-
mann wordt ingesteld door een commissie,
welke samengesteld is uit één medicus, die
door Foley is aangesteld, één die door de
verdediging aangewezen 16, terwijl drie
andere deskundigen hem de volgende week
wederom aan een onderzoek zullen onder
werpen. Verwacht kan worden, dat het pro
ces tegen Hauptmann omstreeks 10 October
a.s. een aanvang zal nemen.
HET MARXISTISCH EENHEIDSFRONT
IN FRANKRIJK
PARIJS, 1 Oct. De bladen van het Marxis
tische eenheidsfront hebben reeds eenige
dagen geleden groote betoogingen aangewon
digd die op 13 Oct. zullen beginnen met een
opmarsch van socialistische en communiti-
sche -stoottroepen. De rechtsche organisatie
van oud-frontstrijders heeft thans haar 9000
leden opgeroepen zich gereed te houden
eveneens de straat op te gaan om te betoo
gen tegen de socialisten en communisten.
Een plakkaat, waarin daartoe wordt opgeroe
pen wordt heden in Parijs verstrekt.
JAPANSCH STOOMSCHIP GEZONKEN?
Uit T o k i o: Volgens nog onbevestigde berich
ten is het Japansche stoomschip „Tajan Maroe"
door onbekende oorzaak bij Dagoesjan gezonken.
Het stoomschip, dat slechts een zwakken radio
zender aan boord aan, zond S.O.S.-seinen uit, die
werden opgevangen door een Japanschen torpedo
jager en een mijnenlegger. Deze beide oorlogs
schepen zijn te hulp gesneld.
Volgens eveneens onbevestigde berichten be
vonden zich op het schip 171 passagiers, o.w. 120
Mandsjoerijsche arbeiders, die zouden worden aan
gesteld bij den aanleg van een nieuwen weg bij
Dakoesjan.
TERECHTSTELLING
Uit Hamburg: Zaterdagmorgen is de op
25 Sept. ter dood veroordeelde Jasper, die
er van beschuldigd werd, betrokken te zijn
aan verschillende moordon op nationaal-
socialisten, op de binnenplaats van cle ge
vangenis met den bijl terechtgesteld.
GECOMPLICEERD SPOORWEGONGELUK
In York (Pcnnsylvanic) werden een machinist
en een spoorwegarbeider bij een treinbotsing
gedood. Dit ongeluk blijkt een zeer grootcn om
vang te hebben gehad. Bij de ontsporing waren n.l.
niet minder dan drie goederentreinen betrokken met
in totaal vier locomotieven. De dertig eerste wa
gons van een Oostwaarts rijdenden trein vlogen
uit de rails, waardoor de naastliggende spoor ver
nield werd. Dit had weer tengevolge, dat een West
waarts rijdende trein ontspoorde met twee loco-
motleven en zestien wagons. Een derde trein, die
op een parallelspoor naderde, reed op de ruines
in, met het gevolg, dat ook van dezen trein zeven
wagons ontspoorden. Dc materieele schade is
uiteraard buitengewoon groot. Verdere persoon
lijke ongelukken hadden echter niet plaats.
Gemengd Nieuws
De filmbrand te Hilversum
Naar wij vernemen zijn de aanvragen
van de filmvertooning te Hilversum, welke
waren ingediend door den agent van politie,
van Beigen-I-Ienegouwen in zijn kwaliteit
van voorzitter der Heilige Garde in de Hei
lige Hart-Parochie, bij de politie terugge
vonden. Deze aanvragen zijn voorzien van
een paraaf van den waarnemend hoofdin
specteur van politie Niewold en van het
woord „goed".
Hieruit blijkt dus, dat de vergunningen
inderdaad door de politie waren verleend.
Oplichter van 12.000
aangehouden
Een doortrapte boef
Door de rechersche te Nijmegen is in
samenwerking met de Duitsche recher
che te Aken aangehouden, de 31-ja-
rige J. B. uit Essen, die eenigen tijd
geleden op veTvalscbe girobiljetten
een bank te Nijmegen voor f 12000 had
opgelicht.
Hij inde het geld op den naam van Lud-
vvig Baumer, die de cheques ook ondertee
kend had. Bij een tweede bank te Nijmegen
hal hij een poging tot oplichting gedaan
voor achtduizend gulden. Het geld werd
daar opgenomen door B's makelaar en
moest afgegeven worden in Maastricht. In
Limburg's hoofdstad verscheen Ludwig Bau
mer evenwel niet. Hij had blijkbaar schrik
gekregen njet gevolg, dat de adbt duizend
gulden naar Nijmegen wérden teruggezon
den en aan de opgelichte bank werden te
ruggegeven toen het bedrog aan het licht
kwam.
Doodelijke auto-ongelukken
Zaterdagmiddag heeft te Nieuwerbrug aan
den Rijn nabü het hotel „De Krom" een ern
stig ongeluk plaats gehad. Op deze hopgte
naderde een vrachtauto, komende uit de
richting Utrecht. Een soldaat liet zich, op de
fiets gezeten, door deze vrachtauto door
middel van een touw voorttrekken. Een an
dere aulo naderde en toen beide wagens in de
bocht waren gekomen, kon de soldaat door
de groote vaart zich niet meer vasthouden en
sloeg hjj tegen de uit de richting Leiden
komende auto op. Zwaar gewond is hij opge
nomen en naar liet algemeen ziekenhuis te
Woerden vervoerd, waar hij 's avonds is over
leden. De omgekomen soldaat was de 20-
jarige Teesink uit Gouda.
Zaterdagavond is te Wesel in Duitschland
een verkeersagent, die op een motorfiets reed,
door een zware vrachtauto van de firma
W. uit Nijmegen aangeredpf en op slag l
dood. De Nijmeogsche chauffeur G. werd ge
arresteerd en de auto werd in beslag
Auto- en motor-ongelukken
Te Amsterdam kwamen twee auto's
een taxi en een luxe-auto met elkaar in bot
sing op hel J. D. Meyerplein op den hoék
an de Rapenburgerstraat. Ten gevolge hier
an werden twee inzittenden licht gewond
door glasscherven. De auto's werden be
schadigd.
in de Oosterparkstraat kwam een mo
torrijder in botsing met een taxi. De 37-
jarige berijder W. werd tegen den grond
geslagen en moest door den G.G.D. met
hoofdwonden naar hot Onze Lieve Vrouwe
gasthuis worden vervoerd.
Op. de hoek van de Utrechtschestraat en
Heerengracht is een veertigjarige man bij
heL oversteken van do weg door een bij
wagen van lijn 11 aangereden. Hij kwam
te vallen en kwam daarna in botsing met
een juist passeerend motorrijwiel. Met zware
inwendige kneuzingen werd dc man- afkom
stig uit Haarlem, door de G.G.D. opgenomen
en naar het. Binnen Gasthuis overgebracht.
Te Bergen c^p Zoom is een tractor
met aanhangwagen van de firma Borre-
mans uit Hoogcrheidc, bestuurd door een
zoon van den eigenaar, komende uit de rich
ting Roosendaal, op de Wouwsoheweg, door
dat de bestuurder plotseling de macht over
het stuur verloor tegen een links van de
weg staande boom aangereden. De boom
knapte, af, de carrosserie van de tractor
ard totaal versplinterd, terwijl het onder
stel gedeeltelijk verwrongen werd. Dechauf
t'eur kon nog uit de wagen springen, doch
kwam te vallen en liep daarbij ernstige ver
wondingen op Hij werd naar het Algemeen
Burger Gasthuis vervoerd, waar dr Van
Zalm, de eerste hulp verleende. B. had een
gebroken arm en een zware schouderfrac
tuur bekomen.
Te Oud-Gastel stak een luxe auto. van
Hartman, uit Dint"loord- plotseling schuin
de weg over. De fiuto reed tegen de gevel
van het woonhuis der familie Vérkolen. De
chauffeur wilde aanrijding met een grootcn
hond voorkomen en remde krachtig, doch
de aanrijding was niet meer te vermijden
en het cadaver van de hond. die op slag
dood was, zat tusschen rem-, as- en veeren-
stel opgesloten. Hierdoor verloor de bestuur
der de macht over zijn auto, welke schuin
dwars over de weg in de gevel van genoemd
gebouw terecht kwam. met het gevolg, dat
het grootste gedeelte van de gevel instortte
en de auto het huis binnendrong. De be
stuurder en zijn passagier, de kolenhandc-
laar B. on diens zoon, kwaxnen mét de
schrik vrij.
Te W veil en is door de gladheid van
de weg ern auto, welke bestuurd werd door
W. uit Eindhoven op dc Graafsehe baan
tegen een langs de weg staande boom ge
reden. In de auto waren behalve den chauf
feur nog twee dames gezeten. De dames
kwamen mét dc schrik vrij. De chauffeur
werd evenwel ernstig gewond en is naar de
woning van een dokter te Wychen vervoerd.
Te Terheydcn (N.-Br.) reden in den
nacht van Zaterdag op Zondag de drie ar-
tisten Denijs Beuker en Ostra isc een auto-
tosn van tegenovergestelde richting twee
wielrijders naderden, waarop O tra, die
stuurde, de lichten doofde. Op' het zelfde
nogen-blik vloog de wagen van de weg en
kwam tegen een paal terecht, waarop hij
kantelde. Denijs en Beuker konden de wa
gen, wélke ernstig beschadigd was, na eeni
ge moeite verlaten. Ostra zat echter zoo
danig bekneld, dat hij niet dadelijk kon
worden bevrijd. De heide eerstgenoemde
heeren hebben daarop hulp gehaald, waar
na de artisten per ziekenauto naar hét St
Ignatiusziekenhuis zijn vervoerd. Daar bleek
dat Ostra ecu. gecompliceerde linkerarm-
fracthur had bekomen. Hij is ter verpleging
in het ziekenhuis opgenomen. Denijs, die
naast den bestuurder was gezeten, had
slechts eenige onbelangrijke verwondingen
opgeloopcn. Beuker had eenige diepe snij-
wonden aan de handen, doch kon evenals
Denijs het ziekenhuis verlaten.
Dé toestand van Ostra is naar omstandig
heden redelijk wel.
Te Ridderkerk is de motorrijder
O. uit H. I.-Ambacht op de nieuwe Rijksweg
ondér deze gemeente tegen een voor hem
uitrijdende auto gehotst. Met een beenbreuk
en eenige ernstige vleescliwonden is hij naar
het ziekenhuis vervoerd.
Te Voorschoten zou de motorrij
der De B. uit Leiden met als duorijdster
mej. L. W. te Voorschoten een vrachtauto
van de N V. Rouppe v. d Voort uit. Den
Haag voorbij rijden, toen de chauffeur van
de vrachtauto iets naar links moest uitwij
ken voor een transportfiets De motorrijder
I
Paul C. Kaiser's Zangconcours
EEN VOORTREFFELIJK SLOT.
Gelyk we de vorige week schreven, konden
e nu niet bepaald enthousiast zjjn
tot dusver behaalde resultaten op het groote
nationale zangconcours, hetwelk al een drietal
Zaterdagen achtereen te Scheveningen gehou-
den werd.
Het meeste succes voor den initiatief-nemer,
Paul C. Kaiser's gemengd koor „Harmonie",
lag tot dusver eigenlijk alleen in het groote
aantal vereenigingen, dat tot deelname beslo
ten had.
Maar zie, wat we gehoopt hadden, is in ver-
vulling gegaan. De laatste dag is zonder over-_
dryving een femonale geworden! Van de
'ereeiugingen wisten er niet minder dan 14
•p een eersten prijs beslag te leggen, terwijl
de vijf overigen met een tweeden prijs gingen
strijken. Mei een derden pryis behoefde dus
geen enkele genoegen te nemen en zonder
prijs ging er uiteraard ook geen enkele
Het behoort stellig tot de grootste zeldzaam
heden, dat een concoui's op zulk een schitte-
x'ende wijze eindigt en het publiek heeft der
halve naar hartelust kunnen genieten.
De extra-verrassing van dezen dag was de
eere-wedstrijd, waax-voor zelfs zeven gegadig
den waren. Dat er tenslotte twee moesten ai-
vallen, was uitsluitend te wijten aan het feit,
dat deze twee wegens onvolledigheid niet meer
aan dezen eindkamp konden mee doen.
Laten we thans de uitslagen volgen:
Afd. B: Dubbelmannen-kwartetten: Haagsch,
Crisis Ensemble le pr. 306 pf)
Afd A. Dobbelmannen-kwartelten ^Zang-
lust" uit Bolnes le pr. (310 pj.
Aid. A. Vrouwenkoren: Schoonhoven's Da
meskoor le pr. (303 p.)
Eere-Afa. Gem, Kox-cn: „Zingt den Heere"
uit Hilegom 2e pr. (29S p.); „Zang en Vriend
schap" uit Ouderkerk le pr. (354 p.
Afd. Uitnemendheid Gem. Koren Chr. Gem,
Zangver. „iZanglust" uit Peniis 2e pr. (270 p..
Afd. A Vrouwenkoren: „Excelsior" uit iZalt-
bommel le pr. (309 p.).
4e Afd. Gem. Koren ,/Zang en Vriendschap"
uit Bolnes le pr. (306 p.)
Afd. Uitmuntendheid Gem. Koren: „Excel-
siox'" uit Zaltbommel le pr. (336 p.).
Naald wijk sell Gem. Koor le pr. (338 p.)
Eere Aid. Gem. Koren: „Euterpe" uit Vrees
wijk 2e pr. (277 p.)„Het Laakkwartier" uit
Den Haag 2e pr. (296 p.); „Excelsior" uil
Schiedam le pr. (400 p.).
Afd. Uitmuntendheid Mannenkoren: „A.V,
S." uit Rotterdam 2e pr. (297 p.); „St. Caeci-
lia" uit Treebeek le pr. (319 p.)
Eere Afd. Mannenkoren: 's-Gravenhaagsche
Politie MjZ.V. „Entre Nous" le pr. (357 p.).
„Delftsche Nijverheid" le pr. (390 p.); Zalt
Rommel's Mannenkoor le pr. (349 p.); Chr,
Zangver. „Maassluis' Mannenkoor" le pr,
(322 p.).
De resultaten van den hierna gehouden eere
wedstrijd waren:
Delftsche Nijverheid le pr. (Medaille van "utl
H. M. de Koningin); „Entre Nous" uit Den
Haag 2e pr. (Medaille van den Burgemeester
van Den Haag); Gem. Koor „Excelsior" uil
Schiedam 3e pr. (van de Haagsche Tramweg-
Mij); Naaldwijksch Gem. Koor 4e pr. (krans
firma Luna); Zalt-Bommel's Mannenkoor, 5e
prys.
„iZang en Vriendschap" uit Ouderkerk i
„Excelsior" uit Zaltbommel vielen wegenis
voltalligheid uit.
iZooals men ziet, hebben we hierboven x
teveel gezegd toen we het haden, over i
fenomenale dag. Rest ons nog eenmaal meldi
te maken van de heeren J. P. J. Wierts (DenjLohr
Haag), Fred. Roeske (Amsterdam)
Raad (Den Haag), die als leden der jury i
zooveel nauwgezetheid en ernst zich van hui
taak hebben gekwetexx.
Van
moest plotseling remmen- waardoor mejJt
L. W. van de duo afviel op de straat en
ernstig aan het hoofd werd verwond. Na
dat zij door een dokter was verbonden, is
zij naar haar woning gcbi'acht, waarna
bleek dat zij een hersenschudding en een
verbloeding had. Zij is later naar het Dia-
konessenhuis te Leiden gebracht. De motor-
ï'ijder De B. die oogenschijniijk geen verwon-
dingen had bekomen en op eigen gelegen B
heid naar zijn woning was gegaan, heeft
zich eveneens onder doktersbehandelingjfjiip
moeten stellén. Waarschijnlijk heeft hij in-Hoen
wendige kneuzingen en een bloeduitstorting},
in de heup.
Reisbrieven van Prof. Dr. V. Hepp
iv -i
De zee en het spel
De zee lijkt van vloeiend en golvend asfalt. Geen groene, geen
hlauwe tint meer, enkel zwart Ze kreeg die kleur nabij het
zwarte werelddeel. Oorzakelijk verband ligt hier natuurlijk ver.
Zoo ziet de zee er weinig majestueus uit Doodschheid maakt
haar kil. Alleen het kielzog brengt afwisseling. Uit het zwart
woelt het wit naar boven, dat even in blauw overgaat om dan
weer in rouw te verzinken. Na de golf van Biscaye passeer
de geen enkel schip. Geen meeuw begeleidt ons. Slechts een
enkele passagier leunt over de verschansing en staart over het
sombere vlak. Lang blijft hij niet staan. Zoo'n zee boeit niet.
Daarbinnen schettert de muziek, schatei-t de lach. De bootbevol
king bekommert zich niet om de entourage. Zij is blij, dat de
lucht bewolkt blijft. Dan blijft de hitte uit. Men kan zich ver
maken in spel. Droomen en peinzen zijn uit den tijd. Zij hebben
Cxet het sentiment de vlucht genomen.
Madeira.
De boot ligt voor anker, als de passagiers ontwaken. De patrijs
poort is de monocle, waardoor men land ziet. Fluks naar boven.
In morgenstemming maakt het eiland Madeira zijn opwachting.
Madeira lokt daar als een oase in de asfalt-woestijn. Het schip
wordt weer door groen water omkabbeld. Want het is vroeg en
daarom is de baai rustig. Als gewoonlijk streek ons schip neer
yoor Finchal, de hoofdstad van dit eiland. Zij vormt een amphi
theater, waarvan de zee het platform uitmaakt, zegt een beschrij
ving, die ons in de hand werd gestopt Ditmaal is die pactische
ontboezeming heusch korrekt, in tegenstelling met de reclame,
waaraan vereenigingen voor vreemdelingenverkeer zich dikwijls
schuldig maken. De huizen klauteren stoutmoedig tegen de
halve-man-vormige bergen op. De meeste rusten uit op beschei
den hoogte. Maar daarboven bewegen zich de echte klimmers.
En dan hebt ge nog de eenzame waaghalzen in hun khaki-pak
en met rooden kap. Op den kruin der bergen een witte wolk om
te vergoeden, dat we in dit seizoen de sneeuwbedekking moeten
missen.
Duikelaars aan 't werk.
Daar komen de eerste bootjes naar het schip. Vooral de duike
laartjes trekken de aandacht. Een man pakt een bijna zwart
gebi'and jog van een jaar of 13, 14, bij het eenig kleedingstuk,
dat het aan heeft, een zwembroekje van het kleinste formaat,
maakt een beweging alsof hij het over boord wil gooien en
'X III stond ïn ons blad yan 21 September jl.
schreeuwt dan naar de passagiers: voor een sixpence. Een six
pence 't kan ook een één of twee shillingstuk zijn, vormt
kringen in het water. Met lenigen sprong duikt het jog naar
de diepte, blijft een paar seconde onder water, klampt zich aan
den rand van de boot vast, wordt binnengehaald en terwijl hij
het hoofd schudt als een hond, die met het natte element heeft
kennis gemaakt en het water hem uit neus en mond spuit,
toont hij vol trots, het opgevischte muntstuk en voor hij nog
met een ruwen badhanddoek is afgedroogd, ziet hij weer een
cirkel in het water en herhaalt hetzelfde spelletje. Gevaar schijnt
er niet bij te bestaan. De duikelaartjes maken den indruk kern
gezond te zijn. Men zou onzen bleekneuzen haast zoo'n kuur toe-
wexischen. Inmiddels zijn er ook handelaars in hun bootjes het
schip genaderd. Als een bijen-kolonie omzwermen de schuitjes
de Winchester Castle. Maar vooralsnog vlot de handel niet. Dat
lukt beter, als de passagiers hun uitstapje op het eiland hebben
Naar land.
Langs een houten 'trap daalt men in een motorboot af. Bij het
landen mex*kt men van de douane geen spoor. Daax-voor heeft
de maatschappij wel gezorgd. Velen blijven wat op de pier wan
delen en bekijken winkels. Een andere groep heeft een verdere
en hoogere excursie in den zin. Aan de kade staat een ossenslede
gereed om u naar het station te bi'engen. Ze nemen de plaats
van onze trams in. Alleen kan men er zich in kussens neder-
vleien. De straten, althans het deel, dat voor rijverkeer is be
stemd, zijn ten behoeve van die sleden geplaveid met gladde
steenen, welke eenigszins den vorm hebben van eierkolen, doch
nog kleinei'. Een langwerpig kussen gedrenkt in smeei-olie wordt
van tijd tot tijd onder de slede gelegd, opdat die nog beter zou
glijden. De spieren der sterke dieren spannen zich. De voerman
stoot cowboy-kreten uit. Met voorzichtige sierlijkheid worden de
bochten genomen. Een bazaar is het eind van de tocht. Ge zijt
inmiddels een goede 100 M. gestegen.
Winkelen.
De bazaar is niet ver van het stationnetje van de tandradbaan.
Gij hebt een twintig minuten tijd. Dat is slim overlegd. Want
alle passagiei's, zonder uitzondering loopen den winkel binnen
en koopen iets. Trouwens op dat punt zijn de bewoners van het
eiland geslepen. Als ge straks in het treintje zijt gestapt, staan
er op de paden daarnaast elke 50 of 100 M. jongens en meisjes.
Zij bedelen niet. Zij werpen een of andere prachtige bloem op
de bank, waar ge zit. Ze verwachten, dat ge daarvoor een klein
geldstuk naar buiten zult gooien of dat ge anders den bloem
weer uit den trein laat vallen. Als ge aan ieder wat woudt
geven, zoudt ge niet alleen zwaar bevi'acht met bloemen boven
komen, maar ge zoudt ook een halve hectoliterzak met specie
moeten meenemen om te ontwaren, dat er aan het eindpunt
geen cent meec inzit.
Finchal, dc hoofstad van Madeira,
Op den top van den berg gebruikt ge ïn het kraakzindelijke
hotel-restaurant het ontbijt. Van hier hebt ge een verrukkelijk
uitzicht over de baai en de omgeving. De huizenrijen worden
door een bloemenweelde onderbroken. De wondermooie hydran-
ge is hier koningin in het bloemenrijk. Ook de eucalyptus, de
steeds ontvellende boom, spreidt zijn waaier open. Maar boven
al gedijen hier de palmen, veel beter dan b.v. aan de Rivièra.
Vreemde vruchten hangen te stoven in de zon. Wel kan Madeira
in rijkdom van vruchten en bloemen en boomen de vergelijking
met Californië niet doorstaan, maar toch blijft het voor ons
Noordelingen, een tooverland. En dan zoo dichtbij. Slechts drie
en eexx halve dag van Southampton.
Toboggan-tocht
Men heeft de keus om met het treintje naar beneden te gaan
maar dat doen alleen bange naturen of met een toboggan
een rieten glijtuigje, dat nu eens geduwd dan weer getrokken
wordt, al naar het terrein klimt of daalt. Hiervoor zijn echter
geen ossen gespannen, maar „running boys", hardloopende jon
gens, zooals de officieele beschrijving zegt Een van de „jongens"
die de toboggan, waarin ik zat, veilig naar beneden had te bren
gen, had zeker de vijftig achter den rug, de ander de vijfen
twintig. Het was yoor hen geen gemakkelijke karwei. Zij hijgden
als paarden. Wel moeten ze sterke longen bezitten om dit be
roep uit tfi oefenen. De weg, ^velken de toboggan volgt, is inge
nieus geconstrueerd. Hij bestaat uit bolvormige trappen, gemaakt
uit de boven beschreven bobbelsteenen. Tusschen elke trap ligt
een strook ongeplaveide grond, waar de jongens het zoo noodige
hol voor den voet vinden. Bij de talrijke bochten hoort men de
vrouwelijke passagiers gillen, want metterdaad onthaalt dol
toboggan ons door op verx*assende bewegingen. Zoo worden
dan weer bij de bazaar in de nabijheid van het station afgezet.
De „jongens" houden hun hand op, gelijk dat op Madeira alge
meen gebruikelijk is. Trouwens, ook langs de toboggan-weg we
melde het weer van knapen en meisjes, die een spiering uit
wierpen om een kabeljouw te vangen. Een enkele ongelukkige
houdt een diepen hoed zoo, dat er gemakkelijk een muntstuk
in kan worden gemikt. Andere kereltjes vergezellen het voer
tuigje al kopje over duikelende totdat ze beet hebben. De vreem
delingen-exploitatie is hier wel zeer intensief. Toch krijgt men
niet den indruk, dat dc inwoners van Finchal, een stad van
bijna honderd duizend inwoners, er bijzonder wel bij varen. Da
armoede kijkt uit huizen en kleerea.
Handel aan de valreep
Met de ossenslede gaat het dan verder naar de pier. De motor-
