Nieuwe Leidsche Courant | 1934 | 5 september 1934 | pagina 6

Gemeenteraad van Leiden

WOENSDAG 5 SEPTEMBER 1934

TWEEDE BLAD PAG. 6

Het ambtenaren-reglement vastgesteld. Debat over de
voorstellen van de s.d.a.p. en haar petitionnement Alle
roode voorstellen verworpen

Gistermiddag zette de Raad de Maan
dagavond a/gebroken behandeling van het
Ambtenaren- eu Werklieden-reglement
voort. 9_.-

Voorwaardelijke etraiien

Bij art. 57 (disciplinaire straffen) verde
digt dc heer Kpipe ra (s.<La.p.) een amen
dement-Kuipers, Verwey en Scliüller om
de bepaling, waarin de mogelijkheid van
een hoogere geldboete dan 10,geopend
wordt, te schrappen.

Vervolgen» is er een amcndcment-Gaslm-
ga, v. Es, Eikerbout, Beekenkamp. Wil
brink en Bergers, voorstellende om de voor
waardelijke oplegging van straf te schrap
pen, welk amendement door wethouder
Gosling a (a.r.) wordt verdedigd, die
meedeelt, dat B. en W. het zij het niet
eenstemmig hebben o\ergonomen. Spr.
vreest van voorwaardelijke straf een ver
slapping van do tucht.

Wethouder Tepe (r.k.) verbaast zien
over het amendement-Kuipers c.s., daar de
ze bepaling aldus is geformuleerd in liet
G O. Spr bestrijdt hot door wethouder
Goslinga c.s.'ingediende amendement. De
vrees, dat het tuchtrecht zou verslappen
deelt spr. niet. Dat gevaar zou alleen to
duchten zijn, wanneer de oorwaardelyko
straf onoordeelkundig wordt toegepast.

De heer Verwey (s.d.a.p) sluit zich hij
wethouder Tepe aan. Hij acht do mogelijk-
beid van voorwaardelijke bestraffing een
groot voordeel

Do hoer Wilbrink (c.h.) vindt, dat
voorwaardelijke straf thuis hoort in het
rriminoele recht, maar niet in het admlni
stratieve tuchtrecht.

Wethouder o s 11 n g a (a.r.) heeft al»
wethouder voor de bedrijven nimmer be
hoefte gevoeld ann een voonvaardelijke
>\eroordeeling. Als wij dat gaan toepassen
is het hek van den dam on kunnen wij
allo straffen wol afschaffen. (Steramen:
Och koml)

De lieer Mandors (r.k.): Al heeft de
heer Goslinga nooit behoefte gevoeld om
\oorwaardelijke straffen op to leggen, dan
was het misschien voor de delinquent
beter geweest als de voonvaardelijke be
straffing bestaan had. Spr. ziet geen prm-
ripioel verschil in het crimineele recht en
hoi tuchtrecht. Beide beoogen hetzelfde.

Wethouder Goslinga: Dat is geen
christelijk recht.

De heer M anders (r.k.): Christelijk of
niet, het is een algemeen beginsel, dat het
middel niet boven het doel mag uitgaan.

Wethouder Tepe (r.k.) zet nogmaul» ziin
standpunt uiteen en tracht den heer Wil
brink te vangen met diens eigen voorbeel
den en argumenten.

Het amendement-Kuipers c.s. wordt ver
worpen met 19 tegen 11 stemmen.

Voor: de S.D.A.P. en de hceren Vos en v.
Weizen.

Het amendemcnt-GoslingA c.s. wordt ver
worpen mot 22 tegen 8 stemmen.

Voor: de heeren Bergers, Beekenkamp.
Meynen, De Reede. Goslinga, Wilbrink, v.
d. Ileyden en Splinter.

Art. 75 wordt danma aangenomen met zv
tegen 1 stem. (De stem van den heer Gos
linga).

Bij artikel 77 komen aan do orde twee

amendementcn-Beekenkamp c.s., om een te
straffen ambtenaar-werkman of diens
raadsman in de gelegenheid te stellen de
stukken van te voren in te zien, terwijl hu
zich bovendien van een raadsman mag
voorzien.

Wethouder Tepe (r.k.) zegt, dat nu het
amendement-Beekenkamp inzake den raads
man bij schadevergoeding is aangenomen.
B. en W. deze amendementen o\ernemen.

Eenig debat ontstaat over de billijkheid
om over deze amendementen te stemmen
met de kans dat ze verworpen worden,
hetgeen tot een inconsequentie zou leiden.
Daarbij wordt er op gewezen, dat het hier
gaat om strafoplegging en bij liet vorig
amendement om de kwestie van schadever
goeding, zoodat de inconsequentie niet zoo
heel erg zou zijn.

De amendementen worden daarna z. h. s.
aangenomen.

Bij art. 80 verdedigt de lieer Verwey
(s.d.a.p.) een amendement Kuipers, Verwey
en Scliüller om bij de sollicitatie bij de
overlegging van een straflijst daarin slechts
de straffen van de laatste drie jaren te ver
melden.

Wethouder Tepe (r.k.) acht dit amen
dement noodeloos. Wie het strafregister
van een sollicitant wil weten, komt dat toch
wel te weten. En onjuiste inlichtingen mag
men toch niet geven.

Het amendement wordt ingetrokken.

Revolutionaire gezindheid

Bij art. 84 is opnieuw een amendement-
Kuipers. Verwey en Scliüller, voorstellen
de om het aangaan van een huwelijk of het
leven in concubinaat als reden van ontslag
te schrappen, evenals revolutionnaire ge
zindheid en lidmaatschap van een voor
ambtenaren -verboden vereeniging. Boven
dien behoort ongeschiktheid te blijken uit
een beslissing van den pensioenraad of
den Centr. Raad van Beroep.

De Vevvey (s.d.) zegt, dat deze bepa
lingen op aandrang van de regeering in de
verordening zijn opgenomen. Wat _moet
worden verstaan onder revolutionaire^" ge
zindheid? Dat zal afhangen van do Over
hcid, die op gegeven moment aan het roe'
is. De houding van het Leidsche personeel
wettigt een dergelijke bepaling niet. Spr.
wenscht niet mede te werken aan bepalin
gen, die in de richting van de dictatuur
gaan. Spr. vindt zulke bepalingen gelegen
heidswetgeving. Verder is spr. van mee
ning, dat ongeschiktheid moet blijken uit
een officieele uitspraak-

Mevrouw Bra gga ar—d e Does (s.d.)
keert zich tegen liet huwelijk als reden van
ont.slag. De overheid heeft zich niet te be
moeien met de wijze waarop de vrouw
,en daar gaat het hier om haar huwe
lijksleven wil inrichten. Wil men de vrouw
in huis houden, dan moet men ook conse
quent zijn en bij werkloosheid van den man
de vrouw niet uit huis sturen, omdat zij
pog wel wat. verdienen kan.

De heer Vos (v.d.) is het met het amen-
clement eens. De gewraakte bepalingen be
vorderen allerminst de eenheid van on#
volk.

De heer Van Weizen (comm.)

.Wacht van een ontslag bij concubinaat geen
enkele verbetering van do zeden. Integen
deel zal deze bepaling leiden tot allerlei
ontduikingen. Afgezien daarvan heef:
de overheid niet/het recht hier het zedelijk
leven der ambtenaren te regelen. Ontslag
wegens revolutionaire gezindheid acht spr.
Vanzelfsprekend ongeoorloofd. Hier komt
een fascistische tendenz tot uiting. Spr. wil
geen uiteenzetting geven van het verschil
fcusschen de eene dictatuur en de andere.

(Stemmen: waarom niet? Willen we graag
hooron). Spr. verheerlijkt de Sovjet-dicta
tuur, welke naturlijk een heel Andere is
dan overal elders. Dwangmaatregelen als
de voorgestelde zullen op den duur onhoud
baar blijken.

De heer Wi I brink (c.h.) ziet in dc hu
welijksbepaling slechts dit. dat de Overheid
wil beletten, dat één gezin tweemaal uit
dc Overheidskas put. Ontslag bij revolutio
naire gezindheid en bij lidmaatschap van
een verboden vorooniging, vindt spr. niet
sympathiek. Hier beslissen wij niet meer,
wat al of niet schadelijk is voor do ge
meente, maar de ministers, 't Is een gelo-
erenhoidsmaatregel zegt do heer Verwey,
maar was het Paascbcongres van do
S.D.A.P, (waar de S.D.A.P, haar revolutio
naire gezindheid verloochende) geen gele-
gcnhoidecongres? Spr is et' niet van over
tuigd, dat de S.D.A.P. minder revolutionair
is dan b.v. de N.S.B.

Wethouder Tepe gaat niet meer in op
de kwestie van de gehuwde ambtenares. De
bepalingen inzako tie revolutionaire gezind
heid moeten toch worden opgenomen, ook
al zal de rand ze verwerpen. Overigens zijn
zo zeer redelijk, omdat niet de staat er is
terwille van den ambtenaar, maar juist om
gekeerd, de ambtenaar is er terwille van
de Staat. Wat de vaststelling van de arbeids
ongeschiktheid betreft, geeft spr. in over
weging dit gedeelte van het amendement
In te trekken, omdat het onuitvoerbaar is.
Ronds is aangenomen een artikel, waarin
aan B. en W. de bevoegdheid wordt gege
ven con herkeuring aan to vragen, na oen
uitspraak van den Centralcn Rand van
-fit toep.

De hoor Verwey trekt het laatste go-
dnnltn van zijn amendement in. De rest van
hpt amendement wordt verworpen met 20
tegen 11 stemmen. Voor stemden do s.d.a.p.
on de heeren Vos en Van Wolzen. Voor liet
gedeelte om het lidmaatschap van oen ver
boden vereeniging als reden van ontslag te
schrappen stemde ook nog do heer Tobé.

Bij art. 87 (ontslag op 65-jarlgcn leeftijd)
verdedigt de lieer W ilmc r (r.k.) een
amendement-Wilmer, Beekenk&mp en Wil
brink. om de vrijheid van B. en W. om het
ontslag op to schorten, te beperken tot twee
jaar (hel ontwerp stelt vijf jaar voor). Spr
verdedigt dit aroendemont mot het oog op
de tegenwoordige tijdsomstandigheden,
waarin zoovele jonge menschcn staan to
wachten. Bijzondere omstandigheden kun
nen een afwijking rechtvaardigen ntaar vijf
jaar is te lang.

Wethouder T e p a is het met den heer
Wilmer in principe eens, doch ontraadt des
niettemin het amendement. Z. i. moot men
vrijheid hebben ivoor een ruimere termijn
dan tweo jaar.

Hot amendement wordt aangenomen mot
23 tegen 9 stemmen. Tegen de heeren Vos,
de wethouders, Meynen, Bosman, v. Weizen
on v. Eecke.

Bij art. 90 (pensioen) komt aan de orda
een amendement-Wilbrink, Eikerbout en
Bergers om aan een ambtenaar, die wegens
invaliditeit wordt gepensioneerd een uit-
keering te geven van zes weken salaris.

De heer Wilbrink (c.h.) verdedigt dit
amendement op billijkheidsgrondcn, omdat
niemand wegens invaliditeit wordt gepen
sioneerd, als hij van te voren niet geruimen
tijd ziek is geweest, wat zijn spaarpotje ge
heel heeft iverslonden, terwijl hij gewoon
lijk drie maanden moet wachten voor hij
zijn pensioen krijgt uitgekeerd.

De heer Beekenkamp (a.r.) vindt de
redactie wel erg royaal, omdat dit amende
ment nu ook van toepassing is op de hoog
ste ambtenaren. Z. i. is er voor de gemeen
te geen aanleiding om voor Sinterklaas te
spelen. De gemeentelijke hulpbank is er ook
nog.

De beer Bergers (r.kjiDat is juist een
argument voor bet amendement. Want de
menschcn komen nooit meer van hun af
betalingen af.

Wethouder Tepe (r.k.) heeft aanvanke
lijk veel voor dit denkbeeld gevoeld, maar
heeft zich later aangesloten bij de argu
menten, die de heer Beekenkamp heeft ont
wikkeld Zich wenden tot de gemeentelijke
hulpbank is absoluut niet oneervol.

Wethouder Goslinga (a.r.) verzet zich
eveneens tegen het amendement, vooreerst
omdat de redactie veel te ruirii is, i
vervolgens ook omdat hij de royaliteit veel
te groot en onnoodig acht, wat in de prac-
tijk tot verkeerde gevolgtrekkingen aanlei
ding zal geven.

De heer Wilbrink sc.h.) beperkt zijn
amendement tot salarissen beneden f 3000.

De heer M anders (r.k.) verdedigt het
amendement. De overgang van salaris naar
pensioen kan op zeer pijnlijke wijze ge
schieden en dit amendement helpt die
overgang verzachten.

Het gewijzigde amendement-Wilbrink c.s.
wordt aangenomen met 25 tegen 7 stemmen
Voor: de s.d.a.p. en de heeren Schone veld,
v. Tol, Vos, Bergers, Wilmer, Beekenkamp,
de Reede, Meynen, v. Rosmalen, Wilbrink,
v Weizen, v. d. Reyden, Mandors en Lam
bert.

Het reglement wordt daarna in zijn ge
heel z. h. st. aangenomen.

Voorstel tot het geven van namen aan ver
schillende straten cn een tweetal bruggen-

Goedgekeurd z. h. st.

Schoolgeldheffing,

Voorstel tot vaststelling van een verorde
ning, regelende de heffing van schoolgeld
voor het gewoon lager en uitgebreid lager
onderwijs te Leiden-

De heer van Stralen (s.d.) vraagt
welk bezwaar B. en W. hebben tegen hoo-
ger beroep bij den Raad van Beroep voor
dc directe belastingen. Verder vraagt spr.
inlichtingen omtrent de reclames bij de
vaststelling van het schoolgeld. Ook maakt
sp>\ er aanmerking op, dat do mogelijkheid
ontbreekt om de schoolgeldheffing totaal
kwijt te schelden op grond van onvermo
gen.

De heer Beeken'kamp (a.r.) ziet ook
niet in, waarom de gemeente Leiden zich
verzetten moet tegen de mogelijkheid van
hooger beroep, aldus ingaande tegen een
algemeen aanvaarde opvatting.

De heer de Reede (c.h.) is het in dit
geval geheel eens met B. en W. Het school
geld zit vast aan de belastingaanslag. Ieder
belastingplichtige kan van zijn aanslag in
beroep gaan. Waarom moet dezelfde belas
tingplichtige nog eens in beroep gaan voor
wat betreft zijn schooigeldaanslag, die aan
zijn belastingaanslag onverbiddelijk vastzit.

Wethouder Goslinga (a.r.) noemt de
bezwaren van dc heeren v. Stralen en Bee
kenkamp absoluut theoretisch. Openen wij
nogmaals de mogelijkheid van hooger be
roep, dan gaan allerlei menschen jiuttgloos.

in hooger beroep, hetgeen veel rompslomp
meebrengt om niots. De heer van Stralen
heeft gelijk wat betreft de invordering van
bet schoolgeld bij onvermogen. Doch spr.
ziet geen kans een andere gang van zaken
in dc verordening op te nemen. Het eenige
is dat spr. den ontvanger verzoekt zijn
practijk te/wijzigen en spoediger tot onin-
baarverklaring over te gaan.

Do heer van Stralen (s.d.) merkt nog
op dat er ook sehoolgeldaanslagcn zijn, dio
niet gebaseerd zijn op de belastingaanslag
Ook daar ontbreekt do beroepsmogolijkheid.

Wethouder Goslinga: Bij B. en W. Dat
is ook een fatsoenlijk college.

Dc heer Groene veld (s.d.): liet
schoolgeld zit automatisch vast aan do be
lasting. Maar bij onvermogen raakt dio
automaat blijkbaar defect.

Wethouder Goslinga geeft toe, dat
sommige schoolgelden niet gebaseerd zijn
op de belasting. Dat komt sporadisch voor
cn daarom is gocn beroepsinstantie noodig.

Do oorzaak van de „defecte automaat" van
«ten hoor Groenevold ligt in hot persoonlijk
inzicht, van den ontvanger.

Do verordening wordt daarna z, ft. st.
aangenomen.

Nog enkele hamerpuntcn.

Voorstel tot vaststelling van een verorde
ning, rogelende de invordering van school
geld voor liet gewoon lager- cn uitgebreid
onderwijs te I.eiden.

Goedgekeurd z. h. st.

Voorstel tot vaststelling van een verorde
ning. regelende do heffing van schoolgeld
voor het buitengewoon lager onderwijs to
Leiden.

Goedgekeurd h. st.

Voorstel tot vaststelling van een verorde
ning, regelende de invordering van .school
geld voor het buitengewoon lager oudenvijs
tc Leiden-

Goedgekeurd z. h. st.

Prnoadvies op de adressen van de Neder
landsehe Centrale Reddingsbrigade te Rot-
tordam en van de Kon- Verbondon Nodcrl.

Watersportvereon.' van den ANWB Toeris
tenbond voor Nederland, afd- Watertje ris-
me. on van den Nederl. ICanobond, inzako
het In hot leven roepen van een verordening
ter voorkoming vqn verdrinking bij bo-
oefening van do watersport-

Goedgekeurd i. h. st.

T><? vergadering wordt daarna geschorst
tot 's avonds 8.15 uur.

AVONDZITTING

Na heropening der zitting is aan de orde
Inperking dor werkloosheid

Praeadvies op bet voorstel van den heer
Van F.ck c.s., inzake inperking van dc werk
loosheid.

Hierbij komen tevens in behandeling het

Petionnémcnt van ilc S.D.A.P. en twen voor 111 llot prtlUonnoitienl ander» la zien
Stéllen-Van Stralen om tic regerntiR te den politiek anal otje. Want hij kan
verzoeken over tr Baan tot wederinstelling i velom en dat de lieer van fecit tverka-
van tie huurcommisale en om een van gj. I(k gelooft daarmee iet. te kunnen bero ken
en De heer Msndor* r.k.) zegt dat thans

ken met de sleur van afwachten.

Aandrang op de regeering.

De heer van Stralen s.d.) meent, dat
uit liet prae-advies een soort geringschat
ting blijkt voor de pogingen welke van do
zijde van de SDAP worden ondernomen. Er
wordt niet ingegaan op de onstellende ge
volgen van de werkloosheid. Doze gevolgen
zijn zoo groot, dat slechts buitengewone
middelen kunnen helpen. Het aafltal werk-
1 oozen was nimmer in de zomermaanden
zon groot als nu. Daaruit blijkt dat B. en W.
niet inct volle kracht stroven naar werk
verruiming. Er wordt nu don krachtige
jtolltiek van hot college, verwacht. Welke
werken zijn in de laatste- jaren uitgevoerd
en hoeveel arbeiders hebben daarbij werk
gevonden. Hoe staat het met de uitvoering
van het Levendaal plan?

Wethouder R o m ij n: Ja, wij trainee ren
expres.

Do beer v. Stralen: Ik mag tooh wel
belangstelling toonen.

Wethouder Romijn: Ik begrijp niet hoe
u zich nt-g interesseert voor oen werk waar
u zelf togen hebt gestomd.

De heer v. Stralen: Hoe staat het met
do gevraagde uitkeoring uit liet 60 millioen
fonds'' Wat do bouwvoorschottcn van lio'
Rijk betreft, wacht nten ook maar tijdelijk
af. Spr. heeft voorgesteld, om bij dc regee-
rlng aan te dringen op wettelijke maatrege
len lot verlaging dor huren, speciaal op de
instelling van een huurcoimnissie. Her
komt voor dat moor dan oen derde van de
ondersteuning der werkloozen aan den huis
baas moet worden afgedragen. Wij weten
wel dat de gemeente geen wetten kan ma
ken om particuliere huren omlaag tc druk
ken, maar de houding van het college kan
toch krachtiger zijn.

Hard werken en karig loon.

De heer Bosman (lib.) zegt dat de SD
AP wel greote critiek oefent, maar niet be
reid is om zelf in hot stadsbestuur zitting
te nemen. De SDAP blijft altijd een deba
tingclub, oefent druk uit op andoren, maar
blijft zelf bulten don strijd. Spr. had geen
ander dan dan een praeadvies Eerwacht
Zooals B en W dat hefbben gegeven Het ift
technisch en financieel niet doenlijk om
ann alles maar direct uitvoering te geven
vim hetgeen men wenscht. Wi! nten het
geld daarvoor leoncn, dan zal de belasting
wc-or verhoogd moeten worden, die toch al
veel te hoog ie. De heer van Kek wil wer
ken laten uitvoeren maar niet tegen do lage
loonen der werkverschaffing. Spr. meent,
dat het bitttfr treurig Is, wat dc gemeento
kan doen. De werkloosheid zal pas vermin
deren, wanneer de industrie tot bloei komt.
Als middel daartoe acht spr. het eenige:
Zuinig zijn, hard werken cn oen karig loon.
Dat staat diametraal tegenover het stand
punt van de SDAP. liet valt spr. moeilijk

m de vakcentrales.

Dc gevolgen der werkloosheid zijn inder
daad zeer zwaar en velen gaan er onder
gebukt, maar dc Christelijke arbeiders bo
tloeven gelukkig niet tot moedeloosheid tc
geraken. Hun geloofsvertrouwen zal hen
door dc grootste moeilijkheden heen helpen.

Antwoord van wethouder Splinter

Het woord is daarna aan wethouder
Splinter, die niet wil ingaan op het politiek
debat dat ontketend is, maar sleohts ntcdc
doelen, dat in het afgoloopen jaar 28 wer
ken van gemeentewege zijn aanbesteed tot
bedrag van f 852.000, waardoor aan ruim 100
werklieden arbeid is verschaft. In voorbe-
rciding zijn thans nog werken tot een
'n bedrag van f 72Ö.60C. Men kao dus niet zeg
gen, aal Leiden niets doet. Er dient nu een
maal rekening te worden gehouden met de
financieel* mogelijkheden. Men knu niet
eindeloos schulden blijven maken. Voor
vele werken is steun gevraagd aan het
Workfonds 1934, maar eoi'Bt dient te worden
beslist over hot stationsproblccin en het
gaat niet aan allerlei incidenteel* voorstel
len rauwelings in den Raad to brengen
Doortrekking van den Wassenaarschcn weg
stuit titans nog op het nieuwe uitbreidings
plan vat) Oegstgoest, dat nog niet is goedge
keurd. Spr. hoopt t.z.t. met voorstellen te
komen nv-ake den aanleg van sportvelden
in De Leidsohe Hout.

Wat het voorstel-Van Stralen betreft, wil
Spr. hot werk van de ingestelde commissie
afwachten. Deze bestudeert de kwestie spe
ciaal voor Lelden en heeft geen zin daar
nu op vooruit tc loopen. Spr. raadt aan
neming van de s.d. voorstellen ten sterkste
af

Dc Voorzitter wil thans de besprekin
gen schorsen, maar op voorstel van den heet
Wilmer wordt nog voortgegaan, nadat de
heer Van Eek toegezegd heeft een zeer korte
repliek te zullen houden.

Bij deze repliek dient dc heer Van Eek
(s.d.) oen voorstel in om dc voorstellen nog
maals naar B. en W, terug te zenden ter
fine van prae-advies, Spr. wil op deze wij zo
een behoorlijk prae-advles krijgen.

Deze motie wordt verworpen niet 19 tegen

ondergaat het voorstel-van St raaien inzake
hum-verlaging. I-Iet praeadvies van B, en W.
om dn voorstelen van de s.d.a.p niet aan te
nemen wordt aangenomen met dezelfde
stemverhouding

Daarna beeft plaats de verdeeling v
den Raad in secties,

Daarna sluiting.

meentowege stountooslag te verstrak kei
voor do contributies van Zidkcnlonds en

ZiokenhuisN erplegingsvereenigingen.

Do Voorzitter stelt voor het lantsto
voorstel niet in behandeling te nemen, daar
or oen voorstel van B» en W. to dier zake
reeds in vorgevordet'den staat van voorbe
reiding verkeert en binnenkort zal worden
iiigpfdi'uul Aldus wordt besloten.

Hel petionnemeni

s.d.) bespreekt hetlj

Eek

Do bei

pettonnement dat bij schitterend gedaagd

noemt. De S.D.A.P. is daarmee niet getre
den in de rechten van den raad; het petitie
recht komt aan ieder toe en is grondwette
lijk gwaarborgd Het volk wendt zich daar
bij tot de bevoegde macht op zijn wen-
schen kenbaar te maken. De A.R. kiesver-
eeniging noemde bet petionnement een
politiek" spelletje. Daartegen kan men zich
niet verdedigen. Dat is beneden peil. Op
hei petitionnement hebben vele menschcn
geteekend die geen lid van de SDAP zijn en
ook geen geestverwanten zijn. Men heeft go
teekend om den inhoud. Men heeft het cijfer
van 14000 handteokeningen niet bijzonder
hoog genoemd, maar zoo eenvoudig gant het
niet Het cijfer van 14000 bewijst, dat de
bevolking nog wat verwacht van de' demo
cratie.

Het voorstel van spr. baseert zich op den
huidigen economisch en toestand; do werk
loosheid breidt zich nog steeds uit; do uit-
ke'cringen dalen met gevaar van massale
ondervoeding. Naast de stoffelijke ontbering
berust de moedeloosheid en de wanhoop.
Onder die omstandigheden meent de SDAP
eenige voorstellen to moeten doen. In de
kapitalistische maatschappij zal do werk
loosheid niet meer verdwijnen, maar men
kan eenige verbetering in den toestand
brengen. Op onze voorstellen is een soort
prae-advies uitgebracht maar dat is zoo ma
ger, dat het geen praeadvies mag héeten.
Daaruit blijkt de hulpeloosheid in burger
kringen tegenover de werkloosheid. Men
wil afwachten en intusschen de eindjee aan
elkaar trachtten te knoopen. Van dat af
wachten wordt het proletariaat de dupe.
Wij moeten integendeel aanpakken, ook al
maakt men daarbij fouten. Wij stellen dg
uitvoering van verschillende werken voor.

Wethouder Splinter: waarvan som
mige reeds zijn aangenomen.

De heer v. Eek: Daaruit blijkt

Wethouder Splinter: dat. er wordt

aangepakt.

Dg heer v. Eek: Toen wij het voorstel
deden waren ze nog niet aangenomen.

Wethouder Splinter: Maar u wist dat
ze zouden worden aangenomen.

De heer v. Eek: In ieder geval moet er
werk verschaft worden. Van werk komt
werk. Loonsverlaging leidt tot ondergang.
Men zou liet vroeger voor onmogelijk bob
ben gehouden, dat men millioenen zou gann
uitgeven alleen om de menschen in het
leven te houden zonder dat er eenige arbeid
voor verricht wordt. De loonen moeten op
peil blijven, maar als dat onmogelijk is
omdat andérs de werkloosheid niet bestre
den kan worden, dan zullen wij dat kleinere
kwaad aanvaarden om het grootere kwaad
van de werkloosheid te ontgaan. Publieke
lichamen hebben ook een etische plicht
Ondanks de moeilijke financieele toestan
den lieeft de overheid de plicht, te toonen.
dat zij doet wat zij kan. Kan Leiden niet
wat meer doen? B .en W. hebben eenige
weken geleden o.a. hot tunnelplan opgo-
noemd en gezegd, dat zij steun van het Rijk
zullen vragen. Maar als het Rijk geen steun
geeft, wat gebeurt er dan? B. en W. weten
blijkbaar niet wat zij doen moeten. Wij
hebben niet eens het groote tunnelplan wil
len voorstellen, wegens de groote kosten,
maar hebben alleen die werken voorgesteld,
wélke voor de hand liggen. Kan men die
daden niet verrichten clan vreest spr. groo
te schade voor het parlementarisme. Niet
praten maar doen.

De heer Wilmer (r.k.): Juist, u zegt
het precies.

De heer v. Eek: Het gemeentebestuur
kan niet alles.

Wethouder Splinter: U ziet dat toch ln

De heer v. Eek: Met energie moet ge
streefd worden in een richting, welke ecni-
C verlichting kan brengen. Men moet bro

antipoden hebben egsproken
deze toch veel met elkander gemeen hebben
Zij leggen beide do nadruk op do kosten,
Spr. gaf voorts een theoretisch betoog over
de werkloosheid.

De heer Wilmer betoogt dat geen dor
voorstellen der SDAP zoodanig is voorbe
reid, dat zij voor uitvoering vatbaar zijn.
.lier wordt opnieuw veel gepraat, maar do
heer Aan Eek had meer kunnen bereiken
als hij eens óver vastomlijnde plannen over
leg had gepleegd met andere raadsfracties.
De-Beete-volkwrtermning was dun overbodig
geweest en men had dan tot daden kunnen
komen. Iedereen is voor huurverlaging,
maar de raad kan daaraan vrijwel niets
doen. De raad moet niet parlemcntje gaan
spelen en moet niet voor alle mogelijke za
ken van de regeering gaan adreseseren. Dal
doet afbreuk aan het parlementaire stelsel.

De heer v. Wel zen comra). is in prin
cipe niet tegen een petitionnement. Zijn
geestverwunten hebben echter aan deze
volksstemming niet deelgenomen, omdat
ze niet geschraagd wordt door een actie, die
zou dwingen tot inwilliging van de gestelde
oschon.

Nu wekt de SDAP verwachtingen, die niet
te verwezenlijken zijn. Spr. wijst er op. dat
de Amsterdamscbe relletjes bij andersden-
konden weerklank hebben gevonden, adres
van predikanten aan do regeering. Spr. is
natuurlijk niet tegen huut verlaging, maar
ook deze eisch dient door een actie-huur
staking te worden geschraagd.

De lieer Vcrweij, s.d., betoogt, dat de
financieele toestand der gemeente van dien
aard is dat uitvoering van de door zijn
fractie voorgestelde werken zeer wel moge
lijk is. Spr. Jieeft er geen bezwaar tegen
daarvoor dsnoods het nageslacht gedeelte
lijk to laten betalen. De regee-ring doet niet
anders met het 00 millioen fonds.

Do heer Wilbrink (c.h.) betoogt dat
iedereen in dezen tijd voor werkverruiming
en huurverlaging is, maar toch ziet hij in t
petitionnement der S.D.A.P. geen spontane
daad. De heer Van Eek heeft eerst eigen
geestverwanten moeten opwarmen huis aan
huis aan te kloppen. Het resultaat der
valksstemming acht spr. dan ook klein en
de heer Van Eek c.s. verheugen zich met
een doode musch, Huurcomrnissies zijn in
gesteld tegen huurverlaging, maar spr.
heeft nog nooit gehoord dat een huurcom-
missie verlaging van woninghuren heeft
bereikt.

De heer Schoncveld, a.r, meende dat
de sociaal-democraten over voldoende in
don raad beschikken. 1-Iet petitionnement
was daarom a'. overbodig, maar daarom-
boven hadden de vakcentrales reeds ge
adresseerd aAn den Raad voor de aanhan
gige quaesties. Wat de huurverlaging bc
treft, ook daaromtrent meent spr. dat on
drang op de regeering beter kan uitgaan

STADSNIEUWS

Ouderavond Chr. Fröbelschool
a.d. Heerensingel

Herdenking

In het gymnastieklokaal van de School Lusthof
laan werd Maandagavond dc ouderavond ge
houden ter herdenking van het 10-jarig bestaan

mi dc Chr, Fröbelschool aan de Heerensingel.

Geen plaats was meer onbezet toen de Voorzit
ter de heer T. S, GoslJnga de ouderavond opende
door te laten zingen Ps. 77 7 en het lezen
Ps. 8 waarna hij voorging in gebed.

In een kort openingswoord heette hij alle aan
wezigen hartelijk welkom en zeide verheugd te
zijn over de groote opkomst, welke getuigde van
liefde en medeleven met de school.

Nadat het personeel der school op verdienste
lijke wijze een tweetal liederen ten gehoore had
gebracht sprak de voorzitter een herdenkiogswoord
waarin hij allereerst gewaagde van de schijnbaar
vruchtelooze pogingen die werden aangewend om
in het Kooikwartier een Christelijke Fröbelschool
te stichten. Spreker was daarop opmerkzaam ge
maakt door een van de aannemers van de bouw
van de school aan de Lusthoflaan en de gedachte
èoor dezen geuit het spreker niet los. De oude
school toch was te koop en de Gercf. Schoolver-
eeniging had recht van voorkeur tot koop gegeven
aan een e.v, te stichten Chr. Fröbelschool. Maar
hoe zouden de plannen tot verwezenlijking komen7
Er was geen vereeniging en er was geen geld. In
begin December 1922 verscheen een advertentie
in de plaatselijke bladen waarin zij, die sympa
thie gevoelden voor het denkbeeld om een Chr.
Fröbelschool op Gereformeerden grondslag op te
richten werden uitgenoodigd om ter vergadering te
komen op 6 December 1922 lm het Nutsgebouw
«an de Steenscbuur. 16 Mannen en vrouwen gaven
aan deze oproep gehoor en de vereeniging werd
opgericht. Direct toog het bestuur aan het werk
en bijgestaan door een Dameskrams waaruit latér
de krans „Clara-Dozy" is ontstaan, werd een
bazar georganiseerd die de belangrijke som van
rond 2000 opbracht. Het bestuur kon ou "zijn
plannen verder uitwerken en na korten tijd werd
het oude schoolgebouw aan de Heerensingcl
gekocht.

Op 16 Mei 1924 werd Mej. N. de Rave tot
hoofd der school beooemd en op 1 September 1924
de school geopend met 116 leerlingen welk getal
leerlingen spoedig tot het maximum van 150 werd
opgevoerd. Sedert dien is de school vrijwel steeds
door het maximum-aantal leerlingen bezocht en
zijn er zelfs tijden geweest dat meer dan 50 kin
deren ingeschreven stonden op de wachtlijst. Wel
was dus in een bestaande behoefte voorzien. De
school heeft zich in dit atadskwartier een plaats
veroverd in de harten van vele ouders die niet
licht kan worden uitgewisoht.

Spreker eindigt met hartelijke woorden van ge-
lukwensch te spreken tot Mej. de Rave die nu 10
jaren hoofd der school is en tot Mej. v. d. Brink
die ook 10 jaar aan de school verbooden is, eerst
als kweekelinge en later als onderwijzeres. Hij
wenscht haar toe dat zij nog vele jaren aan de
school mogen verbonden blijven cn bidt van God
dat Hij de school nog voor menige kleuter moge
ten zegen stellen opdat zij gebracht mogen worden
tot den grooten Kindervriend.

Door een der bestuursleden werden nu hartelijke

woorden van dank gesproken tot den vootzifter
die nu 10 jaar lang het presidium waarneemt.
Namens bestuur en ouders dankte hij hem voor het
vele werk in die jaren verricht en hij hoopte dat
de wensch zijns harten ln vervulling moge gian
dat ook ln een ander stadskwartier een Fröbel
school moge worden gesticht. Geil daverend
applaus bewees de instemming van de vergadering

deze woorden.

a een pauze waarin thee met koek werd ge
presenteerd kreeg Mevr. van Zuilen het woord

namens de dameskrans ..Clara Dozy" Haar
gelukwenschen over te brengen.

Zij memoreerde de hartelijke genegenheid die
„Chvra Dozy" voor de Fröbelschool koestert en
deelde mede dat als geschenk van de krans werd
aangeboden de verbouwing van het „Spreekkamer
tje" van Mej. de Rave tot een „spreekkamer",
terwijl zij tevens een pianokruk aanbood waaraan
de school ook nog behoefte had.

Het behoeft geen betoog dat het Bestuur dit
prachtige geschenk dankbaar aanvaardde. Al zeer
lang was dc noodzakelijkheid gevoeld om tot ver
bouwing van de kamer van het hoofd der school
tc gaan doch dc geldmiddelen ontbraken. Als
steeds was Clary Dozy" bereid dit werk ter hand
te nemen en met uitnemende resultaten. Het bestuur
dankte de dameskrans dan ook zeer hartelijk voor
dit mooie en nuttige geschenk.

Uit d« ouders der school had zich een commissie
gevormd om het 10-jarig bestaan der school niet
onopgemerkt te laten voorbijgaan. Namens deze
commissie voerde de heer Laman het woord die
treffende staaltjes mededeelde van de liefde en
aanhankelijkheid der ouders van de leerlingen der
school. Algemeen werd het plan met sympathie
begroet en als resultaat van het werken der com
missie kon aan het bestuur de stoffeering van de
nieuwe kamer van het hoofd der school worden
aangeboden. Bovend en verraste de commissie uit
de ouders de dames die nu 10 jaar lang haar beste
krachten en gaven aan de school hadden besteed,
de dames de Rave en v. d. Brink, elk met een
schitterende bloemenmand.

Nog hield de stroom van gelukwenschen en
geschenken niet op want namens de familie de
Rave werd bij moodc van een der dochters aan
het bestuur een schilderij aangeboden voorstellend
de Goede Herder

Men zal begrijpen dat het bestuur overstelpt
was door dc vele blijken van medeleven en sym
pathy en dc voorzitter dankte dan ook allen har-
telllk voor de even schoone als nuttige geschenken.

Namens de dameskrans „Clara Dozy" huldigde
daarna Mevr, Goslinga, haar presidente, Mej. de
Rave en de andere jubllaresse Mej. v. d. Brink,
en bood hen een prachtige tuil rozen aan.

Het personeel der school gaf nu een bijdrage
„Het wandelend Museum", dat, gehoord de dave
rende lachsalvo's, zeer in de smaak viel.

Alsnu was het woord aan Mej. de Rave die
allereerst allen die haar gehuldigd hadden hartelijk
dankte voor de goede woorden en gelukwenschen
tot haar en Me|. v. d. Brink gericht. Zl| was zich
bewust dat ook aan haar werk vele gebreken
kleefden doch zij was dankbaar te zien dat haar
werk gewaardeerd werd.

Zij gaf een kort overzicht der school waarvan
het eerste gedeelte werd toegelicht met plaatjes uit
de tooverlantaarn waarbij vele personen die zich
in de loop der jaren voor dc school verdienstelijk
hadden gemaakt de revue pas-eerden. Zelfs „Slnt-
Nikolaas" was niet vergeten. Een daverend
applaus ging op toen het portret van Mej, de
Ra e op het doek verscheen.

Na een pauze waarin wederom versnaperingen
werden rondgedeeld zong het personeel nog een
tweetal liederen en droeg de heer Laman een ge
dicht voor waarnaar met onverdeelde aandacht
werd geluisterd.

Tei* slotte werd nog door het personeel een
Tableau vertoond dat schitterend slaagde en kon
de voorzitter tot sluiting van deze ouderavond
overgaan.

Hij dankte allen die tot het welslagen hadden
medegewerkt, in het bl| zonder de ouders die. door
in zoo'n groote getale op te komen, bewezen had
den met de schcoJ mede leven.

Nadat de heer de Bic in dankzegging was voor
gegaan sloot de voorzitter deze buitengewoon
goedgeslaagde ouderavond.

Hoewel het voor velen te Iaat was geworden
om het nog aangekondigde bezoek aan de Fröbel
school te brengen, waren wij daartoe toch nog in
de gelegenheid gesteld. En waarlijk, alles wat wij
gzzien hebben heeft onze sloutste verwachtingen
overtroffen. Het cadeau van de dameskrans ..Clara
Dozy" (de kamer van het hoofd der school) en
het cadeau van de ouders (het aankleeden van die
kamer) is in een woord ..af".

Een bezoek aan de tentoonstelling, ter gelegen
heid van deze lustrum viering, ingericht welke
ons het werk der kinderen doet zl»n is ook het
bezoek ten volle waard.

De Chr. Fröbelschool aan de Heerens'ngel kan
op een goed geslaagde herdenking van haar 10
jarig besbaan terug zien,

DE BOUW VAN HET LEIDSCH STADHUIS
Ontruiming perceelen.

Den zeven eigennren van panden aan da
Vischmarkt enz., die noodig zijp voor den
bouw van een nieuw stadhuis, maar met
wie nog geen overeenstemming Is bereikt
omtrent de overneming van hun perceelcn
door de gemeente, Is thans per dagvaarding
aangezegd, dat hun panden op 1 April 1935
ter beschikking van de gemeente moeten.

Verwacht wordt, dat B. en W. dezer da
gen met enkele eigenaren nog tot een min
nelijke schikking zullen komen.

WATERTEMPERATUREN.

Zweminrichting De Zijl 19 gr. C.

ORGELCONCERT SOPHIE ROSKES EN
FRED. DE NIE.

In de Remonstrantsehe Kerk geven mej,
Sophie Roskes, sopraanzangeres, en de heer
Fred, de Nie, organist, Donderdag 20 Sept.
a.s. een concert. He programma vermeldt
werken van D. Buxtehude, J. Pacbelbel, t*.
F. Hilndel, J. S. Bach, J. Brahrïis, H. Wolf,
Cósar Franck, C. Widor en Fred, de Nie,

Burgerlijke Stand

GEBOREN: Jannetje Mat

Aan het bureau NIEUWE LEIDSCHE COURANT
Breestraat 123, Lalden

Hiermede verzoek ik U m(j in te schrijven als k"re'")*)
abonné op Uw blad met gratis toezending van de bladen
tot 1 October a.s., alsmede de verschenen nummers der
loopende artikelen-reeksen.

NAAM ADRES

Doorhalen wat niet verlangd wordt