-
MAANDAG 3 SEPTEMBER 1934
TWEEDE BLAD PAG. 5
J. H. A. SCHAPER t
Een man, een mensch gestorven
Het was in de heete verkiezingsstrijd van
1897. lm een der grootste zalen van Twente
spraken de grootmeesters van het tanende
liberalisme, Mr. Goeman Borgesius en Mr.
Harm Smeenge. Ze legden het er dik op; het
dreunde van dure klompen en liet deunde
.Van dure petten.
Er was debat. Een jonge man, die boven
op de gaanderij naast schrijver dezes zat,
vroeg het woord. Iedereen keek verbaasd op.
Wie was dat? Wie zijt gij, vroeg de voor
zitter. „Schaper", klonk het door de zaal.
Ha, de verversknecht uit Groningen; grin
nikten enkele aanwezigen.
De „verversknecht" ging niet met pluim-
gtrijkende woorden om, maar werkte gelijk in
dien tijd te doen gebruikelijk was, met breek
ijzer en mokershamer, bonzende op het aam
beeld van het „kapitalisme", dat binnen
korte tijd door het proletariaat vermorzeld
zou worden. En het was raak, die avond.
Schaper stond zijn man; stond er wel twee,
als het noodig was.
In dat jaar werd hij echter nog niet tot
lid der Tweede Kamer gekozen. Wat voor
hem eigenlijk niet erg was, omdat hij de
vereischte leeftijd van dertig jaar nog niet
had bereikt. Wel werd hij in dat jaar tot
lid van de raad van Groningen gekozen.
Evenwel, twee jaar later in 1899 was er
Kamerverkiezing in Veendam en toen nam
Sohaper deze zetel in bezit, sindsdien bleef de
provincie, waar hij in 186S geboren was, hem
Volkomen trouw; soms werd hij in twee dis
tricten tegelijk gekozen en hij heeft daardoor
gedurende 35 jaren het kamerlidmaatschap
Vervuld.
In deze hoofdfunctie van zijn leven heeft
Schaper zijn partij, maar ook zijn land en
fcijn volk gediend. Dat laatste kon hij doen,
omdat hij een m a n en een mensch was.
Die eere en hulde brengen we hem gaarne.
Schaper behoorde met hart en ziel tot de
partij, tegen welke we met onverzwakte
energie hebben te strijden. Hij was en bleef
sociaal-democraat in merg en been. Hij
heeft ons en de onzen steeds weer onbarm
hartig bevochten; niet zelden met het ruwe
wapen der harde woorden, vaak ook met
Vlijmscherpe spot.
En toch... stond hij bij al zijn tegenstan
ders in hoog aanzien. Dit dankte hij aan
fcijn nuchtere menschelijkheid; hij
toonde zich immer mensch, burger van zijn
land, werker voor zijn volk.'
Wat tallooze dwaasheden zijn er door zijn
partijgenooten in de Sturm- und Drang
periode van de sociaal-democraten gezegd
over kapitalisme en klassenstrijd; Scha
per heeft zich daar nimmer aan schuldig
gemaakt en het is teekenend, dat hij in zijn
ieerste jaren immer te kampen had met
Domela Nieuwenhuis en consorten; maar
ook op 't laatst van zijn leven zacht ge-
fcegd niet iedereen in zijn partij te .vriend
had.
H. A. SCHAPER
Schaper was voor velen, die de roode 1
volgen, eigenlijk wat te... b u r g e r 1 ij k. Hij
was niet de man van het alles of niets, die
maar liefst tabula rasa maakt; hij gaf
opbouw de voorkeur. Hij streefde naa:
achturendag, maar wilde voorshands genoe
gen nemen met een arbeidsdag van tien
Zeg nu, dat zulks in onze kring heel ge
woon is; in Schapers partij was het tegen de
draad in: geen lapwerk, maar nieuwbouw;
geen restauratie ,maar revolutie; dat
daar het parool.
Met deze zucht om te bouwen viel sa
zijn beoordeeling van andersdenkenden. Hij
mocht in toorn en opwinding eens
scheldwoord „smerige bende" op de lippen
nemen; zóó was hij niet; integendeel, hij
hield zijn partijgenooten, ook als en toen zij
het niet wilden hooren, voor, dat „kapita
listen" en hun „vrienden" geen ploerten
waren, maar „menschen" met kwade, doch
ook met goede eigenschappen.
Deze gave persoonlijkheid, welke in
sprak met eerlijke oprechtheid gaf Schaper
een naam als weinigen onder vriend
tegenstander en deed hem achting vinden
bij iedereen.
Hoe heeft Dr. Kuyper hem gewaardeerd ii
do woelige jaren van 1899 tot 1909: de scher
pe scheiding op godsdienstig en politiek ge
bied belette hem nimmer de mensch Schj
per te eeren en te waardeeren; ook niet, als
viel deze wel eens uit zijn rol om met grim
mig genoegen van leer te trekken. Want
men wist, dat hij in eigen kring niet anders
was. Ook daar zei hij onverbloemd iedereen
de waarheid.
Schaper was een mensch -maar ook
man. Vooral in 1918, toen hij den wegge
scholen en buiten gevecht gestelden Troel
stra zoo goed en kwaad het ging, moesl
dedigen.
Hij had niet meegezongen in het koor der
revolutie. Hij bleef staan op de bodem der
'erkelijkheid. Van revolutie-romantiek
moest hij niets hebben. In kleine kring
had hij gewaarschuwd en gestreden tegen
tvaze dingen.
Toch gebeurden er ongelukken en toen
loest Schaper pogen de situatie te redden.
Hij erkende de fout; hij beleed de dwaas
heid; hij eerde de tegenstanders; hij verde
digde zijn vrienden. De revolutie „met acht
dagen zicht" was een fiasco voor de S.D.A.P.;
Schaoer won er invloed door. Het
woord van den gewezen verversknecht had
waarde voor iedereen.
Schaper was en bleef één der twaalf apos
telen van de S.D.A.P.; hoe betreuren wij het,
dat hij zijn groote talenten en zijn gave ka
rakter niet in dienst stelde van een beter en
hooger beginsel dan het socialisme. Hoe hin
dert het, dat hij, naast waardeering van
godsdienst en vroomheid, nog in zijn laatste
gedenktschrift spotverzen uit zijn jeugd af
drukte.
Als Schapers beginsel, dat hij nastreefde
zonder eigenbelang en met volle toewijding,
tot volle overwinning mocht komen,
zou het verschrikkelijk zijn. Maar on
danks dat beginsel, wij erkennen het gaar-
heeft hij in zijn werkzame leven, veel
goeds gewrocht voor het arbeidende volk i
ons land, en zoo voor ons gansche volk.
Dat kon, omdat hij een man was, die de
waarheid durfde zien en zeggen; omdat hij
een mensch was, die inconsekwent durfde
zijn, als het beginsel tot gevaarlijke c<
kwenties zou leiden.
En zóó eeren wij de nagedachtenis
dezen grooten tegenstander, die veel gele
den en veel gearbeid heeft
BINNENLAND.
Nat. Chr. Geheelonthouders-
vereeniging
Landdag te Rhoon.
Chr. Geheelonthou
dagmiddag op het tei
de gemeente Rhu.n haar landdag gehou-
Na een kort openingswoord door den voor
zitter van de landdagcommissie, den evan
gelist H. Ververs te Rotterdam, heeft de
heer J. Huizinga, burgemeester van Ter-
neuzen, gesproken over het onderwerp: „Er
staat geschreven". Mevr. E. J. de Bod
van Voorst Vader, presidente van
Nat. Chr. Vrouwengeheelonthoudersunie
Rotterdam, sprak over het onderwerp: „De
drankzuchtige vrouw en haar redding". De
heer D. B. v a n V e e n, agent van de Nat
Na de pauze sprak de heer H. Teut
scher, van Zaandam, over het onderwerp:
„Zoekende Jeugd".
Nadat de heer Ververs nog gesproken
heeft over: „Gered om te redden", sprak de
Verlaging bijslag rogge en gerst
Voor rogge van 3.50 op 3.
voor gerst van 3.50 op 2.50.
Geen verlaging van de monopolie-
De regeering heeft de laatste weken met
aandacht de stijgende beweging van de prij-
en op de graanmarkt gevolgd en zich de
raag gesteld of hieruit wijzigingen moeten
oortvloeien voor de tot nu toe gevolgde
landbouwcrisispolitiek.
Voor den oogst 1934 van rogge en
gerst is indertijd aan de landbouwers
een uitkeering van 3.50 per 100 K.G.
in uitzicht gesteld, omdat moet wor
den aangenomen, dat bij de toen gel
dende marktprijzen met dien bijslag
een prijspeil was bereikt, waarbij het
bedrijf in stand kon blijven. Nu de
prijzen zich op een eenigszins hooger
peil blijven bewegen, heeft de minister
van economische zaken den bijslag
verlaagd en wel den bijslag bij dena-
turatie van rogge van 3.50 op 3.
en den bijslag voor de verbouwde
gerst van 3.50'op 2.50.
In verband met de verlaging van de
denaturatie-vergoeding voor rogge
moet ook de monopoliewinst op onge-
denatureerde rogge verminderd wor
den van 5.op 4.50.
De Akkerbouwcentrale zal maatregelen
emen, opdat de voor bepaalde groepen
belanghebbenden hieruit ontstane fianciee-
le nadeelen zullen worden vergoed. Daar
omtrent zullen nadere mededeelingen wor
den gedaan.
Er wordt de aandacht op gevestigd, dat
het bedrag, dat door deze verlaging wordt
bespaard, niet van dien aard is, dat er een
verlaging der monopolie winst van 1.50,
welke bij den invoer van alle granen wordt
geheven, uit kan voortvloeien. De verlaging
zou slechts een gering percentage van
bedrag kunnen zijn Intusschen is de
nister niet voornemens het op deze wijze
gewonnen bedrag aan hoogeren steun o
andere producten uit te keeren, maar w>
zullen de geldmiddelen van het fonds hi
nu beter mogelijk maken, maatregelen 1
treffen om den steun op andere producten
op de bereikte hoogte te houden.
Overigens zal tegenover een verminderd
steunbedrag in de toekomst op de begrot
ting een geringer bedrag aan inkomsten
kunnen staan.
Centralisatie van Crisisdiensten
Pluimvee, Eieren, Gedroogde Garnalen
Met ingang van 1 September heeft zich
de centralisatie
pluimvee, eierei
voltrokken.
Op dien datum zijn n.l. de stichting
import centrale, de stichting voor export
van eieren en pluimvee, zoomede de stich
ting Nederlandsche garnalen-centrale, allen
gevestigd te Apeldoorn, in de stichting Ne
derlandsche pluimvee-centrale te Apeldoorn
opgenomen.
Bij de eieren-monopolie-beschikking 1934,
poliehoudster 1
en kippeneieren in schaal en van nit
in schaal aanwezige bestanddeelen
Oud-minister Waszink
Ga^t heen als burgemeester van Roer
Burgemeester Mr. M. A .M. Waszink heeft
gezondheidsredenen aan de Koningin
ontslag aangevraagd met ingang van 1
De heer Waszink zal zich metterwoc
's-Gravenhage vestigen en Roermond vóór
genoemden datum verlaten.
Evenredige vrachtverdeeling
Vragen van den heer Duymaer van Twist
Naar aanleiding van in een te Amster
dam gehouden vergadering van Schippers-
organisaties geuite klachten over de uitvoe
ring van de wet op de evenredige vracht
verdeeling in de binnenscheepvaart heeft de
heer Duymaer van Twist de minist-
gevraagd of de minister niet van oordeel
dat de bevrachtingscommissies zich hebben
te houden aan de algemeene richtlijn, welke
de memorie van toelichting nopens het
wetsontwerp ter bevordering van een zoo
veel mogelijk evenredige vrachtverdeeling
bepaalde onderneming van handel of nij
verheid"? I
Verder vraagt de heer van Twist of de
minister bereid is maatregelen te neme
tegemoet te komen aan de ernstige klach-
Ten slotte wordt gevraagd, of de minister
zijn medewerking wil verleenen om hel
voer van beetwortelen onder de wet c
evenredige vrachtverdeeling in de binnen
scheepvaart te brengen en maatregelen
treffen, waarbij de hevrachtingsvoonva
den geen bepaling mogen inhouden, dat op
Zondag, wanneer zulks verlangd wordt,
geladen of gelost moet worden, welke b;
paling thans voorkomt in art. 8 van de be-
vrachtingsvoorwaarden voor beetwortelen
en pulp der campagne 1934-1934 voor de fa
brieken in de districten der bevrachtings-
Huisvesting crisisdiensten
ROFFELRIJMEN.
VREDESBETOOGING
Nationaal-zacht-blauwe hemel
N ederlandsclie zonneschijn,
Honderdtallen bronzen Kruisen
Maakten Alphen aan den Rijn
Tot het feestelijke centrum
Waar de Moblisatiedag
Drommen goede vaderlanders
Saamtrok onder onze vlag
Bij de heldere trompetten
Van het Grenadiersorkest
Klinkt het volkslied, demonstreer end
Onze eenheid op z'n best
Die voortreffelijk ver-woord wordt
In rond-N edertandsche taal
in de ruiterlijke rede
Van den grijzen Generaal.
Hoor, de tamboers en de pijpers
Van de zeemacht rukken aan!
Op de deftige tribune
Is de Generaal gaan staan.
Zie, daar gaan ze def ileeren!
Struische kerels, jong en frisch,
Maar ook ouderen, wier schedel
Danig aan 't vergrijzen is.
Om hun pal staan voor de vrede,
Voor het recht in eigen huis,
Dragen al die Nederlanders
Trotsch dat bronzen eerekruis.
Kijk ze toch hun ruggen rechten!
Bij de marsc hen der kap et
Zie je het ze aan: ze kennen
De paradepas nog wel!
AfgoioopenWacht nog even
Daar komt nog een leger aan:
Dat is de Oranje-Garde
Achter de Oranjevaan!
Ha! dat is ons jonge Holland,
Dat zijn tijd en taak verstaat,
Dat de vlag van Holland hoog houdt.
Dat in 't spoor der vaadren gaat!
Demonstratie voor de vrede,
Voor een weerbaar Nederland,
Dat is deze dag gebleken,
Rommentom, naar alle kant!
(Nadruk verboden.) LEO LENS
De Rijksgebouwendienst heeft thans het
pand Bezuidenhoutschehoekweg, hoek Rijn
straat te Den Haag gehuurd. Er is hier 1800
M2. kantoorruimte. De Akkerbouwcentrale
wordt er in gevestigd en tevens het Gea
ring-Instituut.
In den nacht van Zaterdag op Zondag werd de kurkplatenfabriek van de
firma M. Helmink aan den Kanaalweg te Utrecht door brand totaal
vernieldFoto tijdens het blusschingswerk
In den vroegen Zondagmorgen is een felle brand uitgebroken in het
gebouwen-complex van de firma T. den Hartigh, koek-, brood- en banket-
fabriek aan den Bergweg te RotterdamEen groot pakhuis werd een
prooi der vlammen.
Gezicht op de werkzaamheden aan den bouw van een nieuwe spoorbrug
over. het kanaal van Zuid-Beveland. Op den achtergrond de oude brug
Het vervoer van een der. 50 rioolbuizen naar Scheveningen.
