ZATERDAG 18 AUGUSTUS 1934
TWEEDE BLAD PAG. 6
STADSNIEUWS
Van het Stadhuis
HINDERWET
Burgemeester en Wethouders van Leiden:
Geiien het verzoek van de N.V. Stoombrood-
fabriek en Melkinrichting ..De Vereenigngv.h.
Kooie Nicola en Co.. om vergunning tot het uit
breiden van de brood-, koek-, beschuit- en zuivel
fabriek in de perceeien Levendaa! Nos. 71—91 en
Geeregracht Nis 1—5. kadastraal bekend Gemeen
te Leiden. Sectie E Nis 130S, 1309. 1310, 1311,
1312. 1313. 1314. 1315. 1316. 1624 en 1625
Gekt op de artikelen 6 en 7 der Hinderwet:
Geven kennis aaa het publiek, dat genoemd
verzoek met de bijlagen op de Secretarie dezer
gemeente ter vise gelegd is;
alsmede dat op Zatercag. den 1 September
1934 des voormiddags te half elf uren in het per
ceel Breestraat 125 (Bureau van Gemeentewerken)
gelegenheid zal worden gegeven om bewaren tegen
dit verzoek in te brengen, terwijl zij er de aan
dacht op vestigen, dat niet tot beroep gerechtigd
zijn zij. die niet overeenkomstig art. 7 der Hinder
wet voor het gemeentebestuur of een zijner leden
zijn verschenen, ten einde hun bezwaren monde
ling toe te lichten.
Leiden, 18 A-gustus I9J4.
J SPLINTER Gzn., Weth. lo. Burg.
VAN STRIJEN. Secretaris.
VERZETTING VEE- EN KAASMARKT
Burgemeester en Wethouders van Leiden bren
gen ter algemeene kennis, dat behalve de Vee
markt ook de Kaasmarkt, welke gehouden zou
worden op Vrijdag 31 Augustus as., in verhand
met de verjaring van H.M. de Koningin, in plaats
van op genoemden dag zal worden gehouden op
Woensdag 29 Augustus 1934.
J SPLINTER Gzn., Weth. lo Burg.
VAN STRIJEN. Se.retaris.
Gouden jubileum F. Giezen
De jubilaris geridderd
Gisteren herdacht de lieer F. Giezen den
'dag van zijn gouden jubileum in dienst
van de N.V. Craneuburg en Heringa's Sajet-
fabrieken alhier.
Met een auto werd de jubilaris 's morgens
van zijn woning afgehaald en naar de fa
briek gebracht, waar hij in de directiekamer
werd ontvangen en gefeliciteerd. Hier werd
licm medegedeeld, dat hem door H. M. de
Koningin was verleend de zilveren medaille
van Oranje Nassau. Tevens werd hem als
feestgave een couvert met inhoud aange
boden!.
Vervolgens werd de jubilaris gefeliciteerd
'door het kantoorpersoneel en daarna door
het fabriekspersoyel, waarbij hem cadeaux
werden aangeboden.
Een en ander ging van bloemengaven
vergezeld.
De jubilaris bracht den verderen dag in
liuiselijken lering door.
Veertigjarig jubileum
J. F. X. Sanders
EEN HARTELIJKE HULDIGING
Hef jubileum van den heer Sanders, directeur
van de N.V. Zeepfabriek vJi. Sanders en Co., is
gister op eenvoudige maar opgewekte wijze ge-
Na'dat in de St. Lodewijkskerk een H. Mis werd
opgedragen tot intentie van dankbaarheid, waarbij
ongeveer het geheele personeel tegenwoorlig was,
had in de fabriek e«n intieme samenkomst van het
personeel plaats.
In een der lokalen der fabriek riep de heer J. A
Chrisüaanse den aanwezigen een welkom toe en
vroeg" hun bijzondere aandacht voor een gramo-
foonplaat. Groot was de verrassing van alle aan
wezigen toen zij plotseling de stem van hun direc
teur herkenden, die zijn personeel in een geestige,
opgewekte en hartelijke rede toesprak.
Dat de directeur, die op zijn ziekbed zijn toe
spraak aan de gramofoonplaat had toevertrouwd,
op deze wijze toch een oogenblik toeven kon te
midden van zijn personeel en in zijn fabriek, waar
hij vanzelfsprekend den geheelen dag in den geest
tegenwoordig was, deed bij allen, vooral door zijn
opgewekten toon, de hoop herleven, dat de jubila
ris weer spoedig geheel hersteld in hun midden zal
ierugkeeren.
In een gloedvolle rede heeft daarna de heer
Chistiaanse den jubilaris hulde gebracht en het
personeel toegesproken, nog eens met vreugde wij
zende op de goede verstandhouding, die er altijd
in de fabriek heerscht. Men bleef hierna nog eeni-
gen tijd gezellig bijeen.
Ten huize van den Jubilaris werden den gehee
len dag brieven, kaartjes, telegrammen en bloem
stukken binnengedragen. Wij zagen o.a. bloemstuk
ken van de Kamer van Koophandel. Ver. Ned. Fa
brikaat, Ver. van Leidsche Industrieelen. College
van Commissiarissen der Vennootschap, personeel
der fabriek. Societek ..Amicitia", Nederl. Bond
van Zeepfabrikanten van ..De Leidsche Cou
rant" en ..De Leidsche Broodfabriek", van welke
beide laatste instellingen de heer Sanders deel uit
maakt van het bestuur.
Op overtuigende wijze is den jubilaris gebleken
hoe zijn arbeid door velen wordt gewaardeerd:
moge hij spoedig weer ia staat zijn geheel hersteld
zijn werk te hervatten.
Kamer van Koophandel
voor Rijnland
WIJZIGINGEN
'RjK. Coöp. Verbruiksvereendging „Ons Belang"
Alkemade. Roelofarendsveen B.323, kruideniers- en
bakkersbedrijf. De statuten zijn gewijzigd. Wijz.
handelsn. in: R.K, Coöp. Productie- en Verbruiks-
vefeenJging De Samenwerking U.A.
Berg Van der Voort. Sassenheim, Hoofdstr.
114. exporthandel bloembollen. Uittr. venn D.
van der Voort Jr., Voorhout, dd. 9 Aug. 1934.
MILITAIRE BENOEMINGEN
'Bij beschikking van d Minister van Defensie d.d.
23 Juni 1934 II afd. B No. 79, zijn met ingang van
2 Augustus 1934 benoemd tot kornet bij het 6e reg.
veldartilerie alhier de reserve wachtmeester-titulair
H. André de la Porte en J. A. Mac Leod Manuel,
alsmede de dienstplichtige wachtmeesters-titulair
F. Akkerman, F. W. van den Broek d Obrenon.
J. Weijl. A. L J. E. M. Moonen en C. W. Pape.
Bij beschikking van den Minister van Defensie
dd. 2 Aug. 1934. II afd. B no. 17 zijn met ingang
van 3 Aug. 1934 benoemd tot kornet bij het 6e
reg. veld-artillerie alhier de dienstplichtige wacht
meester-titulair A. Kruishoff en de reserve wacht
meester-^ tulair A. V. Vosveld.
Idem dd. 18 JuÜ 1934 II afd. B No. 10. benoemd
tot vaandrig der militaire administratie bij het 6e
reg. veld-artillerie alhier, de sergeant-titulair S. H.
Koopmans van het le reg. infanterie.
i i—, Overplaatsing
Bij beschikking van het Departement van De
fensie dd. 13 Juni 1934 II afd. B. No. 35 is de
eerste luitenant J. Roode. van den staf der artil
lerie. met ingang van 15 September 1934 in het
belang van den dienst overgeplaatst naar 6e reg.
veld-artillerie alhier. Genoemde luitenant wordt
ingedeeld bij de le sehoolbatterij.
Gouden Jubileum J. Klinkhamer
Bij de fa. Zaalberg
Heden was het 50 jaar geleden, dat de
heer J. Klinkhamer in dienst trad bij
de fa. J. C. Zaalberg en Zn., fabriek van
wollen dekens alhier De heer Klinkenberg,
die bij zijn superieuren hoog staat aange-
schreven, werkt nog dagelijks als spinner.
In al de 50 jaar van zijn werkzaamheid
heeft hij niet één dag wegens ziekte ver-
Hedenmiddag te twaalf uur is hij in het
fabrieksgebouw hartelijk gehuldigd. Hij
werd in de eerste plaats toegesproken door
den heer A. Brügen namens de directie.
Spr. w ees er op, dat bet heele leven van
den jubilaris is samengeweven met de zaak
en dankte hem om zijn ijver en plichts
betrachting tijdens zijn 50-jarige werkzaam
heid.
Spr. huldigde ook juffrouw Klinkhamer,
die haar man steeds trouw heeft ter zijde
gestaan. In heit bedrijf zuchten wij onder de
gevolgen var: de crisis. De zaak Zaalberg
moet met de grootste zuinigheid worden be
heerd en eischt van het personeel volledige
plichtsbetrachting. Klinkhamer is in dat
opzicht altijd een voorbeeld geweest. Moge
de zaak nog tal van jaren van zijn werk
profrteeren. Tenslotte bood spr. den jubilaris
een geschenk onder couvert aan.
Vervolgens werd het woord gevoerd na
mens het personeel door don bedrijfsleider,
den 'heer H. Brmsgeest. Klinkhamer is een
voorbeeld voor ons allen, aldus spr. Mogen
wij zijn voetsporen volgen. Namens het per
soneel bood spr. e Is geschenk een fraai rook
stel aan.
De jubilaris sprak een kort dankwoord,
waarna allen gelegenheid kregen den jubi
laris persoonlijk te fed ie i toeren.
Nieuwe verkeersvoorschriften
HANDHAVING MET INGANG VAN
20 AUGUSTUS 1934
De Commissaris van Politie maakt bekend, dat
met ingang van Maandag 20 Augustus as. dï
nieuwe verkeersvoorschriften. die d.d. 16 Juli in
werking zijn getreden, zullen worden gehandhaafd.
Het tijdperk der waarschuwingen is dan afgesloten.
In het bijzonder zullen voor een proces-verbaal in
aanmerking komen de navoigende feiten:
het geven van overbodige geluidsignalen,
het niet geven van teekens bij richtingverande
ring of stoppen,
bet gebruik maken van een ander dan oranje
stoplicht,
het rijden met een driewieüg transportrijwiel
over een rijwielpad en door stegen, die voor
voertuigen zijn afgesloten,
het op onvoorzichtige wijze openen van poc
het onverlicht parkeeren
zonder rem.
dnewielig transportrijwiel
In antwoord op een desbetreffend verzoek
ontvingen de A.N.W.B. en de K.N.A.C, van
den Rijkswaterstaatsdienst bericht, dat het
niet in de bedoeling heeft gelegen met het
aanbrengen van wegspijkers en verkeers-
strepen op het. reeds opengestelde gedeelte
van de wegverlegging bewesten Oegstgeest
(van het Groene Kerkje te Oegstgeest tot
pl.m. 20 km. van den Rijksweg 's-Graven-
hage—Noordhollandsche grens) te wachten
tot het geheele wegvak bewesten Oegstgeest
zal zijn voltooid. Gewacht moet echter wor
den tot de opgebrachte teer en het split be
hoorlijk is ingereden. Zoodra dit is geschied
zal tot het aanbrengen van wegspijkers en
de verkeerslijnen worden overgegaan.
OFFICIERS-BEEEDIGING
de cadet-sergeant E. A. van Dishoek, die bij
Kon. besluit van 10 Juli 1934 No. 81 met ingang
van 1 Augustus is benoemd en aangesteld tot 2e
luitenant bij het 6e reg. veld-artillenc alhier, zal
op Zaterdag IS Aug. worden beëedigd en in func
tie gesteld.
Deze beëediging zal plaats hebben op de Maal
drift. Het regiment zal daartoe onder commando
van kapitein jhr. Clifford Kocq v. Breugel worden
opgesteld. De muziek van het 6e reg. veld-art. zal
hierbij haar medewerking verleen en.
OVERPLAATSING INGETROKKEN
Bij beschikking van den Minister van Financiën
is de overplaatsing ingetrokken van de adjunct
commies P v. d. Voort van Leiden D. B. le kan
voor naar Insp. Zaandam I en Acc.
LEIDSCHE DAMVEREENIGING
De Zomerwedstrijden
De voorlaatste ronde dezer wedstrijden' bracht
ele verrassingen teweeg, waardoor de verschil
lende kansen weer sterk verwisselden en de span
ning er terdege in blijft. Er kan thans nog van niet
een groep definitief vastgesteld worden wie de
eerste plaats zal veroveren. De gedetailleerde uit
slagen zijn:
J. KlinkenbergBemsen 11
x. d. Wijngaard—Optendrees 2—0
Dekker—van den Bosch 2—0
Zaalberg—Sweris 2—0
A. KlinkenbergTeunissen 2—0
Huisman—-Sladek 1 1
Dreef—Koree 2—0
Kwaadgras Dillen 2—0
J. Klinkenberg heeft nu 13 punten, v. d. Wijn
gaard 11. v. d Bosch 11. Optendrees 9. Bernsen
6. Dekker 4. Zaalberg 11. A. Klinkenberg 10.
Sweris 10 Huisman 7. Teunissen 6. Sladek 4.
Koree 11. Dreef 9. C. Klinkenberg. 8. Kwaadgras
8 en Dillen 0 punten.
WATERTEMPERATUREN
Zweminrichting Hooge Rijndijk 21 gr. C.
Zweminrichting De Zijl 20 gr. C.
HOOFDACTE
Rotterdam II. Geslaagd de heer W. van
Pijlen te Woerden.
GENEESKUNDIGE DIENST
De Zondagsdienst der huisartsen wordt morgen
waargenomen door de doctoren Blanksma, Lahr,
Nieuwzwaag en Veldhuyzen.
De geneeskundige Zondagsdienst te Oegstgeest
wordt waargenomen door dr. Berbel, telef. 3302.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der apo
theken wordt van Maandag 13 tot en met Zondag
19 Aug. as. waargenomen door de apotheken: G.
H. Blanken, Hoogewoerd 171. Tdef. 502 en D. J.
van Driesum, Mare 110, Telef. 406.
De avond-, nacht- en Zondagsdienst der apo
theken wordt van Maandag 20 tot en met Zondag
26 Aug. a.s. waargenomen door apotheek: C. B.
Duyster, Nieuwe Rijn 18. Tel. 523.
Burgerlijke Stand
ONDERTROUWD: J H Komijn 45 j en H A S
Arbouw d B J KaeteelenVredeveldt z.P O
Oostve«n D Sloos 22 j en B C W Eradus
2Q J.J Kop 23 j en N Barendse 22 J.
Uit den Omtrek
ALPHEN AAN DEN RIJN
REGELING VERKOOPGELEGENHEID OP
ZONDAG
Voor of tegen de regeling
Burgemeester en Wethouders van Alphen a. d.
Rijn maken bekend, dat ter gemeente-secretarie
lijsten zijn nedergelegd ter teekening door winke
liers, behoorende tot de ca te noemen bedrijven
voor vermelding of zij zijn vóór of tegen de re
geling betreffende de verkoopgelegenheid op Zon
dag. als bedoeld in art. 4 der wet tot wijziging der
winkelsluitingswet van 27 Juli 1934 (stb.l. O.450).
Gelegenheid tot teekening van de lijsten bestaat
tot en met 24 Aug. a.s. De lijsten betreffen de
volgende bedrijven:
A. winkels, waar uitsluitend of in hoofdzaak
visch ten verkoop in voorraad is;
B. winkels, waar uitsluitend of in hoof zaak
fruit ten verkoop in voorraad ts:
C. winkels, waar uitsluitend of in hoofdzaak
een of meer der navolgende waren ten verkoop
in voorraad zijn: brood, banket, suiker
werk, chocolade, al dan niet te zamen met
D winkels, waar uitsluitend of in hoofdzaak
tabaksartikelen ten verkoop in voorraad
E. winkels, waarvoor een vergunning als be
doeld in art. I, onder e, of onder g, der drankwet
volledige vergunning of slijt vergunning
geldt.
LINDEHOVENSTRAAT
Deze week hebben de verbeteringen aan de
Lindehovenstraat haar beslag gekregen. In verge
lijking met de oude toestand is dit een zeer goede
verbetering, waarmee de bewoners dan ook zeer
ingenomen zijn.
WATERPOLO
In bet Alphens Zwembad zal AZC Maandag
as. des avonds acht uur een nederlaagwedstrijd
spelen tegen De Zijl I (Leiden).
ZENDING
De gehouden collecte voor de hulpvereen.
Geref. Zendings Bcnd gehouden Zondag in de
Ned. Herv. Kerk, Juliaoastraat heeft opgebracht
ruun f 167.
UITSTAPJE
Onder leiding van mevr Van Staalduinen-
Spreij maakte de meisjesvereen. „Mirjam" A een
uitstapje naar Nijmegen en omgeving. Heerlijk
weer. mooie natuur en een gezellige kring meisjes.
U kunt begrijpen dat er veel genoten is.
OP CONCOURS
Op het groot Nat Zang- en Muziekconcours te
Maartensdijk behaalden de Chr. Zang ver een. „De
Lofstem" in de eere-afd. en de Alg. muziekvereep.
..Excelsior" in de tweede afdeeling, beiden een
WINKELWEEK 1934
Was aanvankelijk het plan een winkelweek te
houden ten tijde van de opening Spoorlijn Alphen—
Gouda, thans heeft de Middenstandsvereen. in
orincipe besloten een winkelweek te houden in
December. In een volgende vergader-cg zal men
hierover nader beslissen.
BOSKOOP
verplaatsing brievenbus.
De brievenbus, eerst geplaatst bjj de houten
noodwoning van den heer D. Jongejan, is
thans, wijl daar ter plaatse een nieuw pand
inoet verrijzen, overgebracht en bevestigd bü
de voormalige hoofdingang der Ned Herv kerk
HERWONNEN LEVENSKRACHT.
De bloempjesyerkoop ten bate der tubercu
losebestrijding voor bovengenoemde vereeoj-
ging gehouden, heeft in deze gemeente f 107
opgebracht.
ZONDAGSDIENST DOKTOREN.
Zondag 19 Aug.: P. du Buy, arts.
VOETBALLEN AAN DEN WEG.
Tal van klachten bereiken de politie weder
omtrent het voetballen op den openbaren weg.
Nauwlettend zal hierop worden toegezien en
onmiddellijk proces verbaal worden opge
maakt.
HILLEGOM
waarschuwing
De Burgemeester van Hlllegom geeft belangheb
benden in overweging, alvorens in handeisrdat.e
te treden met de zich roemende bloembollenhan
delaren Cor Gijsbert Van Zanten en Leendert
Starreveld. beiden ong. 20 jaar. wonende te Hil-
legom, bij hem (Burg.) inlichtingen in te winnen.
KATWIJK AAN DEN RIJN
duinzand-poters
Telers van duizandaardappelen dienen goede
nota te nemen van een advertentie in dit blad
waarin hun bekend gemaakt wordt dat zij vanaf
heden ook de z.g. ondermaatsche aardappelen, in
de maat van 2835 mm in den handel mogen
brengen. De bepaling is er aan verbonden dat het
poters van eigen teelt moeten zijn, dus geen ge
kochte aardappelen. De klein-poters in genoemde
maat komen voor deze gunstige bepaling niet in
aanmerkiug. Voor ceze poters moet dezelfde hef
fing, f 1 per 100 kg betaald worden als voor. de
greote aardappelen.
KATWIJK AAN ZEE
stand der werkloosheid
Opperlieden 23, grondwerkers 51, timmerlieden
25. metselaars 24, fabrieksarbeiders 4, kuipers 28,
los-arbeiders 94. landarbeiders 50, visschers 44.
autogeenlasscher 1, stokers 7, binnenschippers 4,
varensgezellen 2, mandenmaker 1, bloemist 1, kok
1, machinisten 2, los-arbeiders (venters) 5, ver
warmingsmonteur 1, scheepsmakers 7, schilders 8.
machinebankwerker 1, loodgieters 3, stucadoors 3,
kistenmaker 1. broodbakker 1, tuinman 1, chauf
feur 1, jeugdige werkloozen 12. Totaal 406.
mishandeling
M. s. uit de de Waal MeJefijtstraat deed bij de
politie aangifte van het feit. dat zijn zoontje is
mishandeld door K. ui( diezelfde straat, 't Ventje
moest zich ender geneeskundige behandeling
mooie film
Door den heer C. Varkevisser, directeur der
Visscherljschool. en den heer H. P. Bloot van de
Radio Centrale werd gisteren in de Groote Zaal
een film vertoond, betrekking hebbende op de
haring- en trawlvisscherij. De?e film werd ver
toond speciaal voor de badgasten. Men krijgt, als
men deze film ziet, een juist beeld van hetgeen er
op visscherijgebied gebeurt. De talrijke aanwezigen
hebben dan ook van deze mooie film genoten.
VOETBAL
Quick Boys—Scheveoingen
Hedenmiddag te half zeven speelt het eerste
elftal van Quick Boys tegen Schevemngen (3e kl.
K.N.V.B.), terein aan de Sandtlaan).
LEIDERDORP
de hoogmadesche weg
Er begint thans schot té komen in de verbete
ring van den Hoogmadesche weg. In het nieuw
geprojecteerde gedeelte is de zware paklaag groo-
tendecls gelegd Thans Is ook de stoomwals aan
gekomen. Het werk zal cu wel binnen afzienbaren
tijd gereed zijn.
LISSE
UITSLAG ZOMER-DAMWEDSTRIJDEN
P. D. L. V.—LISSE
Uitslag 10e ronde:
le Klasse;
C. Gastelaars—K. van Essen 2—0
Y. de Jong—G Blom 0—2
S. van DuinMohlmann afgebr
"H. Baartmao—J. C. Hobo afgebr.
P. BoogerdD. Vergunst 2—0
2e Klasse:
O v. d. Leede—G. v. v. Voet
L. v. d. Linden—Eigenbrood
I. v. d. Meulen—Z de Jong
Bouwmeester—C. Boogerd
D. Algera—Th. Booden
Kersbergen—N.N.
afgebr.
2-0
RIJDT VOORZICHTIG!!
Nu het bij de Veilingen en aan de haven zéér
druk is met auto-verkeer, wordt er met klem
op aangedrongen, dat men zeer voorzichtig de
straten in- en uitrijdt. Vooral vanaf de Heerweg
door de Bccdstraat is het dubbel opletten, vooral
ook omdat het tramverkeer groot gevaar oplevert
en op dezen boek herhaaldelijk botsingen plaats
vinden.
GEVONDEN VOORWERPEN
Rozenkrans in etui, jongensjasje van bruine stof,
rozenkrans, bruin lederen portemcnnaie, dames-
portemonnaie met eenig geld. Inlichtingen verstrekt
de politie.
RIJNSBURG
BLOEMENHANDEL
Er heerscht nog steeds, zooals trouwens ieder
jaar in dezen tijd, een vacantiestemming en het
verloop van den handel is dan verre van gunstig.
En groote massa's worden aangevoerd, voorna
melijk van Gladiolussen. Asters, Convihs, Pom-
ponnen. Zinnia's, Helianthus. Betaald werden de
volgende prijzen: Gladiolussen in de gewone soor
ten f 0.1530. betere variëteiten f 0.5080
Asters f 0.0815, Convih s f 0.1525. Montbre-
tia f 0.2025, Scabiosa f 0.15—25. Zinnia f 0.50
S0. Pompon-Dahlia's f 0.20-30, Dahlia's f 0.30-
75.
WADDINXVEEN
DE OOGST
Dank zy het fraaie weer, zitten de landbou
wers thans midden in den cogst. De opbrengst
van de verschillende halm- en peulgewass
buitengewoon hoog als in geen jaren tevoren.
Met de veehouderij gaat het minder goed ei
de zurvelboeren verkeeren in een veel or.gun
stiger positie dan de bouwboeren, die zeker,
ook nog door den Regeeringssteun een goed
jaar maken.
werkverschaffing
Door eenige polderbesturen worden pogingen
in het werk gesteld in den a.s. winter bagger-
werk te doen verrichten door werkloozen met
steun van Rijk en Gemeente. Een voorloopige
bespreking had reeds ten raadhuize met B. en
W. van Waddinxveen plaats.
een vacature
Alhier is de betrekking van gemeentelijk
deurwaarder vacant. De jaarwedde bedraagt
f 50 en plm. f 40 aan emolumenten.
politie beleedigd
De gemeenteveldwachter S. werd in het pu
bliek uitgescholden en beleedigd door den be
kenden- J. K., uit het dorp. De man kreeg afc
belopnjng een „bonnetje".
laffe aanvaller
De meubelmakers v. s. reden per ry wiel even
huiten de bebouwde kom. Een zekere de P.
kwam hen tegen en sloeg ze onverwachts
de fiets. Een der gebr. van S. bezeerde zich
vrij ernstig. Tegen den „held" is proces-ver
baal opgemaakt.
WOUBRUGGE
UITSTAPJE OUDEN VAN DAGEN.
Onze Ouden van Dagen hebben wederom
een prettige middag gehad. Begunstigd
njet mooi weer stapten welgemoed een zi
ventig oudj;es in de gereedstaande auto"
eh hartelijk toegejuicht door de ingezetenen
werd de reis aanvaard, ditmaal over Leiden,
Haarlem naar IJmuiden. Aldaar werd gele
genheid gebeden de waterwerken en de
vjschhallen te bezichtigen; het Hollandscho
zeebanket werd naar hartelust genuttigd
waarna de thee zich ook best liet smaken.
Terug werd gereden over Bloemendaal en
Aerdenhout langs den Duinweg. Bij aan
kbmst te Hoogmadc klonken de vroolijk'
tonen van het muziekcorps; in hotel Witte-
njan werd deze zeer geslaagde tocht, na een
uurtje gezellig samenzijn, besloten. De
Feestcommissie 1928 en de Wilhelminav
eeniging hebben wederom den dank van
onze oudjes mogen oogsten, welke met
medewerking van de autobezitters dezen
dag tot een onvergetelijkeu hebben
der Tang d.
OVERLEDEN; E
Westdiik 76 J.
GODSDIENSTOEFENINGEN
LEIDEN
I V.) (Gerecht No. 10»
euv/e RUn) 10 uur en 6
EvungeM-cli Luthcrscbo Gemeente 10% uur
Db Makkink
Geb"uiv Prediker Maandagav 8 u Ds d Groot
ALPHEN AAN DEN RIJN
jVed. Herv. Kerk
JullanAstraat 10 u Ds Schoneveld; I
le Bruin
GouwsluL 6% u Ds Ster
Raadhuisstraat 10 u Ds v D(Jk, v Groningen;
6 u Dc Mulder
De Kuyterstraat 10 u Ds Mulder; 6 u Ds
v Diik
i Monnikendam;
Wijnen van Oldebroelc
HAZERSWOÜDE
Ned. Herv. 'Kerk in u Ds Klehl; 7 u de hei
Fase. Godsdienstonderwijzer
Geref. Kerk 10 en 7% u D„ Derkeeu, va
ueref. Kerk 8% en 6 u Ds de Bondt. v Lei
den, 10% u Ds Bouma, van Treebeek
Irene 6 u Ds Bouma van Treebeek
Geref. Gemeente iKemisesiraat; lu en 6 uur
Radio Nieuws.
Kalundborg of Luxemburg; 17.2)—all.: Brussel
ZONDAG 19 AUGUSTUS
Programma 3: 8.30 Keulen; 13.20 Brussel Fr.
14.20 Parijs R-: 15-20 Deutschl.sender; 17 Bloe
mend aal; 19 Parijs R; 10.20 Luxemburg.
Programma 4: 10 20 Brussel Fr. 13 Daventry:
16.50 Londen R.: 20.15 Budapest of Brussel VI.
Programma 3: 8 Keulen; 12.20 Luxemburg:
14.20 Londen Iï; 15.20 Kalundborg of Luxem'i.;
17.20 Brussel Fr 19.20 Luxemburg; 23 Keul«>n
8.20 Parüs R; 10.35 Pari
Geref. Kcrls 10 f
LEIDERDORP
i Ds Hampers
Ned. Herv. Kerk 10 u Ds Tichelaar; 5 u Ds
ichelaar
Geref. Kerk 9% u Leeskerk; 3 u Ds Krabbe,
KOORDWIJH AAN ZEE.
Ned. Herv Kerk. 10 en 5 u. Ds. Cupedo
Geref. Kerk 8% en 5 u Ds Ferwer.da. va
L'dam. 10% u Ds Weerxema, v Oldehove
Geref. Kerk (HV..) (Juliunawcg 27» 3 u n.r
NOORD W1JKERHOUT
LeesdiensL
te K e r k 9% n. Da
Kerkaaal Y% u. Ds Altena. au. Ds. Vene
Chr. Geref. Kerk 9% en 5 u Ds de .Tong
Ned. Herv. Kerk. 10 u. Ds. van Dorp.
Hierden. 5 u. Ds. de Wit. van Leiden.
W«T. Kerk. 9% u. Ds. Boui
Chr. Geref. Kerk. I
Leiden.
Da. Jansen. 1
»cref. Gom. (Ambachtshuls) 6 u. Leendienst
EVOU BRUGGE
ef. Kerk. 10 en 7 u. Da. Nauta
ZOF.TERWOUDE
Ned. Herv. Kerk. 10 u. Ds. Lekkerkerkei
TUSSCHEN AMSTEL EN IJ
Vandaag is bet zestig jaar geleden, dat de
Amstértfa mêehe beroepsbrandweer in de
t>lahts trad van de vrijwillige'brandweer, die
eeuwen lang in onderscheiden vórm brand
en brandgevaar had bestreden.
Aanvankelijk was ieder burger gehouden
bij brand persoonlijk hulp te verleenen. In
den aanvang der vijftiende eeuw bestonden
hieromtrent reeds keuren, die tevens voor
schriften bevatten omtrent de middelen tot
bestrijding van brand en ter voorkoming
daarvan. Ieder burger moest bv. steeds bij
de hand hebbën twee groote 'brandhaken
met ringen en touwen, alsmede een brand-
eramer, terwijl ,op bepaalde plaatsen lad
ders en bijlen aanwezig moesten zijn. Ook
was het verboden rieten daken te leggen op
de toenmaals nog houten huizen, die sedert
1521 niet meer mochten worden gebouwd.
Gaandeweg beperkten zich de verplichtin
gen der burgerij bij brand en rustten die
meer op bepaalde groepen der bevolking.
Wel bleef ieder gehouden bij brand een em
mer kuiten te zetten en zoo noodig een lan
taarn voor zijn huis te ontsteken. En op
deze wijze verweerde men zich zoo goed
zoo kwaad als het ging tegen het vuur. dat
bij' tijder. overal schrik en angst bracht,doel
waartegen men met lederen emmers niet
veel vermocht
Jan van der Heijden, die in 1672 de slan-
genbrandspuit heeft uitgevonden, kan be
schouwd worden als de eerste, die de vrij
willige brandweer, voor zijn tijd althans,
deugdelijk organiseerde. Voor scheepsbran
den deden voortaan drijvende spuiten dienst
en in 1685 verscheen een nieuwe brandkeur,
die iy2 eeuw is van kracht gebleven
waarin de verplichtingen van de vrijwillige
brandweer, gerecruteerd uit de gilden, waren
geregeld.
Rechten had men niet veel. Bij elke groote
spuit deden onder leiding van een brand
meester 36 spuitgasten dienst, die een pre
mie ontvingen, als ze het eerst bij de brand
water gaven. Middelerwijl hadden de toren
wachters drie lantaarns uitgehangen en op
hun trompetten geblazen of de brandklok
geluid. De ratelwachts riepen „brand!" zoo
luid ze maar konden en vertelden aan de
toestrooraende bevolking, waar de brand
woedde.
Zoo bleef dc situatie wederom een paar
eeuwen. Brand was en bleef in de meeste
gevallen een ontzettende ramp, die men wel
zoo goed mogelijk met man en macht be
streed, maar het eind van het lied was
schier altijd, dat huizen en grocte gebouwen
tot den grond afbrandden en meermalen
geheele buurten in de'asoh werden gelegd,
waarbij niet zelden menschenlevens to be
treuren waren.
Met de spuitgasten was het de
door sukkelen. Ontelbaar zijn de klachten
over misbruik van sterken drank en gebrek
aan tucht. Ook de dwaze premiebepaling
waarvan steeds een deel der spuitgasten
profiteerde, terwijl de overigen, die toch ook
moesten aanpakken, op een volgende gun
stige gelegenheid mochten hopen gaf her
haaldelijk aanleiding tot dikwijls hoog loo-
pende geschillen.
Ondanks alle verbeteringen, die men in
den loop der tijden aanbracht bleef het pre
miestelsel bestaan en hielden de klachten
over den slechten geest onder de brandweer
lieden hiermede nagenoeg gelijken tred.
Van alles en nog wat heeft de Overheid
beproefd om hieraan een einde te maken.
Zoo werd na 1831 een loting ingevoerd,
waarvan schutters en soldaten waren vrij
gesteld; ook kon men vrij loten. Van bezoldi
ging was evenwel geen sprake. Wel konden
de brandmeesters den spuitgasten bij ernsti-
branden 'n „hartversterking" geven, maar
ondanks alle reorganisatie-voorstellen vart
ettelijke commissies duurde de sedert lang
onhoudbare toestand voort.
Van 1844 af werden voorstellen gedaan om
een jaarlijksche bezoldiging te verstrekken,
maar alles stuitte af op de schrielheid der
vroede vaderen, die liever een slechte brand
weer in stand hielden tegen de somma van
ongeveer f 15.000 per jaar dan de brand
weer deugdelijk te reorganiseeren voor 5 a
6 maal dit bedrag ongeacht de eenmalige
directe kosten. Wel werden de leiders van
1857 af bezoldigd, maar het steeds zich uit
breidende spuitpersoneel men had toen
144 brandmeesters, 275 pijpvoerders en 3400
pom pers moest het stellen met hoogere
lagere toevallige baten.
Totdat de brand in den Kippenhoek, aan
't begin van de Utrechtschestraat, de oogen
opende. In den nacht van 5 op 6 Augustus
1870 brad daar tegen één uur brand uit en
hoewel de dichtst bij zijnde spuit resideerde
op de Botermarkt, het tegenwoordige Rem-
brandtsplein, vlak bij dus, duurde het tot
drie uur eer alle slangen uitgelegd waren
en water kon worden gegeven. Lator bleek,
dat de stoomspuit waarvan men er toen
een paar ter beschikking had boven op
een brandput stond, waarvan men slechts
het deksel had behoeven af te lichten en een
slang aan te bevestigen om water te kun
nen geven! In plaats daarvan had men een
paar uur lang met slangen gezeuld, want
de „leiding" was het hoofd kwijt en de
spuitgasten dachten te veel aan „hartver
sterkingen" en waren daardoor don verde
ren nacht !e zeer „in kennelijken staat" om
aan dc blussching mee te werken. Later,
toen alles nog lustig brandde, weigerden zij
dienst, en daarop kwam de politie op den
lumincuzen inval de inderhaast gevluchte
bewoners van de brandende huizen te ver
plichten, den brand nu verder maar op
eigen kosten te beteugelen!
Dit schandaal maakte alle tongen los, en
in de Raadszitting van 17 Augustus 1870 lag
een pootig adres van een aanUd ingezetenen
ter tafel, die met klem van rede.ien droe
gen om een brandweer, die in staat was de
eigendommen der burgers te beveiligen.
Toch duurde het nog vier jaar eer einde
lijk tot het instellen van de nieuwe beroeps-
brano'weer. op militaire leest geschoeid, met
16 tegen 11 stemmen definitief besloten
werd._ Als commandant benoemde de Raad
in 18<2 reeds de heer W. P. Steenkamp, le
luitenant van de artillerie bij het korps pon
tonniers De heelc rompslomp van pijpvoer
ders en pompers werd opgeruimd, omdat 't
materiaal tegelijk word gemoderniseerd, en
toen 15 Augustus 1874 het nieuwe corps in
dienst trad. was de bewaking der stad tegen
brand toevertrouwd aan 144 man beroeps-
personeel. De uitgaven in eens bedroegen
rond f 103 000, de jaarlijksche kosten raam
de men op f 88.000, waarvan f 67.000 aan
salarissen en loon en.
Hc: nieuwe instituut had in den aanvang
met vele moeilijkheden te kampen. De eex>-
ste maal reeds rukte de brandweer uit op
loos alarm. Bij een zeker deel van het pu
bliek was veel verzet, niet alleen wegens af
keer van toet nieuwe, maar ook omdat vroe
gere spuitgasten zich benadeeld achtten.
Men bemoeilijkte de brandvvachts zooveel
mogelijk en sneed de slangen door om den
watertoevoer onmogelijk te maken, waar
door politie en schutterij de handen vol had
den om 't publiek op een afstand te houden.
Het beroep van brandwacht was voorts
alleshchaive een beschut bedrijf bij tiental
len verlieten ze in 1S77 den dienst. De brand
waohts, die toch telkens weer de vuurzee
te bestrijden hadden, waren verdeeld in drie
klassen, die resp. f-500, f450 en f 400 -per
jaar verdienden. Him diensttijd beliep 126
uren per week, met na elke drie etmalen
een vrije dag Weliswaar mochten ze in
later tijd in de kazerne, voor zoover de
dienst het toeliet, allerlei karweitjes voor
eigen rekening opknappen, zooals schoen
maken, kleermaken en stoelenmatten, waar
voor de gereedschappen uit het Brandweer
fonds werden verstrekt, maar tot 1912 toe
bleven deze diensttijden nagenoeg ongewij
zigd en vertoefde een brandwacht per week
42 uur in zijn gezin.
De huidige brandweer is sedert vele jaren
een keurkorps, waarop iedere Amsterdam
mer, van welke richting ook, trotsch is. en
op vertrouwt Een brandweerman is de üeve
ling van het publiek, dat hij in uren van
gevaar onschatbare diensten bewijst en be
hulpzaam is in tal van gevallen, waarvoor
alleen de brandweer raad weet. Het aantal
branden, ook der groote branden, is aan
merkelijk afgenomen. Belangrijk is ook de
preventieve taak van de brandweer en groot
de invloed van het corps op de naleving
van politie- en veiligheidswet. De sociale
positie van den brandweerman is aanmer
kelijk verbeterd: ook voor hem geldt de 8-
uren dag, het aanvangsloon is f 17Ö0 per
jaar, dat opklimt tot f 2000 hetgeen 4/5 hun
ner verdient. Voorts genieten zij emolumen
ten en verder alle voordeelen eener vaste
positie in gemeentedienst. Voor zichzelf
mogen zij thans de vrije uren in de kazerne
niet meer besteden, maar voor het eigen be
drijf en andere gemeentediensten zijn zij
\an groot nut. aangezien bij indiensttreden
ook op het bezit van vakkennis is gelet
Ten slotte nog eenige cijfers. Het grond
gebied der gemeente, was in 1874 nog 3000
H A., thans rond 17.500 H A; het aantal in
woners beliep in eerstgonoemd jaar rond
290.000, thans is het de millioen gepas
seerd. Bij den aanvang werd op de begroo
ting uitgetrokken een bedrag van f88.000,
waarvan f 67.000 aan salarissen en loonen;
op de begrooting van 1935 is voor de brand
weer gereserveerd fl.S55.390, waarvan aan
jaarwedden f7S8.9S0 en aan pensioenlasten
voor de gemeente f 273.678. De rekening van
1933 gaf resp. deze drie cijfers: f 1.606 643,18,
f 1.036.009 96 en f291,452,92. Eon beeld van
de bezuiniging op dezen dienst'
Het personeel was in 1S74 sterk 144 man,
geleidelijk opgevoerd tot circa 450 man:
thans zijn in dienst 332 officieren en man
schappen, een vermindering niet van de
laatste crisisjaren.
Er zou voortg veel interessants zijn mede
te deelen over de brandblusehmiddelen voor
heen en thans, over ,%<-oote branden, die da
publieke belangstelling vroegen over de ge
schiedenis van het jubileerende corps, en
tal van bijzonderheden moer. Maar ik moet
mij nu noode beperken. Bij do viering van
het diamanten jubileum in September kom
ik gaarne op een en ander terug.
FRISO.
DEN HAAG
HONGAARSCHE NATIONALE FEESTDAG
Ter gelegenheid van den Hongaarschen Na-
tionalen Feestdag, Sint Stephanusdag zal op
Maandag 20 dezer, om kwart voor 10 uur, in
de St. Jacobuskerk, Parkstraat, een H. Mis op
gedragen worden.
De leden der Hongaarsche kolonie alsmede
vrienden van Hongarije worden uitgenoodigd
deze plechtigheid by te wonen.
De Hongaarsche legatie alsmede de consu
laten te Amsterdam, Rotterdam en Heerlen,
zullen op dien dag gesloten zyn.
