I ZATERDAG 4 AUGUSTUS 1934
Schoolnieuws.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
Benoemd tot onderwijzeres aan de Chr. Ulo.
School (Hoofd K. Bolt) te Appingedam:
Mej. Pasmooi, onderwijzeres aan de Ned.
Herv. School te Appingedam.
OPENB. SCHOOL GEHANDHAAFD
In aansluiting op ons bericht van 2 Aug. J.l.
meldende dat de Openbare Lagere School te H e r-
b a y u m (bij Franeker) niet behoeft te worden
opgeheven, schrijft men ons, dat uit blijdschap
hierover door den voorzitter der Oudersvereeni-
ging en het hoofd der school de vlag op_ de school
geheschen werd.
EEN KWAKERSCHOOL TE OMMEN.
Door de bekende religieuze groep der
Kwakers werden eenigen tijd geleden plan
xien ontworpen om evenals in Engeland, in
andere landen scholen te stichten. Men ha.'
daarbij 't oog laten vallen op Duitschland.
Door dc staatkundige veranderingen in
Duitschland heeft men deze plurmen laten
varen en Holland gekozen. Er werd omge
zien naar een plaats niet te ver van de
grens e.i een geschikt gebouw. Naar de Ned.
meldt, is dc keuze gevallen op het kasteel
Eerde van baron van Palland', waarin
reeds eerder de dragers en vertegenwoor
digers van geestelijke stroomingen huis
vesting hadden gevonden. Aan de school is
ook een internaat verbonden.
BUITENLANDSCHE LEERKRACHTEN
Blijkens de Statistiek van het Gewoon en Uit
gebreid Lager Onderwijs waren op 31 December
1931 in ons land werkzaam 'otaal 314 buitenland-
sche leerkrachten. 40 mannen en 274 vouwen.
Van dit aantal zijn er 14 bij het openbaar en
300 bij het bijzonder onderwijs. Aaa R. Katb.
scholen 280, hoofdzakelijk in Limburg aan onder
wijsgevende congregaties; N. Brabant 35, Z. Hol
land 44. N.:Holland 28. Bij het Prot. Chr. onder
wijs 8, bij overige Dijz. scholen 12.
Naar de nationaliteit zijn ze aldus te rang-
Schikken:
Duitscbers 236
Belgen 41
Franschen 14
Oostenrijkers 10
Russen 10
Engelschen 2
Zwjtsers 1
Totaal 314
„IKKE"
Als tweede nummer in den jaargang 1934 van
de Bibliotheek voor Bijbelsche Opvoed
kunde is als uitgave van de Drukkerij der Stich
ting Hoenderloo verschenen een brochure van den
bekenden sdirijver-paedagoog A. J a n s e onder
den titel „Ikke". Voor ouders en onderwijzers een
leerzaam bockske, waarin historisch en theolo
gisch het woordje ik en deszelfs uitleving worden
belicht. Zqo we één opmerking mogen maken:
men ga toch niet zóó teedere onderwerpen als
Jezus in het beeld van den wijnstok en de ranken
verduidelijkte, afbeelden in een schema van lijnen
'(blz. 15) bij wijze van graphiek. Wij herinneren
ons een woord van Dr. Kuyper, doelend op een
heel ander onderwerp, maar hetzelfde gevaar aan
wijzend: „De glazuur van de schuchterheid a het
heilige spleet af".
N. o. G.
st
Jaarvergadering te Alkmaar
Te Alkmaar heeft het Ned. Onderwijzersgenoot
schap op 1 en 2 Augustus zijn 88e algemeene
vergadering gehouden. De voorzitter, de heer H.
J. Bon, sprak een opeingsrede uit, waarin uiteraard
de crisis-omstandigheden, de bezuinigingen bij het
onderwijs, de opheffing van lagere scholen e.d. ter
sprake kwamen. Wat het laatste betreft, consta
teerde de voorzitter, dat „de praktijk hierop neer
kom, dat openbare scholen worden opgeheven,
maar bijzondere scholen van gelijken of kleiner
omvang ongemoeid b,ijven". De houding die Mi
nister Marchant als voorstander van openbaar
onderwijs aanneemt, „is voor ons een nog niet op
gelost raadsel".
De heer Bon eindigde zijn openingswoord met
de opwekking, altijd en overal de autoriteiten voor
te houden, af te zien van het nemen van drastische
bezuinigingsmaatregelen ten aanzien van hét open
baar onderwijs, want „men doet daardoor tekort
aan het kind van heden en benadeelt daarmede de
toekomst van ons volk."
In de voortegzette vergadering van Woensdag
Is aangenomen het rapport van de Commissie
„School en Vrede", waarin de noodzakelijk
heid wordt uitgesproken, dat de school in het kind
een grondslag legge voor een vasten vredeswil.
Voorts werd de wenschelijkheid uitgesproken dat
Esperanto facultatief worde ingevoerd bij l.o.
en kweekscholen.
Inzake de opleiding van onderwij zers
fs een motie aangenomen, waarin o m. te lezen is,
dat het N.O.G. waardeert, dat het ontwerp een
aannemelijke reguleering beoogt van de thans on
gebreidelde opleidingsmogelijkheid. Voorts wordt
geoordeeld, dat het principe van gelijke school
gelden en gelijke salarieering, zooals dat in de l.o.«
wet van 1920 is gehuldigd, terwille van de gelijk
stelling tusschen openbaar en bijzonder onderwijs,
ook in het wetsontwerp-Kweekscholen dient te
[worden doorgevoerd.
Tweede dag
In de Donderdag hervatte zitting is met groote
tneerderheid van stemmen verworpen de
motie-den Haag. waarin werd uitgesproken, dat
een actie voor het ontslag van de gehuwde
onderwijzeres niet in de vakorganisatie
thuisbehoort. Afkeuring werd vervolgens uitge
sproken over de achterstelling van het openbaar
onderwijs bij de bijzondere school. Voorts is een
motie aangenomen, waarin de vergadering „met
ontsteltenis" heeft kennis genomen van de gevol
gen der Ministerieele aanschrijving betreffende de
concentratie van openbare scholen en nogmaals
beroep doet op de Regeering. „om de grond
wettelijke positie der openbare school onverzwakt
te handhaven".
Inzake een fusie tusschen het N.O.G. en den
Bond van Ned. Onderwijzers ging de vergadering
zeer groote meerderheid accoord met het
es van het Hoofdbestuur om fusie met den
Bond op het door de speciale commissie ontwor
pen fusie-program, af te wijzen. Er zal dus thans
geen fusie van Bond en Genootschap plaats vinden.
Aangenomen werd een motie-Rotterdam, die het
H.B. had ontraden, waarin wordt uitgesproken de
wenschelijkheid om bij afvloei ng van leer-
i c h t e n gelijke scholen in een gemeente als
een eenheid te beschouwen.
Overeenkomstig een motie-Den Haag, gesteund
door het H.B. werd met algemeene stemmen be
sloten het schoolblad met September in de spel
ling Marchant af te drukken. Aangenomen werd
i voorstel om ervoor te ijveren voor bepaalde
betrekkingen de onderwljsacte gelijk te stellen met
die van een vijfjarige H.B.S.
EXAMENS
ACADEMISCHE EXAMENS
TECHNISCHE HOOGESCHOOL TE DELFT.
Gestangd voor het ingenieursexamen voor ci-
ylel Ingenieur de heer W A van der Meer.
TOELATING UNIVERSITEIT
Brugbouw aan de
Vecht. Werk
zaamheden aan
het dek van de
nieuwe Vechtbruq
die bij Loenen in
aanbouw is. De
brug, die een dub
bele bascule krijqt
moet over enkele
maanden gereed
zijn.
FRANSCH M.O. A
UTRECHT. Geslaagd: de dames T A Piren
Vugth: A H von ZimmerenJoustra, Leid'
de heeren: J W A v d Linden, Ams'terdam; C
Kooien, Delft en J G van Moosel, Middelburg.
ENGELSCH M.O. A
UTRECHT. Geel.: de dames M Gerrits, Gro
ningen: L G Kalberg, Amsterdam J W Kley-
wegt. ScherpenzeelS H Kuiper, Den Haag en
de heeren: F A de Been, Eindhoven cn J Bulten
DUITSCH M.O, A
DEN HAAG. Geel. mej. C H M Engel. Den
lang en de heeren I G de Metier. Hoofddorp
n J Vos, Harllngen. Afgew. 5 mannel. en 2
■erg. Amsterdai
HOOFDACTE
HAARLEM. Gesl.
R Marlnus.Wor
j'.pendamA J Zw
LEEUWARDEN. Geëx. 8 r
retrokken 1. Gesl.: de heere
n: S Ellens. Dokkum i
P J G Dijkema,
M H Brandt, Busj
AMSTERDAM. Geëx. 8 cand.. gesl. de heerc
L. J Thanhnuser, C W Verkruisen M. M. Voc
en de dames H M F Seriis. A \V Venneman
n, betden Rotterdam.
ROTTERDAM II. Geëx. 8 cand., gesl.: de da
mes M S A Luwema, HelnkenszandM Veltmai
Aifen a. d. Rün en de heer M Dieleman. Axel.
ARNHEM. Geëx. 8 mannel. cand. Gesl. de hei
J v d Hengel. NUkerk.
DEN KAAG. Gesl. de dames J M Harbor
Den Hgag e
cJflRQSalSj
TeTffgg'étbökTïen TTnSlinel.
ren F L Smit. Hoogkerk: W P B
kamp en A Krijgsveld, Ter Apel.
BREDA. Geëx. 8 cand. Gesl. de
Akkermans. Waspik: J P v Dongen, Schtindel;
ACE Kruösen, Rosmaler
J J van Steenoven, beidei
ROERMOND. Geëx. 8 mi
n; A M Langelaar, C
H H Tossaint. Terwinselen; J P H van
K&d, Heerlfen.
NUTTIGE HANDWERKEN
AMSTERDAM. Geëx. 12 cand.. gesl.: de da
mes: H A H Schut. W J Boer. J J v d Bree.
J P Bruinsrna. C S U A Bruseker. A Dekker.
H A v Drunen, J v Drunen, J F Eilers en C
n op Zoon-
GRONINGEN, i
D J
eld. Goor; W C Dob-
benzoo en A Minderhoud,
C H Heinen, Eutterade.
13 cand.. gesl
Coevorden; M Huizlnga, Wagenborgen
FRAAIE HANDWERKEN.
12 cand., gesl. de dame
r, P A v d Borg. W
:eken, J J Hercs, J Hoe
AMSTERDAM. Geëx.
E Meyers. F K de Bi
A v d Brand. H R Sah
rem a en B Heinis.
NIJVERHEIDSONDERWIJS
DEN HAAG. (Acte Ne. schilderen). Gesl. de
heeren J B Palsen en F Stoltenborgh. De exa
mens Ne zün hiermede afgeloopen.
Gesl. voor akte N IV. J J SchrUver, A'dam.
Akte Nk: J H Bastmeycr. Alkmaar; A Goud
Akte Kj'jW Benolst. Den Haag; W P v d
Beukei, Amsterdam: P v d Boer. Zwolle: J C
Heemskerk, Rotterdam; B M W v Klooster,
Acte N O: Geëx.
H. J. Ooster-
:andidaten, afgew. 2.
HANDELSKENNIS L.O.
DEN HAAG. Gesl. de heeren D. Sije
dum, G. Tack, Stadskanaal, J. J. H. Ti
Schaesberg, J. L. Uinmels, Udenhout,
Vaa'tstra, Horen.
FRANSCH L.O.
JL CT Fraetcrs. Pufte (N.B.); H." J.
Egmond a. Zee. H. A. Gelderbloi
J. M. Geraets. Rosendaal (N.l
M. K. E.
Graaff, Lon-
- Verhorst.
nelter. J. G. Moes. Bred:
Hengelo, de heeren I. de Boer. Apeld'
Boor. Utrecht; G. H. Borgers, Utrecht; S. Bou-
'terse, Amsterdam; G. Burger. Vlaardlngen; W.
L. A. Verwey, Rotterdam; L. Bylmakers, Heel,
W. H. Cornelissen. Leerdam: G. H. Cramer.
Harmeien; G. H. Engelen, Maasniel, en P. de
Jong, Pen Haag.
DUITSCH L.O.
Sch&lsfoort, Mu:
Boom. Den Haag. G. Tit. Schevcningen; J.
d. Velde, Sneek; J. Veenstra, Leeuwarden; J.
G. Coopmans, Tegelen; A. J. Koelze, Groningen,
H. J. Rutgei
hoorn ;R. O. P. Weber, Amsterdam.
ENGELSCH L.O.
UTRECHT- Geslaagd de dames: J. Voorhoeve.
Oosterbeck, H. Zeiler, den Haag: M. A. Mlrck,
Bergen (N:H.)G. M. Sarabcr. Oegstgoes't; A.
M. G. T. Wolters. Roermond; J. E. Scaefer. Al
melo; J. E. M. Schuurblers. Oudenbosch: de
heeren: C. H. de Boer. Den Haag. M. Dekker.
Rotterdam; J. H. Lubbers, Den Haag; K. Roi-
1, Lelden: G. van Schalk. Woerden: G. Ja-
ApoWoom- G. J. Schuurmans, Nijmegen:
A. K. Seger, Utrecht; N. H. Slebrecht. Rotter-
am; J. Relt, Groningen; L. A. J. M. Vorsten-
'osch. Tilburg: H. J. Korff, Groningen; G. Ven
huizen, Hoogeveen,
Land- cn Tuinbouw.
PRIJZEN STIKSTOFMESTSTOFFEN.
Weinig verandering
Heden zijn de prijzen der stikstofmest
stoffen bekend geworden. Veel verandering
met het vorig seizoen is er niet gekomen.—
De prijs voor Chilisalpeter is vast
gesteld op f 5.90 inclusief baal voor Augus-
tuslevering, voor latere levering wordt de
prijs voor iedere maand met 5 cent ver
hoogd tot en met Maart, waarin de prijs
dus f G.35 zal zijn; voor April/Juni is dc
prijs f 6.40.
Chileense he Kalisalpeter is GO
cent hooger genoteerd dan bovenstaande
prijzen.
Kal ksal peter t 5.80 tot f 6.30.
Ammonsalpeter f 5.50 tot f 6.
Kalkammonsalpeter f 5.60 f 6.10
in gewone zakken, gepraepareerde verhoo-
gen de prijs met 10 cent.
Zwavelzure Ammoniak f 4.50-*
f 5.los verladen. In zakken 20 ct. hooger,
Alle prijzen regelen zich voor de pven-
tueele leveringsmanier als bij Chili, dus tel
kens 5 cent verhooging per maand.
VERKOOPPRIJZEN DUITSCHE EIEREN
De minimum verkoopprijzen voor eieren
naar Duitschland, inclusief verpakking,
franco grens, zijn voor de periode van 3 tot
7 Augustus vastgesteld op: B-klasse, gew.
57/58 kilo f 3.20 per 100; A-klasse, gew. 62/63
kilo f 3.50 per 100; S-klasse, gew. hoven
65 kilo f 3.80 per 100.
Er wordt geen extra uitvoerheffing ge
heven.
UIT DE ANTIREV. PARTIJ
niet alleen voor studenten; met name de poli
tieke beginselen mogen in onzen tijd wel gron
dig worden bestudeerd. Helaas moeten wij
Groens klacht herhalen: „Serieuze belangstel
ling ontbreekt in onzen materlalistischen tijd
ook bij vele Evangellebeüljdere) vooral.
wat niet stoffelijk belang raakt." Hoevelen
hebbendaardoor geen vasten grond onder de
vind van (on)politieke le
e n moeten worden gek
LR. beginselen zijn het i
gelegenheid. Jong'
Onze heerlijke
aard onderzocht
LR.J.A-club de
Wan
dat
u aan! Is er ten Uwent nog geen club. richt er
spoedig een op. Er is haast bij! Ouderen, ouders
vooral, wekt de Jongeren op tot dezen vorm vam
begins eJstud Ie.
En zegt ge „kennis alleen Is niet voldoende",
we zijn het volkomen met u eens. Noodig ls.
oat ons hart geopend zij óm het Evangeliezaad
angen. Dan wordt eenst werkelijk tegen-
eiker
isel (-w
Ivan gelde geplaatst.
L hetj_
nature uit
AR.J.A. gebruiken
hand om vele jonge
t God de Heere on;
noge als een middel in Zi.i
■en goede krijgsknechten 1
Gedurende de maand Juli J.l. ontving het
cretariaat der A.R.J.A., Tesselschadestraat 3,
Zwolle, bericht vam de oprichting van een club
i 1 b u r g: Secr. Jac. de Vries, Molenbocht-
plein 34, en van de splitsing van de club Amstei
In 10 zelfstandige clubs, die te samen vor-
het gouwverband Amsterdam: Voorzitter
Vestra, Zaanstraat 95-111; Secretaris J. F
rbaay, Lutmastraat 196 (Z.)
orts werd bericht ontvangen van de op-
het bestuur i
UIT HET SOCIALE LEVEN
ARBEIDERSKETENEN IN 1834
De martelaren van Tolpuddle
Bij de Gotthelf-Verlag te Bern in Zwit
serland verscheen een merkwaardig werk
je. dat ongetwijfeld de aandacht zal trekken
en dcor hen, die met het Duitsch eenigszins
vertrouwd zijn, zal gelezen worden van be
gin tot end.
De oorspronkelijke Engelscfhe uitgave ver
scheen onder den titel „Flame of freedom",
door Owen Rattenbury, bij de Epworth
Press Co. te I onden E-C. 1. Ze werd in het
Duitsch overgezet door Eugen Thiele én -ver
schijnt thans onder den titel „Flammen der
Freiheit" bij bovengenoemde uitgeverij te
Bern.
Het werkje schetst op boeiende wijze liet
leven en lijden van zes dappere landarbei
ders uit Tolpuddle, een dorpje in het graaf
schap Dorchester in Zuid-Engeland, en
werpt tevens een hel licht op de maatschap
pelijke toestanden in Engeland, een hon
derd jaar geleden.
In 1760 gelukte het den Engelschen
groot-grondbezitters drie millioen H. A.
land, tot dusver grootendeels bebouwd
door kleine boeren, in bezit te krijgen. Dil
voorval staat in de Engelsche geschiedenis
bekend als de groote landj-oof en is oorzaak
geweest van de opkomst van daglooners,
die tegen hongerloonen moesten werken en
maatschappelijk geheel afhankelijk waren
van hun landheeren-
Tot deze landarbeiders behoorden de zes
mannen, wier lotgevallen door Rattenbury
op levendige wijze worden verhaald.
Hij beschrijft dan, hoe de gebroeders
Georg en Jakob Loveless, vader en zoon
Standfield, Jakob Hammett en Jakob Brine
op 21 Febr. 1334 in Tolpuddle worden ge-
I vangen genomen, omdat deze geloovige
mannen, waaronder er drie Methodistische
evangelisten waren, een vakvereeniging
'[Stichtten ter verbetering van hun bekla
genswaardig lot.
„Ze poogden, niet in revolutionairen zin,
[doch getrouw aan liet Christelijk beginsel
'den vreeselijken toestand, waarin zij ver
keerden, op te heffen. Doch dit was niet
naar den zin van de landheeren en dc rech
terlijke macht, die op zeer onrechtvaardige
gronden de zes mannen gevangen liet
nemen. De gesprekken in de herberg „Het
Dorchester wapen" laten hoorcn hoe er
over de landarbeiders ward gedacht door
de landheeren. die eerdge motieven van do
rechterlijke macht zelfs niet geheel en al
konden billijken; er moest echter een
„voorbeeld" worden gesteld, om de bewe
ging onder dc andere arbeiders zoo moge
lijk den kop in te drukken.
Vervolgens komt de lezer te weten wat
'de zes mannen, waaronder vier getrouwd
waren, in de gevangenis ondergingen,
waarna het proces wordt geschetst, dat van
een ontstellende onrechtvaardigheid getuigt-
De veroordeeling van ieder der arme land
arbeiders. luidt: zeven jaar deportatie naar
Australië.
Ontroerend is het optreden van Hanne
Davis, de vriendin van Hammet's zuster.
Deze heldin bereikte meer dan zij na haar
eerste teleurstellingen vermoedde. Het
Engelsche parlement werd n.l. door haar
bemoeiingen opgeschrikt. Beschreven wordt,
hoe de vrouwen en kinderen van de mar
telaren van Tolpuddle op straat worden
gezet ,en aan de gehaele aymaq. overgegeven,
nadat hun mannen en vaders naar Austra
lië Waren gedeporteerd-
De overtocht van de/e godvruchtige man
nen in een schip, temidden van de gevaar
lijkste misdadigers, en hun verblijf in de
strafkolonie Tnsmanië doen zien, welk
geloof, overtuigingsmoed en standvastigheid
deze martelaren verkregen en mochten be
houden. Vooral schittert Georg Loveless als
de geloofsheld, die van geen wijken weet.
Zijn geloof werd anders wel op de proef
gesteld. Trouwens, ook de andere vrienden
hebben ontzettende beproevingen in geeste
tijk en lichamelijk opzicht moeten onder
gaan. Op aangrijpende wijze vertelt Ratten
bury hoe deze mannen moesten lijden
voor hun ijveren voor sociale gerechtigheid.
In Engeland had men in dien tijd niet
li gezeten cn werd bereikt, dat de zes
iannen hun vrijheid verkregen. In 1837
kwam d? intelligente leider der eerste vak
vereeniging in Engeland in zijn vaderland
terug- In 183o volgden de vier overige
vrienden eneen jaar later keerde Jakob
Hammett eerst terug. Hij was zeer diep het
Australische binnenland ingezonden
uit wat hij heeft ondergaan krijgt men
blik op het Fngelsch9 deportatiewezen
die dagen. Zoo werd epn troep gevangenen
tegen een- Engelsch pond verkocht, waarbij
de handelaars in blanke slaven de me
schen onder elkaar verlootten. Bij het
ringste vergrijp werd de zweep gebruikt.
Het werkje van Rattenbury doet niet
alleen zien hoe de sociale toestanden in
Engeland in die dagen waren, maar het
laat tevens zien, hoe het kerkelijk en gods
dienstig leven er toen voorstond en veels
zins gekeerd was tegen de vakbeweging,
ook als ze uitging van geloovige Christenen,
die vrij waren van alle revolutionaire
smetten.
De bekende voorzitter van de ontwape
ningsconferentie Arthur Henderson heeft
een sympathiek woord vooraf geschreven.
Ook zal dit jaar, van 3 iot 8 Sept- a.s., op
het Engelsche vakvereenigingscongres te
Weymouth in Dorchester de daad van de
zes d arbeiders uit Tolpuddle herdacht
Gemengd Nieuws*
STAKING BIJ DE EERSTE NED.
NAALDENFABRIEK
Aan de Eerste Ned. Naaldenfabriek te
Vaals zijn de arbeiders in staking gegaan.
De oorzaak is een door de directie voorge
stelde loonsverlaging van 10 pCt., welke
eerst op 31 Juli bekend gemaakt werd. Be
sprekingen met de directie hebben geen
resultaat gehad, zoodat Vrijdag het wenk
neergelegd werd.
De arbeiders hebben zich tot den burge
meester der gemeente gewend, die nadere
besprekingen met de directie zal houden.
Volgens de arbeiders stond het loonpeil
reeds beneden dat der arbeiders in dezelf
de industrie in Aken. Bij de staking zijn 43
mannelijke en vrouwelijke arbeidnemers
betrokken, waarvan slechts 5 georganiseerd
zijn.
DE SPELLINGVEREENVOUDIGING
Het schijnt, dat men ook buiten het Onderwijs
ch er hier en daar op gaat Instellen, dat de
nieuwe spelregels algemeen ingang zullen vinden.
In „Ons Beginsel", het orrgaan van de Nederl.
Vereen, van Chr. Kantoor- en Handelsbedienden
wij, dat men daar al een cursus gaat begin-
om alvast de leden de kennis van de wijzigin
gen bi) te brengen. Het is een lofwaardig streven.
In enkele lessen stelt men zich voor de deelnemers
aan de cursus schriftelijk op de hoogte te brengen.
Auto- en motorongelukken
Te N u 1 a n d (N.-Br.) kwam op den weg
Den BoschGrave een personenauto, af
komstig uit Rotterdam, in botsing met een
anderen wagen, afkomstig uit Zwolle. In du
eerste auto zat de heer Wilson uit Rotter
dam. De andere wagen werd bestuurd door
den heer Rozema uit Zwolle. De wagen van
W. werd totaal vernield, de andere auto
werd beschadigd. Persoonlijke ongevallen
kwamen wonder boven wonder niet voor. De
oorzaak moet gelegen zijn in het feit, dat hij
het passccren van een derde auto de ruim
te voor de andere wagens niet voldoende
was, waardoor een botsing van de twee el
kaar tegemoet rijdende auto's niet meer te
vermijden was.
Te Voorschoten is bij de Haagsche
Schouw een personenauto, bestuurd door W.
P. E. L., uit Purmerend, over de tramrails
geslipt en over den kop geslagen. Twee der
inzittenden E. G. en A. C. D., beiden even
eens uit Punnerend, bekwamen vrij ernsti
ge verwondingen en zijn, nadat een dokter
uit Voorschoten de eerste hulp had verleend,
naar het Academisch Ziekenhuis te Leiden
overgebracht. De auto werd geheel vernield.
De bestuurder is er zonder letsel afgekomen.
Te Ape ldoora is op den Vaassensche-
weg ter hoogte van het Wenumsche Bosch
de «1-jarige wielrijder Van Laar uit Vaassen,
aangereden door een vrachtauto. Hij liep
verwondingen op aan hoofd en armen en is
per politieauto naar zijn woning te Vaassen
overgebracht.
Te Balk (Fr.) zijn op den Rijksweg
twee meisjes uit Langweer, die daar
fietsten, bekneld geraakt tuaocnen een auto
en een aan den rechterkant van den weg
staand stek.
Een der meisjes brak haar beide beeneD
en is naar het ziekenhuis te Sneek vervoerd,
het andere meisje werd slechts licht gewond
en kon na verbonden te zijn naar huis terug-
keeren.
Te Eerbeek is ter hoogte van de villa's
„De Kempe" en „Zonnewenk" oen auto,
waarin een tweetal personen uit Enschedé
gezeten was, vermoedelijk doordat de snel
heid te groot was, en men de bocht niet kon
halen, tegen een zware eikenboom gebotst
De wagen werd ernstig beschadigd. De beid*
inzittenden bekwamen ernstige inwendige
verwondingen en zijn, nadat de eerste hulp
verleend was door Dr. Krol, naar het zieken
huis te Zutfen overgebracht Een der slacht
offers w-as bewusteloos. De politie heeft eeD
onderzoek ingesteld.
Te StOedenrode (N.-Br.) is een perso
nenauto, bestuurd door geglipt en in volle
vaart tegen een boom gel>otst. De schok was
zoo hevig, dat de auto geheel werd vernield.
Een der passagiers, zekere van E., werd
met een ernstige hoofdwonde, inwendige
kneuzingen en een beenbreuk opgenomen en
naar het ziekenhuis vervoerd. Vijf kinderen,
die zich eveneens in de auto bevonden, wer
den allen meer of minder ernstig gewond.
De bestuurder bleef ongedeerd.
Ernstig auto-ongeluk bij Verviers
Nederlander gedood, ander gewond
Vrijdagavond reed op den weg van Teuven
naar La Planck bij Verviers een vracht
auto, bestuurd door den Nederlander R.
;Besman, die vergezeld was van zijn broer en
een vriend. Bij een kruispunt moest de
vrachtauto sterk naar rechts uitwijken om
een botsing met een Nederlandsche autocar
te voorkomen. Daarbij reed de vrachtauto
met groote vaart tegen een boom.
De chauffeur werd met verbrijzelden sche
del opgenomen, hij moet onmiddellijk dood
zijn geweest. Zijn broer werd slechts licht
gewond, maar de derde Nederlander is met
ernstige kwetsuren in het ziekenhuis te Ver
viers opgenomen.
ERNSTIG AUTO-ONGELUK.
Men meldt ons uit Ridderkerk:
Vrijdagmiddag omstreeks half 2 had een
autoongeluk plaats op het Nieuwe Veer. Een
vrachtauto, bestuurd door M. Z. van Papen-
drecht reed zoo dicht langs W. van Beek, dat
hij in aanraking kwam met de bevestigings-
haak van het zij slag en omver geworpen werd
met gevolg dat Van B. met beide beenen onder
het achterwiel kwam. Doordat de chauffeur
op hetzelfde moment stopte bleven de wielen
een oogenblik er op staan met bovengenoemd
gevolg. De chauffeur nam nauwelijks notitie
van het gebeurde en reed de pont op. Onmid
dellijk werd Dr. Hooftman van Alblasserdam
gewaarschuwd, die spoedig ter plaatse was en
geneeskundige hulp verrichtte. Met gebroken
dijbeen, gekneusden enkel en eenige schaaf
wonden is Van Beek per luxe auto van de
Haan van Alblasserdam naar zijn woning
vervoerd, waar Dr. Romeyn van Slikkerveer
hem verder heeft behandeld.
Men meldt uit Veghel (N.Br.) Gistera
avond om half twaalf reed de heer W. Min
kels uit Mariaheide per luxe auto op den
weg van Den Bosch bij de Superfosfaatfa-
briek van de firma Coenen en Schoenmakers
in de Zuid-Willemsvaart. De chauffeur kon
door een juist passeerende schipper worden
gered, doch de heer Minkels, die vermoede
lijk had getracht zich zelf te redden, ver
dronk. Zijn lijk kon na eenigen tijd worden
opgehaald. Het slachtoffer laat een vrouw
en twee kinderen achter.
NEDERLANDSCHE AUTO IN ITALIË
VERONGELUKT
}p den weg van Como naar Milaan is
Donderdagavond met een Nederlandschp
auto, bestuurd door den heer A. Visser, een
ernstig ongeval gebeurd, volgens het „Han
delsblad". In de nabijheid van Asnago is de
auto door onbekende oorzaak uit de rich
ting geslagen en tegen een telefoonpaal ge
botst. Van de inzittenden werd de heer O.
Vink ernstig gewond. Hij heeft een rib ge
broken, waardoor de long beschadigd is. De
heer Visser heeft een lichte hersenschudding
opgeloopen, terwijl mevrouw Visser en me
vrouw Vink, die ook in de auto zaten, beiden
mjweg ongedeerd gebleven zijn. De gewon
den zijn opgenomen in het stedelijk hospitaal
van Desio.
ERGERLIJKE DIERENMISHANDELING
Te Wijhe in de buurtschap Wechterholt,
hebben laffe onverlaten een aantal runderen
ernstig mishandeld. Met een mes werden
verschillende diepe sneden over kop. borst
en ribben toegebracht, zoomede vleeschwon
den. Van twee dieren zijn de peezen in de
achterpooten doorgesneden. Dit is binnen
enkele dagen het tweede geval van dieren
mishandeling. De marechaussee stelt een
onderzoek in.
Doodelijke auto-ongelukken
Het zes-jarig meisje van de familie Koe-
mans te Rothem-Meersen is door de auto van
den heer Arnolds uit Sittard overreden en
gedood.
Te Heerlenisin het ziekenhuis over
leden de 27-jarige A. Groen die nabij de
Laanderstraat aldaar met zijn motorfiets is
geslipt en tegen een auto is gebotst.
MET ZIJN SPAARGELD VERDWENEN
De boerenarbeider Houtman te Stompwijk, die
Woensdagavond 7 uur per fiets naar Maasland
vertrok, is sindsdien spoorloos verdwenen.
Hij had zijn opgespaarde geld, ongeveer f 114,
bij zich met het doel dit bedrag als gewoonlijk
te deponeeren bij de Coöperatieve Boerenleenbank
te Maasland.
Toen boer v. d. Marei, Westvlietweg 29, bij
wien Houtman in dienst- was, Donderdagmorgen
zijn knecht wilde wekken, vood hij het bed on«
beslapen.
Onmiddellijk werd de politie gewaarschuwd, die
een onderzoek instelde. Houtman was niet bij de
boerenleenbank geweest, zoodat gevreesd wordt,
dat hij verdronken is.
H. stond als zeer oppassend bekend en woonde
reeds zeven jaren intern bij v. d. Marei. H. Is 27
jaar oud. Hij is een flink persoon, ongeveer 1.70
lang. donker haar. gezonde gelaatskleur, gave tan
den. Hij is gekleed in een fantasiebroek en een
blauw jasje en draagt een deukhoed.
AVONTUUR MET EEN GESTOLEN AUTO
Omtrent het, auto-ongeluk, dat te Eerbeek
is gebeurd, en waarbij twee personen ern
stig werden gewond, vernemen wij nader,
dat de slachtoffers zijn W. L. en Fr., beiden,
uit Enschedé, waar zij den wagen hadden
ontvreemd. Hun is een vooyloopig verhoop
afgenomen.
Bij onderzoek bleek, dat de remmen niet
in orde waren en tevens, dat zij nog slechts
twee liter benzine in voorraad hadden, zoo
dat zij de reis spoedig zouden hebben moe
ten onderbreken. De auto is thans vrij ge-
De bestuurder L. is er het ergst aan toe.
Hij heeft ernstige inwendige kneuzingen
opgeloopen.
WOONHUIS EN TWEE SCHUREN
AFGEBRAND
Vrijdagavond te ongeveer twaalf uur ontdekte
men dat brand was uitgebroken in de groote land-
bouwschuur van den veehouder Dc Bruin aan
den Zuidendijk te Dordrecht. De vlammen breid
den zich met groote snelheid uit en tastten spoedig
het achter de schuur gelegen woonhuis aan. De
gewaarschuwde brandweer rukte aan met alle be
schikbare materiaal en gaf in korten tijd met 12
stralen water. Zij slaagde er in een naast de
schuur gelegen woonhuis te behouden, doch kon
niet voorkomen dat de landbouwschuur. het er
achter gelegen woonhuis en een in de nabijheid
gelegen tuighuis geheel verbrandden. Na een half
uur was men de brand meester en kon met de na-
blussching worden begonnen. Hooibroei is de ver
moedelijke oorzaak van de brand. Verzekering
dekt de schade.
VERDRONKEN
De 23-jarige J. Grit, boerenknecht woon
achtig te Tolbert gemeente Leek (Gr.) is
door tot nu toe onbekende oorzaak in het
diep nabij de boerderij geraakt en verdron
ken.
ECONOMIE EN FINANCIEN
B. en W. van Groningen hebben den ra^d der
gemeentemeffede"èlih'g "gedaan, dat de stand van
de geldmaj-kt voor hen aanleiding is geweest,
met de Instellingen waarmede de gemeente geld
leeningen heeft ge-sloten tegen een rente van
4 cn 4ï pet., onderhandelingen te voeren tot
conversie dezer leeningen. Het resultaat hiervan
is geweest, dat de directie van de Pensioen
fondsen voor de Koloniale Landsdienaren en
Locale Ambtenaren zich bereid heeft verklaard
de restanten van de bij die fondsen gesloten
ondorhandsche leeningen te weten 616.000 der
1927. 802.000 der 4) pet.
i 1930
i 1928. 620.000 van de 4è pet.
460.000 van de 4i pet. leening
A pet. leeningen tegei
mde let
zijn vai
ijk achten.
■stgenoemde drie lecnin-
ig per 1 December
ordeel dat deze aan-
Op 1 No-
bledi
vember 1934 kunnen voorts algeheel
gelost de niet afgeloste bedragen der in 1930
met de Rijkspostspaarbank en de Rijksverzeke
ringsbank gesloten onderhandsche 4è pet. geld-
leeningen, welke na de aflossing op 1 November
e.k. elk nog f 874.000 groot zijn. De genoemde
instellingen hebben zich in beginsel bereid ver
klaard voor deze aflossingen nieuwe leeningen
aan de gemeente te verstrekken doch kunnen
nlgszins verwijderde tijdstip
der aflossing thai
■strekking
aarde
itueel zal
Teneinde de mogelijkheid van conversie ook
voor deze leeningen open te houden hebben B.
en W. van Groningen bereids deze leeningen
opgezegd.
NED. IND. MIJ. VAN DER LINDE TEVES
EN R. S. STOKVIS EN ZONEN N.V.
In de gewone jaarlijksche algemeene vergade
ring vam aandeelhouders werden de balans en
winst- en verliesrekening goedgekeurd.
De heer L. Stokvis werd als commissaris her*
Koophandel
k een enquête In
het betalingsverkeer met Dultschlandl
irtoe zij belangrijke mededeelimgen aan de
okken zaken verzond.
aar de Kamer uiteraard zich alleen zal wen-
tot die zaken, waarvan haar bekend Is dat
iet Duitschland hebben, raden wij
■"gelijke zakenbetrekkingen heeft
zelfstandig tot de Kamer te wen-
stvolgende dagen
leder, die d<
BOEKEN EN GESCHRIFTEN
Dit jongensboek verd'ient onze volkome:
beveling. Het is een historisch verhaal, i
met de historie niet gesold wordt, doch' i
evenmin het verhaal opgeofferd wordt a
historie.
Boeiend zijn de avonturen, het veelszin
celvallige en bedreigde leven der oude
komst der Romeinen I
land, besehrev*
vers vam wilde diei
De Friesche familie
eeds spoedig ons
rij hun lotgevalli
Over de godedlei
het
>ok de jonge
wordt en verkocht naa
hart en belangstellend v
tiet, kleeding. huJzenbou
n gewoonten worden t»
edodeelir
deel i
ils hinderlijke
i staan. Van
ituurlljk niets
lom komt In dilt boek i
t handelt geheel over
in onze geschiedenis. Mi
akt hoe het heidensch'
•he
zijd*.
volw
irdig r
akte.
paedagogisoh gezien,
zien wij hier vooral de Friezen
igenschappen: onverzettelijkheid
gevaar te volharden, eerlijkheid.
