De Proeftuin „Westland"
2 VRIJDAG 3 AUGUSTUS 1S34
EERSTE BLAD PAG. 3
Kerknieuws.
lyn>
NBD. HERV. KERK
Beroepen: Te Jutrijp-Hommerts, J. v. d
Heide te Minnertsga. Te Ettcn (tocz.), L. Aal-
ders te Vaals.
VRIJ EVANGEL. GEM.
i Benoemd tot voorganger te Gorinchem de
beer G. J. W. Vaassen, Evangelist te Brussel.
GEVANGENIS PREDIKANT
Tot protestantsch Godsdienstleeraar bij de straf
gevangenis te Groningen is benoemd Ds. C.
W. C o o 1 s m a, Ned. Herv. predikant aldaar.
EMERITAAT Ds. P. I. HAGE
Met Ingang van 1 October heeft Ds. P. I.
Hage. Ned. Herv. predikant te 's-Heerenberg.
emeritaat aangevraagd. Ds. Hage is 62 jaar od
1902 candidaat geworden. Hij heeft een groot
van zijn leven in Ned. Indië doorgebracht;
nadat hij te Doeveren gestaan had van 1905
1909. volgde de benoeming tot predikant in Ned.
Indië en diende Ds. Hage de kerken van Tand-
joengpinang, Madioen, Batavia. Pedang. Salatiga
en Cheribon. Na een tweede verlof in Nederland
werd hij 1 Nov. 1925 predikant te Helvoirt; de
gemeente van 's-Heerenberg dient hij sedert 10
Mei 1931.
Algem. Synode der Ned.
Herv. Kerk
Veertiende Zitting. Met gebed
wordt, geopend. De notulen worden goedge
keurd. Van de hoogleeraren Dr. Böhl en
Cramer is bericht gekomen dat de heer Ilor
vart de Bekes zeer geschikt is voor der
evangclisatiearbeid onder de Nederlanders
en andere vreemdelingen in Roemenië en
dat hij het zich een eer zal rekenen dit
werk namens de Synode te mogen verrich
ten. Voorlezing heeft plaats van de uit
spraken der synodi contractae over de za
ken in de classis Dokkurn en Nijkerk, waar
de derde predikantsplaats niet mag worden
opgeheven. De bespreking over het hooger
onderwijs wordt voortgezet. Het vak christe
lijke zedekunde wordt facultatief gesteld,
als ook de staatshoogleeraren dat vak in
christelijken zin doceeren. Bij het vak zen
ding wordt als overbodig 't woord christelijk
geschrapt. In theorie zijn allen het eens, dat
het wenschelijk is dat de studenten voor zij
de gemeente ingaan zich eerst piactisch ge
oefend hebben. Velen, de meerderheid, voelt
a zooveel bezwaren tegen het verplichte hulp
predikerschap dat het tenslotte wordt ver
worpen. Op verlangen van de kerkelijke
hoogleeraren zulen in overleg met de syno
dale commissie cursussen gegeven worden
voor studenten bv. in psychologie, sociologie
en dergelijke, opdat zij later op dit gebied
geen vreemdelingen zijn. Men voelt er alge
meen voor bij de candidaten het aan te moe
digen, dat zij zich zoo veel mogelijk prac-
tisch oefenen.
Het belangrijke verslag van den archiva
ris, Dr. Lazonder eischte lang de aandacht
der vergadering die nog tot laat in den mid
dag of in afdeelingsvergaderingen of als
synodus contracta zich met allerlei nooden
n zorgen van en voor de kerk bezig hield.
De zitting wordt verdaagd tot Vrijdagmor-
;en 10 uur.
NIEUWE GEREF. KERK TE BERKUM
De vierde van Zwolle
Woensdag en Donderdagavond heeft te Berkum.
burgerlijk behoorende tot de gemeente Zwoller-
kerspel. kerkelijk tot Zwolle, de ingebruikname
its gehad van de nieuwgebouwde Geref. Kerk.
.erband met de groote belangstelling moesten
twee avonden worden gebruikt. Woensdagavond
was bestemd voor de inwoners van Berkum met
Jen kerkeraad der Geref. Kerk van Zwolle, de
commissie van beheer en de genoodigden, waaron
der zich het voltallig college van B. en W. be
vond.
De plechtigheid werd geleid door Ds. J. H. Kui
per. de predikant van deze wijk. Na een inleidend
woord, waarin hij zijn bijzondere vreugde uitsprak
over het feit. dat het zuivere Evangeliewoord in
volle vrijheid op dezen kansel mag worden open
geslagen, bepaalde hij zijn gehoor bij zijn tekst 1
Kron. 29 14 en 15a. Het onderwerp van de predi
cate was: ,.Een dankgebed aan God voor gevens-
gewilligheid". waarbij spr. achtereenvolgens on
derscheidde: kunnen geven leidt tot edelmoedig of
feren, willen geven leidt tot blijmoedig danken en
mogen geven tot ootmoedig belijden.
Na de prcdicatie sprak Ds. H. A. Munnik na-
ens den raad der Geref. Kerk van Zwolle, de
burgemeester van Zwollerkerspel, de heer U. P.
Cavaljc, de heer A. de Vos. hoofd der bijz. school
te Haerst, namens de commissie uit Berkum, de
heer Van Aken uit Zwolle, de ontwerper van het
gebouw en de heer J. Dunnewind, oudste ouderling
uit Berkum. Dr. J. Thijs, Geref. predikant te
Zwolle, was wegens uitstedigheid verhinderd de
plechtigheid bij te wonen.
Het kerkgebouw, staande aan den verkeersweg
Zwolle—Meppel, bevat 300 zitplaatsen .Uit den
bouw sprak de groote liefde voor den dienst
des Heeren. De grond werd geschonken, de bouw
geschiedde geheel belangeloos door de heeren
Zweers en Timmerman voor zooveel het timmer
werk betreft, teekening en architectuur geschiedden
gratis alsmede het schilderwerk. (Dok het orgel
werd geschonken, alsmede de gordijnen. Tijdens
de ingebruikname kwam een telegram in, waartij
een volledig Avondmaalsstel en een doopstel ge
schonken worden. Bij het kerkgebluw Is ten ge
rieve van de leden, die met paard en wagen ter
kerk komen, een houten gebouwtje voor stalling
:ers gebouwd. De Geref. Kerk van
Zwolle is hiermede in het bezit gekomen van haar
vierde kerkgebouw.
DE THEOLOGISCHE SCHOOL TE KAMPEN
De handelingen van het Curatorium
Verschenen zijn de Handelingen van het Curato
rium van de Theol. School te Kampen, betrekking
hebbend op de buitengewone vergaderingen van 23
Aug. '33 te Middelburg, en 17 Jan. "34 te Kampen
en van de 94e vergadering op 2 en 3 Juli j.l. te
Kampen gehouden.
We ontleenen daaraan dat het curatorium be
sloot aan het studentencorps F.Q.I. wederom een
bedrag te voteeren voor het doen houden van en
kele voordrachten. Bij bet curatorium kwam in van
vriend der School die onbekend wilde blijven
de aanbieding van een pedelstaf.
Prof. Dr. S. Greydanus bracht verslag uit van
bet college van hoogleeraren over den cursus '33—
34. We ontleenen daaraan dat aan den kring der
studenten de heer S. Wierenga door den dood ont
viel, terwijl de School een verlies leed door het
verscheiden van Dr. W. H. Nieuwhuis. die de
School als lector heeft gediend. Het college nam
bet admissie-examen af aan een candidaat uit de
Oud-Geref. Kerken in het graafschap Bentheim en
Oostfriesland, die echter niet mocht slagen. Bij het
begin van den cursus werden 112 studenten gere
censeerd, terwl 14 nieuw werden ingeschreven. 23
studenten deden met goed gevolg candidaats-
examen, terwijl 16 studenten propaedeutlsch exa-
en deden.
De penningmeester der School, Ds. A. M. Don
ner, em. predikant te Zeist, bracht verslag uit van
de finantiën over het boekjaar 1 Mei '33—30 Aprli
'34. Daaraan ontleenen we dat de rekening in ont
vangsten en uitgaven sluit met een eindcijfer van
f 69.525.75, waarbij een kleine f 3.000 onder de
begrooting gebleven werd. De balans sluit in ont
vangsten en uitgaven met een saldo van f 609.93.
Gehoord het rapport van de finantieele commissie
Uitgebracht bij mende van den secr. van het cura
torium. Dr. K. Dijk, te 's-Gravenhage, besloot het
curatorium den penningmeester onder dankzegging
voor zijn zorgvuldig beheer te déchargeeren en de
heeren Dr. K. Dijk en Dr. H. Kaajan oprueuw te
benoemen als leden van de finantieele commissie.
De heer J. Velthuis van Kampen bracht als pen
ningmeester van het Pensioenfonds verslag uit. Het
fonds heeft een bezit van f 53 630,96. Ds. H. H.
Schoemakers van Kampen bracht rapport uit na
mens de commissie voor het nazien van de boeken
en bescheiden. Onder dankzegging werd de heer
Velthuis van zijn beheer gedechargeerd. De heeren
Ds. N. Duursema te Nieuw-Amsterdam en Ds. H.
H. Schoemakers zullen opnieuw de
controle vormen.
Aan het verslag van
bibliotheek der School. Dr. W. Nawijn, ontleenen
we dat 750 werken werden uitgeleend. Door schen
kingen, o.a. van een massa-werken uit de biblio
theek van wijlen Prof. L .Lindeboom, werd de
bibliotheek wederom belangrijk uitgebreid. Het
curatorium besloot gunstig te beschikken op het
verzoek van een comité tot organiseering van een
.Afscheidingstentoonstelling" tot het in bruikleen
afstaan van de oude bescheiden terzake in de
bibliotheek aanwezig.
Het curatorium benoemde tot rector voor het
jaar Dec. '33Dec. '34 Prof. Dr. T. Hoekstra en
tot pro-rector en secr. van het college van hoog
leeraren Prof. Dr. J. Ridderbos. Voor het bijwonen
van de colleges werden aangewezen vóór de
Kerstvacantie de curatoren van Zeeland en Noord-
Brabant-Limburg en na de Kerstvacantie de cura
toren van Friesland-Zuid en Overijssel. Dezelfde
curatoren zullen ook de examina bijwonen, terwijl
van Noord-Holland, Utrecht, Zuid-Holland-
Zulden Noord, Zeeland en Brabant de overdracht
het rectoraat zullen bijwonen. Tot hoofdre
dacteur van het weekblad De Bazuin benoemde
het curatorium tot 1 Jan. a.s. Prof. Dr. A. G.
'Honig en tot diens secundus Prof. Dr. J. Ridder
bos. Tot leider van den Schooldag '35 werd be
noemd de curator Ds. H. H. Schoemakers en tot
zijn secundus Dr. G. Keizer te Rheden-De Steeg.
Prof. Dr. A. G. Honig bracht als penningmeester
in het studiefonds verslag uit. 31 Studenten
werden gesteund en de uitgaven bedroegen totaal
f 3935.35. Tot leden van de commissie van orga-
e van den Schooldag '35 werden benoemd
de heeren Prof. Dr. Ridderbos; Ds. P. Bos te de
Leek; J. H. Kok te Kampen en Ds. H. H. Schoe
makers: tot bibliothecaris voor dit studiejaar Prof.
Dr. G. M. den Hartogh: tot penningmeester van
het pensioenfonds de heer J. Velthuis; tot leden
vao de commissie van toezicht op de gebouwen de
heeren Ds. A. M. Donner; J. Velthuis en H. Steen
bergen; tot leden der commissie voor de uitgave
van de Bazuin de heeren Prof. Dr, J. Ridderbos;
Ds. A. M. Donner en Ds. J. L. Schouten te Am
sterdam.
DE JEUGD WACHT ER OP
dat ge hen boeken geeft! Ze heeft er be
hoefte aan, meer dan ge denkt Boeken
lezpn wekt verlangen op n^r kennis, be-
ordert de lust tot studie, houdt terug van
lanterfanten. Al de kolommen van „De
Rotterdammer" zouden we wel willen vul
len met. het opsommen van 't goede, wat ge
n boeken lezen kunt verwachten. Maar...
eischt van Uw boekhandelaar uitdrukkelijk
een boek van MEINEMA.
ZENDING EN PHILANTHROPIE
OPLEIDINGSSCHOOL VOOR ZENDELINGEN
Te Buitenzorg is Huize Bethanië, maanden
lang een tehuis voor gezinnen van werkloozen,
thans ingericht en geopend als opleidingsschool
Zendelingen. De officieele opening zou 6
dezer plaats hebben.
De opleiding der toekomstige zendelingen, waar
in voor het 1ste jaar zich reeds een twintigtal,
eest Batakkers en Javanen, hebben opgegeven,
dii&it ongeveer 6 jaar. >l
Als docenten treden voorloopig op dr. Th.
MiiJler zendeling, en de heer J. H. de Groot.
KONINKLIJKE GIFT
De Vereeniging voor Chr. Vacantiescholen te
Amsterdam mocht van H M. de Koningin een gift
ontvangen voor haar arbeid.
Schoolnieuws.
TECHNISCHE HOOGESCHOOL
Inschrijving van Studenten
De Rector-Magnificus der Technische Hooge-
school te Delft maakt bekend, dat hij tot inschrij
ving voor het studiejaar 1934—'35 zal zitting
houden in het hoofdgebouw der Hoogeschool,
Oude Delft 95:
Dinsdag 4 September uitsluitend voor hen, die
rich voor de eerste maal wenschen te doen in
schrijven en wel van 't voormiddags half 10 tot 12
'oor hen, wier familienaam begint met een der
letters A tot en met J en 's namiddags van 2 tot
r voor hen, wier familienaam begint met een
der letters K tot Z.
Woendag 5 en Donderdag 6 September, des
voormiddags van half 10 tot 12 uur en 's namid
dags van 2 tot 4 uur voor hen, die reeds een of
meermalen zijn ingeschreven geweest.
UNIVERSITEIT VAN PRETORIA
Dr. I. D. Bosman, hoofd der school te Bo-
th a ville O.V.S., die 18 Dec. 1931 te Amster
dam promoveerde op een proefschrift „Theal as
die Ge9kiedskrywer van S.A." is benoemd tot
professor in de geschiedenis aan de Universiteit
Pretoria.
OPHEFFING VAN GEMEENTE SCHOLEN
en W. van Enschedé stellen voor de
opheffing van twee openbare lagere scholen en
voorts een zoodanige wijziging der scholen-bezet-
ting, dat 16 leerkrachten overcompleet worden.
Deze zullen dan op wachtgeld gesteld worden.
Ir. J. J. H. VRIJDAGHS
Ir. J. J. H. V r ij d a g h s, directeur van de
M.T.S. te Groningen, heeft eervol ontslag
aangevraagd met ingang van 1 October.
ONDERWIJSBENOEMINGEN
De heer F. v. d. R h e e, wachtgelder-onder
wijzer te Katwijk aan Zee, is benoemd als
tijdelijk onderwijzer aan de bijz. school Ceintuur
baan 23 te Heerlen (hoofd de heer J. Baan).
AFSCHEID J. JAARSMA
Dinsdagavond hebben lèerlingen, ouders, oud
leerlingen, enz. afscheid genomen van den heer J.
Jaarsma. die van 1 Oct. 1903 aan de Chr. School
"Vormerveer werkzaam is geweest en
thans met pensioen gaat. Hij is gehuldigd door
het hoofd der school, den heer J. Kooger. namens
het personeel, den voorzitter van het schoolbe-
aur, den heer W. Bakker, en den heer L. Alberts
mens een commissie van oud-leerlingen.
In dichtvorm huldigde Ds. R. J. Aalbers den
scheidenden onderwijzer, die ook als ouderling
de Geref. Kerk ter plaatse dient.
Een en ander ging gepaard met het aanbieden
van fraaie geschenken.
SCHOOLJUBILEUM SAPPEMEER
Men schrijft ons:
Het 75-jarig bestaan van de Chr. School te
Sappemeer is Woensdag en Donderdag feestelijk
herdacht. Reeds vroeg was alles in de weer; in het
mooi versierde schoolgebouw werden de kinderen
getracteerd en na den middag ging men in optocht
door de plaats. Na den optocht, waarin ook vele
oud-leerlingen meegingen, werd begonnen met de
kinderspelen, die ook bezocht werden door den
Burgemeester. Gistermiddag werd begonnen met
receptie, die door velen is bezocht. Daarna
een feestelijk samenzijn plaats in de groote
zaal „Struvé", welke door ruim 400 personen werd
bezocht en onder leiding stond van het hoofd der
School den heer J. T u r k s t r a. Als feestredenaar
trad op Ds. J. Spoelstra van St. Anna-
Parochie, oud-leerling, oud-enderwij zer en
oud-pl. hoofd der school. Spr. liet in een krachtig
woord uitkomen, dat wij niet moeten blijven staan
bij de natuurlijke feesten, maar bij de blijde feest
viering ter eere Gods. Door twee oud-bestuurs
leden werd vervolgens de historie der school in
samenspraak gegeven. Verder werd het woord
gevoerd door den heer F a b e r, Evangelist te
Sappemeer en door den heer F. J. K o f f r i e,
oud-hoofd der school, thans te Elde. De feestvreug
de Tyerd verhoogd door verschillende oud-leerlin
gen, die met voordracht, zang en tableaux, mede
werkten. Tot slot sprak Ds. Tom de slotrede uit.
REGISTRATIE VAN BINNENSCHIPPERS
Inzake de registratie van binnenschippers, een
uitgesproken belang voor het onderwijs aan hun
kinderen, kan gemeld worden, dat de door den
Minister benoemde commissie op 17 Septem
ber a.s. haar slotzitting houden zal en daarna de
door haar uitgewerkte voorstellen aan de regeering
voorleggen. Ten gevolge van de bestaande wijze
van registratie van schippers ontvangen tal van
gemeenten groote sommen uit de rijkskas, terwijl
er geen enkele schipper in hun gemeente komt.
Groote sommen zijn daardoor, volgens den Inspec
teur van de Registratie, ten onrechte als voor de
schippers uitgegeven beschouwd. Dit zelfde is ge
bleken bij de samenstelling van het register van
leerplichtige schipperskinderen. Wanneer alle
werkelijk voor de schipperskinderen betaalde som
men aan 't onderwijs voor schipperskinderen zouden
zijn besteed, dan zou zeker zestig procent van het
bedrag, noodig voor de regeling van het lager
onderwijs voor schipperskinderen, gevonden zijn.
In dezen tijd is meer dan ooit een regeling van
het onderwijs aan schipperskinderen noodig, daar
zij nu niet zooals vroeger in het bedrijf
kunnen worden opgenomen.
EXAMENS
TOELATING UNIVERSITEIT
AMERSFOORT. Staatsexamens. Na voortge
zet examen slaafden nog voor A: mej. R. van
Ditmars en de heeren: P. van der Meulen. J. H.
Biamam." A. van Adelsbergen, J. M. Renders en
R. A. Hoogkamp.
NOTARIAAT
DEN HAAG. Geklaagd voor deel I: M. J. H.
vam Kinderen. Moerdijk; en voor deel II: E. v.
Sunkaum, Amersfoort.
DUITSCH M.O.A
DEN HAAG. Geslaagd mej. A W. Bairildh,
Amsterdam, mevr. E. C. Jansen-—Prttz, Hllle-
geraberg en de heer I. A. M. de Cook, UtrocJit
teruggetrokken 1 mann. en 1 vr. cand.
DEN HAAG. Geslaagd de dame£ M. A. B. van
Zaltbommel en M. Meyer, Gwmeken, Af-
gewezen 2 I
ENGELSCH M.O.A
UTRECHT. Geslaagd de dames G. H. d* Ar-
n&ud Gerkona, Den Haag. P. A. Beyer, Amster
dam, M. Bietnond Den Haag. M. S. va.n Buoren.
Scheven Irigen, B. C. Cohen, Den Haag. de hee
ren J. Roggeveen. Haarlem. J. TJtn-A-DJie, Am
sterdam. J. P. van Weleem, Deventer.
FRANSCH M.O.
UTRECHT, Geslaagd de dames H. A. A. Lind
ner Vuight; A. P. E. Parrée Venlo; de heeren:
R. de Jager, Buissum; H. de Lange, Amsterdam.
BOEKHOUDEN M.O.
DEN HAAG. Geslaagd de heeren T. Bakker,
Amsterdam; K. K. Branolte, Schevenlmgen, J.
Bakker, H. Bolle, Amsterdam; en B. A. E. van
Doome te Hengelo.
NIJVERHEIDSONDERWIJS
DEN HAAG. Nijverheidsonderwijs. Acte N III.
Geëx. 9 cand. Geslaagd B. H. Glhaux, Haarlem;
A. v. d. Graaf, Rotterdam en I. J. de Groote,
Nleuwvliet.
Aote N o. Geëx. 2 cand. Geslaagd J. C. Ge
braad. Yer.seke en C. van der Leun, Den Haag.
Acte N IV. G&Plaagd W. Gordon, Rotteirdiam.
H. Herwig. Slikkerveer: P. J. de Hey, Bergen
op Zoom; H. Monteban. Den Haag; B. v. d. Ree,
Schiedam en J-. Stout, Rotterdam.
Acte N V. Geslaagd W. H. Jansen, Nijmegen.
Acte N h. Geslaagd B. "W. T. MuseeJt, Den
Haa,g, en J. Verdoner, Amsterdam,
Acte N J. Geslaagd D. Y. Honsen, Deventeir: J.
Kereting. Amsterdam; R. J. Rlemers, Winters
wijk; D. S. v. Sdhaa.ndenburg, Rotterdam; F
Smit, Rotterdam; J. W. Stout, Eimidllioven en
van Wijk, Rotterdam.
HOOFDACTE
ZWOLLE. Geëx. 8 cand. Geslaagd mej. H. Vee
nlagen, Colmeohate, do heeren: C. J. van 't
Spijker, RIJeaen; R. P. J. Sybrandy. Almelo; A
T. M. Sohunselaar, Borne; W. Vergeer en E.
Fokkens, belden Enschede.
Geëx. 6 cand. Geslaagd de heeren J. Hesse-
link, Da&rle; en J. E. W. Looman, Denekamp.
Niet opgekomen 2 cand.
DEN HAAG. Geslaagd de dames M. J. H.
Ahsmnnn, Den Haag. A H. van Halderen, Lel
den; E. van Heek, Den Haag; A. L. Grooters,
Den Haag en A. Zanen Ledden en da heer N. Beu
schop, Den Haag.
ROTTERDAM I. GeiSl.: E. J. Ba.ardihuysen,
Overschle; G. Stüvel, mej. L, Weterlingis, en A.
Th. M. WILlemsen, allen Rotterdam.
II. Geëx 6 cand. Geel.: de heer J. Rcijn-
hout, Vlilsoingen.
AMSTERDAM. Geëx. 8 oaind. Gesl.: de dames
M. E. J. van Rijn, C. B. M. Tertdngen en C. M,
LEEUWARDEN. Geëx. 8 maaineJ. cand, Geel.:
C. Roos. Sexbierum: J. Zijlstra, Harkema Opein-
de en R. de Boer, NIJttand.
UTRECHT. Opgeroepen 7 mannel. cand. Geel.:
J. Schurlnk Hilversum en J. Slotema, Zullen.
ARNHEM. Geëx 6 mannel. en 2 vrouwed. cand
Gesl.: mej. A. C. van Vuure Doesburg. De overi
gen zijn afgewezen.
GRONINGEN. Gesl. mej. A. M. Bchuitert, An-
sen en de heeren A. v. d. Berg en D. Bouwman
belden Eenrum, H. Dlnkla, Veendam en H. War-
ries, Gieten. Afgew. drie maivnel, cand.
HAARLEM. Gesl.: de heeren G. Schuiten
maker, Oostzaan: P. Smit, Harenkansipe!.
ROERMOND. Geëx 6 vrouw, en 1 mann. cand.
Gesl.: de dames A. Kockelkoren, Gulpen; G. Mul
ders, Swartbroek; de heer J. Salemans, Stram-
poij.
BREDA. Geëx. 8 oamd. Ge<sJ.: de heeren H. P.
J. P. Claassen, Eindhoven; J. A. Coolien, Eind
hoven; W. Elishout, Geeu-truldenberg: M. C. Ha
mers Tilburg; G. P. Nijman, Oud-Gastel: A J.
Sohellekena, Oud-Gastel; G. Th. Noyen, Zeelst
STAATSEXAMENS ACTE L.O.
DEN HAAG. Gesl.: de dames F. B. A M. vam
Trikt; L ,W. Klelnhout; J. M. Sohllthula en C.
J. Jansen, allen Den Haag.
NUTTIGE HANDWERKEN
GRONINGEN. Geëx. 13 cand. Gesl.: J. Honge-
brink, Almelo; G. de Vries. Franekeir; F Bakker
Egloerkijl: H. v d Werf, Leeuwarden; G. M.
Pannekoek Groningen; S. A. K. Zijlstra, Veen-
woudo: E. T. Witkop. Tweede Exloermood: E.
J. Vonderhonst, Enschede; S. Sybenga, Den
Haag; F. v d Laan, Emmeroompaeouum; T.
Sterk, Fenwera,
AMSTERDAM. Geëx. 12 oan.d. Gesl.: de dames
G. Dlnigeonans, H. Rijpsma, B. Perlberg en J. M.
Betlem
•s-HERTOGENBOSCH. Gesl.: de dames H. M.
W. A. Deelen: A. M. C, Nou wen; M. H. P.
Geurts en W. B. M. Ambrosius te Grubbenvorst
M. Th. E. Fluitsma en A. E Balk. Apeldoorn;
E. J. M. Dusseldorp en W. J. M. v d Star, Breda
HANDENARBEID
GRONINGEN Geëx. 14 cand. Gesl.: de heeren
J. Jallnk; H. A. Groothuis; A. Rooema en de
dames C. J. Pathuis; S. Gosllnsky; G. Burgier;
D. A. Bakker en H. G. Kolthoff
DEN HAAG. Geslaagd de heeren J. Boersma,
Den Haag. W. H. Bos. Schiedam: A P. Bosdijk,
Voorburg: J. Bous, Rotterdam: O. Cramer, Den
Haag: A. M. Groenewegen, Rotterdam: B. M.
Huurling. Hlllegensberg; J. JurJaanz, Lelden; en
C. M. Korteweg, Rotterdam.
HAARLEM. Geslaagd de dames M. G. Thieu
en M. G. W. Mostortman. Amersfoort. A. M. Q.
Coenen, Aerdenhout; P E v Ditshulzen, Baarn, E
8. P. van der Lee. Laren (N.H.), J. M. van Gor-
kum, M. C, M. Welling, Amsterdam; E. C. C.
Kop, Heemstede; E. M. J. van Donkelaar. Zeist;
P. van Voorweld, Hulzen (N.-H M. C. Wa
ning, Haarlem.
EINDHOVEN Geëx. 13 cand. Geslaagd de hee
ren L. J. de Boer. Apeldoorn; G. C. van Eek, Eek
en Wiel: J. H. Habets, Wyna/ndsrade. J. F. He
roma, Treebeek: P. M. Heggen. Hoensbroek; M
M. H. Hul. Brunasum: P. J. Jaoobs. Rumpen: en
A. de Jong. Barneveld: G W. Lieveman, Apel
doorn: J H. Raats. Rumpen: A. de Jong. Brune
sum: J. J. V or linde Ermelo; en L. Vlaaman,
Ter ach uur.
LAND- EN TUINBOUW
PRODUCT EN BODEM
Veilingverbod voor onvoldoend
gerijpte druiven
Niet kwantiteit, maar kwaliteit
beslist in de toekomst
II (Slot)').
Sedert eenigen tijd is een nieuw onderzoek
begonnen. Dat betreft de druiven. Het West-
land heeft daarvan op 't oogenblik een teveel
In verband daarmee is, in samenwerking
met den Bond Westland, een onderzoek op
gezet met betrekking tot bet suikergehalte
der druiven.
Het is nl. een feit, dat vele druiven te
vroeg afgesneden en verkocht worden. Ze
zijn dan nog niet voldoende aangezoet; de
smaak is zelfs soms aan den zuren kant. Dat
is een kwaad op zich zelf en tot schade van
de reputatie en den verkoop van het pro
duct. Dat kwaad moet verdwijnen, te meer
nu een deel van den afzet in het buitenland
verloren, is gegaan en ihet er op aankomt
nieuwe débouché's te vinden op de binnen-
landsche [markt. We moeten zelf meer drui
ven gaan eten. Dat kan, zonder dat do prijs
een bezwaar behoeft te vormen. Maar dan
moeten het geen zure, maar goede, voldoend
zoete druiven zhn
Wil het in die richting gaan, dan is in de
eerste plaats noodig een
De druiven zouden dus voor ze ten verkoop
worden voorgebracht, moeten worden ge
keurd. Aan de keuring kan een beroeps
instantie aansluiten.
Wil men een maatstaf voor ae keuring
hebben, dan zal het zaak zijn het suikerge
halte der druiven te bepalen en een grens
vast te stellen, waar beneden geen druiven
voor consumptie toelaatbaar wurüen geacht.
lleeds is een methode uitgedacht om che
misch liet suikergehalte te bepalen. Voor al
les is er echter behoefte aan 'n verkoopver
bod beneden een vast te stellen suikergehal
te. Zulk een bepaling zou analoog zijn aan
het uitvoerverbod, dat Zuid-Afrika kent voor
druiven met te gering suikergehalte.
Op 27 Juni is men op den Proeftuin be
gonnen met proeven op dit gebied, welk»,
een maand zijn voortgezet. Wat was de uit-
aoinstr O. a. Uit: bij Black Alicante-druiven
wisselde het suikergehalte van 8 tot 14.0 pro
cent. Dat verschil is veel te groot. Als pen
geschikt minimum zou 12" pet. zijn te be-
aonouwen. Ook 'bij witte druiven kwamen
sterke afwijkingen voor; daar schommelde
liet percentage tusschen 7.7 en 13. Commen
taar is verder wei overbodig. Hier zijn de
druiven niet zuur oandat ze te hoog hangen,
rnaaj- hier worden welbewust druiven gesne
den, waarvan de kweeker weet dat ze zuur
zijn en een hoogst onaangenamen sniaak
hebben. De kweeker zal er toe moeten over
gaan om de druiven iets langer te laien han
gen, ten einde het suikergehalte gelegenheid
te geven om te stijgen. Want dit staat wet
vast: het suikergehalte hangt af van den tijd
dat men de druif laat hangen. Wie ter wille
van geldelijk voordeel vroeg plukt, verdient
misschien wel iets eerder jvat dan een ander,
die wat sneer geduld heeft, maar de eerste
levert een onvolwaardig product en schaadt
Üaardoor den naam van liet product en de
reputatie van den anderen, die zich met deze
practijken niex inlaten. Dat het geen verbeel
ding is, dat "n druif bij langer hangen groo-
ter suikergehalte verkrijgt, is door proeven
in den kastuin bewezen, lien druif, waarvan
op 21 Juni het suikergehalte 1106 was, werd
op 16 Juli weer onderzocht en toen was hef
15.1.
De vraag is te stellen: hoe komen we tot
het weren van de markt van onvoldoend
zoete druiven? Vrijwillig zal het daartoe niet
komen. Evenals bij andere producten ge
schied is, zal ook hier de overheid
dwingende voorschriften
moeten geven. Werken die voorschriften
door en krijgen we alleen het volwaardige
product op de markt, dan zal dientengevolge
de afzet stijgen. De nienschen zullen met ge
noegen de heerlijk zoete druiven koopen en
zullen dat te gereeder doen als zo weten,
dat de zure druif hun niet in handen gestopt
kan worden, Ir. Riemens was zelfs overtuigd
dat ^ngs dezen weg de geheele druiven-
prodactie in het binnenland zou kunnen wor
den geplaatst.
Het volwaardige product wint altijd.
Dat is bij de aardbeien dit jaar gebjeken.
Tengevolge van verschillende omstandighe
den wanen de aardbeien goed rijp en sterk
geworden. Het warme weer had zijn invloed
het zonnetje deed een vrucht
ENGELSCH L.O.
UTRECHT. G-oslaagd de daim&s L. Luyraen-
bungr, Bllthoven; J. W. Spaanderman, Amster
dam; D. J. Vreeken, Dordrecht; J. W. A. B
lo. EnisohedeJ. H. Werk mam, Leiden; J. M.
Bartstra, Groningen; G. J. de Boer, Leeuwarden
A. C. Ellen, Ulrum; H. de Jong, Groningen: en
de heeren J. Faber, Utrecht; H. Jansen, Utrecht;
D. K. v .d. Kooy. Schiedam; P v. d. Meer, Sche-
venlngen; J. Deutekom, Mldden-Beemetcr; B.
Koekkoek, Zwljn-dreoht; P. Nleuwenhulzen, Kat
wijk a. Zee: D. B. C. v. Oost. Dordrecht; A. G.
Smits, Utrecht; G. Beetótra, Leeuwarden; I. A.
Butler. Den Haag; J. A. Hermans. Weert; K. T.
M. van Keeken, Venlo: H. N. Muts, Den Helder;
H. Rodeo-mand, Orvelte; L. Worst, Rotterdam.
FRANSCH L.O.
UTRECHT. Geslaagd de dames C. K. den Boer,
Dordrecht; M. B. A. A. Braham, Den Bosoh; M.
G. Brlnikhoff. Nijmegen: J. J. vam Doagen, Rot
terdam; W. J. Dijkerman, Den Haag. M. L L.
S. Egter vam Wissekerke, Hilversum; C. P. L.
M. Maas, Nijmegen: W. M. van Berlo, Best; E.
J. A. J. Boets, Steenbergen; H. G. Bruis Maas
tricht; C. H. Mulder; Wlldervanck; H. W. Wil-
lemsen, Groningen; de heeren H. J. A. van der
Berg, Oosterbeek; J. J. A v. Bergeljk. Eindho
ven: P. J Berg-ma me, Bentvebroek; C. Bogermam,
Sohiedam; T. Bonsje, Den Haag; J. Bouma. Am
sterdam: A. Hebly. Varlk (bij Tiel); A. J. M. v.
d. Boom, Breda; J. H. Braun, Den Haag: J. N.
Bnaun. Eindhoven: G. J. v. d. Brink. Coevorden;
D. A. Broekema. Leeuwarden: D. Broekhulsen.
Winterswijk; F. J. de Bruin, Den Haag; J. Dek
kers. Roermond; J. A. C. M. v. Grtnaven, Venlo.
B, Krommendijk, Nljverdal,
DUITSCH L.O.
DEN HAAG. Geslaagd de heeren J. Algra.
Murmerwoude: K. L. W. v. d. Maden, 's Heer
Hendrikskinderen; en de dames D. Huyzer, Rot
terdi&m; M. Klaassen. Lelden; P. Belgraver. Al
phen a. d. Rijn: E. E. K. Scholz, Lelden: J. G.
v, d. Veen, Arnhem; de heeren A. Addiicks Rot
terdam: W. P. Bul, Amsterdam: J. G. F. Chari-
siu,=. Den Haag: J. J. Hendrickx. Den Haag: E.
v. d, Zee. Lekkum (Fr.); J. A. Lokkerbol, Alme
lo; G. G. M. Mahler, Rotterdam; W. F. Veen, Hil
versum: de dames A. J. van Panas-ohen, Don
Haag; M. D. Meyer, Velsen; M. F. Smit, Amster
dam; J. J. N. H. Moosedorff. Angerloo: M. C. Stu
ring, Nijmegen: L. van Teutum. Gorinchem: I. G.
Wouters. Rijswijk (Z.H.): de heeren J. Walsma.
Nieii.wendnm; C. van Doomum, Nijmegen en J.
H. Tander. Deventer..
HANDELSKENNIS L.O.
DEN HAAG. Geslaagd de heeren J. Schuur.
Barneveld; R. J. öeinstra Raamedonksveer: A.
M G. H. SnIJdene. Brunsaum: D. A SnIJdere.
Oosterbeek en J. C. Spaans, Zicrikzoe,
ontstaan, waarvan (het suikergehalte veel
beter was dan andere jaren. En wat hebben
we gezien? Deze wat kwaliteit betreft betere
vrucht is ondanks <jen overvloedigen oogst
gemakkelijk door de consumenten
Het spreekt van zelf, dat de Proeftuin nog
idere dingen op het programma beeft
staan. Zoo b.v.
het verlaten van druiven»
waarmee men, evenials met de kwaliteits
verbetering, ons in België ver vooruit is.
Wat dat beteekenen k-an, heeft de ervaring
getoond. Het Belgisohe product had met zijn
beteren prijs in Engeland minder last van
de ponden-politiek en van de invoerrechten.
Ook hier bevestigt de ondervinding de
juistheid van het devies: minder kwantiteit
en booger kwaliteit.
Dat is de richting, waarin ook het West
Land heeft te gaan.
Na de „les"
werd in de verschillende kassen het werk
in oogenschouw genomen. Daar zagen we
de practische bevestiging van wat ons was
verteld geworden. Het was buitengewoon
interessant en ten volle overtuigend van d*
onberekenbaar groote beteekenis van bet
werk op de Proeftuin Westland voor de toe
komstige ontwikkeling van den tuinbouw in
het Zuid-Hollandsche Glasdistrict De ont
wikkeling zal een andere zijn dan in het
verleden. Veel zal moeten veranderen en
daarom zal veel moeten worden losgelaten,
in de handhaving waarvan tot nu toe do tra
ditie sterk meespreekt
De belangen van het gansche bedrijfsleven
en van allerlei nevenbedrijven zijn hierbij
betrokken. En daarom kunnen we gedach
tig aan het: minder kwantiteit, hooger kwa
liteit niet anders dan besluiten met een
krachtige opiwekking
Meer dan ooit hebben de Westlandsche
kweekers hun Proeftuin noodig. Die is als
't ware
de vuurtoren
om aan het door de economische golven fel
gebeukte schip van het bedrijfsleven den
koers te wijzen naar veiliger water, waar
I stond in ons blad van 2 Aug.
wel niet onbeschadigd, maar dan toch met
behoud van mensahenlevcns en het voor
naamste der lading de vaart kan worden
voortgezet.
Westlanders, de noodvlag waait van me
nig bedrijf. Verstaat dap wat ge te doen
hebt. Zorgt, dat het licht van den vuurtoren
krachtig en helder branden kan en zijn
schitterende stralen U naar alle zijden ten
gids kunnen zijn.
Alle handen in de weer. Ook de uwe, gij,
die nog toekijkt.
Laat de „achterwielen" maar rollen naar
Zuidweg 38. Dat geld blijft niet renteloos,
maar zal zijn als een zaad, dat veelvoudige
vrucht opbrengst. Geselecteerde gezuiverd en
van een gehalte, dat U in staat zal stellen
om mee te dingen in de voorste rijen, overal
waar op de wereldmarkt nog maar een
plaatsje open is.
En binnenslands? Voor de birnienlandsche
markt zal gelden: Veni, vidi, vici. Mits
met uw kwaliteiten wilt zijn de eersten on
der uws gelijken.
EEN BLOEMBOLLENSANEERINGSPLAN
Opkoop Van het surplus
In het Staatsblad zijn afgekondigd 3 Koninklijke
besluiten betreffende het Bloembollensaneerings-
plan 1934, terwijl, naar wij vernemen, heden de
daarop steunende beschikkingen in de Staatscou
rant worden gepubliceerd. Het nieuwe saneerings-
plan siuit geheel aan bij de regeling van het vorige
jaar, behoudens op de navolgende punten. De uit
voering van de besluiten is opgedragen aan de
nieuw opgerichte stichting „Nederlandsche Sierteelt
centrale gevestigd te 's-Gravenhage. De heffing
op teeltvergunningen is verhoogd van f 0.35 per
are 5 ct. per R.R.) op f 12 per are voor
hyacinthen en f 4 per are voor tulpen en narcissen.
Het meendere bedrag is bestemd om daaruit het
surplus aan leverbare bollen, dat aan het einde
het handelsseizoen niet door den handel is op
genomen. op te koopen tegen een prijs van 85
den binnenlandschen minimumprijs. De hiervo-
vermelde heffingen ad f 12 en f 4 zijn maximum
zoo hoog gesteld, dat vermoedelijk zelfs bij een
groot surplus het heffingsfonds voldoende zal
zijn om dit surplus te kunnen wegwerken. De kans
bestaat, dat de geheele heffing niet benoodigd zal
zijn. in welk geval een gedeelte der heffing
zal worden gerestitueerd of niet ingevorderd.
Overwogen wordt een commissie in te stellen,
elke belast zal worden met de uitvoering van
den opkoop van het surplus.
Voorzoover nog niet ten volle voldaan is aan
de inleveringsplicht, wordt alsnog gelegenheid ge
geven tot inlevering tot 15 November a.s.
Het z.g.n. raam, waaraan de handel in voor ex*
port bestemde bloembollen gebonden was, is ver-
allen, zoodat deze handel door aangeslotenen bij
de centrale voortaan niet meer aan quantiteiten ge
bonden is.
De z.g. exjx>rtheffing is uniform op 3 pet. ge
bracht.
De kleinhandel zal zich dit jaar van borderellen
oeten bedienen, waarop nauwkeurig d. inhoud
in het postpakket is aangegeven.
Men bericht ons voorts dat een dezer dagen de
afkondiging is te verwachten van een nieuwe teelt-
overdrachtbeschikking, waarin de mogelijkheid van
overdracht van teeltvergunningen aanmerkelijk is
md Voorts wordt een 'invoermonopolie voor
bloembollen ingesteld. Bij invoer zal ter voorko
ming van misbruiken een prijsverschil moeten wor
den betaald, hetwelk voor enkele nader genoemde
soorten en voor bollen, die ter acchmatiseering naar
het buitenland waren gezonden, zeer laag wordt
ADRES VAN DE GROOTHANDELAREN IN
AARAPPELEN AAN HET MINISTERIE VAN
ECONOMISCHE ZAKEN
Door de Groothandelaren in Aardappelen uit de
groote steden, welke te Amsterdam in vergadering
bijeen waren, is naar aanleiding van de nieuwe be
palingen aangaande vervoervergunningen van aard
appelen een telegram aan het Ministerie van Eco
nomische Zaken gezonden, waarin wegens practi
sche onmogelijkheid tot juiste naleving van deze
bepalingen opschorting van heffing op aardappelen
verzocht wordt, daar de prijzen der aardappelen
voor de telers voldoende loonend zijn en de prijs
van het product voor vele consumenten te hoog
DE BLOEMBOLLENHANDEL IN HET
WESTLAND
Nog geen bevredigende resnltaten
De veilingen van bloembollen, welke tot nu
toe In het Westland zijn gehouden, hebben nog
weinig bevredigende resultaten gegeven.
Zoowel op de bollenveiling van de vere>enlging
Floralla te 'e-GravendlJk, «ls die van de bloem
bollen kweekensvereen. „Het Westland" ta
Poeldijk, bleven reeds groote partijen bollen
het algemeen vrij groot
Voorloopig rapport aan de Koningin
De Commissie van Onderzoek betreffende de
crisismaatregelen heeft op 31 Juli aan Hare Majes
teit de Koningin een voorloopig rapport aangebo
den omtrent de vraag of bij de gestie van de Ne
derlandsche Varkenscentrale iets geschied is, dat
uit een oogpunt van politieke moraliteit afkeuring
verkodht.
De aanvoe
worden vaak niét verkooht. -
volgende veiling- opnieuw in verkoop, totdat de
bollen door de Regeering worden overgenomen.
Veel partijen worden tegen miailmumprijn
VERMINDERDE VEILINGOMZET
Zoo heeft de groenten- en fruitveiling Naald
wijk gedurende Juli van dit jaar omgezet voor
bedrag van f 263.003 tegen f 322.715
■orig Jaar.
in dezelfde maand
ZATERDAG 4 AUGUSTUS
HUIZEN 301.5 M.
ILK.O.
8.00—9.15 MorgenuconcL.t.
10.00—10.30 Gramofoonmuziek.
10.30—11.00 Muziekuitzeoding voor fabrie
ken.
11.00—11.30 Gramofoonmuziek.
11.3012.00 Godsdienstig halfuurtje door
Pastoor L. H. Perquin.
12.01 12.15 n.m. Politieberichten.
12.15—1.45 n.m. Lunchconcert op gramo-
foonplaten. Pl.m. 1.15: Berichten van den
Nederlarvdschen Postduivenhoudersbond van
Zaterdagvliegers.
1.45—2.00 n.m. Verzorging zender.
2.00—2.30 n.m. Halfuurtje voor de rijpere
jeugd door mevr. A. Schelfhout—v. d. Meu
len.
2.30—3.00 n.m. Gramofoonmuziek.
3.00—4.00 n.m. Kinderuurtje verzorgd door
mevr. Sophie Nuwenhuis van der.Rijst en
mevrouw Corrie Marres van der Ven.
4.005.00 n.m. Op last van den Minister
afgestaan aan de H.I.R.O.
HJ.R.O,
4.00 n.m. Uitzending voor de Ned. Vereen,
van Spiritisten „Harmonla". Lezing door
den heer J. Kakebeeke; onderwerp: „De Spi
ritistische Levensbeschouwing".
4.30 n.m. Uitzending voor het Verbond van
Vakorganisaties van Hoofdarbeiders in
Nederland.
5.00 n.m. Sluiting.
K.R.O.
5.005.30 n.m. Gramofoonmuziek.
5.30-6.20 n.m. De KRO-boys o.I.v. Piet
Lustenhouwer.
6.20—6.45 n.m. Journalistiek weekoverzicht
door Paul de Waart.
6.45—7.00 n.m. Gramofoonmuziek.
7.00—7.15 n.m. Politieberichten.
7.15—7.35 n.m. Spannende reisavonturen
(I) door J. Baart de la Faille.
7.35—8.00 n.m. Gramofoonmuziek.
8.00—8.15 n m. Zangrecital door A. v. Rijt
hoven, tenor. A. d. vleugel: Fred. Boshart.
8.15—8.25 n.m. Gramofoonmuziek.
Vaz Dias.
Gramofoonmuziek. „La Vie
HILVERSUM 1875 M-
VA.i<.A.
8.01 Gramofoonmuziek.
V.P.R.O,
10.G0 Morgenwijding
V.A.R.A.
10.15 Uitzending voor de arbeiders in de
continubedrijven. Gevarieerd programma.
12.01 n.m. Eddy Walls en zijn ensemble.
12.45 n.m. Gramofoonmuziek.
1.00 n.m. Eddy Walis en zijn ensemble.
2.00 n.m. Onze serie groote meesters der
Toonkunst. (Gr.muzlek). (Wagner-progr.).
2.40 n.m. Groote foto's met kleine camera's
door Frans Dupont. III. „Het zelf maken
van een vergrootingskoker en het vergroo-
3.00 n
i. Trio Favoriet o.l.v. Willem Druk
ker.
5.00 n.m.
toonkunst,
5.40 n.m.
de Jong:
passant.
6.00 n.m.
geleiding
6.30 n.m.
Onze serie groote meesters der
(Gr.muziek). Mendelssohn-progr)
Letterkundig overzicht door A. M.
Een en ander over Guy de Mau-
Alb. de Booy zingt met pianobe-
van D. Pijpers.
Platen dezer maand. (Gr.muz.).
8.25-8.30 n.;
8.30-9.30 n.i
de Bohème".
9.30-9.45 n.:
tal door A.
9.45-10.30 c
Lustenhouwer.
10 30—10.35 n.
10.35-10.45 n-i
10.45-11.15 n.
Lustenhouwer.
11.15—12.00 n.m. Gramofoonmuziek,
Vervolg van het Zangreci-
Rijthoven.
n. De KRO-boys o.l.v. Piet
Vaz Dias.
Gramofoonmuziek.
De KRO-boys al.v. Piet
V.R.O.
7.00 n.m. Programma
8.00 n m. Herhaling S.O.S.-berichten.
8.03 n.m. Gramofoonmuziek.
8.30 n.m. Vara-orkest ol.v. Hugo de Groot.
9.15 n.m. 's Avonds na zes uur, naar een
schets van Kurt Tucholsky.
9.25 n.m. Gramofoonmuziek.
9 30 n.m. Eerste Ned. Krontjong Orkest.
10.00 n.m. Vaz Dias en varia.
10 15 n.m. De Flierefluiters o.l.v. Jan v. d.
Horst m.m.v. Leo Fuld. zang.
11.00 n.m. Vroolijke gramofoonplaatjes.
BUITENLAND
Motala 1389 M.. 8.20 nun. Opening van het
Esperanto-congres..
Daventry 1500 M.: 8.20 n.m. Gevarieerd
programma. 10.05 n.m. ..Twenty years
ago". Programma gewijd aan het uitbreken
van den wereldoorlog op 4 Augustus 1914.
London Reg. 342.1 M. 8.20 n.m. Concert.
Lionel Tertis, altviool. Solomon, plano.
Oslo 1186 M. 8.20 n.m. Uitzending ter ge
legenheid van den 75sten verjaardag van
Knut Hamsun:
Milaan 368.8 M.: 9.05 n.m. „Merlino.
maestro d'organi" van Malipiero. II.
..Oedipus Rex", opera-oratorium van Stra-
winsky. Alfredo Sernicoli. tenor. „El
amor brujo" van de Falla.
Brussel Vlaemsch) 321.9 M.: 9.20 nm.
„Voor 20 laar", luisterspel van J. Contrijn.
Rome 420.8 M.: 9.50 n.m. Symphonie-coc-
cert.
