DE DOOD VAN HINDENBURG
VRIJDAG 3 AUGUSTUS 1934
EERSTE BLAD PAG. 2
Uitvaart te Tannenberg.
Begrafenis te Neudeck
EEN REFERENDUM OVER
HITLERS BENOEMING
TOT RIJKSLEIDER
Hitlei schaft den titel
Rijkspresident af
EEN NIEUW TIJDPERK VOOR
DUITSCHLAND
Toen Adolf Hitler in April 1932 de tegen
kandidaat van Von Hindenburg voor het
presidentschap was, heeft hij in het vuur
van den verkiezingsstrijd eens iets gezegd,
dat hier op neerkomt, dat hij, Hitier, den
strijd in elk geval zou winnen omdat hij
jonger was dan de generaal-veldmaarschalk
Er is een groote tegenstelling in de stem
ming waaronder Hitier thans, bij het doods
bed van den Rijkspresident staat en die
uitlating. Volgens de berichten treurt de
Führer thans oprecht om het verlies van
Von Hindenburg. Dr. Otto Dietrich, de Rijks
perschef van de N.S.D.A.P., schrijft in een
artikel: „wij weten, dat \ooral onze Leider
den Rijkspresident zoo diep heeft vereerd.
.Vaak heeft hij ons daarvan verteld. Tel
kens als Adolf Hitler terugkwam van den
Rijkspresident, was hij opnieuw vol geest
drift over hem. Men zegt niet teveel als
men vaststelt: Zij waren elkaar aan hei
hart gegroeid, de grijze rijkspresident en
Eiin kanselier, de generaal-veldmaarschalk
en de korporaal uit den oorlog. De rijks
president en de kanselier van het derde
rijk waren goede kameraden geworden,
sinds het Duitsche lot hen samenbracht. Zij
waren beiden soldaten en in hun soldateske
houding lag de grondslag van hun innigi»
saamhoorigheid. Er had zich een betrek
king van echt en vruchtbaar vertrouwen
gevormd, gelijk er sinds Wilhelm I en Bis
marck niet meer tusschen rijkshoofd en
kanselier bestaan had. Ik weet, dat mis
schien niemand in Duitschland persoonlijk
meer om Hindenburg treurt dan Hitier.
Hij ziet en vereert in hem een der heel
grooten uit de Duitsche geschiedenis".
Overigens kan men in de berichten lezen,
dat Hitler in den Kabinetsraad heeft gezegd,
dat hij zijn vaderlijken vriend verloren
heeft en er aan herinnerd heeft, dat zon
der Von Hindenburg de huidige Rijksregee-
ï'iüg niet tot stand Zou zijn gekomen.
Deze dankbaarheid en vereering voor den
grooten doode is menschelijk-begrijpelijk.
Von Hindenburg, die slechts één doei
.Voor oogen had: de eenheid van het volle,
is ten slotte door de feiten gedwongen in
de richting van het nationaal-socialisme,
dat oogenschijnlijk die eenheid in zoo hou-
ge mate bewerkt heeft.
Of het Von Hindenburg voorbijgegaan is,
dat er den laatstcn tijd veel ging ontbro
ken aan de stemming van vertrouwen in
de nationaal-socialistische idealen, is vol
komen onbekend. In ons vorig nummer
maakten we melding van het beweerd bo-
staan van een politiek testament van den
ouden Rijkspresident. Tot heden is met
geen letter gebleken of zulk een testament
inderdaad bestaat. Van de gemoedsstem
ming waarin Von Hindciïburg van zijn ga
liefde Duitsche volk afscheid heeft geno
men weten wij dus niets. Op de vragen,
welke dienaangaande opkomen is voor
alsnog ge enantwoord te geven.
Men kan trouwens moeilijk aannemen,
dat Hitier zich in zijn politiek zou laten be
ïnvloeden door richtlijnen, die Von Hinden
burg eventueel zou hebben uitgestippeld.
Hij is zelfstandig genoeg om zijn eigen weg
te kiezen en heeft daarvan reeds dadelijk
het duidelijkst bewijs afgelegd door zich op
den ledigen zetel van den gestorven Rijks
president te plaatsen en de functie van
staatshoofd, politiek leider en partijhoofd ii
zijn persoon te vereenigen.
De speculaties over de opvolgingskwestle,
Waarbij reeds namen genoemd werden van
andere grooten uit het oude regiem, zijn er
dus volkomen naast geweest.
Hitler is er de man niet naar om, nu
Von Hindenburg niet meer is, een ander
boven zich te dulden en hij is ook niet de
man om zich uit het actieve politieke leven
terug te trekken. „Alles of niets" is var
besrin zijner politieke werkzaamheid al zijn
leus geweest en de uiterste consequentie
van die opvatting heeft hij thans bereikt,
in een positie van absolute alleenheerschap
pij. Hij wenscht het lijkt bescheidenheid
den naam „Rijkspresident" niet ovi
nemen van hem, die deze functie op zoo
.voortreffelijke wijze bekleed heeft. Volgens
deze redeneering zal het begrip Rijkspresi
dent dus voorgoed met den naam Von Hin
denburg verbonden blijven, waarbij men
dan goed zal doen den naam van Ebert
maar geheel te vergeten.
Hitier wenscht voortaan óf Führer ol
Rijkskanselier genoemd te worden.
De kwestie van benaming komt er even
wel ten slotte maar weinig op aan. Feit
dat alle macht in Duitschland nu volkomen
in één hand is. Regelmatige contróle op die
persoonlijke machtsoefening zal voortaan
ontbreken. Welk verschil er nog tusschen
déze positie en de absolute monarchie Is.
kunnen we niet inzien. De macht der
Hohenzollerns raakt niet aan de machts
positie welke Adolf Hitler thans in het
Duitsche rijk inneemt,
Op 19 Augustus zal een volksreferendum
over deze beslissing uitspraak moeien
doen. Wij zien dit referendum met belang
stelling tegemoet.
De Rijksweer heeft zich, op bevel van ge
neraal Von Blomberg reeds bij de nieuwe
situatie aangesloten en een specialen eed
afgelegd, welke herinnert aan den eed die
in den keizertijd voor den keizer werd af
gelegd.
Uit alles blijkt wel zeer duidelijk, dat
met het sterven van Von Hindenburg de
band aan het verleden gebroken is en dat
Duitschland eerst nu een volkomen nieuw
tijdperk intreedt.
Zal het een gezegend tijdperk zijn? De
toekomst zal het leeren, maai' de voortee
kenen zijn niet gunstig te noemen.
DE ROUWPLECHTIGHEDEN
Uitvaart
te Tannenberg
Begrafenis te Neudeck
Met instemming van de familie van Von
Hindenburg is het volgende programma vooi
de rouwplechtigheden vastgesteld.
Op Maandag, den 6en Augustus, 's mid
dags om 12 uur, vindt een rouwplechtigheid
in den rijksdag plaats, waarvoor uitnoodi-
gingen aan het corps diplomatique, aan do
rijks- en landsregeeringen, aan de hoogste
■ijksbeambten, aan de weermacht en aan
organisaties en verbonden van beambten,
arbeiders, van het economisch en cultureel
leven worden verzonden.
Bij deze rouwplechtigheid zal de Fuehrer
en rijkskanselier Adolf Hitler spreken. Zijn
rede wordt voorafgegaan en gevolgd door
treurmuziek.
De groote nationale rouwplechtigheden
vinden plaats op Dinsdag den 7en Augustus,
te 11 uur bij het Tannenberg National-Denk-
mal bij Hohenstein in OQst-Pruisen.
In den nacht van Maandag 6 op Dinsdag
7 Augustus om 24 uur wordt het lijk van
den gestorven rijkspresident, generaal-veld-
rschalk Von Hindenburg, in een militai-
rouwstoet tan Neudeck naar Tannen
berg vervoerd.
Do militaire rouwbegeleiding blijft bestaan
tot op twee kilometer na den afmarsch van
Neudeck.
De lijkkist wordt van hier tot op twee kilo
meter voor het Tannenberg Denkmal over
gebracht.
Daar treedt weer de militaire rouwescorte
aan tot aan het Tannenberg Nationaldenk-
mal, waar de lijkkist in den Ehrenhof van
het gedenkteeken voor het kruis op een daar
op te richten verhevenheid opgebaard zal
worden.
Na den opmarsch van de militaire rouw
escorte en van andere formaties begint om
11 uur de rouwplechtigheid met den treur-
marsch uit de „Eroica" van Ludwig von
Beethoven.
Daarop volgt een toespraak van den Evan-
gelischen veld-bisschop der rijksweer.
Een bewogen rede van Hitier
De begrafenis zal te Neudeck plaats heb
ben.
In de Donderdag gehouden zitting van
het Rijkskabinet heeft Rijkskanselier Adolf
Hitler in een bewogen rede den overleden
Rijkspresident Von Hindenburg herdacht.
Hitier schetste het zware verlies, dat het
Duitsche volk getroffen had en verklaarde
in den overledene een vaderlijken vriend
te hebben verloren. ,,Wij mogen niet ver
geten" verklaarde Hitler „dat zonder
wijlen den Rijkspresident Von Hindenburg
de tegenwoordige Rijksregeering niet tot
stand zou zijn gekomen".
De woorden van den Rijkskanselier wor
den döpr de leden van het Rijkskabinet
staande aangehoord.
De Rijkspropaganda-minister Goebbels
deed vervolgens mededeeling van den door
de Rijksregeering naar aanleiding van het
overlijden van den Rijkspresident tot het
Duitsche volk gerichten oproep, die zonder
discussie werd goedgekeurd.
De Rijksminister van Binnenlandschc
Zaken deed mededeeling van den brief van
den Rijkskanselier, waarin deze verklaart,
dat hij den titel „Rijkspresident" niet
wenscht te voeren vanwege de beteekenis,
die de overledene aan dezen titel heeft ge
geven en waarin de vrije volksstemming
wordt aangekondigd over de wet van 1 Aug.
waardoor de functies van Rijkskanselier en
Rijkspresident met elkaar worden ver-
eenigd, de bevoegdheden van den Rijkspre
sident derhalve overgaan op Rijkskanselier
Adolf Hitler en deze het recht krijgt, zelf
zijn plaatsvervanger aan te wijzen.
Plet Rijkskabinet besloot, overeenkomstig
den wensch van Hitier, de volksstemming
hierover te laten houden op Zondag 19
Augustus 1934.
Uit Neudeck: Het stoffelijk overschot van
Riikspresident Von Hindenburg is gister
middag in het huis te Neudeck plechtig op
gebaard. Officieren houden de eerewacht.
Uit de trekken van het gelaat van den over
ledene spreekt volkomen vrede. De handen
zijn ineengesloten, zooals de rijkspresident
ze in zijn laatste nacht zelf geyouwen had.
In zijn laatste dagen had de president in
een boek nog de spreuk aangestreept: „Met
de eene hand voerde hij het zwaard, met de
andere werkte hij".
Gisteravond was het personeel van
huis gelegenheid gegeven langs de baar te
defileeren,
HET PRESIDENTSPALEIS IN
ROUWKLEED.
Spoedig na het bekend worden van het
overlijdensbericht heeft men in de ontvang
zalen en de werkkamer van den Rijkspre
sident in het paleis te Berlijn een rouwver-
siering aangebracht. De groote kroonluch
ters en de luchters aan de wanden zijn om
floerst. De stoelen zijn met zwart doek be
spannen. In de werkkamer zijn de stoel en
het portret van den overleden president om
floerst. In de anti-chambre is een buste van
den president met een lauwerkrans/en met
floers versierd. Op de werktafel staat
bos gele rozen in een omfloerste vaas. In
een zijvertrek ij het portret van de overle
den echtgenootfi van Von Hindenburg even
eens omfloerst.
In de voorste ontvangzaal liggen de re
gisters van rouwbeklag voor liet publiek.
Het achterportaal met de groote statietrap
naar den tuin is voor de diplomaten gere-
HET ROUWBETOON TE BERLIJN
Donderdagavond te acht uur begonnen
allo Berlijnscho kerkklokken, zoowel de
Evangelische als de Katholiekè. te luiden.
Het gelui duurde een uur. In alle kerken
'erden avonddiensten gehouden, gewijd
..an de herdenking van wijlen Rijkspresident
Von Hindenburg. Alle kerken waren druk
bezocht, vooral de Berlijnsche Dom, waar
Rijksbisschop Müller een predikatie hield
naar aanleiding van den tekst: „Zijt ge
trouw tot in den dood, dan zal ik U de
Kroon des Levens geven".
Ook in de Katholieke kerken kwamen ve-
n voor het zieleheil van den overledene
bidden. Vandaag en volgende dagen zal in
de St. Hedwigs Kathedraal een plechtig
Requiem worden gehouden.
In de Lustgarten werd gisteravond een
groote militaire betooging gehouden, oor
spronkelijk belegd ter herdenking van den
twintigsten verjaardag van het uitbreken
den oorlog, die echter veen plechtige
'-bijeenkomst ter herdenking van den
overleden generaal-veldmaarschalk werd.
Behalve de te Berlijn in garnizoen liggende
Rijksweer-compagnieén waren delegaties
S.A., S.S., Kyfhauserbund, Hitlerjeugd,
politie, landjagers en luchtafweer met vaan
dels aanwezig. Het woord werd gevoerd door
een Evangelisch en een Katholiek aalmoeze
nier en door den districts-commandant Ge-
31'aal-majoor Von Wittleben.
HITLERS ROUWBEKLAG.
Adolf Hitler heeft aan den zoon van den
overleden Rijkspresident en diens vrouw
het. volgende telegram gezonden:
Nog diep bewogen door de voor mijn ge-
heele leven onvergetelijke uren, waarin ik
voor de laatste maal onzen generaal-veld
maarschalk mocht spreken, verneem ik het
schokkende bericht
Met het geheele Duitsche volk in diepe
droefheid verbonden, verzoek ik U mijn
eigen deelneming en die der nationaal-
socialisten te willen aanvaarden.
DE RIJKSBISSCHOP OVER HINDENBURG
De Rijksbisschop van de Evangelische
Kerk heeft een bekendmaking verspreid,
waarin hij eerst Hindenburgs beteekenis in
en na den oorlog schetst en vervolgens op
merkt, dat Hindenburg een vroom man en
een trouw lidmaat van de Evangelische
Kerk was.
„Zijn laatste woord aan den Rijksbisschop
luidde: „Zorgt gij ervoor, dat Christus in
Duitschland verkondigd wordtl" Deze ver
maning zal de Duitsche Evangelische Kerk
als een heilig erfstuk aan den grooten doo
de bewaren. Onder deze leus zal de Duit
sche eer en het Duitsche wezen tot volle
ontplooiing komen. In do hand van onzen
leider Adolf Hitler ligt thans het historische
erfdeel, dat Diiitschland is genaamd. Met
hem bouwen wij het derde rijk op".
ROUWPLECHTIGHEID IN DE
KROLL-OPÜRA
Maandag zal er voor den rijksdag in de
Kroll-Opera te Berlijn een rouwplechtigheid
plaats vinden, waarbij alle ledpn van de
engeering tegenwoordig zullen zijn.
Na afloop van deze plechtigheid zullen d
leden van de regeering naar Neudeck ver
trekken. waar eveneens een rounvpledhtig-
heid zal worden gehouden.
De rijkebisschop Müller heeft gelast, dat
gisteravond de klokken van de kerken van
zeven tot aöht uur geluid moesten worden.
Op de volgende dagen tot aan de begrafenis
zullen de klokken van adht tot negen
geluid moeten worden.
DE FAMILIE VERZOEKT GEEN BLOEMEN
TE ZENDEN.
De familie van den overleden Rijkspresi
dent verzoekt af te zien van het zenden van
bloemen, maar liever het rouwbetoon te
uiten door het begiftigen van de noodlij
dende volksgenooten. Wie dit doet eert de
nagedachtenis van den grijzen en vereer
den veldmaarschalk.
ROUWBEKLAG UIT HET BUITENLAND
Uit vrijwel alle wereldhoofdsteden zijn
telegrammen van rouwbeklag verzonden
wegens het overlijden van Von Hindenburg
Koning George van Engeland seinde aan
kolonel Oscar von Hinbenburg:
Met diepe droefheid heb ik den dood ver
nomen van uw voortreffelijken vader, veld
maarschalk Von Hindenburg, president van
het Duitsche Rijk, wiens groote eigenschap
pen, als soldaat en als staatsman, hem een
eervolle plaats zullen verzekeren in de ge
schiedenis van uw land.
De president der Fransche republiek. Le
brun, heeft aan kolonel Von Hindenburg
uit Nancy het volgende telegram gericht:
De doodstijding van uw roemruchtigon
vader heeft mij diep ontroerd. Hot smarte
lijk verlies, dat u geleden hebt, noopt mij
u mijn levendige deelneming te betuigen.
Suvich, de Italiaansche staatssecretaris
voor buitenlandsche zaken, heeft gistermor
gen een bezoek op het Duitsche gezantschap
gebracht om de diepgevoelde deelneming
van Mussolini en de fascistische regeering
met het overlijden van Von Hindenburg ie
betuigen.
Naar uit Washington gemeld wordt, heeft
staatssecretaris Huil aan den overleden
Rijkspresident den volgenden „Nachruf
gewijd:
Door zijn heengaan ging een vooraan
staande figuur verloren, wiens karakter,
ridderlijkheid, loyale toewijding jegens zijn
vaderland allen volken hoogachting en be
wondering afdwong.
Na dezen „Nachruf" zond staatssecretaris
Hull in naam der regeering der Ver. Staten
een condoleance-telegram aan Rijksminister
Von Neurath.
Verder maken de berichten nog gewag
van rouwtolegrammen van Doumergue en
Barthou, van den Hongaarschen rijksbe
stuurder Horthy, evenals van minister-pre
sident Gömbös, van de Poolsche regeerinj?,
den Chineeschen minister-president, de mi
nister-presidenten der Baltische landen, den
Zwitserschen bondspresident, den Paus, enz.
Uit Moskou wordt, gemeld, dat in de zit
ting der executieve van de Sovjet Unie Ka
linin, Molotoff en Litwinoff het woord heb-
hebben gevoerd om de deelneming der Sov
jet-Unie met het overlijden van den Duit-
schen Rijkspresident te betuigen.
Ook de secretaris-generaal van den Vol
kenbond zond een telegram van deelneming
HITLERS TITEL
Slechts Führer of Kanselier
Hij verlangt een referendum
Adolf Hitler heeft, aan den rijksminister
van binnenlandsche zaken, Dr. Frick, een
brief gezonden, waarin hij o.a. het volgende
schrijft:
„Na het ongeluk, dat met den dood vai
rijkspresident von Hindenburg het Duitsch
volk heeft getroffen, is de noodzakelijkheid
gebleken voor het treffen van een reeks be
palingen.
I. In verband met de grootheid van den
overleden rijkspresident ,ieeft de titel van
riikspresident een bijzondere beteekenis
verkregen. De naam rijkspresident is on
verbrekelijk verbonden met den persoon
een forsche. ovale sigaret
Vroeger
geïmporteerd voor 40 en 50 ct.
van Hindenburg. Ik verzoek daarom maat
regelen te treffen, dat ik in de toekomst
slechts „Fuehrer" of rijkskanselier yr~Ji
genoemd.
II. Hitier verlangt verder, dat het besluit
van het kabinet om de functies van rijks
president en rijkskanselier in zijn handen
te vereenigen, gesanctioneerd zal worden
door het volk. Hij verklaart woordelijk: „Ik
ben doordrongen van de overtuiging, dat de
staatsmacht van het volk uitgaat en door
de vrije geheime verkiezing bevestigd wordt.
Daarom verzoek ik onverwijld om het be
sluit van het kabinet, het volk hierover te
laten beslissen".
Het kabinet is gisteravond om acht uur
in zitting bijeengekomen.
Naar aan de „United Press" van welinge
lichte zijde wordt medegedeeld, zou tijdens
de kabinetszitting besloten zijn, het volks
referendum betreffende de vereeniging van
het ambt. van rijkskanselier met dat. van
rijkspresident, op 19 Augustus te doeu
plaats vinden.
EEN BELOFTE VAN HITLER
AAN VON BLOMBERG?
Blomberg Hitiers
plaatsvervanger?
De Rijksweer de steunpilaar
van het Hitler-regiem
BERLIJN, 3 Augustus. In zekere kringen
alhier verluidt, dat Hitler voor hij over kon
gaan tot de samensmelting van de functies
van Rijkskanselier en Rijkspresident aan
generaal von Blomberg zekere beloften heeft
moeten doen betreffende de positie van de
Rijksweer in den nieuwen toestand. In deze
kringen acht men het zelfs waarschijnlijk,
dat generaal Von Blomberg door Hitier zal
worden benoemd tot zijn plaatsvervanger,
gelijk dit werd bepaald in de wet, tot staats
leider. Een dergelijke leiding zou tot gevolg
hebben dat niet meer de S.S. doch de Rijks
weer de steunpilaar zal worden van het
Hitlerregiem. Verder merkt men op, dat voor
de nieuwe functie van Hitier geen termijn
is gesteld. Het moet dan ook in de bedoe-
Jing van Hitier liggen zijn leven lang
Reichsführer te blijven.
STAATSSECRETARIS Dr. MEISSNER IN
ZIJN FUNCTIE GEHANDHAAFD.
Adolf Hitler heeft den staastsecretaris
van den overleden Rijkspresident Von Hin
denburg, Dr. Meisnser, belast met de verde
re afwikkeling van de tot nog toe door het
Bureau .van den Rijkspresident bahandelde
zaken.
EEN OPROEP DER RIJKSREGEERING
De Dmtsohe Rijkeregeering heeft een op
roep tot het Duits-olie volk gericht, waarin
o.a. het volgende gezegd wordt:
Rijks-president, generaal veldimaarsaha-lk
Von Hindenburg, is den 2en Augustus 193-1,
des morgens om 9 uiuir de eeuwigheid inge
gaan.
20 jaren na het uitbreken van den wereld
oorlog heeft de groote soldaat zich naar de
groote armee begeven.
Het geheele Duitsche volk treurt in op
rechte vereering en droefheid.
Dagenlang richtten zich de herten van 60
millioen Duitsohers naar Neudeck en het
was ons aller wensch, dat Hindenburg ons
behouden zou blijven.
Hindenburg is dood.
Bet geheele Duitsche volk heeft zijn be
schermer verloren. In eerbied en dankbaar
heid gaan wij terug naar het verre verleden
der groote Duitsche traditie.
In Hindenburg werden nog de herinnerin
gen belichaamd aan de glorierijke, maar
bloedige gevechten, die het Duitsche volk
voor zijn etaatspolitieke vereeniging moest
doormaken. Hij heeft nog als jonge man,
vertegenwoordiger ven zijn regiment, in de
eipiegelzaal van Versailles, het keizerrijk
booren proclameerén. Hij heeft dit rijk in
lange jaren als plichtsgetrouw soldaat zijn
leven en kraohten ten dienste gesteld.
Tenslotte herinnert de oproep aan de da-
gon, dat over Duitsohland de oorlog uitbrak
en Hindenbv in het eerste front het com
mando over t oostelijke leger in handen
nam en hij door de redding van Oost-Prui
sen voor den eersten keer de redder des va
derlands werd.
DE RIJKSBISSCHOP AAN HITLER.
Rijksbisschop Müller seinde aan Hitier:
„In deze uren gedenkt met mij de geheele
Evangelische Rijkskerk u en de geweldige
verantwoordelijkheid, die gij nieuw op u
genomen hebt. Wij smeeken Gods zegen af
voor u en ons volk; „gij weet dat u onze
geheele liefde en trouw behoort".
ENGELSCHE BEOORDEELING VAN
HITLERS DAAD
LONDEN, 3 Aug. Uiteraard wordt alhier
buiten-gewoon veel belangstelling getoond
voor de vereeniging in de hand van Hitier
van het Rijkspresidentschap n het Rijkskan
selierschap. Daarbij acht men het van het
grootste belang, dat Hitier thans het opper
bevel in handen heeft van de Rijksweer,
hetgeen naar men betoogt, de invloed der
nationaal-socialistische beweging op het leger
buitengewoon vergroot. Van andere zijde
echter wordt er op gewezen, dat deze natio
naal-socialistische invloed op de Rijksweer
in laatste instantie alleen door Hitier wordt
uitgeoefend en dat men met evenveel recht
kan constateeren, dat de Rijksweer steeds
meer een domineerende, politieke factor in
Duitschland wordt.
Vrijwel algemeen is men hier echter er
van overtuigd, da», het presidentschap Hitier
niet in staat, zal stellen de. internationale
isoleering van Duitschland tot een eind te
brengen, aangezien het kernpunt der ge
heele Duitsche crisis moet worden gezocht
op economisch terrein.
KASTEL GANDOLFI, 3 Augustus. Paus
Pius XI heeft gisteren verklaard, dat „de
dood van President Von Hindenburg ern
stige mpeilijkheden teweeg zal brengen". De
Paus voegde hieraan toe, dat „de toestand
van dien aard is, dat. er ernstige bezorgdheid
bestaat. De ontwikkeling van den toestand
zal moeilijk en gespannen zijn."
De Paus heeft deze opmerkingen gemaakt
tijdens een audiëntie aan bisschop Bernard
Mahoney van Sioux Falls in Zuid-Dakota.
SCHACHT MINISTER VAN ECON. ZAKEN
Dr. Schaoht, de president van de Duitsche
Rijksbank, is tot minister van economische
zaken benoemd ter vervanging van minister
^ohmidt, die om gezondheideredenen eeni-
gen tijd vej-lof heeft genomen.
De opvoeding van de
Duitsche jeugd
De Zondag voor het gezin; Zaterdag
en Woensdagavond voor de Hitler
jeugd; de andere dagen voor de
school.
De Duitsche rijksminister voor weten
schap, opvoeding en onderwijs maakt o.m.
het volgende bekend:
Voor de opvoeding van de schooljeugd in
den nationaal-socialistischen staat moeten
school, rijksjeugdleiding (Hitierjeugdbewe
ging) en het ouderlijk huis samenwerken.
Teneinde een vruchtbare samenwerking
te waarborgen zijn de rijksminister voor we
tenschap, opvoeding en volksontwikkeling
en de jeugdleider van het Duitsche rijk het
eens geworden over de volgende in de toe
komst uit te voeren maatregelen:
1. De Zondag der jeugd behoort princi
pieel aan het ouderlijk fcuis en het gez:\i.
2. Voor .het opvoedingswerk van de rijks
jeugdleiding (Hitierjeugdbeweging) wordt
aan de daarbij aangesloten leerlingen des
Zaterdags geen school gehouden. (Staats-
jeugddag). Daarnaast staat de rijksjeugdlei
ding (Hitierjeugdbeweging) de Woensdag
avond als thuisavond ter beschikking en
deze zal door de rijksjeugdleiding centraal
worden georganiseerd.
3. Voor alle overige scholieren wordt
Zaterdag als gewoon onderwijs gegeven.
4. Overigens staan de werkdagen zonder
beperking ter beschikking van het school
werk.
5. Voor de een beroep uitoefenende aan
geslotenen bij de rijksjeugdleiding (Hitier
jeugdbeweging) wordt tot. en met het acht
tiende jaar dezelfde regeling nagestreefd.
Verder is nog bepaald, dat in den zomer
op den staatsjeugddag de jeugd niet langer
in beslag genomen mag worden dan van 7
tot. 19 uur en in den winter niet langer dan
van 8 tot. 18 uur. Verkorting van het weten
schappelijke onderwijs moet zooveel moge
lijk achterwege blijven.
Teneinde het saamhoorigheidsgevoel der
klassen te versterken en het mogelijk te ma
ken dat leeraren en leerlingen ook buiten
de schoolmuren elkander leeren kennen, zou
■maal per jaar op een Zaterdag een
meenschappelijke schoolwandeling gemaakt
orden, waaraan alle leeraren, over de klas-
;n verdeeld, moeten deelnemen. Tenslotte
wordt nogmaals uitdrukkelijk erop gewezen,
dat de Zondag het gezin toekomt, zoodat dus
geen jeugdorganisatie het recht heeft op
Zondag haar leerplichtige leden op te roepen
voor welke demonstratie ook t
DE TOESTAND IN OOSTENRIJK
Schussnigg eert
Von Hindenburg
Ondanks alles.
De Oostenrijksche bondskanselier Dr,
Schuschnigg, die Donderdag voor de eerste
maal in zijn nieuwe kwaliteit het woord
heeft gevoerd, sprak zijn leedwezen uitovec
den dood van den Duitschen Rijkspresident,
Ondanks alle gebeurtenissen, aldus
verklaarde Dr. Schuschnigg, blijft zijn
naam voor ons als het symbool .van
het Duitsche volk heilig.
De bondskanselier sprak daarna over het
onderzoek naar de gebeurtenissen vaq
25 Juli.
Uit alles blijkt zeide hij dat de overJ
val op de bondskanselarij niet een toeval
lige onderneming was van eenige wanho
pige desperado's, doch dat alles was geor
ganiseerd. De opstand zou in geheel Oosten
rijk uitbreken en de opstandelingen zouden
zich meester maken .van de macht in den
Leiders van terreurgroepen waren de aan
voerders van den „putsch". Aan den op
stand zijn 82 leden van de executieve mede
plichtig.
De dood van den bondskanselier is vol
gens mijn overtuiging, aldus verklaarde
Schuschnigg, voorbereid en gewild geweest
Met nadruk verklaarde Schuschnigg, dat
het ook thans nog bijzonder moeilijk is de
Oostenrijksche bevolking ervan af te hou
den de uitoefening van het recht zelf in
handen te nemen en de schuldigen te lyn-i
Een uitgebreid medebestemmingsrecht j*
van het volk is noodzakelijk. De klassen
strijd zal evenwel nooit meer terugkeeren.
Het Vaderlandsche Front zal allen in zijn
rangen opnemen, die zich achter de Oosten
rijksche vanen wenschen te scharen.
de i
Het agreement voor Von Papen
Naar, volgens de Msb., van welingelichte
zijde wordt medegedeeld, zijn ook nog na
den 25sten Juli bevelen van over de grens
naar de Oostnerijksche nationaal-socialisten
gezonden.
Het agreement ten aanzien van den heer
Von Papen is tot diisverre nog niet afgeko
men. In Oostenrijksche regeeringskringen
ziet men hierin geen dringende aangelegen
heid. Het gaat hier voor Oostenrijk slechts
om een normale bezetting van den post
van Duitsch gezant te Weenen, dus om eer
zuiver diplomatiekeaangelegenheid D<
eerste gewone ministerraad zal zich met
deze aangelegenheid bezig houden.
Intusschen ontstaat tegen de benoeming
van den heer Von Papen een groeiende te-jn"
genstand. Zoo, zou het Oostenrijksche Epis
copaat tc verstaan hebben gegeven, dat de
heer Von Papen reeds wegens zijn verleden
als Duitsch gezant niet graag gezien is. Ge
wezen wordt op de rol, die de heer Von Pa
pen als voormalige beschermer van het
katholicisme in don nationaal-socialisti
schen staat gespeeld heeft.
Hudl tot levenslang veroordeeld
De derde aanvoerder der opstandelingen,
die in de bondskanselarij waren binnenge
drongen, Paul Hudl, is door het militaire
gerechtshof tot levenslange kerkerstraf ver
oordeeld.
Bij zijn verhoor had de beklaagde ge
zegd, dat hij niet bedoeld had een omwen
teling te weeg te brengen. Zijn vader is
president van den Deutschmeisterbond.
Men heeft hem bij de bewapening
tumhal gezegd, dat Dr. Rintelen aan den
ingang van de kanselarij zou wachten.
Daarop heeft hij zijn mensehen het bevel
gegeven, Dr. Rintelen onmiddellijk te be-'
groeten met het commando: „Presenteert
het geweer!" Wij dachten aldus Hudl
dat de actie legaal was.
tisc
Weerbericht.
BAROMETERSTAND
Hoogste stand te Vardö 769.8.
Laagste stand te Aberdeen 743.8.
Stand vanmorgen halftwaalf 755.2.
WEERBERICHT
Zwakke tot matige W. tot Z. wind, zivaar
bewolkt met opklaring, mogelijk enkele
regenbuitjes, weinig verandering in tempe
ratuur.
AARDAPPELZIEKTE.
In het etmaal van 's avonds 2 Augustus
tot 's avonds 3 Augustus is in Friesland de
weersgesteldheid gunstig geweest voor het
optreden van aardappelziekte, behoudens iets
te geringe bewolking.
TEMPERATUUR
Stand vanmorgen halftwaalf 17.8 C.
4 AUGUSTUS.
Zonsopgang 5.24 uur, zonsondergang 8.45 uur
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
'4 AUGUSTUS.
Van 's avonds 9.15 uur tot 's morgens 4.56 uur
WATERSTANDEN RIVIEREN
Heden Vorig
Rheinfelden 9.55 2.57
Rrelsach 1.54 1.52
K'.-hl 2.65 2.62
Maxau 4.06 4.03
Diedeshelm
Mannheim
Mainz
Hingen
Caub
Fm s
Coblens
Trier
Keulen
Rixhrort
Wesel
Emmerik
Dusseldorf
0.50 0 60
2.75 2.79
0.61 0.64
-0.14 -0.03
1.24 1.28
-0.26 0.17
-0.52 -0.43
-0.77 -0.86
0.62 0.68
Venln
Lobith 9 7
Nijmegen 7.)
8t Andries 2,1
Arnhem 7.4
Vreeswijk lw 0.3
Weatervoort 8.06 8,14
Deventer 196 1,99
Kampen -0.02 -0.09
Eysden 4R.H> 00.00
Grevenbicht 27.46 27.41
Vonlo 10.76 10.71
Grave (sluis) 3.44 3,75
St Andriea 0.32 0.20
Gorkum 1.70 0,u0
Dordrecht 1.28 0.0D
Mijnheer Pimpelmans gaat paardje rijden
door G. Th. ROTMAN
33/34. De maatregel van den agent had succes. De schimmel, die wel klontjes, maar
geen slaag verwacht had, schrok zich 'n aap en zette er uit alle macht de sokken in,
zoodat mijnheer Pimpelmans moeite had om in het zadel te blijven, terwijl de konijnen
hokken bedenkelijk op en neer wipten
Op de weekmarkt aangekomen, wipte het paard met, een geweldigen sprong over een
groentenkar. Mijnheer Pimpelmans raakte bij dezen sprong zijn mand met eieren kwijt,
welke eieren gedeeltelijk op 'de hoofden en neuzen der marktbezoekers terecht kwamen.
