DONDERDAG 19 JULI 1934
EERSTE BLAD PAG. 3
Kerknieuws.
GEREF. KERKEN
al: Te Hazerswdbde, J. O. Mulder te
1 en S. R. Smilde te Geesteren—Gel-
CHR. GEREF. KERK
en; Te Leerdam, N. de Jong I
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Frederiksoord, K. J. Quast.
pred. Prot. Kerk O -I., met verlof, te Baarn.
Te Oud-Arblas, W. Vroegindewcij te Zegveld.
Te Noordwijk (Gr.), H. J. Witkop te Norg.
BEROEPBAAR VERKLAARD
De Classis WarfÉum der Geref. Kerken heeft
met algemecne stemmen toegelaten tot den Dienst
des Woords en der Sacramenten de candidaat H.
Mulder, te Groningen, beroepen predikant
te Hornhuiz en-Kl oosterburen.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Cand. W. Bousena, van Hoogkerk, is
voornemens Zondag 19 Augustus a.s. zijn intrede
to doen bij de Ned. Herv. Gemeente van
Sprang, na vooraf te zijn bevestigd door Ds.
J. R. Guperus, van 's-Grevelduin-Capelle.
Zondag 15 Jui 1.1. werd cand. D. W ester-
vcld bij de Ned. Herv. Gemeente op eiland
Marken bevestigd door Ds. A. C. G. den
Hertog, van Rotterdam, met e'en predicatie over
Matöh. 11:5b en Efeze 6:1820. Ds. Wester-
veld deed zijn in'rede met een predikatie over
2 Cor. 4 7.
Ds. G. VAN DUINEN
De legerpredikant Ds. G. van Duinen, die één
en andermaal in Nederland beroepen werd, heeft
voor die roepingen bedankt en is teruggekeerd
oaar Indië om daar zijn arbeid te hervatten,
EMERITAAT Ds. A. VERBURG
Ds. A. Verburg, predikant bij de Geref. Kerk
te Hol werd. die 23 December a.s. zijn 40-jarig
ambtsjubileum hoopt te gedenken, heeft, naar Fr.
Dbld. melde, het voornemem tegen het a.s. voor
jaar. emeritaat te vragen.
Ds. Verburg is Chans 66 jaar oud et* is can
didaat geworden in 1894. Hij heeft de Kerk van
Bellingwolde gediend tot 1898 en s-aat sindsdien
te Holwerd.
Ds. B. TEN KATE
Kaar wg vernemen, is de algemeene gezond
heidstoestand van Ds. B. ten Kate, em.-pred.
van de Ned. Herv. Kerk te Rotterdam, die te
Velp woont en onlangs een beenbreuk bekwam
bij een aanrijding, zeer goed. De beenwonde is
genezende, maar het afwachten is nog, hoe
ver dit vorderen zaL
KERKSTRIJD IN DUITSCHLAND
Dr. Müller bij Hitier.
Het bericht In cms blad van 17 Juli, wordt
thans bevestigd door een telegram uit Berlijn, mel
dende, dat Rijkskanselier Adolf Hitler, gisteren
Rijksbisschop Müller en den Rijksbestuurder der
I Evangelische Kerk Jager, ontvangen heeft.
De Rijksbisschop lichtte hem in over de situa
tie in de Duitsdhe Evangelische Kerk.
Van de 28 verschillende kerken, aldus deelde hij
tnede. zijn er thans 22 overgegaan in de Evange
lische Rijkskelk, terwijl met drie kerken wordt
onderhandeld.
Deze oijlfergroepeering is wel héél eenvoudig en
geeft den indruk van een zoo ongeveer voltooide
Ónze lezers weten echter uit de vele vooraf
gaande beridhüen dat de weikelljikheid minder een
voudig is.
HANDBOEK VOOR DEN EEREDIENST
Uitgave van dein Liturgischen
Kring.
Een hoek over den eeredienst. in den zin
van een volledige omschrijving is in langen
tijd niet verschenen In 1901 was Dr. Kuy-
per bezig aan een reeks artikelen in de
Heraut, toen de aanvaarding van (het Minis-
terambt hem dwang de reeks af te breken;
pas tien jaren later heeft hij haar gecomple
teerd en verscheen zij als een lijvig boekdeel
„Onze Eeredienst'* hij Koik te Kampen.
Thans is een ander omvangrijk boekwerk
over dit onderwerp verschenen, hij Bredée te
Rotterdam. Ook dit hoek heeft een lange
wordingstijd géhad, zij het om gansdh an
dere oorzaken. Het is het, na twaalf jaren
arbeid, voltooide „Handhoek voor den Eere
dienst in de Ned. Hervormde Kerk", dat de
Liturgische Kring heeft samengesteld uit de
bijdragen van acht hoogleeraren en predikan
ten, die ieder een of meer onderdeelen heb
ben behandeld. Vooraf gaat een inleiding van
Prof. van der Leeuw, terwijl een uitgebreide
literatuurlijst het boek afsluit.
Hoewel volgens Prof. van der Leeuw ,met
volledig en ook geen eeniheid, is dit Hand
boek toch gedrenkt in één geest, n.l. het op
recht verlangen, om ernst te maken met
den Eeredienst. Wat imen hiermee bedoelt,
komt duidelijk en principieel uit in de door
Prof. van der Leeuw aldus omschreven de
finitie van het begrip kerkgaan:
„Als wij, Zondagsmorgens, ter kerke gaan,
moeten wij ons bzewust zijn, dat wij geen le
den zijn eener burgerlijk-religieuse vereeni-
ging, die een stichtelijk uur gaan beleven,
-- doch geroepenen en uitverkorenen, die
met de gansche Christenheid, met de heiligen
van alle eeuwen, ja, met engelen en aarts
engelen, zich opmaken maar het Huis Gods,
om daar voor zijn altaar de last van onze
zonden neer te werpen, onze schuld te be
lijden en ons geloof, opgeroepen worden en
opgeheven door de Verkondiging van zijn
woord, zijn gemeenschap te vinden in het
verbroken Lichaam en het vergoten Bloed
van zijn Zoon Jezus Christus".
Niet minder juist wordt de kern gegrepen
met deze woorden aan het slot der inleiding:
„Een levende Eeredienst is niet een orna
ment en zelfs niet een hoogtepunt van
Christelijk leven; het is er de vooronderstel
ling en de basis van.
De veelvormigheid van den inhoud, waar
bij de eenheid in opzet en grondgedachte ge
waarborgd is door het gemeenschappelijk be
ginsel van den Liturgischen Kring, ontdoet
het boek van wat anders de lectuur kon
doen veï-slappen. Nu is er variëteit in stijl en
zegswijze, zoodat men telkens weer frisschen
inhoud vindt De namen der medewerken
den beloven voorts deskundigheid voor elk
onderdeel; wij noemen slechts Prof. Bakhui
zen van den Brink over Doop en Avond
maal, Ds. Creutzherg over den Eeredienst
tot aan de offerande. Prof. van der Leeuw
over Kerkmuziek, Ds. Oberman over de Ker
kelijke jeugddiensten.
Voor allen, die het wèl meenen met de
Kerk, waarvoor dit Handboek in 't bijzon
der bestemd is (ook andere Kerken zullen
er goeds in vinden), is de verschijning ervan
een ernstig beroep op hun belangstelling,
óók van de daad. Waar menige verandering
of verbetering in het kerkelijke leven wach
ten moet op dieper liggende en hun tijd bei
dende omstandigheden ,kan in den Eere
dienst reeds terstond menige verandering ten
goede worden aangebracht, die tegelijk het
gemeentelijk leven verrijkt en de eer der
kerk, dus van haar Koning, dient.
Federatie van Diaconie'en in de
Ned. Herv. Kerk
DE DIAKEN EN DE ZIELSZORG
De laatste Conferentiedag
De Woensdag, de laatste- conferentiedag
te Luntercn van de Federatie van Diaco
nieën in de Ned. Herv. Kerk, werd aange
vangen met een morgenoverdenking. Ds. J
Douwes, van Oostermeer, ging daarin
voor, hij sprak naar aanleiding van Romei
nen 8 31—39.
Op dezen morgen was een geestelijk on
derwerp aan de orde. Ds. G. Bos, van De-
demsvaart, sprak over:
De diaken en de zielszorg.
ITct onderwerp aldus spr. is een
heel mooi onderwerp, zoo niet het mooisto
en teerste van deze conferentie. Er is stof
felijke, moreele, geestelijke nood. Ook de
diaconie wil nood lenigen, zóó, dat er gees
telijke goederen door en in dien nood mede
gedeeld worden. Voor het juiste inzicht be
schreef spr. nauwkeurig, wat onder het be
grip diaken verstaan moet worden. De dia
ken is de dienaar van hen, wien de arbeid
ten goede komt. Christus is in dien zin:
liaken van het nieuwe verliond.
De achtergrond van den diaken is de dia
conie, dit is: dienst der barmhartigheid. Dit
herinnert aan don oorsprong der Kerk van
Christus. Zij is geboren door het dienen van
Jezus Christus. Diaconie is dienst der Kerk
Christus. De diaconie is er, omdat de
Kerk er is. Kerk zonder diaconie is een
ontradictio in adjlecto. Diaconie zonder
Kerk is misschien liefdadigheid naar ver
mogen, maatschappelijk hulpbetoon, in het
ergste geval mishandelen van menschenzie-
len. Diaconie en Kerk behooren samen.
De diaken vormt met zijn collega's de mo
gelijkheid voor de diaconie om te dienen.
De diaconie kan niet dienen, zij is moge
lijkheid, potentie. In den diaken wordt de
Kerk van Christus dienaar der barmhartig
heid. Als zoodanig is de diaken een stuk
geweten der Kerk. Daarom is spr. de hiërar
chie in den Kerkeraad nooit duidelijk.
Schuilt er vroeg spr. in ons Regle
ment niet eenige dcpriceciatie van den ar
beid der diakenen.
Zielszorg.
Zielszorg is geboren op den bodem van
het Christendom. Bij het optreden van Je
zus treedt het zielzorgend element als het
karakteristieke naar voren. Er wordt in de
Evangeliën nergens gezegd, dat Jezus «aar
de menschen keek, maar Hij zag ze. Zien,
dat is altijd met het hart zien in het hart.
In gehoorzaamheid aan haar Hoofd ziet ook
de oud-Christelijke gemeente haar taak in
het elkander lieftebben, dit is, zich geven
aan den ander. De liefde der Christelijke
gemeente t. o. v. hen, die in stoffelijken
nood zijn, is barmhartigheid. Het doel en
de motieven van de zielszorg waren door de
•houding tot Christus bepaald. Het be
grip zielszorg is bepaald door wat men on
der Kerk verstaat, als ook door hetgeen men
onder persoonlijkheid samenvatten wil. Spr.
stipte in dit verband enkele momenten aan
in de geschiedenis van de Christelijke Kerk,
om na te gaan, waarlangs de zielszorg zich
beweegt.
Luthers beteekenis voor de zielszorg en
de uitoefening daarvan ligt daarin, dat hij
zelf in zijn persoon en werk een klassiek
type der Evangelische zielszorg is geweest.
In de tweede plaats heeft zijn beschouwing
betreffende het algemeen priesterschap der
geloovigen zeer grooten invloed gehad. De
eigenlijke drager der zielszorg is volgens
Luther Christus, de pastor bonus. In de
derde plaats is het reformatorisch geloofs
begrip van groote beteekenis. Daar is ziels
zorg, zorg waardoor de zielszorger den broe
der 'helpt Gods wil beter te kennen; mede
lijden en steunen naar zelfstandigheid van
de behoeftigen. Op Gereformeerden bodem
hebben deze beginselen zich beter kunnen
uitwerken. Van allesbeheerschenden invloed
is geweest op dezen bodem: het huisbezoek.
Later ontmoeten wij in het Piëtisme, een
geheel ander type van zielszorg.
Wij gaan uit van de
reformatorische opvatting.
De mensch als eenheid van ziel en lichaam
i3 verdorven door de zonde. Alle nood
de wereld is daarvan de uitwerking. De mo
tieven voor zielszorg zijn niet anders dan
de liefde van Christus, die in ons barmhar
tigheid werkt t.o.v. den broeder voor wien
Christus ook gestorven is. Men is hier be
waard voor de illusie alsof de mensch zich
uit eigen levensdiepten kracht en leven put
ten kan. Zielszorg is tenslotte het pogen, 'n
mensch te helpen, zóó, dat hij God tn zijn
eigen leven weer ziet, Zijn Woord weer
hoort en Zijn wil beter verstaan kan.
Het is negatief: wegnemen van allerlei
belemmeringen. Positief: het meedragen en
mee zoeken in Christelijke liefde, dit laat
ste moet eigenlijk regulatief heeten, daar
het positieve er is, omdat God er is in
Jezus Christus door den H. Geest.
ALGEMEENE SYNODE
DER NED. HERVORMDE KERK
De Algemeene Synode der Nederl. Herv.
Kerk heeft gisteren haar werkzaamheden
weder aangevangen in ihaar gebouw te 's-Gna
venhaige.
De president vain jaren Dr G. J. Wey-
land, pred. te Veerc, opende als oudste van
jaren deze eerste zitting met ihet voorlezen
m den 27en psalm en gebed.
Hij herinnerde aan de groote verliezen die
land en volk geleden hebben door het over
lijden van Hare Majesteit de Koningin-Moe
der en nu zoo kort daarna door bet onver
wacht overlijden van den beminden Prins
der Nederlanden. Beide waren ze naar het
voorbeeld van onzen Heiland in bet midden
van ons volk als een die dient. Overal waar
ellende te verzachten was en te arbeiden tot
heil des volks.
Herinnerd werd aan het heengaan van de
leden der Synode: Ds C. F. Bruins en Dr A.
Bloemsma, aan de droefheid die Prof. van
Veldhuizen trof. Ook werden herdacV de
dagen, die sommigen met groote dankbaar
heid vervulden.
De president is getroffen door den eersten
n van het Reorganisatierapport van Kerk
opbouw, dat bij deze Synode is ingediend en
die luidt: „Een der meest kenmerkende
eigenaardigheden van de organisatie van
1816 is haar vermogen om te dienen. Bij de
menigvuldige pogingen om haar te verbre
ken zijn geslachten versleten zonder dat er
merkbare ruimte kwam in haar voegen. Mag
zulks niet dienen als een bewijs, dat zij in
haar dienstknechtsgestalte nog mag ervaren
de werkingen van Gods Geest en dat zij in
staat is de werkingen van de haar vijan
dige machten 'e weerstaan.
I-Iij heet de beide Hoogleeraren-praeadvi-
seurs hartelijk welkom, Dr M. van Rliijn en
Uit deze beschouwingen moet spr. cón-
cludeeren: de diaken is zielzorger Hij komt
tot hen, die in stoffelijken nood zijn, al
thans in zorg voor het dagelijksch brood.
In hem wordt de dienst der barmhartigheid
der gemeente persoon. Hij komt met stoffe
lijke middelen, of komt spreken over heel
gewone zakelijke dingen, of om een weg te
vinden naar uitkomst en poogt daarvoor
een mensch te helpen, zóó dat hij God
zijn leven weer ziet. Daarmee is gezegd, dat
een diaconie, die de behoeftigen op een
vastgestelden dag laat komen om het hun
toebedeelde te halen, geen diaconie is, dat
is een onwaardig menschonteerend gedoe.
Hier wordt de diaconie geen persoon in den
diaken, maar functionneert in den bcdeeler.
Hier wordt wat mooi is vertrapt, hier is
geen zielszorg tegenover noodlijdenden,
maar worden zielen gekwetst, zoo niet ver
moord.
Dat de diaken zielszorger is, onderstelt
allereerst dat niemand die steun ontvangt
dit afhaalt, maar dat de diaken het gezin
bezoekt. I-Iet Evangelie, dat de diaken dient
is altijd nog waard óm het te brengen. Dat
is het
abc der zielszorg van den diaken
Spr. stond hierna stil bij de vraag: hoe
ver strekt zich de arbeid der diaconie uit?
Sommigen zeggen, zoover mogelijk. Spr. is
daarvan teruggekomen. Als de diaconie al
len, die daarvoor in aanmerking komen,
steun moet bieden, verliest zij haar karak
ter, zc wordt maatschappelijk hulpbetoon.
Van zielszorg is op dat groote arbeidsveld
geen sprake. Do diaconie bepale haar taak.
begrensd binnen den kring dergenen, die
cetoond hebbenoen toonen in relatie met do
Kerk te willen staan. Zijn haar mogelijk
heden binnen deze grenzen niet uitgeput,
dan kan de grens verlegd worden in tl?
richting die het reglement aangeeft.
De geboden hulp moet goed zijn, zoo mo
gelijk definitief afdoende. De diaken-ziels
verzorger geeft voorts zelden steun in natu-
ra. Al ie steun door den dienst der barm
hartigheid van de Kerk uitgaande moet
opheffen, de behoeftigen zelfvertrouwen
en zelfrespect geven of aankweeken. Is
steun in natura in enkele gevallen wen-
schelijk, dan moet dat niet anders dan de
laatste en beste mogelijkheid zijn.
Tot slot stond spr. stil bij de uitvoering
van de_n diaconalen arbeid, en besloot daar
na met het zeggen van het lied „Geloof*
van Pierson.
Sluiting der Conferentie
De waardeering voor dit diep ernstig
woord was zeer groot. De voorslag van het
bestuur om geen discussie over dit onder
werp te houden vond dan ook algemeene in
stemming. De kleine rust voor den middag
maaltijd werd nu benut door rustig ovei
het gesprokene na te denken en in kleine
groepjes er over te spreken.
Tegen twaalf uur kwam het punt sluiting
an de Conferentie aan de orde. Zooals wij
reeds meldden, was de voorzitter prof. dr.
J R. Slotemaker de Bruine door ambtsbezig
heden verhinderd, terwijl Dinsdagavond
ook zijn plaatsvervanger jhr. mr. J. M. M.
van Asch van Wijck vertrekken moest. De
'gemeen secretaris, de heer H. J. M e n-
n e s, sprak daarom het woord van afscheid.
Spr. wees er op, dat ook deze conferentio
geslaagd mag heeten. We zijn in die
dagen tot een gezin saamgegroeid, dit
maakt liet afscheid nemen wat moeilijk.
Kort liet spr. de dagen weer de revue pas-
seeren en bracht daarbij telkens den spre
kers dank.
We gaan thans uit elkaar, versterkt door
i ondervonden broederband. Met nieuwe
bezieling en inzicht gaan we terug naar
den arbeid, die wacht
Spr. deelde tot slot nog mede, de reden
van verhindering op dezen dag van jhr. dr.
C. G. CQuarles van Tlffpyd, van Utrecht.
Telegrafisch was bericht ontvangen, dat hij
tot burgemeester van Apeldoorn was be
noemd.
Aan den disch gezeten, werden nog vele
goede woorden gesproken. Juffrouw Bos, hot
hoofd van de huishouding, en de jongelui,
die voor een goede bediening hadden zorg
gedragen, kregen een ovatie in ontvangst te
nemen. De heer Hemmes deelde nog mede,
dat aan jhr. dr. Quarles van Ufford een te
legrafische gelukwensch was gezonden,
waarin de hoop werd uitgesproken, dat deze
hooge onderscheiding geen scheiding van
de Federatie zou fceteekeneif.
De heer A. Ph. van Schriem uit Den
Haag, richtte een waardeerend woord tot
het bestuur, waarin hij den dank vertolkte
van de aanwezigen voor de goede en
stekende verzorging deze drie dagen onder
vonden.
Om 1 uur was het conferentieoord van
den Zendingstudieraed weer geheel
laten, om straks weer bevolkt te worden
door de conferentiegangers van de Christe
lijk Historische Unie.
CONFERENTIE
VOOR INWENDIGE ZENDING
Mej. Dr. A. Snethlage spreekt over:
De Arbeid van de Vrouw in dezen Tijd
Kasteel Hemmen, Woensdagmiddag
De tweede conferentiedag werd ook weer be
gunstigd door prachtig, zonnig zomerweder en vele
der deelnemers aan de conference konden de ver
leiding niet weerstaan om in het vroege morgenuur
een wandeling te maken in de zoo moo.c omgeving
van het kasteel Hemmen.
Te 'half tien kwamen atten bijeen in het oude
kerkje van Hemmen, waar Ds. O G. Heldring
van Zetten een korte wijdingsdienst hieid, daarfcij
sprekend over het woord uit Rom. 12 1: „Stelt
uwe leden tot een Gode welbehaaglijke offerande".
Te half elf kwam de conferentie bijeen in de
vergaderzaal van het kasteel.
De ccoferentieleider, Ds. Lammerts van
Bueren, herdacht in zijn kort openingswoord het
ovenlijden van H. M. de Koningin-Moeder en Z.
K. H. Prins Hendrik, die beiden in hun leven zoo
hun befangsteJ'ling hebben getoond voor den ar
beid der inwendige zending en de Ohr. philanlro-
pde. Spr. uitte d'e bede, dat God H. M. de Konin
gin in deze droeve dagen bijzonderlijk zal bijstaan
en sprak er zijn blijdodhaip over uit, dat H. M. de
Koningin haar droefenis heeft ingedragen in de
glans van de Paaschzon.
Spr. herdacht voorts Ds. Roozemeycr en Ds.
Knotnerus, die zoovele jaren de leiding van deze
conferentie hebben gehad, doch helaas verhinderd
zijn dit jaar de conferentie bij te wonen.
Hierna was aan de orde de behandeling van het
onderwerp: „De arbeid van de vrouw in dezen
tijd"
De arbeid van dc a
r ïn dezen tijd
Mej. Dr. C. Frida Katz en mej. Dr. A. Sneth
lage hadden op zich genomen om dit onderwerp
in te leiden, doch daar mej. Katz door de gemeente
raadsvergadering te Amsterdam verhinderd was te
Hemmen te zijn, heef: mej. Snethlage de inleiding
van het onderwerp geheel op zich genomen. Mej.
D r. A. Snethlage vatte haar inleiding in de
volgende stelingen samen:
1. Wij hebben ons bij al onze overwegingen op
het standpunt te plaatsen, dat ons leven een toe
ver rouwd talent is. dat wij hebben te gebruiken
met al zijn mogelijkheden.
2. Dit houdt in. dat in beginsel geen mensdi toe
gang geweigerd mag worden tot eenigen werk
kring, waarvoor hij of zij geschikt is.
3. Wij hebben streng te onderscheiden tusscheo
beginselen en tijdelijke noodmaatregelen.
4. Onze iüjd vraagt van ons de bereidheid tot
het brengen van offers, die wij echter slechts met
de grootste omzichtigheid van elkaar mogen vra
gen.
5. Het ontslag *van de gehuwde of huwende
vrouw, niet-kostwinster, is als een dergelijke nood
maatregel ue aanvaarden als onderdeel van de v.e->
ring der dubbele inkomsten.
6. Voor de ongehuwde vrouw is het een groote
onbillijkheid haar uit den beroepsarbeid tc stoot en
daardoor terug tc brengen naar de met groote
moeite overwonnen economische afhankelijkheid
dS r-
Dr A. v. Veldhuizen. Hij dankt Ds den
>ms, de secretaris en Ds P. Bokma, pred.
te Sohiedaim, voor den velen arbeid voor de
Kerk verricht in het afgeloopen zittingsjaar.
Tot president wordt herkozen: Dr G. J.
Weyland, tot vice-president Dr P. Smit te
Heumen en tot diens secundus Ds F. Tam-
mens te Oosterwold.
Besloten wordt Mr J. I. Hogerzeil uit te
noodigen op Vrijdag a.s. voor de financieele
aangelegenheden.
De wijdingssamenkomst
Des avonds werd in de Kloosterkerk een
wijdingssamenkomst gehouden. Hierbij deed
zich een incident voor. Enkele personen
trachten de wijdingssamenkomst te ontwij
den' door daarin binnen te dringen met een
vaandel en met doeken om terugkeer te
eischen tot de Dordtsche Kerkenorde.
Ds. te Winkel en dr. Itterson zorgden
voor hun verwijdering.
Prof. van Rhijn sprak naar aanleiding
van Lukas 17 32. Gedenk aan de vrouw
an Lot. Prof. van Veldhuizen naar aanlei
ding van Matth. 6:23: Maar zoekt eerst
het Koninkrijk Gods en Zijne gerechtigheid.
Verscheidene Haagsche predikanten en
emeriti woonden met enkele gemeenteleden
deze wijdingssamenkomst bij.
Blijkens berichten uit New-York zijn van
1900 tot 1930 niet minder dan vijftien ker
ken gesloten in de ééne county, Genesee,
N. Y. Drie dezer kerken in de country, vijf
in kleine steden en de overige in dorpen
gelegen. Als reden hiervoor worden ge
noemd gebrek aan belangstelling in kerke
lijk leven.
strijd met de wfenscbelijkheid de
Opvoeding der meisjes meer te spetialiseeren op be
paalde takken van arbeid, mits daarbij stellig 2
et uit het oog verloren worde.
8. Als Ghristenen hebben wij de speciale taak in
n verwarde wereld telkens weer onze handelwij-
n en motieven te toeteen aan de eischen van het
Evangelie, dat van den tnensdh niet in de eerste
plaats vraagt zijn leven te behouden maar bereid
te zijn het zoo noodig te verliezen.
Gp deze inleiding volgde een geanimeerde dis-
issie, waaraan werd deelgenomen door zuster
Jacobsen. mej. v. Dam, Mr. A. de Graaf. Ds. O.
.G. Heldring, Ds. Oskamp. Ds. Boeke, Ds. Ver-
weys en mevr. Hoek.
Mr. de Graaf gaf uiting aan zijn groote in
stemming met de inleiding van mej. Snethlage,
waarin het onderwerp met zooveel bezadigdheid en
bezonkenheid is behandeld. Slechts ten aanzien van
de opmerking van inl., dat in dezen tijd groote
voorzichtigheid met het sluiten van een huwelijk
moet worden betracht, daar toename der bevolking
de werkloodheid nog grooter zal maken, vroeg spr.
of het juist niet gewensdht is om werklooze jonge
mannen aan 't werk tc brengen, zoodat zij een hu
welijk kunnen aangaan.
Ds. Heldring wees er nog op. dat ook Jose
phine Butler zich steeds verzet heeft tegen het uit
sluiten der vrouw uit de beroepen.
Ds. Oskamp wees op het groot gebrek aan
dienstboden, vooral ook op de boerderijen. Hier
zou voor zeer veel meisjes werk zijn tc vinden,
dodh die arbeid wordt veelal te laag geacht.
Ds. Boeke acht de kwestie der gedijkwaar-
dighedd van man en vrouw in het geheel niet i
overeenstemming met de H. Schrift en spr. ziet i
de crisis van deze tijden een heilzame teruggang
van de emancipatie der vrouw, die voor een be
langrijk deel de oorzaak is van de groote werk
loosheid van dezen tijd.
Ds. Verweys sloot zich aan bij Ds. Boeke
en wees ook op de noodzakelijkheid van bezinning
in het licht van het Evangelie.
Mevr. Hoek zelde tenslotte, dat het noodza
kelijk is, dat er meer waardeering komt voor
huishoudelijken arbeid, speciaal ook bij de mai
Mej. Dr. Snethlage beantwoordde kort de
gemaakte opmerkingen en stelde daarbij op den
voorgrond dat zooals zij ook in haar inleiding
heeft gezegd bezinning noodig is en wij de
kwestie, waarom het hier gaat. hebben te bezien
in het licht van het Evangelie. Tegenover Mr. de
Graaf merkte spr. op. dat zij geen deskund'.i
op het gebied door hem bedoeld en dus geen
deel uitspreekt over de kwestie of achteruitgang
der bevolking gevaarlijker is dan toename der be
volking. Maar zij blijft het een gevaar achten om
in deze tijden tot het sluiten van een huwelijk bij
onzekerheid over de middelen om het gecin te on
derhouden op te wekken.
Nadat Dr. Lammerts v. Buuren de in-
leidster en de debaters dank had gebracht, is de
morgenvergadering gesloten.
Des middags maakten de deelnemers aan de con
ferentie een uitstapje naar het kasteel Doorwerth.
Schoolnieuws.
Dr Lieftinck werd in 1932 bij het Departe
ment van Economische Zaken benoemd tot
Wetenschappelijk Secretarie Aan de Directie
van Handel en Nijverheid en in het volgende
jaar tevens tot Secretarie van den Econo
misch cn Raad.
Prof. Dr. H. T. DEELMAN
De Gemeenteraad van Amsterdam heeft be
noemd tot gewoon hoogleeraar in de ziektekundige
ontleedkunde en gerechtelijke geneeskunde aan de
Gemeentelijke Universiteit Prof. Dr. H. T Deel
man. hoogleeraar aau de Rijksuniversiteit te Gro-
AFSCHEID VAN LEERAREN
De leerlingen en leeraren van de Rijks H.B.S.
en Rijkskweekschool ;e Coevorden hebben af
scheid genomen van den directeur dier beide inrich
bogen, den heer H. C. D e rk s e n, die wegens het
bereiken van den pensioengerechtigden leeftijd het
onderwijs gaat verlaten en 25 jaren directeur
de H.B.S. te Coevorden is geweest, alsmede direc
teur van de kweekschool sinds baar oprichting.
EINDEXAMENS H.B.S. A
Invoering nieuw reglement uitgesteld.
Bij Kon. besluis van 9 Juli 1934 is de
kingtreding van het nieuwe reglement en program
ma voor de eindexamens der H.B.S. A, uitgesteld
tot 1 September 1936. Het nieuiwe reglement z
aanvankelijk worden ingevoerd op 1 Jan. 1933.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
Benoemd tot) onderwijzeres aan de Chr. Mulo-
school afd. G.L.O. te Waddioxveen (hfd. de
heer Tj. van Dam) mej. J. M. de Vos te Kam
per 1 a n d (Noord-Beveland)
Benoemd tot tijdelijk onderwijzer aan de
Ohr. School te Soest (hfd de heer P. A. J. Holst)
de heer W. Smit te De Bilt (wachtgelder).
Ben. tot hoofd der Chr. School te Willi
ge Langerak de heer J. A. Kooman te
Met ingang van 1 October 1934 is mej. C. M.
Pol, thans te Winssen. benoemd als onderwij
zeres aan de Prinses Julianaschool (hoofd de heer
G. J'. Smit Jr) aldaar.
Benoemd is tot leerares aan de Hollandsch-
Duitsche school „Hohes Licht" te Obersdorl
(Zuid-Beieren) mej. H. G. de Stoppelaar
tfhaos werkzaam aan de Koningin Wiilhehnina-
school te R ij n s b u r g.
Benoemd tot waarn. hoofd der Chr. School
te K e r k w ij k de heer J. v. d. Zwaan te O u d-
Beijerland (wachtg.). die de benoeming heeft
aangenomen.
Aan de Dr. A. Kuyperschool te V1 a a r d i n
gen (hoofd dc heer T. van der Kooy) is be
noemd tot onderwijzeres mej. W. Hof
thans te Rotterdam, ter vervanging vai
H. G. A. H e i d a. die wegens huwelijk het onder
wijs met 1 September a.s. gaat verlaten.
DE KWEEKSCHOOL TE SOLO
Over de Chr. Hollandsdhe Inlandsche Kweek
school te Solo, tot dusver eigendom der Geref.
Zending, schrijft het Zendingsblad der Geref. Ker
ken. dat het onmogelijk was deze school in handen
te houden tegen den eisch der Indische regeering
in, daar het subsidiebedrag niet minder is dan
f 127.716,67 en bovendien nog de vraag zou rij
zen, of de onderwijzers dezer kweekschool, indien
ïiettegec-taandc deze kosten zelf geheei
financierde, wel aan een gesubsidieerde school be
noemd zouden kunnen worden. Er is thans op eisch
der regeering besloten, gelijk reeds eerder bekend
gemaakt werd, dat de kweekscholen te Protolinggo
:n de Oegstgeester Zendingscorporaties) en
Solo vereenigd zullen worden. De vereenigde
sohool zal tc Solo zijn.
ONDERWIJS EN SCHRIFTKENNIS
Zorgwekkende ervaringen.
In „De Gereformeerde School", het orgaan
in liet Geref. Schoolverband vinden wij en
kele opmerkingen inzake het Rapport over
het examen voor Geref. Geloofsleer (voor
jaar 1934), die de aandacht verdienen. Zoo
ordt geklaaagd wat kennis en inzicht be
treft: „een -*ékort aan kennis, 't kennen met
gunstige uitzonderingen niet te roemen,
rijtjes termen en woorden zonder inzicht,
zeer atomistisch en slechts .bij enkelen een
organische samenhang". Een der rapporten
„Het opzeggen (en soms gebrekkig)
een enkele zinsnede uit den Catechismus
einig waard, als er niet eenig inzicht in
de beteekenis der zaak is, zooals begrippen:
rechtvaardigmaking, schuld, straf, smet."
Een ander: „Het mecrendeel der candidaten
bleek zich op degelijke wijze voorbereid te
hebben. De anderen hadden wel eenige op
pervlakkige feitenkennis, maar konden noch
uit de Schrift, noch uit de belijdenisschrif-
te bewijzen, wat ze beweerden; ze vertelden
soms enormiteiten, of bleeken vreemdelingen
te zijn op groote gebieden, die ze binnen hun
studie hadden moeten betrekken."
OPLEIDING TOT ASSISTENT-
TUINARCHITECT
De Ned. Vereen, voor Tuin- en Landschaps
kunst. Bond van Ned. Tuinarchitecten, B.N.T.,
stelt zich voor bij genoegzame deelneming over te
gaan tot de oprichting van een cursus, middelbaar
vakonderwijs, voor de opleiding tot assistent-tuin
architect.
Deze cursus is bedoeld als voortzetting van het
onderwijs in tuinarchitectuur aan de tuinbouwscho
len te Aalsmeer. Boskoop, Frederiksoord, Hees en
Rijswijk en daarmede gelijkstaande inrichtingen
van tuinbouwonderwijs. De cursus zal twee jaar
duren en aanvangen half September op nader vast
te stellen datum. Hij zal gegeven worden in één der
lokaliteiten van de Tuinbouwschool voor meisjes
„Huis te Lande" te R ij s w ij k.
Voor deelneming, zoowel als voor nadere in
lichtingen, wende men zich tot: het secretariaat
B.N.T.. Berg en Dalsche weg 371, Nijmegen: de
directie van Huis te Lande, Van Vredenburehweg,
Rijswijk (Z.-H.); den heer B. C van den Steenho
pen, Gouverneurlaan 607, 's-Gravenhage.
EXAMENS
lens, Arnhem: J P Molsbergen. Heelsum: G A
Perebooni. Ede; J E Roeske en A A Swaagroan,
Groningen, en de heeren H C Ackermann en
G C van Bel. Haarlem: W Albers. Groningen;
VV v d Anker. Kerkdriel; B J A Arens. Arn
hem; H H Bal en A M v der Oord. Rotterdam;
J A de Bert. IJzendUke (Z); A G Beuse. Voor
burg; M F Boode. E H Gerretsen. S Valkema en
Ch H J Th Samwel, Den Haag en A Schutte,
Wassenaar.
EXAMENS-APOTHEKERSASSISTENT
AMSTERDAM. Gesl. de dames J H Kommer-
v d Zwaard. Alkmaar; R. Groot en C. W.
Smit. Amsterdam en de heer C. F. Moorhoff,
EXAMENS-NIJVERHEIDS ONDERWIJS
AMERSFOORT. Geslaagd
akte N VIT:
EXAMENS-STUURMAN
MSN HAAG. Gesl. voor 2en stuuri
itoomv.: G. Swart, Voor 3en stuur
itoomv.: P. de Jong, F. Boddertj t
Gesl voor het diploma machinistleerling: F,
Bull, J. Gorter, C. Pals, A. Tlmme. D. Wieg
man, J. de Beer en G. Wortel, allen Terschel
ling en M. Butteling, 's-Gravenhage, R. Han-
rath, Amsterdam, G. Kiela, Schiedam en J. Vis
ser, Workum. Afgewezen geen.
BE RUYTERSCHOOL
VLISSTNGEN. Gesl. voor stuurmansleerling
diploma B.S.: B. van den Berge. G. H J. P. Do-
wulf, F. J. A. Gubbels, F. van der Vies. Th. de
Vries. Gesl. voor diploma A.S.: H. K. Antheu-
nlssen, A. A. Becu. G. Butfze. H. W. Churchill,
M. J. Malgo, S. J. Mol- Afgewezen geen.
EXAMENS HOOFDAKTE
DEN HAAG. Gesl. J. C. Roeling. M. J. Heema
kerk en mej. M. B. van Dier, allen 's-Graven
hage.
ROTTERDAM. Gesl. de heeren C; C. Gosllnga,
B. J. Groenevelt. G. A v. Grondelle, H. v. Wflk,
allen Rotterdam, en J - -
ARNHEM. Geslaagd c
sen, Arnhem, B. H. van Beek. Barneveld, F,
E. Kramer, Hoenderloo en E. J. B. Janzen,
BRED*A. Gesl. de heeren H. A. Vorst. Waal
wijk. A. P. Martens, Ginneken, C. M. A. Olie
slagers, Vught.
UTRECHT. Opgeroepen 7 candidaten. Gesl. de
heer W. A. van Bezooyen, Veenendaal.
LEEUWARDEN.. Gesl. da heer A. da Roos,
Bolsward. Afgew. 7.
HAARLEM. Gesl. de dnme, C. B. M. Brutjke.
Den Helder. E. C. M. Moerkops. Nibberwoud,
M. J. Doodeman, Bergen. B. F. M. Terlingen.
Haarlem.
GRONINGEN. Gesl. de heeren H. Veen. Stads
kanaal en B. Meesters. Bellen. Afgew. 5.
AMSTERDAM. Gesl. de heeren F. C. Paul!. E,
Poort. B. A. W. van der Roer en G. A. Tim-
EXAMENS-ORGANIST
AMSTERDAM. Gesl voor het getuigschrift
„Kerkelijk Orgelspel", mej. E. J. Huyslnga te
Amsterdam en de heeren J. Rijn Jzn. te Goès
en J. J. Tulp te Zwolle.
EXAMEN RADIOTELEGRAFIST
In de maand September a.s. en zoonoodlg ook
In de daarop volgende maand zullen weiWr<
examens worden gehouden ter verkrllglnt van
het certificaat van radiotelegrafist en Zo
unister van onderwijs brengt ter lcen-
i belanghebbenden, dat, behoudenM on-
ne omstandigheden, het examen tor ver-
van de akte van bekwaamheid tn do
en in de fraaie handwerken voor meis-
1 worden gehouden, voor de nuttige
4. 7 en 8 August
het ttldvak van
an 17 dezer t
op iederen werkdag gedurende
an 17 dezer tot en met 6 Aug.:
1 tot en met 3, 7 tot cn" mot
LICHAMELIJKE OEFENING
der Nederlandsche federatie
de
heaft opniei
door over te gaan tot de stichting
school te Hoofddorp. Door deaden daartoe li*
taat gesteld zal de schitterende ruime aldaxr
eeds bestaande manege, verbouwd worden en
Mtgebreld worden met stalgebouw, tuigenka-
Verder zal gelegenheid worden gevonden om
«n dag- en nachtverblijf ln te richten voor
leerlingen van meer-weekschc cursussen.
iel dezer Rijschool ls de landelijke rul-
goedkoop mogelijk grondlg'onderrlcht
De Jot
scholen bij de boeren ei
r in trek.
ook ouderen komei
;rder«
HARDERWIJK. (Chr. 1
agd: de heeren M Dlrksen; G den Herd.
HA Scho'tman. allen te
rbeek te Voorthulzei
Lonkhu
rwijk en H H i
DEVENTER. (Eind-e:
R. HBS)) Cn
d Boomgaard, H Bi
M Kemp
E G Hoeffelmi
Th v Poorten.
H Snel, H Tleskens, F A
in mej. E G Brandehof. Af-
HOORN?' (Einde:
Inger, Roselaar, allen
3 Medemblik.
TIEL. (Eindex. R. HBS. afd. B). Alle candi
daten zijn gesl. De dames N M Buis en A E E
i. R. HBS). Gesl. voor A
Llida Slndram, T Slot. M.
i en J de Vries
i de heere
J G IIIn
A Fri
ïn. D J
ike, L
d~' Pevte'
NED. HANDELSHOOGESCHOOL
BENOEMING HOOGLEERAAR
Tot gewoon lioogloeraar in de eco
nomie, inzonderheid het geld-, cre-
diet- en bankwezen en de handels-
pollitiek aan de Ned. I-Iandels-
Hoogeschood is benoemd de heer
Mr Dr P. L i o f t i n c k, Weten
schappelijk Secretaris van de Direc
tie van Handel en Nijverheid en
Secretaris van den Economisohen
Raad, te 's-Gravenhage.
Mr Dr P. Lieftinck is benoemd als op
volger van Prof. Mr Dr G. M. Verrijn Stuart;
hij is in 1903 te Muiden geboren cn studeer
de aan het Gymnasium en de Universiteit
te Utrecht. Na den graad van meester in
de Rechten te hebben behaald, maakte hij
als fellow van de Rockefeller Foundation
een studiereis naar de Ver. Staten van
Amerika. Teruggekeerd, voltooide hij zijn
proefschrift over „Moderne Structuurveran-
dreingen der industrie in de Vereenigde
Staten", waarop hij in December 1931 cum
laude tot doctor in de Rechtsgeleerdheid
promoveerde. Verder versohenen in de Eco- ph„r pn w«nni„kw r. g
noanist en elders opstelMh van zijn hand. jder Hout. RUawük jz,h.j; e' Krwne^fÜ h Ta-
EINDHOVEN. (R HBS.. St Jorl8 College). Ge-
xamineerd 11 cand.. geel. de heeren Th Goos-
ens. J v Mierlo, F Temmerman. A Vervoort
n A v Vugt, allen Eindhoven. Afgew. 6 cand.
EXAMENS HANDELSKENNIS M.O.
DEN HAAG. (Handelstermlnologle en han-
elscorrespondentie In vreemde talen). Gesl.:
oor Franach, de heeren M D H v den Berg,
Amsterdam en L P Kcmmeren, Rosmalen en
mej. M E A Poldervaart. Den Haag; voor
Eent, Den Haag
M TH C
J J Kei
Utrecht.
gedurende
tn allea wat met het paard i
voor hen In de practljk van groot belang kan
zijn. Strenge orde en tuoht wordt In zoo'n
school op prettige wij«e gehandhaafd. Men
went de leerlingen aan stiptheid cn netheid,
aan correctheid en vlug werken, aan behulp-
kameraadschap toornen. ZIJ leeron
mennen (rijden
longeeren. paar-
alleen rijden i
bok), voltigeert
Is en fokleer, hoefbesdag on i
paardeneigena.t i
lotlig heeft. Ir
do jongen vi
s mogen, doch de vodt
lohland Is het
alleen zijn vader tr
spreekt zelf den
weiiisch uit dat zijn zoon zoo'n leerzame
zal volgen. De kosten worden bovendien zeer
luag gehouden. En dat kan alweer omdat do
leiders der rijschool geen geldelijke vergoe-
landelljke kring
op de wijze als dat bij
landelijke ruiters J _J
Omdat in de practïjk denk aan'de büiten-
andsche successen gebleken Ie. dat hot on-
lerrlcht bij de landelijken voortreffelijk moet
Rijden van don bok kan men nergens meer
eeren in ons land. Ook wat dat betreft Ls do
Rijschool dus de eerste Inrichting die daartoe
gelegenheid biedt. En vooral dit laatste is
c voor de plattelanders van veel belang. Er
rdt n.l. over het algemeen In Nederland zeer
vanaf den bok en tal van onge-
n onwetendheid te danken. Daar
ook tegen waken en optreden.
kken zijn
11 de fedei
Dat de R
islol
irichl I
juist
Hoof d-
gelegen is ten
en dat h
kerlj is met een
mooie keuringen.
tandlgheden. niet te verwonderen,
aat. dat Hoofddorp «eer gunstig
opzichte van een mooie omgc-
