MAANDAG 9 JULI 1934
Kerknieuws.
CHR. GEREF. KERK
Tweetal: Te Leerdam. W. Heerma te Aals
meer en N. de Jong te Rijnsburg.
NED. HERV. KERK
Bedankt: Voor Nieuwe Pekela en Zaandam
(Bvang.)G. van Veldhuizen Az. te Hantum.
GEREF. GEM.
Tweetal: Te Ierseke. M. Heikoop te Utrecht
en cand. H. Ligtenberg te Rotterdam. Te
Leiden, J. D. Barth te Borsselen en cand. H. Lig
tenberg te Rotterdam.
GEREF. KERKEN
Benoemd tot hulpprediker te Hudzum. de heer
F. Colenbrander, cand. te Vriezenveen.
BEROEPBAAR VERKLAARD
Door de classis Arnhem is praeparatoir
geëxamineerd en met algemeene stemmen
beroepbaar verklaard in de Gerei. Kerken,
de heer B. D. Smeenk, theol. candidaat
aan de Vrije Universiteit. De heer Smeentk
zal gaarne een eventueel beroep in over
weging nemen. Zijn adres is Nassaukade
no 123, Amsterdam-West.
Door de classis Zutfen van de Geref.
Kerken is peremptoir geëxamineeid en toe
gelaten tot den Dienst des Woords en der
Sacramenten, cand. H. N. Ridderbos,
tlrs theol. te Kampen.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Ds J Bos, predikant van de Geref.
Kerk te Monnikendam, hoopt 29 J uli
aiaaar afscheid te nemen om op 26 Augus
tus zijn intrede te doen te Rijs sen na be
vestiging door Ds P. C Jongbloed te Marken
Gisteravond heeft ds. P. Deddens af
scheid genomen van de Geref. Kerk te Rijswijk,
die hij precies elf jaren heeft gediend. Z.Eerw.
sprak over 1 Petr. 5 10 en 11. Hij herinnerde aan
de ongesteldheid, die hem belet had. op den be
stemden dag naar Grccungen te vertrekken. Na de
predikatie hééft Ds. Deddens zich gericht tot den
kerkeraad. de jeugdvereenigingen. zijn catechisan
ten. de afgevaardigden der genabuurde kerken en
van de classis, en inzonderheid tot de afgevaardi
ging van Den Haag-Zuid. Hij werd daarna toe
gesproken door den heer C. Plomp, voorzitter van
den kerkeraad. die liet toezingen Ps. 121 3.
Namens de classis sprak Ds. Pocitier van Maas
dijk, namens Den Haag-Zuid de heer Gaastra. Met
het staande zingen van Ps. 72:11 werd besloten.
Ds. O. L. v. d. V e e n is voornemens afscheid
te nemen van de Doopsgez. Gem. te Gronin
gen op 6 Jan. 1935. Intrede te Amsterdam
13 Jan. 1935.
Zondag 8 Juli was het voor de Ned. Herv.
Gemeente te IJ ss e 1 m on d e. een blijde-dag Ds.
F. J. Röth. overgekomen van Zoetermeer-Zeg-
waart deed zijn intrede in deze gemeente.
's Morgens werd Ds. Röth bevestigd door zijn
zwager Ds. de Be! van Schiedam; deze had tot
tekst gekozen 1 Sam. 9 vs. 27 en 1 Sam. 10 vs. 1.
Na de predikatie werd Ds. Röth bevestigd en
zong de gemeente staande den nieuwen herder en
leeraar Ps. 134 vs. 1 toe.
's Avonds deed Ds. Röth zijn intrede. Hi) richtte
zich allereerst tot diegenen die uit zijn vorige ge
meente hem thans bezochten; hij bracht hen dank
voor hetgeen zij voor hem gedaan hadden. Als
tekst werd gekozen 2 Cor. 4 vs. 7, de gemeente
bepalende bij 3 punten. nJ.: de verborgen schat, hoe
deze mede te dragen en waarom zij mede te
dragen.
Na het zingen van den slotzang werden achter
eenvolgens toegesproken: de bevestiger. Ds. de Bel
van Schiedam, de consulent Ds. van Becm van
Feyenoord; de Kerkeraad; Kerkvoogden en Nota
belen; de verbouwers van de pastorie, waaraan
Ds. Röth een speciaal woord van warmen dank
bracht; de vereenigingen; het kiescollege; verdere
organist, koster, voorlezer, vrienden uit Pijnacker.
Zoetermeer-Zegwaart. Rotterdam en vele omlig
gende gemeenten. Nadat Ds. Beem nog een enkel
woord gesproken had. werd den nieuwen Leeraar
Gez. 91 vs. 3 toegezongen.
Ds W. H. H. DIJKMAN
Vandaag viert Ds W. IL H. Dijkman, em.
predikant der Ned. Herv. Kerk te Rozen
burg en thans wonende te Haarlem, zijn
tachtigsten verjaardag.
Op 16 September 1888 werd Ds Dijkman
te Breskens bevestigd door wijlen dr J. Th
de Visser. In 1898 vertrok hij naar Rozen
burg, waar hij gedurende dertig jaar heeft
gewerkt. In 1928 heeft hij emeritaat geno
men.
Ds Dijkman, die ridder m de Orde van
Oranje Nassau is, arbeidt te Haarlem nog
voor menig gemeentebelang mee en treedt
ook nog wel eens voor de Gemeente op.
Dr D. J. v. KATWIJK
Aan Dr D. J. van Katwijk, pred. van «v,
Geref. Kerk te V e 1 s e n is een ziekteverlof
.verleend van drie maanden.
Ds B. NIEUWBURG
Door Ds B. Nieuwburg, predikant bij de
Ned Herv. Gemeente van Moordrecht
is wegens voortdurende ongesteldheid, eer
vol emeritaat aangevraagd met ingang van
1 October a.s.
Ds Nieuwburg werd in 19(0 cand. tot den
Heiligen Dienst, stond in Schoondijke, tot
1909; daarna in Winkel tot 1914 en diende
daarna de gemeente Zuid-Zijpe tot 1917;
daarna Boskoop en werd emeritus op 1 Mei
1920. In 1926 hervatte hij den arbeid in
Moordrecht, waar hij thans weer emeritaat
wagen moest
JOH. v. d. VEGT
Ds. Joh. v. d. Vegt. predikant bij de Chr.
Ger. Kerk te Vlaardingeo. is gistermiddag,
kort nadat hij de morgen-godsdienstoefening nog
had geleid, plotseling zeer ernstig oogesteld ge
worden door een hartaandiening. Zijn toestand is
zorgwekkend. Hedenochtend was de toestand nog
onveranderd. Men zal zich herinneren dat Ds. v.
d. Vegt in het voorjaar reeds eenige weken rust
heeft moeten nemen. De kwaal heeft zich thans in
veel erger mate herhaald.
HERDENKING DER AFSCHEIDING
Het G^ref. Comité tot herdenking der Af
scheiding (secr. Ds Joh. H. Rietberg) ver
zoekt ons het volgende te plaatsen:
„In menig opzicht kan gezegd worden,
dat er voel gedaan wordt voor de actie van
het Comité tot herdenking van de Afschei
ding.
De verantwoording van den penningmees
ter toont wel, dat op verschillende plaatsen
met lief Je gegeven wordt.
Trouwens dit was ook niet andere te ver
wachten.
Het betreft toch de herdenking van het
groote werk, dat onze God in 1S34 heeft ge
daan, en waarvan wij nog altijd den rijken
zegen genieten. Ons gereformeerd kerkelijk
leven is mede tg danken aan wat onze God
in en door de Afscheiding tot stand brachL
Van veel arbeid op het breede terrein van
Gods koninkrijk kan hetzelfde gezegd wor
den.
Zoo volkomen terecht schreef Prof. Dr H
H. Kuyper in De Heraut, dat wij met groote
dankbaarheid moeten gedenken aan het
geen do Ileere ons in 1834 heeft geschonken
Die dankbaarheid moet ook uitkomen in
onze daden.
Het is niet teveel gevergd, wanneer dus
een extra gave gevraagd wordt voor de her
denking van dit gezegende werk Gods.
In ons geven moet het uitkomen, dat wij
begeeren onze dankbaarheid te bewijzen.
Daarom dringt het Comité er ook met
den meesten ernst op aan, dat in alle Ge
meenten gewerkt wordt met de inteeken-
lijsten. Niemand moet overgeslagen worden.
Alle leden der Gemeente moeten in de ge
legenheid gesteld worden hun bijdrage te
Als er plaatsen zijn, waar men dit nog
niet deed, laat men er dan spoedig mee be
ginnen.
Over enkele maanden is het reeds Octo
ber. En dan moet de inzameling over het
geheele land achter den rug zijn, opdat het
Comité kan overzien wat gegeven werd uit
dankbaarheid voor wat God ons schonk.
De Synode beval het werk van ons Comité
bij onze broeders en zusters aan. Het Mode-
ramen der Synode heeft ook een aanbeve
ling gegeven. Verschillende bladen oa.
De Heraut hebben de inzameling door
middel van de inteekenlijsten krachtig aan
bevolen.
Laat dan niet. écn Gemeente achterblijven'
Laten ol onze broeders en zusters geven
met een blijmoedig en dankbaar hart!
Opdat hierin onze God verheerlijkt
worde!"
GEREF. EN CHR. GEREF. KERKEN
Het publiek getuigenis, dat door Deputa-
ten op last van de Middelburgsche Synode
is opgesteld, om op eenheid der Gerefor
meerde belijders aan te dringen, was niet
inzonderheid bestemd voor de Gen. Synode
der Chr. Geref. Kerk. Aan de genoemde Sy
node zal een ander schrijven, dat niet voor
publicatie bestemd is, gezonden worden.
DE PROTESTANTSCHE KERKEN
IN NEDERLAND
Twaalf jaren geleden verscheen een Duitsch
boek. bevattende een beschrijving der Protestant-
sche kerken in ons land. Dit uitverkochte en uiter
aard verouderde werk is thans in een tot op heden
bijgewerkte en uitgebreide uitgave verschenen
onder den titel „Die Evangelischen Kirchen dei
Niederlande". Het maakt deel uit van een reeks
soortgelijke boeken, die onder den verzamelnaam
„Ekklesia" worden uitgegeven door Leopold
Klotz te Got ha. De 18 medewerkers zijn
gekozen door Prof. Cramer, de pas afgetreden
Utrechtsche hoogleeraar. Na een algemeen over
zicht van Prof. Cramer zelf. behandelen acht pre
dikanten elk hun eigen kerk: voorts zijn er hoofd
stukken over de theologische stroomingen van der
nieuweren tijd in ons land. de religieuze studen
tenbeweging. de kerkelijke jeugdarfceid, de inwen
dige zending, het sociale en politieke beeld var
het Ned. Protestantisme, de Zending in onze Kolo
niën en de Zendingskerken. Nederland in de
oecumenische beweging en het oorlogsvraagstuk
in de opvatting der Nederlandsche Christenheid.
Gezien deze opsomming kan men spreken van
een boek. dat een tot op zekere hoogte betrouw
bare orienteering geeft; het is wel eigenaardig, dat
niet in Nederland, maar in Duitschland zulk
boek verschijnt. Er zullen duizenden zijn. het
Duitsch niet machtig, die gaarne eens een volledig
beeld van ons Protestantsch kerkelijk leven zouden
hebben.
Jammer is, dat men bij de samenstelling het
systeem, gevolgd bij de beschrijving der kerken,
1—
Vlak tegenover hen had de dikke slager
met zijn wederhelft en drie dochters plaats
ge.iomen.
Zijn rood gelaat glom van genoegen en
zijn kleine, grijze oogen staarden voortdu
rend naar de tent, waar zijn beide flinke
zoons zaten.
De dochters keken wat meer in 't rond, en
knikten nu en dan, een bekende vriendelijk
toe-
Een oud man, die dicht bij hen een
plaatsje had gevonden, blies dikke rook
wolken 'Uiit zijn onafscheidelijke korte pijp;
en op een heuvel, een weinig terzijde, 7.at
een rij jonge meisjes, in lichte, kleurige
zomertoiletjes, vroolijk lachend en pratenc'.
Dicht bij dé familie van Rhenen zat de
burgemeester en zijn gezin en 't gezelschao
™-as spoedig in een druk gesprek gewikkeld.
Klokke half drie begon het orkest te spelen
en niet lang daarna zag Agnes den dokter
oankomen, vriendelijk groetend, als hij be
kenden voorbij kwam, die hem opmerkten,
ven stilstaande, wanneer hij werd aan
gesproken. Zij was blij, toen hij eindelijk
naast haar had plaats genomen en nadar
mevrouw van Rhenen met een glimlach
had geantwoord op zijn vraag, of zij zijn
bruid een half uurtje aan hem wilde afstaan
was zij dadelijk bpreid met hem mee te gaan
en zich aan enkele van zijn beste vrienden
te laten voorstellen-
Groot was de algemeene verwondering,
toen de dokter haar zijn arm bood en het
eerst den burgemeester ging aanspreken, die
er door den heer van Rhenen reeds iets van
wist. Het. was maar gelukkig voor haar,
dat zij niet al de op- en aanmerkingen
hoorde. hoewel die over het algemeen zeer
gunstig voor haar waren.
Dienzelfden avond werd er op Lindenhof
en familieraad belegd, waarop men besloot
om Lily met haar gouvernante nog een
maand bij haar grootmoeder te laten blijven.
Dokter van Houten beweerde, dat het
niet heeft volgehouden bij die der andere onder
werpen. De hoofdstukken bijv. over de Zending
(van Joh. Rauws) zijn dientengevolge niet even
wichtig in de beschrijving der verschillende Zen-
dingdrijvende lichamen en het hoofdstuk over
het vraagstuk oorlog en vrede (van Prof. Heering
en Ds. Hugenholtz) weerspiegelt een omvang van
dc auti-oorlogsbewegiog. die wel eenigermate onder
den invloed van een vergrootglas schijnt te zijn
Afgezien van deze reserves, zien wij in dit bock
n op 't oogenblik zeer nuttige aanvulling op'de
nogal bescheiden literatuur over ons land ten
dienste van het buitenland.
DE RICHTINGEN IN DE NED. HERV. KERK
zes voordrachten, door Prof. Dr. Th. L.
Haitjema gehouden voor de Ver. tot vestiging van
bijz. leerstoelen, is een boek ontstaan, dat onlangs
bij H. Veenman Zonen te Wagenin-
n is verschenen onder den titel „De richtingen
de Nederlandsche Hervormde Kerk". Aan een
eologische peiling van die richtingen was,
ir Prof. Haitjema meent, greote behoefte, ook
met het oog op den stand van het Hervormd-ker-
kelijk vraagstuk. De beschrijving en beschouwing
der verschillende richtingen wordt besloten met
hoofdstuk, waarin dc schrijver zich zet tot
samenvatting en bcoordeeling in het licht van
het kerkelijk vraagstuk. Toegevoegd- is een. door
s. ten Hove van Noordlaren samengestelde lijst
in vreemde woorden en vaktermen.
Gelet op de denkbeelden van Prof. Haitjema
/er het behandelde onderwerp en op de wijze
waarop deze hoogleeraar zich pleegt uit tc druk
ken in woord of geschrift, kan de lezer belang
wekkende beschouwingen verwachten, die zoowel
oriënteerend- als inzichtgevende beteekenis hebben.
Met drie negatieve cn drie positieve conclusies
sluit het bock af. De benamingen der drie laatste
geven voldoende duidelijk te kennen, hoe Prof.
Haitjema het bestaan der richtingen in zijn kerk
..de zonde onzer Kerk, de ziekte der Kerk,
de bevrijding onzer Kerk".
Uiteraard wordt ook gewag gemaakt
reorganisatie-plannen van „Kerkherstel" en „Kerk
opbouw". Gunning zou. zoo meent de schrijvi
dat van .Kerkherstel" de voorkeur hebben
gegeven.
Voor wie het kerkeliik vraagstuk als
langrijk, zoo niet het belangrijkste deel van 's volks
toekomst ziet. zal het boek van Prof. Haitjema
onontbeerlijke bouwstof zijn voor de vorming
zijn oordeel".
DE KERKSTRIJD IN DUITSCHLAND
Tegenstrijdige
Licentiaat ds. H. Klugkist Hesse. Geref. predi
kant te Elberfeld in Duitschland, op last
Rijksbisschop uit zijn ambt ontzet, diende bij de
rechtbank te Elberfeld een eisch in tegen zijn ker
keraad tot uitbetaling van zijn volle trai
Deze eisch diende, om de rechtsgeldigheid
maatregelen van den Rijksbisschop voor de recht
bank te brengen. De rechtbank wees den eisch af.
Voor de rechtbank te Bochum werd het tegen
gestelde resultaat bereikt. Drie predikanten, die
„strafverplaatsing" gekregen hadden, doch bij hun
gemeenten bleven, dienden om dezelfde reden als
ds. Hesse te Elberfeld een eisch tot betaling
hun tractement door hun oude gemeenten bij de
rechtbank te Bochum in. Deze rechtbank wees den
eisch der drie predikanten toe. Tevens werd door
dezelfde rechtbank den eisch van den kerkeraad
van Bochum-Hordel tegen één dezer drie predikan
ten dat hij ambtszegel, kerkelijke registers en kar-
totheek afgeven zou. afgewezen. Hier werd dus
het Rijkskerkregeeringsrégime in het ongelijk ge
steld.
Het Rijksgerecht zal nu in tweede instantie deze
zaken te behandelen krijgen.
Onder den titel „Amtliche Mifcteilungen der Be-
kenntnissynode der Deutschen Evangelischen Kir-
che" verschijnt sinds 1 Juli van dit jaar een offi
cieel ambtelijk blad van de belijdeniskerk in
Duitschland.
GEREF. KERKDIENSTEN TE PARIJS
Ds J. Maaskant te Brussel (102 Av. Par-
mentierl bericht, dat te Parijs (Rue Le-
kain 3) Geref. kerkdiensten zullen worden
gehouden op de Zondagen 15 Juli, 19 Augus
tus en 16 Septeml>er. Deze diensten begin
nen 's voorm. 10.30.
Ook is te Parijs een Meisjesvereeniging op
Geref. grondslag opgericht.
TEXELSCHE EVANGELISATIE
De jaarlijksche opeplucht-Evangelisatie-
samenkomst, uitgaande van de Geref. Kerk
te Oosterend (Texel), met medewerking van
den kring „Den Helder", zal ditmaal gehou
den worden te Den Burg in het Park op
Woensdag li Juli a.s.; sprekers Ds A. A.
van der Leer, Ds F. Tollenaar, Ds S. U.
Zuidema en de Leeren L. Etrassser en A. J
T immers.
LEERBOEK VOOR CATECHISATIES
Ter Gen. Synode van de Geref. Kerken te
Middelburg is besloten nogmaals een oproep
te doen uitgaan voor de samenstelling van
een lcerlx>ek voor de catechisaties; daarbij
is de wenschclijkheid uitgesproken, dat de
concepten georienteerd zullen zijn naar den
gedachtengang van den Heidelbergschen ca
techismus, waarin dan aan de stukken dei-
leer, welke met het oog op onzen tijd moe
ten worden gehandeld, en aan de bestrij
ding van hedendaagsche dwalingen een lo
gische plaats dient te worden gegeven.
De proeven van het leerboek worden on
der pseudoniem vóór 1 Juli 1935 ingewacht
aan het adres van Prof. Dr G. Ch. Aalders,
Nassaulaan 33, Hilversum.
ZENDING EN PHILANTHROPE
JAARVARGADERING JACHIN
UITGESTELD
Men verzoekt ons mede te doelen, dat de
jaarvergadering van „Jachin" op Woensdag
a.s. te Vlaardingen met het oog op de be
grafenis van wijlen Prins Hendrik, tot na
dere aankondiging wordt uitgesteld.
CHR. NAT. ZENDINGSFEEST
Ter aanvulling van ons verslag over het
Chr. Nat. Zendingsfeest, dat zeer beknopt
moest zijn in verband met de beperkte ruim
te, schrijft men ons, dat Dr. Rauws bij de
opening na het zingen do menigte verzocht
heeft op te staan, waarna hij woorden van
gedachtenis 'heeft uitgesproken voor Z.K.H.
den Prins der Nederlanden en over zijn
medeleven met de Zending, welke het be
stuur heeft ondervonden. Daarna zijn twee
coupletten van het Wilhelmus gezongen en
is een telegram van deelneming aan de Ko
ningin gezonden. Voorts heeft Ds. Rauws
medegedeeld, dat het Zendingsfeest bijna
was uitgesteld, maar omdat deze dag be
doelt te zijn alleen een Christelijke bijeen
komst, was besloten het door te laten g
Er waren drie spreekplaatsen, elk met een I
muziekkorps om de zang te begeleiden; op I
spreekplaats I „Obadja" van Rotterdam, dat
dit al meer dan vijftig keer gedaan heeft;
op spreekplaats II de Zendelingkweekelin-
gen van de School te Oegstgeest en op
spreekplaats III de Weezen van Neerbosch.
Alle corpsen hebben veel bijgedragen tot 't
slagen van het feest door ook in de pauze
de bezoekers stichtelijke liederen te laten
zingen en „Obadja" van Rotterdam, heeft
vóór de rede van Dr Broekhuizen, den Ge
zant van Zuid Afrika, het Transvaalsche
volkslied gespeeld.
GIFTEN EN LEGATEN
Wijlen vrouwe Alida Cornelia Henriëtte
Sickenga, weduwe van den heer Enno ten
Cate Kenncma, heeft gelegateerd: aan het
Diaconessenfondg der Ned. Herv. Gemeente
te W o 1 v e g a, een van f 12.000 in contaten,
onder den last dit bedrag dienstbaar te ma
ken aan een te stichten rusthuis, tehuis
voor ouden van dagen; en aan de kerkvoog
dij der Ned. Herv. Gemeente te Wolvega een
som van f 8000 in contanten, tot onderhoud
van haar kerkgebouw.
Schoolnieuws.
Prof. Dr. H. H. KUYPER
Prof. Dr. H. H. Kuyper heeft zich, naar
de Stand, meldt, voor eenigen tijd naar het
buitenland "begeven. Ook op 22 Juli, als de
hoogleeraar den 70-jarigen leeftijd bereikt,
zal Prof. Kuyper niet in het land zijn.
AFSCHEID Prof. SCHREINEMAKERS
In tegenwoordigheid van curatoren, den
rector-magnificus cn secretaris van den
Aoad emiech e n Senaat, faoulteiWbestuur,
hoogleeraren, lectoren, privaat-docenten en
studenten heeft Zaterdag Prof. Dr. F. A. H.
Schreinomakere in verband met het berei
ken van den 70-jarigen leeftijd zijn ambt
als hoogleeraar in de anorganische schei
kunde neergelegd aan de Rijksuniversiteit
te Leiden.
Na het houden van zijn afscheidsrede ii
Prof. Sohreiuemakers toegesproken door
Prof. van Blom, den Rector-Magnificus,
door Prof. Dr. W. Keesom, namens de fa
culteit der wis- en natuurkunde.
STUDENTENCORPS APELDOORN
De Senaat van het Chr. Geref. Studenten
corps P.F.S.A.R, te Apeldoorn, is voor den
cursus 1931—1935 als volgt samengesteld:
praetor: Joh. Prins, Prins Mauritslaan 15,
Apeldoorn; ab actis: I. de Bruyne, Frede-
rikslaan 14, idem; fiscus: H. A. Zijlema; as
sesor I: M. Boon; assesor II: J. Kampman.
onderwijsbenoem1ngen
Tot tijdelijk onderwijzeres aan de Chr. School te
's-Gravendeel, mej. E. J. J. Rijnberk te
Tot kweekeling met acte aan de Chr. Nat.
School te Numansdorp; de heer A. v a n d e r
Waal te Zuid-Beyerl and.
AFSCHEID Dr. Z. P- FOUMAN.
Zaterdagmiddag heeft Dr. Z. P. Bouman,
directeur der Tweede H.B.S. met 5-jarigen
cursus te Amsterdam, afscheid genomen van
zijn leerlingen in de groote zaal van het Am-
stelhotel. Dr. I. H. J. Vos, wethouder van
Amsterdam, huldigde den aftredenden leeraar,
die benoemd is tot officier in de Orde van
Oranje-Nassau.
DE C. N. S. to IJSSELMONDE
De Gemeenteraad van IJsselmonde had 7
Nov. 1933 een besluit genomen, om aan de
Hulp vereen iging voor christelijk-nationaal
schoolonderwijs aldaar, medewerking te ver-
leenen voor dc stichting van een nieuw
schoolgebouw. Hiertegen waren eenige ia
gezetcnen in beroep gekomen bij Gedepu
teerde Staten van Zuid-Holland, aanvoeren
de, dat óf alle leerlingen der bestaande
school overgeplaatst kunnen worden naar
het op slechts korten afstand gelegen ge
bouw der voormalige o.l. school no. 1, of
althans 'n deel der leerlingen naar de op-
slechts 2 K.M. afstands gelegen school van
dezelfde Hulpvereeniging te WestrlJsesl-
monde. Gedep. Staten ecRJer hebben be
slist, dat de aanvrage voldoet aan de eischen
van art. 73 l.o.-wet 1920, gewijzigd bij de
wet van 4 Aug. 1933 en het gestreden be
sluit van den Gemeenteraad IJsselmonde
dus gehandiyinfd blijft.
DE POLITIEVAKSCHOOL
Begin September zal te Hilversum het feil
worden herdacht, dat de Model Politie Vak
school aldaar 15 jaar geleden door den mi
nister van Justitie officieel werd geopend.
Aan de viering zullen deelnemen vele in
alle rangen actief dienende politie-ambtena-
ren, oud-leerlingen van bovengenoemd in
stituut. De reünisten zullen door het Ge
meentebestuur van Hilversum ten Raad-
huize worden ontvangen.
VACANTIECURSUS BINNENVAART
Naar wij vernemen zal de vacantiecursus
van het Onderwijsfonds voor de Scheep
vaart dit jaar gedurende de eerste week
an Augustus worden gehouden. Het In-
structievaartuig „Prinses Juliana", aan
boord waarvan de cursus plaats heeft, zal
dan o.a. een bezoek brengen aan Medem-
blik, Lemmer en Meppel.
DE SOLLICITATIE
VOOR HOOFD EENER SCHOOL
Vanwege hel Departement van Onderwijs
wordt het volgende medegedeeld:
Van de verplichting om bij benoeming
an onderwijzend personeel zich te beper
ken tot de wachtgelderslijst kan aan ge
meente- en schoolbesturen dispensatio wor
den verleend, indien zich bij de wachtgel
ders geen geschikte sollicitanten bevinden.
Deze bepaling bestond en bestaat nog. Het
amendement-Suring, dat voor dezelfde be
sturen de mogelijkheid heeft geopend de
keuze ook uit te strekken tot voor vast be
noemde onderwijzers, waarvan de jaarwed-
eeds voor rijksrekening kwam, indien
het de benoeming van een schoolhoofd be
treft, staat met bovengenoemde fcepaling
iet in verband.
Voor de interpretatie, dat een gemeente
bestuur of schoolbestuur pas na verkregen
dispensatie mag overgaan tot een vrije op
roeping, indien zich ook onder de sollicitan
ten, die op grond van het amendement
Suring benoembaar zijn, geen geschikte can-
didaten bevinden, is nergens een motief ge
geven. Bij die interpretatie toch worden
twee bepalingen met elkaar in verband ge
bracht, waartusschen geen verband bestaat
Indien een gemeente- of schoolbestuur dus
op voldoende wijze kan aantoonen, dat uil
de wachtgelderslijst geen geschikte keuze
kan worden gtdaan, kan dispensatie wor
den aangevraagd en verkregen.
En dan kan. geheel onafhankelijk van 'l
bepaalde in het amendement-Suring, een
vrije oproeping plaats hebben.
REORGANISATIE L.O. TE HAARLEM
Ontslag Ban 20 leerkrachten.
In verband met de bepalingen van het Kon.
beslui: van 23 juni 1932 betreffende verhooging
den leeftijd op 5 jaar en 9 maanden voor toe
lating tot de scholen voor gewoon lager onderwijs
gevolg waarvan de bevolking der O.L. scholen te
Haarlem sterk is verminderd, hebben B. en W. een
overzicht doen samenstellen van de vermoedeijke
klassen-sterkte op 1 September as. Lettende op de
daarin genoemde aantallen hebben zij betreffende
hun inzichten over de klassen-formatie
nieuwen cursus, advies gevraagd aan de commis-
n plaatselijk toezicht, aan de Ambtelijke Ver-
eeniging van hoofden en aan de betrokken vakor
ganisaties.
De ingekomen antwoorden hebben nu geleid tot
voorstellen, waarbij wordt uitgegaan van de ge
dachte, dat met ingang van 1 September 1934 over
gegaan zal worden tot afvoering van alle boven
tallige leerkrachten, ten einde de bezuinigingen te
ezenJijken, weke door den Raad zijn goedge-
Voor opheffing komen in aanmerking de
scholen nrs. 4 (Botei markt), 13 (Haarlemmerliede-
straat) en 15 (Lirsrt.otenstraat). Haar voortbe
staan zou tegenover het Rijk niet kunnen worden
gemotiveerd. Overigens zijn de leerlingen ncodig
o.n de andere scholen op de vereischte ste.-me te
brengen, bij organisatie van het lager enderwija
komen boven de sterkte 34 leerkrach»
Bij de centrale scholen kinnen er daarvan vegecs
mutaties 3 geplaatst worden. Keuring, wagens li
chamelijke ongeschiktheid, loopt over 11 leerkrach
ten. zoodat aan 20 leerkrachten met I
September 1934 ontslag moet worden
verleend, waarvan er 4 herplaatst kunnen worden
et 1 Januari 1935.
Het personeel, dat ontslagen moet worden, kan
aanspraak maken op toekenning van wachtgeld ten
laste van het Rijk.
OPENBARE SCHOLEN IN FRANKRIJK
Meer onderwijzers dan leerlingen)
'l Kan neg ergerdan bij ons.
In Frankrijk zijn diverse Staatsscholen
met meer onderwijzers dan leerlingen. In
de Vendée bijv. telt men 77 openbare ge
meentescholen. die gemiddeld door 14 leen
lingen bezocht worden; 14 scholen hebben
heelemaal geen kinderen meer. In Ardéche
zijn 50 scholen, van welke er geen meer dan
5 leerlingen telt. In de gemeente Rochpaule
wandelen 4 onderwijzers leerlingloos rond
en in Pontmain is een meisjesschool zonder
één meisje en e^n jongensschool met één
leerling maar dat is het zoontje van den
onderwijzer. Toen de gemeenteraad om op
heffing van deze scholen vroeg, werd haar
verzoek algewezen, met de aanteekening
der Regeering, dat deze beide scholen om
ontbeerliik waren
Zie verder Schoolnieuws biz. 3J
BINNENLAND.
NIEUWE HOOFDREDACTIE
..UTRECHTSCHE DAGBLAD'!
In verband met een herdenkingsartikel
Het herdenkingsartikel, dat het „Utr.
Dagblad" dezer dagen wijdde aan wijlen Z,
K. H. Prins Hendrik, was in zulk een geesti
gesteld, dat het algemeen verontwaardiging
wakker riep. Daarop bevatte dit blad da
volgende mededeeling:
„Met ingang van heden heb ik mijn ont
slag genomen als hoofdredacteur. M. G van
Mourik Broekman.
Commissarissen hebben het ontslag vart
den hoofdredacteur aanvaard en tot waar
nemend hoofdredacteur benoemd de heet
W. Graadt van Roggen".
Het is begrijpelijk dat dit ontslag onmid
dellijk in verband werd gebracht met het
bovengenoemde herdenkingsartikel.
In verband hiermede heeft de „Msb." zich
gewend tot Prof. Dr. M. C. van Mourik
Broekman, te Huis ter Heide. Deze beves-
tigde, dat het ontslag wel degelijk verband 1
hield met het herdenkingsartikel. Hij had
zijn ontslag genomen, toen hij zag welke
gevolgen een dergelijk artikel kon hebbeik
Mijnheer Pimpelmans gaat paardje rijden
door G. Th. ROTMAN
13. Drie kwartier later kwam meneer Pim
pelmans buiten adem thuis, zonder hoed en
vol schrammen en builen. Zijn knecht Jodo-
cus, die er dadelijk op uit gestuurd werd,
wist den schimmel gelukkig gauw te vin
den en ving hem ergens in een weiland op.
Trotsch als 'n pauw maakte meneer Pimpel
mans twee dagen later zijn eerste rit
naar de stad. om inkoopen te doen. „Precies
Najxdeon!" zei mevrouw, toen ze hem na-
14. Met de houding van een generaal
hield mijnheer zijn intocht in dc stad. Maar
nu begon de narigheid. Want op een plein
stond een draaiorgel te spelen en de knol,
die in een circus gediend had en zijn kun
sten nog niet verleerd was. begon op het
hooren van de bekende wijsjes dadelijk op
z'n achterpooten rond te dansen, zoodat me
neer Pimjrelman. alle moeite had, om zich
vast te houden.
(Wordt Vrijdag vervolgd).
AGNES
Een verhaal uit 't begin van deze eeuw
(15
Agnes had moeite om al de vragen van
het jonge volkje te beantwoorden, en hun
grappige opmerkingen ontlokten haar meer
dan eens een glimlach; maar toch streden
in het diepst van haar hart weemoed cn
geluk om den voorrang; alles was nog zee
nieuw en vreemd voor haar, ze voelde zich
slechts geheel op haar gemak, als haar ver
loofde bij haar was en zij van zijn rustige
liefdevolle zorg voor haar genoot-
De weg viel haar echter niet lang. Aan
'den ingang van de boschlaan wachtte zij
op het rijtuig en gezamenlijk begaf zich ue
geheele familie naar het heuvelachtig ter
rein, waar de muziektent, een geschenk van
den burgemeester was geplaatst.
De boschlaan, gewoonlijk zoo stil, we
melde nyi van wandelaars, allen in Zondags
gewaad gedost, die zich alleen, of in vroo-
lijke groepjes, 'naar de muziek begaven.
Vele jongens waren werkend lid van de
harmonie en de verschillende familieleden,
trotsch op de muzikale talenten van hun
zoons, broeders of neven, vormden voor het
grootste gedeelte het weinig eischende, fees
telijk gestemde publiek, dat zich reeds oir,
de tent had vereenigd, en dat nog voort
durend aangroeide- De ruimte rondom de
tent leverde een aardig gezicht od. Een van
de boschwachters had er een groot aantal
stoelen heengebracht en toen de familie van
Lindenhof aankwam, waren er nog juist
genoeg over om hun allen een zitplaats tc
bezorgen.
niet alleen uritstekend voor het herstel van
zijn kleine patiënt zou zijn, maar dat hij
ook onmogelijk zoo spoedig zijn verloofde
kon missen. En toen kwam de groote vraag:
hij wilde haar zoo gaarne nog vóór het einde
van het jaar, als zijn Lieve vrouw zijn wo
ning binnen leiden. Met Agnes was hij het
over deze zaak al eens geworden op hun
/an de Ling van het bosch naar Lindenhof,
zouden zijn vrienden haar nu tegen het
eind van November aan hem willen afstaan?
Het viel hun moeilijk haar te laten gaan,
maar toch geven ze ten slotte hun toestem
miing, en de oude mevrouw drong er zeer op
aan, dat Agnes uit haar huis zou trouwen.
„Het is voor het lieve kind zooveel beter"
zei zij later alleen tegen haar dochter; „haar
vroegere woonplaats zou ie veel herinnerin
gen opwekken, en ik wilde het bruidspaar
zoo gaarne een zonnigen trouwdag bereiden."
De dokter, die de gedachten zijner oude
vriendin raadde, en er haar innig dankbaar
voor was, ondersteunde haar plan met alle
kracht, cn Agnes, die met een rustigen
glimlach op het gelaat naast hem zat,
luisterde stil toe, en liet hem voor haar zor
gen en beschikken, zooals hij dat wenschte.
Het enide \an al deze besprekingen was,
dat 4e geheele familie dc laatste helft van
November op Lindenhof terug zou komen,
om de trouwplechtigheid hij te wonen, en
met een hart vol geluk kuste de dokter zijn
aanstaande vrouw, die hem tot de voordeur
uitgeleide deed, en wandelde onder den hel
deren sterrenhemel in den zoelen zomer
avond naar huis terug.
Zoo vertrokken dan eenige dagen later de
heer en mevrouw van Rhenen weer naar
Zonneheuvcl, terwijl Agnes en Lily op Lin
denhof achterbleven. Het was er nu stil en
rustig, maar beiden genoten van de dagen,
die zij in bet gezelschap van mevrouw Wil
son doorbrachten. Laura was niet minder in
haar schik, cn hechtte zich eiken dag meer
aan haar aanstaande moeder, dde het meisje
reeds geheel als haar dochtertje beschouw
de, en haar gaarne zooveel mogelijk bij zich
had.
Gewoonlijk braoht haar vader zijn avon
den op Lindenhof door; 'n enkele maal wan
neer zieken hem niet te veel te doen gawen,
haalde hij Agnes 's middags voor een wan
deling in de bosschen af. Grootmoeder was
altijd bereid bij dergelijke gelegenheden de
zorg voor haar kleindochtertje en haar
riendinnetje op zich te nemen.
Zoo gingen de drie maanden voor haar
huwelijk als een gelukkige droom voor Ag
nes voorbij. Zij was in het begin van Octo
ber met Lily naar Zonneheuvel teruggekeerd
en hoewel zij de dagelijksche bezoeken van
Van Houten zeer miste, waren zijn brieven
toch een bron van groot genot voor haar.
Daarbij had zij natuurlijk veel te doen met
het in orde brongen van haar goed, en al
lerlei anidere zaken, die haar tijd zeer in be-
slag namen, maar zij zeide dikwijls, dat zij
nooit genoeg de liefde en de hulp, die zij
in alles van het echtpaar van Rhenen on
dervond, kon vvaardeeren.
Lily was voor het oogenblik geheel ver
zoend met het huwelijk van haar juf; de
droefheid der aanstaande scheiding was op
den achtergrond geschoven door de heerlijk
heid van alles mee te helpen uitzoeken en
bekijken. Vooral de trouwjapon, van zware,
zilvergrijze zijda, een geschenk van de
oude mevrouw Wilson, wekte haar bewon
dering op, en zij kon den dag haast niet af
wachten, dat zij Agnes daarmee gekleed zou
zien.
Omstreeks half November keerde de fa
milie, met uitzondering der beide oudste
jongens, die alleen voor den trouwdag zou
den overkomen, naar Lindenhof terug, waar
zij door de oude mevrouw hartelijk werden
ontvangen.
De bruidsdagen werden stil en huiselijk
gevierd, naar dien bepaalden vvensch van het
bruidspaar, dat hoewel innig gelukkig, toch
te ernstig gestemd was voor groote feeste
lijkheden.
Dokter van Houten was zeer tevreden over
zijn kleine patient, zij mocht nu reeds vijf
uur per dag opzitten, en hij garf verlof, dal
zij eens mocht probeer en op te staan.
„Ziet ge wel", zei Laura, terwijil zij in ver
rukking om haar vriendinnetje heendanste,
„heb ik njet gezegd, dat mijn vader je wel
beter zou maken, Lily?"
De 29ste November, de dag, die voor de
huwelijksvoltrekking was bepaald, brak
eindelijk aan, nevelig en grauw; het scheen
alsof de zon niet te voorschijn zou komen
uit de donkere wolken, die als een dik gor
dijn haar voor het oog bedekten. Maar juist
toen de koets voorkwam, die het bruidspaar
naar het gemeentehuis en de kleine dorps
kerk zou brengen, baande de eerste zonne
straal zich een weg door den dikken nevel
en weldra was het landschap in een wazi-
gen, gouden gloed gehuld.
Het bleek nu, hoe algemeen bemind dok
ter van Houten was. Bij het hek van den
Lindenhof hadden de dorpelingen een eere-
boog van sparrengroen opgericht, versierd
met papieren rozen in alle kleuren, en van
vele huizen in het dorp wapperde de drie
kleur vroolijk in den zonneschijn.
Overal stonden mensohen aan den weg
geschaard, die eerst den stoet wilden zien
voorbijgaan, om daarna de plechtigheid in
de kerk bij te wonen.
De toespraak van den burgemeester was
kort, maar zeer hartelijk, en hij sloot zich
dadelijk bij de vrienden van het Jonge paar
aan, toen zij zich naar het bedehuis begaven
om Gods zegen over hun huwelijk af te
smeeken.
De grijze leeraar der gemeente en een tal
rijke schare wachtte hen daar op, toen
Agnes in haar grijszijden kleed, met een
langen sleep, waarop de tullen sluier, die
aan den krans van levende, welriekende
oranjebloesems bevestigd was, in sierlijke!
plooien afihing, aan den arm van haar echt
genoot de kerk binnentrad.
Lieflijk speelde het orgel, terwijl allen
hun plaats innamen in den kring.
De heer van Rhenien zat naast de bruid,
mevrouw Wilson had naast den bruidegom
plaats genomen, en achter het bruidspaar
zaten Laura en Tom, terwijl Lily in haar
wagen, een weinig verder af, toch oen uit
stekend gezicht op alles had.
Het was een aangrijpend oogenblik, toen,
na de eenvoudige, hartelijke toespraak, d©
jonge man en vrouw, die beiden den ernst
en de smart van het leven zoo goed hadden
leeren kennen, naast elkander stonden, en
de ddepe, welluidende stem van den dokter,
voor allen verstaanbaar, antwoordde op de
vragen van het huwelijksformulier.
Fluisterend klonk het antwoord van Agnes
wier tranen rijkelijk vloeiden, maar toen
zij naast haar echtgenoot neergeknield, zijn
hartelijken handdruk voelde, kreeg zij
spoedig haar zelfibeheersohing terug.
Kleine Laura in haar wit kleedje me?
roze lint, dronk met haar groote, wijd
geopende oogen, al de plechtige heerlijkheid
van hetgeen haar omringde in. Toen zij
Agnes zag schreien, kwamen ook bij haar
de waterlanders bijna te voorschijn, maar
toen allen zich na de plechtigheid in de
consistoriekamer vereenigd hadden, en da
dokter zijn kind naar zijn vrouw bracht dia
haar dochtertje met moederlijke liefde en
teederheid in de armen sloot en hartelijk
kuste, toen was er geen gelukkiger meisje
op de wereld dan Laura, en er was niemand
onder de aanwezigen, die geen bede in het:
hart had voor het geluk van deze drie, d'e
heden zoo nauw aan elkander verbonden
wyen.
EINDE.
