Rumoer in Rotterdams oude
binnenstad
Wat was het Palingoproer?
BUITENLAND.
MAANDAG 9 'JULI 1934
EERSTE BLAD PAG. 2
REVOLVERSCHOTEN
EN TALRIJKE CHARGES
POLITIE GRIJPT KRACHTIG IN
„Kwajongenswerk"
Rotterdam, 9 Juli.
Nadat het Zaterdag in den loop van
den dag in de binnenstad en ook op
den Linker Maasoever onrustig was
geweest, i« ha. 's avonds, vooral in de
omgeving van den Goudschesingel tot
vrij hevige botsingen met de politie
gekomen. De relletjes hebben ecjiter
geen oogenblik een ernstig karakter
aangenomen. Daarvoor was het verzet
te incidenteel en gebrekkig van opzet.
De politie heeft trouwens uit het ge
beurde te Amsterdam leering getrok
ken en onmiddellijk overal, waar dat
noodig was, krachtdadig en energiek
ingegrepen en de onruststokers, die
ook ditmaal weer grootendeels uit een
handje vol belhamels bestonden, van
antwoord gediend Bij de charges die
Zaterdagavond werden uitgevoerd,
zijn vele rake klappen uitgedeeld, ter
schrikaanjaging is er geschoten, en
enkele lichtgewonden hebben zich
moeten laten verbinden. Geen oogen
blik heeft echter de politie de macht
uit handen gegeven. Tot het laatst
toe bleef zij meester van den toestand
en na middernacht was de rust en
orde volledig hersteld.
Er zouden Zaterdagavond om zeven uur
Iwee demonstraties gehouden worden, nl.
op de Veemarkt en op hot terrein aan de
Enk. 's Middags waren daartoe in de stad
door Communisten en O S.P 'ere pamfletten
ini de stad verspreid. De politie heeft onmid
dellijk maatregelen getroffen om deze de
monstraties te verhinderen en zoodoende
was er op het tijdstip dat de betooging
was uitgeschreven op de Veemarkt een
.Vrij groote politiemacht aanwezig om de
orde te handhaven. Aanvankelijk bleef liet
lustig. Doch langzamerhand kwamen de
demonstranten in kleine clubjes opzetten,
zoodat het om goed half acht op de Vee
markt, in de Hugo de Grootstraat en de
zijstraten reeds zeer druk en rumoerig
Was. Het. duurde dan ook niet lang of het
kwam tot een eerste treffen en het waren
een aantal opgeschoten jongens die uit een
motor met zijspan een aantal rake slagen
met de lange gummiknuppels in ontvangst
hacklen te nemen. Er werden nu regelma
tig charges uitgevoerd De gebruikelijke
holpartijen deden zich voor en een half uur
later waren de demonstranten en een groot
nieuwsgierig publiek, dat er niets mee te
maken had~ in de richting van den Goud
schesingel gedreven. De weekmarkt aan
den Goudschesingel vormde dezen avond
voor de politie wel een zeer hinderlijk- ob
stakel, omdat rij daardoor vrijwel geheel
verhinderd werd in een doortastend optre
den, dat vermoedelijk direct aan de op
stootjes een afdoend einde zou hebben ge
maakt.
Nu - zochten de roerige elementen telkens
een goed heenkomen in en achter de
kraampjes, waar men veilig wachtte tot de
charges wSiren uitgevoerd, om dan opnieuw
op te komen z eft en en de politie handen
vol werk te geven.
Het brandpunt van de relletjes
Langzamerhand verzette rich het brand
punt van de relletjes naar de gribus van
nauwe sloppen en stegen, gelegen tusschen
de Goudschesingel, Goudschewagenstraat,
Kipstraat, en Lange Pannekoekstraat. Het
was tegen half tien, dat een motor met
zyspan een charge uitvoerde in de Breede-
straat, toen plotseling vanaf de daken eer.
regen van steunen naar beneden werd ge
gooid. terwijl er hevig werd gescholden.
Ook had men een begin gemaakt met de
straat open te lwekeiu De politie greep
krachtig in. Er werd gelast dat alle deuren
en ramen zouden worden gesloten en toen
dit niet spoedig genoeg geschiedde, kwa
men de pistolen voor den dag en knalden
ter schrikaanjaging de eea^te schoten in de
lucht. Dat bracht er den schrik in, aan de
bevelen van de politie werd dadelijk gevolg
gegeven en men bepaalde er zich tos van
uit de nauwe straatjes naar de politie te
schelden en tegelijk op een flinken afstand
te blijven. Vertoonde zich ergens plotseling
om een hoek een politie-uniform, dan ont
stond er een wild sauve-qui peut en wist
men niet. hoe spoedig men zich uit dc vie
len moest maken. Tot laat in den avond
hebben deze relletjes voortgeduurd en er
moesten herhaaldelijk charges worden uit
gevoerd. Om tien uur werd in de Goudsch
wagenstraat met een steen naar een motor
met. zijspan geworpen. De politie heeft dadc
lijk. nadat geconstateerd was uit welk pand
de steen afkomstig was, dit huis leegge-
liaald en een aantal personen, die zeiden
dat ze „op visite" waren, op verre van zacht
zinnige wijze .verwijderd".
In dc Rreedestra&t deed zich nog een inci
dent voor, dat voor een arrestant nu niet op
zoc prettige wijze afliep: Een agent van
politic had in een der portieken een man
gegrepen on duwde deze voor zich uit de
straat op. Juist cp dit moment gooide m *n
van uit de eerste verdieping oen bloempot
naar bfneden, die echter niet den agent,
maar juist de arrestant raakte. Hij werd
niet ernstig aan hot hoofd gewond.
Een barricade opgeworpen
Toen het begon te schemeren, dreigde dc
toestand ernstiger te worden. De oproerige
elementen legden het er op toe de straat
lantaarns te vernielen, hetgeen met een
aantal steenen gelukte. Tegen elf uur
brandde in de geheele Breedestraat nog
maar één enkele lantaarn. Op dat oogen
blik heeft men kans gezien in de Tholen-
straat, een steeg, die. loopt van de Breed e-
sta-^iat naar de Goudschesingel, een kleine
barricade op te werpen, waarachter van
daan men cp de politie vuurde. Twee agen
ten hebben verdekt opgesteld in de Breede
straat het vuur beantwoord. Op dat oogen
blik naderde ook de politiewagen met eeni-
ge schijnwerpers. De Breedestraat en de
Tholenstraat werden letterlijk „in het zon
netje gezet" cn er was geen schijn van
kans, dat men verder nog iets tegén de poli
tie kon uitrichten. Tntusschen knalden
regelmatig door de schrikaanjagende
pistoolschoten en eerst toen het tegen mid
dernacht begon te loonen werd het weer
wat rustiger Samenscholingen hebben niet
meer plaats gehad.
In den loop van den avond helbben &w,a-
TUSSCHEN AMSTEL EN IJ
Ontstellende verwording in een vroeger roemrijke
buurt De wrange vruchten zijn de tooneelen van
de vorige week
Onze Amsterdamsche redacteur schrijft
ons:
Aller oogen waren de laatste dagen op
Amsterdam gericht, speciaal op de Jordaan,
de langzamerhand berucht wordende volks
buurt, de baard van den communistischen
opstand.
De ongeregeldheden - om dit min of meer
©ffirieele, ietwat verzachtende woord te ge
bruiken droegen een veel ernstiger ka
rakter dan ooit te voren.
Van ouds heeft de Jordaan een typisch
bewegelijke bevolking gehuisvest, die in den
regel uit de hand at, maar nu en dan uit
den band sprong, met Hartjesdag of als in
de buurt om de een of andere reden iets
aan de hand was. Van ernstig, min of meer
algemeen verzet was alleen sprake in 1886
bij het Palingoproer en in 1917 ter gelegen
heid van de aardappelrelletjes.
Het palingoproer vond zijn ooi-zaak in 't
verbod der politie van een wreed volksver
maak, hierin bestaande, dat de Jordaners,
gezeten in roeibootjes de Lindengracht,
waar de herrie begon, was toen nog lang
niet gedempt zich bezig hielden met „pa
lingtrekken". Daartoe waren touwen over
de gracht gespannen, waaraan levende pa
lingen bevestigd waren en nu was het Je
kunst de kronkelende dieren te grijpen en
er allerlei miserabele dwaasheden mee uit
te halen.
Dat nare spel heeft de politie, wijl het al
te zeer ontaardde, in den zomer van 1886
verboden, en toen de Jordanerg toch door
gingen en een geweldig tumult ontstond,
trad de politie vrij spoedig hardhandig op,
er kwamen militairen aan te pas, waardoor
de opstandige beweging met „Bokkebek"
aan het hoofd radicaal werd gesmoord. En
de befaamde „Zaterdagsche brug", het stra
tegisch punt van Bokkebeik en de rijnen, is
nog jaren aaneen liet onderwerp van de ge
sprekken geweest,
Intusschen bleef door dit bloedig incident
'de goede naam van de Jordaan, als over 't
geheel genomen knappe volksbuurt, onaan
getast, Vooreerst localiseerde het verzet
zich tot de naaste omgeving van de Linden-
gracht en bovendien werd het roekeloos
spel van de balsturige elementen door het
overgroote deel van de bevolking sterk af
gekeurd.
De vlakbij wonende Willemsstraatbevol
king handhaafde haar ouden roem als
Oranjegezind bij uitnemendheid, en als de
Koning, later de Koningin, een maal per
jaar door de straat reed, dan gebeurde dut
stapvoets, zoodat de geheele buurt volop
van de vorstelijke praal genieten kon, hoe
mooier hoe liever. Krisje van der Woude,
die bij het Palingoproer een inspecteur vaji
politie achter haar breede rokken voor de
volkswoede had beschermd, was sedert de
heldin van de buurt. Met de bestuursleden
van de Oranjevereeniging in de Willems
straat stapte zij steeds in het volle besef
harer waardigheid naast de Koninklijke
koets, en als een klein meisje een „ruiker"
aanbood, tilde Krisje het kind natuurlijk
op..
In godsdienstig opzicht bood de Jordaan
den ouden 'ijd een veelkleurig beeld. Er
was een degelijke kern onder de bevolking,
die de Waarheid zocht en trouw kerk
waarts ging, met daarnaast allerlei groep
jes en kringen, die aan gezelschappen de
voorkeur gaven. Zoo had men in de Wil
lemsstraat de z.g. „Gamalenkerk".
„Nederland en Oranje" had er in de vroe
gere districten Vil en VIII bloeiende kies-
ereenigingen en in dezelfde buurten waar
het nu steenen regende en men barricaden
opwierp, telden van Oversteeg, Bijtelaar,
Reese en de hunnen 25 en 30 jaar geleden
de anti-revolutionaire kiezers bij honderden.
Amsterdam VII was ongeveer een vast
district voor ons en vaardigde o.m. Mr Th.
Heemskerk af naar de Kamer, cn in het
naburige VIII waar de radicale Piet Noltmg
erg getapt was, zooals Dirk de Klerk des
tijds in Rotterdam II, gelukte het in 1909
den heer W. de Vlugt, den tegenwoordigen
burgemeester, te verkiezen als I amerlid.
Prof. Mr D. P. D. Fabius bijv. heeft dit werk
mansdistrict lange jaren in de Prov. Staten
vertegenwoordigd
Met de huidige, ontstellende verwording
voor oogen is dit alles een schoon, zelfs min
of meer romantisch verleden.
In 1917 was de Jordaan evenwel reeds
van karakter veranderd cn de nette bevol
king geleidelijk naar de nieuwere buurten
vertrokken. De Oranjeliefde bleek niet be
stendig van duur, omdat zij geen diepte van
aarde had. Met de traditie van't jaarlijksch
Koninklijk bezoek was kort te voren gebro
ken, aangezien de bewoners het er dubbel
en dwars naar gemaakt hadden, en de Ko
ningin heeft de Willemsstraat dan ook niet
meer bezocht.
In hetzelfde jaar brak de ontevredenheid
over de aardappel-vcorziening en de brood
kaarten los. Het brandpunt van het verzet
was evenwel toen op Kattenburg, maar ook
in de Jordaan nam dit verzet een kwaad
aardig karakter aan. Het publiek was niet
meer de kwajongen van 1886, wien een
stuk speelgoed ontnomen werd en daarovei
in woede ontstak. Geen praalhans als Bok
kebek was de lefschopper van de socialisti
sche buurt, „mevrouw" van Zelm was de
furie, die de vrouwen opstookte en de man
nen uitdaagde, geen genoegen te nemen
met „varkensvoer", „turfmolm" enz.
De Jordaan, lange jaren nagenoeg ontoe
gankelijk voor revolutionaire denkbeelden,
jongens nog op den Goudschesingel tot
twee maal toe een aantal oude meubel
stukken, die daar waren achtergelaten
door een paar kooplieden, in brand gesto
ken. Gasten van slangen weg II zijn er
aan te pas gekomen en hebben de brandjes
met een straa' op de waterleiding, ge-
bluscht. In beide gevallen was natuurlijk
een flinke volksoploop het gevolg. De poli
tie heeft met de gummiknuppel ruim baan
gemaaktv
In den loop van den avond heeft men eon
spiegelruit ingeworpen op de hoek v,an de
Goudfchewagenstraat en de Kipstraat. In
de Breedestraat heeft een agent van politie
een pot met vuil over zich heengekrogen. In
enkele apotheken in de buurt hebben zich
een aantal menschcn laten verbinden, die
gevoelige klappen cn dientengevolge vex--
wondingen van niet ernstigen aard Jiadden
opgcloopen
In het begin van den avond reed in de
buurt van de Goudschewagenstraat een
brumachtig-gocl gelakte auto, waarin naast
den bestuurder ook een vrouw gezeten was.
Met enkele anderen hebben wij gemeend
in den bestuurder, die blijkbaar met zeer
veel belangstelling de relletjes volgde en
ook telkens inlichtingen inwon, het commu
nistische Tweede Kamerlid L. de Visser te
herkennen. Later in den avond hebben wij
wagen niet meor gezicvi. De Hoofdcom
missaris van Politic, Mr. L. Einthoven, is
zich In den loop van den avond van den
toestand op de hoogte komen stellen.
Laat in den avond werd nog een enkele
maal naar de politie geschoten vanuit pan
den in de Thiolcnstraat. Met behulp van
de zoeklichten zijn de agenten met de re
volvers in de hand de straat nogmaals
binnengedrongen, waarbij zij verschillende
huizen hebben doewzoeht Arrestaties wer
den echter niet gedaan. Om één uur was
de rust weergekeerd en zijn langzamerhand
de manschappen, de motorbrigade en de
politieruiters ingerukt In den loop van den
Zondag is het rustig gebleven. Wel was er
wat belangstelling van de zijde van het pu
bliek, doch de politie behoefde niet in te
grijpen en maande slechts tot doorloopen
aan. Zondagavond zijn nog een paar char
ges uitgevoerd, waarbij enkele klappen zijn
uitgedeeld, doch ilaarbij is het gebleven.
In Zuid
In Rotterdam-Zuid is het tegen det ver
wachting in zeer rustig gebleven. Op' het
terrein aan dc Enk was Zaterdagavond
slechts een klein hoopske volk saamge-
stroomd om naar „een bezielende redenaar"
te luisteren. Ilij kreeg echter niet de kans
zijn rede af te steken.Na de eerste somma
tie zijn de menschcn rustig uiteengegaan.
Ook in dc Oleanderbuurt, waar 't 's middags
even spande is niets bijzondere gebeurd.
Gisterenmorgen is het in deze omgeving
echter wat rumoerig geweest. Uit een aan
tal woningen was Zaterdag reeds de roode
vlag uitgestoken (eenige halfstok). Tusschen
9 en 10 u. kreeg men plotseling bezoek van
een groot aantal agenten die er toe over
gingen de revolutionaire dundoeken in be
slag (e nemen. Incidenten hebben zich daar
hij niet voorgedaan. Wel bleef liet den ge-
heelen dag erg dink en telkens weer groep
ten de menschen bijeen. Een groote politie
macht heeft echter voortdurend een oogje in
h,et zeil gehouden. Het is gebleven bij een
aanmaning tot doorloopen.
RELLETJES IN HILVERSUM.
De Hilversumsche politie heeft in verband
met de Zaterdag vóór het gebouw van den
Hilversumschen Bestuurdersbond plaats ge
werd er almeer mee besmet. Wijnkoop was
In die dagen al zeer berucht, niet alleen in
hef verwekken van onlusten, maar ook in
het ongemerkt verdwijnen als de door hem
opgehitste elementen het spit aflieten In ge
vechten met de politie.
Droevig bleek ook do godsdienstige toe
stand der bevolking. Dr de Vrijer, de be
kende Hervormde predikant, deed er schok
kende ervaringen op van ongeloof en de
jeugd groeide geestelijk verwilderd op.
De wrange vruchten van dit alles zijn dé
treurige tooneelen van de vorige week. Stel
selmatig zijn de .Tordaanmenschcn vooral
door de communistische leiders opgezet,
dagelijks heeft de „Tribune" en ander volks
vergif de bevolking verleugcnd en ver
dwaasd. De Jordaan is een communistische
vuurhaard geworden, waar 'het kookte en
bruiste, toen de vonk van het opruiende
woord eindelijk insloeg.
Men heeft het gelezen hoe de meest ge
raffineerde gewelddaden zijn uitgedacht tot
het opwerpen van barrikaden toe, hetgeen,
voorzoovcr mij bekend, in ons land nog niet
is voorgekomen. Uit alles bleek, dat het op
roer stelselmatig is voorbereid en gaande
gehouden, zoodat andere jtadsdeelen eve
eens in opstandige beweging kwamen. De
communistische cellenorganisaties hebben
overduidelijk bewezen met welke fatale mid
delen zij werken en tot welke misdadige
woelingen zij in staat zijn.
De methoden van Parijs en Weenen heeft
men nagebootst, gelukkig zonder vuurwape
nen in zijn bezit te hebben. Ware dit laat
ste het geval geweest, de nauwe straten in
de Jordaan en op dc eilanden waren oorden
van dood en verderf geworden en de groote
gemeentcwoningen in de buitenwijken, waar
veel communisten huizen, zou men op z'n
Woensch hebben ingericht 't Was intus
schen toch reeds aangrijpend genoeg, wat
zich de laatste dagen en nachten heeft af
gespeeld en wie er voor zijn beroepsplicht
niet ontbroken kon, zal het Juli-oproer van
1934 niet licht vergeten.
De ordelievende burgerij van ondei"schei-
den richting snakt er naar, dat aan „revo
lutionaire volksvertegenwoordigers" einde
lijk eens afdoende zal worden belet de open
bare lichamen te misbruiken voor bedekte
en geniepige opruiing; dat de schuldigen
onder hen strong zullen worden gestraft
En dat al te groote „persvrijheid" zal wor
den gebreideld, waarmee intusschen reeds
een aanvang gemaakt is door het verbod
van de „Tribune".
En ons Christenvolk, opgeschikt door dit
begin van roode teroeur. moge dc misleide
schare een beteren weg wijzen, zooals Ds
Jan de Liefde zich in 1849 ontfermde over
de verwaarloosde bevolking van de vroe
gere Goudsbloemgracht of wel het Fransche
pad (de latere Willemsstraat) en haai' het
Evangelie bracht.
Dezelfde taak rust ook thans op ons. De
strijd is zwaarder dan toen. do middelen
moeten doeltreffender zijn en zich meer
a,anpaf|£n aan de behoeften van het oc
blik. Maar de roeping is gebleven en
De L,efde nagenoeg alleen aanving, kan
thans door de goed geleide, krachtig geor
ganiseerde Christelijke actie in dezelfde
mogendheid dos Hoeren worden onder
nomen. FRISO,
had hebbende relletjes een vijftal personen
aangehouden, die in verbinding staan met
het Werkloozen Strijd Comité. De aangehou
denen blijven in arrest.
IN DEN HAAG.
In den nacht van Zaterdag op Zondag
was er om half één nergens nog iets van
onrust te bespeuren. Daarna is het in de
Bloemstraat een zijstraat van de Veen-
kade rumoerig geworden. In de Tvvent-
straat zongen een 200-tal betoogers de In
ternationale. De motorbrigade trad krachtig
op. Toen er met een projectiel gegooid werd,
werden er zes schoten in de lucht gelost,
waardoor de rust terugkeerde.
IN IJMUIDEN.
Ook te IJmuiden is het Vrijdagmiddag
rumoerig geweest, vooral in de omgeving
van de Kalverstraat. In die straat en in zij
straten waren gedeelten van de straat open
gebroken en hadden werkloozen en opge
schoten jongens zich van steenen voorzien.
Des middags verscheen een groote politie
macht van gemeente- en rijkspolitie en ma
rechaussee, die, ofschoon er hier cn daar
verzet werd gepleegd, de orde. spoedig wist
te herstellen. Van de burgerwacht is 100
man opgeroepen en ondergebracht in
school C.
DE RELLETJES TE SCHIEDAM
Te Schiedam is het Zaterdagavond in de
omgeving van de Kreupelstraat en de Lan
ge Kerkstraat buitengewoon druk geweest
door de talrijke nieuwsgierigen, in afwacii-
ting van de dingen die gebeuren zouden. Er
gebeurde evenwel niets. Wel merkten wij
op, sommige bekende figuren uit de commu
nistische beweging, die druk heen en weer
liepen, doch de aanwezigheid van talrijke
agenten, die rustig surveilleerden, heelt
waarschijnlijk preventief gewerkt op moge
lijke plannen van het maken ran relletjes.
Van terzijde vernemen wij nog, dat cr dieii-
aangaancle nog heel wat op het programma
stond. Het bleef evenwel beperkt tot een
klein opstootje op de Hoogstraat. Door het
tactvol optreden der politie .werd hieraan
spoedig een einde gemaakt. Vei'der is ei
niets voorgevallen.
DE TOESTAND TE AMSTERDAM
Plunderaars aan het wevk.
Hedenmorgen was het in de 6tad alge
meen rustig, behalve in Noord, waar even
vóór 9 uur op het Moeplein een winkel
van Simon de Wit is gepllumderd. De plun
deraaae zijn door dc politie verdreven. In
het overige deel van de stad doet de poli
tie weer gewoon dienst. Militairen vertoon
den zich hedenmorgen niet op straat.
De stalking in dc Houthaven, die Vrijdag
is uitgebroken, is geëindigd. Alle bootwer
kers zijn hedenmorgen aan het werk ge-
GEWELDIGE BOSCHBRANDEN
IN DUITSCHLAND
DORPEN DOOR HET VUUR INGESLOTEN
In Mecklenburg woedde Zaterdag een groo
te boschbraml, die op het landgoed Charlot-
ïënbnrg is ontstaan, over een afstand van
15 tot 20 K.M. tusschen Waren en Neu-
Stiehlitz lichts van den sjroorweg. Het vuur
heeft een voor Noord-Duitschland ongeken-
den omvang.
Alle door het bosch loopende telefoonlei-
dingen zijrr vernield. Daardoor is een dui
delijk overzicht nog niet mogelijk.
In den namiddag is het ernstig bedreigde
plaatsje Speek door de bewoners ontruimd,
maar over het lot van het dorpje is verder
niets bekend. Het in de nabijheid gelegen
Gramzin werd ook zeer bedreigd, doch toen
de vlammen tot op 400 meter waren geko-
nie, draaido de wind, waardoor 'het gevaar
week.
De vlammen over Kilometers-
lengte.
Aan het blusschingswerk wordt deelgeno
men door SA en SS-mannen alsmede door
mannen van den arbeidsdienst Te Waren
zijn alle bedrijven gesloten, opdat de arbei
ders kunnen deelnemen aan het blusschings
werk Uit de geheele omgeving is de brand
weer te hulp gekomen.
Ook de Berlijnsche brandweer is ten dee-
le gerequireerd. Talrijke vrijwillige brand
weren urt do omgeving nemen aan het blus
schingswerk deel. In den laten avond ge
loofde men, dat een verdere uitbreiding van
het vuur niet meer behoefde te worden
yreesd.
Dc in den nacht van Zaterdag op Zondag
weer opgevlamde boschbranden in Mecklen
burg maakten het noodzakelijk, ook de
Rijksweer bij het blusschingswerk te betrek
ken, aangezien de andei-e blusschingsman-
schappen totaal uitgeput waren en afgelost
moesten worden. Als door een wonder wer
den verschillende dorpen en gehuchten, die
binnen liet gebied van de branden liggen,
gespaard. Tot nog toe is een gebied van
K.M. lengte en 3 K.M. breedte geheel door
het vuur vernield. Prachtige stukken bosch
aijn hierbij verloren gegaan.
Nog meer boschbranden
Bij Gross Koelzig in de Nedei'-Lausitz is
Zaterdagmiddag een boschbrand uitgebro
ken, die zich door den sterken wind uit
breidde over een gebied van verscheidene
kilometers. Alle inwoners van Doebern zijn
gerequireerd tot hulp voor de brandweer. Ook
in de nabijheid van GriessenTaubendorf is
brand uitgebroken. Het vuur woedde hier
over een lengte van tien kilometer en een
breedte van vier kilometer. Men is hier ech
ter het vuur grootendeels meester. De oor
zaak zal waarschijnlijk in onachtzaamheid
moeten worden gezocht. Door den krachtigen
wind vloog de brand van boom tot boom
steeds vrdr voort. Bij ht station Frie-
driclishain gelukte het eindelijk na drie uur
hard werken het vuur tot staan te bron
gen. De brand had zich toen uitgebreid over
een gebied met een lengte van 6 K.M. en
een diepte van 1 K.M. In totaal zijn ruim
100 morgen bosch vernield.
Op h*>t landgoed van den Freiherr von
Lancken Wakcnitz Is een heereboerderij met
koe- en paardenstal en een varkensstal
verbrand. Ook het bediendenhuis ging in
vlammen op. 100 koeien, allo aanwezige var
kens, eenige paarden cn wat pluimvee
kwamen in de vlammen om.
EEN AFSCHUWELIJKE ZELFMOORD
Uit Kattowitz wordt gemeld, dat een arbeider
van de ijzergieterijen Krolewska in Silezië in tegen
woordigheid van zijn vader en tal van arbeiders,
een einde aan zijn leven heeft gemaakt door plot
seling in een groote bak met gesmolten ijzer te
springen. Later vond men slechts eenige stukjes
verkoold been terug.
De toestand in Duitsnhland
HOE HESS HEM ZIET EN
ANDEREN HEM ZIEN
De plaatsvervanger van den leider, Rijks
minister Rudolf Hess, heeft op den partij
dag van den gouw Oost Pruisen gesproken.
De redevoering werd door alle zenders vcr-
spreid.
Hess zeide o.m., dat de stam der oude SA,
door wie (le nationaal-socialistische bewe
ging groot is geworden, met de beraamde
revolutie niets tc maken heeft. Ilct was
misschien slechts een kleine groep opperste
leiders cn reactionaire autores intellectiï3lcs-
Spr. waarschuwde met dezelfde kracht als
indertijd te Keulen al diegenen die meenen,
dat zij thans de SA kunnen belasteren. Do
leider heeft de schuldigen gestraft. Onze ver
houding tot dc SA is hiermede weer dezelfde
De SA is een deel der groote gemeen
schappelijke beweging en geniet dezelfde
achting, welke wij voor ieder deel van onze
beweging koesteren. Men hoede zich er voor
op een SA man neer te zien.
Ons volk, aldus vervolgde Hess, er aan
toevoegende, dat hij dat al zoo lang heeft
willen zeggen, heeft het geluk overwegend
door frontstrijders te worden geleid, door
fronstrijdere, die de deugden van het front
overdragen op de staatsleiding, die werken
aan de reorganisatie van het Rijk overeen
komstig den frontgeest. Het gevoel van ver
bondenheid is tot nu toe gebleven.
Hes9 beweerde verder, dat de frontstrij
ders, ook die in Italië en Polen, het krach
tigst streven naar den vrede.
Verder schetste Hess dc betrekkingen tus
schen Frankrijk en Duitschland.
D. N. B. publiceert de volgende mededee-
ling:
,Een bepaald deel van de buitenlandchc
pers benut de gebeurtenissen van 30 Juni
en I Juli nog steeds tot het opbouwen van
reusachtige sensaties. De merkwaardigste
combinaties worden gefantaseerd. Ofschoon
het bekend is, dat het aantal doodgeschoten
hoogverraders beneden de vijftig ligt, wor
den belachelijke getallen uitgebazuind. Zoo
genaamde doodenlijsten worden gepubli
ceerd, die de namen bevatten van een groot
aantal mannen, die zich in blakendcn wel
stand verheugen. Zoo meldde bijvoorbeeld
een groot deel van de buitenlandsche pers
dat oudminister Treviranus doodgeschoten
zou zijn. De „Daily Express" moest mede-
deelen, dat hij te Dorset in Engeland ver
blijft".
Van andere zijde wordt weer meegedeeld,
dat in geheel Duitschland in totaal drie
millioen personen gewapend zijn, waarvan
vijf cn zestig procent niet meer in de storm
troepen dreigt te worden opgenomen.
De jongste executies zouden algemeene
ontevredenheid hebben gewekt en 'n vrucht
bare bodem geschapen voor oppositioneele
propaganda.
Bepaalde S.A.-elempnten zouden reeds
naar het communisme overloopen. Tegen
over deze onrustige elementen kan de re
geering honderd duizend man rijksweer,
twaalf duizend man van de speciale politie
van Goering en twintig duizend aan Ilitler
trouw gebleven zwarthemden stellen.
De waarheid van den omvang van het
anti-Hitler-complot is nu vastgesteld. De op
standige leiders hebben den aanslag op het
Hitler-iegime ondernomen onder voorwend
sel, dat zij troepen-manoeuvres hielden.
Den vreedznmen Duitschers baa?-t vooral
de vraag, of Hitier eventueele troebelen zal
kunnen onderdrukken, groote onrust
Volgens geruchten zou generaal van Ham-
merstein uit Duitschland zijn gevlucht. Ook
loopen cr geruchten, dat Hit Ier 3 regimen
ten van de rijksweer uit München naar
Berlijn heeft laten komen, aangezien hij dc
troepen te Berlijn niet ten volle vertrouwt.
I-Iitler is naar zijn landhuis vertrokken.,
om eenige dagen rust te nemen.
DE GEBEURTENISSEN TE WIESSEE
HET SCHRIKBEWIND VAN ROEHM
Het Hongaarsche dagblad „Nemezcti
Ujzag" publiceert een uitvoerig verhaal van
een S.S.-man, die op 2 Juli met den corres
pondent van dit blad met een auto naar den
Tegernsee en vandaar naar Wiessee was ge
gaan. De S.S.-man vertelde den correspon
dent uitvoerig, hoe Roehm, die vi'oeger arm
was, in den loop der tijden een geweldig
vermogen bijeen had gesleept en bij zijn
dood ongeveer de rijkste man van Beieren
was. Om aan geld te komen heeft Roehm
zich van de meest misdadige methodes be
diend. 1-Iij schrikte er niet voor terug huis
zoekingen te doen houden bij weerlooze bur
gers en daarbij persoonlijk voorwerpen van
waarde mee te nemen. Met zijn directe me
dewerkers vormde hij een ware bende gang
sters.
Wat Hitier ontdekte
Toen nu Hitler, die op de hoogte was van
dc Putsch-plannen, die in dit milieu werden
uitgewerkt. Vrijdagavond van von Epp be
lacht kreeg, dat het tijd was in te grijpen,
was hij nog volstrekt niet voornemens een
bloedige onderdrukking van de ontevreden
heid te bevelen, doch wilde slechts persoon
lijk zijn oude medewei-kers van hun ongelijk
overtuigen, temeer daar hij overtuigd was
van de goede trouw van Roehm. Zaterdag
morgen om 4 uur arriveerde het vlieg
tuig in Munchen. Doodsbleek en over het
geheele lichaam bevend stapte Hitier uit. Hij
gaf do S.S. en de rijksweer bevel onmid
dellijk 't bruine huis te bezetten en ging zelf
naar Wiessee. De aanblik, die zich hem
hier bood, deed hem in een volslagen razer
nij uitbarsten. Met een stoel sloeg hij als
een wilde om zich heen cn vernielde hij al
les, wat onder zijn bereik kwam. Hierop
volgde dan het bloedbad.
Een bloedbad
Over den toestand, gelijk die door den
Hongaarschen journalist in Wiessee werd
aangetix>ffen, veitelt deze o.m. het volgen
de:
Het gebouw werd reeds door de politie
bewaakt. Wij konden echter do kamers be
zichtigen en wat wij daar zagen, zal steeds
ons voor oogen staan. Het huis verkeerde in
de grootste wanorde. Alles was kapot gesla
gen, men kon niets aanraken, want alles
was met bloed besmeurd. Op de eettafel
stond een half met champagne gevuld glas,
daarnaast op een zilveren blad eenige ver
droogde sinaasappelen cn druiven. In dc
slaapkamer toonde een bloedvlek ter groot-
te van een hand do plek, waar naar men
ons vertelde, Roehm was doodgeschoten. In
het geheele huis was geen deur meer heel.
Alle deuren liggen uit de hengsels over den
grond, of zijn geheel versplinterd. Aan dc
muren ziet men de sporen van revolver- en
SVEN HEDIN, DE ZWEEDSCHE
ONTDEKKINGSREIZIGER ONTVOERD.
De gouverneur van de provincie Sinkian
heeft in een interview te Nanking verklaard
dat de onderzoeker Sven Hedin in Zuid-
Sikian is ontvoerd door opstandelingen on
der aanvoering van generaal Matsjoegin,
maar dat .hij later weer vrijgelaten is. Sven
Hedin bevindt zich .thans te Aksoe,
Voornaamste Nieuws*
Blz. 1 en 2
DE RELLETJES IN AMSTERDAM ZIJN
VRIJWEL BEDWONGEN. BIJ DE TRIBUNE
IS EEN INVAL GEDAAN EN DE PERSEN
ZIJN GEDEMONTEERD. OOK TE ROTTER
DAM HEBBEN ZICH ZATERDAG ONGERE
GELDHEDEN VOORGEDAAN.
Geweldige hitte in Engeland, reeds vijf dooden.
Geruchten over den toestand in Duitschland.
dc gebeurtenissen ia
Geweldige boschbranden in Duitschland.
Blz. 3
De Ja pansch-Neder landsche handelsbesprekingen
te Batavia.
Blz. 5
Nadere bizonderheden over dc teraardebestcllinc
ui Prins Hendrik.
Een middag bij Kees Boeke.
ACCOUNTANTSKANTOOR
J. C. P A U P T I T
BELASTINGADVIEZEN - Balansen
DE LOTGEVALLEN VAN EEN
SIAMEESCHE TWEELING
De rechterlijke autoriteiten te New-York staan
voor een zeer lastig geval. De 26-jarige Violet
Hilton, die als Siameesche tweeling onverbrekelijk
met haar zuster Daisy verbonden is, wenscht n.l.
in het huwelijk te treden met een dirigent. Toe
stemming tot dit huwelijk werd door dc overheid'
op moreele motieven geweigerd. Door deze be
slissing is Violet in hooger beroep gekomen,
waarbij zij aanvoert, dat zij en haar zuster afzon
derlijk inkomstenbelasting betalen, dat zij elk een
paspoort cn dat zij op reis in schepen enz. altijd
twee plaatskaarten moeten nemen. Verder wil zij
aanvoeren, dat zij ook overigens volkomen als
gescheiden personen leven, hoewel zij met de
heupen aan elkaar gegroeid zijn.
HEVIGE ONWEDERS BOVEN PORTUGAL
Boven uitgestrekte gebieden in Portugal hebben
zich hovige onweders ontlast. Vier personen zijn
door den bliksem gedood.
In Braganza is het postkantoor door den bliksem
getroffen en gedeeltelijk vernield.
GEWELIDIGE HITTE IN ENGELAND.
De hitte die in Engeland heerscht, heeft
gedurende het week-end haar hoogste punt
bereikt. Op verschillende plaatsen is de
voor Engeland hooge temperatuur van 32 gr.
Celsius geregistreerd. Dit is de hoogste Juli-
temperatuur sedert 41 jaar. Volgens de
voorspellingen van de meteorologen zal er
voorloopig nog geen einde komen aan deze
hitte, die reeds 15 dagen ononderbroken
voortduurt.
Gedurende het week-end zijn duizenden
menschen door de hitte bevangen. Tot dus
ver zijn vijf dooden gemeld.
In alle deelen des lands zijn groote heido-
en boschbranden ontstaan, die bestreden
worden door politie, brandweer en militai
ren. Het beroemde Rhododendronbosch te Lo-
nesbury bij Chresschuchs is door brand ver
nield. Door te weinig water kon de brand
niet met succes bestreden woi'den. Te Al-
dershot zijn 800 soldaten gereed met helmen
en gasmaskers voor 't blusschen van groote
heidebranden. De minister van buitenland-
sche zaken Simon en z'n vrouw nemen deel
aan dc bestrijding van een boschbrand.
Weerbericht.
BAROMETERSTAND
Hoogste stand te Shields 769.7.
Laagste stand te Memel 757.8.
Stand vanmorgen half twaalf 768.5.
WEERBERICHT
Zwakke tot matige N.O. tot N.W. wind,
toenemende bewolking, weinig of geen regen,
iets koeler overdag.
TEMPERATUUR
Stand vanmorgen half twaalf 20.0 C.
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
10 JULI.
Van 's avonds 9.48 uur tot 's morgens 4.22 uur
WATERSTANDEN RIVIEREN
Heden Vorig
Rhelnfelden 2.52 2.59
Breisach 1.fi6 1.76 Venlo
Kehl 2.52 2.80 Lobith
Maxau 4.15 4.58 Nijmegen
Diedeshetm 0.27 0.31 St Andries
Mannheim 2.90 3.04 Arnhem
Mainz
Bingen
Canb
F.ms g
Coblens
Trier
Keulen
Rührort
Wesel
Emmerik
Duaseldorf
0.65 0.66
0.00 0.63
170 1.72
1.80 1.86
1.08 1.03
1.72 1.87
0.23 0.12
1.32 1.50
0.12 0.07
0.42 0.21
0.87 1.06
0.75 0.92
10.76 10.79
10 01 10,01
7.69 7,69
2.35 2,35
7.69 7.69
Vreeswijk lw 0.26 0,2i
Westervoort 8.29 8,29
Deventer 205 2,05
Kampen -0.08 -0,08
Eysden 40.64 40.64
Grevenbicht 27.73 27.73
Venlo 10.79 10.79
Grave (sluis) 3-85 3.8i
St Andries 0.39 i ,39
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
(Oude Amsterdamsche t|jd)
7 Juli
Delfzijl 10.32 22.54 Hellevoetsl. 2.05 14.31
Terschelling 7.48 20.07 Willemstad 2.59 15.25
Hariingen 8.35 21.09 Brouwersh. 1.17 13.43
Den Helder 6.50 18.45 Zierikzee 1.51 ]4.l5
IJmuiden 2.05 14.33 Wemeldinge 2.10 14 37
H.vHolland 1.23 13.50 Vlissingen 0.27 12.46
