^riitsdjc Courant
HITLER SLAAT S. A.-COMPLOT NEER
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden ;n Omstreken
Forsch persoonlijk ingrijpen
van den Führer
bi»-^
abonnementsprijs
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agenlschap gevestigd is 235
Franco per post 235 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending f 4-50
Bij dagelijksche zending530
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cl. met Zondagsblad 7 '/a ct.
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
NO. 5210
Bureau: Breesb"iat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
MAANDAG 2 JULI 1934 15e Jaargang
Sfotoertentiepritfcn:
Van 1 tot 5 regels1.17'/»
Elke regel meer 0.22
Ingezonden Mededeelingen
van 1-5 regels 230
Elke regel meer0.45
Handelsadvertentiën pef regel 0.17'/>
Bij contract belangrijke korting
Voor het bevragen aan 'l bureau
wordt berekend0.10
Hitler houdt opruiming onder medewerkers, die
complotteerden en vernietigt een stuk oppositie
Dat er zich in Duitschland gedurende de
laatste weken aan den top een personen
strijd/ontwikkelde, welke éénmaal tot uit
barsting moest komen, stond vast. Dit bleek
reeds uit de, om met den Berlijnschen
Maasbode- correspondent te spreken
„matelooze anti-nazi-campagne in de buiten-
landsche pers". Deze campagne sloeg ook
Nederland niet over. Sommige bladen wa
ren daar bijzonder fel in, marxistische en
niet-marxistische. Het materiaal daarvoor
was wellicht afkomstig uit Duitsche krin
gen, welke hopen op een vernieuwde ver
warring in het Duitsche Rijk. Achter den
personenstrijd woelden namelijk wenschen
en beginselen. Wenschen, hierop neer
komend, dat bepaalde personen hun invloed
wilden versterken, en beginselen, gaan
de in de richting van een zoogenaamde
tweede revolutie. Deze wenschen en deze
beginselen gingen gedeeltelijk parallel en
kruisten elkaar gedeeltelijk.
Zoo is het ook tc verklaren, dat elkaar
personen gevonden hebben, die men niet
y er wacht had samen in een com
plot aan te treffen. Complotteeren is
een niet onbekend ding in regeeringskrin-
gen. In Frankrijk geschiedt het op Fran-
sche wijze door elkaar „parlementair"
beentje tc lichten. Elders door elkaar regel
matig het leven zuur tc maken. In Duitsch
land thans op de manier, welke past bij een
omwenteling, gelijk die tot stand is ge
bracht door een militaristisch aangekleede
beweging als die der zoogenaamde S.A., de
stormtroepen der nationaal-socialistische
partij. Gelijk de lezer zal weten staat Hitier
zoowel aan het hoofd .van de eene als van
de andere.
Iu de kringen van de hoogste S.A.-leiding
liacl "icli eei> camarilla of een kliek ge
vormd, die zijn macht wilde gebruiken
tegen den Leider in. Met welk doel is
niet precies bekend. Of het bedoeld was om
Hitier omver te weipen, is tot dusver niet
gebleken. Dit schijnt ook onaannemelijk,
wijl geen enkele figuur tegenover hem
geplaatst kan worden. Waarschijnlijk zat
wel de bedoeling voor een nieuwe revolutie
öp te roepen, een soort schrikbewind in het
leven te roepen, en eigen eer- en heersch-
zucht daardoor te bevredigen. Ofschoon het
toch ook zóó gesteld kan worden, dat psycho-
patische figuren, als voorkwamen onder de
hoogste S.A.-leiders alle gezond verstand
over boord hadden gegooid en inderdaad
zelf de leiding wilden grijpen.
Vanuit deze groep was aanraking verkre
gen met den vorigen Rijkskanselier, Kurt
yon Schleicher, een sfinx-achtige
natuur, doorkneed in de methode van com
plotteeren. Von Schleicher heeft het in zijn
tijd beproefd met alle partijen tot aan de
marxistische toe. Een vast beginsel dreet
zijn leven zeker niet Hij heeft het Hitier
nooit vergeven, dat deze met hem niet tot
een overeenkomst wilde komen, doch vast
hield aan zijn stelsel van alles of niets.
Waarschijnlijk hebben de ontevreden S.A.-
leiders zich ook willen verzetten tegen den
wensch van Hitier, om de afspraak met
Von Seldte's Staalhelm trouw na te komen.
En ook zal men zich vrij zeker hebben wil
len wreken op de vier allergetrouwstc mede
werkers en vrienden van Hitier, welke mèt
hem één krachtig blok vormen. Wij bedoelen
Goebbels, Goering, Frick en Hess. Goebbels
moge dan door zijn verrassende zinswen
dingen soms den schijn wekken niet wars
'te zijn van nieuwe emotie; Goering moge al
te zeer den naam gehad hebben van
«enigszins onberekenbaar, met hun viere.n
zijn zij de meest consequente uitvoerders van
Hitiers program, en geen van alle van be
kwaamheid en doortastendheid ontbloot. En
wat van zeer groot belang is, tot dus-
Verre alle van een ongerept per
soonlijk leven, evenals de Lei
der.
Hier naderen wij een andere zijde van de
historie der laatste dagen. Tot in de hoog-
fita leiding van de S.A.-troepen was een
aantal mannen doorgedrongen, wiens per
soonlijk leven gansch niet smetteloos was
Tot eer en macht gekomen, voelden zij niets
yoor de aangeprezen soberheid. P o 1 i t i e k p
O-Weeers, gelijk men in elk land kennis
heeft gemaakt met maatschappelijk?
O-Weeërs. Maaltijden, drinkgelagen, en
natuurlijk achteruitzetting van den minde
ren man. Een enkel staaltje daarvan had
den wij persoonlijk al eens bespied in
Duitschland. Toen kon de allerhoogste lei
ding nog gemakkelijk ingrijpen. Maar bij
een millioenen-beweging als die der SA in
een groot land als Duitschland, is er ge
noegzaam bewegingsvrijheid voor zulke
avontuurlijke, eer-, heersch- en wellustige
personen om hun slag te slaan.
Omtrent Roehm, het hoofd der S.A., onder
Hitier dan, liepen al lang deze geruchtCD
Wij vinden het een fout van Hitier, dat hij
niet eerder ingegrepen heeft. Hij heeft de
dankbaarheid tegenover zijn medewerkers
te zeer laten overwegen, en de oogen dicht
gedaan en zelfs vergoelijkend gesproken.
Maar thans is toegeslagen, op een felle
wijze, als slechts denkbaar is in een land,
hetwelk feitelijk staat onder gewapende
dictatuur. Men kan hiervan in ons
blad verder alles lezen. Hitier zelf
is bij nacht van West- naar Zuid-
Duitschland gevlogen en heeft de politieke
O-Weeërs, waarvan sommigen daarbij de
zedelijke normen gansch en al uit het oog
hadden verloren, in hun kazematten be
sprongen en met één slag een eind gemaakt
aan hun publiek bestaan. Een aantal is
daarbij gefusilleerd en over anderen zal het
vonnis nog worden gesproken. Von Schlei
cher. de intrigant, is gedood in zijn huis.
Wat zullen nu de gevolgen zijn? Natuur
lijk is dit niet precies te zeggen. Of de po
sitie van Hitler in het buitenland sterk ge
schokt zal worden door wat aan den dag
kwam, moet afgewacht worden. Voor wat
Duitschland betreft, gelooven wij, dat er
vooralsnog geen sprake van is, dat zijn po
sitie zwakker is geworden. Integendeel,
de gezond-denkende deelen van
het Duitsche volk, zijn hem dank
baar. De krans om zijn hoofd, als zijnde
de man van de daad en van durf, en die
niemand ontziet, zal vergroot worden. In
onze oogen blijft de fout, dat hij hier te
lang ontzien heeft.
Er bestaat méér kans, dat de nationaal-
socialistische partij straks zeker niet
direct innerlijk sterker zal komen te
staan. Afsnijden van ziekelijke, onzedelijk-
aangelegde, eer- en praalzuchtige elementen,
kan op zichzelf geen schade doen.
De partij van Hitler is meermalen opge
schrikt door opstanden van ontevreden ele-
menten, .van bolsjewistischen aard vooral.
Wij noemen de gevallen van Stennes, van
Otto Strasser en van Gregor Strasser. Steeds
werd toen beweerd, dat dit schadelijke ge
volgen zou hebben. Hitiers macht heeft er
niet het minst onder geleden. Integendeel.
Men kan ervan lezen in het boek „Het
Duitsche Nationaal-Socialisme" van Diémer.
Het is duidelijk, dat I-Iitler steeds meel
den rechtschen kant gaat aanhouden. Bij de
zuivering, welke nog wel lang niet aan het
eind zal zijn, zal dit wei verder blijken. De
dwang, door S.A.-1 eiders op het volk uit
geoefend, zal, mag gehoopt worden, vermin
deren. Dit zal een zwaar proces kunnen
worden. Hoe meer men erin slaagt, de
werkloosheid te overwinnen, hoe gemakke
lijker dit zal gaan.
Ook bestaat er een hoop, dat de op de
Kerk uitgeoefende dwang geringer zal wor
den. Een klein voorteeken zien wij hierin,
dat de onderhandelingèn met de Roomsche
kerkelijke vertegenwoordigers vrij vlot
schijnen te verloopen. Komt hier een bevre
digende oplossing, dan zullen demoei-
lijkheden in de Evangelische
Kerken ook niet in dezelfd
mate kunnen blijven aanhou
den! Dat geve God spoedig, zeer
spoedig! Over de kerkelijke- en
jeugdvraagstukken hopen wij
binnen niet te langen tijd be
schouwingen te kunnen geven,
steunend op hernieuwd per
soonlijk onderzoek.
Opmerkenswaardig is nog, dat thans
naast elkander staan ter bescherming van
het staatsgezag de Rijksweer, eenmaal de
macht van Von Schleicher; de politie, en
ook de S.S. De S.S. is, als wij nog even
willen herinneren, de afkorting voor
Schutzstaffel, en wordt gevormd door
uitgekozenen uit de S.A. (óf Sturm-Abtei-
lung), die meest ter persoonlijke beschik
king staan van de leiders. Door hun buiten
gewone kwaliteiten van trouw, ontwikke
ling, discipline en beschaafdheid, hebben zij
de aandacht op zich gevestigd. Zij herinne
ren aan de pretorianen uit den tijd der
Romeinsche keizers.
Uit dit ovqrzicht valt voldoende te lezen,
hoe wij den ernst der jongste gebeurtenis
sen in Duitschland inzien, doch wij meenen
voorloopig de gedachte te moeten terug
dringen, alsof er sprake zou zijn van om
zetting van het huidige gezag, afgezien van
de vraag, of dit voor Europa thans ge-
wenscht zou, zijn. Elke geheel nieuwe
staatsregeling maakt soortgelijke schokken
mee. Mussolini heeft het ondervonden, en
de communistische Russische staat niet
minder. Daar is Trotzki uitgebannen en
andere zeer vooraanstaanden. Het heeft
geen blijvend gevolg gehad, anders dan in
den zin van sterker aaneensluiting der cen
trale gezagsdragers.
Stafchef Rijksminister Roehm en zeven
andere S. A,-leiders gefusilleerd
Generaal Von Schleicher bij verzet
tegen zijn arrestatie dood geschoten
Hitier heeft Zaterdag in den
vroegen morgen persoonlijk in het
hoofdkwartier van de S.A. te
München, waar tegen zijn opper-
leiding werd samengespannen en
bovendien corruptie en zedelooze
toestanden heerschten, ingegrepen.
De stafchef der S.A., Roehm,
werd afgezet, uit de partij gezet en
gevangen genomen, evenals een
aantal van zijn complot-genooten.
Zeven S.A.-leiders zijn gefusil
leerd.
Zondagmiddag is ook Roehm
gefusilleerd.
Te Berlijn werden eveneens
arrestaties uitgevoerd, onder lei
ding van Goering.
Generaal Von Schleicher, de
vroegere rijkskanselier, werd bij
verzet tegen zijn arrestatie, dood
geschoten.
Hitier heeft Lutze tot 'chef der
S.A. benoemd in de plaats van
Roehm.
0FFICIEELE MEDEDEELINGEN
De uitstooting van Roehm.
Zaterdag j.l. deelde de Rijksper&dienst het
volgende besluit van. Hditler mede;
„Ik he(b met ingang van heden den
chef van den staf Roehm van zijn func
tie ontheven en uit de partij en de S.A
pergroepsleider Lutze.
SA-leider en SA-mannen, die mijn
Ibevelen niet nakomen en daarmee in
strijd handelen, worden uit de partij
en SA verwijderd en eventueel in
hechtenis genomen en gevonnist.
ADOLF HITLER,
Opperste ledder van de SA^
leider van de N.S.D.A.P"
De beschuldiging.
Het Duitsche Nieuwsbureau ontleent aan
een verklaring van den Rijkspersdienst, dat
eenige vooraanstaande leden van de
N.S.DAP getracht hebben, zoowel tusschen
do Stalen Helm en de S.A., als tusschen
de' S.A. en den staat een spanning te ver
rekken, om een nieuwe omwenteling tot
stand te brengen.
Gebleken is dat deze pogingen zijn mis
lukt.
De ohef van den staf Roehm, die, naar
thans blijkt, niet slechts van deze nieuwe
putschpoging op de hoogte is geweest, maar
haar zelf heeft bevorderd, is ongetwijfeld de
meest schuldige.
Zijn bekende ongelukkige en onverkwik
kelijke neigingen moesten er toe ieiden,
dat de leider van de beweging den opper
sten leider van de SA zelf zijn
heden ontnemen moest.
Rijksminister ERNST RöHMM
generaals onderhandeld. Hij vergenoeg
de zdch er niet mee, te Berlijn met voor
aanstaande persoonlijkheden in onder
handeling te treden, maar hij had ook
betrekkingen, eveneens buiten weten
van den leider, met een buitenlandsche
mogendheid, resp. de vertegenwoordi
ging daarvan.
Hitler, die van dit alles op de hoogte
gesteld is, heeft zijn reis langs de werk
kampen aan den Rijn afgebroken en is per
vliegtuig naar Munchen gevlogen, om daar
den toestaaid plaatselijk in oogenschouw te
nemen en de aanhouding van de zwaarst
verdachte leiders te gelasten.
De leider had vannacht nog bespr
gen met verscheidene vooraanstaande per
sonen van de partij en de SA Alles is on
dernomen, om alle pogingen tot .verzet in
de kiem te smoren.
Generaal VON SCHLEICHER
rijkskanselier en rijksminister van weer
baarheid, gedood is bij een poging tot
arrestatie.
Hij bevond zdch in ben sanatorium in:
de buurt van Berlijn. Toen men hem
wilde arresteeren, greep hij naar zijn
revolver, wat een wisseling van schoten
met de politie ten gevolge had. Mevr.
von Schled-cher, die zich tusschen haar
man en de politie stortte, werd .eveneens
gedood.
Het Duitsche Nieuwsbureau meldt den
dood van von Schleicher met de inleiding,
dut in de laatste weken was vastgesteld,
dat von Schleicher staatsgevaarlijke verbin
dingen onderhield met staatsvijandige krin
gen van de S.A.-leiding en met buitenland
sche mogendheden. Daardoor was komen
vast te staan, dat hij in woord en daad te
gen den staat en zijn leiding opgetreden
was. Dit feit maakte zijn arrestatie in sa
menhang met .de huidige zuiveringsactie
noodzakelijk.
Terechtstelling van zeven
samenzweerders.
De Rijkspersafdeeldng der N.S.D.A.P
maakt hekend:
In verband met de ontdekking van het
complot zijn zeven S.A.-leiders doodgescho
ten nl. oppergroepsleider August Schneid
h u b e r, Munchen; oppergroepsleider Ed
mund Heines, Silezië; groepsleider Karl
Ernst, Berlijn; groepsleider Schmidt,
standaardleider graaf Spreti, Munchen;
groepsleider Hayn, Saksen, en groepslei
der von Haydebreck, Pommeren.
OOK ROEHM DOODGESCHOTEN.
Zondag liep te Munchen het gerucht, dat
de nitgestooten SA-chef Roehm zelfmoord
heeft gepleegd.
Later echter is bekend geworden,
dat Roehm Zondagmiddag is gefusil
leerd.
Hij zou tevoren rekenschap van zijn da
den hebben afgelegd en hebben geweigerd
van de hem geboden gelegenheid om zelf
moord te plegen gebruik te maken;
ADOLF HITLER
Geruchten.
Er moeten Zondagmorgen ook nog enkele
politie-officieren zijn doodgeschoten.
Ook doet te Berlijn het gerucht de ronde,
dan Von Papen zou zijn gearresteerd of
althans worden bewaakt in zijn apartemen-
ten. Verder loopt het gerucht nog, dat twee
van zijn assistenten zelfmoord hebben ge
pleegd.
Anderen vertellen, dat Goering Von Pa
pen als vicé-kanselier zal opvolgen.
In verband met Von Schleicher wordt be
weerd, dat de generaal door middel van
den industrieel Rechberg met Frankrijk
zou hebben geintrigeerd. Rechberg wordt
gezocht, evenals generaal Von Hammer-
stein, die mee geintrigeerd zou hebben.
De Nat'.-Soc. Korrespondenz bevat een
ooggetuigeverslag van Hitiers actie te Mijn-
chen:
Zoo spoedig Hitler de tijdingen over
in de laatste dagen in de beweging gesm
complotten ontving, besloot hij te handelen
en soherp op te treden. Terwijl hij in
vertoefde en in de West-Duitsche gouwen
de arbeiderskampen bezichtigde, om naar
buiten den indruk te wekkeiv^yan absolute
rust, werd het plan om een gttmdige reini
ging te houden in alle bijzonderheden vast-
Hitler zelf leidde de actie en uitte den
wensch zelf tegenover de muiters op te tre
den en rekenschap van hen te vragen.
Ofsohoon Hitier gedurende eenige dagen
bijna zonder nachtrust was geweest, gaf hij
des nachts om 2 uur in Godesburg het be
vel tot den start van zijn vliegtuig naar
München.
Toen<ïe leader tegen i uur in den
morgen op het vliegveld te München
landde, kreeg hij de tijding dat de Mün-
chener SA gedurende den nacht door
haar leiders gealarmeerd was, onder het
leugenaohtig parool: De Führer is tegen
ons, de Rijksiweer is tegen ons, S.A-
mannen naar buiten op straat.
De Beiersche minister van birmenlandsche
zaken, Wagener, had reeds uit eigen bewe
ging Obergruppenführer Schneddhuber en
Gnuippenführer Schmidt, het hevel gegeven
hun mannen weer naar huis te sturen, aan
welk hevel zij echter geen gehoor gav
Terwijl Hitler van het vliegveld naar het
ministerie van binnenlandsche zaken ging,
waren nog de laatste resten van de bedro-
en naai- huis trekkende SA-groepen te
zien.
Op het ministerie werden Schneidhuber
Schmidt in tegenwoordigheid, van den
Führer gearresteerd. Hitler, die hen alleen
tegemoettrok, trok de onderscheidingstee-
kenen van hun SA-uniformen.
Met klein gevolg ging Hitter hierop naar
ad Wiessee, waar zich Roehm bevond. In
het landhuis, waarin Roehm woonde, bracht
ook Heines den nacht door. Hitier betrad
direct met zijn begeleiders bet huis.
Roehm werd in zijn kapkamer door
Hitier persoonlijk gearresteerd. Zonder een
woord tc spreken en zonder tegenstand te
bieden, liet hij zich arresteeren.
Heines werd in de nabijgelegen slaapka-
er aangetroffen, waar hij zich in zeer
comproraitteerend gezelschap bevond.
Behalve Roehm werd ook het grootste
deel van zijn staf gearresteerd. De staf-
wacht, die te S uur werd afgelost, onder
wierp zich onmiddellijk aan de bevelen
van Hitier. Na het transport der arrestan
ten begaf zich de Führer naar Munchen
terug, om ook daar eenige S.A.-leiders te
arresteeren. Ook op het Oosterstation te
Munchen werden verschillende personen,
die met den trein aankwamen, gearresteerd'
De Führer sprak de verzamelde S.A.-leiders
:1 het Bruine huis toe.
Toespraak van Hitier tot de
SA-leiders te München.
Aan de verzamelde SA-leiders deelde
Hitler mede, dat Roehm c.s. getracht had
den een wig te drijven tusschen SA en
partij eenerzijds en S.A. cn volk anderzijds
en dat Roehm daartoe in verbinding w*as
getreden met generaal van Schleicher en
verscheidene obscure personen. Een oprui
ming in dien Augiu&stal kon niet vermeden
of uitgesteld worden. „Daarom" aldus
Hitier ..heb ik mijn reis door Wesüulen
afgebroken en ben met minister Goebbels
persoonlijk naar Wiessee gegaan, waar ik;
Roehm en zijn staf heb aangetroffen in ge
zelschap van een bende schandknapen en ia
houdingen en bij daden die zelfs het laatste
spoor van medelijden moeeten verstikken*
Zij zijn allen ter plaatse gevangen genomen
en uit al hun ambten ontzet
Op hetzelfde oogenblik heb ik generaal
Goering last gegeven het luxueuse hoofd*
kwartier der S.A. te Berlijn, -waar zich den
zelfde tooneelen moeten hebben afgespeeld,
en waar per maand alleen 30.000 mark voor
zwelgpartijen werd uitgegeven, te sluiters
en uit te roeien.
Ik heb groepleider Lutze in Roehm's
plaats tot leider van de SA benoemd eiï
heim den volgenden brief geschreven:
Waarde Lutze,
De denkbaar ergste 'zedelijke en poli
tieke misslagen hebben mij genoodzaakt'
Roehm onmiddellijk uit al zijn ambten:
en uit de partij te zetten. Gij hebt ra al
de jaren die ik u ken voorbeeldig gedra
gen en ik benoem u in zijn plaats tot
yiCTOR LUTZE
leider van mijn S.A. in de vaste over
tuiging dat gij mij zult helpen uit de
S.A te maken het instrument dat de
natie noodig heeft, en dat den nieuwen
Duitschen mensch moet voimen. Onge
hoorzame, ziekelijke en onsociale elemen1
Voornaamste Nieuws.
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
Hitier grijpt onverwacht met sterke
hand in en vernietigt een complot in de
hoofdleiding der S.A. Roehm, de staf*
chef en zeven andere S.A.-leiders gefu*
silleerd. Generaal .Von Schleicher, die
mede samenspande, werd bij zijn arresta
tie gedood.
Blz. 2
Aanstaande overeenstemming tusschen den
Duitschen Staat ,en de jr. kath. kerk wordt aaru
gekondigd. j
De Poolschc non-stopvlucht Amcrika-Warschati
mislukt. Noodlandingen in Frankrijk cn Duitsch-:
land.
Blz. 3
Vergadering van de Vereen, voor Chr. Builen*
gewoon Onderwijs.
Geruchten over verdere verlaging der Indische
pensioenen.
Blz. 7
Wijzigingen 'der Winkelsluitingswet.
Klankfilmen. De hel van het legioen ;ontvlucht.
Blz. S
Verschenen is het Rapport der Staatscommissie
'er aansluiting Hoog er cn Middelbaar Onderval
Dc cijfers van de Nederlandschc Spo*"-w<-v-
in 1933; dc Staat moet meer don f 2S.jdt'
Het maandoverzicht van de Naf*ken vari
Bank tc New York meldt een bc!erW^Vitius"
terug in dc Vercenigdc Staten op jver'van het
Juni-cijfers. beleedi*intr
het Laatste
Blz. 10 sftraT veroor-