ZATERDAG 19 MEI 1934
TWEEDE BLAD PAG. 5
De wijziging der Winkelsluitingswet
Land- en Tuinbouw.
TWEEDE KAMER
MINISTER COLIJN WEIGERT DE VERRUIMING DER
ZONDAGSSLUITING TE BEHANDELEN De Kamer
vraagt beraad Half Juni een nieuwe Minister van
Economische Zaken
Vergadering van IS Mei 193-4.
OVERZICHT
De behandeling van de z.g. technische
wijziging der Winkelsluitingswet is op
nieuw gestrand, dank zij de standvastig
heid van minister Colijn en tengevolge van
een 'niet zeer fraaie poging van degenen,
die probeeren wilden met. de technische
herziening meteen de tijdelijke verruiming
der verkoopmogelijkheid voor consumptie
winkels op Zondag van 4 tot 6 uur in de
wacht te slepen.
Dr. Colijn verklaarde n.l. in een korte
rede, die onder diepe, op het laatst bijna
benauwende stil/ce zonder eenige inter
ruptie of gejoqi werd aangehoord, dat hij
weigerde cIq technische herziening te be
handelen, als men deze denatureeren wil
door er r/ieteen de verruiming der verkoop-
mogelijkheid op Zondag per amendement in
te brengen. Hij acht dit laatste in strijd
met de verklaring van het Kabinet, dat
principieele verschillen niet zouden worden
toegespitst.
Dat was volkomen duidelijke taal en
werd door de Kamer ten volle begrepen. Zij,
die weer teveel trachtten te bereiken,
schrokken er min of meer van. want nu
kwam ook hetgeen wèl te bereiken was, op
losse schroeven te staan. De belangen van
den middenstand waren door hen slecht ge
diend.
Te scherper viel daarop het licht,, omdat
uit de rede van Dr. Colijn onomstootelijk
bleek, dat de indiener van het amendement
betreffende de verruiming van de verkoop-
gelegenheid op Zondag, de R.K. heer Teu-
lings, van te voren wist, dat de minister er
niet in zou bewilligen, dat hem iets zou
worden opgedrongen, waartegen hij van
meet af persoonlijk principieel bezwaar had.
De heer Teulings sloeg wat we ten
zeerste betreuren, een naar figuur. Hij
kwam zoo'n beetje als politieke slimineling
te kijk te staan, die door niet al te rechtuit
te zijn een politiek kansje wilde trachten te
benutten.
Hoe is het gegaan met die z.g. crisisrege
ling voor den Zondag?
Minister Colijn heeft het precies gezegd.
Toen het ontwerp in den ministerraad
kwam, heeft de minister-president onmid
dellijk verklaard, dat hij er principiecle be
zwaren tegen had en het ook in strijd acht
te met de Kabinetsverklaring. Toen is de
zaak in een volgende ministerraad, waar
Dr. Colijn wegens ongesteldheid niet aan
wezig was, opnieuw behandeld en werd
we mogen aannemen met meerderheid van
stemmen besloten om haar door te laten
gaan. Terstond is toen en we kunnen
dat allerminst fraai vinden door een
persbericht openbaar gemaakt, dat het wets
ontwerp in aantocht was.
Daarmee was, zoo verklaarde Dr. Colijn,
de weg om de vraag in verband met de Ka
binetsverklaring tot een oplossing te bren
gen, afgesneden. Er ware dit dilemma ge
weest: of de minister van Economische Za
ken ware afgetreden, indien hij het op dit
punt verloren had en zijn standpunt nie*
kon herzien, of wel de minister-president
had zich teruggetrokken,
i Nu het onmogelijk was geworden een
principieele beslissing te verkrijgen, schoot
voor mij slechts uver, aldus de minister, om
mij passief tij de gevallen beslissing neer
te leggep, Echter kon men niet van mij
vorderen om als minister van Economische
Zaken ad interim actief te worden en te
verdedigen wat voor mij principieel niet te
aanvaarden was.
Verzocht is toen de beide wetsontwerpen
van de agenda af te voeren. Dat geschiedde.
Echter kwam de technische herziening et-
op 3 Mei weer op, nadat op 2 Mei met 53
tegen 40 stemmen besloten was 't initiatief
voorstel van Dr. Vos aan de agenda toe te
yoegen.
De suggestie voor het besluit van 3 Mei
was uitgegaan van den heer Teulings, na
dat dezen bij informatie, gebleken was, dat
minister tegen de behandeling van de
zeer eenvoudige technische herziening,
waarbij niet veel gesproken behoefde te
worden, geen bezwaar had.
Er zullen wel amendementen komen, had
de heer Teulings gezegd. Dat was rniet zoo
erg, had de minister geantwoord, als daar
van maar niet de bedoeling is in de wet te
jincorporeeren wat voor mij onaannemelijk is.
De heer Teulings was natuurlijk van
meet af voornemens om amendementen in
itc dienen, die den inhoud van de noodrege-
ling bedoelden te brengen in de technische
herziening. Dit voornemen was op zich zelf
al een ongepast slimmigheidje na de yoor-
[geschiedenis van het besluit van 3 Mei. De
uitvoering van het voornemen is echter
naar het ons. wil voorkomen, politiek niet
zeer behoorlijk te noemen, na het gesprek,
dat de heer Teulings met minister Colijn
had. Of dacht hij dat deze wel bakzeil zou
halen, als R.K., soc.-dem., vrijz.-dem., libera
len en. communisten zich voor zijn amende
ment zouden uitspreken? Hij weet, dan nu,
dat hij zich vergist en teveruj, dat hij den
middenstand in nood geen dienst bewezen
heeft.
Waarom niet wat geduld betoond? De
technische herziening was zonder moeite
binnen te halen geweest en over een weck
of vier zou er zeer waarschijnlijk een nieu
we minister van Economische Zaken ge
weest zijn met wien over andere midden-
'standsmoeilijkheden had kunnen worden
overlegd.
Met mij, zoo ongeveer besloot Dr. Colijn,
valt over verruiming der Zondagssluiting
niet te praten; ik wensch er geen verant
woordelijkheid voor te dragen. Mocht de
Kamer meeoen de desbetreffende amende
menten toch te moeten aannemen, dan ben
ik niet bereid de behandeling van dit wets
ontwerp voort te zetten.
Dit kloeke woord maakte grooten indruk
en zal ongetwijfeld onder ons volk goeden
weerklank vinden. En waarlijk niet alleen
in den engen kring onzer naaste geestver
wanten.
Immers de verruiming van de verkoop
mogelijkheid op Zondag zou voor duizenden
uiot-wïnkeliers nieuwen of meer Zondags-
arbeid betcekenen. Moreel, sociaal en econo
misch is het gaan in deze richting te ver-
oordeelen.
Op het debat zelf, dat duidelijk aantoon
de, hoezeer deze kwestie van principieelen
aard is, gaan we thans niet diep in.
De bestrijding der 6 uur door de heeren
Smeenk en Snoeck Henkemans werd door
hun tegenstanders niet weerlegd. Onder de
voorstanders der verruiming waren wonder
lijke combinaties op te merken. Het acht
uren-lied voor den Zondag zongen de hee
ren de Visser, Sneevliet, Vos en... Westerman,
de» iversobeningsprediker van den vorigen
dag! Voor 6 uur pleitten R.K. en soc.-dem.,
welke laatsten daarmee hun verleden ver
gaten en de belangen van vele duizenden
ai«beiders opofferden aan hun jonge, zeer
opportunistische middenstandspolitiek, die
den middenstand geen wezenlijke baat zou
brengen.
De poging van den heer v. Poll om te
doen begrijpen, dat de 6 uur door de R.K.
slechts als tijdelijke» maatregel worden
aanvaard en zij meonen daarmee niet prin
cipieel de christelijke Zondagsgedachte aan
te tasten, achten we meer goed bedoeld dan
geslaagd.
Men begrijpt, dat de Kamer door de ver
klaring van minister Colijn voor een groote
moeilijkheid geplaatst werd. Verder praten
had geen zin. Eenige tijd van beraad was
wel uoodig en toen daartoe liet verzoek
werd gedaan, was de voorzitter onmiddel
lijk bereid dat toe te staan.
Tot a.s. Donderdag 1 uur ging de Kamer
uiteen.
VERSLAG
Wijziging der Winkelsluitingswet
wijzi-
Voortgezet werd de behandeling
ging der Winkelsluitingswet.
De heer BOON (lib.) verwonderde zich. dat 't
verschaffen van meer werkgelegenheid aan tien
duizenden menschen. waarmee geen cent is ge
moeid, anderhalf jaar moest wachten eer ze in
bespreking kon komen.
Na de lptgevallen van de Wlnkelslultlngsvoor
stellen te hebben nagegaan, werd er aan her
innerd, dat minister Verschuur* verklaard had.
dat het heele Kabinet achter zün voorstel stond
om. met het oog op de crisis. Zondags de ver-
koopgelegenheid te verruimen. Minister Colijn
weigerde echter dit ontwerp te verdedigen,
maar was wel bereid dc technische herziening
af to doen.
Getracht zal nu worden om door amendeering
het noodwetje van minister Verschuur in de
technische herziening op te nemen. IMool is dat
niet, maar onmogelijk Is het toch ook niet.
De omzet van den middenstand op de Zonda
gen Is belangrijk achteruitgegaan. Verruiming
van verkoopgelegenheid is daarom gemotiveerd.
We hadden geen principeeie Zondagssluiting.
Wie vier uur open zijn op Zondag tolereert, kan
princlpeel 'tegen zc-s uur geen bezwaar maken.
De gewepschte uitbreiding zal slechts golden
voor den duur der buitengewune omstandig
heden.
Alle groepen in de Kamer willen de Zondags
rust zooveel mogelijk handhaven, maar men
inoet rekenen met de moeilijke omstandigheden
van den middenstand. Daarom zal de Kamer
goed doen het amendement-.Teulings, dat de 4
uur voor den Zondag op 6 uur brengt, aan 'te
nemen.
De heer SNOECK HENKEMANS (c-li.) be
streed do verruiming van de verkoopgelegen
heid cp Zondag.
Daardoor wordt de waarde van den Christelij-
ken Zondag aangetast, maar ook de zedelijko
beteekenis van den wekelijkschen rustdag. Daar
mee kunnen de chr.-hist. niet meegaan.
De wet houdt reeds in ruime mate rekening
met de behoeften van het leven op Zondag. En
nu wil men niet alleen het aantal verkoopuren
uitbreiden, maar ook liet aantal winkels, dat
open mag zijn. Dat beteekent voor velen nieu
wen of langeren Zondagsarbeld. Wordt het zes
of acht uur open zijn op Zondag, dan is van
Zondagsrust geen sprake. Dat treft niet alleen
de winkeliers, maar ook allerlei personeel.
De vermindering van omzet op Zondag is niet
uitsluitend gevolg van de Zondagssluiting. Men
wil nu bepaalde menschep helpen, maar ont
neemt daardoor aan anderen een deel van hun
omzet op werkdagen. Met den maatregel, die
uitlokt tot allorf-i weelde-ui'tgaven, gaan we In
tegen den versoberingselscb van dezen t(jd.
De Kamer en de minister mogen zich tegen
den aandrang, die Is geoefend, blijden verzetten.
De heer SMEENK (a.r.) had ook tegen de
technische herziening der Winkelsluitingswet
geen bezwaar. Maar de grens moe't dan ook
niet worden overschreden. Dat geschiedt wel
door verschillende amendementen en aan die
amendementen zullen de anti-rev. hun stem niet
geven
De agitatie van een deel van den midden
stand tegen de Winkelsluitingswet ziét voorbij,
dat hun getoep om vrijheid voor anderen ar-
heldsdwang beteekent. Dat hebben de liberalen
nooit begrepen en begrijpen ze nog niet.
De winkelsluitingswet is voor vele midden
standers een bevrijding geweest Ons volk heeft
er zich ook aan aangepast. Voor gezinnen van
winkeliers, filiaalhouders en bedienden is de
wet een zegen geweest. Ook is de meerdere Zon
dagsrust moreel en sociaal van groote beteeke
nis geweest.
Het verzet tegen de Zondagssluiting is ge
voerd onder leiding van de firma Jamin, die nu
niet bepaald uitblinkt door haar sociale opvat
tingen.
De crisis ls oorzaak van verminderd winkel-
debiet. Men verwacht nu verbetering van meer
verkoopuren op Zondag, maar dat beteekent, dat
aan anderen, die op Zondag sluiten, debiet ont
nomen wordt en economisch onnut'te uitgaven
op ruimer schaal zullen kunnen worden gedaan.
Ook In R.K. kring is or verzet tegen meer
verkoopurèn op Zondag.
Verder gaan dan een teohnlsohe herziening
gaat tegen de kablne'tsverklarlng in. Daarom
verzetten de anti-rev. zich tegen alles, dat ver
der gaat. zooó-ls mét het nood wet jc-Verschuur
het geval fa. Het verscherpt principieele tegen
stellingen en is een inbreuk op principes, waar
aan de anti-rev. groote waarde hechten.
Voor den crisisnood kan een maatregel, die
een aantasting ls van Gods geboden, nooit ten
zegen zijn.
He't doorzetten van gedane voorstellen late
men achterwege. Wlc prijs «stelt op het voort
zetter. van den zegenrUkcn arbeid van dit Kabi
net. drijve geen maatregelen door, waartegen
een groot deel der rechterzijde principieel be
zwaar heeft.
De heer TEULINGS (r.k.) betreurde allerlei
onwaardigs, dat rondom de winkelsluitingswet
la gebeurd en ook. dat minister C'olün gewei
gerd had 't noodwetje-Verschuur te behandelen.
Het inltiatief-voorstel-Vos was tot mislukking
gedoemd. Er ls door de ingediende amendemen
ten nu een poging gedaan om tot positief re
sultaat te komen.
De moeilijkheden van den middenstand in de
bedrijven van consumptieartikelen zün groot
Daar moet mee. gerekend met handhaving van
de groote lijnen van de Winkelsluitingswet
Do nood dwingt om eenig soulaas te bieden
en tijdelijk moet daartoe de verkoop op Zondag
Koning George en de Koningin arriveerden
worden opgewacht door een Schotsche een
aan Olympia te Londen ter opening en bijwoning van de koninklijke legerfcesten en
garde.
feite
maar wordt beslist door economische
Met alle respect voor de meening van hen,
die een strenge opvatting der Zondagsrust voor
staan, meent de hoer Teulings die zulk *een
opvatting in principe deelt toch ook met de
elschen der practllk te moeten rekenen. Het
gaat hier om een meenlngsverschil en om feite
lijke omstardighedon on toegespitste crisismoei
rijkheden. die buiten de Kabinetsverklaiing om
gaan. Het gah't om noodgevallen, die tlldolijke
en beperkte tegemoetkoming rechtvaardigen.
De daartoe ingediende amendementen blijven
binnen het kader der technische wijziging.
Laat de minister het resultaat van het parle
mentair overleg aanvaarden.
De heer LINGBEEK (h.g.s.) wees op de be
teekenis van de Zondagsrust De voorgestelde
uitbreiding van den Zondagsverkoop tast Gods
gebod aan: thans zal moéten blijken in hoever
op de R.K. valt te rekenon als hun belangen ei
niet bü betrokken zün.
Ook voor uitbreiding van de verkoopuren op
Zondag voor Joodsche winkeliers Is de heer
Lingbeek niet te vinden.
De heer DROP (s.d.j merkte op. dat in do
"tukken, door minister Verschuur is verklaard,
dat het heele Kabinet achter zün noodwetje
staat, maar nu komt uit een deel der rechter
zijde verzet en acht men het noodwetje in strijd
met den principeelen Godsvrede.
Wat de liberalen mét de Winkelsluiting wil
len is een ondermünen der wet.
Met de Winkelsluitingswet is een groot
goed voor ons volk verkregen. Met de Zondags
heiliging hebben we bü het aanhangige wijzi
gingsvoorstel echter niets te maken.
Betreurd werd, dat de Regeering de tijdelijke
afwijking wil laten rusten. De verruiming van
den verkocptUd op Zondag tot zes uur ls een
compensatie voor do crisisomstandigheden, al
zullen de middenstanders daardoor niet uit den
nood geraken. Hel nmendement-Teulings kom't
aan redelijke wensehen tegemoet, maar ten aai:
zien van de sigarenwinkeliers gaat het te ver.
Ook werd betreurd, dat het venten op Zondag
niét nader onder de oogen is gezien.
De heer DE VISSER (comm.) was van oor
deel. dat Invoering van de Winkelsluitingswet
In 1932. midden in crlslstüd. een fout ls ge
weest. Die fout moet hersteld door de catastro
fale werking van de Zondagsslultlng zooveel
mogelllk weg 'te nemen.
De minlgt.er is gezwicht voor principieelen
drang uit z(in omgeving en weigerde het nood
wetje te behandelen. Maar daarmee Jaagt hjj de
kleine winkeliers in de armen van het fascis
me, Deze kwestie heeft met principe niets te
De communistische fractie is bereid tot elke
verruiming, ook acht uur, voor de belangheb
benden mede te werken.
Dr VOS (lib.) betreurde, dat geen crisisrege
ling kon worden behandeld met de bedoeling
leniging te brengen in den oogenblikkelijken
nood van bepaalde groepen van middenstanders.
Zou het noodwetje nog geruimen tijd buiten
behandeling blüven, dan zal door amendeering
getracht moeten worden de „ln hoofdzaak" tech
nische herziening aan te vullen met den Inhoud
van het noodwetje
Het technische ontwerp brengt den midden
stand geen uitkomst. De Winkelsluitingswet
wordt op allerlei wijzen ontdoken, o.a. door de
automaten c-n op tal van plaatsen word't ze niet
nageleefd. Ethisch en moreel is dat een kwaad.
Verandering en verruiming der wet 1.% noodig.
Crisis en wet hebben het den middenstand
heel moeilijk gemaakt en in dien nood moet
verlich ting worden gebracht De verruiming van
den Znndagsverkoop kon daartoe dienen. Deze
maatregel zal geenszins uitlokken tot econo
misch niet-nuttige uitgaven. Zulke uitgaven
ziin er toch aan cinema's, voetbalwedstrijden en-
De verruiming voor de Joodsche winkeliers
ls uit godsdienstig oogpunt van belang. Men
moet hen niet verplichten twee dagen niet te
verknopen. Er zijn grenzen aan godsdienstige
en flr.ancieele mogeliikheden.
De heer WESTERMAN (nat. herstel) meende
dat indertijd bestrüders van den avondverkoop
i btstrpcers van den Zondagsverkoop tot een
rblntenls zjjn gekomen, waaraan het bestaan
'n duizenden winkeliers ls opgeofferd. ZJ zijn
door de mirdc-rlieid van het volk. die de Zon
dagsrust a outrance voorstaat, voor een doel
m hun broodwinning beroofd.
De technische herziening helpt dc winkeliers
et en met de Zondagsrustargumenten gaan ze
snel naar den ondergang. Ten aanzien van deze
zaak onderschrijft de heer Westerman het be
toog van den heer de Visser volledig. De grootst
mogelijke vrijheid moet aan de winkeliers wor
den hergeven.
De heer SNEEVLIET (r.s.p) was van meening
dat de Zondagsslultlng plotseling is geworden
tot de kern van het ln behandeling zijnde wets
ontwerp. dat er echter nle'ts mee te maken
heeft. Zakelijk stond de heer Sneevliet voorts
op hei 8-uren-st.a.ndpunt van de heeren Vos.
de Visser en Westorman. De godsdienstige stok
paardjes van de heeren Smeenk en Snoeck Hen
kemans zün hier niet van pas.
De heer v. POLL (r.k.) erkende, da't Zondags
heiliging Gods gebod ls: Zondagsrust is daar
toe middel. Die Zondagsrust is mèhscheUJk éil
ten deele kefkolük voorschrift, maar in toepas-'
sing afhankelijk van practische omstandigheden
Zondagsrust moet gaan „voor zoover mogelük".
sprak het concilie van Laodicea uit. Later is
men aan het preciseeren gegaan.
Hét orthodoxe Jodendom kende strenge sab-
bathsVoorschriftendaar gaat ironie der ge
schiedenis dr. Vos het scherpst tegen in. De
Joodsche sabbathsopvatting is nooit de christe
lijke opvatting geweest. Mét omstandigheden is
steeds gerekend. Nu dc omstandigheden eenige
verruiming van den Zondagsverkoop noodig
maken, is dat in mvertenstemmlng met de prak
tijk. die door de K.K moraal steeds is geleerd.
Met de Zondagsheiliging heeft de Winkelslui
ting niet 'te maken.
De heer ZANDT (s.g.p.) betoogde, dat de Zon
dagsrust ln de Winkelsluitingswet niet rustte
op het gebod Gods, maar op menschellike wille
keur. Dc voorgestelde wilzlglng versterkt Rome's
maeh't. De heeren v. Poll en Teulings verklaar
den, dat ze het in principe met de anti-rev.
eens zijn. Zoo ver is het al gekomen. Elke wü-
zlging der wet wordt verworpen, tenzb deze zou
gelden het langer openstellen op dagen in de
MINISTER COLIJN AAN HET WOORD
Minister Colijn zette uiteen", dat indien
hij had kunnen bevroeden, hij zijn toestem
ming- om dit wetsontwerp te behandelen, dat
het debat voor 95V2 zou omgaan buiten
wat aan de orde is, hij zich nog wel eens
bedacht zou hebben. Er zijn niet meer dan
twee zakelijke opmerkingen gemaakt.
Wat het niet aan de orde zijnde wetsont
werp betreft, wil de minister echter op
sobere wijze iets zeggen.
Wat een gerucht is er gemaakt over éen
omelet!
De tijdelijke vervulling van de vacature in
het kabinet voor den waarnemenden minis
ter met een reeds omvangrijk departement
zeer veel werk.
Binnenkort zal iemand voor de va
cature worden aangezocht. Teneinde
dat met vrucht te kunnen doen, wilde
de minister-'president zich eerst op de
hoogte stellen van het werk aan het
Departement.
Dat was een omvangrijke taa-k. Daarom
moest het minst belangrijke op den achter
grond worden geplaatst. De minister heeft
toen den voorzitter gevraagd, 'beide winkel-
sluitingsontwerpen van de agenda af te
voeren.
Gevraagd is daarna om liet eenvoudige
technische ontwerp te willen afdoen.
De minister heeft dat niet willen weigeren
al had hij het gevoel, dat hij zijn tijd nut
tiger kon besteden.
Maar er is meer.
Persoonlijk heeft de minister be
zwaar om de noodvoorziening te be
handelen, omdat hij deze in strijd
acht met den grondslag van het kabi
net. Voorstellen die tot geschillen van
principieelen aard konden leiden, zou
den achterwege blijven.
Het scherpe delbat over de winkelsluiting
in 1930 en ook dat van hedenmiddag heelt
bewezen dat het goed was voor de samen
werking om met betrekking tot principieele
vraagstukken den status quo te handhaven.
Maar hoe is dit ontwerp er dan gekomen,
zal men vragen?
Bij de eerste bespreking erover in den
ministerraad heeft de minister bezwaar ge
maakt. Toen is de zaak aangehouden. In
een volgende vergadering kon Dr. Colijn
door ongesteldheid niet aanwezig zijn en is
een beslissing gevallen, die onmiddellijk
ruchtbaar werd gemaakt. Daardoor was het
echter onmogelijk geworden om den minis
ter van Economische Zaken van zijn voor
nemen terug te brengen.
Tweeërlei oplossing ware mogelijk ge
weest: of de minister van Economische Za
ken had zich niet kunnen neerleggen bij de
opvatting van den minister-president en
ware dan heengegaan, of de minister-pre
sident zou zijn afgetreden. Zulks ware ech
ter niet in 's lands belang geweest en toen
heeft de minister zich bij de gevallen be
slissing neergelegd. Dat was een passieve
houding. Maar tju moet men niet van mii
verlangen, dat ik dit westontwerpi ook ac
tief ga verdedigen.
Als men nu eerst eens rustig afgewacht
had tot ongeveer half Juni b.v. Als er dan
een nieuwe minister van Economische Za
ken zou zijn geweest, dan zou ik, aldus Dr.
Colijn, niet van gedragslijn veranderd zijn.
De minister is niet overtuigd van de nood
zakelijkheid van de verruiming van de ver-
koopuren op Zondag. Ook niet om economi
sche redenen.
Er is nu een moeilijkheid, die de minis
ter echter niét zal ont.loopen.
Hij is alleen bereid om mee te werken
aan de behandeling der technische her
ziening.
Dat was een compromis
Maar nu moet men niet langs een achter
deur 't noodwetje trachten te incorporeer en
in deze technische herziening en den minis
ter dwingen tot iets waar hij principieel
tegen is.
Men probeert dat door de amendementen
van de heeren Vos en Teulings.
Aan de denaturatie van de techni
sche herziening is de minister niet
bereid mee te werken.
Gebeurt dat. dan ben ik niet bereid
de behandeling van dit wetsontwerp
voort te zetten, zoo besloot Dr. Colijn.
Deze verklaring werd onder groote stilte
'aangehoord. Niemand reageerde er1 metéén
woorcl op.
Replieken
De heer TEULINGS (r.k.) achtte zijn amen
dement niet principieel. Van een achterdeurtje
ia geen sprake.
De Kamer zal een uitspraak moeten doen. ten
einde vast te stellen waar de verantwoordelük-
heid ligt. Zü is grondwettclUk volkomen be
voegd een beslissing' te nemen over de amende-
De heer SMEENK (a.r.) meende, dat na 's
ministers verklaring de consekwentie vóór dc
hand ligt. Men moet in dezen tüd niet aan prin
cipieele zaken raken. Wie in dezen moeilüken
tbd samenwerking wil. moet eigen \vll opzüde
kunnen zetten, wö hebben bv. niet gevraagd
de Winkelsluitingswet tv verscherpen.
De heer VOS (lib.) betreurde het. dat het
standpunt van der. Minister niet eerder bekend
ls geweest. Met dr- crisjsregeling, die het be
langrijkste ls. Komen we nu ln een Impasse. Hü
wenschte uitstel voor beraad, opdat misschien
nog een oplossing kan worden verkregen.
De VOORZITTER was bereid de vergadering
te verdagen, nu hem gebleken was, dat ver
schillende leden nog willen repllceeren.
De M1NISTETJ merkte nog op, dat de heer
Teulings wel rnet hem gesproken had over
amendementen, die komen zouden, maar h(1
wist ook. dat Ik volstrekt afwijzend stond
tegenover den inhoud van een amendement be
treffende de noodvoorziening. Dat was bekend
eer het werd ingediend.
Dc .minister wilde dit nog even zeggen om
niet den minsten twijfel te laten bestaan. Ver
der had hü aan zün woorden niets toe te voegen
De vergadering werd daarna verjiaagd tot a's
Donderdag to 1 uur.
NEDERLANDSCHE UITVOER CONTROLE
BUREAU
Jaarvergadering te Utrecht
Het Nederlandsdhie Uitvoer Controle Bu
reau ap aardappelen, groenten en fruit hield
Vrijdag te Utrecht in het Jaarbeursgebouw
de algemeene vergadering. Bij ontstentenis
van den voorzitter, den lieer Ir. Bonthuis,
werd de vergadering geleid door den direc
teur van het Bureau den heer J. Ivlamer,
die de openingsrede van den heer Bont'huis
las.
Daarin werd opgemerkt dat de belemme
ringen die het vorig jaar voor den export
moesten worden geconstateerd, thans tot
belemmeringen zijn uitgegroeid, waardoor
producent en exporteur in ongekende moei
lijkheden kwamen.
Willen wij exportland blijven, dan is ex
port-controle niet alleen wenschelijk, doch
noodzakelijk Die verplichting kan worden
gebaseerd op. art. 8 der Landbouwuitvoerwet,
en spr. adviseerde aan de betrokken organi
saties met den Minister van Econ. Zaken
overleg te plegen omtrent deze verplichte
controle.
Na het openingswoord volgde het jaarver
slag, waaimit bleek dat thans 80 veilingen
en 97 exporteurs bij het Buerau zijn aange
sloten.
In totaal werden in 1933 afgegeven
548.000 labels.
Het jaarverslag, werd, evenals het finan
cieel verslag goedgekeurd.
Als bestuursleden werden herkozen de
heeren R. Kamstra. C. Wagenaar, beiden te
Rotterdam. Als plaatsvervangend lid werd
wegens bedanken van den heer J. Houtkoo-
per gekozen de heer J. v. As te Rotterdam.
De heer F. V. Valstar, voorzitter van het
Centraal Bureau der Veilingen in Nederland
vestigde de aandacht op de noodzakelijkheid
om meer producten verplichtend onder con
trole te brengen.
Spr. wees op de export-moeilijkheden, en
sprak als zijn meening uit dat de onderhan
delingen met Engeland zeer waarschijnlijk
wel op een contingent zullen uitloopen.
Als Regeeringscomnyssaris is spr. bereid
al het mogelijke te doen dat de Regeering
op korten termijn verschillende tuinbouw
producten onder verplichte controle brengt
De heer Kamstra (Rotterdam) zeide dat
dc bezwaren welke de exporteurs aanvanke
lijk tegen het Üitvocr-C.ontrole Bureau had
den langzamerhand zijn overwonnen gezien
de goede resultaten van de uien-controle.
Verschillende andere sprekers waren
eveneens de meening toegedaan dat alge
meene controle voor de export-producten
noodzakelijk is.
Een en nader zal nader worden overwogen.
De vergadering werd vervolgens gesloten.
HET JUBILEUM VAN DE CENTRALE
LANDBOTJWONDERLINGE
Donderdagavond vond de algemeene leden
vergadering plaat-s van de Landbouw-Onder-
lfngre. aangesloten bü hét Centraal Beheer, die
ditmaal een bijzonder karakter droeg door hei
feit, dat heden het 2 5-jarig jubileum wordt ge
vierd. Namens de regeerlng was de heer Mr.
Wintermans, adjunct-directeur van den land
bouw. ter vergadering aanwezig. De voorzitter,
dc heer K. De Boer Ozn., heette de aanwezigen,
onder wie vele gasten, hartelük welkom. Daar
na begon men aan de afhandeling der agenda.
In na'.olging van de Tulnbouw-Onderlinge be-
slont de vergadering aan H. M. de Koningin
een telegram van hulde te zenden. Na de goed
keuring van de notulen en mededeelingen om
trent de ongevallen in 1933, werden de heeren
G. V. Stroink en H. Meüeringh uls commissaris
en plaatsvervangend commissaris herbenoemd.
Na afhandeling der huishoudelijke zaken nam
oud-minister Dr. T. E. Posthmna, directeur-
president van Centraal Behc-er het woord. Deze
gaf een overzicht .van het werk, dal de Tuin
bouw Onderlinge in den loop van 25 jaar heeft
verricht en schetste de moeilijkheden, die aan
de oprichting der vereeniglng voorafgingen,
maar de grondslagen, die toen werden gelegd
en de rlchtlünen, die werden uitgestippeld,
hebben in de 25 jaar bewezen in liet algemeen
Juist'te zün geweest. De Landbou w-Onderlinge
Is een pionierster geweest op he't gebied van
de vrijwillige ongevallen-verzekering. Daarna'
bracht spreker hulde aan do oprichters en den
voorzitter, die op dezen dag eveneens zü» zil
veren ambtsjubileum viert. Dank zü het werk
van de vereeniglng kan men thans met trotsch
wijzen op het feil, dat ruim 1/3 van de land
arbeiders is georganiseerd. TensloLte bood de
heer Poslhuma den v> orzittor A-en oorkonde en
een gouden medaille aan.
De heer De Boer hield daarna een korte rede,
waarin hij de moeilijkheden, waarin de land
bouw thans verkeert, schetste. Vervolgens voer
de de heer P. Hiemstra, lid van de Tweede
Kamer, namens de gezamenlüke landarbeiders-
bonden, het woord. Hü bracht op hartelüke wij
ze hulde aan het werk van dc Landbouw-On-
derlir.ge.
Tenslotte feliciteerden een aantal sprekers
het bestuur van de jubileerendc vereeniging.
INTERNATIONALE TUINBOUWMARKTEN
Engeland: Er komt thans meer groente op
de markt, waardoor de prijzen achteruitloopen.
Er werd vooral veel meer asperge aangeboden,
doch de kooplust nam merkbaar af. Er is zeer
veel sla: ook tomaten, zoowel Canarische als van
Engelsche herkomst, zijn er in overvloed, zoodat
de prijzen van al deze producten snel omlaag
gaan. Hetzelfde geldt voor komkommers en ra
dijs.
F r a n k r ij k: De eerste kersen zijn versche
nen. Door de groote regenval heeft de oogst wel
wat geleden. Men rekent echter met een overvloe-
digen oogst van abrikozen en perziken. De aard
beiproductie is totnogtoe nog slechts gering. Men
verwacht spoedig grootere productie en betere
kwaliteiten.
Zwitserland: Dc groenteprijzen gaan hard
omlaag, daar ook het land zelf meer materiaal
levert. De toevoer van buitenlandsche groenten
wordt zooveel mogelijk tegengegaan. De georga
niseerde groentehandel is met de producenten in
relatie getreden om een stabiele markt-toestand te
srheppen. Het valt op, dat er in Zwitserland zoo
veel Chileenschc appels op de markt komen, hoe
wel de kwaliteit van dit product verre van te
loven is. Dit hangt echter samen met de vele
industrieopdrachten, die Chili aan Zwitserland
vergaf.
Italië: Het nachtvorstgevaar is voorbij. Het
aardbeiseizoen is in vollen gang: Milaan noteert
6—24 gld. per 50 kg. voor gekweekte aardbeien.
Wilde aardbeien zijn veel duurder. De eerste kas
druiven zijn reeds gearriveerd. Draadlooze snij-
boonen worden reeds vlot verhandeld.
Doos 30 en 60cl. rlh
DE CONSUMPTIEMELKREGELING
^Aanhouden van een Melkboekje vereischt.
Door de Crisis Zuivel Centrale is aan de
melkveehouders, die hun melk op Repee-
ringscontract hebben verkocht, een schrij\en
verzonden, waarin medegedeeld werd, dut
het vorige jaar bleek, dut een goede controle
op de naleving der bepalingen van de Con-
sumptiemelk-regeling niet steeds mogelijk
was, doordat vele veehouders peen aanlee-
kening omtrent de geproduceerde melk en
evenmin van hun afleveringen hielden.
Daarom wordt aan <Je erkenning van het
afgesloten Regeerinsscontract de nadeie
Voorwaarde verbonden, dat een melkboekje
zal worden aangehouden, waarin dagelijks
aanteekening gehouden moet worden van de
hoeveelheid melk, die des morgens en des
avonds in geproduceerd, alsmede van de
afleveringen aan de afnemer. Deze melk-
boekjes worden gratis verstrekt.
Aan de koopers is de verplichting opge
legd, de hoeren wekelijksche afrekening te
verstrekken, welke door den veehouder be
waard moeten worden en met het vorenbe
doelde melkboekje bij eventueel© controle
ter inzage worden overgelegd.
Het niet voldoen aan deze voorwaarde kan
tengevolge hebben, dat liet afgesloten Re-
geeringscontract niet meer als geldig erkend
wordt.
DE RIJKSCONTROLE- EN DE CRISIS..
BOTERMERKEN
Het Crisisbc<ennerk geen garantie
voor kwaliteit.
De Crisis-Zuivel-Centrale vestigt de aandacht
op het navolgende:
Bij het publiek blijkt een misverstand omtrent de
juiste beteekenis van Rljkscontrölebotermerken en
Crisisbotermerken te hebben postgevat.
Het Rijkscontröltbotermerk en het Crisisboter-
merk hebben gemeen, dat zij beide het bewijs zijn
dat aan de bepalingen van de Crisis-Zuivelwet-
1932, die in bepaalde gevalen het aanbrengen van
een merk eischt, voldaan is.
Echter is het Rijkscontrölebotermerk, behalve
dat het een bewijs is. dat aan de bepalingen der
Crisis-Zuivelwet voldaan is, bovendien een kwa
liteitsmerk.
Het garandeert den verbruiker, dat de boter be
reid is door een aangeslotene bij een onder Rijks-
toezicht staand fcotercontrölestation en dat dienten
gevolge de boter hoogstens een vochtgehalte van
151 '2 pet. mag bevatten.
Het Crisisbotermerk geeft geenerlei garantie bc-
betreffende de kwaliteit van de waar.
EEN VARKENSVETMONOPOLIE
Alleen dc Varkensccntralc regelt in- en
uitvoer.
Ingevolge Beschikking van den Minister van
Econ. Zaken. dd. 17 Mei 1934 No. 17613 zal dc
in- en uitvoer van gesmolten varkensvet uitsluitend
kunnen geschieden door de Ned. Varkenscentraie.
die in deze aangelegenheid samenwerkt met de
Crisis-Zuivel-Centrale.
In verband hiermede worden houders van var
kensvet van in Nederland geslachte varkens, die
deze eventueel aan de Nederl. Varkenscentrale
wensehen over tc doen. uitgenoodigd hiervan
schriftelijk mededeeling te doen aan de Crisis-
Zudvel-Ceotrale, Laan van Meerdervoort
84 te 's-Gravenhagc, onder opgave van hoeveel
heid, ligplaats, aard der verpakking en eigenaar.
Bijzonderheden omtrent de overneming zullen
nader worden bekend gemaakt.
PRIJS OVERMELK
De Crisis-Zuivel-Centrale maakt bekend, dat
voor Rotterdam, Delft, Dordrecht, Leiden en Gouda
de prijs der z.g. overmelk voor de week van 20
tot en met 26 Mei 1934 is vastgesteld op ten minste
3,2 (drie en tweetiende) cent per liter.
HET TEVEEL AAN BIGGEN
Wordt verwerkt tot diermeel
Gelljilc reeds eerder is bekend gemaakt, zul
len dioor de Nederlnndsche Varkenscentraie een
aantal biggen worden afgenomen om te voor
komen, dat m de naaste toekom-t een grooter
aanbod van varken® zal plaats vinden dan noo
dig is tot dekking van de behoeften va,n de
binnen la ndsche markt. Het ligt in de bedoeling
deze biggen voorshands tot diermeel te ver
werken. Nadat zal worden nagegaan of een
gedeelte der biggen van dusdanige kwaliteit
zijn, dat deze voor consumptie beschikbaar
gesteld kunnen worden.
OPGAVE VROEGE AARDAPPEL-EXPORT
Cijfers over de laatste vijf Jaar gevraagd
Wegens eventueel e maatregelen, dde ten aan
zien van de vroege aardappelenexport in de
maanden Juni en Juli zullen moeten worden
genomen, wordt dén exporteurs van vroege
aardappelen verzocht, opgaven te verstrekken
van de hoeveelheden vroege aardappel en, welke
door hen voor eigen rekening zi>n geëxporteerd
in de bovengenoemde maanden en ln de laatste
vijf jaren.
Deze opgaven, welke uit een behoorlijk bij
gehouden boekhouding moeten zijn te contro
leereu, moeten wionden verstrekt, gespl/itat naar
de jaren en raa- de oudeisc.i 5lden landen,
waarheen de export heeft plaats gehad.
De ojgaven moeten worden ingezonden bij do
Nederlandsclie groenten, en frultcentrailc, Laan
Copes van Cattenburg 624 Den Haag vóór 1
Juni a-s.
De nieuwe Texetsche veerboot „Dokter Wagemaker", iic na Pinksteren in oehr„ik
worden genomen, mens een proeftocht op i. Mods te RotUrZm?
