DE DOOD VAN KONING ALBERT MAANDAG 19 FEBRUARI 1934 TWEEDE BLAD PAG. 5 BIJ DEN DOOD VAN DEN KONING-SOLDAAT Koning Albert I van België, wiens plotse linge dood de gelieele wereld deed op schrikken, is onder de staatshoofden van zijn tijd een figuur geweest, die aanvanke lijk bijna onopgemerkt zijn weg ging. Toen hij in 1909, als zoon van den broe der van koning Leopold II, die zelf van de rechten op den troon had afgezien, na den dood van zijn oom als koning optrad, was er niets dat hem tot op dat oogenblik on der het volk van België bijzonder populair had gemaakt. Men kende hem nauwelijks In dé schaduw van de groote koningsfiguur van Leopold II bestond er weinig mogelijk heid voor hem op populariteit. Koning Albert heeft die populariteit nochtans verkregen door zijn kloeke hou ding gedurende den wereldoorlog. Tezamen met zijn gemalin, koningin Elizabeth, is hi] bijna voortdurend vlak achter het front ge bleven in het kleine stukje onbezet België dat hun achter de Yzerlinie was overgeble ven. Men denkt zich koning Albert nog al tijd als de dappere, vorst, die niet schroom de zijn soldaten tot in de loopgraven, on der het barsten der granaten en shrapnells, aan te vuren tot dappere verdediging van een vaak schijnbaar verloren zaak. En men weet, dat koningin Elisabeth haar gemaal m dezen moeilijken tijd steeds nabij was: een plichtsgetrouw en dapper paar, dat als zoodanig een eenige plaats in de geschie denis van België zal blijven innemen. Wars van gerucht leefde koning Albert na den oorlog vrijwel teruggetrokken. Met groote toewijding en accuratesse ver zorgde hij de staatszaken in zijn paleis te Brussel. Slechts nu en dan, bij ernstige crises in het parlementaire leven kwam 's konings initiatief aan het licht in een of andere proclamatie, die tot saamwerking aanspoor de, in 's Lands belang. Do grootste lof, die hem als constitutio neel vorst gebracht kon worden is zeker wel de verklaring van den socialistischen leider Vandervelde, dat koning Albert „de ideale belichaming der monarchie" was en die van dien anderen socialist, Kami el Huysmans, dat wanneer België een repu bliek moest zijn, koning Albert nog de aan gewezen leider van den staat had moeten wezen. Inderdaad koning Albert maakte de grootste ernst van zijn koningschap, dat hij „een moeilijk ambacht" achtte en dat hij beoefende in een ingespannen le ven, steeds studeerend ën tevens steeds voeling houdend met de practische vraag stukken van het staatkundig leven. Zoo kreog hij een breeden kijk op het leven en op zijn speciale taak, die hij op een waarlijk voorbeeldige wijze volbracht Reeds in zijn jeugd was koning Albert een hartstochtelijk liefhebber van berg sport. In de Beiersche Alpen leerde hij bij die gelegenheid ook zijn toekomstige ge malin, de Beiersche prinses Elisabeth kennen. Behoefte aan ontspanning in den vorm van bergtochten in zoo groot mogelijke, vrijheid bleef hem ook bij het klimmen der jaren en der staatkundige moelijktie den bij. Die bergbeklianmingssport, die dikwijls persoonlijke moed vereischt, is zijn dood geworden. De man, die in het hoogge bergte menige stoute klimpartij onderno men heeft, heeft bij de val van een lage rots in eigen land zijn leven geëindigd. Dit abrupte levenseind, hoe tragisch ook, past echter volkomen bij het leven van den koning-soldaat. Koning Albert, die ruim 5S jaar oud was, zou juist dit jaar zijn 25-jiarig regeerings- iubileum hebben gevierd. Koning Albert en de taalkwestie Tot de moeilijkste problemen van koning Alberts koningsleven heeft de taalkwestie behoord. Hij ging uit van de meening, dat het samenleven van de Latijnsche en de Ger- maansche stam in België, mits goed ge leid. een zegen voor het land kon zijn. Voorzoóver dat onder de liberale en Waalsche beïnvloeding van zijn omgeving mogelijk was, heeft hij dan ook herhaalde lijk getracht het aanzien van het achter uitgezette Vlaamsche volksdeel te verhoo- gen. Hij leerde Vlaamsch, sprak het -nu en dan, zij het eenigszins georekkig en zocht, contact met de Vlaamsche kopstukken. Dat gebeurde reeds vóór den oorlog en na den oorlog heeft koning Albert deze tactiek zoo spoedig als de omstandigheden het tob lieten, voortgezet. Nog kort geleden heeft hij in zijn paleis te Laeken enkele Vlaam sche letterkundigen ontvangen om zich door hen uit hun nieuwste producten te laten voorlezen. Toen onlangs in de kringen van minis ters en kamerleden de amnestiekwestie ten aanzien van de Vlaamsche activisten dreig de te stranden, heeft cle koning, door per soonlijk, ingrijpen deze teere kwestie uit de sfeer der politiek gerukt, door te eischen, dat deze zaak niet door een politieke maar in een zuiyër juridische commissie behoor de te worden, voorbereid. Tot de kwesties, die koning Albert den laatsten tijd vermoedelijk nog moeilijke uren en dagen hebben bezorgd, moeten ze ker gerekend worden de corruptie-schan dalen onder politie en rechterlijke machi, die korten tijd geleden aan den dag zijn Een andere zaak is zeker ook in hef koninklijk huis, dat nauwe relaties moei hebben met het Belgische groot-kapitaal, niet onopgemerkt voorbijgegaan, n.l. de stemming die onlangs in de Kamer plaats had over het voorstel van den oud-minister Crockaert om een parlementaire commis sie van. onderzoek te benoemen naar den invloed van de groote banken op de ->oli- tiek, ook in verband met de overname van de marken in 1918. De Kamer heeft dat voorstel toen verworpen, hoewel in deskun dige kringen het besef loeft, dat devoor steller niet geheel ongelijk had. Een der eerste foto's van de plek waar Koning Albert om liet leven k.jam. Links ziet men den voet van de rots, welke de Koning trachtte te beklimmen. De witte vlek op de foto luijst de plaats aan, waar het lijk ontdekt werd. Maatregelen, na het overlijden De Senaat en de Kamer in België komen heden in vereenigde vergadering bijeen. De begrafenis is reeds vastgesteld op Donderdag a.s. Het' stoffelijk overschot zal worden bijge zet in de grafkelder van de Groote Kerk te Laeken. Heden tegen den avond zal het lichaam des konings door oudstrijders van Laeken aar Brussel worden overgebracht. Gisternamiddag 12 uur is de gemeente raad van Antwerpen in bijzondere zitting bijeengekomen. De raad was zoo goed als 'oltallig verschenen, alleen de twee leden an de Vlaamsch nationalistische groeD waren afwezig. Het was burgemeester Huysmans, die, door den Raad staande aangehoord, de droe- mare bekend maakte. Door het college werden verschillende maatregelen genomen. De klokken van de torens van Antwerpen zullen tot aan de begrafenis drie uur per dag luiden, n.l. van acht tot negen, van twaalf tot één en van zeven tot acht. Het klokkespel zal verdere buiten werking wor den gesteld. De muziekuitzendingen van den Belgi schen omroep zijn gestaakt. Alleen het „ge sproken dagblad" wordt op geregelde tijden bekend gemaakt. De leden van de verschillende, openbare besturen zullen den rouw aannemen, ook de stedelijke politie van Antwerpen en Brussel. De beurs en de scholen zullen vandaag en op den dag der begrafenis gesloten zijn. De havenpolitie van Antwerpen heeft alle schepen verzocht halfstok te vlaggen. De colleges aan de verschillende Belgische niversiteiten zijn geschorst. Minister van Cauwelaert heeft voor den Vlaamschen omroep een herdenkingsrede gehóuden en minister Pierre Lot voor den Franschen omroep. F.mile van der Velde, minister van Staat, heeft den journalisten mededeeling gedaan ■an de ontroering, welke zich van de be- olking heeft meester gemaakt. De minister van landsverdediging Devèze heeft een dagorder uitgevaardigd, gericht alle militairen, waarin medegedeeld werd dat de officieren rouwstrikjes moeten dragen, terwijl de generaals een rouwband den arm zullen dragen. KONING LEOPOLD III Ook in België is de erfopvolging in de Grondwet vastgelegd. De oudste der drie kinderen van het Bel gische koningspaar, Prins Leopold, die mei de Zweedsche Prinses Astrid is gehuwd, uit welk huwelijk tot dusver twee kinderen ;eboren zijn: de graaf van Henegouwen en Prinses Josephine Charlotte, is de nieuwe Belgische koning. Leopold III is reeds een zeer popu laire persoonlijkheid, evenals zijn gemalin. De nieuwe vorst is 32 jaar oud. De wereldoorlog heeft zijn jeugdjaren ge stempeld, toen hij met zijn ouders het paleis te Laeken moest ontvluchten en meer dan er jaren in ballingschap doorbrengen: Met zijn broertje en zusje is hij gedurende den oorlog in Engeland opgevoed. Na den vrede keerden zij te Brussel terug. Leopold ging op 18-jarigen leeftijd naar a Scole Militaire en kwam een paar jaai later als officier bij de grenadiers te Brussel. Ziin voorbereiding voor zijn koninklijke taak werd o.a. gekenmerkt door zijn reizen naar de Ccngo en Nederlandsch-Indië. Na zijn terugkeer hield Prins Leopold in de Senaat een van dpgelijke studie getuigende rede over koloniale stelsels. De persoonlijke sympathie van den nieu wen koning voor ons land is bekend genoeg. Hoewel van den overleden koning aller minst het tegendeel is gebleken, is dit een goede belofte voor de verhouding tusschen ons land en België in de naaste toekomst. Vrijdag zal de inhuldiging plaats hebben. Tot dat tijdstip neemt de ministerraad de taak des konings waar. De kleinkinderen De beide kleinkinderen van wijlen koning Albert, graaf Boudewijn van Henegouwen en prinses Josephine-Charlotte vertoeven in een kinderhuis, het Marie-José-instituut, te Gstaad, het bekende plaatsje in de Zwitser- sche bergen. De directrice van het instituut heeft uit Brussel het verzoek ontvangen, den dood voor de kleintjes geheim te hou den. De kinderen vertoefden reeds eenigen tijd in het instituut en niemand in de schoo] wist, wie zij waren, aangezien hun ouders dit liever niet hadden. De directrice wist niet, wat er nu met de kinderen zal gebeuren. „Zij zullen echter in ieder geval bp mij blijven", zoo vertelde zij „totdat ik officieele instructies uit Brussel heb ont vangen". ..OOSTENRIJK MOET ONAFHANKELIJK BLIJVEN" DE OPINIE DER DRIE GROOTE MOGENDHEDEN Het Foreign Office te Londen heeft het volgende officieele communiqué gepubli ceerd: „De Oostenrijksche regeering heeft zich tot de regeeringen van Frankrijk Groot-Brittannië en Italië gewend, ten einde de houding dezer regeeringen te leeren kennen over het dossier, dat zij heeft aangelegd om de Duitsche inmen ging in de binnenlandsche aangelegen heden van Oostenrijk aan te toonen, en welk dossier zij haai- heeft doen toe komen. De besprekingen, welke hierover tus schen de drie regeeringen zijn gevoerd, hebben aangetoond, dat zij het eens zijn ten aanzien van de noodzakelijk heid de onafhankelijkheid en integri teit van Oostenrijk overeenkomstig de verdragen te handhaven". Te Parijs en to Rome is hetzelfde com muniqué gepubliceerd. NEDERLAND DEELT IN DEN ROUW DE DOOD VAN KONING ALBERT BEZOEKEN AAN DE BELGISCHE LEGATIE. Het plotselinge overlijden van Koning Albert van België heeft in de Nederlancf- sche Hofkringen, bij regeering en corps Di plomatique groote ontroering gewekt. TI. M. de Koningin heeft in den loop van den ochtend 1-Iaar deelneming aan den Bel- gischen Gezant, den heer Maskens, laten betuigen door Haar ordonnance-officier, Jhr. Van Heyen. Prins Hendrik bracht om kwart ovc twaalf een bezoek aan den gezant In den loopvan den ochtend heeft do. Kamerheer van de Koningin-Moeder, Jhr. van der W y c li, de deelneming van de Ko ningin-Moeder aan den Belgischen gezant overgebracht. Voorts brachten tallooze autoriteiten een bezoek aan den gezant, o. w. cle burgemees ter, de chef van den generalen Staf en on ze oud-gezant te Brussel, Van Nispen tot Sevenaer. De leider van het Leger des Heils, gene raal Higgins, die momenleel hier te lande vertoeft, zond een telegram van rouw beklag aan de Koninklijke Familie. Minister Sap De Belgische Minister Sap, die in ver band met de handelsbesprekingen te Den Haag vertoefde, werd reeds vroeg in den morgen door de delegatie op de hoogte ge stéld met den dood van den Koning. In ver hand daarmede is hij reeds 's ochtends om halfnegen naar Brussel vertrokken. Deelneming in de residentie Bij ongesteldheid van den Minister van Buitenlandsche Zaken heeft de secretaris generaal van het Departement van Buiten landsche Zaken aan den Belgischen gezant, de deelneming der Nederlandsche regeering Z.K.H. Prins Hendrik was gisteren een der eersten, die een bezoek van rouwbeklag bracht bij den Belgischen gezant te Den Haag betuigd met het overlijden van den Koning. Onder de zeer velen, die ten huize van den Belgischen gezant een bezoek van rouw beklag brachtén, waren ook de meeste gp- zanten of zaakgelastigden, met den Deken van het Corps Diplomatique, den Zweed- schen gezant von Adlerkreutz, .de vice-president van den Raad van State, Jhr Beelaerts van Blokland, de Com missaris der Koningin in de provincie Zuid- Holland, Jhr. van Karnebeek, de com mandant van het veldleger, generaal R ó- e 11, de consuls van België en hier te lande vertoevende Belgen. Van den Minister-president Dr. H. C o 1 ij n was een schrijven van deelneming ingeko- In de hoofdstad Ook in Amsterdam heeft de tijding dat Koning Albert door een tragisch ongeluk het leven heeft verloren, groote indruk ge maakt. Het publiek verdrong zich op straat voor de bulletins, en las zwijgend het re laas van de ramp, waardoor het verwan te buurland getroffen is Ter nagedachtenis van Koning Albert liet de beiaardier van het Koninklijk Paleis op den Dam hedenmiddag den treurmarsen van C.hopin liooren, terwijl hij de carillon bespeling eindigde met den treurmarscb van den beiaardier J. Vincent. De teraardebestelling TI. M. de Koningin zal zich bij de teraar debestelling van Koning Albert van België laten vertegenwoordigen door Z. K. H. Prins Hendrik der Nederlanden, met gevolg. ONGEREGELDHEDEN TE ANTWERPEN Vrijdagavond omstreeks elf uur is te Ant werpen, een groote groep communisten op gerukt naar het in de Lange Gasthuis straat gelegen tehuis van de „Ligue Natio nale", een tehuis van fascisten. Het kwam hier spoedig tot een hevig gevecht, revol verschoten werden gelost, terwijl alle rui ten van het gebouw vernield werden. De politie, die inmiddels in versterkten getale verschenen was, slaagde er na krachtig op treden in de communisten uiteen te drij ven. Of bij het gevecht dooden of gewon den te betreuren zijn is nog niet bekend. VIJF MEISJES DOOR LAWINE BEDOLVEN Op de Muehlbach-Alpe bij Judenberg in Stiermarken is een ski-afdeeling van het Weensche universiteitsinstituut voor de vorming van turnlceraren door een lawine verrast. Van de vijftien deelnemers aan den leer gang werden vijf meisjes door de lawine bedolven en konden slechts als lijken ge borgen worden. De verongelukten zijn allen afkomstig uit Weenen. DE SNELSTE PERSEN IN DE WERELD Maan d&gmi dag jl. nam het Spaansdhe Roomsch Katholieke dagblad El Debatete Mardrid zijn nieuwe uit Amerika betrok ken persen in gebrunk, welke de snelste van de wereld moeteax zijn. Tot bewijs hiervan werd Maandagmiddag een extra-numiner van 64 pagirias in een oplage van. '?2.000 exemplaren in 1 uur tijdis afgedrukt. Z.M. Albert van België f Dé Vorst, die zijn volk door de bittere jaren Van oorlog en onspoed, verdeeldheid en strijd, Met krachtige hand, met verheven vertrouwen De moeizame weg naar de vree heeft geleid, De Vader des volks, die, gesteund door zijn Gade, De zieken verzorgende Vrede-vorstin, De Koning, de Vriend en de vriendlijke Leidsman Mocht zijn van zijn dikivijls bewogen gezin, Gerukt uit zijn huis, om in stilte te sterven; Gestort van zijn troon, op een ivenk van Gods hand; Gevallen! Door God van zijn scepter ontheven, Met wijsheid gedragen, tot heil van zijn land Wij treuren met Uonze Belgische broeders! Wij weenen met U en uw Koninklijk Huis! Wij smeeken Gods gunst voor den komenden Koning, Gods zegen, die neerdaalt van Golgotha's kruis! (Nadruk verboden.) LEO LENS. DE TOESTAND IN OOSTENRIJK NA DEN OPSTAND VERKLARING VAN DOLLFUSS Bondskanselier Dollfuss heeft Zaterdag avond voor de buitenlandsche pers verklaard dat de oorzaak van den burgeroorlog niets anders is dan het feit, dat de sociaal demo cratie sedert jaren de greep naar de macht door het proletariaat heeft voorbereid. Uit den woningbouw in Weenen is een strategisch net voor den burgeroorlog ge maakt. Langs smokkehvegen is de sociaal- demooratie voorzien van het gevaarlijkste strij dmateriaal. De ontwikkeling van het laatste jaar, die begonnen is met de uit schakeling der parlementspresidenten, heeft niets te maken met de verscherping van den binnenlandschen toestand. De sociaal-demo cratie heeft er op los geslagen, daar haar leidende positie onder de arbeiders dreigde te verzwakken. Aan den oj>stand hebben 20.000 leden van den Sahutzbund deelgeno men terwijl er iy2 mdllioen soc. democraten waren. De opstand as dus georganiseerd door eén geringe, maar uitstekend uitgerus te en militair gevormde groep. De gevallen offers hebben Oostenrijk gered van een vree selijke, onoverzienbare catastrophe. Dit is aldus Dollfuss.de meest.tragische week van mijn leven geweest Dehoop bestaat echter dat de toestanden weldra weer nor maal zullen zijn en dat het standrecht kan worden opgeheven. Dë Executieve heeft haar plicht op voorbeeldige wijze vervuld. De verliescijfers, genoemd in de buitenlandsche pers, zijn onjuist. Hettotaal aantal dooden bedraagt 239, het aantal gewonden 628. De regeerinig hoopt, dat het gevloeide bloed de bezinning en de orde in Oostenrijk zullen terug brengen. De zesde executie door den strop Uit Graz: De door het etandengerecht ter dood veroordeelde secretaris van de organi satie van metaalarbeiders, Stanek, is Zater dagmiddag opgehangen. Dit is de zesde exe- De standemrechtibank te Weenen heeft in de zaak tegen die tramwegarbeiders die heb ben deelgenomen aan de gevechten te Flo- ridsdorf in een geval levenslange kerker straf en in het andere geval 15 jaren ver zwaarde 'kerkerstraf uitgesproken. Premie op de inlevering van Wallisch, die een der leiders van den op stand in Stieimaiken was en die ook bij do communistische revolutie onder leiding van Bela Kun in Hongarije indertijd een belang rijke rol heeft gespeeld, Ls in het gebergt3 nabij Leizen door een politie-patrouille ge arresteerd. Op zijn hoofd was een prijs van 5000 schilling gesteld. Zeer waarschijnlijk zal Wallisch onmiddellijk voor een stand- gerecht worden gebracht en veroordeeld worden tot den dood door den strop. Nog schietpartijen In enkele districten van Weenen hebben zich gisteren nog enkele schietpartijen voor gedaan. Op een bepaald punt had een geïsoleerde afdeeling van den Schutzbund, die niet op de hoogte was van de amnestie en die 'on der instructies zat, de hand weten te leggen op een machinegeweer en zich tot het laatst willende verdedigen den strijd her vat De vijf man dezer afdeeling zouden met bajonetten zijn gedood. Nieuwe wapenvoorraden ontdekt. Bij verdere huiszoekingen te Floridsdorf heeft de politie twee geheime radiozenders ontdekt, die vermoedelijk door den Scbutz- bond gebruikt zijn om bevelen te seinen naar de Schutzbund-afdeelingen in de Bonds landen. In eenige diicht-gemetsekle kelders heeft de politie voorts tien volledige veldteie fooninstallaties, 80 machinegeweren, 400(1 geweren, verscheidene slag- en steekwapens en *A Kg. versohillende hoogst explosievo springstoffen, gevonden. Do algemeene directie van de openbare veiligheid heeft premies uitgeloofd voor in geleverde wapens. Voor de inlevering van geweren woi;dt een premie van 2 schellingen uitgekeerd, terwijl op machinegeweren 50 schellingen staat. Geheimhouding en straf feloosheid wordt gewaarborgd. Voorts wordt de bevolking opgewekt voor 25 Februari nog voorhanden machinegewe- ren, infanteriegeweren, munitie, handgrana ten en ontplofbare stoffen in te leveren bij de veiligheidspolitie. Na afloop van dezen termijn zullen zeer scherpe straffen worden gesteld op het onbevoegd bezit van wapens. Koloman Wallisch gearresteerd De bekende Schutabundrieider Koloman PRINS OBOLENSKY f In de benediotijnerabdij te Lophem-bij- Bruge, is, zooals de Msb. meldt, overleden prins Nicolaas Obolensky, die tot de familie der Romanoffs behoorde. Prins Obolensky was in het huwelijk ge treden met gravin Maria Tolstoi, dochter d«" Floten schrijver. Zij overleed in 1JU6 en liet hom een zoon na. Uit een tweede huwelijk, dat in 1909 werd gesloten, had hij nog een zoon en twee dochters. Het voorbeeld van Tolstoi volgende, had hij reeds vóór den oorlog een groot deel zij ner domeinen onder de boeren verdeeld. Dit belette evenwel niet dat hij en zijn gezin, tijdens de communstische reavoluitie, bijna vermoord werden. In 1925 konden zij naar, he;t buitenland vluchten. Zijn echtgenoote en zijn oudste dochter overleden korten tijd hierna, in Frankrijk. Sedert 1926 heeft de prins een onderkomen gezocht in hoogergenoemde abdij, waar hij als bibliothecaris werkzaam is. Zijn twee zonen zijn, te Amay, in het Benedictijner- klooster getreden, dat werkt voor de her- eeniging der kerken. Zijn dochter studeert nog in het Engelsch klooster te Brugge, waarvan Gezelle directeur is geweest. Prins Obolensky werd Donderdag, ia hel kerkhof van de abdij begraven. DE CORRUPTE LUCHTVAART-TRUST James Martin, een in Amenkaansche luchtvaartkringen welbekende persoonlijk heid, heeft verklaard dat driekwart van de uitgaven voor de luchtvaart en de marine feitelijk diefstallen zijn, die-ten nadeele van beide departementen gepleegd worden. Hij zeide verder, dat iedereen bij het leger en en de vloot daarvan op de hoogte is, doch dat niemand zich tegen de luchtvaarttrust durft te verzetten. Prins Leopold en Primes Astrid met hun beide hinderen. Vrijdag a.s. zal de Kroonciins als Leopold III de Tegeennq over België aanvaarden.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1934 | | pagina 5