Jtornwr £>thsdjr (JTouraui
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden sn Omstreken
Süonrirmentsprijs
Per kwartaal in Leiden en in plaatsen
waar een agentschap gevestigd is 235
Franco per post 2.35 portokosten
Per week0.18
Voor het Buitenland bij wekelijksche
zending430
Bij dagelijksche zending530
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 ct. met Zondagsblad 7ct
iet afzonderlijk verkrijgbaar
No. 5086
Bureau: Breestriat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
VRIJDAG 2 FEBRUARI 1934
14e Jaargan"
gbbertcntiepnjjtn:
Van 1 tot 5 regels 1-177*
Elke regel meer0.22'/a
Ingezonden Mededeelingen
van 1—5 regels2-30
Elke regel meer0.45
Handelsadvertentién per 5 regels 0.17'/*
Bij contract belangrijke korting
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend 0.10
Dit nummer bestaat uit DRIE bladen
EERSTE BLAD
-
EEN ERKENNING
Telkens weer blijkt hoe hecht en onwan
kelbaar de basis is. waarop de Christelijke
partijen zich fundeeren. Wetenschappelijke,
politieke en economische crondslajzcn ko
men in beroering; de waarheid der Schrif*
is pnheweeglijk
Opvallend is nu, dat liberalen en sociaal
democraten in hun geweldige actie tegen
het fascisme en zijn vele verschijiiino'vor
men telkens zich aansluiten hij de argu
menten. welke onzerzijds immer zijn -taugé
voerd tegen elke staatsleer, die de Schrift
ter zijde schuift.
Frederik de Groote moet eenmaal gezegr»
hebben: „In meinem Staaten kann jeder
nach seiner fa<;on selig werden"; en op de
politiek toegepast, beteekent dat niels
ders dan dit: wat men wil gelooven, oiopt
ieder \oor zich zelf weten; maar de staat
houdt geen rekening met geloof of ongeloof;
in de staatkunde spreekt de Bijbel niet mee
Een echt liberale opvatting; al komt de
religieuse richting onder de liberalen er te
gen in verzet
Tegen deze beschouwing de Bijbel Is
alleen voor de binnenkamer hebben de
Christelijke partijen de strijd moeten voeren
en onze grootste grief tegen liet fascisme is
juist, dat'hët in dezelfde fout vervalt.
Dit verklaart ook, waarom wij veel rusti
ger tegenover het fascisme staan, 'dan libe
ralen en sociaal-democraten. Ons wapen, de
Schrift, ligt gereed; in het lianteeren kun
nen wij te kort schieten en fouten mnken;
,maar -de wapenrusting zelf blijft altijd
even deugdelijk. De vrijzinnige partijen ech
ter worden bestreden met de wapens uit
eigen tuighuis en dat ontmoedigt en ver
zwakt
Vandaar de erkenning, waartoe een
schrijver in de Vrijheid komt:
Misbruiken van den Godsdienst, ook
gebruiken van' den Godsdienst ter berëi
king van Politieke doeleinden zal geen
weldenkend mensch goedkeuren,
j Het Heiligste bestaat niet om te ge-
Trui ken doch om te bezieion, niet om een
doel na te jagen, doch om nagejaagd te
tvorden.
En hier begint de verwarring, want dc
beleving van den Godsdienst is niet al
leen een zaak van innerlijke gesteldheid
zij rnoet omgezet worden in resultaten,
het licht moet schijnen in de duisternis,
de idealen moeten belichaamd worden in
een wereld, die nog best wat verwezen
lijkte idealen kan gebruiken
Dat is geen liberale, maar een anti-revo
lutionaire opvatting. De Godsdienst mis
bruiken of zelfs maar gebruiken om poli
tiek. gewin, het is onzerzijds nimmer ver
dedigd. Maar wij hadden evenmin vrede
met de liberale opvatting, dat de gods
dienst slechts een zaak was van innerlijke
gesteldheid; het licht moest schijnen in de
duisternis, ook \an het politieke leven
Dat liberalen thans hetzelfde beginsel
aanvaarden, bewijst, dat ze naar andere
wapens zoeken dan waarmee zij zich vroe
ger hebben verdedigd
mej. A. André de Ia Porte te Arnhem: ai
wezen als plaatsvervangend !d van voorno
commissie Mr J. W. Noteboom te 'e-Gr.aver
ZEEDIENST
Bij Kon. Besluit ls benoemd tot burger-
aootheker In vasten dienst bij den hospitaal-
dienst der marine: J. M. A. Eleenburg.
BURGEMEESTER VAN
NUMANSDCRP
Gistermiddag had te Numansdnrp de in
stallatie plaats van de nieuwbenoemde bur
gemeester, de heer J. G de Zeeuw, naar
toe was de raad in buitengewone zitting
bijeengekomen. Aan de grens der gemeente
was rnen den nieuwen functionaris tegemoet
gegaan.
In de Raadzaal werd de nieuwe burge
meester toegesproken door de oudste wet
houder, tevens waarnemend burgemeester,
de heer H. v. d. Waal D.zn (a.r.) die den
heer Do Zeeuw geluk wensrhte met zijn no
noemirig, hoewel hij zich niet wénschte t
verhelen, dat de benoeming teleurstelling
had gewekt, omdat de benoemde tot de
Geref. Kerk behoorde en het grootste dr el
der gemeente aan iemand van de Herv
Kerk de voorkeur als burgemeester zau heb
ben gegeven. Daarna hing de wethouder den
icuwen burgemeester de ambtsketen om.
Het woord werd verder nog gevoerd door
het oudste raadslid Dr F I o h i 1 die hoopt
op een prettige samenwerking, al had hii
liever een ander benoemd gezien, wien
mille al vele jaren in Numansdorp is
gehurgerd.
De heer De Zeeuw heeft do toespraken
beantwoord. Ook hebben nog het woord ge
voerd de heer J. W. Klein, hurgemeeste-r
-an Ridderkerk, en verschillende anderen
Er was buitengewoon veel l>elangstellirig
zoowel uit Numansdorp zelf, als uit Ridder
kerk. de vroegere woonplaats van den heer
De Zeeuw.
OFFICIF.ELE BERICHTEN
ONDERSCHEIDINGEN
Bij K. B. zijn benoemd tot ridder der Oranje
Nassau Orde: Mr P. Bijl. referendaris ter Prov.
srlffii
oer Ned. Herv. Kerk te Bochem: R. Bakkor.
oud-h.>.-fd<,ommles der dir. bel. ïuvoerr.
acc. te Rotterdam; L». J. Jc-sko. controleur bij de
NV. -s-Gravenhaa-gsche Melklnr ..De Sierkan".
te Den Haag; ln brona- aan J. de Heer arbeldfer
bij de fa. G. N'. Itz. te Dordrecht: en
Putten, tulnma
kelen St Pieter
bij de familie Mat
REKENKAMER NED. INDIË
BIJ K. B. Is aan den heer J. Breton de Nijs, lid
dei Alg. Rekenkamer In Ned. Indlë op'zijn ver
zoek- met Ingang van 24 Febr. 1934. eervol ont-
siag'ult 's lands dienst verleend onder dankbe
tuiging voor de langdurige diensten, door hem
aaa djn'i-ihdé bewezen
DEP. VAN BUITENL. ZAKEN
'BIJ K. I'. ka de heer D. J. Dambooy benoemd
RECHTERLIJKE MACHT
Bij K. B Is benoemd tot re-, hter in d'
bank te Assen Mr W. J. Hofdijk, geweze
Ur in de voorm. rechtbank te
BURGEMEESTERS
Bij K. B.ir benoi
PENSIOENRAAD
B ls bevorderd bij den Pensioenraad
c'oniin. R A Schwab, thans schrijver 2e kl.
COMMISSIE VAN ADVIES
CONSUMENTENBELANGEN
.eschikking van den minister van Kcon.
MINISTERIEEL BEZOEK AAN DRENTE
De ministers Oud en.de Wilde zijn
ournemens op 15 en 16 Februari a-s. een
bezoek aan de;provincie Drente te brengen.
Allereerst ligt het in de bedoeling, een be
ipreking met hei college van G'ed Staten
van Drente te houden .terwijl vervolgens
een hezopk zal worden gebracht aan de veen-
treken. in het bijzonder aan Emmen en
Schooneheek.
MINISTER KALFF NAAR ZEELAND
Gisteren neeft de minister van Waterstaat
ir J A. K a I f f, vergezeld van den directeur-
generaal van den Rijkswaterstaat di ir J
A. Ringers eri begeleid door hoofriinie-
r-dtrecieur fr J. P Walfarrd te Mid
delburg. ü'-rt commissaris der Koningin ir-
Zeeland jhr rnr J. W. Qu a r l es van U f-
fórd met de leden van Gedep. Staten én
den gri.ffier dr B. D. H, T-e 11 e g e n, den
provincialen honfd-lnganieur ir. J. J. van
Leeuwen en den ingenieur van den rijks
waterstaat, ir. P. S t e. I 1 i n g te Terneuzon
een bezoek aan Zeeland, speciaal aan
Zeeuwsch-Vlaanderen gebracht
ARNHEM GAAT BEZUINIGEN.
De, gemeenteraad van Arnhem heeft een
gedeelte van de door B. en W. dier gemeen
te ingediende reeks bezuinigings\oorstellen
goedgekeurd.
In plaats van het aanvankelijk door B.
en W. geopperde voornemen om het open
baar bewaarschool-onderwijs geheel op te
heffen, werd besloten een korting van 25
toe te passen op de salarissen van het be
waarschool-personeel en om deze korting in
1935 te verhoogen tot 10
Besloten werd voorts tot een aanzienlijke
besparing op de schoonmaak der openbare
scholen en tot het ontslaan van de speciale
handwerk-onderwijzersessen op de lagere
scholen, wier werk door de klasse-onderwij
zeressen zal worden overgenomen.
DE NIEUWE RIJKSWEG DELFT-
OVERSCHIE
Naar aanleiding van een door den A.N.
W.B. en de K N.AG. aan den betrokken
Hoofdingenieur-Directeur van den Rijkswa
terstaat te 's-Gravenhage gericht verzoek
om te bevorderen, dat, voor zooveel de rij
wielpaden langs don nieuwen Rijksweg nog
niet gereed zijn, deze ruimte tot zoo moge
lijk ongeveer 2 m. te doen vergrooten,
ten einde voertuigen, die een panne heb
ben buiten de eigenlijke rijbaan te kunnen
opstellen, ontvingen die Vereonigingen be
richt, dat het genoemde bezwaar ook wa.s
gevoeld, en dat daarom in het sedert Sep
tember j.l. in uitvoering zijnde bestek voor
den aanleg van rijwielpaden enz. hugs het
gedeelte VerbindingswegOverschie (ten
zuiden van de Overslag—Molens(oot) is
voorgeschreven, dat deze tusschen de beide
hoornenrijen zullen worden aangeleid, zoo
dat ter weerszijden var. de asf2ltverharding
bermen van 3 4 m. beschikbaar blijven
welke gelegenheid zullen bieden voor het
paikeeren van voertuigen.
BESPREKING TUSSCHEN WERKGEVERS-
EN WERKNEMERS-ORGANISATIES
Gisieron zijn de afgevaardigden van het
Verbond van Nederlandscbe Werkgevers,
het Centraal Overleg in A.' iriszaken, het
R. K. Verhond van Werk .ersyereenlgin-
gcn. de Vereeniging van Christelijke Werk
gevers, het R K. Werklieden Verbond, het
Christelijk Nationaal Vakverbond en het
Nederlandsch Verbond van Vakvèi'eenigin
gen op initiatief van liet N. V. V. te Am-
*ste-dam bijeengekomen
Na uitvoerige besprekingen werd beslo
ten, dat de aanwezigen verslag, aan hun
besturen zouden uitbrengen, om naar aan
leiding daarvan aan het N. V. V. te berich
ten of pen volgende bespreking kan plaats
vinden.
ONJUISTE BELASTING AANGIFTEN
In ve-band met daaromtrent tot het de
partement van financiën gerichte vragen,
verzoekt ons de minister, van financiën be.
kend te maken, dat de op 10 Januari jL in
de dagbladen opgenomen mededeeling over
hPt straffeloos verbeteren var. onjuiste aan
giften voor de inkomstenbelasting en voor
de vermogensbelasting, van officieele zijde
is verstrekt,
VARKENSVLEESCH
BELGIE
NAAR
TOENEMENDE SMOKKELARIJ
MISBRUIK VAN BELGISCHE CONSENTEN
Omtrent de berichten in zake fi'aijduleu
zen uitvoer van Nederlandsch varkens-
vleesch naar België en knoeierij niet uit-
voerconsenten. verneemt het Haagsrhe C.or
respondcntieliurcfui van bevoegde zijde, dat
door de Nederlandsrhe Varkens-Centrale
naar de beweerde.knoeierijen een diepgaand
onderzoek wordt ingesteld. Op de resultaten
van dit onderzoek wenscht men niet voor
uit te loopen.
In het algemeen kan erhtpr niet fpgenge
sproken worden, dat de neigingom
varkens naar RUgië te smokke
lt n toeneemt mede omdat allerlei sla
gers handelaars er. vrachtrijders tengevol
ge van de tijdsomstandigheden in moeilijk
heden verkeeren.
Zooals men weet. is de Invoer van var
kensyleesrh in België slechts toegestaan ?p
een invoerronsent. Dc importeur moet voor
dit consent betalen 2 francs pêr KG.,
waarbij dan nnc komt een gewoon invoer
recht van 1 fr 20.
In ons land ken alleen de Nederlandsrhe
Varkens-Centrale uitvoeren. Zij treedt dus
fn relatie' met B Igisrhe iniporte.urs, die in-
voer-ronsenfen hebben.
Het volgende geval kan zirh erhter voor-
dopn: F.en grossier koont varkensvleesrh
voor hinnenlandseh gebruik. Hij smokkelt
dit vlpp^eh nu naar Relejë. dorh voorziet
zirh om geen risico te loonen van Rel
gi=ehp invoerronsenten Hij brengt lit
virp.seh nu langs smokkelwegen naar Bel
gië Wordt hii door de TTeio-ic^pp douanen
aangeboude'n dan toont hij zijn invoereon-
spnt.
Gelukt het hem erhter de grens ov®r Ie
komen zonde? onngehoi"'e'« fa worden, dan
grhp'ikt hii hii een volgende gplegenbeid
ziin Invoerronsent voor een evengroote hoe
veelheid-On deze viize kan met de consen
ten ge'-ne-id worden, ofschoon het risico,
dat men loopt, zeer groot ?s en de grens
controle steeds scherper wordt
VEETEELTREGEUNG 1934
Aangezien aan de C. R C. is geblleken. da»
in veehevderskringen de meer.ing bestaat, dat bij
le veeteeltregeling zal worden bepaald., dat ieder
■eehouder naar den grondslag van de rnndveecel-
1 ng Januari 1934 een nader vast te stellen aantal
zal moeten leveren, wijst zij er ter voorko
ming' van misverstand op. dat deze meening onlukt
Blj.de u:tyoering van de t?elcrege!ing zal. zooals
reeds eerder is bekend gemaakt, n.l. worden be
paald. boeveel kalveren ieder veehouder zal mogen
aanhouden in 1934 op grónd van het aantal hef-
bi| :n vorige jaren als regel aanhield en op
fokte. Indien de vrijwillige levering van rundvee
op 15 Mei a.s. het veer dien da'um bepaalde
aéntal dieren zou hebben opgebracht, za! nad en
moeten worden vastgesteld hoeveel stuks volwas
rundvee vanaf de maand Juni zalmogen wor
den gehouden per bedrijf welk aantal op 1 Dec.
1934 niet overschreden za! mogen zijn. zoodat in
dat geval de veehouders gelegenheid zullen ver-
krljreD hunne veestapels tusschen de maanden Juni
i December in te krimpen tot zoodanig aantal als
jn toeoestaan zal zijn aan te houden.
Ook bij deze toewijzing evenals bij de toewijzing
in kalveren zal de uitkomst van de telling van
Januari' niet de eenige- leidinggevende -grondslag
zijn.
Ten aanren yan de prijzen van de onder deze
standigheden op te ruimen volwassen d:eren en
Iveren. zal. voor zooveel thans kan worden ge-
n. geen enkele toezegging kunnen worden gedaan
of waarborg worden gegeven.
DE WERF WEER OPEN!
BIJ DE FIRMA A. VUYK EN ZONEN
TE CAPELLE AAN DEN IJSSEL
Vooral ook te Capelle a. d. Ussel doel zich
de crisis geducht gelden Wat niet te vei
wonderen is, als men bedenkt, dat de ir
woners voor een groot deel hun arbe-d vin
den ip hot scheepsbouwbedrijf. En ieder
weet, dat vooral ook deze eertijds
bloeiende tak van industrie zwaar dot
huidige tijdsomstandigheden getrr.ften werd
Te Capelle a. d. Ussel waren dan nok vot
kort niet minder dan 500 werkloozen inge
schreven.
Gelukkig kan thans eenige opleving ge
constateert! worden, die misschien wel van
een v.oorloopig karakter is, maar toch weer
moed geeft voor de toekomst
Op dé twee werven van de firma A. V u y k
en Zonen heerschl thans weer groote be
drijvigheid.
Op werf I is men druk bezig mot répara-
tlewerk aan de twee Rijnschepen, die on
langs hij liet ongeluk in de Vulcaanl.aven
groote schade hebben opgeloopen.
Kn werl II. die twee jaar moest ge&lotei
blijven, heeft de fahrieksdeur voor tal van
arbeiders weer kunnen openen, daar
drietal zeeschepen voor reparatie op de hel
ling staan.
Zoo hebben hier een honderdtal arbeiden,
voor twee maanden weer werk gevonden.
Een verblijdend verschijnsel in dezen c
economisch terrein zoo donkere tijd.
A.R.J.A.
Met ingang vao het Januarinummer van ..Arja".
hét orgaan der A.R. Jongeren Actie. !s de redactie
uitgebreid. Eindredacteur bleef Dr. J. H. S c h e u
r e r te Amersfoort. Met hem is thans lid der re
dactie Dr. C. Beekenkamp te Leiden, adj.
secretaris der Dr. A. Kuyperstichting.
Schoolnieuws.
Dr. F. E. POSTHUMA
De toestand van Dr. F. E. PoRthuma
is thans zoodanig verbeterd, dat hij aan liet
einde van fleze week hel Ronde Kruis Zie
kenhuis te Den Haag zal kunnen verlaten
om thuis verder te worden verpleegd.
In overleg met de doktoren hoopt Dr.
Posthuma zijn werkzaamheden volgende
eek gedeeltelijk te kunnen hervatten.
NEDERLAND EN URUGUAY
Het departement van huitenlandsche za
ken brengt ter kennis van belanghebben
den, dat op 23 Januari 1934 te Montevideo
de onderteekenina heeft plaats gevonden
een tusschen Nederland en Uruquav
gesloten handelsverdrag op den voet van
meeslhegunstlging.
CONTACTCOMMISSIE VOOR ECONOMI
SCHE AANGELEGENHEDEN.
De minister van staat, minister van kolo
niën, heeft een commissie van contact voor
oeconomische aangelegenheden ingesteld,
die tot taak heeft, het departement van ko
loniën bij de behandeling van vraagstukken
op het gebied der handelspolitiek van zake
lijke voorlichting te dienen. In deze com
missie zijn benoemd tot lid en voorzitter
prof. dr. J. van G e 1 d e r e n en tot secre
taris de heer W. R o y s e g e r.
MILITIE EN MILITIA CHRISTI
Men verzoekt ons plaats voor het vol-
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT
Prof. Romano Guarnieri, die
noemd is tot by zander hoo leeraar in de Ita-
liaansche Taal- en Letterkunde aan de Rijks
universiteit te Utrecht, zal a.s. Maandagmid-
ddag te 2 uur zyn inaugureele rede houden in
ftaiiaansche taaL
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
Soornsterzwaag (hoofd J. Faber),
mèj. R. B. Jonker-Beumer, aldaar. Voor tyd
Arnhem (U.L.O.-School, Eunehiusbuiten-
singel 68, hoofd. W. Uittenbogaard), H. Bur
gers te Oosterbeek. Voor tijdelijk.
Amsterdam (Prinses Julianasch. voor
U.L.O., Brederodestraat 108, hoofd W. Mole
naar), A. van Capelleveen te Apeldoorn (ond.
Kon. Wilh. School).
Wierum, A. Koolstra te Heeg. Voor tjjd.
W. H. VEKMOOTEN t
Te Bilthoven (U.) is, 76 jaar oud,
overleden mej. W. H. Vermooten, oud-leerares
aan de L'hr. Kweekschool te Zetten.
OPHEFE1NG VAN OFENB. SCHOLEN.
Gcdep. Staten van Overijssel hebben goed-
gekeuid het besiuit van den Kaad der ge
meente Auibt-hardenberg tot opneilmg
upeïmare o„iioisui te uoiicüuuü
Bergentheim en Sibculo. Hierdoor
wordt het aantal Openbare Scholen m
gemeente verlaagd van 10 op 7.
„AUFKLSRUNG" OP SCHOOL
Uit Berlijn schrijft een Nederlandsche
moeder het volgende aan het »,Vad.":
Het is niet moeilijk meer een buiten-
lanusch kind op de Duilsche scholen te doen
vrijstellen van den Heil Hitler-groet aan
den onderwijzer of van het bijwonen van
Vaterlhndische Abende op school,waarop
de jeugd in. spreékkoor haar trouw aan het
nieuwe Duitso.iland moet zweren, enkel ver
zotk aan het schoolhoofd is reeds voldoende
om dit te doen inzien, dat die verklanng
van een buitenlander van geen be te eken is is.
Het wakend oog der moeder van Neder
landsche kinderen op Duitsche scholen ont
dekt echter dingen, welke haar heelemaal
niet bevallen. Daar komt bijv. een notitie
boekje voor den dag met aanteekeningon:
„Vrouw moet twee jaar jonger zijn dan
man; man van boven de vijftig jonge
vrouw; gezonde man boven zestig nog po
tent: zwangerschap na vijfde kind niet ge-
wenscht, zie intelligentie en vitaliteitslijn"
Hm. zeer fraai, het jongetje Heeft zeker eer.
„boek voor verloofden" in de vingers gekre
gen; eens vragen. „Dat zijn notities voor
biologie; we behandelen op het oogenblik
rassenkunde; is het niet interessant"?, luidt
de opheldering. „Zeker, maar in onzen tijd
hielden we ons niet vóór de verloving met
zulke zaken bezig en dan voelden we ons
al vreeselijk „aufgeklftrt". ,,Ja, maar dan
was het te laat, dan had men reeds zijn
keuze gedaan. Neemt u nu bijv. de Erb-
masse, die ik in mij heb".
„Jongetje, wees jij met jouw Erbmasse
maar heel tevreden en ga nou slapen".
Des avonds hebben de ouders een ernstig
gesprek over de sexueel-hvgiënische opvoe
ding, die al op 13-jarigen leeftijd begint
Weet gij, mijn vrienden, die straks bij het
Ned. leger zult worden ingedetld, dat er
heel wat te leeren valt om een goed soldaat
worden
In de allereerste plaats moet ge daar lee
ren dienen, dat is: u ondergeschikt maken
aan hooger belang.
Daarbij zult ge u moeten oefenen in het
goed g.bruik van de benoodigde wapenen.
Twee hoofdvereiscliten voor een goed sol
daat!
Weet ge echter ook dat ge door uw doop
zijt eeroepen om te dienen in het korps
van Koning Jezus, uw hemelschen overste?
Hebt ge reeds geleerd om te staan op
uw plaats, oefent ge u tiouw in het gebruik
an de bij dat korps in gr-bruik zijnde wa-
lenen: Woord en gehed?
Als ge dient hij het leger, zult ge ook
noelen leven, hebt ge dus te strijden en ..aren bij het g.l.o. de percentages zitten-
nioet ge dus gewapend zijn. Ga torh voora' I blijvers reids voor de onderscheiden leer-
ïie't zonder Bii hel naar het garnizoen! juren verschillend, bij het uitgebreid lager
Bezoekt zond ra ge in de kezprne zijt ge onderwijs is de tegenstelling tusschen do
egeld de Bijbellezing, ch oe laats voor
geestelijken strijd. i I stond in ons blad van 26 Januari.
HET ZITTENBLIJVEN OP DE
LAGERE SCHOLEN
HET UITGEBREID L. O.
II-*)
De leerjaren
NIEUWE BEZUINIGINGEN
Meer en meer zal moeten bezuinigd wor
den. Dit nu is voor de scholen die „doorren
boekjes" gebruiken een groot bezwaar,
want juist daarbij is nieuwe lesstof nood
zakelijk. Des te verheugender is het daarom
dat de fa. Callenbach te Nijkerk, teg m
u terst lage prijs leesboekjes in don handel
brengt. Boekjes van uitnemend gehalte.
(I-.M
desbetreffende cijfers nog grooter. In de eer
ste klasse der u.l.o.-scholen blijft niet min
der dan 19 pet. dor ieerlirigen zitten, in de
tweede klasse 15 pet., in de derde klasse
13,8 pet en in de vierde kiasse 10,pet
ln de vijfde klasse, welke slechts weinig
leerlingen bevat, 11 pet. Het g middelde
voor alle u.l.o.-scholen tezamen doet ons zien
dat in Nederland jaarlijks 15.4 pet. der u lo
leerlingen blijft zitten. Betrekken wij dit
percentage op den huidigen omvang van
het u.l.o.-onderwijs. welke wij op pl.m. 80 090
leerlingen stellen, dan bedraagt het aantal
zittcnblijvers bij het u.I.o- momenteel ruim
12.000.
Jongens en meisjes
Ook hier vinden wij, evenals dat bij hel
g.l.o. het geval was, het verschijnsel dat de
meisjes gunstig, r bevorderingspercentage-'-
hebben dan de jongens. In de achtereen vol
eende leerjaren zijn de percentages aldus:
Leerjaar Jongens Meisjes
pet
21,1
iö,s
14,9
93
233
103
13,-
123
U.4
Hei Rijk 18,1 14,4
ln het vierde leerjaar is 'de voorsprong
van de meisjes verandprd ia een achter
stand. Aan de percentages in klasse 3 mag
uit hoofde van de géringe bezetting dezer
klasse geen groote beteekenis worden ge
hecht.
De gemeentegroepen
De percentages doublèefders zijn voor de
onderscheidene gemeentegróepen geenszins
gelijk. Lage cijfers vinden wij in de platte
landsgemeenten met minder dan 5000 in
woners (13,5 pet.), te 's-Gr'avenhage (14,1
pet) en in de gemeenten niet 5001—20 000
inwoners (15,2 pet.), Te Haarlem en Gro
ningen, waar wij bij het g.Lo. zeer lage per
centages vonden, treffen wij thans cijfers
aan, welke het Rijksgémiddelde niet onbe
langrijk te boven gaan (respectievelijk 1^
pet. en 18,6 pet.). Slechts in Utrecht (193
pet.) vinden wij een nog hooger procent,
terwijl ook de genieenten met 20 001—50 OOo
inwoners (18.6 pet.) aan den hoogen kant
zijn.
De bestudeering der percentages zitten
blijvers voor de afzonderlijke leerjaren bin
neh de gèmeentegroepen tocvni ons menig
opvallend verschijnsel. Zoo blijken o.a; te
Haarlem de percentages in de hoogere leer
jaren toe te nemen, iets wat wij in geen en
kele andere groote gemeente of gemeente-
groep terug vinden. De cijfers in de klassen
14 zijn hier achtereenvolgens: 15,7 pet.,
19 pet., 203 pet. en 25,7 pet.
Te'Rotterdam,'waar het getal zittenblij-
vers in de eerste klasse .zeer hopg is (22,0
pet.) vinden wij daarentegen in de hoogere
klassen belangrijk lagrre aantallen. In de
klassen 24 vinden wij hier achtereen vol
gens 16.6 pet, 10,3 pet. en 7,9 pet. genoteerd.
Oorzaken en verklaring
Wanneer wij thans trachten hier en daar
een verklaring te geven .van de veelvuldige
afwijkingen, dan zijp we er ons van be
wust, dat wij ons zullen moeten beperken
tot het opperen van enkele mogelijkheden.
Vooreerst rijst de vraag hoe het komt, dat
het percentage zittenblij vers. op de scholen
voor u.l.o. hooger is dan op de scholen voor
g.l.o. Het antwoord kan wellicht luiden,
„omdat op de scholen voor" g.l.o. onderwijs
wordt gegeven aan een ongeseiecteerde gioep
leerlingen, waarvan ook de minst-begaat-
den gedwongen zijn de school voor g.l.o. te
bezoeken en te trachten zoo goed mogi lijk
het onderw/ijs te volgen, terwijl op de scho
len voor u.l.o. de dwang ontbreekt en dus
een selectie der leerlingen .heeft plaats ge
vonden". Het ware nl. zeer wel denkbaar,
dat men op de scholen voor g.l.o. ten aan
zien van de minst-begaafden een zekire toe
geeflijkheid betracht bij. het bevorderen naai
een hoogere klas, omdat zulke leerlingen
nu eenmaal nipt vrijwillig cje school bezoe
ken. Op de u.l.o.-scholen echter ontbreekt
alle motief voor een soortgelijke handel
wijze en zal men veel eerder de leerlingen,
die niet goed mee kunnen, onverbiddelijk
laten doubleeren, met uitzondering missclii
schien van de kleine plattelandsgemeente.
Zoo zou dan het hoogere percentage zittcn
blijvers op de u.l.o.-scho]en te verklaren
zijn.
Deze veronderstelling wordt nog op een
andere wijze bevestigd. In. ons vorig arti
kei schreven wij omtrent den onderwijzer,
dat hij steeds de neiging heeft om ge
deelte van zijn leerlingentot de beneden-
Voornaamste Nieuws.
Het smokkelen van varkens naar België neemt
oe.
De Veetecltrcgeling 1934
Het zitten blijven op de lagere scholen. IL
Nadere berichten over bet Stavisky-schandaal.
De Paus over wereldvrede en verkeerd naüona-
De stabilisatie van den d'llar heeft groote ver*
rass'ng gewekt. Het nieuwe niveau werd g:stcr op
de internationale valutamarkten nog nïet bereikt.
Het pond sterling onderging een scherpe reactie.
Het Ncw-Yorksch Disconto is verlaagd van 2 tot
VA
Maandoverzicht National C'ty Bank. Een ople
ving, welke een experimenteel karakter draagt.
blz. 3
Op 6 Febr. Is bet 100 |aar ge'eden dat de be
kende zendeling onder de Batakkers, Ludwig Nom-
mensen, geboren werd.
Er is een n'euwe regeling ln bespreking betref
fende het bacon-contract.
blz. 9
middelmatige te rekenen (het woord „on-
derwijzer" hier natuurlijk in den algemee-
nen zin van „docent" op te vatten). Bij het
g.l.o. zagen wij, dat de cijfers daar op
eansrh.andere richtlijnen hij de bevordering
der leerlingen wezen. Zien wij echter eens
naar de schoolsoorten, welke tot het voor»
bereidend hooger en middelbaar onderwijs
gerekend worden. Wij vinden dan de na
volgende percentages: gymnasia 22 pet.,
h.h.ssen-B met 5-j. cursus 25 pet., h.h.sscn-
B met 3-i. cursus 26 pel., h.h -ssen A mef 5.j.
cursus 24 pet., Ivcea (onderhouw) 22 pot.,
Ivrea (afd. gvmnasiiim) 21 pet. en lycea
(afd. hh.s.) 24- net. Deze percentages zijn
alle omstreeks 25 pet. én schijnen zoodoen
de de hoven geopperde veronderstelling te
steunen. Het uitgebreid lager onderwijs zou
dan een tusseheninositieinnemen.
Voor de verschillen, tusschen de gemeente-
groepen verwijzen wij naar heteeen wij een
vorig maal hieromtrent schreven. In hoe
verre het percentage zittenhlijvers in de eer
ste klasse wordt beïnvloed door het feit, dat
in die klasse talrijke leerlingen geplaatst
worden, wier eenige bedoeling is den leer-
nlieht te voltooien en dus in de 7de klasso
aener school voor g.l.o. hadden geplaatst be-
hooren te worden, is een open vraag.
In een slot-artikel geven we nog enkele
meeninien der Insnecteurs van het lager
onderwijs over het zïttën-hlijven.
(Zie
Examens blz. 3)
GEMENCD NIEUWS
INBREKERS MAKEN 2000 BUIT
Men meldt ons uit Den Haag:
Door inklimming en verbreking is Ingebro
ken in een perceel In de Welssenbruch-
straat en dauruit ontvreemd een bedrag van
ruim 2000 aan bankpapier, benevens een
paar gouden ringen en een gouden horloge.
Nader vernemen wij, dat de 2000.— wer
den ont'vreemd uit de slaapkamer van dm
heer Hugo Helm, terwijl de mede-ontvreem
de gouden ringen toe he hoorden aan een der
loden van het Fr tsch Hlrsch-gezelschap.
De daders waren van uit de Oleander
straat over een muur geklommen en be
reikten vandaar het halkon van de keuken.
Na forceering van het slot van de keuken
deur bereikten ze de slaapkamer van den
heer Helm, waar zij hun slag konden slaan.
Langs denzelfden weg hebben de daders
het perceel verlaten.
De nieuwe Bvrqp.niLP.Uci van Numansdorp no installatie.
