1
De Centrale Markt te Amsterdam
Het incident bij de ontgroening
Economie en Financiën
2 WOENSDAG 24 JANUARI 1934
EERSTE BLAD PAG. 3
-
/EN
EEN GROOTSCHE ONDERNEMING
Opening 15 October e.k.
Op de terreinen van 4e voormalige afich-
belt te Amsterdam verrijzen de gebouwen,
die eerlang in gebruik zullen worden geno
men voor de nieuwe Centrale Markt in aard
appelen, groenten, fruit, bloemen en aanver
wante producten-
Hoe is het thans?
De tegenwoordige markt aan de Marnix-
gtraat, tus&chen Rozengracht en Passé er-
dersgracht, voldoet eigenlijk sedert jaren
niet meer aan die minimale eischen, die aan
era behoorlijk marktbedrijf voor de hoofd
stad zijn te stellen.
Voorcerst is de oppervlakte veel te gering
om ieder een behoorlijke plaats te geven.
Het is daar steeds in de vroege morgenuren
een enorme drukte, waar bijna geen door
komen aan is.
De tram die daar rijdt, moet dan ook eiken
morgen gedurende eenige urea een andere
route nemen.
Een tweede bezwaar is, dat de markt met
is afgesloten, zoodat ongewenschte elemen
ten vrijen toegang hebben. Ook om een
gansch andere roden werd dit niot-afgesloteu
als 'a nadeel gevoeld: particulieren kon
daar ook koopen, vooral als de tijd van
'den inmaak naderde.
Als gevolg van de belde genoemde be
zwaren deed zich nog een derde moeilijk
heid voor: het gemis van voldoende hygiëne
Na afloop heelt de stadsreiniging steeds
diuk werk om groenten afval, huisvuil en al
Jerlei andere rommel op te ruimen.
Voorgeschiedenis
,c Ruim 20 jaren geleden reeds werd in den
>n Raad gewezen op het onhoudbare van den
Iejtoestand van het Amsfcordamsche marktwe-
i, maar het duurde toch nog tot 193-4 eer
zoozeer gewenschte verbetering tot stand
:1 rou komen.
0v| Nu, in een tijd, waarin zeer spaarzamelijk
■egroote werken worden ondernomen, komen
nieuwe markterreinen gereed.
Een persexcursie
Onder getelde van den wethouder voor de
evcnsmiddelen, mr, G. C. D. J. Krop-
n; dr. A. van d e r L a a n, waarnemend
directeur van het Marktwezen, en ir. E. d e
ui(K r u y f f, organisator van de hierna te ver
melden land- en tuinbouwtentoonstelling,
HTE hebben wij aan het werk een bezoek ge
bracht.
Gunstige ligging
.24 u
Met nieuwe markteiTein, groot c.a. 40 H.A.
(waarvan 15 H.A. nog gereserveerd), is gele
den in de nabijheid van de oude groenten-
markt, maar meer in Westelijke richting, te
midden van groeiende stadsdeelen, die in-
tusschen toch op eerbiedigen afstand van
•2'het marktcomplex verwijdert! blijven.
.13 Een breede verkeersweg, geprojecteerd
tl '<3tussc.hen 2e Hugo de Grootstraat (het oude-
,0 22re gedeelte van Amsterdam-West) en Jan
nu ^yan Galensfcraat (het nieuwe West) geeft in
"He naaste toekomst de gewenschte verbin-
ding met Halfweg, Haarlem en verder.
u In het midden van den nieuwen verkeers-
waïtfVeg-bevinden zich de breedo.hoofdingangen
30 c»'die de marktbezoekers vooreerst in de gelc-
15: genheid zullen stellen te parkeeren. Men
andid verwacht duizend auto's per dag, behalve
'ië doJiandkaj'ren en anidere voertuigen, met den
groei is dus wel gerekend. Dat is trou-
"wens over het algemeen het geval, want,
gelijk reeds opgemerkt, zal niet aanstonds
het geheele marktcomplex in gebruik wor-
DDCden genomen.
I E Direct naast den hoofdingang zal men la-
er aantreffen: en groot restaurant met ter-
as, drie vergaderlokalen boven, voorts een
>0 li t>e posthuis, een bankkantoor, eenige
/inkels en ten slotte do dienstkantoren.
Wandelt men verder, dan ziet men aan de
ïene zijde het
Westelijk havencomplex
In wording, waar* in de verschillende daar
voor aangelegde haventjes de vaartuigen
net aardappelen ligplaats zullen krijgen. Da
landel zal op de pieren plaats hebben, waar-
oe de grossiers kleine kantoorgebouwen
met bergplaatsen kunnen huren.
Het Oostelijk havencomplex
de andere zijde zal een levendiger beeid
yertoonen. Ook daar haventjes met pieren,
naar voor den meer gevarieerden handel
n groenten en fruit.
Op de pieren, gedeeltelijk onder overkap
pingen, vindt ook hier de handel plaats.
Worden aardappelen meestal in lichters
opgeslagen, grossiers in groenten en fruit,
'.onserveeren deze producten in pakhuizen,
"e op de pieren dan ook in aanbouw/zijn.
Het centrum van het marktterrein wordt
kgenomen door die
Centrale Hal
De marktbezoekers
De nieuwe markt is alleen toegankelijk
oor den groothandel, dus voor tuinders, uri
portcuns en grossiers, diie uitsluitend ver-
koopen aan winkeliers en venters. Handel
met particulieren, die op de oude markt
trouwens ook reeds zoo goed als werd ver
drongen, is dan geheel uitgesloten. Onbc-
egden, ook verkeerde elementen, worden
voortaan geweerd; hot afgesloten markt
complex maakt dt mogelijk en bevordert
tevens het toezicht vanwege de Marktdirec-
tie, dat op de oude markt wel eens te wen-
scheu overliet.
Een tentoonstelling
Wie het nieuwe marktterrein wil bezoe
ken, ontvangt daartoe gelegenheid in den
nazomer. Het is nl. de bedoeling Vrijdag li
September e.k. te openen een Am^terdam-
scho Markt ten toonstelling voor Land- en
Tuinbouw, die
Amato 1934,
waarvoor een uitvoerend comité, onder voor
zitterschap van wethouder Kr opman,
zich sterk interesseert. Dit comité, benoeend
door B. en W. van Amsterdam, ter uitvoe
ring van het betreffende Raadsbesluit, ont
ving eun werkkapitaal van 67.000 ter be
schikking en mag reeds bogen op alzijdige
medewerking.
:n ml
al zellJk
in nil
jen ontzaggelijke rudmte (5700 Ma. opper
vlakte en drie verdiepingen). Dit kolossale
cfcouwsel van ijzer en beton wordt het cen-
■cjtrale handelsgebouw.
Aan de Centrale Hal sluiten zich onmid
dellijk aan twee doelmatige
velllnglokalen
net electrische afmijntoestellen. Hier wor-
Revclen alle aangeroerde artikelen geveild, ook
1 leori doemen en planten, welke laatste evenwel
liet on de markt zullen worden verkocht.
Elk veilinglokaal biedt plaats aan 200 be-
lekers.
Iets verd-or komt het
Koelhuis
waarvan nu nog maar weinig is te zien,
loch dat niett'-min eveneens van groot prac-
isch en economisch nut belooft te worden
Op den beganen grond zal later d? aan
lacht trekken de voorkoelruimte van 700 M
drie verdiepingen z/ullen bevatten 2500 M2
'•koelruimte en 125" M2. vriesrtai tnte. Deze koel
"uimbe wordt weer verdeeld in 2000 M2. al-
~;emeene koelruimte en 4 cellen, elk groot
125 M2.
Het doel van dit koelhuis is de opslag van
'groenten, fruit, eieren enz. mogelijk te ma-
dmasen zoo een regelmatige voorziening van den
ij dal landel te bevorderen.
Zoowel te land als te water zija
naai
ruime aanvoerwegen
hoor mtworpen. Te land doen daarvoor de nieu-
ve verkeerswegen en de hoofdingangen
j ïienst, bovend en verkrijgt de markt
•ccte spoorwegverbinding met het Centraal
Station door een aftakking van de lijn Am-
als 1 Jterdam-Haarlcm in de nabijheid van de
Wester gasfabriek.
atar komt de verbinding voorloopia
Jfclleen tot stand door de Kostverlorenvaa.i1,
lit het Zuiden via de Nieuwe Meer, uit het
'oorden via de F haven. Later wordt
...iel, ontworpen Westelijk Markt kanaal door
o<ffa*%etrokk€n tot in de havens West, waai-dooi
Een nationale tentoonstelling
wordt georganiseerd, waar buitenlandsche
inzendingen wel niet worden geweerd, maar
toch niet officieel zullen uitgenoodigd wor
den.
De tentoonstelling zal 10 dagen
duren en omvatten producten van land- en
tuinbouw, bloemen en planten, zuivelproduc
ten, lieren, honing. Dan: land- en tu inbouw-
werktuigen, sorteermachnos, verpakkings
materiaal; voorts wetenschappelijke voor
lichting door inzendingen tot bestrijding
van ziekten en plagen, kunstmest, broed-
inrichtingen, voederatoffen; ten slotte be-
besproeii ngs werk t u i gen, g ran dbe werking-
machines, afraster, ngen enz.
Attracties
Een Luna-park komt er niet Wed zal
men er andere en betere attracties kunneD
bewonderen, o.a. de jaarlijksche bloemen-
keuringen, rastoomen van pluimyee, het
eendeniioudiersbedrijf, oen bijenstand, een
collectie zilvervossen waschboeren en andere
pelsdi erenvolks- en schooltuinen, vrucht-
boomkweH-kerijea enz.
Ten slotte wordt gepoogd de vereenigingen
op land- cn tuinbouwgebied te animeeren
dit jaar tijdens de tentoonstell ng nu eens
te Amsterdam hare jaarvergaderingen ue
houden. Vele organisaties namen hiertoe
reeias het besluit, terwijl van officieete zijde
zoowel als door particuliere bedrijven krach
tige medewerking wordt verzekerd oau de
Tentoonstelling Amato 1934 schitterend te
doen slagen.
Maandag 15 October wordt dan de Markt-
centrale officieel uin gebruik genomen.
RECHTZAKEN
DRIE STUDENTEN STAAN
TERECHT
OVER HET SCHUDDEN AAN
DEN LADDER
Vrijspraak voor alle drie gevraagd
Gister stonden voor de Utrechtsche recht
bank drie studenten terecht, de 24-jarige F.
J. J. L. van L., de 19-jarige F. J. Baron van
H. en de 20-jarige A. F. C., wegens het vor-
00rzaken van zwaar Lichamelijk letsel door
schuld van Jhr. H. J. S.
Men herinnert zich, dat in den groentijd,
op 25 Sept. van het vorige jaar, in een
tuin van perceel Kromme Nieuwe Gracht 41
door studenten met een ladder gemanoeu
vreerd werd, waarbij een noviet een ladder
moest opklimmen. Een student is hem later
nagegaan, en toen beiden zich op den laddei
bevonden om naar beneden te gaan, brak
de ladder. De student C. en de noviet Jhr.
S. moesten beiden naar het ziekenhuis ver
voerd worden. Aan den student C. was nu
ten laste gelegd, dat hij aan de ladder zou
hebben geschud of getrokken, toen hij zich
daarop bevond met den noviet. Aan de
balde andere studenten werd ten laste ge
legd, dat ze aan de ladder zouden hebben
geschud en getrokken, terwijl de student er.
do noviet zich daarop bevonden.
Beide zaken waren afzonderlijk aange
bracht, maar do rechtbank, welke was sa
mengesteld uit Mr. Kaars Sypesteyn, pre
sident, Mr. van Regteren Altena en Eggens,
rechters, Mr. Twiss Quarlcs van Uffovri, of
ficier van justitie, voegde de beide zaken.
Het verhoor der verdachten
Allereerst vond het verhoor plaats van
de verdachten. Eerst gaf Van L. zijn lezing
over het geval. Bij den student C. was de
lunch gebruikt, daarna ging men in den
tuin.' De noviet S. was tegeniwoorddg en
moest de ladder opklimmen. Verd. H. en
verd. Van L. hebben de ladder achteruit
getrokken, toen S. en C. reeds bovon in de
dakgoot waren, alleen met de bedoeling hen
bang te maken anders niet. C. riep toen.
dat ze de ladder weer goed moesten zetten
en dat werd ook gedaan. C. daalde af- Onde.
Het afdalen is niet aan de ladder geschud.
De ladder brak toen S. er ook op kwam. C
Iiiep rustig op de ladder naar beneden en
heeft er niet aan geschud. S. is toen de
ladder brak boven op C. gevallen, die hem
niet kon vasthouden, maar samen met
hem naar benisden viel. S. kwam met zijn
hoofd op een betonnen plaats terocht.
Op een vraag van den President ant
woordde Baron van H., dat zij reeds meer-
dere malen novieten on de ladder hadden
laten klimmen, dat ze zich ook nooit ervan
overtuigd hadden of de betrokken novieten
last hadden van duizeligheid. S. had zich
nöet weigerachtig betoond, maar direct aan
het bevel voldaan. Verd. gaf toe, dat het
een dwaasheid was, dat hij en Van H. aan
de ladder hadden getrokken.
Verd. C. verklaarde ongeveer in gelijken
geest; er ós niet aan de ladder geschud toen
de noviet naar boven ging. Iemand heeft
uit een raam geroonen, dat de studenten
voorzichtig moesten zijn met 't spel dat ze
speelden.
Getuigenverhoor
D r. Sill e vis Smitt, als getuige-des-
kund'ipe gehoord, deed mededeelingen om
tren den toestand van de beide gewonden
bij opname in bet ziekenhuis. Het is wel
zwaar lichamelijk letsel, dat Jhr. S. beko
men heeft, hersenschudding is altijd levens
gevaarlijk, maar hier was geen schedel
breuk bij geleomen. Daarom noemde pet.
hi?t. toch minder ernstiig. Jhr. S. hoeft zes
weken plat te bed gelegen.
Het bleek, dat getuige S. niet was
schenen. De Offirj#»* tref bevel d°t deze
tuige, wonende in Driebergen, alsnog telefo
nisch zou worden gewaarschuwd, dat hij
>n ziin eigen belang moest verschijnen en
andiers zou worden vervolgd.
Hierna kwam als getuige voor mei
Klevn, de echtgenote van den concierge
van het gebouw C.S.B., die in den tuin was
geweest van C.S.B., en vandaar uit gezien
had, wat in den naastgelegen tuin voorviel.
Get. zeido, dat de noviet klaarblijkelijk wei
gerde da ladder on te gaan, maar daartoe
werd aangezet. Als hij het nirt deed, dan
zonden ze hem op dc soos wel krijgen.
President: Werd het woord „soos"
gebruikt?
Getuige heeft dat duidelijk verstaan.
President: Dat lijkt me anders heel
onwaarschijnlijk. Spr. wees er getuige op
dat zij nnA" „-•>/, staat en dus de waar-
he'd moest zeggen.
Getuide \r. k'aardi0 verder, dat do
ladder heel erg zwiepte. Toen de noviet ho
ven aangekomen was, ging hij in de dak-
root zitten met de handen voor de oogen.
Eon student C. was naar hoven ge
gaan, en had geroepen of 't zoo hoog genoeg
iv"! om dro noviet naar heneden te lazeren.
President vraagt aan verdachte C m
deze dat geroepen heeft. C. kan zich dat niet
herinneren, kan het echter ook niiet ont
kennen.
President: Als u dat gezegd hebt, dan
maakt dat minder waarschijnlijk, dat u naar
büven zoudt zijn gegaan om S. te helpen.
Getuige mej. Kleyn verklaart verder,
dat de ladder zijwaarts verschoven werd.
Toen C. naar beneden dalen wilde moest
hij zich eerst vasthouden aan den noviet,
die in de dakgoot stond, om op de ladder
ie kunnen komen.
Mierna verscheen als getuige de concierge
van het Gebouw voor C.S.B., Kleyn, die
met zijn echtgenoot® in den tuin was
weest Get. zeide, hij de gevel van per
ceel 41 goed had kunnen zien, althans het
gedeelte waarvoor dc geschiedenis met de
ladder plaats vond. Get. zeide, dat de stu
denten den noviet de ladder hadden opge
jaagd. Ze hadden geroepen: „Vooruit de
leer op".
President: Hebben ze geroepen de
leer op, dat lijkt me niet waarschijnlijk.
Getuige Kleyn: Het kan ook zijn ge
weest: de ladder op. Getuige zegt, dat de
tedder zoo zwiepte, dat de bovenkant van
do beide boomen van de dakgoot afgingen
en er dan weer tegen aan kwamen. De lad
der werd onderuit gezet door de studenten
toen de noviet in de dakgoot stond. De stu
dent C. heeft den noviet beetgepakt in de
borst om op de ladder te komen en is toen
naar benieden gegaan.
Mej. Van derVlist had op een kamer
van het gebouw C.S.B. zitten werken en was
door het lawaai naar hef raam gelokt. Get.
verklaart, dat de noviet niet naar boven,
wilde, maar door de studenten naar boven'
gejaagd werd. Get. hoorde, dat de studenten-
riepen, dat als de noviet niet wilde, hij des
avonds op de soos afgeranseld zou worden.
President: Zeiden ze „soos", zeiden zt>
niet kroeg of Pays Bas of zoo iets?
Getuige v. d. Vlist verklaart duidelijk
soos verstaan te hebben. Zes studenten ston
den bij de ladder, beneden op den grond.
De noviet ging goed naar boven. Get. heeft
nietgezien (hetgeen de vorige get. verklaard
heeft) dat de ladder door liet zwiepen boven
van den muur af ging. Er werd aan de lad
der geschud terwijl de student en de groen
er af gingen.
Er ontspon zich daarna een gesprek tus-
schen den Officier en de getuige. De O f f »-
cier merkte op dat de plaats waar getuige
gezeten had, „als een meid die de ramen
zeemt uit het raam", gegeven de positie van
het huis, toch ndet zoo was, dat ze alles
goed had moeten zien. Toen getuige daar
bij bleef, zeide de Officier, dat hij tian vond
dat getuige her 1 wat leniger was dan hij,
dat ze zoo had kunnen zien.
President wees getuige er op, dat
haar getuigenis niet alleen op zichzelf on
waarschijnlijk klinkt, maar ook belangrijk
afwijkt van de andere getuigenverklaringen.
Getuige bleef er evermei bij, dat zij naar
waarheid verklaard had.
De bewoner van perceel 41, V 0 r m e u 1 e n,
d'ie kamers verhuurt aan studenten, gaf in
lichtingen over de ladder. De leer was goed
geweest; getuige had er aan getwijfeld en
de proef genomen, waarbij hem bleek dat
de ladder goed was. Getuige had de ladder
tegen de gevel gezet en met het oog op den
wind boven vastgebonden. Er was evenwel
oen speling van 15 centimeter, zoowel naai
voren als naar weerszijden. Getuige vroeg
om een civiiele vordering te mogen Indle-
President kon dat niet toestaan, maar
vroeg aan de verdachten waarom ze dat
niet in orde gemaakt hadden. U had dat
toch moeten vergoeden. U moet in elk ge
val er voor zorgen, dat die man geen schade
lijdt, aldus de president
Verdachten zegden toe, dat ze dit in
orde zullen maken.
De 18-jarige student Van Sasse van
IJsselt zeide, dat de ladder achteruit ge
zet werd om schrik aan te jagen; nirt moer
dan 30 c 'meter is de ladder teruggezet.
Hierna werd als getuige gehoord Jhi.
Stoop, die intusschen was gearriveerd. Hij
deelde mee geen dagvaarding te hebben ont
vangen, en zeide te zijn meegenomen op
den 2osten September naar de kamer van
C.t waar een lunch plaats vond.
President wees er den getuige op, dat
hij de waarheid moest zeggen, ook al zou
die waarheid onaangenaam zijn voor de vei
dachten, die nu zijn mede-corpsleden zijn.
Getuige S. zeide, dat hij geen tegenzin
betoond had om de ladder op te klimmen,
dat hij ook niet bang was geweest, maar
grif de. ladder was opgegaan.
Was u in de dakgoot bang? vroeg de
President
Opvallend bang was ik naet, aldus
getuige.
Zag u bleek van angst aldus de
President ach neen, dat kon u zelf niet
zien, maar ik vraag dat omdat een der
getuigen verklaard heeft dat u bleek van
angst zag. Maar u ziet altijd bleek.
Getuige zegt. dat C. naar boven was
gekomen en gezegd had: kom me achterna.
Op een vraag van den president zegt ge
tun ge, dat hij nirt den indruk had, flat C.
dit tot hem zei omdat C. meende dat ge
tuige bang was.
De directeur van den Gem. Ron tv- en
Woning-dienst, de heer Ir. de Zwart, gaf
als ect.-deskivndige inlichtingen over de
ladder, die volgens hem wel oud, maar toch
zeer goed bruikbaar was, en geen oude
breuk vertoonde. Bij normaal gebruik was
die ladder zeer goed.
President: Noemt u het een
gebruik als twee personen tegelijk op eer
ladder gaan?
Getuige De Zwart: Dat hangt er van
af. In de bouwerij komt het niet licht voor,
dat twee menschen tegelijk een ladder be
klimmen of afdalen.
De laatste getuige is de heer Wiesman,
aannemer, die uitvoerige inlichtingen geeft
over de ladder, en als zijn meening te ken
nen geeft dat de ladder wel een oude
breuk had. Gewoon gezond hout splijt als
het breekt over een lengte van 1 k 11/2 M.
vaneen; hier vinden we aldus get.
echter een korte breuk. Uitvoerig lichtte ge
tuige dit toe, waarbij de ladder op het
verhoog werd getrokken, waarop de recht
bank zetelt, om rechters, officier en verde
digers de uiteenzetting goed te kunnen doen
volgen.
Vrijspraak gevraagd
De Officier Mr. Twiss Quarles van
Ufford splitste zijn requisitoir in twee
deelen, en behandelde eerst de vraag om
trent de schuld van C. Geen der getuigen
heeft veiklaard, dat C. toen hij op de ladder
liep, daaraan heeft geschud, en Spr. vroeg
daarom voor C. vrijspraak.
Wat de beid»? andere verdachten betreft,
zijn er getuigen voorgekomen, die allerlei
uiteenloopende verklaringen hebben afge
legd. Veel daarvan zal zijn ingegeven doen
het goede hart van de getuigen, die na
tuurlijk na het ongeval S. op den grond
hebben zien liggen. Dat was was een groen,
en het publiek heeft altijd modelijden met
de groenen, omdat die de verdrukten zijn
Het is een goede eigenschap van het pu
bliek, dat het partij trekt voor bet zwakke
en zoo is dat ook hier gebeurd. Naderhand
zijn de menschen aan het redeneeren ge
gaan en hebben ze gezegd: het is vei
schrikkelijk en zoo zijn ze gekomen tot
allerlei dingen, die ze gezien meenen te het»
ben. Zoo hebben ze dan volgens zichzelf al
lerlei dingen gezien, die onmogelijk gebeurd
kunnen zijn. Spr. wraakte getuige Van der
Vlist en de beide getuigen Kleyn. Het is
onmogelijk, dat een ladder een decimeter
van een dakgoot af kan zwaaien, tenzij
men beneden met een hijschmachine aan
den gang zou zijn. Van het schudden aan
de ladder blijft niets over omdat alle ge
tuigen het er over eens zijn, behalve mej.
d. Vlist, dat er niet aan de ladder ge
schud is toen C. en S. naar beneden gingen.
Blijft over het achteruit zetten. Spr. wilde
het wel ongepast noemen, dat in den groen
tijd aan novieten opdracht wordt gegeven
■en ladder te beklimmen, maar vond dat
dit niet in verband stond met het ongeval
dat natuurlijk droevig te noemen is, en
vroeg voor de beide andere studenten ook
vrijspraak.
De beide verdedigers, Mr. Wesselingh
en Mr. v .a n Sasse van IJsselt, konden
zich natuurlijk geheel met deze vordering
van den Officier vereenigen.
BINNENLAND
WEEKSTAAT NEDERL. BANK
Biljettencircnlatie afgenomen
De Weekstaat van de Nederfandsche Bank
-ertoont den laatsten tijd ven week tot week
geringe wijzigingen.
Op den Weekstaat van Ij-eden komen de
disoonteeringen met 28,3 miililitcen voor,
hetgeen een uiterst laag bedrag kan warden
genoemd, een bedBög dat 6 ton lager is clan
de vorige week. De beteeningen stelden zich
op ongeveer 142 millioen. Zij stegen met 3
ton sedert verleden week. De builenkun-J-
sche wissels en de saldi in den vreemde
bleven ongewijzigd, evenals de metaalv<
raad, een vermeerolering van 5 ton on
het hoofd zi>]veren munten uitgezonderd. De
geheele edelnictoaivootToail bedraagt thans
/946i/4 mi'fl.ioen (v. j. 1058% millioen).
De bil jet-ten ci reu la t ie is met ƒ14.2 millioen
afgenomen tot 8S 4^2 mi-Ilioen. Het reke-
nómg-saildo van hot Rijk bedraagt thans ƒ51.5
ruilt. (v. vv. ƒ45.3 mill.). De saldi van ande
ren bekopen ƒ196 mill. (v. w. ƒ187.8 mill...
De biljetten zijn thans voor 103.9 (v.
102.4 door goud en voor 106.9 (v.
105.4 )door goud en zilver gedokt.
NED. SPOORWEGEN
OVER 1933 f 18V2 MILLIOEN ONTVANGEN
De geschatte ontvangsten van de maand
December 19.13 (incl. die der geëxploiteerde
spoor- cn tramwegen) bedroegen totaal
f 10.048.200. De totale ontvangsten van t
Januari af bedroegen in 1933 f 121.015 539,
1932 f 139.535.290. Gem'ddeld aantal kilome
ters in exploitatie van 1 Januari af. in 1933
3(157, 1932 3061. Dus ontvangst per dagkilo-
rncter 1933 f 90 60, .1932 f 104.13.
GELDERSCHE TRAMWEG-MIJ
De lijn Zutfen—Emmerik
overgenomen
Een algemeene vergadering van aandeelhou
ders is trehouden van de Tramweg-Mij Zutten—
ZUiD-AFRIKA EN DEN GOUDEN
STANDAARD
EEN JAAR DEVALUATIE-POLITIEK
Hausse-periode ingeluid
zu«. dat Zuid-Afrlka den
sliet In het maandverslag
,j den Ned.-Zuid-Afrikaan-
'U thans het volgende over
die de*ö muntdepreciatie
leven van de Unie heeft
Opleving in de gondmijnindnstrie
u-den opgebracht. Mui
irdlgt de goud-
mate bil de
het mede c
wijzigingen
1 Zuid-Afrika
indheld van het go
emen, kreeg de zg
snlandsch kapitaal,
1 of slechts matig
reljjklieden kon vine
idmönbedrüf
irlk.
j heer F. M. I^oep e
mwe-g-MIJ Z.-E. gesloten worden.
BEDRIJVEN IN LIMBURG
Mededeelingen over den gang van
zaken
jorzltter van de Kamer van Koophandel
-eken heeft in een dezer
- vrijwillige
t er veel t<
t-kapltaalbe
an, die de n
zou hebbf
biJgedra
- de 1
schillende geledlnj
DE MOORD TE HAELEN
VIJFTIEN JAREN GEEISCHT
Voor de Roermondsche rechtbank werd
de zaak behandeld tegen P. G. van R.
uit Nederweert, verdacht van moord op
H. Puts in den nacht van 7 op 8 October
1933 te Haelon gepleegd.
Verdacht van diefstal van een rijwiel
uit het café van B. aan de Swalmcr-
straat te Roermond waarop verdachte
3 zich1 naar Haelenhad begeven, eisclite
de officier van Justitie een gevangenis
straf van 3 jaar..
Hierna werd de moordzaak zelf be-
fcehandeld. Dr. Hulst uit Leiden ver
klaarde dat er peen worsteling had
plaats gehad. Na nog ecnig getuigen
verhoor hield de ambtenaar van het
O. M. zijn requisitoir en werd tegen van
R. 15 jaar gov. straf geëischL
Da verdediger vroeg wegens gebrek
aan bewijs vrijspraak.
Uitspraak o Febr. a.s.
SMOKKELAARSMETHODEN
Voor het gerechtshof te Den Bosch
stond in hooger beroep terecht de koop
man v. d. C.. uit Nijmegen, wien ten
laste werd gelegd, dat hij in Mei te Ot-
tersum opzettelijk A. de Man, assistent-
dienstgeleider bij de directe belastingen,
van het leven heeft beroofd door met
een smokkelauto De Man omver te rijden
De Bossche rechtbank meende den
smokkelaar vrij te moeten spreken we
gens gebrek aan bewijs.
De behandeling der zaak werd uitge
steld tot 21 Februari a.s.
Behandeling op 13 FebrnarL
De dagvaardingen in de geruchtmakende
Onnes van Nijenrode-zaak zijn uitgebracht.
De zaken tegen de negen verdachten zullen
afzonderlijk worden behandeld; hiermee zal
op 13 Februari een aanvang worden ge
maakt.
0.m. werd de dagvaarding uitgebracht te
gen Witbraad, koopman te Amsterdam. Ilij
zal terecht staan voor do 5e Kamer der
Rechtbank op 15 Februari a.s.
De dagvaarding boslaat 14 getypte blad
zijden, terwijl 13 getuigen in deze zaak
gedagvaard.
Bedoelde Witbraad zou met een aantal
nader te noemen personen ten behoeve van
Onnes, den kasteelheer van Nijenrode,
zekeringsmaatschappijen hebben opgelicht
voor f 72.000. Daartoe werd een „inbraak"
in elkaar gezet. Onnes zou met Koning eet
plan hebben gemaakt om door een of meei
handlangers van Koning een aantal verze
kerde goederen 's nachts uit het gesloten
kasteel te laten weghalen, op een wijze die
Onnes de gelegenheid zou geven om hot te
genover de assuradeuren te doen voorko
men alsof die goederen door braak uit het
kasteel huiten zijn medeweten en zonder
zijn toestemming waren gestolen.
Koning was een vriend van Onnes en is
de schakel tusschen Onnes en Witbraad,
Ook hem is medeplichtigheid aan oplichting
ten laste gelegd.
De dagvaarding tegen Koning telt even-
4 pagina's. Hij zal 13 Februari terecht
staan.
ling gaf inlichtingen-aan Witbraad
deze gaf ze door aan Mees Gerritsen
Frits Biesing, welke wederom dit alles heb
ben doorgegeven aan de verdachten Karei
Maag cn Van Binsbergen, die bereid waren
gevonden om tegen belooning de opdracht
conform de instructies uit te voeren. Hierna
hebben deze in den nacht van 29 Februari
op 1 Maart 1932 samen met Grootjoban met
gebruikmaking van de bun gegeven inlich
tingen vrijwel alle voorwerpen weggehaald,
Als getuigen zijn gedogvaard: T„ Posthu-
ma insnprt-'T van nolitie, C. Lobman «n
B. A. de Weillé, rechercheurs van politie.
Witbraad, Biesing, Maag, van Binsbergen.
Grootiohan. L. v. d. Dussen, verzekerings
expert, J. Top en A. Top, verzekeringsdire'"-
teuren, J. Rnrtelin.gs, assurantie-bezorger, E.
IT. Grapperhaus, procuratiehouder en P. C.
Allaart, procuratiehouder.
De zaken zullen afzonderlijk worden be
handeld, doch het is niet onmogelijk, dat
de requisitoiren gelijk, na afloop ven allo
goh 01
srstrekte gegevens. I
bevredigend. Prijzen I
wikkeling
enkele
.orzaakt door t
Hoeveelheid orders
-rug. Grondstoffen
3 bleef achter bi;
ïstdervlngen wer-
17.OOO ton). De verzendingen zijn gestegen. De
iportziendilngen Hepen zeer sterk terug als ge-
>lg van concurrentie, vooral vam Japaui. hooga
voerreohten en pref. tarieven. De prijzen
lalden belangrijk tengevolge van bet uiteen-
illen cementkartel. Gevolg was zware ooncur-
nttestrljd op de
"-«.n zij-i -- -
Philip*. Het
cneniere kon niet tmbeOengrljk worüen
id. Quajititatlef steeg de omzet aanmer
kelijk. Fin. resultaten echter niet in dezelfde
te. Vraa.g naar goedkoope producten en de
icurrentte zijn daarvan de oorzaken. Resulta-
zljn echter nJet onbevredigend. Een groote
Selaatingaccl.jns.
DE PFPERMARKT TE BATAVIA
Een conferentie tot verbetering
van do situatie.
BATAVIA, 23 Jon. 1931 (Aneta). Gisteravond
ld ln het gbouw van de Chlneesche Handela-
nreenlging alhier een bijeenkomst plants ter
bespreking vap de mogelijkheid van stimulee-
g en bevordering van de Bataviasche peper-
rkt Opgemerkt werd. dat vroeger soms
hedei
ln
zwakking eigenlijk
aan rle wolb
behalve het
/errllchtlr.g
m alleen, met
rt MU peper
Banka
EE STRIJD TUSSCHEN RIET EN BIET
Een bitter artikel van ne
Soerab. Handelsblad
(Aneta).
SOERABAJA, 23 Jai
ding van de mededeel!-:
het Landboi
den het
1 de pei
>rdt, da.t de dir
qui n taal bedraagt t
■ie eerst rendabel
1 ƒ13.76.
4.25 per qulntaal af
De R&geerlatg begot
ouwe>lijlts deelt zij
Handelsblad",
kerf abri eker
1 10 per 100 Kg.
SINDANG SARI EN ANDJASMORO
Voorloopige gegevens over 1933
De O-u't. MH Slndan
•niddel.
1 en do Rubber Cul-
usioneeren. Destii
'd. Op de fuslevoc
iltvoerlge toelicht!
c eenige voorloopige li
ipubllceerd over de rest
kunnt
>r.-!en
de „Slndan
Ov,
176.01
g. droog, klnabnst: oogs
amde overname 270.000 h. k
53J-.S98 (v.J. 440.500) h. kg
272.500), koffle-o.
luslef afschrllvln
getuigen, worden genomen, waarna dan ook,
op één dag alte pleidooien zullen worden
gehouden.
luntdepreclatle hem anders wel-
n opgeleverd. De Invloed vaa
n xactor is moeilijk te onderschatten. Te
2:1 met de aanzienlijke prUsverhooglng vaa
product, waarvan da volkswelvaart lu
cl zaak afhankelijk la. heeft hij tot verrui-
en ontdooiing van het volksvermogen ge
en daarmede de voorwaarden geschapen
een toenemende bedrijvigheid.
't Bedrijfsleven ontwikkelt zich gunstig
i overwegende plaats, die de goudmU-n-
strle ln de economische structuur van het
bedrijfsl
gunstlgen Invloed
- ondervinden,
en, de met de uitbreiding van het
ird gaande hoogere spoorweg-
zeker niet het minst de verbetc-
ienbare financiën waren alle een
n het groote voordeel, dat de
tie aan het goudmijnbedrijf heeft
1 heeft de
verlichting
iet voordeel der valutawinst, boven
dien dat van een stijgenden wereldprU» konder
en. De exporteerende vruchtenboeron zager
valutawinsten grootendeels te niet gaar
verminderde opbrengsten van hun produc:
vervoerde buitenlandsche markten en zou-
zonder'de nog steede gehandhaafde export-
•hiJnlljk
ebben. De l
de blnnenlandsche
vle<
èd r tif"61 angza
n en bleven
leem der landbouwschulden M
itle van de munt niet nader tot
gebracht. Ter verlichting vaa
oestand. waarin het landbouw
erhand was geraakt, heeft de
een gedwongen renteverlaging
jwhypotheken te verordenen.
Don- en salaristrekkers en In het
oor hen. die van vaste Inkomens»
1. zijn de gevolgen der valutadepre-
szlns verzacht geworden door een
•hooging. die de
mdergaan.
levenspeil
mderhoud hebbi
1 het ^al ge meer
te afhankelijkheid van de volks
jet product, dat er het meesto
*eft getrokken, Is de uitwerking
mlsche bedrlj-
urt reeds sterk
De gevaren eener hansseperioda
1 natuurlijk gevaren
•bonden. Het gemak, c
•eldir
1 het
de bef
de kaï
.al. I
actie zal bUJke
ldent
onde uitbreiding zoo'n nuttige rol hl
pelen, verspild zal zijn. D.. pre
uld-Afrlkaansche Reservebank
'ezen en gewaarschuwd tegen al
•achtingen omtrent de exmnsle-
bedrijfi
ukkig
r-ultei
h|j
banket
■vaen toevoegen.
d jor het voerei
-redletpolltlek he
'ton te keeren. Ii
dilksche bn'unset'
de speculatieve t
DE GOUD WET VAN ROOSEVELT
Door bankiers commissie aangenomen
Belangrijk amendement
De senaatscommissie voor het bsmkwezen
seXt Dimodag het wetsmotwerp betreffende de
aki>ta-h«rvornvlu-p bestudeerd en daarbij den
uur van het etabiUsatlefo-ids vastgesteld op
vee Jaren. Ook de volmacht aan Roosevelt d»
aarde van den dolfiar te verlajpen. werd door
e commissie tot twee Jnren bop&rkt Deze beid-»
'IJshgi-mgen werden evenwel aangenomen met
e beperking, d-at de periode vai 2 Jaren ten
:n worden vorlengd.
van RooseveJt zal kunnen wc
imlss-le heeft het ontwerp ver
wijzigden vorm goedgekeurd.
olger
ia
LANDLOOPERIJ
Dezer dagen
nngc-hot
die zich
J. L. G. Beid#
maanden opzending i
