DONDERDAG 11 JANUARI 1S24
EERSTE BLAD PAG. 2 C
T!n mochten onder Gods zepen
straks de donkere wolken, die ook over
land hangen .weer afdrijven, zij er dan geen
aarzeling in onze gelederen om in gehoo
zaamheid aan Gods getuigenis, voort te
gaan de goede beginselen onder ons vol.i
te verspreiden.
Na deze rede ging luid applaus op.
De Voorzitter gaf onmiddelijk het woord
aan Dr. H. Co lijn, den Minister-president,
oud-voorzitter van het Centraal Comité. Oo-k
hem begroette opnieuw een hartelijk ap
plaus.
REDE MINISTER COLIJN.
Spr. ving aan met te zeggen, dat hij niet
zou handelen over art. 19. Hij sprak er al
fleen zijn oprechte blijdschap over uit, da!
deze vergadering bijna unaniem na de uit-
inentende verdediging door den heer Schou-
Dr H. COLIJN
ten het art. heeft aanvaard. Spr. ziet dat art
als 'n kreet ook van ons volksdeel tot de vol
keren om terug te keeren op den weg van
waanzin waarop men nu al enkele jaren
•wandelt en waardoor de welvaart van de ge
heele wereld en ook van het Nederlandsche
volk gevaar loopt
Dat het art geen beletsel is, om maatre
gelen te nemen in het belang van ons volk,
bewijst het optreden van het huidig kabinet
dn het afgeloopen jaar.
Het jaar 1933
Spr wil na het uitstekende woord van Mr.
De Wilde een terugblik werpen op het weg
gestorven jaar 1933. Dat jaar is metterdaad
in meer dan één opzicht een merkwaardig
jaar geweest voor de wereld in haar geheel
maar ook wel voor ons eigen land.
In het begin van het jaar vielen er don
ker schaduwen over ons volk als gevolg van
wat er met een deel onzer weermacht in
•den Indischen Archipel gebeurd was. In an
der opzicht heeft dat jaar ons een eigen
aardige bemoediging gebracht toen een vier
tal mannen van ons volk blijk hebben ge
geven, dat zelfs de beste krachten van ons
volk, die in de 16e en 17e eeuw gezien wer
den nog niet zijn uitgestorven. Spr. dacht
hier aan de schitterende vlucht met een ge
woon verkeersvliegtuig van Schiphol naar
Indië en terug, (applaus).
1933 was in meer dan één opzicht 'n merk
waardig jaar. Verkiezingen worden er elke
vier jaar gehouden. Maar in de verkiezingen
van 1933 was een element, dat we gemeen
lijk niet aantreffen. Ze hadden meer van een
geest van samenwerking en nationaal re
veil in zich deen we gewoonlijk waarnemen.
Daarop was de Kabinetsformatie van 1933
een terugslag. Spr. kan zich begrijpen, dat
velen zich hebben afgevraagd of deze nu wel
in overeenstemming was, met de gedrags
lijn die jarenlang was uitgestippeld. Als we
er au op terugzien en als we zien op de ont
wikkeling van de omstandigheden sindsdien
dan gelooft spr. dat slechts weinigen aiet
voor zichzelven zullen getuigen wat Mr. de
Wilde zoo juist zei, dat de wijze waarop het
Kabinet in 1933 is gevormd bij de omstandig
heden van dezen tijd past
Oók in ander opzicht was het jaar 1933 van
hijzonder beteekenis. Zeventig jaar lang
heeft het Nederlandsche volk geleefd onder
een stelsel dat een groote mate van wel
vaart aan ons volk schonk. En nu hebben
we daarmee moeten breken! 1933 zal in de
geschiedenis bekend staan waarin de oorlog
op economisch gebied van allen tegen allen
is aangevangen.
Hoe belangrijk ook het belangrijkste is dit
toch niet. Boven alles gaat uit de crisis in
liet staatswezen, die zich ook in 1933 in zoo
sterke mate heeft geopenbaard.
De crisis in het staatswezen
Die crisis is niet begonnen ia 1933. Dat
proces was al heel lang aan den gang. In
1933 is echter de vlam uitgeslagen. Dr. Kuy-
per heeft deze crisis in 1899 reeds voorzien
en toen hij schreef ia de Standaard van S
Juli:
„Het eertijds zoo vast geloof, dat het par
lementaire stelsel tot den meest gewenschten
regeeringsvorm leidt, wordt gaandeweg al
meer verzwakt.
„Schuld heeft hieraan het verbrokkelen
der partijen in kleine groepen waardoor het
tegenover elkander staan van twee groote
constitutioneele partijen ondoenlijk wordt,
en allerlei combinatiën moeten worden aan
gegaan, die schier geen ander dan een ca
binet d'affaires denkbaar maken.
„Maar met minder ligt de oorzaak in bet
terugtreden uit het parlementaire strijdperk
van de staatrechtelijke beginselen en het
domineeren van de sociale belangen, zonder
dat de democratie bleek de zelfbeheersching
en de bekwaamheid te bezitten om de be
hartiging dier belangen met de zorgen voor
bet. volksgeheel te vereenigen".
Reeds toen waren dus de eerste teelcencn
zichtbaar. Sindsdien is het voortdurend ip
sneller tempo bergaf gegaan. Communisten
en verwante socialistische groepen hebben
het kwaad verergerd. Het zoogenaamd refor
mistisch deel der sociaal democraten bleek
te weinig vastheid te bezitten om weerstand
te bieden. Ook de burgerlijke partijen hebben
hier sohuld door het b eden van onvoldoen
de weerstand. Daarbij is gekomen de geeste
lijke ontworteling in het etne na het andere
land. Zoo is gekomen de beweging tegen het
parlementaire stelsel, die nu, vooral ook
door de ontwikkeling in Duitschland, in on
land zijn terugslag heeft.
De inspiratie voor de fascistische en natio
naai socialistische groepen is gekomen uit
het buitenland, Maar voor den voedingsbo
dem heeft het Nederlandsche volk zelf ge
zorgd! Met 53 partijen verscheen het Neder
landsche volk in 1933 aan de stembus; 11
partijen zijn vertegenwoordigd in de Tweede
Kamer. Is liet in het lioht daarvan aie1
verklaarbaar als er een begeerte naar meer
eenheid openbaar wordt? Want zulk een ver
splintering is in het eind een graf voor ieder
volk, ze leidt tot een volkomen onmacht o
te regeeren, ze voert tot ondermijning vi
den volksgeest. Dat is het waartoe de mo
derne democratie Nederland heeft gebracht.
Daarom moet iedere ernstige volksgroep,
die zioh mede verantwoordelijk voelt voor
het volk, zicli op dit punt bezinnen. Doet ze
dat niet, blijft ze ongevoelig, dan zal ook het
Nederlandsche volk een willooze prooi wor
den van geestelijke en politieke slavernij. In
plaats van een burcht voor de vrijheid te
zijn, zullen ook wij dan met 'n kluister aan
de boenen ons moeizaam moeten voortslee-
pen.
Geen onnatnnrlijke eenheid
Maar als men roept om eenheid en. bereid
is daaraan 't oor te I nen. dan moeten wij
zeggen, dat we niet wulen een onnatuurlijke
eenheid door dwang van boven opgelegd
maar dat wij door zelfherziening willen ko
men tot een gezonde verhouding van een
Regeering, volk en partij.
Spr. werkt d t thans niet in den breede uit
maar hij legt dat probleem aan de vergade
ring voor omdat het is h e t probleem, omdat
geen staatkundig vraagstuk van zoo groote
be'eekenis is.
Het gaat. er oen: hoe bevrijd*** we ons van
de doodelijke gevaren waardoor ook het
Nederlandsche volksleven wordt bedreigd?
De gevaren komen van twee zijden. Van
de communisten cn aanverwante socialisten
die ontbinding van het volksleven najagen,
èn van de zijde van hen, die een geestelijke
en politieke gelijkschakeling najagen, als
het hoogste goed.
Tegen die beide gevaren moeten we front
maken, als volk, en ook Ms A.R. partij.
Eerste eisoh daarbij is, dat moet worden
tegengegaan de verzwakking van het gezag,
van de autoriteit \an de Overheid. Het is
onze taak, om daaromtrent juiste gedach
ten te verspreiden. Er is nog veel onjuist be
grip in dezen. Dat bleek uit een brief, dien
spr. ontving cn waarin stond, dat men in
spr. teleurgesteld was omdat er nóg socia
listen in Nederland zija.
De man, die dat schreef, had voor oogen
een gezag, dat geen andere gedachten duldt
dan de zijne. Zoo verstaan wij het niet.
De Regeering heeft echter wel de belang
rijke taak, om de ontbindende krachten te
gen te gaan en haar autoriteit daartegenover
te laten gelden. Het zoeken van de juiste
lijnen in dezen, is een vraag van de eerste
orde.
De tegenstelling van de democratie met
den vroegeren tijd was, dat vroeger de zoon
iets moest worden omdat de Vader iets was
en dat de democratie daartegenover stelde,
dat de besten uit de breede volksmassa naar
n zouden komen. Maar wat ziet men
■nu? Dat die groep van de besten, die uit de
volksmassa naar boven komt, al smaller en
smaller wordt en zich toespitst in één per
soon. Dat is ook een gevaar van de demo
crat e evenals communisme en socialisme
Wie nu op dit. gebied de juiste grenslijn
weet te vinden, die heeft heel wat gedaan om
het vraagstuk van de verhouding tusschen
overheid en volk op te lossen.
Maar daarmee zijn wij niet klaar. Dan
komt nog de vraag naar voren, hoe wij hei
volk moeten zien. Moeten we het zien in
zijn geestelijke schakeering óf opgelost in
een zeker aantal maatschappelijke corpora
ties? Of moet het zoo zijn, dat wij aan be.de
elementen recht doen wedervaren en zoowel
de geestelijke als de maatschappelijke scha
keering tot haar recht doen komen?
Het gevaar der verbrokkeling
Er zijn nog andere vragen.
Moet de versnippering in ons politieke
leven al maar blijven voortgaan en moeten
straks vijf en twintig of dertig partijen
de Kamer zijn, of moet daartegen iets
worden gedaan?
Als wij er niets tegen doen, dan ontstaat
ongetwijfeld het gevaar, dat zij, die het ge-
heele volk tot één partij willen zien ge
maakt, ook in Nederland in belangrijke
mate veld zullen winnen. Daarom is één
van de vragen waarvoor we staan: wat zul
len we hebben te doen om de automatische
versplintering in het politieke leven van
ons volk tegen tc gaan en de alle vrijheid
verpletterende moderne eenheidsbeweging
te weren.
Het zijn geen nieuwe dwalingen die hier
optreden. Het zijn altijd nog dezelfde dwa
lingen van het paradijs af. Het is het oude
probleem van gezag en vrijheid, van indi
vidu of gemeenschap, met daarachter als
diepsten achtergrond: goddelijke openba
ring of menschelijke rede.
Dat zijn vragen van alle tijden, die in
eiken tijd in nieuw gewaad verschijnen.
Daarom moeten we in eiken tijd weer
worstelen om de oplossing. Dat moeten we
gezamenlijk doen als verwante geesten.
Maar als men dat doet, is er een politieke
partij en dan moet men weer zoeken naar
de juiste verhouding van het volk als ge
heel en de politieke partij.
Nu wordt door hen, die dat tegen staan,
aan het partij leven een tint gegeven die vol
strekt onjuist is. Met ziet de partijen als be
zield met de zucht om te heerschen over
het volk. Het is juist andersom! Het partij
leven draagt een dienend karakter. Het is
factor om het geheele volk te schragen.
Gezonde partijen moeten voortdurend bouw
stoffen aandragen voor den bouw van het
volksleven en vervullen dezelfde functie
als de verscheidenheid van voedingsmidde
len in het menschelijk lichaam. Er is geen
gezond menschelijk leven mogelijk als het
lichaam eenzijdig gevoed wordt met eiwit,
Eiwit, vetten, koolhydraten enz. moeten si
kaar afwisselen. En zoo kan een volk niet
bloeien en groeien als het van boven af
geestelijk gelijkgeschakeld wordt. Dat meent
men wel, maar de practijk zal het anders
loeren.
Dan is het ook duidelijk, dat de partijen
niet haar kracht behooren te zoeken in het
elkaar verscheuren, maar dat zij hebben
samen te werken tot heil van het volk.
Nationale samenwerking mogelijk
Is dat practisch mogelijk?
Spr. antwoordt: dat kan. En in een tijd
als deze zegt hij: dat moet.
Dat kén, mits wordt voldaan aan de voor
waarde, dat een partij leeft uit een diep
gewortelde eigen levensovertuiging. Hoe
vaster die is, des te meer geschikt is men
voor samenwerking. Dat is het wat Groen
bedoelde met zijn. in ons isolement (d. i.
in onze beginselvastheid) ligt onze kracht.
Alleen beginselvaste partijen zijn geschikt
tot samenwerking met andere. Daarom is
het zoo noodig, dat wij in dezen tijd vooral
aandacht schenken aan de verdieping van
de kennis onzer beginselen. Kiesverenigin
gen, Propagandaclubs, Arjaclubs hebben
zich ervan te doordringen, dat we alleen
langs dien weg ons zelf kunnen behouden
en voor het volk van Nederland van grooto
beteekenis kunnen zijn.
Als men dat doel, dan is men in staat
een tijdlang het kleine te laten rusten om
het grootere te zien. Want het is noodig,
dat we ons stellen voor de vervulling van
deze groote taak, dat weerstand wordt ge
boden aan de vernielende krachten van
links zoowel als van rechts. Communisme
en aanverwante stroomingen, die ontbin
ding, verdwijning van het gezag nastreven,
moeten we tegenstaan. En evenzoo de stroo
mingen, die wel een gezag kennen, maar
die er den moreelen grond aan ontnemen
en die met de vrijheid niet rekenen.
Daarvoor behoort leiding uit te gaan van
de Regeering. Maar die is machteloos, als zij
zich niet weet gedragen door geestelijke
krachten in het volksleven. En A.-R. Mi
nisters zijn machteloos als zij niet weten,
gedragen te worden door de zielesympa-
thie van de volksgroep, waaruit ze zijn
voortgekomen.
Het spreekt vanzelf spr. zegt hiermee
niets ten nadeele van andere partijen
dat wij in u de hechtste steunpilaren zien
voor de vervulling van de taak, die wij op
ons hebben genomen, een taak, die niet
eenvoudig is.
Spr. zal niet treden in een beoordeeling
van het optreden van de Regeering in een
naburig land. Hij wil echter op een paar
feiten wijzen.
Toen ten vorige jare in een naburig rijk
de macht in handen kwam van een bepaal
de partij, waar bleef toen het communisme?
Het verdween. Het socialisme wordt er niet
langer gezien. Een partij als het Centrum
die lange jaren een overwegende rol in de
politiek van het groote Duitsche Rijk speel
de. verdween. De eeuwenoude verdeeling
van het Rijk in verschillende landen werd
opgeheveni alles boogneen, niet alles,
want spr. wees er op, dat het recente op
treden van een paar duizend predikanten
heeft doen blijken waar de waarachtige
geestelijke kracht ligt tegen elke revolutio
naire strooming.
Welnu tot die groep behoort de anti
revolutionaire partij. Aan U, zoo richtte
spr. zich weer tot de Deputaten, om ons
land in te gaan en daar tegenover allen te
getuigen van die beginselen, die den hecht-
sten waarborg bieden tegen een revolutio
naire stroming, van welke zijde zij komen
moge. Aan U de taak, het A. R. beginsel
door woord en geschrift aan het volk be
kend te maken en aldus een zoutend zou'
te zijn in den moeilijken tijd, waarin wi;
leven, (luid applaus.)
Slotwoord van den Voorzitter
De Voorzitter zegde nu allen dank.
die hadden medegewerkt aan de vlotte af
werking der agenda.
Voorts richtte hij worden van dank tot
de heide Ministers. Wij wisten reeds, dat
zij rasechte A. R. zijn. (krachtig applaus).
En dat de kracht van hun arbeid ontleend
wordt aan die geloofsovertuiging, die in het
A. R. beginsel voor politiek gebied haar for
muleering vindt. Spr. dankte hen ook voor
hetgeen zij, als Ministers der Kroon heb
ben mogen doen en wenschte hun toe, dat
hun gezondheid, kracht, wijsheid, beleid en
moed rijkelijk geschonken worde opdat zij
hun wei'k mogen doen in trouw aan God,
aan de A. R. beginselen en aan de roeping
onzer natie.
Dr. Colijn dankte spr. bijzonder, omdat
hij ons opnieuw een taak heeft aangewezen.
Hij voegde daaraan nog toe den wensch,
dat hij de gelegenheid hebbe zich in de
eerstvolgende weken zoo te isoleeren, dat
hij de toelichting op het program
der A. R. partij persklaar kan
maken, (applaus.)
Wij hebben die toelichting hard noodig „U
moet ik bedoel dit, het is een moreel moe
ten er voor zorgen. En ik weet. U doet
dat heel graag. Spr. zeide dan ook namens
Dr. Colijn toe, dat er zoo hard mogelijk zal
worden gewerkt, opdat dit boek zoo spoedig
mogelijk verschijne. Het zal worden uitge
geven door De Standaard. Spr. nep aller
medewerking in, om dit werk zoo vrucht
baar mogelijk te maken.
In het eerste artikel van ons Program is
reeds aangegeven, wat noodig is voor de op
lossing van de moeilijkheden van dezen tijd.
Daarin pretendeeren wij. dat de A. R. rich
ting vertegenwoordigt den grondtoon van
ons volkskarakter en dat wij in staat zijn,
op dien grondslag, naar de behoeften van
eiken tijd asn te geven, wat noodig is, opdat
't Nederlandsche volk zijn roeping vervulle.
vervulle.
Laat de waarheid daarvan zien. Laat zien,
dat we geen kongsi zijn, maar een richting,
die georganiseerd is tot partij en die wel
bewust uitspreekt, dat haar vereenigings-
punt ligt in het Calvinisme in den grond
toon van ons volkskarakter gelegd onder lei
ding van Oranje. Wat we behoeven aan een
heid is te verkrijgen als we dat aanvaarden.
Belijdt, zoo riep spr. op, Uw beginsel, ver
diep U er in, laat het leven voor U-zelf en
anderen opdat God de eer ontvange.
Spr. deed zijn slotwoord overgaan in
Psalm 72 11, dat staande gezongen werd.
Ds. van Grieken ging voor in dankgebed,
waarna de vergadering werd gesloten.
A.R.J.A.
Uit het laatste dubbel nummer van
A.R.J.A., orgaan van de Anti-Rev. Jongeren
Actie, knippen we een enkel citaat. Het han
de!t over staatsbesef in Friesland en het
slot van het korte artikel luidt:
„Een staatseenheid groeit historisch. Dooi
de leidingen Gods in onze vaderlandsche
geschiedenis zijn Friesland, Groningen, Zee
land, Holland, Gelderland, enz. tot één
staatsgemecnschap gegroeid.
Wij golooven niet, dat aangetoond kan
worden, dat die historische samengroej een
fout bleek te zijn. Men moet dan ook die
historie, aanvaarden, eerlijk aanvaarden.
Daarnaast kan men tegelijk, ook uit histo
rische motieven, de eigen aard en variatie
in het staatsgeheel wakker en levend hou
den: in taal, gebruiken, zeden, enz.
Mits men zich een eigen lid in het staats
geheel voelt en niet de historie ten deele
aanvaardt, nl. alleen voor het eigen type
van variatie met een gelijktijdige verwer
ping van de historie ten aanzien van de
staatspemcenschap met de andere typen
van don Nederlandschen staat.
Een gezonde Friesche beweging zorgt voor
bewaring van het typische Friesche binnen
het Nederlandsche staatsgeheel, omdat men
ook in de historie-aanvaarding consekwent
wil zijn".
HEBT GIJ REEDS EEN NIEUWE
ABONNE OP ONS BLAD AAN
GEBRACHT? ZOO NEEN, DOE HET
DAN NU NOG!
BUITENLAND
DE INDRUK VAN DE
EXECUTIE TE LEIPZIG
DE DOODSTRAF MET TERUG
WERKENDE KRACHT WEKT
VERONTWAARDIGING
Voorbereidingen te Moskou voor de
ontvangst van Dimitroff c.s.
Bij navraag ter bevoegder plaatse ver
nam het Haagsch Correspondentiebureau,
dat hei aan Van der Lubbe voltrokken
doodvonnis de Nederlandsche regeering,
die alles gedaan heeft wat mogelijk was
om de straf veranderd te krijgen, zeer heeft
teleurgesteld.
Onze regeering heeft uit oen rechts-
oogpunt gemeend tusschenbeide te moeten
komen, afgezien van de politieke gezind
heid van Van der Lubbe. Zij achtte.
not verieeiieii van terugwerkende kracht
aan de wet van 28 Februari in strijd met
een alom erkend rechtsbeginsel.
In juridische kringen in ons land denkt
men daar natuurlijk precies zoo over. Een
bekend strafpleiter van de Amsterdamsche
balie zeide tot een redacteur van het pers
bureau Vas Diaz, dat de rechtmatigheid
van de toepassing van de doodstraf op Van
der Lubbe volgens de geldende moderne
rechtsprincipes zeer twijfelachtig is. En
voorts:
„In deze zaak komt wel sterk naar voren
de onherroepelijkheid van de straf, waar
onze landgenoot Van der Lubbe de hoofd
getuige zou kunnen zijn geweest bij een
eventueel nader onderzoek. Het staat n.t.
vast deze meening hoorden wij van ver
schillende verdedigers dat Van der
Lubbe niet alleen den brand heeft ge
sticht De medewerking van de vier ver
dachte communisten is in geen enkel op
zicht bewezen. Wat zou nu logischer zijn,
dan dat de justitie al het mogelijke in het
werk stelde om de werkelijke mededaders
in handen te krijgen en te doen vernordee-
len? Hierdoor zou het aanzien van de Duit
sche politie en justitie belangrijk stijgen.
Voor een nieuw proces is echter de getuige
Van der Lubbe onmisbaar".
Algemeen was men in het Amsterdam
sche Paleis van Justitie van oordeel, dat
ons bestaande strafstelsel voldoende waar
borgen biedt, om misgrepen, als in het pro
ces v. d. Lubbe zijn gebeurd, te voorkomen.
Afkeuring van de executie te Leipzig vin
den wij in vele Nederlandsche bladen, alle
op dezelfde gronden, die we reeds noemden
en ook die welke we vermeldden als het
oordeel van den oud-vice-president en oud-
kinderrechter van de Arrondissements
rechtbank te Amsterdam, die een belangrijk
deel van het proces als toehoorder heeft
bijgewoond en dus geacht kan worden een
onbevangen kijk op de zaak te hebben.
Het Rijksgerecht te Leipzig heeft onzen
consul aldaar meegedeeld, dat, indien de
familie van Van der Lubbe prijs stelt op
hét stoffelijk overschot van den terechtge
stelde/dit te harer beschikking zal worden
gesteld.
i Door tusschenkomst van de burgemees
ters der gemeenten, waa)r de familie van
tV'an der Lubbe verblijf houdt, wordt deze
mededeeling aan haar overgebracht.
Men weet, dat de familie van Marinus
in de nabijheid van Leiden woont Deze
was zeer ontdaan over het bericht van de
terechtstelling, dat ze eerst omstreeks half-
elf vernam.
In Dordrecht had een correspondent van
de „Voorwaarts" een onderhoud met den
vader. Hij schrijft: Hij was nog onkundig
van het lot, dat zijn zoon Marinus getroffen
had en wij vertelden het hem voorzichtig.
Tusschen den ouden "an der Lubbe en zijn
zoon is in den loop der jaren een verwijde
ring ontstaan, doordat Marinus niet thuis
was. Hij reageerde op de ontzettende mare
niet merkbaar. „Er is niets aan te doen",
zeide hij.
Marinus' broer Cor, die bij den vader in
woont en samen met den halfbroer Peute
alles had gedaan wat in zijn vermogen lag
om Marinus van den dood te redden, was
niet thuis. Hij was stempelen, eveneens
waarschijnlijk nog onkundig van het lot
van zijn broer.
In den loop van den morgen hadden wij
nog een onderhoud met den halfbroer van
Marinus van der Lubbe, Peute. Peute was
nog zeer onder den indruk van de onver
wachte terechtstelling. Hij had steeds alle
hoop gehad, dat dc verzoeken om gratie-
verleening, die uit Nederland en andere
landen in Duitschland waren binnengeko
men, hun uitwerking niet zouden missen.
Dit had Peute niet durven verwachten.
Gistermiddag zou Peute zich naar Leiden
begeven om met de familie aldaar te over
leggen, wat er nu gedaan moest worden. Hij
zou Marinus graag in Nederland lhten be
graven: „Maarwe hebben geen geld..."
Verontwaardiging ook in België
Ook te Brussel is met groote verontwaar
diging kennis genomen van het bericht
van de onthoofding van Van der Lubbe.
Men is van oordeel, dat Von Hindenburg
door het weigeren van gratie voor eeuwig
een vlek heeft geworpen op een overigens
groot en roemrijk leven, ook al voelt men
wel, dat hij verplicht is geweest, onder
dwang van de nazis, het doodvonnis te doen
voltrekken. Het Duitsche gerpcht zal zich
aldus redeneert men daar, evenmin ooit
van deze smet kunnen schoon wasschen.
Dit is, aldus vervolgt men, weer een van
die zware psychologische fouten, waarvan
de Duitschers de specialiteit schijnen te
hebben en waardoor zij zich vooral tijdens
den oorlog herhaaldelijk den haat van de
geheele wereld op den hals hebben gehaald.
Volgens een Berlijnsch correspondent,
hoorde men over de wijze waarop de exe
cutie van Van der Lubbe zou moeten plaats
vinden, nog zeer verschillende meeningen.
Tot op den laatsten dag dachten velen dat
v. d. Lubbe in het openbaar, b.v. op de
Königsplatz tegenover den Rijksdag of op
de Potsdamerplatz zou worden en ook zou
behooren te worden opgehangen. Men her
innerde daarhij aan vroegere uitlatingen in
dien geest van hooggeplaatste zijde. Ande
ren daarentegen waren van meening, dat
v. d. Lubbe geen gemeen misdadiger, maar
een misdadiger uit overtuiging was en der
halve een om zoo te zeggen fatsoenlijker
wijze van ter doodbrenging verdiende dar
door den strop.
Zooals we gemeld hebben, is de Duitsche
regeering aan die laatste gevoelens tege
moetgekomen en is de executie met de val
bijl bedoeld als een vorm van verzachting
van het vonnis.
Uit Leiden wordt gemeld, dat onze Mi
nister van Buiten.andsche Zaken de fami
lie de toezegging heeft gedaan, dat van Re-
geeringswege de volle medewerking zal
worden verleend om te bewerken, dat de
Duitsche Regeering het lijk vrijgeeft en dat
het dan naar ons land zal kunnen worden
overgebracht.
Omtrent de plaats waar Van der Lubbe
zou worden begraven kon men nog geen
definitieve mededeeling verstrekken. Het
ligt echter in de bedoeling nat het lijk ter
aarde zal worden gesteld te Oegstgecst of
anders te Voorhout, waar eveneens een
broer en een lialf-broer van Van der Lubbe
DIMITROFF C.S. TE MOSKOU
VERWACHT.
Feestelijke inhaling.
Men verwacht te Moskou, Zaterdag op
zijn laatst Zondag Dimitroff en de andere
Bulgaren terug. Ter eere van de aankomst
zal gedurende drie uren het werk in alle
fabrieken met inbegrip van de electrici-
teitsfabrieken, rusten. Alle arbeiders zullen
in brigade naar het station trekken om
Dimitroff te ontvangen. Deze zal het ver
zamelde publiek toespreken. Dimitroff is
bij voorbaat tot eere-professor aan de revo
lutionaire universiteit te Moskou benoemd
en is uitgenoodigd om, nadat hij uitgerust
is, zeven lezingen voor de Russische radio
over het proces te Leipzig te houden.
REORGANISATIE BELGISCH
KABINET
De minister van binnenlandsche zaken, Poullet,
en de minister van maatschappelijke voorzorg en
volksgezondheid, Carton de Wiart, zijn afgetreden.
De Koning heeft F. van Cauwelaert, voorzitter
van de Vlaamsche rechterzijde cn oud-burgemeester
van Antwerpen, benoemd tot minister van nationale
economie, een nieuw departement, terwijl de katho
lieke senator voor Luxemburg, Pierlot, benoemd is
tot minister van binnenlandsche zaken en volksge
zondheid.
Sociale voorzorg wordt met het departement van
arbeid, dat onder leiding staat van Isacer, ver-
eenigd, terwijl nijverheid van dat departement wordt
afgescheiden. De dienst van den middenstand wordt
afgescheiden vód het ministerie van landbouw. Nij-
verhe-'/ dienst van den middenstand en binnenland
sche handel, vormen tezamen het nieuwe departe
ment van nationale economie. De nie
worden morgen beëedigd.
ERNSTIGE INCIDENTEN
IN OOSTENRIJK
TWEE DOODEN
Volgens een gister tegen middernacht gepubli
ceerd officieel communiqué is het tengevolge van
een van nationaal-sotialistische zijde gegeven in
structie tot, deels ernstige, incidenten gekomen van
den kant van de léden van verscheidene werkkam
pen van de Vereenigingen Oostenrijksche Arbeids
dienst en van den Studentenarbcidsdienst. Tot bij
zonder ernstige lincidenten is het gekomen in Kla-
genfurt, waar 70 tot 80 personen uit het kamp
Hollenburg voor het gebouw van de drukkerij van
het Christelijk-sociale ,,Kaern:ener Tageblatt" be
toogingen hebben gehouden. Verscheidene venster
ruiten zijn ingeslagen en een bom is geworpen op
de binnenplaats van het gebounw. De demonstran
ten hebben een voor het gebouw staand lid van de
hulppolitie aangevallen, waarop deze uit noodweer
drie schoten heeft gelost, waardoor twee demon
stranten gedood en een derde gewond werd. Tal
van demonstranten zijn gearresteerd.
Dollfuss leider der stormscharen
Bondskanselier Dollfuss heeft het opperbevel
over de stormscharen op zich genomen en minister
Dr. Schuschnigg met zijn vertegenwoordiging belast
Een oproep van Starhemberg.
De bondslelder van de Oostenrijksche Heim-
wehren vorst Starhemberg, heeft een oproep uit
gevaardigd aan de geheele Heimwehr, waarin hij
zegt, dat hij hen oproept om de discipline te hand
haven en te volharden in taaie vastbeslotenheid,
dan zullen zij overwinnen.
„Ik beloof U, aldus de bondslelder, voor
geen enkele consequentie terug te
schrikken, wanneer ik tot de overtuiging zou
moeten komen, dat gij misbruikt wordt en dat wil
rr'sleid worden ter zake van onze doeleinden.
Het doel van onzen strijd is de onoeperkte uitvoe
ring der fascistische ideeënwereld op een met ons
vaderland in overeenstemming zijnde wijze. Het
doel van onzen strijd is de doortastende vernieu
wing van Oostenrijk in ieder opzicht, de volkomen
overwinning van den currupten partljenstaat, de
volkomen nederlaag van het Austro-bolsjewisme
de volslagen zuivering van het openbare leven v
iedere corruptie. De oproep keert zich scherp tegen
de nationaal-socialisten en besluit met de woorden:
„derhalve, op tot den strijd, kameraden, tegen dc
curruptie en tegen hen die daar profijt van trek
ken, op tot den strijd tegen de saboteurs ei
vijanden van de vernieuwing van Oostenrijk, op
tot den strijd tegen moedeloosheid en landerigheid,
op tot den strijd voor het nieuwe, het fascistische
DE GRONDWETSWÏIZIGING IN
OOSTENRIJK
De met de uitwerking der nieuwe Oostenrijksche
grondwet belaste democratische minister Dr. Ender,
tevens districtsleider van Vorarlberg, heeft zijn
ontwerp voltooid en den Bondskanselier heden
rapport uitgebracht over de beginselen van de door
hem uitgewerkte constitutie. Volgens de tot nog toe
geschiede publicaties wordt de Nationale Raad
door de tegenwoordige parlementaire organen afge
schaft. In plaats daarvan komt een Kamer, waarin
de vertegenwoordigers der vrije beroepen en in den
een of anderen vorm ook de gezlnsvertcgenwoordi-
gers zitting en stem zullen hebben.
De rechten van Bondspresident en regeering wor
den zóó bepaald, dat de grondslag van een sterk
staatsgezag verzekerd is. Daarbij blijft echter de
federalistische opbouw van den staat behouden.
WOLVEN IN SCHAAPSKLEEDING?
Een bevel van Goering
Naar de officieele Pruisische persdienst mede
deelt, heeft de Pruisische minister van Binnenland
sche Zaken, Goering, draadloos aan de bevoegde
instanties meegedeeld:
Verscheidene gevallen nopen mij er op te wijzen
dat de politie niet alleen het recht, doch ook den
plicht heeft, volgens de bekende politievoorschrif-
ten ieder Hd van S.A.. S.S., S.T. enz over te bren
gen naar een politiebureau om daar de indentiteit
vast te stellen, voor zoover zulks niet ter plaatse
mogelijk is. Aan de sommatie der politie mede te
gaan naar de politiewacht moet onvoorwaardeliik
gevolg worden gegeven. Ieder verzet hiertegen
wordt vervolgd als verzet tegen de staatsmacht.
Deze maatregel van de politie beteekent niet de
arrestatie, aanhouding of voorgeleiding in den
geest der bepalingen ten aanzien van S.A., S.S. enz.
ONRUSTIG SPANJE
300 dooden door onlusten In 1933
Uit Madrid: Het avondblad La Nacion
meldt, dat in den politieken strijd in 1933
in Spanje 300 personen zijn gedood en 500
zwaar gewond. 753 hommen werden tot ont
ploffing gebracht, 1282 bommen werden dooi
de politie in beslag genomen.
HET BANKSCHANDAAL VAN
BAYCNNE
HAYOTTE GEEFT ZICHZELF AAN
De directeur van het Empire-theater, Hayotte,
tegen wien in verband met de Stavisky-affaire een
bevel tot inhechtenisneming was uitgevaardigd,
heeft zich, vergezeld van zijn verdediger, bij de
politie aangemeld.
„Ik ben gelukkig voor de rechtbank te kunnen
verschijnen", aldus verklaarde Hayotte, „want ik
openhartig te spreken, aangezii
mijn onschuld".
zeker ben v
Rechters in staat 1
i beschuldiging
De minister van justitie heeft besloten de rech
ters. die door nalatighe'd verscheidene malen pro
cessen in een der oplichtingszaken van Stavisky
hebben verdaagd, te dagen voor den hoogsten ma-
gistratuur-raad. Tevens deelt de minister mede, dat
sancties zullen worden toegepas; nadat een onder
zoek zal zijn ingesteld, tegen die mnisters, dieniet
geprotesteerd hebben tegen die verdagingen.
PARIJS, 11 Januari. De confrontatie van
den gearresteerden directeur dor Credit Mu
nicipal de Bayonne, Tissier, met den e
eens gearresteerden burgemeester
Bayonne, het Kamerlid Garat, in aanwezig
heid van den rechter van instructie, hee't
weinig opheldering gebracht. Tissier blijft
bij zijn bewering slechts in opdracht van.
Garat te hebben gehandeld, die met Staviskv|
één lijn trok. Beiden hadden ook gedeeld
de winsten der financeele transacties, wel
ker bedriegelijk karakter hij niet had ge
kend. Garat bestreed deze verklaring van
Tissier, doch moest toegeven nauw met
Tissier bevriend te zijn geweest. Hij had
indertijd echter kennis met hem gemaakt
door bemiddeling van zeer hoogstaande per
sonen, wier namen hij echter weigerde te
noemen. Na langdurig aandringen van de bij
het verhoor aanwezigen, deelde hij ten slotte
mede, dat Stavisky tegen iedereen had ver
klaard, dat hij bij den Parijschen prefect
van politie Chiappe uit en thuis was. Garat
zelf had Chiappe en Stavisky echter nog
nooit samen gezien.
Het dagelijksch bestuur der radicale partij
heeft gisteren den politieken toestand be
sproken in verband met het Staviskyschan-
daal. De partijvoorzitter Herriot verklaarde
o.a., dat de eerlijke elementen er genoeg
van hadden steeds weer op de voorpagina
de bladen te lezen van misdaden, diefstal
len en schandalen. Na een poging tot recht
vaardiging van den afgevaardigde minister
van koloniën Dalimier werd een resolutie
aangenomen, waarin volledige opheldering
van het jongste schandaal zonder verschoo
ning van welke hoogstaande personen ook,
wordt geëischt, en wordt aangekondigd,
dat de partij zelf onverbiddellijk zal op
treden tegen alle leden die niet waardig
zijn er deel van uit te maken.
De Ligue de la Jeunesse Pafriote publi
ceert een oproep van de hedenmiddag *e
houden groote openbare protestdemonstra
tie tegen de verrassing van het regiem. Aan
hangers van de royalistische Action Fran-
C-aise hebben gisteravond gedemonstreerd
voor het Ministerie van Financiën en voor
het Ministerie van Buitenlandsche Zaken
aan den Quay d'Orsay. Verscheidene hun
ner werden daarbij gearresteerd.
HET MEISJE IN DEN FASQSTISCHEN
STAAT
Uit Rome: Voor de physieke en geestelijke op
voeding van jonge Italiaanslhe meisjes, die behoo
ren tot de fascistische jeugdgroepen zijn onlangs L
nieuwe richtlijnen uitgegeven. De lichamelijke opvoe
ding moet tot doel hebben de weerstandskracht to
vergrooten en de aesthetische lilnen der ]unge" ~7
meisjes te verbeteren, maar tegelijkertijd za! iedere p*
neiging tot kampioenschappen, welke ongunstig is
voor het karakter en het organisme van de vi
geweerd worden.
Jonge meisjes moeten op waardige wijze worden
opgevoed voor hun taak als echtgenoote eu moeder
en in het huishouden, en in geval van ziekte kun
nen optreden.
ERNSTIGE INFLUFNZA-EPIDEMIE TE
TOKIO
593 Personen zijn deze week te Tokio direct of
indirect aan influenza gestorven. Dit is bijna hei
dubbele aantal van verleden jaar in denzelfden tijd.
Het algemeene ste-ftecijfer vertoont eveneens een
vermeerdering met 2121 in de eerste week van het
jaar, tegenover 471 verleden jaar.
Gisteren is In geheel Italië de inschrijving open
gesteld op de 4 milliard nieuwe schatkistbiljetten.
Vooral de kleine spaarders hebben druk inge-
teekend.
DE FRANSCH-RUSS1SCHE HANDELS
OVEREENKOMST
De Fransch-Russische handelsovereenkomst,
welke Woensdagmiddag in het ministerie van han
del is geparapheerd en Donderdagochtend om 11
uur op het ministerie van Buitenlandsche Zaken
zal worden onderteekend is voorloopig. De Fran-
sche regeering staat bij deze overeenkomst toe, dat
alle Russische producten, die niet in concurrent!
zijn met Fransche artikelen, aan het minimum doi
anetarief zijn gebonden. Indien gevaar voor cor
currentie optreedt, zullen contingenten worden vast
gesteld.
De Sovjetregeering verplicht zdch in den loop
van een jaar in Frankrijk orders te plaatsen tot
een bedrag van 250 millioen franken. Frankrijk zal
de Sovjetregeering credieten verleenen en toestaan,
dat een officieele handelsvertcgenwoordiging te
Parijs gevestigd wordt.
De Fransche regeering zal een handelsattachc
benoemen te Moskou. Het verdrag bevat voorts
een aantal clausules op het gebied van de scheep
vaart.
Uit Rome: De Koninklijke Italiaansche Academie
heeft het voorzitterschap van het Voltacongres, dat
te Rome in September a.$, zal worden gehouden
en dat tooneelprobl'emen behandelen zal, opgedra
gen aan Luigi Pirandello.
DE BURGEMEESTER VAN POTSDAM
TREEDT AF
„Uit eerbied voor de beteekenis
der stad
Na een bespreking met den regeerings-
president is de oberbuergemaster van Pots
dam, Rauscher voar geruimen tijd met ver
lof gegaan en zal hij aan het einde van deze
verlofperiode aftreden.
Omtrent de aanleiding hiertoe wordt van
officieele zijde medegedeeld, dat per 1 Jan.
jj. de gemeentewet van 5 December 1933 in
werking is getreden, die berust op het natiö--
naal-soc alistische onbeperkte leidersprin
cipe, óók voor de leiding van Potsdam. De
stad, waar op den historischen 21s'en Maart,
in de garnizoenskerk, de mannen van het
nieuwe Duitschland, na de overwinning der
nationaal-socialistische revolutie, voor de
eerste maal plechtig bijeenkwamen aldua
de officieele lezing is begrijpelijkerwijze
oor het nationaal-socialisme van hizondere
beteekenis.
Uit eerbied voor deze beteekenis en in ver
band met den nieuwen wettclijken torstand
heeft de burgemeester Rauscher zijn func
tie ter beschikking gesteld, hoewel zija
ambtsperiode pas in 1936 afloopt.
De regeering deelt mede, dat zijn aftreden
door haar op loyale wijze zal worden be
handeld. Het is nog niet bekend, wie htm
zal opvolgen.
