Van der Lubbe terechtgesteld WOENSDAG 10 JANUARI 1934 EERSTE BLAD PAG. BUITENLAND door middel van de valbijl LEIPZIG, 10 Januari. De bij vonnis van den Vierden Straf- senaat van het Rijksgerechtshof van 23 December 1933 ter dood veroordeelde metselaar Marinus van der Lubbe, uit Leiden, is hedenochtend te half 8, daar de Rijkspresident geen gebruik heeft gemaakt van zyn recht tot gratie, op een binnenplaats van het Landsgerecht te Leipzig door middel van de valbijl terecht gesteld. Toen de doodstraf over den jongen dwaas werd uitgesproken zullen weinigen ge dacht hebben, dat dit vonnis ook werkelijk zou worden uitgevoerd. Het dralen met de toepassing van het vonnis voedde deze ver wachting nog. Nu Marinus van der Lubbe's hoofd toch gevallen is, geeft dat feit nieuwe stof tot nadenken. Men ziet nu onwillekeurig weer terug op den gang van het proces, dat door de Duii- sche regeering zoo breed werd opgezet om aan te toonen, dat de jonge brandstichter niet een werktuig is geweest van nationaal- socialistische provocateurs maar van de marxisten. De noodzakelijke vrijspraak van Torgler en de drie Bulgaren heeft veel grond ontnomen aan de beschuldiging wel ke Hitier zelf reeds in den nacht van den brand tegen de communisten heeft gericht Er is niets bewezen, dan dat Van der Lub be den brand heeft aangestoken. Ook de beschuldiging tegen de nazi's is niet ont zenuwd. En Van der Lubbe heeft gezwegen. Zijn mond is nu voorgoed gesloten. Men heeft door het weigeren van gratie, voor komen, dat hij het mysterie van den Rijks dagbrand na het proces op eenig oogen- blik zou onthullen. Dit geeft te denken, al willen wij hiermee niemand beschuldigen. Men kan deze onverwachte terechtstelling ook bezien uit volkspsychologisch oogpunt. Er was in het Duitsche volk teleurstelling over de vrijspraak van Torgler en de Bul garen. Voor het wereldforum kon hun ver- oordeeling niet worden uitgesproken. Maar voor het forum van het Duitsche volk kon het proces niet besloten worden zonder een terechtstelling. Aan dit „rechtsgevoel' moest een oiler gebracht. Men moet hierbij niet vergeten, dat het Duitsche volk een zijdig wordt voorgelicht. Dit staat wel vast, dat het rechtsgevoel in het buitenland, waar de volksvoorlichting allicht eenigszins objectiever is geweest, door deze terechtstelling ernstig wordt ge schokt. Van der Lubbe is gedood omdat hij brand heeft gesticht in het Rijksdaggebouw Toen hij het deed stond de doodstraf niet op dat delict. De wet, op welker inhoud hij ter dood veroordeeld is, heeft men gemaakt naar aanleiding van het gebeurde. Dat men in revolutietijd zulke wetten maakt is nor maal. Maar een revolutietoestand is op zichzelf geen voorwendsel om iemand te recht te stellen op grond van een wet die nog gemaakt moest worden toen hij ziju misdrijf beging. Ook al heeft men weinig sympathie voor de persoon van Marinus van der Lubbe die een uiterst tragisch toonbeeld van gees telijke verdwaling is de terechtstelling van dezen jongen man druischt in tegen het geweten van ieder, die de gebeurtenis sen zonder vooroordeel heeft trachten to volgen. Wanneer zijn onbekookte daad slacht offers zou hebben gemaakt, zou men zich met dit vreeselijke vonnis hebben kunnen verzoenen. Thans niet zonderlinge dingen in het saargebied een uitgeworpen DurrscHER, vertrouweling van fransche regeeringscommissaris. Uit Berlijn: Het blad van de Duitsche crimineele politie bevat nog eens het portret van den vroegeren „Oberregierungsrat" Ritzel, tegen wien een bevel tot inhechtenisneming is uitgevaardigd. Ritzel is, aldus wordt verk'aard, dezer da gen door de Saar-commissie te werk gesteld bij de crimineele politie van het Saargebied en wordt nu op de Duitsche bevolking van dat gebied losgelaten. Hij behoort tot die groep emigranten die Duitsch'and moesten verlaten wegens delicten, welke onder de crimineele politie ressorteeren. Ritzel, die wegens een ernstig vergrijp wordt gezocht, is de bijzondere vertrouweling van den Franschman Heimburger. Hij heelt ringscommissie van het Saargebied. Ey heeft het memorandum opgesteld voor den volken bond- dat als tegengeschrift is bedoeld tegen het memorandum van het Duitsche front. Alleen reeds uit deze feiten kan men de waarde van het materiaal en de wijze, waarop het is gebruikt, opmaken. Deze geheel e gebeurtenis werpt, aldus besluit de mededeeling, een veelbeteekenend licht op de regeeringscommissie van het Saargebied. Het Duitsch Christelijke dagblad de „Tag- lische Rundschau", dat wegens zijn demo cratische neigingen verleden jaar voor vier maanden verboden werd en toen zijn her- verschijning opgeven moest, werd na twee maanden onderbreking opgevolgd door de „Reichszeitung". Ook deze heeft thans ech ter het bestaan moeten opgeven en is opge gaan in het Berlijnsche dagblad „Der Wes ten". Het ook bij ons bekende Duitsche tijd- sihrift „Der Geisteskampf der Gegenwart', uitgegeven door Prof Dr Pfenningsdorf te Bonn, heeft na een 69-jarig bestaan den strijd al eveneens moeten opgeven en is op gelost in het tijdschrift der inwendige zen ding „Wort und Tat". dat door het Wichern- Verlag te BerlijnSpandau wordt uitgegeven. DE STERILISATIEWET IN DE PRACTIJK De eerste aanwending van de sterilisatie- wet in Duitschland, welke 1 Jan. jl. in wer king trad, vond te Görlitz plaats. Daar stond een 54-jarig arbeider Georg Pugner terecht wegens onzedelijke handelingen, gepleegd met kinderen beneden 14 jaar. De aange klaagde had reeds meerdere veroordeelin gen wegens hetzelfde delict achter zich. De rechtbank veroordeelde hem tot een jaar gevangenisstraf en tot toepassing op hem .van de sterilisatie wet ZWIJGEN GEBODEN Over de toekomstige hervormingen Uit Berlijn: Le leider der partij-organisatie, dr. Ley, maakt bekend: ,Jn den laatsten tijd werden berichten ontvangen, dat partijgenooten. ook op leidende plaatsen, zich rn woord en geschrift openlijk bezig houden met de toekomstige hervorming van het rijk. De plaatsvervanger van den leider, Rudolff Hess. heeft mij verzocht, mede te deelea, dat het iederen partijgenoot voortaan verboden is, zich in woord of geschrift openlijk bezig te houden met de hervorming van het rijk. Overtredingen zullen streng worden gestraft". De leiders van de Oosten rij ksche Hcim- wehren eischen scherpe maatregelen tegen de nat-socialisten en een rechtsche regee- ringskoers. DE KLEINE ENTENTE Economische raad bijeen Uit Praag: Volgens het officieele compte rendu is de zitting van den economischen raad van de Kleine Entente Dinsdag om elf uur geopend. De gedelegeerden der drie landen verklaarden achtereenvolgens, dat zij alles in het werk zullen stellen op dat de werkzaamheden van den raad met succes worden bekroond. De raad heeft zich gistermiddag en hedenochtend bezig gehou den met de bestudeering van het reeds voorbereide materiaal. 'T SCHANDAAL VAN BAYONNE EN DE FRANSCHE KAMER relletjes onderdrukt Regeeringsbeleid goedgekeurd stavisky's testament Het Fransche parlement is gisternamid dag heropend. Door de politie waren maatregelen geno men voor een versterkte afzetting, daai men vreesde, dat het in verband met de affaire-Stavisky tot demonstraties zou komen. Toen leden van de Action Frangaise in derdaad begonnen te betoogen, spreekkoren vormden en voetzoekers op de tramrails legden, heeft de bereden politie de manifes tanten uiteengejaagd en een 250-tal gear resteerd. Alle Kamerfracties, die voor het bijeen komen van de Kamer in fractievergaderin gen bijeengekomen waren keurden hei energieke optreden der regeering in het schandaal van Bayonne goed en eischten, dat de schuldigen zonder aanzien des per- soons ter verantwoording zouden worden geroepen. De nationalistische „Liberté" heeft particulieren secretaris Dubois van minis terpresident Chautemps ervan beschuldigd, dat hij de laatste onderneming van Stavis ky heeft vergemakkelijkt, als lid van den raad van toezicht dier onderneming. Chau temps heeft dit officieel tegengesproken. Chautemps heeft voorts plannen aange kondigd om eenheid te brengen in de Fransche politie, zoodat de Parijsche pre fectuur en de veiligheidsdienst, wier taan in het overig Frankrijk ligt, elkaar nie» meer kunnen tegenwerken, tot schade van het algempen belang. Uit Parijs wordt nog meegedeeld, dat een te Chamonix gehouden lijkschouwing bewezen heeft, dat Stavisky inderdaad niet is doodgeschoten maar zelfmoord heeft ge pleegd. In de villa, waar Stavisky de hand aan zich zelf heeft geslagen, werd een gesloten enveloppe gevonden, waarop het verzoek stond deze te „overhandigen aan mijn lieve vrouw". Men neemt aan, dat in het couvert het testament van den zwendelaar is gesloten en dat hij daarin bovendien mededeeling doet van zijn besluit zich van het leven te berooven. De brief is bij de acten gevoegd. Hess, die vice-voorzitter is van de Fran sche kamer, heeft deze functie neergelegd omdat hij naar hij zegt op zich had geno men voor Stavisky te pleiten. Hayatte verdwenen. Het „Journal" meldt dat de to het Stavisky- schandaal gewikkelde directeuren van het Parijsche theater Empire Hayatte, tegen wien eveneens een bevel tot inhechtenisneming is uitgevaardigd, tegen- een vriend zou hebben verklaard, dat ook hij einde aan zijn leven wilde maken. De zelf moord van Stavisky had hem geheel gebroken en niet ln staat gelaten den strijd voort te zetten. Hayatte Is szdert gistermiddag spoorloos ver dwenen. aanslag op saito „OMDAT SAITO EEN OUD MAN IS!" Gister trachtte een Japanner, blijkbaar met de be doeling den minister-president Saito te vermoor den. diens woning binnen te dringen. De wacht wist zich echter nog tijdig van den indringer mees ter te maken. Bij fouilleering vond men op hem een wapen en een brief, waarin stond, dat de schrijver den Ja- panschen minis er-president wilde dooden, omdat zco een oude man als Saito, in den V genwoordigen tijd, onmogelijk met succes de Japansche politiek kan leiden. Bovendien had Saito den nationalen wil van het Japansche volk verzwakt. STAVISKY'S OPLICHTINGSPOGING IN SPANJE De ..Echo de Paris" meldt uit Madrid, dat Sta visky ta Juli 1932 ook in Spanje een groote zwen- delaffaire tot stand had willen brengen. Zijn plan gereed om met behulp van eenige invloedrijke personen te Madrid een Iandbouwcredietbank op te richten met een kapitaal van 500 millioen peseta. Zijn eigen aandeel zou 50 millioen bedragen. De concessie was reeds gereed toen een lid van den Raad van Beheer door een uitlating van Sta visky argwaan kreeg en eisch'e. dat Stavisky on middellijk zijn aandeel in het stlchtingskapitaal zou deponeeren. Stavisky was daarop verdwenen en men heeft hem daarop nooit meer terug gezien. EEN PARLEMENT IN EXTASE Uit Bagdad wordt gemeld: Tooneelen van deli- int enthousiasme grepen plaats tijdens de zitting an het parlement, toen bijna alle artikelen van de •et inzake de nationale verdediging, welke o.a. voorziet, dat „He mannen tusschen 19 en 21 jaar militairen dienst moeten doen, werden aangenomen. SIMON NAAR GENèVE Sir John Timon zal de bijeenkomst van den Vol kenbondsraad. welke a.s. Maandag te Genève zal aanvangen, bijwonen. Zaterdag of Zondag zal hij uit Genève vertrekken. DE FRANSCHE INVOERQUOTA Uit Londen: Het onderzoek naar de waarschijn lijke uitwerking op den Britschen Overzeeschen han dei van de recente wijziging in de Fransche invoer quota is thans beëindigd. Het onderzoek heeft uitgewezen, dat door de ge nomen maatregelen 75 pet. van de invoerex Engeland in Franrijk van een groot aantal goede ren. welke reeds onderhevig zijn aan restrictie, zal afgaan. Daarenboven zal een zelfde beperking den ingevoerd op artikelen, die thans niet onder hevig zijn aan quota. Verwacht wordt, dat ln de naaste toekomst door Lord Tyrrell, den B.'itsch ambassadeur te Parijs, bij de Fransche regeering stappen zullen worden gedaan met betrekking to: het effect van de herziening der quota. MINISTER HAVINGA ZIEK Uit Kaapstad: De minister van Financiën v Kaap-provin de, Havinga, Is ernstig ziek geworden. Hij is met een specialen trein naar Kaapstad ge bracht, waar hij in een ziekenhuis is opgenomen. Er is nu ook een volksbeweging gaande, welke ten doel heeft, Henry Poe Yi, den bestuurder Mandsjoexwo, tot keizer te verheffen. Op het lapanschc ministerie van buitenlandsche zaken is een verdoek ontvangen. Poe Yi te doen terzijde staan door een gouverneur. De woordvoer en buitenlandsche zaken verklaarde, dat naai zijn meening baron Hauasji, de vroegere ambassa deur te Londen, de meest geschikte persoon is TSJANG HSOE LIANG TE SHANGHAI Volgens een bericht i'-t Shanghai is maarschalk Tsjang Hsoe Liang aldaar aangekomen. Hij klaarde, dat hij op verzoek van maarschalk Tsjang Kai Tsjek naar China is teruggekeerd. Hij zal ech- liet deelnemen aan de krijgsverrichtingen in het Noorden en voorloopig in de Fransche cc ie te Shanghai blijven. DOECA TE TOKIO GEëERD Uit Tokio: Premier Saito. leden van be: kabinet _n leden van het korps diplomatique, zoomede dere vooraanstaande personen te Tokio, hebben -kerkdienst bijgewoond in de kathedraal der Orthodoxe Kerk te Tokio ter eere van den op 27 December J.l. vermoorden premier van Roemenië Doe ca. EEN ZWARE REIS. Uit Londen: Dinsdag is na een buitenge woon zware overtocht over den Atlantischen Oceaan de California" van de Anchor-lyn te Glasgow aangekomen. Direct na vertrek uit New-York kreeg het schip reeds met zwaar weer te kampen. Groote golven sloegen over en het schip ,st eenige malen bijdraaien. Gedurende eenige dagen moesten de passagiers in hutten blijven. Een groote piano werd geheel vernield. ERNSTIG AUTOBUS-ONGELUK Nabij de Italiaansche stad Segni sloeg een auto bus tengevolge van het weigeren van de rei over de kop en stortte ta een afgrond. De inzittenden, grootcndeels arbeiders, die hun werk gingen, waren er ernstig aan toe. Zes hunner werden gedood. 14 zwaar gewond. DOOR LAWINE GEDOOD In de nabijheid van St. Etienne werden twee gymnasiasten bij het skiloopen door een lawine verrast. De een werd gedood, terwijl de andere eenigen tijd later gevonden werd met bevroren handen en voeten. Bij den Italiaanschcn senaat ingediend Mussolini heeft bij het bureau van den senaat het wetsontwerp ingediend strekkende tot de tastel- lino van corporaties. De president van den senaat, die de namen be kend maakte van de leden der commissie, welke belast wordt met het onderzoek naar het ontwerp, verklaarde, dat deze cemmis^ eleden hun taak met nauwgezetheid zullen vervullen om mede te werken aan de verwezenlijking van een dei grootste hervormingen van het fascistische regiem. STIJGENDE OPBRENGST DER BELASTINGEN IN AMERIKA Uit Washington: Ondanks de daling in de op brengst der inkomstenbelasting is het totaal aan ingekomen gelden gestegen met 62.110.181 dollar, zulks dank zij de bierbelasting, die alleen reeds 35.149.412 heeft opgebracht, terwijl de nog slechts zeer kort werkende wijnbelasting reeds 80.948 dol- la heeft opgebracht. GEEN RADIUMDIEFSTAL Pogiug tot oplichting Gebleken is, dat het pakket, dat op de reis van Brussel naar Antwerpen zijn inhoud verloor, peen radium heeft bevat maar „kool- zuursneeuw"', dat do eigenschap moet heb ben ook te verdampen als het in een kist is opgesloten, waarbij het dan echter ook den verdachten neerslag, die hij nader onder zoek was vastgesteld, achterlaat Bovendien bleek, dat de zegels van de kist volstrekt niet aangeroerd waren ge weest, dat dus diefstal uitgesloten was. De afzender zag zich dan ook weldra ge noodzaakt, te prkennen, dat hij de verzeke- rings-maatschappij voor een millioentje of zoo had willen oplichten. Daar er in België geen wettekst bestaat, die poging tot oplichting behandelt, zal ds „gedupeerde" afzender enkel vervolgd wor den wegens „beleediging van .de magistra tuur". KERSTFEEST IN SOVJET-RUSLAND Het Kerstfeest, waaraan het oude Rusland hijzonder gehecht was, is voor de Sovjets een taak van bijzondere zorg. Gedurende het Kerstfeest werden thans bijv. in 20 theaters van .Moskou cabaretvoorstellingen gegeven, die tot 4 uur 's morgens duurden, opdat „de arbeiders niet aan het Christelijke Kerst feest zouden denken". Toch werden gedu rende de Kerstdagen in Moskou niet minder dan 2 40 personen „wegens religieuse propa ganda" gevangen genomen. Onder hen was, zoo deelt „Das Evangelische Deutschland" mede, een priester die een der kerktorens beklom en de klokken welke sinds 14 jaren niet geluid hadden, midden in den Kerst nacht aan hPt luiden bracht. Soldaten gre pen den „schuldige", die zeker een harde straf te wachten heeft» KERKNIEUWS DE NOOD DER DUITSCHE KERK kerkelijk-politieke strijd (Van onzen Duitschen correspondent) Het is een onloochenbaar feit, dat de kerk der Duitsche hervorming in haar grondves ten wankelt. Kerkelijke verordeningen en kerkelijk-politieke samenkomsten kunnen hier weinig, aan veranderen, zoolang niet door allo Dui tsche Christenen boete w gedaan voor de vele f \'en en vergissingen van het jaar, dat ach te.* ons ligt. Rijksbisschop Möller is voor een z\ dilemma komen te staan. Wanneer hij den 3en December 1933, dus op den eers'en ad ventszondag, niet in den Berlijnschen Dom plechtig, omgeven door de representanten van alle Duitsche kerken en hooge kerke lijke gas'en uit het buitenland, werd in gezegend als hoogs1 e leider der Evangeli sche Kerk dan lag deze teleurstelt ng in de logische lijn der gebeurtenissen. Het wa ren de Duitsche Christenen onder aanvoe ring van den jongen Berlijnschen predikant ds. Hossenfelder, die zich bij de rijksregee- ring hadden verzet tegen de kerkelijke be noeming van D. von Bodelschwing tol eer sten rijksbisschop. Op hun initiatief werd D. Müller door Adolf Hitler naar Berlijn ontboden en ontving hij van regeeringswego de opdracht, welke door 'n belangrijk deel der Evangelische Christenen was toegedacht aan Bodelschwing. Deze ingrijpende maai regel beteekende het begin van een kerke- lijken strijd, welke over heel Duitschland aan omvang heeft toegenomen en welks einde vooralsnog niet overeen kan worden Midden November lie'en de Duitsche Christenen voor de eerste maal in 't open baar hun masker van 't gelaat vallen. De aanvallen, welke de leeraar dr. Krause op het Nieuwe en het Oude Testament, op de kerkelijke leer en zelfs op het crucifix zich veroorloofde, hebben 'n revolutie in 't ker kelijk leven veroorzaakt Overal, in Pruisen en Beieren, in Thüringen en Saksen, in alle landen en steden en dorpen gaven predikan ten en theologische professoren te kennen, dat zij niet langer tot de rijksbeweging der Duitsche Chris'enen geteld wenschten te worden. De rijksregeering moest zich met de zaak bemoeien en Hitier liet rijksbisschop Müller weten, dat 't in dezen om een in terne aangelegenheid gaat, welke zoo spoe dig mogelijk tot een voor allen bevredigende oplossing gebracht dient te worden. Een predikanten-ultimatum Deze oplossing laat op zich wachten en een ultimatum, hetwelk de vorige week door 160 predikanten op initial'ef van ds. Nie- möller en ds. Jacobi in het kerkelijk ee- meentehuis van Wilmersdorf op een gehei me samenkomst tot den rijksbisschop werd gericht, bleef onbeantwoord. Mocht D. Mül ler er niet toe overgaan, als rijksbisschop vrijwillig af te treden en aan een geestelijke, die ook het vertrouwen der positieve CL ris tonen geniet, de leiding van het kerkelijk bewind over te dragen, dan zullen wij wel dra van den kansel hooren verkondigen, dat de tegenwoordige kerkelijke regeering, welke nog slechts uit rijksbisschop Müller en D. Beyer, professor der theolog e uit Greifswald bestaat, door minstens zesduizend Evan gelische predikanten niet langer wordt er kend. De mogelijkheid bestaat, dat wij in Duitschland twee kerkelijke ministeries naast elkander zien werken! Het aanzien dor Evangelische Kerk is hiermee stellig niet gediend^ Van D. Müller is mij bekend, dat hij t'.j dens den kerkelijken Kerstvrede in Hann over persoonlijk voeling heeft gezocht met D. von Bodelschwing. Diens vredelievend heid is minstens evenzeer bekend als ziju vasthouden aan de volle waardigheid van kerk en evangelie. In evangel sche kringen geldt Bodelschwing nog altijd als de eigen lijke rijksbisschop en zijn persoonlijke in vloed op het kerkelijk leven is veel grooter dan men buiten Duitschland vermoedt Wa re bedevaarten worden uit alle deelen van het rijk naar Westfalen ondernomen, cm Bodelschwing over de kerkelijke vragen van onzen tijd van gedachte te wisselen. •t een positief resultaat schijnen besprekingen in Hannover n et geleid hebben, want toen Müller het ultimatum van 160 evangelische predikanten ontving, heeft hij door zijn kerkelijken minister D. Bever contact laten zoeken met ds. Nie- möller, een der vooraanstaande geestelijken in de kerkelijke oppositie, maar ook deze was, na hiles wat wij de laa'ste maanden beleefd hebben, voor geen verzoening te den. Mttllers isolement Hierdoor is D. Müller als 't ware tusschen twee stoelen komen te s'aan. De Duitsche Christenen vergeven hem niet, dat hij ds. Hossenfelder prijsgegeven heeft, waardoor het aanzien dezer organisatie sterk heeft ge leden. Deze heeft zich uit alle kerkelijke waardigheden teruggetrokken en vergeef: DE HERSTEL-ACTIE IN AMERIKA Uit Washington: De R.F.C. heeft de democra tische congresleiders verzocht het congres te vra gen uitbreiding te geven aan ce bevoegdheid van de RFC tot leenen voor nog drie jaar en het kapitaal te vergrooten met 1000 millioen dollar. Intusschen heeft Roosevelt ondracht gegeven nog 6 maanden door te gaan met de korting van 15°/, op de salarissen van de federale ambtenaren. Walter Cummings van de Federal Deposit Insu- ._nce Cy is benoemd tot chairman van de Illino: National Bank te Chicago, waarin de RFC 50 millioen preferentie aandeelen bezit. Twaalf directeuren van de Chase National Bank zijn afgetreden, waardoor de Board is terugge bracht tot 25 leden. Twee directeuren zijn benoemd. DOOR DREIGBRIEVEN TOT WANHOOP GEBRACHT. De prefect Hartl te München, die na zijn getuigenis tegen den wegens gruwelpropa ganda veroordeelde seminarium-directeur Rossberger vedwenen was, Is gevonden en voor eigen veiligheid in bewaring gesteld. Hartl verkeerde in zulk een gemoedstoestand, wordt bericht, dat hü niet ondervraagd kon worden Hij was door dreigbrieven tegen zijn persoon, welke hem tot zelfmoord spoorden of hem met een gewelddadigen dood bedreigden, in dezen toestand gekomen. Op den terugweg naar huis van Klausen- burg zijn vier boeren door wolven overval len. Twee hunner werden door de dieren verscheurd, de beide anderen slaagden er in te ontkomen. OUDE TRADITIES HERLEVEN De boerenorpanisatie te Dahlerbrück heef; de oude blauwe boerenkiel als verplichte dracht voor zijn leden voorgeschreven. Te Brilow is het oeroude „sneuwluiden" weer ingevoerd. Tot 1 Mei toe wordt op der hoogen toren, als in vroeger tijden, de klok geluid om in de sneeuw verdwaalde men- schen de richting van de stad te wijzen. beproefd, in het buitenland een werkkring als Duitsch predikant te vinden. Voorloop g heeft de rijksregeering hem als bisschon van de mark Brandenburg een -vnsioen van twee jaar toegekend. Het verwijt, dat hem voor al in de kringen der Duitsche Chris'enen wordt gemaakt, luidt, dat hij meer een man van het woord dan een man van de daad is gebleken. Zijn groot opgezet werk voor de volksizending is op niets u tgeloopcn en van de veertien menschen, die hem in het bu reau in den Hardenbergstrasse hierbij be hulpzaam zouden zijn, is nog slechts een dame overgebleven. De leiding van de ineengeschror «elde rijksbeweging der Duitsche Christenen be rust thans in handen van den jurist, dr. T;,nder. De geestelijke leider is tp^env.oor- dig ds. Christiansen uit Sleeswijk-Holstein, een intieme vriend van ds. Hosscnf 'er. Men beweer', dat D. Müller erop uit is, een nieuw kerkelijk min sterie op te richten, dat geheel uit nationaal-socialistische geestelij ken zal bes'aan, die zich tot de Duitsche Christenen blijven rekenen. Hierdoor liu echter de afstand tusschen de kerkelijke op positie en de Du tsche Christenen nog groe ier worden en de positie van Müller niet sterker. Hoe zijn de getalsverhoudingen? Het is op 't oogenblik nog niet nauwkeurig vast te stellen, hoeveel predikanten nog tot de Duitsche Christenen behooren, maar van de 2500 zijn er stellig niet veel meer dan dui'aend overgebleven. Daarentegen *elt de Noodbond van Predikanten ruim 6000 aan hangers. Deze vergaderen in alle deelen van het rijk en overleggen, hoe de belangen van een positief Christendom het best tegen aan vallen van liberale zijde verdedigd kunnen worden. Ook ie Berlijn worden zulke samen komsten in intiemen kring gehouden. Zoo werd de vorige week op een geheime bijeen komst onder presidi um van ds. dr. Wenzel uit Lichterfelde, een vriend van ds. Nie- tnöller uit Dehlem, het plan uitgewerkt, in den Berlijnschen Dom, in de Nicolaikerk en in minstens zes verschillende groote zalen samenkomsten te houden, om den nood der kerk in het openbaar te behandelen. Voor aanstaande theologen zullen tegelijkertijd tot de bevolk ng der wereldstad spreken. Daar vele hiertoe gehuurde zalen reeds lang van tevoren uitverkocht blijken, heeft men ook de Singakademie Unter den Linden en de Pharos-zalen in de Müllerstraat er nog bijgehuurd. en kan hieruit zien, met hoeveel spanning de geloovigen aan een oplossing van deze kerkelijke crisis deelnemen. Zorg vuldig zal bij deze voordrachten alles ver meden worden, wat wrijving met eventueel aanwezige Duitsche Christenen kan veroor zaken. Op verlangen van rijksbisschop Mül ler moet alles weggelaten worden, wat aan kerkelijke politiek doet denken. De nood der kerk eischt uiterste voorzichtigheid en broe derlijke verdraagzaamheid ten bate van de gemeenschap. Gemengd Nieuws. AUTO- EN MOTORONGELUKKEN. Te Hoofddorp (N.-H.) geraakte aan den Kruisweg nabij de Cruquuesweg een auto, bestuurd door een reiziger van de fa. L. uit Haarlem, te water. Hij kwam met een geweldige snelheid aanrijden en ging dooi de brugleuning heen, sloeg daarna over die kop en raakte geheel onder water. Di rect waren omstanders bereid den reiziger uit z'n benarde positie te bevrijden. Hij had vele verwondingen bekomen. De auto werd zwaar beschadigd met veel moeite op hot droge gebracht. De slager B. reed met zijn auto op den Kruisweg in de richting Haarlem. Waar schijnlijk misleid door den mist reed hij geheel links van den weg en kwam in botsing met een in de richting Hoofddorp rijdende auto, bestuurd door de e., uit Heemstede. De kleine auto van de e. werd enkele meters terug geslingerd, kwam tegen een boom terecht en werd geheel vernield. De E. moest zich door een dokter laten be handelen. De auto van den slager werd licht beschadigd. EX-POLITIEAGENT GEARRESTEERD. Te Arnhem heeft de politie een op wacht geld gesteld politieagent, P. D. geheeten, in arrest gesteld. De gearresteerde was den laatsten tijd werkzaam als ambtenaar voor het innen van tolgelden bij de Schipbrug te Arnhem. Van deze gelden heeft hij be dragen verduisterd en ten eigen bate aan gewend. Hoe hoog het verduisterde bedrag is. kan moeilijk nagegaan worden. helium in hongarije ontdekt. Volgens krantenberichten uit Debreczen zou zou in de omgeving van deze stad een soort aardscharht zyn ontdek, die groote hoeveel heden he'ium zou bevatten. Helium wordt tot nog toe slechts in Amerika gevonden e: van groote waarde als vulgas voor lucht schepen wegens zijn onontbrandbaarheid. (Ook in Italië moet onlangs helium zyn ontdekt. Red.). buit van een roofmoord By het schoonmaken van de grachten om het kasteel B&uvigne te Ginneken, is een ge sloten yzéren geldkistje gevonden, dat by opening verschillende papleren en eenige doosjes bleek te bevatten, welke voorwerpen bij een in het jaar 1929 te Breda gepleegden moord waren ontvreemd. De politie «telt een nader onderzoek in. Weerbericht. Hoogste stand te München 776.7. Laagste stand te Janmayen 735.6. Stand vanmorgen halftwaalf 771.3. WEERVERWACHTING Meest matige Z. tot Z.-O. wind, nevelig] tot betrokken of zwaar bewolkt, weinig of] geen neerslag, lichte vorst overdag, des:( nachts lichte tot matige vorst. BlUTENL. WEEROVERZICHT TEMPERATUUR Stand vanmorgen halftwaalf 0.4 C 11 JANUARI. Zonsopgang 8.05 zonsondergang 4 08 uur, ilede VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTENPro OP HEBBEN wer 11 JANUARI. 'ch Van 's avonds 4.38 uur tot 's morgens 7.37 uur^" waterstanden rivieren Wnrtzbnrg Straatsburg Rreiaaeh Rhelnfelden K-hl Maxau Dlerieshelm Mannheim Lohr Mainz Hingen Heden Vorig 0.00 0 00 0.00 000 0-36 0.35 1.58 1.56 1.10 1X15 0.45 0.44 0.79 0.78 Caub Kms Coblens Trier Rührort Wesel Emmerik Dusseldorf Maastricht Venlo len vorle_ 0.75 O.fijTrt 1.13 I.IQnod 0.97 0.9We I 0.88 0.41 De 0.41 0.14| 1.18 nd -1.50 1. 0 -0. 2 0 24 b hoogwater ned. zeehavens DelfzHI Terschelling Har mgen Den Helder JT v H ol land Scheveningen Rotterdam 11.23 6.58 18.45 3.0' 15.59 8.55 15.30 1.30 14.30 10.33 23.13 9.38 22.18 Hellevoetel 10 12 82.53 Willemstad 11. 6 2.3.52 Brouwersh. 9.21 22 07 Zlerlkzee 9. 1 22.12 Wemeldinge 10.0'i 22 56 Vlissingen 8 35 21 21 Terneuzen 9 07 81.53 Hanswernert 9 35 22 28 VERDRONKEN By Nuenen (N.-Br.) is de 47-jarige J., uit Eindhoven, door de duisternis en den mist misleid met zyn fiets in den Dommel gero den. De politie heeft het lyk opgehaald. Da ongelukkige laat een weduwe met zeven deren achter. DOOR DEN MIST Door den mist is de boot van Wolphaerts-hei dyk naar Kortgene omhoog gevaren en blij-ge: ven zitten. Een visschersvaartuig moest denjevi passagiensdienst onderhouden. De provinciale zie boot naar Zierikzee overkwam hetzelfde. Zij Da had geen passagiers aan boord. zoi pr BRANDEN. I Te De Wjjk (Dr.) brandde 's nachts doorpk onbekende oorzaak de woning van den klom- °P penmaker E. Lubbets, staande in de kom van het dorp, geheel af. De geheele inboedel werd mede een prooi der vlammen. De be- woners moesten in nachtgewaad (man, vrouw m en 5 kinderen) het huis ontvluchten. Groot gevaar liepen de aangrenzende huizen- doch door het krachtig optreden der plaatselijke - brandweer, kon dat worden voorkomen. Huis T en inboedel zijn verzekerd. SCHOOLINBREKERS GEARRESTEERD In de Voorbereidende School aan de Egelantier straat te Hilversum werd een inbraak gepleegd, pr Door bewoners van een naast het schoolgebouw gelegen huis werd de politie gewaarschuwd, die zich onmiddellijk naar het schoolgebouw begaf en er ta mocht slagen zekere J. en G., wonende te j Utrecht, te arresteeren. Tijdens de overbrenging van de beide personen naar het politiebureau zag G. in de Koningsstraat j kans te ontsnappen. De politie loste, om G. vrees Lp aan te jagen, eenige revolverschoten ln de lucht Zij mocht e. na een achtervolging in slagen. G. iu ]ai de Zadelstraat weer aan te houden. gr, Zeer waarschijnlijk zijn de beide gearresteerde fej personen de daders van de talrijke, in den laatsten'te •tijd ta Utrecht ta scholen gepleegde inbraken. efj in Dc BEZUINIGING BIJ DE STAATSSPOOR. U- BATAVIA, 9 Jan. (Aneta). Het Bat. Nieuwsblad deelt mede. dat 696 man van |q. de werkplaatsen der Staatsspoor te Matig- re. garai zijn ontslagen. De voorgenomen slui- ting van deze werkplaatsen zal echter niet of doorgaan. DE WERELDREIS VAN PIETJE PLUIS EN JANTJE JOPPE door G. Th E0TMAN 7. Och, och, wat zat Pietje In angst! 't Leek wel, of er aan de reis geen eind kwam! En waaien, dat het daarboven op den trein deed! Eindelijk, eindelijk, na uren sporen, waarbij allerlei steden, dorpen en stations voorbijgevlogen waren, stopte ie trein bij een groot station. Plotseling zag Pietje, dat eenigen uit het wachtende pu bliek naar hem kekenGauw holde hij over alle wagons heen naar voren! 8. Toen liet hij zich, met van angst klop pend hart, van het wagondek omlaagzak- ken, en wel aan den kant, die van het per ron Afgekeerd was. Gelukkig waren er aan den wagon eenige uitsteeksels, waar hij z'n voeten op kon zetten, maar toch was het nog een heele sprong om op den bega- nen grond te komen. Zoo gauw hij beneden was, zette Pietje 't op een loopen. Werd hij achtervolgd? Hij wist het niet, want hij durfde niet eens omkijken! (Wordt Vrijdag vervolgd).

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Nieuwe Leidsche Courant | 1934 | | pagina 2