DINSDAG 9 JANUARI 1934
DERDE BLAD PAG. 9
BINNENLAND.
BESCHERMING GEVRAAGD
Men schrijft ons:
Het- Nederlandscho volk is vrijheidlie
vend.
De rechten en vrijheden des volks worden
angstvallig verdedigd, als het moet.
Echter, juist oniuat dp vrijheid van ver
gadering. van vereeniging, van drukpers,
van woord, zulke «kostuare goederen zijn
moet an dererzij ds streng worden gewaakt
tegen allerlei uitwassen en verwording.
Vooral geldt dit wel VQor het woord. d^J
door miduel van de radio binnendringt, al
thans binnendringen kan, in alle wonin
gen
Over het algemeen bestaat er vrij strenge
controle op deze uitzendingen, waar hei
politieke kwesties betrelt en mogelijk gevaar
voor de goede arde
Ten eeneiunale schiet deze echter tekort,
waar het betreft de uitzendingen der vrij
denkers
Nederland is nog steeds eeh Christelijk
land. En onze Regeering, bij haar eerste
optreden met een verklaring naar voren tre
dende, heeft nadrukkelijk verzekerd, dat zij
dit Christelijk karakter vvenscht te hand-
havpn en te beschermen.
Welnu, door de uitzendingen der vrijden
kers, waarin o zeker op nette, fatsoenlijke
manier, ma-ar juist des te gevaarlijker de
grondslagen van godsdienst in het algemeen
zelfs worden ondergraven, de ongeloofsbew e
ging wordt gesteund, tallooze weifelende
zielen het laatste beetje geloof wordt om
nomen door hun de ongerijmdheid, dat is
ten slotte bespottelijkheid van het geloof,
voor te praten en in te prenten, wordt zeei
positief 't Christelijk karakter van ons volk
onder toezicht der Regeering vernietigd
Het is met het oog op de ongeloovigen
zelf, op de jeugd, op iedere ziel, welke wordt
of zal kunnen worden vernietigd door de
vrijdenkersomroep, dat wij met ernst en
klem de Regeering verzoeken aan deze uit
zendingen zoo spoedig mogelijk een eind te
maken,
DE GASTHUISKWESTIE TE GOES
Gasthuisbestuur bedankt en bloc.
De Gasthuiskwestie te Goes heeft thans een on
gedachte wending genomen. Men zal zich herinne
ren dat de gemeente krachtens besluit van de
Kroon thans verplicht is de tekorten op het Gast
huis te betalen. Inmiddels heeft een Raadscommis
sie aan de hand van het rapport van den heer
Könings te Den Haag allerlei voorstellen inge
diend waarmede de Raad zich heeft vereenigd en
die de bedoeling hebben het tekort door wijziging in
de bedrijfsvoering te verminderen.
Thans heeft het Gasthuisbestuur aan B. en W.
ontslag uit zijn functie gevraagd. Naar wij verne
men koesterde het reeds lang dit voornemen, maar
heeft het met de uitvoering gewacht tot over de
rechtskwestie in hoogste instantie zou zijn beslist.
Men achtte het rapport van de vereeniging van
Ned. gemeenten voor het bestuursbeleid zoo vernie
tigend en de door den Raad in de bedrijfsvoering
aangebrachte wijzigingen zoo ongewenscht, dat het
niet langer de verantwoordelijkheid meent te kun
nen dragen.
REÜNIE OP EEN NEDERLANDSCH FORT
Op verzoek van den oud-commandant van
de voormalige bezetting 1914^-1915 van Fort
Honswijk om aldaar op Hemelvaartsdag 10
Mei a-s. éeu kameraadschappelijke samen
komst te mogen houden van leden van de
voormalige bezetting, heelt de minister gun
stig beschikt. Deze leden, thans burgers van
allen rang en stand, war in 19141915
officieren, onderofficieren, korporaals en
manschappen van de infanterie, artillerie,
genie en van het hospitaalpersoneel.
Ook hun familieleden mogen tot het fort
worden toegelaten. Dit is gelegen aan de
Lek, nabij Schalkwijk. Nu al reeds zijn on
geveer 500 personen te verwachten. Dit aan
tal kan nog grooter worden. Zij komen uit
177 verschillende en zeer verspreid liggende
woonplaatsen. De uitersten zijn Terschei
ling, Loppersum, Maastricht en Vlissingen.
Binnen dezen vierhoek liggen de 173 andere.
Zij betalen met elkander do kosten. Fr
wordt al ruim een jaar lang voor gecontri
bueerd.
Evenals in 1914 zullen in 't fort ook kerk
diensten worden gehouden. De H. Mis voor
de Roomsch-Katholieken vangt aan om elf
uur en de godsdienstoefening voor de Pro
testanten om drie uur.
De organisatie en de algemeene leiding
Van de ruenie berusten bij den vroegeron
fortcommandant, overste A. Captijn. Daar
het geval een unicum is in den landie, trekt
het zeer de aandacht.
AANBESTEDINGEN
Door het Prov. Bestuur van Zuid-Holland
is aanbesteed het onderhouden van de wa
gen Leiden—Nieuwe Wetering, Leiderdorp
Aardam en de Van der Valk—Bouman-
laan te Woerden gedurende de jaren 1934
en 1935. Laagste inschrijfster was de N.V.
De Geruischlooze Weg te Heemstede voor
32.900.
Verder is aanbesteed het onderhoud van
het Aarkanaal met daarbij bohoorerida wer
ken gedurende de jaren 1934 en 1935. Het
laagst werd ingeschreven door E. van Lu
iing te Woubrugge voor ƒ53.138.
Ook is nog aanbesteed het onderhouden
van het kanaal tusschen Rijn en Schie met
daarbij behoorende werken gedurende de
jaren 1934 en 1935. Do N.V. Th Smeulers
Aann bedrijf te Rotte' Lam was laagste in
schrijfster voor 80.390.
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK
Drietal: Te Amsterdam (vac.-Dr. P. A.
Klap), M. G. Gerritsen te Amersfoort, W. M.
A. Kalkman te Katwijk aan Zee en J. P.
Viaser te Warnsveld.
GEREF. GEMEENTEN
Tweetal. Te Lisse, J. Fraanje te Bar-
neveld en A. de Blois te Dirksland.
E e r o ep e n: Te Bruinisse, W._ C. Lamain
te Rotterdam-Zuid.
Bedankt: Voor Ierseke, G. H. Kersten te
Rotterdam'.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE
Cand. C. G. Bos, van Uithuizen, werd Zon
dag j.l. door zijn vader, Ds. C. J. Bos,
bevestigd als predikant der Geref. Kerk van
Westereraden met Hand. S 5b. Aan de
handop'eggng namen deel Ds. B. A. Bos,
Assen, en Dr. F. L. Bos, van Wilnis. Des
middags deed Ds. Bos intrede met Rom. 1 16
sprekende over: „de bereidheid van Paulus
om ook te Rome het Evangelie te verkondi
gen". Nagegaan werd, dat die Evangeliever
kondiging moeilijk, mogelijk en heerlijk is.
Aan het einde werd de nieuwe predikant toe
gesproken door ouderl. J. van Doorn; Ds. L.
ten Kate, van Stedum, a's consulent
namens de Classis Appingedan; en Ds. B. A.
Bos, van Assen. Mede aanwezig waren
gemeester, Wethouders en Secretaris van
Stedum.
D s. B. B o u m a nam Zondagavond j.l.
te Dirkshorn afscheid van de Geref. Kerk
aldaar met een predikatie over Hebr. 12 1
en 2. Het kerkgebouw was overvol. Velen uit
omringende Gemeenten waren eveneens opge
komen. Aan het slot van de -bijeenkomst
werd Ds. Bouma namens Kerkeraad
Gemeente toegesproken door den heer L.
Doekes, die liet toezingen Ps. 121 4 Namens
de Classis sprak Ds. J. Donner, van Broek op
Langendijk, op hartelijke wijze den scheiden
den leeraar toe.
De heer J. Rebel, van Huizen (N.-H.),
zal als voorganger der Chr. Geref. Gemeente
te Helder intrede doen op Zondag 2S Jan. a.s
na bevestiging door Ds. J. L. de Vries, va
Bussum.
D s. Th. J. H. Steen beek, laatstelijk
pred. bij de Ind. Kerk te Salatiga (Java),
werd Zondag j.l. bevestigd als Predikant der
Ned. Herv. Gemeente van Valkenburg (bij
Leiden) door Ds. A. Steenbeek, van Stads
kanaal, met Ez. 33 7-9. Des namiddags deed
hij intrede met een predikatie over Joh. 3 16.
Namens Kerkeraad en Gemeente sprak Ds. H.
P. Fortgens, van Voorschoten. Hierna spraken
nog Ds. E. J. B. Janzen, O.-I. predikant te
Bondowoso, met verlof; en Ds. P. Pras,
Katwijk aan Zee, namens den Ring Noordwijk
D s. H. C. T o u w preekte Zondag j.l.
voor de Ned. Herv Gemeente van Kage
(Z.-H.) afscheid met 1 Thess. 5 24. Aan
het einde werd de naar Eerbeek vertrekkende
tar toegesproken door Dr. Joh. Riemens
Jr., van Leiden, als vriend en namens het
Rijnsche Convent; door Ds. T. J. Jansen
Schoonhoven van Oegstgeest, namens den
Ring Noordwijk; en door Ds. W. G. Krijkamp,
Sassenheim, consulent, namens Kerke
raad en Gemeente, die Ps. 121 4 liet toe
zingen.
Ds A. W a r m o 11 s Jr nam Zondag jl.
afscheid van.de Ned. Herv. Gem. te Gar
deren wezens vertrek naar Vreeswijk, met
Jsaja 40:6-^8. De Gemeente Werd bepaald
bij: 1. deze waarheid wordt telkens beves
tigd; 2. ze is een bron Van rijke troost; 3. ze
:n lichtende ster voor de toekomst. Toe
spraken werden gehouden tot colleges en
personen en tenslotte tot de Gemeente. Oud.
.lansen sprak den scheidenden leeraar toe
namens den Kerkeraad en herinnerde aan
de hartelijke samenwerking. Toegezongen
werd Ps. 121-4. Vervolgens sprak de heer J.
A. van den Bovenkamp, hoofd der Chr.
School, namens de Gemeente. Ds J. C. Wol-
thers, van Putten, als waarn. consulent
en namens den Ring Harderwijk, die liet
toezingen Ps 134 3. Mede was aanwezig Ds
Zijlstra,'van Kootwijfcerbroek.
Ds. A. Wijngaarden nam, wegens
vertrek naar Groningen, Zondag j.l. afscheid
de Geref. Kerk te Bedum met een predi
katie over 1 Petr. 5 10 en 11. Hij handelde
daarin over Gods troostrijke belofte, dat Hij
eens begonnen genadewerk zal vo'eindigen
gelet op: 1. aan wie die voltooiing zal ge
schieden; 2. waarin die voltooiing bestaat; en
3. waartoe zij strekt. De scheidende leeraar
werd, wegens ongesteldheid van Ds. A. S.
Timmer, toegesproken door oud. Hut, die
121 4 deed toezingen; door den heer W.
P. Weyland, hoofd eener Geref. School; door
Ds. D. van Dijk, van Groningen- namens de
Classis; en door Ds. C. van Mourik, van
Thesinge, namens de naburige Kerken.
KERKBESTUUR.
Als opvolger in het Prov. Kerkbestuur
an Zuid-Holland der Ned. Herv. Kerk in
plaats van Dr. Mr. N. G. Veldhoen, pred. te
Voorburg, die overleden is, is aangewezen
de, thans als secundus-lid fungeerende, Ds.
K. H. E. Gravemeijer, predikant te Den
Haag.
HET GEBED IN DE KAZERNE
Het Hoofdbestuur van de Nat. Chr. Onder-
Officierenvereeniging heeft in zijn jongste
vergadering zich beziggehouden met de moei
lijkheden die bij het Bijbellezen in de kazerne
in de verschillende garnizoenen worden onder
vonden. Besloten werd dat alhoewel het niet
mogelijk is om voor alle garnizoenen eenzelf
de regeling voor het Bijbellezen in te voeren,
'pogingen aan te wenden om verschillende
dervonden bezwaren op te heffen.
FEUILLETON
DE SPAANSCHE CAVALIER
Door B. WARSTADT
(37
HOOFDSTUK XXXIII
Phantasie en werkelijkheid.
Hier eindigt mijn verhaal, maar niet mijn
arbeid. De verklaringen die vele schrijvers
in hun voorrede geven, heb ik met opzet
tot het laatste bewaard als het beste deel
van mijn boek.
Ik hoop, dat het de schrijfster zal worden
Vergeven, wanneer zij aan den held van
haar roman een naam heeft gegeven, die in
Werkelijkheid wordt gedragen door een
edelen Spaanschen evangelist, die de banier
des evangelies in Sevilla heeft hoog ge
houden. Mijn verhaal zou zijn doel hebben
gemist, als het geen belangstelling wekte
voor den schoohen arbeid, die in Sevilla en
ook ia andere Spaansche stéden wordt ver
richt. Om een denkbeeld te geven van den
aard van het werk en den werkelijken
Anguilera naast den verdichten, te ilaatsen
mogen hier enkele uittreksels vo'gen ii
een tijdschrift, dat in September 1873 dooi
de Spaansche evangelische missie .werd
uitgegeven.
Dit tijdstip valt ongeveer vijf jaren latei
dan het vpor de voorafgaande geschiedenis
gekozene en behoort tot een periode, waarin
een nieuwe revolutie in Spanje woedde.
„Onze missionarissen in Sevilla hebben
weer een tijd van veel angst en gebaar moe
ten doormaken tengevolge van de revoluties
die in Juni en Juli plaats vonden en J>e
op de belegering van de stad volgden. Dooi
de goedheid en barmhartigheid van onzen
hemelschen Vader bleven onze vrienden be
hoed voor alle gevaar, evenals hun kerken,
zendingshuizen cn scholen."
Daarna volgt een brief van een Engelscheu
ooggetuige van dit wilde oproer, dat in den
emotievollen zomer van het jaar 1873 in
Sevilla uitbrak.
..Een vreeselijk voorval greep plaats. He'
volk verzamelde zich in groote menigte en
eischte onder wild geschreeuw het hired
van de Junta-leden, die toevallig in de
gevangenis van Ayimtamiente zaten. De
Plaza Nueva, thans de Plaza de la RepuhPca
Federal en de Plaza de San Francisco ston
den volgepropt met menschen, die maar al
door schreeuwden: Que muera! (Ze moeten
sterven!). Eenige honderden vrijwilliger*
vormden een halven cirkel voor het gevV
de gevangenen zouden willen schieten. TV
gouverneur probeerde de menigte gerust te
stellen, die als hongerige wolven de onge-
EUROPEESCHE THEOLOGEN
CONFERENTIE TE LUND
HET GEESTELIJK AMBT
Lund (Zweden), 4 Januari 1934
Hollandsche theologen hebben zich over
het algemeen niet te beklagen over te ge
ringe oriënteering ten opzichte van het bui
tenland. Taalverschillen zijn voor hen niet
directe belemmeringen om kennis te nemen
van wat over de grenzen komt Maar iets
anders nog is het met levende vertegen
woordigers van andere Kerken in aanraking
;lc komen en direct geconfronteerd te wor
den met nieuwe of andere theologische ge
zichtspunten. Van tijd tot tijd biedt de We
reldfederatie van Christen-Studentenvereo ai
gingen hiertoe gelegenheid. Zoti heeft zij
momenteel een 75-taj theologische studen
ten uit de Scandinavische 'anden, Zwitser
land, Frankrijk, Duitschland, G»cot Brittan-
nië, Holland, de Baltische landen bijeenge
bracht en aandacht gevraagd voer net on
derwerp: het geestelijk ambt. Van 2—
7 Januari zijn wij bijeen in de kltine Zweed
sche universiteitsstad Lund. Voorzittor der
conferentie is Dr H a n n s L i 1 j e, vice-voor-
zitter der Wereldfederatie.
De eerste dag werd begonnen met Korte
inleidingen, vcornameiijk Informato-
risch bedoeld, die de verschillende opvattin
gen van het ambt in de Luthersche, Congre
gatie-, Auglicaansche en Calvinistische Ker
ken trachtten te karakteriseeren.
1-Iet eerste eigenlijke ivfera.it gaf Dr
Hanns Li 1 j e, die spi-aik over- „Het gees
telijke ambt en de belijdenisgeschriften".
Spr. beperkt zich tot de Luth. belijdenis
schriften en vraagt naar de religieuze be
doeling. Opvallend is dat in de Confcssio
Augustana over het aroM aesproken wordt
tusschen de justificatie en de practische uit
werking hiervan in. Het ambt staat niet ge
ïsoleerd. maar is bovenal van practische be-
teekenis. Het gaat er om, dat de menschen
tot geloof komen, wat negatief dc radicale
afwijzing van alle clerical'sme inhoudt. Br
'is een nauwe samenhang tusschen ambt cn
openharing. God heeft het ambt geordend,
omdat Hij wil,-dat ret Evangelie verkon
digd wordt Geloof zonder verkondiging van
het Woord bestaat niet. Het ambi staat dus
in relatie met het geopenbaarde Woord. In
de huidige situatie heeft het ambt opnieuw
centrale heteekenis gekregen. Spr ziet in
Duitschland dezelfde kwestie aan de orde:
het gaat hier om de vraag naar het wezen
der Kerk. Groote persoonlijke heteekenis
heeft ook het ambt dcor de troost die er ligt
in de onherroepelijke belofle van God, dat
Zijn Woord niet ledig tot Hem zal weder-
koeren.
De eerste dag werd bes'oten door een
korte Zweedsche godsdienstoefening in de
oude Domkerk.
Vanmorgen sprak Prof. Dr E. G. Gul in
uit Finland, over: „Het geestelijke ambt in
het Nieuwe Testament". Snr. karakteriseert
het oer-Christendom met eenige -.voorden.
De oer-Kerk is geen sociologische., maar een
religieuss grootheid, die leeft uit de escha
tologische gedachte van de nieuwe aeon, die
zichtbaar wordt in de gemeenschap met den
opgestanen Heer. De gemeente is het ware
Israel, een nieuwe schepping Gods, waarin
de hcmelsche krachten werkzaam zijn.
Jezus heeft dit nieuwe Israël gegrond, daar
om verkoos hij zich twaalf discipelen.
In deze'.-gemeente nu treffen wij twew
reeksen van ambten aan, nl. die van apos
telen, profeten en leeraren, en die van epis-
kopeu, presbyters en diakenen. Deze zijn
niet streng te onderscheiden. Het uitvoerigst
handelt spr over het apostelambt, aan de
hand van de N.T. gegevens. De apostel heeft
zijn volmacht niet van de gemeente., maar
van God Paulus weet zich door God zelf ge
roepen. Zijn ambt komt neer op de dienst
der verzoening.
Voor alle ambten is de betrokkenheid op
Christus van principieele heteekenis.
Christus is het, die zijn ambt in volledige
gehoorzaamheid heeft uitgeoefend.
Na dit referaat ging men voor discussie in
groenen uiteen. Een vraag die hier naar vo
ren kwam en ook nog wel herhaald zal wor
den, is die over de verhouding van het bij
zondere ambt en het algemeene priester
ambt der geloovigen.
Lund, 5 Januari 1934.
Gisteravond heeft de voorzitter der confe
rentie, Dr Hanns Lilje het nog eens heel
duidelijk gezegd, nl. dat het op deze confe
rentie niet gaat om abstracte, theoretische
vragen, maar dat wij met een bespreking
over het geestelijke ambt midden in de ac-
tueele en practische ragen terecht komen
Als theologen doordenken wij deze dingen
natuurlijk ook theologisch, maar toch valt
het op, hoe betrekkelijk eenvoudig de refe
raten alle zijn, terwijl zij ons in de meest
centrale problemen der theologie, als daai
zijn: het ambt, de kerk, de openbaring, in
leiden.
Eenvoudig, practisch, maar tevens zeer
fijn was ook de behandeling van het onder
werp: „De innerlijke voorbereiding en het
innerlijke leven van den ambtsdrager",
waarover gisteravond Prof. Dr E. R. M o r-
gan, uit Birmingham, sprak. Voortdurend
stelde hij ons voor de wijze waarop Christus
zijn middelaarsambt uitgeoefend heeft, zijp
verzoekingen, Zijn deelen in het lijden der
menschen, Zijn verheerlijking op den berg,
Zijn offer op Golgotha. God heeft ons het
ambt toevertrouwd om het te dragen niet
zelftucht en reinheid van hart Zijn ij écn
met Christus, dan beteeaent dit voor ons:
offer en overgave. Ons leven moet zijn een
leven des geheds.
Vanmorgen sprak Prof. Dr Anders
Ny g r en, uit Lund, één der vooraanstaande
leiders der Zweedsche theologie, over: D e
constitutieve b t e K e ns van 't
g e e s t e 1 ij k ambt In de zeventiende
eeuw nam hst ambt een gew-'chtige plaats
in in de dogmatiek. Thans zwijgen dc mees
te dogmatiek en hierov-r Mm .iceft de „locus
de T.ihlsterio" naar 'ie sociologie verwezen,
fa awi allerlaatsten tijd begint men echter
meer begrip te krijgen voor de dogmatische
petec-Ki-nis van het um.-r Want het geestelijk
ambt heeft niet alleen een practische, maar
ook een constitutieve heteekenis. Men komt
nu tot heter begrip dan in de zeventiende
eeuw, toen in de dogmatiek liet ambt toch
eigenlijk ook een vreemd element was.
De stelling van Professor Nygren is, dat
dc opvatting van den godsdienst beslist over
de opvatting van het ambt De beslissing
over het ambt ligt in den aard van de Chris
telijke Godsgemeenschap. Deze r.u kan men
karakteriseeren als theocentrisch tegenover
de andere godsdiensten, waar de godsge
meenschap egocentrisch is. Daar baant men
zich zelf een weg tot God, in het Christen
dom echter wordt de weg door God Zelf ge
baand door Zijn rechtvaardigverklaring -au
den zondaar.
Het karakter van het geestelijk ambt is
hiermee bepaald. Het is theocentrisch. Daar
om kennen wij geen offerpriester meer, want
God Zelf neemt in Christus onze last op
Zich.
Maar welke heteekenis blijft er dan eigen
lijk nog over voor het ambt, als God Zelf
Zijn wog baant?
Dit is de verkondiging van het Woord, dat
aan het geloof voorafgaat. Geloof is geen
oorspronkelijk religieuze functie, maar het
antwoord op de gerechtigheid van Gods
kant. De zin van het geestelijk ambt is een
van God uitgaande boodschap, welke tot
Zijn gemeenschap roept. De Reformatie
heeft den heilsweg van het Evangelie we
derom ontdekt Het ambt is ingesteld ter
wille van het geloof Daarmee is liet theolo
gisch gefundeerd en dat is zijn constitutieve
heteekenis.
Na dit referaat ging men weder in dis
cussiegroepen uiteen.
Vanavond heeft Prof. Dr Y. Brilioth,
uit Lund, gesproken over het leven van
aartsbisschop Nathan S d e r b 1 o m, als
één der groote Christelijke ambtsdragers.
Zijn nagedachtenis hebben wij geëerd door
ons een oogenblik van onze zitplaatsen te
verheffen. Daarna zijn we wederom naar de
Domkerk gegaan, waar de dag met Grego-
riaansch gezang besloten werd.
der Vaart Smit dat zij nog steeds hun wel-
overvr .gen besluit hond haven, des te meer
daar latere gebeurtenissen dc juistLeld rtïn
hun besluit eer bekrachtigen dan ontzenu
wen, dat zij tevens kennis hebben genomen
van de aan Dr van der Vaart Smit gedane
schriftelijke me lettceling van mej. Van
Dorp, degene die iiet initiatief heeft g--no-
inen tot bovengenoemde ver:-.hiring, dat deze
verklaring in geenerlei opzicht twijfel heeft
villen uitspreken ten aanzien van de goede
trouw van ondergeleekenden bij hot nemen
van het schorsingsbesluit, betreuren echter,
dat de onderteekenaars van d'-ze verklaring
zakelijke en persoonlijke motieven hebben
vermengd, wijzen er op, dat het hun schuld
niet is geweest, dat aan Dr van der Vaart
Smit de gelegenheid is ontnomen zich op de
algemeene ledenvergadering te verdedigen
tegenover het door het bestuur genomen
schorsingsbesluit en deelen tenslotte mede,
dat zij in het openbaar in deze zaak than:
hun laatste woord hebben gesproken, maai
zich het recht voorbehouden aan de onder
leekenaars dezer verklaring nadere niet ver
der voor publicatie bestemde gegevens te
verstrekken.
Prof. Dr G. A. van den Bergh van Eysinga.
Dr J. D. Bierens de Haan. Dr T. Goedewaa-
gen, Dr R. J. Kortmulder, Ds A. P. van de
Water, Dr Herman Wolf.
KERK EN STAAT.
De Rijksbisschop der Duitsche Evangelische
Kerk, Ludwig Müller, heeft tot het bereiken
van orde in de Kerk een Kerkwet uitgevaar
digd, bepalende, dat in godsdienstoefeningen
onder geen enkelen vorm de kerkpo'itiek ter
sprake mag komen; dat kerkelijke gebouwen
in geen geval voor kerkpolitieke vergaderin
gen ter beschikking mogen worden gesteld;
dat kerkelijke ambtsdragers zich van open
lijke aanval1 en op de Kerkregeering behooren
te onthouden; dat overtreding dezer v
schriften schorsing kan meebrengen, welke
tevens meebrengt, dat het inkomen onver
wijld met een derde deel wordt gekort en
dat de onlangs uitgevaardigde Kerkelijke
wetten over de rechtspositie der predikanten
en Kerkelijke ambtsdragers (wetten van 16
Nov. en 18 Dec. 1933) voorioopig worden
opgeheven. Deze wetten stelden o.a. de Ariër
paragraaf in de Kerk buiten werking- zoodat
dus nu de Ariërparagraaf in de Kerk weder-
i toepassing zou kunnen vinden. Blijkbaar
dit echter niet de bedoeling der opheffing.
De bedoeling is alleen de macht in handen te
hebben tot voorkoming van den chaos in de
Kerk, welke thans bij de sterke bewogenheid
der Kerkelijke kringen dreigt.
HET DORPSKERKVERBOND.
Het Duitsche Dorpskerk verbond, dat voor
het landelijk wezen, voor het bewaren
oude Chrstelyke zeden en gewoonten opkomt
er. zich tegenover de stedelijke nivelleering
stelt, heeft na den dood van zijn stichter Dr.
Hans von Lüpke, thans tot leider gekozen
den predikant Richard Paluk te Tliierenberg-
die het Verbond direct zich heeft doen aan
sluiten by het Duitsch Evangelisch Mannen-
verbond, en het tijdschrift „Die Dorfkirche"
thans onder denzelfden titel zal bly'ven uit
geven als orgaan van den Duitsch-EvangeU-
schen Mannenbond, „afdeeling boeren- er
landgemeenten".
KORTE BERICHTEN
Ede. Hier hoopt men te komen tot stich
ting van een afdeeling van den Geref. Bond
in de Ned. Herv. Kerk. A.s. Donderdagavond
treedt daarvoor op Ds. J. Goslinga, var
Utrecht, met „De nood der tijden".
Harkstede. Hier wordt de oude, ge
restaureerde Herv. kerk a.s. Zondag weer ir.
gebruik genomen. By de overdracht den dag
te voren, zal de kerkhistoricus Prof. Dr. J.
Lindeboom spreken.
Wetenschap.
KANT-GESELLSCHAFT
Verklaring van het bostnnr der ontbonden
Nederlandsche afdeeling
Ondergetee-tenden, bestuursleden der ont
bonden afdeeling Nederland der Kantgesell-
schaft, die, na aanvankelijk aarzelen van
eenigen, eensgezind en weloverwogen het
besluit hebben genomen den secretaris, Dr
van der Vaart Smit, te schorsen in zijn
functie als secretaris, niet als bestuurslid,
verklaren naar aanleiding van de gepubli
ceerde verklaring ten behoeve van Dr van
Land- en Tuinbouw.
TEELTBEPERKING VAN HET RUNDVEE
Afname nuchtere kalveren
De Crisis Rundveecentrale maakt be
kend, dat het in haar voornemen ligt, bin
nen korten tijd over te gaan tot het af
nemen van vrouwelijke nuchtere kalveren.
Deze afname houdt verband met de door
voering van het teeltregelingsplan, hetwelk
ten doel heeft het totaal aantal aan te hou
den kalveren te beperken.
Nader zal worden bekend gemaakt op
welk tijdstip met de levering zal kunnen
worden begonnen en tegen welke prijzen de
afname zal geschieden.
Het is wenschelijk dat van de zijde
de veehouders een voldoend aantal dezer
kalveren geleverd wordt, opdat ook ten aan
zien van de levering van vrouwelijke nuch
tere kalveren dwingende maatregelen ach
terwege kunnen blijven.
AANGIFTEKAARTEN C.R.C.-VEE
De aangiftekaarten voor levering van vee
aan de Crisis-Rundveecentrale zullen vanaf
het oogenblik der instelling van de districts
commissies van de Gewestelijke Rundvee-
centrales verkrijgbaar gesteld worden bij de
secretarissen van de districtscommissies.
Tevens blijven zij verkrijgbaar pij de
plaatselijke zaakvoerders der Nederlandsche
Varkenscentrale, zooals zulks tot dusveri
het geval was.
CHRIST. BOEREN- EN TUINDERSBOND
Holl. Brab. afdeeling.
Op de bestuursvergadering van de Holl. Brab.
Afd. Chr. B. en T. Bond, gehouden te Rotterdam,
werden een groot aantal punten behandeld en
zonden aan het Hoofdbestuur, met verzoek in
drie Centrale organisaties te willen behandelen
indien noodig bij de Regeering ter sprake te bren
gen: o.a. kwai..eQ naar voren: beperking Rundvee
en tevens beperking aanfok: beperking varkens
mogelijke overdracht, mede in verband de verschil
lende streken en behoeften: heffingen op granen er
contingenteering veekoeken: beperking tuinbouw-
en akfcerbouw-gewassen; 1 /etsvoorstel Verkeers-
fonds, wat voor velen, vooral in den tuinbouw,
belangrijke schade zal opleveren: ten slotte de op
heffing van enkele Kantongerechten, in verband de
behandeling Kamers van Crisis Pachtzaken; de
benoemde commissies worden mede opgeheven,
wat niet juist geacht wordt: de bestaande
miessies zijn over het algemeen beter met
behandelen vei zoeken op de hoogte dan de
missies uit andere Kantongerechten. Nog verschil
lende punten werden behandeld in belang van onze
boeren en tuinders, waarna de voorzitter de verga
dering sloot.
UIT HET SOCIALE LEVEN
DE PROEF VAN DE KWATTA-FABRIER
Jongemannen presteeren meer dan meisjes
1933 begon de dlr
Sindsdien zün or ruim acht maaiden verloo
pen en velen zullen zullen wel benM wd r.U
naar de ervaring, die de „Kwatta" heelt opge
daan. Het „Dagblad van Noord-Brabant" he-ft
zich dezer dagen tot den directeur. din he<-:
Alphons van lersel gewend, om daarover een ei
a.ider te mogen vernemen.
Aan het onderhoud ontleenen wü het volgen'
dc:
„In het geheel hebben wü", aldus de heer v
lersel. „tot nog toe circa 70 jongens in d<
plaats van meisjes gesteld e.i wü «tuinen nle
;eggen. dan dat wü
die inzake dit i
üd nog voor een z
gestaan.
Wat de jongens betreft: wü hebben zo tel
kens met groepjes in de plaata
den gang gezet. Natuurlük niet
die niet voor hen geschikt zün. Zouden wü die
jongens b.v bonbons laten inpakken, da
hoogot
vingers staan daa
dat geestdoodende, -nltial
iei8jes bediend i
wü ze bü v
aan machin
>rden. Dit la
louden door
rk rebeisch
lorkeur aan
s gezet, die
laat werken, de Jongens beter
t gedeelte, waarmeee ze te maken
juwenarbeid is.
de verhouding
ïisje. dat een of ande:
rde machine bedient, s
i dat gedeelte, wanrint
riachlne bü
*ükt zün ma
t hü hoe die
hinc wat dieper. Op der
o oral voor het psy cho-technisch onderzoek
onze acht maanden pructük alreeds van 6ü-
dere waarde. Nergens kan men beter beoor-
len, hoe een jonge man werkt, da.i warneer
aan den arbeid Is. Dan kan men zün manier
doe.i beoordeelen en zün aanleg peilen. Al-
Kunnen wij thans met kïnni* van cm ze
kkrachten. de beschikbare plaatsen in onze
fabrieken bezetten.
n de züd» van versch \den groote fabn.-
des land* is men naar ons gekomen. of
heeft men ï.ilichtinsen gevraagd om de praetük
in onzen maatregel te beoordeelen o.a. van de
hillpsfabrieken. de glasfabriek Leerdam, ver
heiden sigarenfabrieken. confectiefabrieken.
t en dood of
len. worden r
- opschuiving automatisch be
•en. die reeds 3 tot 5 jaar
in meer onbelangrüke afdee-
de kunnen d.e werklooze
leldelük opklimmen en op een leef-
üd van 24 Jai
blijk geven van ü"er
blükt bijzonder, dat de
-eikt. ongegroni
-verhouding tus
verving ha.idha
i bepaalden leeftijd heb-
DE WERKLOOZENKASSEN
Menige vakorganisatie komt voor groot#
moeilijkheden ten opzichte van de werklozen
kassen. Zoo raamt de penningmeester van den
Ned. Bond van Chr. fabrlcks- en transport
arbeiders, dat een bedrag van ruim een millloen
noodig is om de werkloozenkas over 1934 be
hoorlijk te do'-n functioneeren. De Inkomsten
kunnen echter slechts geraamd worden op
655 000. Het tekort bedraagt dan 355.000.
Om dit te dekken stelde de penningmeester
voor de extra-büdrage voor de werkloozenkas
om te zetten In een tüdelüke verhooging. wat
75 000 plus 160 pet. subsidie 120.000) zou op
brengen. Verder wordt voorgesteld verminde
ling van uitkeeringsbedragen 20.000). hepcr-
pende bepalingen inzake werken 35 000).
storting extra büdrage 1933 40.000). plus 160
pet. subsidie hierop (/ƒ64.000). Hierdoor wordt
het tekort 354.000) gedekt.
Gemengd Nieuws.
MOORD TE ALKMAAR
Men meldt ons uit Alkmaar:
Hedennacht om lialf 12 is in de Bloem-
straat alhier de 36-jarige J. Oldenburger,
wonende aan den Vennewatersweg te Eg-
mond, door den 33-jarigen D. Groen, vroeger
wonende te Eganond aan Zee, doodgeslagen.
De versiagene, een weduwnaar, laat drie
kinderen achter.
De dader heeft zich bij de politie aange
meld.
Over de toedracht van de zaak vernemen
wij nog het volgende:
In perceel Bloemstraat 13b woont genoem
de G., die daar sinds 1 Januari j.l. samen
leefde met de '29-jarige gescheiden vrouw A.
de H., met wie de versiagene in Egmond
aan Zee ongeveer anderhalf jaar had ge
leefd. Te omstreeks half 12 kwam J. O. in
de Bloemstraat, waar hij door het tweemaal
gooien van een steen door de ruiten van de
bovenwoning waar G. woont, van zijn aan
wezigheid kennis gaf. G. vermoedde, dat
met een revolver was geschoten. Hij zocht
een zwaar stuk hout, waaraan twee groote
ijzeren scharnieren waren bevestigd en be
gaf zich hiermede naar buiten. In een hoek
je vond hij O. staan, dien hij uit vrees di
rect met het stuk hout een slag op het
hoofd toediende. O. zakte terstond ineen,
waarna G. zich naar het politiebureau be
gaf en de politie zeer ontdaan van het ge
beurde in kennis stelde. De politie stelde
terstond een onderzoek ter plaatse in en
legde een noodverband. Op medisch advies
werd het slachtoffer naar het Centraal Zie
kenhuis te Alkmaar vervoerd, waar hij
spoedig overleed. Bij onderzoek bleek, dat
een ijzeren scharnier en een stuk van do
schedel in de hersenen waren gedrongen.
De dader, die een volledige bekentenis
heeft afgelegd, werd in arrest gehouden en
ter beschikking van de justitie gcstehl.
Ihsnqt hatoefdeel van Uw-cbktax! £1
THANS OOK/N JOÖNE f LACONS üU-KX*.
lukkigen naar het leven stond. Nu volgde
een hartverscheurend tooneel. De vrouwen
cn kinderen der gevangenen drongen door
den hoop heen, knielden neder in den hal
ven cirkel en vroegen het volk om bami-
hartigheid voor hen, die hen het naast en
hot liefst waren, de kleine kinderen strekten
hun handjes uit, doch alles was tevergeefs.
„Que muera!" bleef het eenige antwoord.
Plotseling trad Aguilera, onze Evangelist
naar voren, gevolgd door eenige vrienden:
vanaf een balkon hield hij een af ngrijpende
redevoering. Hij sprak zoo luide, dat men
hem aan den anderen kant van het plein
kan hooren. Het volk ilde eerst niet nnnr
hem luisteren, verscheidenen riepen: ,.Hot
is een verrader". Anderen schreeuwden:
„Het is een Protestant!" Weer anderen:
„Schiet hem neer!" Maar spoedig verstomde
het geroep en liet volk werd door de ernstige
woorden diep geroerd, tot er eindelijk geroe
pen werd: „Ze mogen blijven leven!" Op
deze wijze redde Aguilera door zijn moedig
optreden de ongelukkige gevangenen, die
anders aan de bloeddorstige menigte zouden
zijn ten offer gevallen".
Thans nog enkele uittreksels uit wat een
Engelsch missionaris, in Sevilla werkzaam,
schreef:
„Gelcofd zij de Behoeder Israels en gepre
zen zij Zijn Naam, daar Hij ons in liefde
volle goedheid voor alle schade heeft be
hoed. De kerken, woningen en scholen van
de missie werden in het geheel niet be
schadigd, hoewel enkele er van heel dicht
bij het tooneel der verwoesting lagen. De
Junrrevolutie eindigde betrekkelijk vreed
zaam maar het Juli-oproer was de aanlei
ding tot veel bloedvergieten en tot grootp
verliezen aan eigendommen. Niemand weet
het juiste aantal dooden en gewonden. De
Madridsche bladen noemen ongeveer 800,
maar dat zal wel overdreven zijn. De stad
zag er uit als een groot leger. In alle deelen
waren barricaden opgericht Zondag den 27
Juli zag men van den top der Giralda de re-
geeringstroepen naderen. Niemand, behalve
de vrouwen en kinderen, mocht de stad ver
laten.
Het was niet zeker welk stadsgedeelte
door dc troepen zou worden aangegrepen;
maar de algemeene indruk was. dat de aan
val tegen het district Macara zou gericht
zijn, en dientengevolge vluchtten velen naar
de kathedraal en in de richting van de ri
vier. Toevallig bevond ik mij in San Ba-
si lio met domine Palomares, bezig met het
treffen van maatregelen voor het opnemen
van gewonden. De kerk was vol vrouwen en
kinderen, voor wie men veiligheid had ver
kregen onder bescherming der Engelsche
vlag en onder die van het Roode Kruis. Ik
kon niet nalaten tegenover dominé Paloma
res op te merken, dat God na het kwade
veel goeds zou doen komen, wijl de Room-
sche families door het feit dat zij onder een
Prótestantsch dak bescherming hadden ge
vonden, hun toevlucht in het rijk der ge
nade zouden zoeken, waar door hun zielen
gered zouden zijn.
Het bombardement begon dos Maandags
om half twee en het duurde tot Woensdag,
toen het aan de troepen gelukte de stad in
te nemen.
Doniiné Palomares, ondergeteekende en
nog eenige leden van het Roode Kruis be
gaven zich des Dinsdagsavonds naar buiten
ora eenige gewonden te halen, maar wij kon
den niet wegkomen, de kogels floten ons
voortdurend om de ooren. Het was een hart
verscheurend schouwspel. Verschillende hui
zen waren met petroleum overgoten en de
vuurzuilen en de rookzuilen waren ver
schrikkelijk om aan te zien: nog nooit in
mijn leven heb ik zooiets bijgewoond.
Het is wonderlijk en opmerkenswaardig,
dat terwijl de huizen ter rechter- en linker
zijde van onze school alle meer of minder
beschadigd waren, ons gebouw zelfs door
geen kogel was getroffen. Een groote kurk-
fabriek, die hoogstens tien meter van ons
schoolgebouw afstond, was afgebrand, maar
het schoolgebouw kwam er geheel onbe
schadigd ar.
Ons schoolonderwijs werd slechts enkele
dagen onderbroken, en thans worden de
scholen weer even goed bezocht als voor
heen. Moge God zich over de arme Span
jaarden ontfermen en het licht des Evan
gelies ook daar doen schijnen!"
"egge ieder die deze regelen leest eerbie
dig amen op dit gebed; en vergenoege nie
mand zich alleen met 'n gevoel van deelna
me voor hen, die voor zulk een heilige zaak
strijden. Hier is behoefte aan beide, aan
missionarissen en aan geld en dc strijd is
nog lang niet voleindigd. Nog strijden zulke
Spanjaarden als Cabrera en Aguilera tegen
schrikkelijke vijanden: maar hun wapen is
het Woord Gods, en aan hun zijde bevinden
zich vast in hot geloof staande buitenland-
sche vrienden. Al? de martelaars van vroe
gere eeuwen en de geloovige helden van
den tegenwoordigen tijd eenmaal in do
woningen des vredes en der zaligheid zicli
den strijd herinneren waaraan zij deelna
men, mogen dan mijn lezers in staat zijn
vreugdevol te verklaren: „Wij hebben nirt
ledig langs den weg gestaan en den strijd
aanschouwd. De hulp, die wij hebben ge
schonken. hebben wij gaarne verleend
ook wij kunnen nu het zegelied zingen en
instemmen mot de psalmen aangeheven ter
eere van (iodes Naam, voor den triomph
van het Evangelie in Spanje".
