ITERDAG 6 JANUARI 1934
EERSTE BLAD PAG. 3
DE HAAGSCHE RAADSZAAL
t (Vergadering van 5 Januari.)
I nieuwe wethouder voor Stadsontwik-
ig cn Volkshuisvesting heeft gesproken
«sar noodig het vroegere raadslid I'eher
lochend. De tegenwoordige wethouder
r stelt zich op de basis van den be-
jlden toestand, denkt niat aen omgooien
(iet roer. Hij houdt zijn stoel warn,
t zou hij ook beginnen? We zitten met
tollege «an ~B. en W. dat in regeerkracht
groot is. De leden h ngen als droog
aan elkaar en missen allen steun in
raadsmeerderheid; er is geen homoge-
1. Dat is bedroevend in dezen crisistijd,
het feit is niet anders,
er 's wethouders rede hebben we wei-
Ie vertellen. Hij hield zich veelal op de
e en verder kunnen we zeggen: alles
bij het oude. Geen algemeene huurver-
lg en geen verlaging van canons; hocg-
I in bijzondere gevallen valt er over te
ten. De braak liggende gronden aan de
perswegen in de binnenstad zijn voor
schappelijk bod te koop of in erfpacht
njgen. Nieuw is ook dit niet. Over de
den van Centrum-West zal spoedig een
psing vallen. Over de „ordening in het
fhedrijf" wil de wethouder wel gaan
eeren. In z'n eentje dan.
begrooting voor de Ziekenhuizen werd
phouden. Er komen nadere bczuini-
tvoorsltllen en vergissen we ons niet,
[zal de 54-urige werkweek voor vorple-
I en huishoudelijk personeel in de zie-
juizen opnieuw aan de orde komen en
oedelijk zal goen motie haar dan te-
jouden.
De Schouwburg.
,n het slot van don middag ontstond
even een debatje over de Schouwburg,
leer Duymaer v. Twist verklaarde, dat
piti-rev. fractie tegen den begrrootings-
zou stemmen, die dc dekking voor het
eitatietekort inhoudt. De overheid heeft
te dezer zake te onthouden van be-
linff-
lethouder v. d. Bilt antwoordde als go-
kelijk: we kunnen niet buiten een
ijwburg en het gebouw alleen zou ons
rente en afschrijving vrijwel net zoo-
kosten als nu het exploitatietekort be-
zoover ging alles behoorlijk. Maar bij
repliek mengden ook anderen zich In
debat en de heer Michon, die in eersten
lijn ook bezwaren had geuit, las op on-
jlpen wijze een stukje voor over opvoe-
van een „tooneelstukje" door studen-
fcan de Vrije Universiteit en ook op een
federing van een Gereformeerde ver
ting te Ermelo.
T Raad had schik In dit gebrabbel en
de het uit, tevens om er den heer Duv-
|r v. Twist door in het zonnetje te zet-
Deze wist helaas na dit relletje niot
juiste woord van repliek te vinden. Het
gelezene had met het principieele zake-
standpunt der anti-rev. partij niets te
en. De kwestie van het tooneel als zoo-
g was niet aan de orde, alleen de anti-
opvatting omtrent de houding der over-
te dezen aanzien. De leider der anti
fractie had daarop kunnen wijzen,
r zeide alsof het om zijn persoonlijke
*houwing van het tooneel ging dat hij
gereformeerden niets te maken had en
niet was aangetoond, dat hij van het
/dpunt van zijn partij was afgeweken.
zijn zaak niet beter verdedigt doet,
nen we in alle bescheidenheid, beter
te spreken. Dan ware althans in dit ge-
dit .nuttelooze heibeltje voorkomen.
Maatsch. Hulpbetoon.
(e avond is aan de begrooting van Maat-
appelijk Hulpbetoon besteed. Het was
[prettig debat, dat door wethouder de
js op buitengewoon voortreffelijke wijze
(eantwoord. Algemeen gewaardeerde hu-
ontbrak daarbij niet
b het slot van den avond deed de heer
(eresteyn een voorstel om de begroot ings-
en met een millioen te verhocgen. Dw
king voor de meerdere uitgaven zou ge
den moeten worden niet door belasting
hooging, maar door aanwending van de
tves, bedoelde hij tevens uit te spreken,
echt werd er op gewezen, dan het dan
big zin heeft om de hegrooting nu te
ligen. Ook wethouder de Vries deed dat,
pr mededeeling, dat B. en W. eigenlijk
flezelfde richting gaan en dat 't wel eens
h kon zooals de voorsteller wenschte.
je wethouder van Financiën ging nu ech-
dat B. en W. wel ge-
i hebben, dat 1933 vermoedelijk voor
ktsch. Hulpbetoon wel 1.7 millioen meer
[vragen, maar dat moet eigenlijk 1 mil-
b zijn blijkens een ingediende supple-
e aanvraag van genoemden dienst. Ge
en de besparingen, die B. en W. zich
rsfellen te bereiken, behoefde de heer v.
psteyn zijn voorstel niet te doen.
\i maakte deze zich echter hoos over
!n voorlichting door B. en W., maar
[wethouder Drees zette uiteen, dat B. en
,hun cijfer terecht gegeven hadden.
Jen er was in den loop van 1933 reeds 7
gedekt.
e heer v. Beresteyn nam intusschen ge-
!en met de verklaring van wethouder
'ries en nam zijn voorste! terug. De be
ting kon toen worden goedgeke"-''.
1ANEN EN OMZETBELASTING
COMPENSEEREND INVOERRECHT
fear wij vernemen wordt van I Januari j.l.
op alle granen behalve mais een compensee-
I Invoerrecht geheven van 1 pet.
loor het comité van graanhandelaren en den
d van Wed. graan- en zaadimporteurs zijn
|pen gedaan om alsnog de granen van boven-
belde beffing vrijgesteld te krijgen.
>p Dinsdag 9 dezer, 's avonds 8 uur, hoopt
'eegenoemde Liga een vergadering in
Gfthouw Eijsen te Dordrecht te houden,
•e leider van het bureau in Nederland.
J H Sehultz van Haegen uit
fdi-nhout, zal een rede houden over.
iternationale aaneensluitine, de eisch y*n
*n tijd.'' Daarna zal de heer J. de Wil
[van den Haag, secretaris van de afd
Ierland eenige mededeelingen doen over
nntionalen en internationalen arbeid
f Liga. Tenslotte za| de secretaris der afd.
nerd am, de heer J. H Ros, een lezing
l'lcn over: „De oude en nieuwe vvereldor-
[vragen om de oprichting der Voreenigde
Iten van Europa". Naar wij vernemen, zal
Iheer Ros o.m. de bezwaren behandelen,
van christelijke zijde tegen deze bewe-
ig aangevoerd worden.
BEZOLDIGING VAN DEN RAAD
VAN STATE, ETC.
OOK VERLAAGD!
Ingediend zijn wetsontwerpen tot nadere wijziging
van de regelingen, houdende vaststelling van de
bezoldiging van den Raad van State, de Alge neene
Rekenkamer, de rechterlijke macht en de militair-
rechterlijke macht.
Hierbij wordt voorgesteld voor deze bij de wet
vastgestelde salarissen dezelfde bepalingen te doen
gelden als voor de salarieering en het pens.oenver-
haal ten aanzien van de Rijksambtenaren mei
ingang van 1 Januari 1934 zijn Ingevoerd.
BURGEMEESTER NEEMT
ONTSLAG
VANWEGE LIDMAATSCHAP N. S. B.
De burgemeester van Amstenrade, graaf M. de
Marchant et dAnsembourg, die onlangs is benoemd
tot plaatsvervangend kringleider van den N. S. B.,
heeft na een onderhoud met den minister-president
Dr. H. Colijn zijn ontslag aangeboden als burge
meester van Amstenrade.
DE „J. P. COSN" VERVANGT DE
„INDRAPOERA".
Naar wij vernemen zal het mailschip
„Jan Pieterszoon Coen", van de Stoomvaart-
Maatschappij „Nederland", dat geruinien
tijd opgelegd is geweest, begin Februari ge
reed zijn om weer in den passagiers- en
maildienst op Indië te worden opgenomen.
INDISCHE CRISISSLACHTOFFERS
Plannen voor steunverleening
Zooals reeds eerder is gemeld werd door
den Ministerraad een commissie ingesteld
welke tot taak heeft om plannen voor cn-
sissteun aan teruggezonden Indische werk
nemers te hestudecren. De commissie werd
samengesteld uit een hoofdambtenaar van
elk der Departementen van Sociale Zaken,
Koloniën en Financiën.
Op voordracht van de vertegenwoordigers
der F.uropeescho werknemersverenigingen
in Indië werd de heer H. E. K. Ezerman,
oud-gouverneur van Sumatra's 0«tkust, 'n
bovengenoemde commissie opgenomen, ten
einde de belangen der Indische werknemers
ten deze te behartigen ln samenwerking
met de A. M. V. J.
Teneinde te kunnen nagaan of steun noo
dig zal zijn is een zoo volledig mogelijk
inzicht betreffende het aantal van hen, die
uit Ned. Indié zijn teruggezonden, noodza
kelijk.
Voor dat doel zijn vragenlijsten beschik
baar gesteld waarvan de entwoorden strikt
vertrouwelijk door den heer Ezerman ver
werkt worden. Belanghebbenden kunnen
zich dus wenden tot don heer H. E. K. Ezer
man, Van der Duyn van Maasdamlaan 2
Arnhem.
AMSTERDAM
V ALERIUSKLINIEK
Omtrent de ziektebeweging gedurende het
jaar 1933 in de Psychiatrische Neurologische
Kliniek, Valeriusplein 9, wordt ons het vol
gende medegedeeld:
Aanwezig 1 Januari 1933 81 patiënten (37
mannen 44 vrouwen); opgenomen werden
in 1933 372 patiënten (165 m. 207 vr.). To
taal verpleegd 453 patiënten (202 m. 251 vr.)
Afgevoerd werden 361 patiënten (163 m.
198 vr.); aanwezig 31 December 1933 92
patiënten (39 m. 53 vr.).
Van de afgevoerden werden hersteld ot
verbeterd ontslagen 198 patiënten 74 ni. 124
vr.); niet hersteld ontslagen 79 patiënten (43
m. 36 vr.); ontslagen na observatie 58 pu-
tienten (29 m. 29 vr.); overleden 26 patiën
ten (17 m. 9 vr.); totaal 361 patiënten (163
m. 198 vr.).
Totaal aantal verpleegdagen 31838.
Firma VALCKX VAM KOUTEREN
Kerk- en O on eer torgel fabriek
ROTTERDAM
Aelbrechtskade 90a, 91, 92
TELEFOON 32722
Kerknieuws.
NED .HERV. KERK.
Aangenomen: Naar Rouveen, H. G.
van den Hoek te Daarlo
AFSCHEID. BEVESTIGING, INTREDE.
Men bericht ons:
D s. J. A. R i e k e 1 hoopt Donderdag 15
Maart a.s. afscheid te nemen van de Chr.
Geref. Kerk te Sliedrecht en Donderdag
22 Maart d.a.v. zijn intrede te doen te Delft,
na bevestiging door den consulent, Ds. I„
H. \an der Meiden, van den Haag, op
Dinsdag 20 Maart
Ds. J. D. VAN DER MUNNIK.
Naar we vernemen, is in den gezond
heidstoestand van den hoogbejaarden eme
ritus-predikant van de Geref. Kerk van
Leeuwarden, Ds. J. D. van der Munnlk te
Den Haag de laatste weken een aanmerke
lijke verbetering ten goede gekomen. Zoirs
mag weer hoop op herstel worden gekoes
terd.
Dr. HANS VON LüPKE. t
De bekende leider van de Duitsche
„Dorpskerkbeweging". Dr. Hans von Lün-
ke is te Göttingen in den leeftijd van u7
jaar gestorven. Door middel van het tijd
schrift „Die Dorfkirrhe', in 1907 gesticht,
verwekte hij de genoemde beweging, welke
tot een groote organisatie groeide. Onver
moeid getuigde hij teget het gevaar van
het stadsleven en bepleitte Jo beoefening
van de kennis van volkszeden en gewoon
ten, bewaring van land- en dorpskarakter,
concentratie van de Evangelieprediking
met name op het land, ,ils de beste waar
borg voor zijn zuivere bewaring, enz. In dc
resultaten der groote revolutie van 1033.
welke een bijzonder succes uchonk aan de
idealen van Von Lüpke. beleefde hij zijn
levenstriomf. Midden 1S33 verzocht het
Pruisisch Ministerie van F.eredienst hein
om ann de Universiteit te Grittingen als nij-
zondcr hoogleeiaar college te geven over het
Duitach Evangelisch dorpskerkwezen.
BEGRAFENIS-Dr. Mr. N. G. VELDHOEN
Omtrent de begrafeni, va.. Dr Mr. N. G. Veld
hoen vernemen we nader, dat vooraf ten sterfhuize
voor de familie een woord zal worden gesproken
door Ds. A. Hoekert, predikart der Ned. Herv.
Gemeente te Voorburg
Vervolgens wordt door de leden van den Ker-
keraad de kist gedragen, om te wor en geplaatst
in de Ned. Herv. Kerk aldaar voor den katheder.
Daarna zaJ een rouwdienst nlaats hebben, waar
het woord zal gevoerd worden door Ds. A. Hoekert
namens Kerk en verschillende scholen te Voorburg:
door Ds. P. Bokma namens hoogere kerkelijke
colleges: door )s. Rutgers voor onderwijsinrich
tingen buiten Voorburg; door Mr. Schokkmg na
mens de Chr. Hist. Unie: door den heer - G.
Rooyaards. voorz. der Gcw. Landstormcommissie
Zuid-Holland-Wcst en door Ds. Bokhorst, die
namens de familie een woord zal spreken.
Daarna zal de begrafenis plaats hebben te
Alphen a. d. Rijn (tusschen 2 en 3 uur) waar ook
de Kerkeraad van Voorburg op verzoek van
Mevrouw de wed. Veldhoen de laatste eer zal be-
VIERING VAN HET H. AVONDMAAL.
De „Waarheldsvriend"-redactie vond in
de „Schatkamer" een opgave van de schrif
telijke kerkvisitatie der Ned. Herv. Kerk ia
1900, o.m. vermeldende:
In 761 Gemeenten (dat is ruim de helft
der 1349 Herv. Gemeenten) werd 4 maal
per jaar het H. Avondmaal gehoudon; in
321 Gemeenten 3 maal 's jaars; in 106 Ge
meenten 1 maal; en helaas in 261 Gemeen
ten in het geheel niet.
De redactie voet er aan toe: Is het niet
treurig? Of zou het in 1933 veel verbeterd
zijn? De Kerk dat zijn wijl
KERKELIJKE VERZOENING?
Uit Belgrado wordt bericht, dat in de
kringen der Servisch-Orthodoxe Kork een
actie aan den gang is, welke een verzoe
ning van de Bulgaarscho Orth. Kerk met
het Orthod. Oecumenische patriarchaat te
Constantinopel op het oog heeft. Door de
stichting 60 jaar geleden van 't Bul-
gaarsche exarchaat is niet alleen een open
lijke breuk met het Oecumenisch patriar
chaat. doch ook een tegenstelling tusschen
de Orthodoxe Bulgaarsche en Servische
Kerken geschapen, welke weer op haar
beurt tot een verscherping van de tegen
stellingen tusschen de Servische en Bul
gaarsche bevolking in Macedonië geleld
heeft Door oen verzoening tusschen de Bul
gaarsche Kerk en het patriarchaat zou dit
conflict de spits afgebroken worden.
DRIEKONINGEN
Wie vandaag in den Keulschen Dom zou ko
men, zou daar reliuieën vertoond zien, die
niet meer of minder dan de gebeenten der
Wijzen uit het Oosten moeten voorstellen.
Deze mannen uit Matth. 2:1 en 11 ons wei-
hekend, zouden eerst in Milaan, later in
Keulen hegraven zijn en het laat zich den
ken, hoe geschikt hun schilderachtige ver
schijning in de lijst der gebeurtenissen rond
de kribbe van Bethlehem is bevonden, om
de massa te boeien.
Voor het Protcstantsch bewustzijn is er
in de herdenking van „Driekoningen" (de
bevordering van wijzen tot koningen heeft
de 10e eeuw op haar geweten en beroent
zich o.m. op Jes. 603) geen enkel motief
en gpenerlei bekoring. Te minder omdat in
den loop der eeuwen historie en legende
hopeloos dooreenverward zijn, zoodat we
op 0 Januari misschien wel ongemerkt kon
don offeren aan het Germaanseh. heidensch
feest der 13 nachten, beginnende op 25
Decemher en eindigende op 6 Januari, en
gericht opbet lengen der dagen, een
paar weken na dért "koristen dag'merkbaar
Toch is het, evenals met de kribbe van
Bethlphem. uit folkloristisch oogpunt wel
belangwekkend te zien, hoe feiten van zoo
verhoven beteekenis als de aanbidding der
wijzen, omlaag worden gehaald door een
popiiilariseering, waaraan de kerk der mid
deleeuwen vrijwel geheel debet is. Een nog
vrij onschuldige symboliek heeft al vroeg
de drieërlei geschenken: goud, wierook
mirre hun plaats gegeven; het goud, omdat
het kindeke in de kribbe God; de wierook,
omdat het Koning; de mirre, omdat het
mensch was en lijden moest. Iets verder
ging de uitbeelding der gebeurtenis in eer
het volk. boeiende vertooning. Zulk een
„Driekoningenspel" is o.a. nog in 149S in de
Nieuwe Kerk te Delft gehouden; de „konin
gen" kwamen toen te paard door verschil
lende kerkdeuren binnenrijden!
Een bijna weerzinwekkende verwringing
van het hier besproken feit was het optreden
van de Befana, een vooral in het oude Home
opgetreden mysterieuze figuur, d e verdacht
veel aan St. Nicolaas doet denken. Voor de
jeugd van die dagen was het een fee of heks
met een zwart gezicht, die van heel ver
komt, over de huizen vliegt, door den schoor
steen luistert wat de ouders over de kinde
ren zeggen en dan naar het gehoorde be
paalt; „Wie de koek krijgt, wie de gard.'
Deze aanhaling is niet gezocht: de Befana
verscheen met een zwarten knecht, die man
den vol lekkers meebracht. En de gard was
een zakje kolen met asch.
Doch wij keeren van deze, wel heel ver
van den Driekoningendag afgedwaalde kin
derpret terug naar andersoortige, meer met
de beteekenis verband houdende viering. In
de middeleeuwen zag men drie lagere geeste
lijken of koorknapen langs den weg trekken
met 'n verlichte ster. Maar in de 17e eeuw
had deze ommegang zijn „belangeloos" ka
rakter verloren; het „gemeene volk" deed er
aan mee en maakte er een bedelpartij van.
Drie mannen in een wit hemd, een kroon
van verguld papier op het hoofd, de Mooren
koning met de ster boven aan een stok ,en
de ster door middel van een touwtje door
hem aan 't draaien gebracht. In ons land
zag men soms onder de verlichte ster nog
een klein huisje bevestigd; dat washet
pales van Herodes. Aan den eencn kant
stonden bovendien drie poppetjes (de „ko
ningen") in een prieeltje, aan de andere
zijde een s'al met kribbe. Dit complex had
„mechaniek"; als de „starredraaiers" begon
nen te zingen: „Wij komen getreden met
onze sterre", kwamen de poppetjes te voor
schijn.
Op den duur is de straat-vertoon ing In ver
val geraakt en werd meer aandacht gegeven
aan de viering in huis, waar de konings- o!
boonenkock hot middelpunt was. In die koek
was een boon gebakken; wie de boon trof
was koning van het feest. (Vooraf was van
de koek een stuk afgesneden voor de
armen). De koning zocht zich een koningin,
aan wie hij op een schilderij van - Jan
Steen is dit nog te zien grac eus de boon
ter hand stelde. Verder koos hij zijn gevolg,
presideerde de tafel en had een papieren
kroon op het hoofd
Dan kende men in dien goeden ouden
tijd de konines-brieven. Een fraaie collectie
hiervan vindt men nog in het Rijkspren
tenkabinet te Leiden. Het zijn de wellicht
aan onze oudere lezers nog wel bekende
één-cents-kinderprenten met rijen prentjes,
onder ieder waarvan een versje van vier
regels. In Antwerpen worden ze op den
avond van 5 Januari nog gevent met den
uitroep: „Konlngshrieven en kroon!"
Het Driekoningenfeest is in ons land
langen tijd populair geweest, iedere stand
deed er aan mee. Zóózeer was het volks
feest dat Heemskerk en Barends op Nova
Zembla op Driekoningenavond hun Drieko
ningenspel hebben gespeeld. Van Calvinis
tische zijde is, gelijk men begrijpen kan.
met kracht geageerd tegen de „Paepsche
superstitie", doch 'n deel van de inderdaad
weinig stichtelijke viering wortelt niet in
Roomschcn bodem. De Grieken al hadden
een honnenfeest; ook bij hen geschiedde de
koningskeus door middel van een boon, ge
bakken in een koek, die vóór den maaltijd
werd verdeeld.
Het „loopen van de Bter" komt nog spo
radisch voor, in Vlaanderen wat meer, in
Zweden vrij veel. Van de beteekenis is
echte*- in het volksbewustzijn weinig of
niets meer overgebleven. Ach. het was toch
immers maar binnen de wanden van ccn
stal, waar de kostbare geschenken getui
genis gaven van den eerbied, door het hei-
denland bewezen aan den Koning, voor
Wien eens alle vorsten zich zullen buigen?
POTEMKIN REDIVTVUS
Het Amerikannsche blad „National World"
te Pittsburgh, vertelt er achter gekomen te
zijD, dat bii gelegenheid dat de Frans'-he
oud-Minister Herriot bij zijn bezoek aan
Rusland te Moskou een dienst In de Ortho
doxe Kerk bijwoonde, deze dienst eigenlijk
geleid werd door Tsjehisten en figuranten
van de Gepeoe (de celebreerende priester
was als Jood kenbaar). En een der Fran-
schen uit 's Ministers gevolg ontdekte dit
door na afloop van den dienst na eenlgen
tijd stil terug te keeren- toen zag hij den
„priester" zitten op het altaar, een sigaret
ronkende en de overige figuranten er rond
om met de kaarsen dansende.
Schoolnieuws.
Prof. Dr. H. H. KUYPER.
Naar wij vernemen, Is de toestand van
Prof. Dr. H H. Kuyper, die nog wel niet
hersteld is, thans toch redelijk en bevredi
gend te noemen. Er doen zich geen veront
rustende verschijncelen voor.
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT
De heer I. S11 s W z n. is toegelaten als privaat
docent ln de faculteit der Wis- en Natuurkunde
aa„ de Rijksuniversiteit te Utrecht om onderwijs
te geven In de receptuur als onderdeel van Arisenij-
bereldkunde.
LICHAMELIJKE OPVOEDING
Bij Kon. besluit Is de Inspectie op de lichamelijke
opvoed.ng, uit overweging, dat de eisch van bezui
niging opheffing van deze inspectie noodzakelijk
maakt, met ingang van 1 Januari J.l. Ingetrokken.
HOOFDBENOEMINGEN.
Slagharen (Chr. Nat. School), G. J.
Westerveld, ond. te Utrecht,
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
Heerlen (Herv. School, hoofd D. J. Lühr-
man), J. G. Troost te Eindhoven. Voor tijdelijk.
Horst all Ermelo (hoofd J. Kroles), mej. A.
Terpstra te Ermelo. Als kw. met akte.
L H. BARNARD
De heer I. H. Barnard, hoofd der Herv. School
te Lage Zwaluwe, herdacht gisteren dat hij 25 )aar
geleden zijn arbeid bij het Chr. Onderwijs te Bet-
terwlrd (Fr.) aanving. A.s. Maandagmiddag zal
een huldiging plaats hebben.
J. KRUITHOF.
De heer J. Kruithof, rustend hoofd der
Dr, A. Kuyperschool te Rotterdam, die een
paar weken geleden door een zware be
roerte getroffen werd, verkeert tot op dit
oogenblik nog in zeer ernstigen toestand.
Ten.aartzien van het levensbehoud van de
zen vitalen 76-jarige blijft men tusschen
hoop en vrees verkeeren.
BEGRAFENIS-O. F. W. RIETVELD.
Te Amersfoort heeft, onder groote
belangstelling, de begrafenis plaats gehad
van don heer O. F. \V. Rietveld, in leven
rustend directeur van de Groen van Prin-
stere-Kweekschool te Doetinchem.
Bij deze plechtigheid werd het woord ge
voerd door Ds. M. A. Pernis, van Doetin
chem; Ds. J. Steenhuizen, van Dlnxperlo,
voorzitter van het Bestuur der Chr. Kweek
school te Doetinchem, W. N. Broekhuyzen,
thans directeur dezer Kweekschool; J. van
der Spek, van Utrecht inspecteur der Ver-
eeniging voor Chr. Nat. Schoolonderwijs;
H. Thijs, hoofd eener Chr. School te Amers
foort, vroeger onderwijzer aan de School
van wijlen den heer Rietveld; H. Jansen,
hoofd eener Chr. M.U.LO te Amersfoort,
en als zoodanig opvolger van den overlede
ne; en een oud-leerling, namens allen die
het onderwijs van den heer Rietveld te Doe
tinchem genoten hehhen. De aanwezigen
hieven ten slotte Ps. 6S 10 aan.
LEEFTIJD VAN EXAMINATOREN.
Naar het „Vad." verneemt, ligt het in de
bedoeling van den Minister van Onderwijs
geen examinatoren of gecommitteerden bij
examens of eindexamens Lager Onderwijs,
ouder dan 65 jaren, meer ter benoeming voor
te dragen.
ln het algemeen gesproken is deze maat
regel toe te juichen; de ervaring is, dat de
meeste gepensioneerde examinatoren gaande
weg al meer en meer het contact met de
levende opleiding verliezen of lichamelijk
achteruitgaan, terwijl zij zelf dit niet zóó ge
voelen om uit eigen beweging zich terug te
trekken. Voor het op peil houden vai
examina schijnt ons de grens van 65 jaren
juist gekozen, al zul'en er wel gevallen zijn-
dat belangstelling, kennis en vitaliteit der
ouderen ruimschoots opwegen tegen die van
jongere benoembaren.
EXAMENS
en 40 pet. van het aantal mann. cand. gemid
deld pl.m. 40 pet van alle candldaten. In 1932
was dit percentage 42.7. Niet minder dan 235
cand. kregen bericht, dat op grond van de cij
fers, toegekend voor hun schriftelijk werk. hun
kans vi,i alagen gering geworden of vervallen
was. Hiervan kwamen 69 candldaten toch exa
men doen. van wie ces slaagden.
Voor de akte MO. A. slaagden 40 vrouw, en
36 minn. cand. of 44 44 pet van de vr. en 37.37
pet. van de mann. eandidaten. gemiddeld 40.21
pet. TnJ*l932 bedroeg het aantal geslaagden ge
middeld ruim 41 pet De helft de-r geslaagden
deed het
EXAMENS-DEPARTEMENTSKLERK
Het examen voor het diploma van klerk bij
de Departementen van Algemeen Bestuur, cal,
evenals tot ,iu toe, óók In 1834 nog worden ge
houden. doch omtrent de vraag of dit examen
ook daarna weder zal worden afgenomen, be-
EXAMENS-STUURMAN
Dr. PETER VAN ANROOY
Dr. Peter van nrooy is weer zoover hersteld,
dat bij te Den Haag op 10 Januari ecu concert van
het Residentle-c kest zal dirigeeren.
ALBERT VERWEY VERTAALD
Door Rudolf PannwMz werd een bloem
lezing gedichten van Albert Verwev in het
Duftsch vertaald en uitgegoven bij Hans
Carl te Münchon.
NAAR DE ROOMSCHE KERK
Mevrouw Borel, de weduwe van den be
kenden schrijver en kritikus, is overgeg an
tot de Rnomsche kerk. Naar men weet. had
ook Bore) op het eind van zijo leven sterke
sympathie voor Rome.
DE KONINKL. VLAAM3CHE ACADEMIE
Er gaan stemmen op in Vlaamsche krln
pen, welke bepleiten deze bekende cultu-
ree.lo organisatie, welke tot heden te Gent
wns gevestigd, over te brengen naar Brussel
Men wil dit niet beschouwd zien als een
revolutionaire daad, maar als een daad van
orde. het iets op zijn plaats zetten, waar het
logisch thuis hoort.
Van bepaalde kant zal hiertegen wel wor
den aangpvoerd. dat Brussel toch eigenlijk
geen Vlaamsche stad genoemd kan wor
den en als zoodanig er weinig aanspraak
op kan maken, zetel der Vlaamsche A cade
mie te zijn!
vonnis in de
Land- en Tuinbouw.
rechtbank te Den Bc
tegen den 29-Jartgen arbeider H van rt.
)ss, wlen ten jaste is gelegd, dat hü ia den
t van 3 op 4 September 19.(3 te Osa G. v in
Lieshout va.i hot leven hoeft toroofd door h<m
een mo te sterfen en it »iaun. tengevolge
•var I., if overleden. De Officier van Jua-
had ze* Jaren gevungenijstr-if geWscht.
o P. werd verootdeeli *.ot viol jaar jjevan-
VAL9CHE DAXKim-ïETTEjr.
Voor de Haiigache rechtbank diende de xaa»
sgen den 45-jarigen koopman L. B. wonende
Beililn en den 49-jarige.i H. do R.. comml»-
olontiur. wonende te Rotterdam, thans belden ge
detlnceid. Belde ve. dachten waren gearresteerd
te Den Haag waar z0 poogden valache E.igel-
sche bankbiljetten aan den
Met gesloten deuren wer
deld.
RIJKSZUIVELINSPECTIEDIENST
aor de Directie van den Landbouw wordt
egedeeld.dat met Ingang van 1 Jan. 1.1. de
ng van de werkzaamheden van den Rök--
elinspectiedienst <n den ambtSKrlng Ameti-r
z0n opK«diagcn aan den RUkszulveldlrec-
Schaakrubriek.
HET TOURNOOI TE HASTINGS.
Flohr wint de lste prlji
De laatste uitslagen van het „Premier"-
tournooi te Hastings luiden:
8e ronde: Michell-Tylor 1—0; Flohr-AIje-
chin Eliskases-Lilienthal l/zVt\
Milnar Barry-Thomas 0—1; Alexander-Miss
Alenchik 01.
9de (laatste) ronde): Miss Menchik-Tylor
1—0; Aljechin Michell 10; Mi'nar Barry-
Alexander 1—0; Thomas-Eliskases
Lilienthal-Flohr H—
De einastand luidt: Flohr 7, Lilienthal
en Aljechin 6!£, Eliskases 5, Thomas 4%,
Alexander 4, Miss Menchik, Tylor en Milnar
Barry 8, Michell 2të.
In het „Premier-reserves"-tournool verloor
Prins van Rupert Cross en won hij van
Craddock; hy beliaa'de ln totaal 4% punt.
In Major-A speelde de Jong gelijk tegen
Jameson en tegen Lenton; ook hjj behaalde
4% punt.
In Major-B verloor Morrison van Ullrich
en Benger; in z\jn groep werden slechts acht
Eartyen gespeeld, woaruit hjj 4 punten be-
aa'de.
Wij zullen binnenkort nog Iets naders over
het. vertoonde spel mededeelen.
Boeken en Geschriften.
Kunst cn Letteren.
RICHARD WAGNER
Eenvoudige Muziekleer, door
HENNIE SCHOUTEN.
Derde, verbeterde druk. G. Als-
barii en Co., Amsterdam.
Bennie Schouten Is leeraar in Theorie en
Orgelspel aan het „Haagsche Conservato
rium" en te Leiden bekleedt hij de functie
van Organ st der Luthersche Kerk. Bij kerk-
concerten in de Pieterskerk en de Luther
sche kerk zijn we herhaaldelijk van zijn
phenomenaal spel getuige geweest Hij kent
en beheerscht Bach als weinigen en zijn
grondige kennis van de orgelliteratuur
strekt zich uit van Bach tot de modernen
als Widor. Dat hij ten overvloede een uit
stekend muziekpaedagoog is, blijkt uit het
werkje, dat wij hier aankondgen. Eigenlijk
is dat niet vreemd. Is er naast het orgel een
tweede instrument te vinden, dat meer tot
klaarheid van paedagogisch begrip, tot ele
mentaire onderscheiding en opeenvolgng
dwingt? Schouten heeft met dit boekje pre
cies willen geven wat de titel zegt, cn niet
een gecomprimeerde inleiding tot de mu
ziekwetenschap, waar n ook geluidsleer, ge-
lijkzwevende temperatuur,, boventonen, me
trum en rhythme worden behandeld. Hij
wil niet meer geven dan de theoretische en
vooral practische kennis, die elke zanger of
instrumentalist noodig heeft om te kunnen
zingen of spelen, de kennis zonder welke
meer diepgaande wetenschappelijke studie
'n de lucht hangt. Hij geeft niet anders dan
de stevige basis waarop alles verder berus
ten moet.
Hij behandelt dus de elementaire dingen,
tonen en noten, waarde der noten, maatver-
hoogingen en -verlagingen, toonladders, in
tervallen. het tempo, do dynamische teekons.
melodische versieringen on accoorden, dus
de practische zaken die men noodig heeft
om een stuk muz.ek te kunnen zingen of
spelen.
Niemand denkt er aan wiskunde te be
oefenen, alvorens hij de hoofdbewerkingen
der rekenkunde grondig beheerscht. Doch
men ziet wel eens menschen zich te buiten
iraan aan de problemen der muziekleer, dh
bij een muzioksiukle met eenige kruisen
en mollen al deerlijk zitten te struikeier.
Dat moge te wijten zijn aan de omstanri g-
heid, dat de meeste leerboek>es d- muziek
leer gewoonlijk uittreksels waren uit Tooto
wetenschappelijke werken en dus onpaeda-
gogisch en onprartisch, wie het boekje
van Schouten, hetzij op een kweek- of nor
maalschool of welke inrichting ook, of we!
door zelfstudie, waarvoor het buitengewoon
geschikt is, doorwerkt, kan z ch vol vertrou
wen in de hoogere sferen van geluidsleer.
harmonieleer, enz. wagon.
De eigenlijke behandeling van de ver
schillende onderwerpen Is beperkt tot een
korte duidelijke uiteenzetting. Dooh daarna
komt steeds een groote serie oefeningen, ge
le delijk in moeilijkheid toenemend. Wie
zich nu de inhoud van een hoofdstuk eigen
maakt en daarna consciëntieus de oefenin
gen doorneemt en niet met het volgende
hoofdstukje begint, voor die oefeningen van
het vorige niet de minste moeite meer
haren, d e bezit als hij het boekje van 1 ich-
tig pag. heeft doorgewerkt den onmlshnren
grondslag voor een vlotte verdere studie. E:i
voor hem, die var de muziekbeoefening geen
levons'aak heeft gemaakt, geeft het beslis'
voor altijd voldoende, tenminste voor zan
gers en hespeiers van blaas- en strijkinstru
menten. Tk vind het een ideaal boekie voor
aankomende onderwijzers en voor zelfstudie.
Moge he' succes heJ: «en.
v. J Sw.
Rechtzaken.
DELF.ICDIGING.
Op 25 April viin dit Jan» was e«n troep rui
len Jungen van 17 Jaar
De waarnemende Amsterdam»-.-!»» klnderr«?h-
srveroordr-clde den Jongen tot 6 maand»n
uchtschnol oavoorwaardelük.
De officier van Justitie «lachte een mlnd-re
trnf en kwam in hooper Deruep Voor het Ani-
terdamsche Gerechtshof bekende de Jongen,
n.-idat hü eerst ontkend had. HU beweerde niet
t nnll-mUltalrl8tischtj overwegingen te neb-
in gennadeld.
Do procureur-generaal eischte één maand
ichtschoc-i voorwaardelijk met een proeftUd
Uitspraak 18 Ja:
lak beha
KEN AANVARING,
De Raad voor de Scheepvaart heeft uitspraak
sdaan Inzake de aanvaring tijdens miet vaa
ït Nederla.idei he motorschip .Batavier VII
iet bet voor anker liggende Zweedsehe stoom*
•hip „Gudur" op den Nieuwen Waterweg.
De Raad I» van oordeel, dat de kapitein van
de „Bat -
-ordei
dien strafi hü den betrokken kapitein
rn.s. ..Batavier VII" door het uit»pre*en
berisping.
1% Jaar «n 8 maanden.
DE BRANDSTICHTING9 AFFAIRE TB
chuddlr
oor een rechUaak. die voor de Haarlet
echtbaak eet; nu-leep heeft beleefd,
ln Dncoinh.r UK» W«r».
brand In de i
werd opoedig
in appél
I de amlti veroorde-ld tot 1 Jaar
hü zün straf had ondergaan,
mot zün oom J. de B. Wofmer
ng m-t pamfletten, waarin »U
•n waren over de politie en da
ico-burgemeester K. diende t
dlglng. De bedoel!
bron-
do
brundsitichllngszaak w
gen. De el»ch tegen den oom waa - maanden
gov.straf cn tegin den aeef 1100 boete, auba*
ECONOMIE EN FINANCIEN
BINNENLAND
RUBBER-MIJ AMSTERDAM
ƒ3 millioen aandeelen geplaatst
De Rubber Cultuur-Mij Amsterdam N.V. deeJt
mede. dat alj 3.000.000 aandeelen hareT N.V.
heeft geplaatst Het provenu hiervan zal hoofd
zakelijk worden aaoigewend tot afloMlng vaa
6 obligation.
Bovenvermelde aandeelen zijn overgenomen
door een groep, bestaande uit de heeren Lazaxd
Frèrea en Cle. de Banque de Paria et dee Pays
Baa te Parijs, de Ned. Handel-MIJ en de heeren
MendeJssohn en Co te Amsterdam.
De N.V. beeft aan genoemde groep een optio
verleend tot overneming van nog I.OOO.OOO
NIEUWE LEENING AMSTERDAM
5 rentetype, koers 99%
De gemeenteraad van Amsterdam heeft gis
termiddag na een langdurige besloten zitting en
na ampele beschouwingen en een openbare
zitting, zonder hoofdelijke stemming, alleen met
aanteekenlng vnn de communisten tegen, goed
gekeurd de voordracht van B. en W. om een
geldleenlng aan te gaan van 6 000.000 tegen
een rente van 5 met een aflossing In den tijd
van 40 Jaren. De koers van uitgifte zal 99J
bedragen.
RESIDENTIE-HYPOTHEEKBANK
Een behoorlijk dividend verwacht
Het voorloople verslag over 1988 der Resi
dentie Hypotheekbank vermeldt het volgende;
De uitgifte ven hypotheekbrleven hebben wij
bat aanbod In
ede kwartaal de
de afvloeiing van geldmiddelen de llquldl-
iou beïnvloeden. Als
bedrijf vrijwel atlL
telt der bank
gevolg daarvnn s
onderpanden zijn over het algemeen ruim vol
doende om daaruit de ons komende renten n
periodieke aflossingen te betalen BIJ cultuur-
en landbouwgronden la onze Instelling niet be-
GROOTE NIV AS-SUIKERAFDOENING
SOERABAJA, 5 Jan. (Aneta). De N.T V A.S.
rerkocht vddr export 803 tons sup. en 60 tooa
up. stroopsulker.
Voorts verkocht de N.I.VA.B. voor export
3rltsch-IndUJ 30.000 tons sup. uit oogst 1932,
rermoedeKJk tegen 4.
Verder werd door de N I V A S. verkocht voor
sonsumptle 400 tons bruine sulkers.
De N.I.V.A.S. verkocht 320 tona afgek. sup.
BUITENLAND
MIDLAND BANK
S 2.119 143), r
gekeerd, makende t
over 1933.
LLOYDS BANK
Dividend 12 (onv.).
De Lloyds Bank. een der 5 groote Engelsehe
banken boekte In 1933 een netto-winst van
1.438.822 (v. J. 1.550 511). H<t slotdlvldtnd
bedraagt 8%. Het totale dividend 12% joov.)
