Het Parlement In 1933
VRIJDAG 5 JANUARI 1934
Het jaar van het Crisiskabinet-Colijn
Er wordt weer geregeerd
TWEEDE KAMER
Het crisisjaar.
Het nieuwe Jaar.
Een nieuwe bladzijde werd opgeslagen op
19 Sept. AI spoedig werden de werkzaam
heden hervat Op 12 Oct bezuinigde do
.Kamer f 1.080.000 door afstemming van een
vinciën" weer in handen der Regeering. He-crediet tot dit bedrag voor oprichting van
laas moest geweld daarbij worden gebruikt. eon vleesch-destructor. Dit denkbeeld was
Nadat op 13 Febr. H.M. de Koningin uit noP alkomsti.g van het Kabinet-Ruys.
Zwitserland in de Residentie was terugge- Een wetsontwerp op de Hu is-industrie
Op het Jaar 1933 staat in velerlei opzicht keerd, volgde op 15 Febr. de afkondiging kwam 13 Oct. z. h. s. tot stand; op dezelfde
het crisisstempel. van een Kon. besluit, waarbij met ingang wijze op 25 Oct een verscherping der Cri-
Economisch en financie'el spraken we van 8 Mei de Tweede Kamer ontbonden sisinvoerwet en ook de Reorganisatie der
reeds sinds 1929 van crisisverschijnselen. werd; op 26 April zouden nieuwe verkiezin- rechterlijke indeeling, waarover de vorige
Maar het is niet te veel, wanneer we zeg- gen plaats hebben. Het kabinet had de daad Kamer in Febr. gestruikeld **-
gen, dat het afgeloopen jaar ook voor ons der Tweede Kamer symptomatisch van aard dus wel heel wat veranderd!
politieke en parlementaire leven een crisis- geacht als uiting van een geest, die weiger-1 Rijksbegrooting voor 1931 met den
toestand geVa^it beeft. I'et >'s en wordt 'O- achtig was om krachtig tot bezuinigings-aankleve van dien in den vorm van tal-
oordeeld, scheiding heeft plaats tusschen het maatregelen mede te werken looze bezuinigingsmaateregolen en nieuw
gezonde en hetgeen als uitwassen behoort te De parlementaire werkzaamheden werden 1 lasten voor het geraamde tekort van ruirr
worden beschouwd; het is in een historische slechts hervat om af te doen wat niet kon millioen, hield de Kamer bezig van 7
periode gekomen, die het kenmerk draagt blijven liggen. Zoo kregen in Februari nog Nov. tot 21 December.
.van een keerpunt. de Surinaamsche en Indische begrootingen
Maar er is meer. ^aar beurt. Op 24 Februari kwam het ver- TT
Naast oplevend Rozond nationaal besef, bod voor militairen van het lidmaatschap
'dringt zich een ziekelijk en oppervlakkig van soe.-dem. organisaties. 3 Maart werd he-1 Mn e"°rme ens,skab.net
en dus niet ongevaarlijk nationalisme op. sloten tot een geldleening van 350 milliopn
De in de diepte gefundeerde nationale ge- en werd een wijziging der Crisispachtwet
dachte zal het echter op den duur winnen, z h. s. gredgekeuru. oen ien 011 den M-rnrt
gelijk in dezen tijd ook ten aanzien van ge- hield de Kamer zich bezig met een interpel-
zag en orde de meer principieele opvattin- latie-Albarda over het gebeurde met de
gen in wijden kring aan invloed gewonnen «Zeven Provinciën", waarbij de interpellant
hebben. Wat vroeger niet mogelijk was. is echter de hoofdvraag an de gezagshand-
thans wel bereikbaar en vindt steun onder having zorgvuldig uit den weg ging.
breede groepen in ons volksleven. Een interpellatie-Vliegen over het organi-
Deze kentering mag met name de anti- satie-verbod voor militaire ambtenaren
erblijden en in het feit van de onmis- sloot onmiddellijk bij de vorige aan. Zij
De crisistaak.
zich
zag geplaatst Hel moest het mes gaan zet
ten in allerlei en „neen" gaan zeggen, na
dat zijn voorganger al te lang en te vaak
„ja" had gezegd en telkens weer in uitga
veu had bewilligd, waarvoor de middelen
niet aanwezig waren Daarbij kwam, dat'
niet alleen het rijksbudget moest worden
gesaneerd, maar cok aan het beleid van
vele gemeentebesturen een krachtig .halt'"
moest worden toegeroepen. Het Kabinet,
dat geen dictatuur wilde, den wettigen weg
kenbare verandering veler mentaliteit, eindigde zelfs zonder motie. -1 wenschte te blijven bewandelen en over-
vindt hij tevens hel antwoord op de vraag, Ook verschillende crisismaatregelen kro-1 .Sonwde^hnd vMrts Un
waarom bepaalde maatregelen niet vroeger, gen nog haar beslag. We noemen de vracht-1 J "j npj0
maar eerst nu genomen worden. We incas- regeling voor de binnenschipperij (10 ianz!en, v'?n het '\^tel,va^on?e
seeren in dezen de vruchten van een crisis Maart), 61.000 steun voor bollentrekkers
in de geestesgesteldheid van duizenden ei» ('d), allerlei landbouwsteunwetten kostende
honderdduizenden, wier oogen open zijn ge-1 f 23' millioen en Machtigingswet vc den
gaan voor het fiasco van de valsche demo- landbouw (19 April). Bij de Landbouwsteun-
cratie, die gedurende enkele decennia op wetten schitterde de S. G. P.-fractie door af
delen een verblindenden invloed heeft ge- wezigheid en bij de Machtigingswet stemde
oefend en staat en. maatschappij op een ge- zij tegen. Volledigheidshalve zij nog ver
vaarlijk keerpunt heeft gebracht j meld een wijziging der Drankwet van 10
Moeten we spreken van de crisis in on- Maart, waarin belangrijke maatregelen tc-
'derscheiden politieke partijen? Het zou ons Ren dancings, o.a. een verbod van sterken
te ver voeren om er i 1 dit beknopte over-drank, vervat ware;
zicht op in te gaan. Er is een zoeken naar! Het laatste parlementaire jaar der oude
nieuwe oriëntatie, al zeggen we er meteen 1 Kamer was hiermede ten einde,
bij, dat daarin ook nog weer zooveel zuiver
menschelijks, zooveel mechanische instel- De verkiezingen,
ling en zooveel intellectualistisch eero-le-
peer schuilt, dat gerustclijk mag worden T.BlJ de candidaatstelilng voor de nieuwe
aangenomen, dat van het geweldige, waar- Ka™er bleken 53 partijen aan den strijd Ie
yan sommigen droomen, slechts een besrhei- zullen meedoen. De stemousuitsla„ van 26
den deel zal kunnen worden verwezenlijkt. Prv. bracht een succes voor de anti-rev.
Nog te velen wanen, dat de mensch het le- Par"b wier leider bijna een half millioen
'yen in zijn grondslagen beheerschen kan. I stemmen op zich wist te vereenigen. Zij ver-
overrie twee zetels en kwam in «Ie Kamer
De parlementscrisls. met 14 man terug. Helaas was aan deze
a*. „„ia. groep ontvallen Dr. E. J. Beumer, die zich
Over de crisisverschijnselen ra het Pafla" njet opnjeuw beschikbaar gesteld had. In
mentaire leven hebben we reeds meer dan dezcn bekwamcn en en.arc» parlementariër
eens gelegenheid gehad te spreken. Ook het werd een gr0Qt verlies v
Het nienwe kabinet.
Nederlandsche parlement toont na de jong
ste stembus een krachtige neiging tot zelf-
herziening en zelfbeperking, waarvan we
de vruchten in den laatsten tijd meer dan Op 2 Mei werd aan Dr. Colijn opdracht
eens hebben aangewezen. Er kan natuurlijk verleend tot vorming van een parlementair
nog meer gebeuren, maar we zijn op den kabinet. Ten gevolge van R.-K. verzet tegen
goeden weg. In dit opzicht onderscheidt zich een parlementair kabinet op breede basis
met name de huidige Tweede Kamer be- iegde de heer Coiijn op 16 Mei zijn opdracht
langrijk van haar voorgangster, aan welker neer, maar ontving nog dienzelfden dag op-
bestaan in het begin des jaars in bewogen dracht tot vorming van een Crisiskabinet,
dagen een onverwacht einde kwam. Zij had Op 24 Mei trad dit op.
nauwelijks na het Kerstreces den parlemen- j Het Crisiskabinet-Colijn was ook een ka-
tairen arbeid hervat toen de beslissende bot- binet op breede basis. Het was samengesteld
sing met de regeering kwam. niet alleen uit ministers, die behoorden tot
Na haar terugkeer op 31 Januari werd de groepen der rechterzijde, maar ook wa-
begonnen met een wijziging der Kieswet, ren ditmaal twee vrijz.-dem. ministers en
gezac
taak te vervullen. Er moest weer wor
den ,gpregeerd. met klacht en naar rech'
en billijkheid en een eind moest worden
gemaakt aan een beleid, dat democratisch
heette, maar op weg was om ons naar den
ondergang te brengen.
Met groote energie heeft de Regeering
haar roeping trachten te vervullen .Het
Parlement heeft haar in groote meerder
he'd daarbij krachtig gesteund.
Bij de algemeene beschouwingen over de
Rijksbegrooting bleef de S D. A. P. in haar
tweeslachtige houding volharden. De ver
schillende begrootingshofdstukken werden
in vlot tempo in dag- en avondvergaderin
gen fsoms met een nachtelijk verlengstuk)
afgedaan. Bij Buitenlandsche Zaken kregen
we het z g. incident-Vliegen dat tot gevolg
had dot deze soc. dom voorman uit de Re-
geeringsdelege.tie ter Ontwapeningsconfe
rentie verwijderd werd van wege het feit,
dat hij het optreden der Regeering tegen
over de „Zeven Provinciën" een schanddaad
noemde.
Crisismaatregelen.
Een gansche reeks crisis-bezuinigingen er
dëkkingsmaatregalen kwam tot stand. He
begon met het besluit tot opheffing der ge
zondheidscommissie op 16 Nov., den vol;
den dag gevolgd door wetsontwerpen in za
ke steun aan noodlijdende gemeenten en ver
mindering van de uitkeeringen uit het Ge
meentefonds. Dat was niet zonder strijd ge
gaan evenmin al1! een wijziging der Ambte
narenwet op 20 October waardoor de Regee
ring zich zoo noodig. meer invloed verze
kerde op het beleid der gemeentebesturen in
zake de bezoldiging van hun personeel.
Op 21 Nov. werd de Regeering zonder veel
strijd een bedrag van ongeveer 80 millioen
toegestaan door verlenging van reeds be
staande tijdelijke heffingen.
Op 23 Nov geraakte voorloopig de zomer-
welke op haar voornaamste punt invoe- een liberaal opgenomen'. Slechts de réVotil- i tjid-kwestig woer van ie baan door dat bij
ring van het stelsel der grootste gemiddel- tionair gezinde partijen en de kleine fracties V.® .behandeling van bet deshetreffend initia-
den beslist werd door soc.-dem. en R.-K. stonden er buiten.
samen. Deze partijen stemden ook alleen Dr. Colijn achtteen terecht
voor de wet Dr. Beumer deed bij deze gele- danige samenstelling van het kabinet eisch
genheid nog eens een poging om den stern-der buitengewone tijdsomstandigheden, ter
plicht af te schaffen. Hij slaagde echter niet; wijl voorts politieke ervaring uit het verle-
met 49 tegen 32 stemmen werd zijn voor- den tot de conclusie had gebracht, dat het
stel verworpen. De S. G. P. ontbrak bij de ongeraden was om met een zuiver rechtsch
beslissing over dit strijdpunt. kabinet het regeerkasteel te bezetten.
Op 2 Februari werd in behandeling geno-Natuurlijk zegt dit buitengewone geval niets
men een wijziging der rechterlijke radeeling. Voor normale verhoudingen,
waarvan de Regeering op den duur een be-1 inmiddels was op 6 Mei de zitting
luiniging van 850.000 verwachtte. Het oude Staten-Generaal gesloten en een nieu-
ging om de opheffing van 4 rechtbanken WA huitenirewnnp zitting nn 9
ging om de opheffing van 4 reen man Ken we buitengewone zitting op 9 Mei geopend,
en 46 kantongerechten. Hangende deze be-pen listen Mei stelde het kabinet-Colijn
handeling kwamen op 5 Februari de eerste bet parlement in kennis met zijn crisis-pro-
berichten pver de muiterij op de „Zeven gram. oen dag te voren was de heer Ruys
Provinciën waardoor in ons volksleven een de Beerenhrouck voor de 5e maal tot Kamer-
geweldige reactie gewekt werd. De aan tas- president gekozen in de plaats var Mr. van
ting en bedreiging van het gezag deed velen Schaik, die tot minister van Justitie was
wakker schrikken en roepen om sterke re-1 benoemd.
geerders. In de zomermaanden deed het kabinet
De Regeering legde op 7 Februari in de n0g wat zjjn hand vond om te doen. O.a.
Tweede Kamer een kloeke verklaring af. De kwam een groot aantal con tin gen tee ringen
hitsende en het gezag ondermijnende arbet- tot stand. Met t ïze handelspolitiek gingen
derspers werd voor leger en vloot verboden. we overstag in de toekenning op 20 Juli
Van soc.-dem. zijde werd de Regeering ge- de dag tot oud-minister Donner met 62 van
interpelleerd, maar bij de stemming over de 72 st. tot lid van den Hoogen Raad werd
een motie-Drop, waarin de verklaring van benoemd van retorsiebevoegdheden aan
minister Deckers onbevredigend werd ge-1 de Regeering, gevolgd door het aannemen op
noemd, viel de scheid ng tusschen revolu- 21 Juli van de Landbouwcrisiswet. Dienzelf-
tionairen en gezagshandh,avers. Met 53 den dag was ook door een wijziging der
tegen ~0 stemmen werd de motie verworpen. L.O.-wet de bouw van nieuwe scholen vrij-
Dat was op 8 Februari. wei stopgezet
De Kabinetscrisis. Den ben Sept keerde de Kamer van haar
zomerreces terug. In drie dagen bracht
Een dag later botsten Regeerïng en Ka- j zij toen de Omzetbelasting tot stand, die
mer. De linkerzijde met de chr.-historischen voor 1934 een krachtige versterking der
torpedeerden het rechtbanken-ontwerp doormiddelen bedoelde te brengen en op 13
aanneming van een schorsingsmotie-Boon. Sept met 68 tegen 6 st. werd aanvaard.
Onmiddellijk stagneerde da^ parlementaire Met 56 tegen 24 st. werd Od 12 Sept. het
arbeid. I Uniformverbod aangenomen. Bij de stem-
De gebeurtenissen volgden elkander vlug mi ng over dezen maatregel tegen revolu-
op. Op 10 Februari kwam de „Zeven Pro-1 tionaire actie ontbrak weer de S. G. P.
lief-voorstel v. d. Heuvel een motie-'
Woerdeij werd aangenomen waarin de Rc:
geering ?en nader onderzoek werd gevraagd
omtrent een andere tijdregeling.
De minister van Binnenlandsche Zaken
toondt wat regeeren is tegenover het gezag
ondermijnende burgemeesters en verkeerd
beleid voerende Gemeentebesturen Ook in
het radiovraavstuk stelle zijn optreden een
oplossing in het vooruitzicht van reeds ja
renlang bestaande strijdvragen.
Eenige spannende dagen werden beleefd,
toen de Kamer tusschen 1 en 6 Dec. een
voorstel tot korting op de Indische petisioe-
nen behandelde. Minister Colijn toonde zich
daarbij als staatsman van eroote allure; in
de aannemine met 56—33 stemmen van he.
felbest reden ontwerp een deel der R.K.
en C.H stelde zich mede tegenover het ka
binet mocht hij een volkomen verdiend
parlementair «ucces boeken.
Z.h.s werden den minister van Financiën
nog een verhooging van den Tabaksaccijs
en een CoupobelasMng toegestaan, terwijl
minister Marcharit een belangrijke Onder
wijsliezuiniging bevocht, die o.a een herzie
ning der leerlingenschaal in de L.O.-wet
bracht.
Op den laatsten zittingsdag trof de Ka
mer met 72—3 stemmen een voorziening ir,
het bestuur der gemeente Beerta. Deze Gnv
ningsrhe gemeente was door het drijven
van cummunistisch soc:al!stische meerder
heid onbestuurbaar geworden. Met uitscha
keline van den gemeenteraad zal de burge
meester als regeeringscommisearis optreden.
Crisisgevolg.
We mogen dit overzicht niet besluiten
zonder melding te hebben gemaakt van het
feil dat de vrijz. dem. weer voor het eerst
vinds vele jaren, voor de Defensiehegrooting
gestemd hebben. Een vrucht van de samen-
werking op breede basis. Trouwens de agi
tatie voor eenzijdige nationale ontwape
ning is in den loop" des jaars, zoowel van
vrijz.-dem. als van soc -dem. zijde, vrijwel
gestaakt. Algemeen wordt nu de gelijktijdi
ge internationale vermindering van bewa
pening naar voren geschoven. Allerlei fac
toren hebben daarop invloed gehad, maal
ais merkwaardig teeken des tijds verdient
het verschijnsel meer dan gewone aandacht
Ook op dit gebied is er crisis, kentering,
scheiding. Het nationale heeft zijn rechten
hernomen.
Over enkele
mutaties
in de Kamer spraken we reeds. Vermeld zij
nog, dat ook de R K. afgevaardigde Baron
v. Wijnbergen Zich in April niet herkies
baar 3telde. Met hem ging een parlementa
riër heen wiens principiëel optreden hem
in bijzonder contact bracht met vele in ds
prot.-chrisL partijen en daar meermalen
groote svmpnthie vond.
Het optreden van 't kabinet-Colijn bracht
verschillende veranderingen, doordat op
twee na, alle irdcn er van deel uitmaakten
van de nieuwe Kamer. Er kwamen dus op
volgers voor de heeren Colijn, de Wilde,
Deckers Verschuur, v. Schaik, Marchant,
Oud en Slotemaker de Bruine Later ging
liet liberale lid, de heer Knottenbelt, over
naar de F.erstc Kamer. Hij werd vervangen
door Mr. W. C Wendelaar.
EERSTE KAMER
Ook zij verstond haar taak
Snel werkend College
Ook gedurende het jaar 1933 heeft de Se
naat in vlot tempo zijn arbeid verricht. Zoo-
üra de wetsontwerpen van de overzijde wa
ren binnengekomen, werden ze in behande
ling genomen en snel afgedaan. Eén uit
zondering was er: de wijziging der Kieswet
Het had er iots van, dat de twee grootste
partijen de afdoening van uit wetsontwerp
nog voor de vervroegde Kamerstembus wil
den doordrijven. Elk van de twee verwacht
te er zeteiwinst van. I)e voorzitter heeft zich
daarvoor echter niet laten vinden, hoezeer
hij ook persoonlijk voorstander van hel ont
werp was. Hij heeft over deze houding van
«le zijde der ïiaastbclangbebbcnden nogal
onaangename dingen moeten hooren.
Op 7 Febr. hield d« Kamer z'ch b)t g m-»t
oen wijziging van 00 Tarwewet, een onzer
beste crisiewetten. Verzet was er alleen bij
de soc.-dem.
Met een enkel woord werd aandacht ge
schonken aan wat Prof. de Savcrnin Loh-
man noemde „het diep betreurenswaardige
voorval met de „Zeven Provinciën." De soc.-
dem. fractieleider plaatste daa.it egeno ver
zijn opvatting: een te betreuren onbezonnen
heid.
Op 21 Febr. werd begonnen met de Alg.
Beschouwingen over de Rijksb'-grooting; ze
liepen drie dagen later reeds af. Tevens
werd goedgekeurd de heffing van 30 opcen
ten op de Gemeentefondsbelasting en de
Vermogensbelasting.
De behandeling der afzonderlijke hoofd
stukken bracht geen bijzondere momenten.
Slechts stond vast, dat de minister van
Buitenlandsche Zaken voor het laatst zijn
begrooting verdedigde in verband met zijn
benoeming tot vice-president ven den Raad
an State.
Het Bedrijfsraden-ontwerp kwam 5 April
in behandeling en werd den volgenden dag
met 29 tegen 11 st. (Lib., C.H en de R.K.
Blomjous) aangenomen.
Nadat de verkiezingen achter den rug
aren stelde de voorzitter wat hij op 29
Maart geweigerd had op 3 Mei de veel
besproken Kieswetwijziging aan de orde.
Met 27 tegen 16 stemmen werd zij aangeno
men: de meerderheid bestond uit de R.K.
1 soe.-dem. en den voorzitter.
In diezelfde maand volgden nog: Vracht-
verdeeling binnenschipperij, allerlei land-
bouwsteunmaatrgelen en Machtigingswet
voor den landbouw.
In de maanden Juli en Augustus werd
driemaal vergaderd, o.a. tot goedkeuring
van contingenteeringen en de wijziging dei-
La n dbou wcris iswet.
Het Unifnrmverbod, dat op 13 Sept. in de
afdeel.ingen werd onderzocht werd ree<ls
twee dagen later z.hj». goedgekeurd en kon
dus nog tijdig in werking treden voor den
dag der Kamer-opening.
n de Omzetbelasting besteedde de Ka-
slechts één dag; op 25 Oct. werd dit
omvangrijke wetsontwerp z.h& aangeno
men. Op 15 Nov. passeerde de rechterlijke
reorganisatie, de wijziging der Ambtenaren
wet, met 26—11 st. van soc.-dem. en 2 vrijz.
dem. en die der Crisisinvoerwet.
Het bezuinigngsontwerp betreffende de
Geznndhedsdipneten stuitte ook in onzen
Senaat op verzet, maar haalde toch op 13
Dec. de reis met 27 tegen 11 stemmen.
De steun aan noodlijdende gemeenten en
de vermindering der uitkeeringen uit het
Gemeentefonds, benevens de heffing van
opcenten op de Fondsbelasting en de Ver
mogensbelasting stuitten op weinig verzet
en gingen op 22 Dec. den weg near het
Staatsblad op.
Voor de laatste week dos jaars waren nog
een drietal vergaderingen gereserveerd, ten
einde alles af te doen. waarvan de afdoe
ning voor 31 Dec. noodzakelijk of gewenscht
rubriek^.
ZATERDAG 6 JANUARI
HUIZEN 296 M.
K.R.O.
8.00—8.30 MorgenconcerL
8.309.30 Kindermis uit de Parochie der
H. Kruisvinding Tu.ndorp Vreewijk Rot
terdam. Leider: Broeder Théophile. Orga
nist: Henk Willemsen.
9.30— 11.30 Gramofoonmuziek.
11.30—12.00 ,,Het Driekoningenfeest In
kunst en traditie" door Dr. H. Kappenberg.
12.00—12.15 njn. Politieberichten.
12.15—1.45 n.m. Lunchconcert door de Bala
laika-Kapel o. 1. v. Iwan Schustow. In de
pauze van 12.45—1.15: Gramofoonmuziek.
I.45—2.00 n.m. Verzorging van den zender.
2.00—2.30 n.m. Gramofoonmuziek.
2.30—4.00 n.m. Kindcruurtje verzorgd door
Mevrouw Sophie Nuwenhuis—Van der
Rijst, en Mevrouw Corric Marres—Van der
Ven.
4.00—5.00 n.m. Op last van den Minister
afgestaan aan de HIRO.
5.00—5.45 n.m. Concert door de S:afmuziek
van het le Regiment Infanterie te Assen,
o.I.v. Kapelmeester S. P. van Leeuwen.
5.456.15 n.m. Gramofoonmuziek.
6.15—7.00 n.m. De Stafmuziek o. 1. v. S. P.
v. Leeuwen (Vervolg).
7.007.15 n.m. Politieberichten.
7.15—7.45 n.m. „Kerstmis en Driekoninaen
tc Rome, vroeger en nu" door Dom Alb.
van Roy O.S.B.
7.45—8.00 n.m. Het Orkest o. 1. v. Marinus
van 't Woud.
8-30—8.35 n.m. Nieuwsberichten van het
Persbureau Vaz Dias.
8.35—8.55 njn. Het Utrechtsch Palestrljnsch
Koor o. 1. v. G. Kooten.
8.55—9.40 n.m. ..De Reis van de Drie
Koningen". Naar bet Fransch van Henri
Ghéon. Hoorspel-bewerking door Peter Bal-
ledux. Regie: Peter Balledux.
9.40—10.10 n.m. Het Orkest o. 1. v. Marinus
van "t Woud.
10.10—10.15 n.m. Gramofoonmuziek.
10.15—10.35 n.m. Het Utrechtsch Pales
trljnsch Koor (Vervolg).
10-35—10.40 n.m. Nieuwsberichten van het
Persbureau Vaz Dias.
10.40—11.00 n.m. De Kro-Boys o Piet
Lustenhouwer.
11.10—11.25 n.m. Gramofoonmuziek.
11.25-12.00 njn. De Kro-Boys o.I.v. Piet
Lustenhouwer. (Vervolg).
HTFW.RSUM 1875 M.
VA.RJL
was. We noemen: couponbelaeting, tabake
accijns, contingenteeringen, Beerta. wijziging
L.O.-wet, Indische pensioenkortingen en
grenswijziging Rotterdam.
Met de
Parsonalla
kunnen we kort zijn.
Jhr. Mr, H. A. M. v Aech v Wyck deed
zijn intrede ais opvolger van wijlen Mr A.
A. de Veer. Het liberale lid Ir. J. Kosteir be
dankte wegens langdurige ziekte; zijn
plaats werd ingenomen door Mr J H. Knot
tenbelt. terwijl de heer J. J. W. IJsselmuiden
overging naar de Tweede Kamer en opge
volgd werd door den heer J. Andriessen.
A.V.R.O.
10.00 vjii. Morgenwijding.
VA.R.A.
10.15 Uitzending voor de arbeiders in de
Continubedrijven. Gramofoonmuziek. Dt
Flierefluiters o.l.v. Jan van der Horst.
12.00 Tijdsein.
12.01 n.m. Kfein-Orkest O.I.V. Hugo de
1.15 n.m. Gramofoonmuziek.
1.30 n.m. Orgelspel door Cor Steyn.
2.00 n.m. Platen dezer maand. (Gramofoon'
3.00 n.m. Het Urgentie-Program van SD.
A.P. en N.V.V. Toelichting van punt 5 van
het program: „Bevordering van huurdaling
van volkswoningen. Verlaging van de rente
van woningwetvoorschotten. Instelling van
wettelijke huurcomraissies" door J. Bommer.
3.15 n.m. Beoefening der huismuziek. Samen
werking tusschen huiskamer en studio o.l.v.
Piet Tiggers. (3.15 Morse-tijdsein).
4.00 n.m. Overschakeling naar den zender
Koolwijk.
4.15 n.m. De Notenkrakaers o.l.v. Daaf
5.20 r
de Jong.
6.00 n.m. Volksliederen door ..De Wiele
waal". zanggroep der Amsterdamsche A. J,
C. o.l.v. Piet Tiggers.
6.30 n.m. Orgelspel door Joh. Jon&
8.00 n.m. Tijdsein.
8.01 n.m. Herhaling van S.O.S.-berichteA)
Persbureau Vaz Dias en Varia.
8.15 n.m. Orkest o.l.v. Hugo de Groot
8.45 n.m. Ada Dassy zingt liedjes en speelt
S'oO^.ra
9.45 n.m
piano.
10.00 n.m. Toespraak door J. A. Witvoet
Voorzitter van de V.A.RA.-afdeeling Eind-
10.15 n.m. Orkest o.l.v. Hugo de Groot, J
11.00 n.m. Gramofoonmuziek.
BERLIJN 419.5 M.
3.05 1
ein ne
BRUSSEL 338.2 M.
(VLAAMSCH PROGRAMMA)
6-35 n.m. Boekbespreking. (Oon. boeken vas
den Doolaard en Menno ten Braak).
8,20 n-a. „Tannhëuser". Opera van Wag-
BEROMüNSTER 459.4 M.
7.20 njn. Brahms-concert o.l.v. P-. FeliX
Weingartner ,m.m.v. Adolf Busch, viool.
LONTHN REG. 355.9 M.
8.20 n.m „Meet Mrs. Bee.'on". Een niéirof
luisterspel van L. du Gard? Peach.
9.20 n.m. Ethel Smyth-concert, m.m-v. het
Kutcier-strijkkwartet. Kathleen Lon j e.a.
DAVENTRY 1554.4 M,
8.20 n.m. Variété-programma.
BRUSSEL 509 M-
(FRANSCH PROGRAMMA)
8.35 n.m. .Poil de carotte". Spel van Jule#
RenarcL
DE WERELDREIS VAN PIETJE PLUIS EN JANTJE JOPPE
door G. Th. ROTMAN
3. Maar nauwelijks waren ze halverwege
den Parallelweg geko.nen, uie onder lungs
den hoogen spoordijk loopt, of daar stak op
een hevige wervelwind op, die Ptetje»
vlieger pakte. „Help! Help!" schreeuwde
Pietje, maar het hielp hem niets; het touu
van den vlieger zat om z'n hals en was sterk
genoeg om hem mee in de hoogte te trekken
4. Op hetzelfde oogenblik klonk boven op
den dijk een schel gefluit. Het was de el-
trein die naderde. Petjes hart kromp Ineen
van angstBom! daar zal hij boven op
den "trein, die hem in vliegende va *3-
voerde. Vlug maakte hij, terwijl hij zich met
z'n andere hand vasthie'd, den vlieger los.
(Wordt Maandag vervolgd.)
FEUILLETON
DE SPAANSCHE CAVALIER
Door B. WARSTADT
(35
Inez zag In, dat dit iets was. dat Theresia
niet kon begrijpen en met vrouwelijke ge
voeligheid wist de jonge Spaansche andere
redenen bij te brengen, die een betere wer
king hadden op het bevattings\ermogeu der
oude dienstbode. Donna Benita zou er z*»er
veel genoegen in scheppen, dat haar weer
al de gemakken des levens konden worden
toebeschikt De familie had reeds lang veler
lei moeten ontberen, wat zij zich door dezen
kostbaren beker zouden kunnen aanschaf
fen. „Waarlijk", verzekerde Inez, „het is
toch beter, eten op tafel te hebben, dan
hongerig te zitten aan een discb, die met
gouden, maar ledige schotels bedekt staat."
Theresia slaakte een diepen zucht de
woorden van het jonge meisje waren maar
al te waar, maar zij sloeg nogmaals een
betraande blik op den beker, zooals een
moeder een kind zou aanschouwen, wanr
van zij door den nood gedwongen zou moe
ten scheiden.
„Ach, edele heer", riep Theresia ontroerd
uit, „sta mij toch één verzoek toe, slechts
één en een heel gering verzoek bovendien
het kost geen moeite en geen geld, het ia
de eerste gunst die uw oude dienstbode van
haar heer vraagt".
„En lij zal zeker niet geweigerd worden".
verklaarde Alcala.
„Voordat u dit kostelijke kleinood ver
koopt, zou ik gaarne willen dat u de beide
Engelschen tot een maaltijd uitnoodigt, ie
heeren, die u hebt Ieeren kennen, toen u...
in minder goeden doen waart De dappere
redder, die u uw schat heeft teruggebrach!
en die andere, wiens" (Theresia kon er niet
toe komen te zeggen: „wiens geld u als loon
hebt aangenomen", waarmede zij den heer
Paszmore bedoelde) maar veranoerie dit in.
„wiens hoofd kaal is van ouderdom."
Alcala wilde den wensch, door de oude
vrouw uitgesproken, niet geheel en al af
wijzen en ook haar het genoegen niet ont
zeggen, zijn ouden patroon eens te toonen,
welken rijkdom de familie van zijn boek
houder eens had hezeten. Theresia's feest
maaltijd werd echter een eenvoudige avond
maaltijd, waartoe behalve de beide Engel
schen, geen andere gast werd uilgenoodigd.
Theresia zou gaarne gezien hebben, dat de
rijksten voornaamsten van Sevilla wer
den uitgenoodigd en dut dan de beker van
hand tot hand ware gegaan, als geschied
was aan met vele gasten bezette tafels ten
tijde van de bruiloft van Don Pedro.
„O.ize anne Theresia houdt den pas terug
gevonden schat voor onuitputtelijk", zei
Inez, met een gelukkig lachje tot haar broe
der, toen de oude dienstbode was heenge
gaan om de ontelbare dingen te knopen, dit
naar haar oordeel beslist noodig warevi
„Waaraan denk je toch, Alcala.'" vroee zij,
terwijl zij met een zacht gebaar haar hand
over de wang haars broeders streek en
liefdevol in de oogen keek, die diep na
denken verrieden.
1 „Ik denk aan een auderen schat, die voor
ons land begraven is geweest, maar die ook
pas is teruggevonden, het gesenrev-n Woord
Gods, lieve zuster", antwoordde Alcala. „Dat
is in der waarheid een onuitputtelijke schat
Ons land, ons schoone Spanje, dat men z/v
smadelijk van dezen schat heeft beroofd, Is
eeuwenlang werkelijk arm geweest Maar
God geeft ons nu dit bezit terug, een bezit
dat meer waard is dan alle anlcre dingen,
de kennis va".i de waarheid van het Evan
gelie. Mocht ons. Spanjaarden, de genu
ten deel vallen, dat wij vasthouden aan je
leer, waarvoor zoo vele martela>fn zijn ge
storven, aan de leer van de rechtvaardig
making door het geloof."
Toen eenmaal de opmerkzaamheid van
Alcala en zijn vriend was gevestigd on
evangelisatie in Spanje, bemerkten zij tot
hun verrassing en blijdschap dat op dit vei.l
reeds door veie geloovigen was gearbeid.
Terwijl zij dachten dat zij met de verhou
dingen in Spanje geheel vertrouwd waren
waren zij er totaal onkundig van dat er in
stilte zeer druk gearbeid werd. Alcala >r>
Lucius hoorden nu voor het eerst spreken
van verscheidene Spaansche retormatorei,
die in dienst van een Schotsche orediker A.
Sutherland, ijverig arbeidden. F.erst nu
hoorden zij van den begaafden, bekeerd-n
katholiek, Joh.i Baptista Cabrera, die ?iin
brooders rond zich had vergaderd en ee*i
gemeente van geloovigen had vesticht. «lie
in Naam van Hem, die alleen zalig k«m
maken, de banier der Waarheid in Span ie
hoog hielden. Alcala bemerkte dat er reeds
heel wat gedaan was om te kcne'.i tot een
vertaling van den Bijbel en dat dit alles
was geschied onder de schaduw van d?
tyrannic, waardoor zijn vaderland zoolang
was verdonkerd geweest Cabrera's confe
rentie met a.idere Spaansche retormatoren
had in het voorjaar van het/elfde jaar plaats
gevonden, waarvan de herfst getuige was
van de vlucht van koningin Isabella.
Moge hier een klein uittreksel volgen uit
een der geschriften over deze conferentie.
„In deze verhandeling", zoo luidt het dan
„zien wij de grondlegging tot de Spaansrha
Gereformeerde Kerk. Deze merkwaardige
gebeurtenis vond plaats onder tie besrh-r
ming van Groot-Brittanië. Het is wel waard
•nota te nemen van den datuin. het w*s
25 April van het jaar 1S68. Deze dag was
do geboortedag der kerk en hij zal langan
tijd een gedenkdag blijven voor Spanje
in de geschiedenis der Christenheid."
„Ja, er was wel reden voor Zijne Eminen
tie den bisschop van Cadiz om de alarmtrom
te roeren!" riep Lucius uit, naciat hij met
Alcala een afschrift van de aangrijpen 1e
redevoering van Cabrera had gelezen. „De
groote strijd tusschen het licht en de duis
ternis is reeds .begonnen, God zij geloof l!
Mijn eigen vaderland heeft de wapenen tot
den krijg geleverd", en bij deze w.«orden legde
hij zijn hand, op een completen Spaansriien
Bijbel, die het eerste voorwerp was geweest
dat Aguilera had gekocht
Maar terwijl de enthousiaste Brit in den
geest het spoedige einde van oen striju
voorzag, overwoog Alcala vol bezorgdheid
de moeilijkheden, die hoogstwaarschijnlijk
tegen den voortgang van het Evangelie ir
Spanfe zouden worden opgeworpen, Isah l
la, deze blinde volgelinge van Rome. droeg
wel niet meer het zwaard, en de door de
priesters beïnvloede regeering was 0111 v*r
geworpen en het Spaansclie volk had weinig
geneigdh'eid getoond, om het Dt.usdorn in
stand te houden, maar de heele politieke
horizont was bedekt met wolken Wie ?iu
de teugels der regeering in banden nemen7
Spanje's oogen waren gericht op den uit het
land verbannen generaal Prim, .ten man die
in de geschiedenis van het Spaansche land
een gewichtige rol had gespeeld, al was h-t
slechts voor korten tijd geweest. Prim moes'
in 't land terugkeeren, moest tot president
worden verheven in het land. waaruit hij
eenmaal was verdreven. Zijn spoedige
komst en zegepraal was voortdurend het
thema van den enthousiasten Diego. Deze
bad thans de plaats in het huis Aguilera
ingenomen, die vroeger door Cltico werd
vervuld. Ook Alcala was van meening dat
Prim de toekomstige leider van h*t Spaan
sche volk zou worden; manr zou zijn terug
keer voor hen, wien de Evangelisatie iri
Spanje na aan het hart lag, te .wenschpn
dan wel te vreezen zijn? Zou de wereldsche
macht zich met de macht van Rome ver
eenigen? Zou hij, evenals zijn voorgangers
het aanhangen van het Protestantisme a's
een strafbaar feit beschouwen? Zou de ver
breiding der Heilige Schrift verboden wor
den en de gevangenis de verblijfplaats zijn
voor de onverschrokken evangelisten? Al
cala had vurig voor het toekomstige hoofd
der regeering, opdat hij een machtig ba
schermer der Gereformeerde leer in Spanje
mocht worden.
HOOFDSTUK XXXII.
Blijde berichten.
Met een verraste, maar welgedane uit
drukking op zijn gezicht, las de heer Pasz-,
more korten tijd na de gebeurtenissen, 11©
in het vorige hoofdstuk zijn vernaald de
uitnoodiging tot een avondmaaltijd ten
huize van Don Alcala de Atruilera.
Peter Paszmore hield het papier langen
tijd tusschen zijn korte, dikke vingers en
lachte luid.
„Ik zal mij van te voren wel te coed mogen
doen, ha, ha, ha, opdat ik na den feest
maaltijd niet al te veel honger overhoud"
sprak de fabrikant hij zichzelf. „Maar er is
iets heel bijzonders aan de band niet dien
Spaanschen cavalier of boekhouder, dat
staat vast Als hij al een dwaas is, dan ligt
er toch methode in zijn dwaasheid, zou
Walter Scott ge/egd hebben. Het was toch
werkelijk een groote dwaasheid om zijn
leven bloot te stellen aan de hoornen van
een stier, en dat om tegenover een meisje
een goed figuur te slaan. En niet veel heter
is het dat men zich in de gevangenis laat i
werpen omdat men een boek heeft gelezen.
Ik dacht dat Aguilera zijn verstand hni
verloren toen hij daar voor die woedende
menigte ging staan, die den indruk maakte
alsof men ieder die in den weg ging staan,
wilde vernielen. Maar bij de eene zoowel als
bij de andere gelegenheid heeft uezc nieuwe
Don Quirhote geluk gehad en *oor al -.lie
avonturen heeft hij zich met eere, ja zelfs
met voordeel heengeslagen. Hij beteugelde
deze bloeddorstige spitsboeven met een paar I
woorden van zijn fjjn en welluidsnj
Spaansch, heter dan een heel eskadron
politie-agenten met hun lansen en pieken 1
het zou hebben klaargespeeld.
(Wordt vervolgd).
