VRIJDAG 15 DECEMBER 1933
DE DOODSTRAF GEEISCHT TEGEN
VAN DER LUBBE EN TORGLER
VOOR DE BULGAREN VRIJSPRAAK
Dr. WERNERS SLOTREQUISITOIB
In het tweede gedeelte var» zijn requisi
toir, waaraan de procureur-generaal in het
proces te Leipzig, Dr. Werner, gisteroch
tend dadelijk na opening van de zitting be
gon. zeide hij te willen onderzoeken of de
stelling van de openbare aanklagers juist
is, dat de medeplichtigen van Van der
Luhbe de beklaagden Torgler, Dimitroff,
Popof en Tanef zijn geweest Er zijn, zoo
zegt hij, geen personen, die er direct ken
nis van dragen dat deze vier beklaagden
bij de daad aanwezig waren. Van der Lubbe
op de plaats van de misdaad gear
resteerd, de anderen heeft men er niet ge-
zien. Hun schuld Kan derhalve slechts be
wezen worden door feiten, die er op wijzen
dat zij in verband met de daad moeten heb
ben gestaan.
Hij begon met te hetoogen, dat ae com
munistische partij de eenige was welke
voordeel van de brandstichting had kun
nen hebben. Zij had alleen door een staats-
frreep nog de macht kunnen veroveren en
ndien dit mislukte dan konden ze de ua-
tionaal-socialisten ervan beschuldigen en
hen daardoor in discrediet brengen, gelijk
zij ook rijkelijk hebben trachten te doen.
Naast de vraag „In wiens voordeel", koiut
het tweede juridische beginsel in aanmer
king om zich af te vragen: Wie is tijdeus
de daad of kort er voor of er na op de
plaats van de misdaad gezien. Daarmee ko
men wij op de afgevaardigden Torgler en
Koenen, van wie Koenen voortvluchtig is
en slechts om deze reden niet in de be
klaagdenbank zit
De procureur-generaal betoogt dan, dat
Torgler den heelen dag in den Rijksdag is
geweest en Koenen zich opvallend heeft ge
dragen: hij heeft bii het binnenkomen van
het gebouw klaarblijkelijk zijn best gedaan
niet herkend te worden
Wat echter tecen Torgler den doorslag
geeft is niet slechts het feit, dat hij kort
voor het plegen van de daad op de plaat*
van de misdaad is geweest, doch dat hij ook
kort voor de daad met den dader zelf ge
zien is.
De nationaal-socialistische Rijksdagafge
vaardigden Karwahne en Frey en de Oos-
tenrijksche leider der nationaal-socialist»
sche hedrijfscellenorganisatie Kroser, heb
ben met zekerheid verklaard. Torgler en in
zijn gezelschap Van der Lubbe te hebben
gezien, en wel in de antichambre van de
zittingszaal van de Begrootingscommissie.
Torglers pogingen om te bewijzen dat hij
niet samen met Van der Lubbe was zijn
volkomen mislukt. Daaruit kan slechts rl*
conclusie getrokken worden, dat hij eenige
uren voor de brandstichting met den dader
samen was.
Torgler is echter door dezelfde getuigen
dien namiddag ook met Popof gezien. An
dere getuigen hebben Torgler in de anti
chambre met een onbekend persoon gezien
Eenigen hunner was opgevallen hoe bleek
Torgler was, hoe hij in elkaar zat gedoken
en plotseling het gesprek met den persoon,
die hij hem was, afbrak.
Bij deze bewijzen komt nog een ander.
n.J. de verklaringen van den getuige Gro-
the. Deze getuige heeft betrekkelijk laat tij
dens den loop van het proces mededeelin
gen gedaan, dat juist Popof en Torgler hel
hevigst belasten.
Tot de doorslaggevende feiten, die Tor
gier belasten, behoort ok zijn houding op
den avond van den brand" in hete café
Aschinger in de Friedrichsstrasse. Hier cn
ook later is het versrheidenen getuigen op
gevallen dat het bericht van den Rijksdag
brand op de comniunistisrhen afgevaardig
den niet zulk een indruk maakte, dat men
kon aannemen dat zij er voor het eerst van
hoorden. Voorts mag niet over het hoofd
worden gezien, dat Torgler niet in zijn wo
ning te Karlshorst doch bij den partijsecre
taris Kuehne heeft overnacht. Ook dat aent
de proc.-generaal een verdacht teeken. Zijn
vrees voor zoogenaamde overvallen schijnt
hem eerder vrees voor arrestatie te zijn ge
weest. Voorts is Torgler eenige dagen voor
den brand door majoor Weberstedl dicht hij
de communistische fractiekamers gezien
met Van der Luhbe, -lie een kist droeg en
met Tanef En uit de verklaringen van den
getuige T.ehermann, die weliswaar tot aan
zienlijke straffen is veroordeeld, doch wiens
mededeelingen niet ongeloofwaardig lijken,
is gebleken dat Torgler hem reeds in 1931
heeft oppe7«t om openbare gebouwen in
brand te steken.
Vervolgens somt Dr. Werner als bewijs
voor het hoogverraderlijk karakter van de
andere handelingen van Torgler verschil
lende feiten op, o.a. een door Torgler ee-
s-'-reven artikel in de „Rote Vaehler" van
Februari 1933 onder het opschrift: „Niet af
wachten maar handelen", waarin hij in
plaats van den lega'er- strijd de huiten-
parlementaire toenassing van geweld aan
beval. De publicatie van dit artikel, zoowel
als zijn houding bij de onderhandelingen
tot vorming van het eenheidsfront voldoen
reeds aan de omschrijving van voorberei
ding van hoogverraad.
De proc.-generaal gaat dan voort: „Wan
neer ik alles, wat ik hier heb aangevoerd,
samenvat, kom ik toi de conclusie
dat bekl. Torgler in den een of
anderen vorm als dad er aan den
Rijksdagbrand medeplichtig is.
ÏJit het feit. dat het samenzijn van Torgler
met v. d. Lubbe ontkend wordt, kan niets
anders worden afgeleid, dan dat dit samen-
ziin een doel had. dat het licht schuwt En
uit het feit, dat een der beide betrokkenen
kort daarop den Rijksdag heeft in brand
gestoken, kan de conclusie worden getrok
ken dat de andere betrokkene bij deze be
spreking van deze daad heeft geweten, haar
heeft enpdgekeurd en er als dader bij be
trokken was.
Gisteren is de kwestie van daderschap of
medenlichtiglieid behandeld. Van het da
derschap kan snrake ziin voor v. d. Luhbe,
want ik kan .Tiii indenken dot v. d. T uhh*
geloofd heeft dat hii de eenige was. die den
brand stichtte, en ik kan mij ook indenken,
dat men hem in dezen waan heeft gplaten.
Deze overwegingen kunnen er to* leiden,
dat men van v. d. Luhbe kau aannemen,
dat hii niet met andere personen hepft sa
mengewerkt. Het is echter volkomen
uitgesloten dat Torgler er niet
aan heeft meegewerkt en dat hij
niet bewust heeft samengewerkt
met v. d. Lu bhe".
De Procureur-Generaal acht Torgler dan
ook schuldig aan gepleegde brandstichting
in den zin van paragraaf 306 alinea 2 cn
307 alinea 2, met het doel, de leden der K.
P. D. aan te sporen er op las te slaan, dus
met gebruikmaking van den brand een op
roer te verwekken.
Alvorens Dr. Werner het den Bulgaar-
schen heklaagden ten laste gelegde gaat he
spreken, wordt een pauze van anderhalf
uur gehouden
In de middagzitting zou de nrocureur-ea-
neraal. Dr. Werner, de tenlastelegging aan
de 3 Rulgaren hehan telen, waartoe hij on
middellijk na de hervatting 't woord krijgt
De president Dr Bnenger. wendt zieh
echter eerst tot den beklaagde Dimitrnf' met
de woorden: „Ik heb herhaaldelijk hemerkt.
dat u gelachen heht Tk zeg u dat ik dat als
een oneerbiedigheid tegen het gerechtshof
en als een provocatie beschouw".
Dimitroff probeert iets te antwoorden,
doch krijgt daartoe het woord niet, Hij
maakt dan de ojimerking: „Ik vind nu een
maal verschillende dingen belachelijk".
De proc.-generaal. Dr. Werner, merkt kor
zelig op, dat de meening van den heer Di
mitroff hem volkomen onverschillig kan
zijn on begint dan met het laatste gedeelte
an zijn requisitoir.
Hij begon met er op te wijzen, dat zij alle
drie in de communis'ische partij van Bul
garije een betrekkelijk groote rol speelden.
De bewering van Dimitroff dat hij
zich in Duitschland slechts met Bulgaarsche
zaken ophield, achtte Dr. Werner weinig
waarschijnlijk. Echter er waren geen be
paalde bewijzen, dat Dimitroff in Duitsch
land andere dingen had gedaan. Wel staat
vast, dat beklaagde met een leider der
Duitsche communisten heeft omgegaan.
Zoowel Dimitroff als Popoff hebben tijdens
de instructie alles gedaan om de autoritei
ten op een dwaalspoor te brengen. De proc.-
generaal legt er den nadruk op, dat geen
der drie Bulgaren een plausibele reden
heeft aangevoerd, waarom zij nu juist in
Duitschland domicilie hebben gekozen. Al
le drie waren in Duitschland in een tijd,
waarin door de Duitsche communisten een
bewapende opstand werd voorbereid. Hun
hpwering. dat zij zich voor de Duitsche po
litieke verhoudingen niet interesseerden, is
ïlkomen ongeloofwaardig.
Ook de bewering van Popoff, dat hij
rst in November 1932 voor het eerst naar
Duitschland was gekomen, wordt door den
nroc.-generaal als ongelooflijk afgewezen.
Door verscheiden*; getuigenverklaringen
was volkomen zeker gebleken, dat Popoff
zich reeds in den zomer van 1932 in Duitsch
land bevond en dat hij poogde zijn aanwe
zigheid hier te verbergen. Wel hebben ge
tuigen uit Rusland verklaard, dat Popoff
zich in dien tijd in Rusland ophield doch
deze verklaringen lieten grooten twijfel
over, daar zij elkaar in verscheidene od-
zichten tegenspraken, in het hijzonder wat
aangaat den door Popoff gedragen naam.
Wat de kwestie van Popoffs medeplich
tigheid aan den Rijksdagbrand betreft, wa
ren vooral twee momenten van belang: Hij
is 's namiddags voor den brand met Torgler
in den Rijksdag gezien en getuige Frev
heeft met beslistheid vprklaard Popoff te
herkennen Ook getuige Grothe heeft Popoff
zwaar belast. Andere getuigen hebben daar
tegen weer twijfel doen rijzen
Spreker verdenkt de drie beklaagden er
ten stelligste van. dat zij in Duitschland
dingen deden, welke met de voorhereiding
eener Duitsche revolutie in verhand staan.
Dat zij echter bij den Rijksdagbrand be
trokken waren, is niet met zekerheid geble
ken. ofschoon ook in die richting zware
verdenking tegen hen bestaan blijft
zijn eisch,
„Tk vraag ter eerste, verdachte Van der
Luhhe schuldig te verklaren aan het
voortgezette misdrijf van hoogverraad,
op grond van paragraaf 81 sub 2 en
paragraaf 82 van het wetboek van straf
recht. gecombineerd met drie misdrijven
op het gebied van zware brandstichting,
volgens paragraaf 306 sub 3 en 307 sub
2 van het wetboek \an strafrecht, en
een poging tot eenvoudige brandstich-
ting.
Ik vraag derhalve toepassing van pa
ragraaf 5, art. 1. van de verordening van
den riikspresident tot bescherming van
volk en staat, d.d. 28 Februari 1933 uit
gevaardigd, gecombineerd met de wet
betreffende het uitspreken en uitvoeren
van de doodstraf d.d. 29 Maart 1933,
derhalve de ter dood veroordeeling van
beklaagde. Tevens vraag ik, den ver
dachte de burgerlijke eererechten le
venslang te ontzeggen.
Ik vraag in de tweede plaats, dat ver
dachte Torgler schuldig wordt ver
klaard, op grond van de zelfde paragra
fen van het wetboek van strafrecht, aan
het voortgezette misdrijf van hoogver
raad gecombineerd met ernstige brand
stichting. en dat hij met toepassing van
genoemde verordening en wet ter dood
wordt veroordeeld. Tevens verlang ik,
dat hem de burgerlijke eererechten le
venslang worden ontzegd.
Tevens verlang ik, dat den verdachte
Van der Lubbe en Torgler de kosten van
het geding worden opgelegd, voorzonver
die niet zijn ontstaan door de venolglng
van Dimitroff, Popoff en Taneff.
Tenslotte vraag ik, dat de verdachten
Dimitroff, Taneff en Popoff wegens ge
brek aan voldoende bewijs worden vrij
gesproken van de beschuldiging van
voortgezet hoogverraad, gecombineerd
met brandstichting
De kosten, die uitsluitend door hun
vervolging zijn ontstaan, moeten uit de
staatskas worden bestreden".
Pleidooi van Dr. Teichert.
Na een korte pauze wil de president aan
Van der Lubbe's advocaat Dr. Seuffcrt nog
gelegenheid geven tot zijn pleidooi. Men is
echter reeds zóó vermoeid en verveeld dooi
het lange en eentonige betoog van Dr. Wer
ner, dat Dr. Seuffert voor dg eer bedankt
en de voorkeur geeft aan een verschcn dag
Dr. Teichert, de verdediger der Bulgaren,
verklaart zich echter bereid met ziin plei
dooi aan te vangen.
Hij ronstateert, dat het alihi van Popoff
en Taneff op den dag en den avond van den
brand weliswaar niet volkomen afdoende be
wezen is, maar de getuigenverhooren heb
ben toch argumenten gegeven voor de juist
heid ervan: in ieder geval hebben ze niets
opgeleverd, waaruit de schuld dezer be
klaagden zou blijken. Wat Dimitroff betreft,
is afdoende bewezen, dat hij op den dag van
den brand niet in Berlijn was.
De voornaamste grond dor aanklacht
tegen de Bulgaren waren de verklaringen
van getuigen Helmer. Maar deze hangt aan
een van vergissingen, hetgeen verdediger in
rijn verder pleidooi uitvoerig tracht te be
wijzen.
Ook de andere getuigen laat pteiter de
révue passeeren en speciaal Grothe, wiens
vc-klaringen hij fantasterijen noemt.
Om kwart voor acht werd de 'zitting tot
Vrijdag verdaagd. Dan zal Teichert zijn
nlridnoi voortzetten.
Heden komt ook Dr. Seuffcrt aan het
woord
Oordeel over het requisitoir.
Algemeen wordt het requisitoir van Dr.
Werner als uiterst zwak beschouwd. Zijn
dorre opsomming van de eindelooze rij ge
tuigen, rijp en groen, beëedigd en cnbe-
ëcdigd, eerlijk en oneerlijk, heel het stel
..psvehopathen, morfinisten en dieven' zoo
als Dimitroff het in den loop van het nroces
eens noemde, was in het geheel niet over
tuigend. Zijn eigen .kroongetuige" Grothe
moet zelfs Dr. Werner „een beetje psveho-
»;»*i*ith", „met een heetje hysterie dooreen
gemengd" noemen en den tuchthuisboef Le-
bermann, die beweerd heeft, dat Torgler hem
met blauwe boonen bedreigd heeft als hij
den Rijksdag niet aanstak, erkende hij een
getuige te zijn van de soort die men nier
zoo graag ziet, doch de procureur-generaal
aanvaardde hem toch als geloofwaardig.
Zoo werd tegen Torgler de schuld gecon
stateerd uit een opeenstapeling van uitslui
tend zwakke argumenten.
Toen de cisch werd uitgesproken reageer
de Van der Lubbe daar in het geheel niet
op. Torgler koek bedrukt en pinkt tranen
weg. Dimitroff vertrok geen spier. Popoft
keek grimmiger dan ooit. Taneff was zicht
baar blij. Torglers vrouw, die in de zaal
zit, werd wasbleek doch hield zich goed.
Verwachting
Gemeld wordt nog. dat men het aleemepn
twijfelachtig oordeelt, dat het Hof Torgler
ter dood zal veroordeelen.
De eisch van de doodstraf tegen hem is
voor de Duitsrhers, d e naar straf verlan
gen reeds een heele bevrediging. De wereld
opinie, welke heftig zou reageeren op een
veroordeeling mot zoo zwak bewijs als
grondslag, zal alleen gerust zijn als het
Hof niet alleen de Bulgaren vriispreekt,
maar ook Torgler.
Wat ten slotte Van der Lubbe betreft, deze
kan moeilijk tot de doodstraf veroordeeld
worden krachtens een verordening en een
wet. die na het begaan van de daad zijn
uitgevaardigd. Dit zou al te zeer tegen een
algemeen erkend juridisch beginsel indrui
schen. Wil men hem ter dood brengen dan
zal men dat op anderen grond moeten doen.
DE STORM IN HET KANAAL
LICHTSCHIP GESTRAND. VIER DOODEN.
De storm in hot Kanaal heeft op zee ver
scheidene ongelukken veroorzaakt. Het
lichtschip Grevelingen is van zijn ankers
geslagen. De eerste machinist van een En-
eelsch stoomschip is Ier hoogte van Ques-
sant over boord geslagen Tal van schepen
hebben een toevlucht gezocht op de reede
van Cherbourg.
Nader wordt gemeld, dat het lichtschip
Dvck. dat men eerst gezonken waande, te
ruggevonden is op 4 mijl bewesten Greve-
lingen, waar het gestrand is. Men heeft
drie man waargenomen in den lantaren van
het schip, waar zij klaarblijkelijk een toe
vlucht voor de zeeën hebben gezocht. Over
het lot van de vnrdere vier opvarenden ver
keert men in het onzekere. (Nader wordt
geme'd, dat vier opvarenden verdronken
zijn. De overlevenden zijn gered).
Ofschoon du storm van Woensdag giste
ren in kracht is verminderd, zijn de Ka
naal hoot en alle met vertraging verrtokken
en twee booten, die de haven van Dover niet
uit konden komen, zijn teruggekeerd en de
passagiers zijn via Folkestone naar Calais
vervoerd. Een Franrehe hark. de Bicque, is
op 3 mijl afstand van Calais in hulpeloo-
zen toestand nanpet-offen. De 7 opvarenden
hadden het schip reeds verlaten.
Aan de lersche kust zijn wrakstukken aan
gespoeld van den treiler Calmoren; de 9 op
varenden worden als verloren hesrhouwd.
Uit Londen: het schip dat Woensdag ter
hoogte van Aldeburph tijdens den hevigen
storm is gezonken, is gebleken te zijn de
Pulmore. metende 409 ton en afkomstig nil
Londen. De bemanning, bestaande uit negen
koppen, is verdronken.
KNIEËN ALS VERSTEEND
Vrouw die 10 {aar rbeumatiek had loopt nu
gemakkelijk 6 K.M.
„Sinds ik hier kwam uit Engeland, nu 10
jaar geleden", tchrijft ons een vrouw, „heb
ik vreeselijke rheumatick gehad. Ik heb veel
moeten liggen en eindeloos geld eraan be
steed. Ik kocht med cijnen, waschmiddeltjes,
smeersels en allerlei preparaten, tot ik er
genoeg van had. Ik hoorde zoo vaak van
Kruschen Salts, dat ik lacht: laat ik dat
eens probeeren. In dien tijd waren mijn
knieën zoo stijf geworden, alsof ze vers'eend
waren. Ik was werkelijk wanhopig, want
ik voorzag dat het niet lang meer zou duren,
of ik zou me heelemaal n et meer kunnen
bewegen en dat maakte me zoo treurig. Wel-
ik kocht een flacon Kruschen Salts en
nam eiken ochtend een theelepel vol. Toen
de flacon op was, zei ik: Och, het is hetzelf
de als al het andere; ik ben niets beter.
Maar mijn man zei: Doorzetten. Probeer nog
eens een fla.on. Geef het den tijd op je
bloed in te werken. Wel, toen kocht ik nog
een flacon en voordat die op was waren mijn
knieën niet meer zoo stijf. Ik kon het zelf
nauwelijks gelooven, toon ik weer kon buk
ken en opkomen zonder hulp. Ik was er zóó
bli.i over. Ik ging door met Kruschen en wer
kelijk, ik ben dezelfde vrouw niet meer.
Onlangs liep ik 6 K.M. en voelde me best,
terwijl ik vroeger nauwelijks door de kamers
kon loopen. Mijn man is den heelen winter
zonder werk gewees', maar ik moet mijn
Kruschen hebben, vóór dat ik geld aan mijn
eten besteed. Het is té belangrijk dat men
gezond is en goed kan loopen. Ik voelde me
verplicht U dit alles te vertellen, opdat het
ook anderen goed kan doen". Mevr. E.A.
Wat hoeft er nog meer gezegd te worden
om andere lijders te overtuigen? Het beste
is, probeer Kruschen zelf eens.
Kruschen Salts is uitsluitend verkrijgbaar
bij alle apothekers en drogisten k 0.90
1 60 per flacon. Stralende gezondheid voor
één cent j>er dag.
Let op dal op het etiket op de flesch, zoo
wel als op de buitenverpakking de naam
Rowntree Handels Maatschappij Amsterdam
voorkomt. (Adv.)
FINSCH SCHIP GEZONKEN
TWAALF DOODEN
Uit Helsingfors. Bij de Alandseilanden
heeft in den nacht op Donderdag een
scheepsongeluk plaats gehad, waarbij 12
personen om het leven zijn gekomen.
Het Finsche schip Plus is in de buurt
van Mariebann in een storm aan den
grond gerankt en binnen enkele seconden
gezonken Slechts vier leden der bemanning
konden zich redden, terwijl de overige 12
zijn verdronken. Van het wrak zijn nog
slechts de topnen van de masten boven den
waterspiegel zichtbaar
RUMOER IN HET LAGERHUIS
Over de maatregelen voor New-
Foundland. Obstructie van de
oppositie.
LONDEN, 15 December. In het Lagerhuis
kwam het gisteravond laat tot rumoerige
scènes bij de slotrede van den Minister van
de Dominions J. H. Thomas, over het wets
ontwerp inzake de saneringsmaatregelen voor
New-Foundland en de tijdelijke opheffing van
de dominion status van het eiland, dat voor-
loopig kroonkolonie wordt.
Thomas rede wekte in de banken der oppo
sitie groote verontwaardiging en eenige La-
bourleden begonnen zelfs met kussens te
gooien en dreigden door obstructie, de zitting
den geheelen nacht te rekken. Na een stem
ming, waarin de regeering in de meerderheid
bleef, dienden zjj echter een voorstel tot ver
daging van de zitting in, dat echter door de
conservatieven werd afgewezen, zoodat de
debatten werden hervat. Vanmorgen om hal?
zeven was men nog volop bezig met de arti-
kelsgewijze behandeling van het voorstel.
Heel Engeland «preekt sedert drie maan
den over een monsterachtig dier, in Loch
Nes het meer te Ir.verness-shire, waarvan
tenminste 51 getuigen bezwpren het te heb
ben waargenomen. Men denkt te doen te
hebben met een reuasehtige Hagedis en
maakt vergelijkingen met de z.g. „zeeslang"
die ook door talrijke menschen in den loop
der jaren gezien moet zijn.
In het Lagerhuis is gisteren het monster
van Lonh Nes besproken. Een scholsch af
gevaardigde deed het voorstel, dat de regee
ring een onderzoek zal laten instellen, b.v.
door het van vliegtuigen uit te laten waar
nemen. De staatsecretaris voor Schotland
vond. dat men meer bewijzen moet hebben
voor hot bestaan van het monster alvorens
de Fneelsche luchtstrijdkrachten aan het
werk te zetten.
De socialistische afgevaardigde Mac Lean
verklaarde hierop, dat de regcering er heter
aan zou doen, zich bezig te houden met het
monster d.-r werkloosheid.
De vroegere staatssecretaris voor Schot
land, Adamson, heeft in een persconferentie
vciklaard, dat mep niet moet sjiotten met
het monster. Tiet zou een feit zijn.
De afgevaardigde voor Inverness, Sir Mur
doch Mac Donaid, heeft voorgesteld het
monster in een groot vischnet te vangen.
Anderen stellen voor het tncer te laten
lepgloopen *n op die wijze het monster ze
ker te vangen
lederen dag trekken honderden geleerden,
journalisten en fotografen naar liet meer
om eventueel het monster te kunnen aan
schouwen. ITet monster zou 20 M lang zijn.
Do Srhotsehp autoriteit» n i> verla
den het dier te.duoden. Het meer wordt
dag en nacht door politiebeambten bewaakt.
Minger Vice-President.
Uit Bern: De jaarlijksche verkiezing var
den Bondspresident in de tweede week van de
Decemberzitting van het Zwitsersche Parle
ment, is giste) gehouden. Tot Bondspresident
wordt elk jaar om beurten een der leden der
Bondsregeering gekozen.
Met 137 van de 152 uitgebrachte geldige
stemmen 14 socialisten onthielden zich
stemming werd tot Bondspresident
het jaar 1934 gekozen het jongste lid van
Bondsraad, Marcel Edouard Ernest Pilet, die
m het hoofd staat van het Departement
ior Spoorwegen en Verkeer. Pilet is 45 jaar
id en lid van de Democratische Partij.
Tot vice-president van den Bondsraad werd
met 141 van de 166 uitgebrachte geldige stern
en 13 onthoudingen gekozen Ba israad
Minger, leider van het Militaire Department,
die sedert 1929 lid van den Bondsraad is en
door de Burger- en Boerenpartij candidaat
werd gesteld.
GERUCHTEN OVER SIMONS AFTREDEN.
Vervanging door Eden.
LONDEN, 15 December. De geruchten over
een eventueele vervanging van den minister
van buitenlandsche zaken Sir John Simon
door den onderstaatssecretaris Eden, dóen, vol
gens de -^Morningpost" 'opnieuw de ronde.
Deze geruchten zijn waarschijnlijk gevoed
door een artikel in de „Times" van Donderdag
waarin de benoeming van Eden tot kabinets
minister wordt bepleit, om hem te belasten
met de verbindingen met het Europeeseh
continent. Het feit, dat de geruchten tege
lijkertijd opduiken met de buitenlandsche reis
van Sir John, acht men in politieke kringen
meer dan toevallig. Het is bekend, dat net
Engelsche kabinet zich ernstig bezorgd maakt
over het doodloopen der Ontwapeningsonder
handelingen. Indien Simon bjj zijn nieuw
bezoek op het Continent geen succes zou heb
ben, acht men het moge'yk, dat de geruchten
werkelijkheid zullen worden.
Schooltiieuws.
EXAMENS
PROMOTIES
VRIJ** UNIVERSITEIT l'E AMSTERDAM
Gepro. eerd is tot IXcctor in de Rech's-
weteiiBCiiop, op een proefschrift getiteld.
.Groen van Prinsterer en de verkiezingen
van 1871, een teer punt im de wordingsge
schiedenis van de Antirevolutionaire Partij
ae heer Mr G. M. den Hertogh, benoemd
ho< glee-naar aan de Theol. School te Kam
pen, laatstelijk predikant der Geref. Krrk
te Hazerswoude, geboren te Heerjansdara.
NED. HANDELSHOOGESGHOOL TE ROT
TERDAM. Gepromoveerd zijn tot Doctor in de
Handelswetenschap, op proefschrift: „Kapitaal
en Kapitaalvorming In de lnheemache Maat
schappij van Nederlandsch-ïiidlë". de heer F. A.
Zellinger. geb. te Padang (Ncd.-lndlë): en op
proefschrift: e Leer van het Boekhouden In
de Nederlanden tijdens de Zeventiende en Acht
tiende Eeuw", de heer O. ten Have, geb. te
W-terswIJk.
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Gepro
moveerd Is tot Doctor ln de Letteren en Wijs
begeerte. op proefschrift getiteld: ..De teeke
museum van ethnografie", de heer J. F. Stut-
terhelm. geb. te Ngawl.
Gepromoveerd Is tot Doctor In de Rechts
geleerdheid. op proefschrift. getiteld: ..1/
boere-republleken en die volkenreg", de heer
S. Hofmeyer. „eb. te Stellenbosch (Zuid-Afrika)
RIJ h.'UNIVERSITEIT TE UTRECHT. Ge
promoveerd Is met lof tot Doctor In de Rechts
wetenschap. op proefschrift: „De oorzaak In het
Pransche en Nederlandsche verblnteniseenrecht"
de heer J. van der Kol" geb. te Utrecht.
ACADEMISCHE EXAMENS
R.-K. HANDELSHOOGESCHOOL TE TIL
BURG. Gesl.Handelswetenschappen: prop. ex-
de heeren J J P M Eikhuizen t
H Jlskoot te GlnneJten, J P G Kb
Utrecht,
Helder'. L M J Nyst te Kerkrade.
Jl.r J Th Serraris te Gluneken en L L T&ml-
nlau te Tilburg.
NED. HANDEIjSHOOGESCHGOL TE ROT
TERDAM. Gesl.: Handel wetenschap: doet. ex-
de heer Tan Eng Oen: cand ex., de heeren J G
van Bel, P Herweljer en J M Tanls.
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Gesl.:
Wis- en Natuurkunde, hoofdv. Wiskunde: doet.
ex.. mej. J R A P van Rhljn: ld., hoofdv. Plant
kunde: do' jfi
GEM. 1.
Gesl.: Apothekei
te Rotterdam en G E Volkers te Amsterdam.
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT. Gesl.:
Recht we tenschau: doet. ex., de heer C F Geest
Rechtswetenschap: cand.ex- de heer H M
Koning.
R.-K.'UNIVERSITEIT TE NIJMEGEN. Gesl.:
Rechtswetenschap: doet. 3X., d« heer J P Pulles
RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN.
Gesl.: Germaansohe Taal (Dultsch): doet ex..
do heer W. A. van de- Velde.
R°ch'owetenschap: doet. ex.. de heer WHO
VORST EN IJS
HET KAN VRIEZEN EN HET
KAN DOOIEN
Sterke temperatuursveranderingen
De veranderingen in de lucht-
drukverdeeling hebben inderdaad
een afname van de vorst in onze om
geving veroorzaakt. Zoo is in Vlis-
singen de temperatuur sinds gisteren
9 graden gestegen en het laat zich
aanzien dat in den loop van heden
tengevolge der zonnestraling plaat
selijk lichte dooi zal optreden. De da
lingen van de barometer, die in den
nacht ons land passeerden zijn ge
volgd door stijgingen, zoodat tegen
de morgen de wind weer uit het N.
O. ging waaien. De ontwikkeling van
onzen weerstoestand hangt af van de
uitgebreide depressie die zich thans
van ITsland tot Scandinavië uitstrekt
terwijl ook een depressie in het Zui
den een belangrijke rol speelt. De
Noordelijke depressie veroorzaakte
flinke dalingen in Lapland, terwijl
ook over IJsland de barometer gesta
dig zakte. De Zuidelijke depressie
vulde aan haar Westzijde op. zoodat
het zwaartepunt van het maximum
dat zich bewesten Ierland bevindt,
zuidwaarts zich verplaatste. Tijdelijk
zal zich echter de Zuidelijke depres
sie weer versterken. Voor de nacht
mag over heel het land nog matige
vorst verwacht worden, en hoewel
de weerstoestand zeer moeilijk is te
beoordeelen, lijkt het waarschijnlijk
dat de dalingen in het Noorden het
weer ten onzet zullen beinvloeden
zoodat afneming van de vorst over
dag en lichte dooi in het Noorden te
wachten zijn. Ook over andere ge
deelten van het waarnemingsgebied
traden sterke temperatuurverande
ringen op.
In Midden en Oost-Duitschland
werd de vorst nog strenger 24
gr. C. in Dresden en Breslau). Over
de Britsche Eil. en N. Scandinavië
steeg de temperatuur. Uit Zweden
en Noorwegen wordt hier en daar
nogal wat neerslag gemeld. In Z.
Frankrijk en vooral ook in Italië viel
zware regen.
DE THERMOMETER AARZELT...
De in het weerbericht van gisteren aange
kondigde dooi is nog niet aangekomen. Dc
vorst houdt nog aan, hoewel ze niet zoo
streng meer is als gister.
Gistermorgen te half twaalf vroor het 8
graden Celsius; om twee uur steeg de ther
mometer van -8 tot -6.2; om 7 uur gister
avond daalde het kwik weer tot -7.6 om
in de volgende 'wee uur weer omhoog te
gaan tot -5. Om twaalf uur vannacht vroor
het 5.5 graden, vanmorgen om half zes 4.i
graden en vanmorgen om 8 uur weer 5
graden.
Daarna, kreeg het kwik weer eenige nei
ging om te «tijgen.
Het temperatuurbeloop is dus zeer on
regelmatig,' maar vooralsnog houdt de vorst
aan.
HET IJS OP DE GROOTE RIVIEREN
Donderdagavond was de Waal voor Nij
megen voor drie kwart met zwaar drijfijs
bedekt De pont tusschen Nijmegen en Lent
is weggenomen. De rivier is sterk gevallen
en staat thans 5.48 Meter min N.O.P. Een
zeer lage stand, waardoor de scheepvaart
ook zonder ijsgang bemoeilijkt zou worden.
In de haven en in het Maas- en Waalka
naal liggen 200 gevluchte schepen. Bij dooi
gaande vorst verwacht men dat de Waal
gaat „zitten".
H'ri drijfijs in de Waal voor de ge
meente Woudrichem is Donderdagochtend
zeer toegenomen, zoodat de gebeele riviei
voor deze gemeente met groote ijsschotsen
is bedekt Ook de Merwede zit vol drijfijs.
De veerdiensten van Woudrichem op (ju
rinchem zijn gestaakt
Het ijs in de Lek bij Vianen heeft zich
ongeveer 100 M. boven het veer en ongevee.
30 M. beneden het veer vastgezet, terwijl bij
het veer open water is, dat door een paar
sleepbooten vrij van ijs wordt gehouden.
De overtocht was dan ook Donderdagavona
7 uur gewoon. Voor auto's en voertu.igei.
per pont van 's morgens 7 tot 's avonds b
uur, voor personen en rijwielen per stoom
boot van 's morgens 4 uur tot middernacht
Het ijs in do Lek voor Culemborg heeft
zich Donderdagmorgen vastgezet, waardooi
de overtocht thans voor rij- en voertuigen
geheel gestremd is. Zoodra het ijs zich daar
toe leent, zal er een pad over gemaakt wor
den.
De overtocht voor voetgangers over de
spoorbrug blijft, zoolang het dag is, gehand
haafd.
Donderdoe was de Rijn bij Wagcningen
voor Dl.m. di ie kwart der breedte met groote
schollen overdekt
Aan het Lexresveer is Woensdag de mo
torpont op 10 M. van den zuidwal in het
ijs vastceraakt en blijven zitten. De ovet-
tocht voor auto's en andere voertuigen wa:
dnnrmpe verbroken.
De sleepboot „De Harmonie II" is aan den
Het dunne ptJltJe geeft den vorlgcn stand aan
Hoogste stand te B'acksod 767.3.
Laagste stand te Marseille 743.3.
Stand vanmorgen halltwaalf 758.6.
WEERVERWACHTING
(Medegedeeld door het Kon. Ned. Meteorol.
Instituut te De Bilt)
In het N.: matige tot zwakke wind uit N.
richtingen, nevelig tot zwaar bewolkt, aan
vankelijk nog weinig of geen, later toene
mende kans op neerslag, matige tot lichte
nachtvorst .overdag om het vriespunt tot
lichte dooi.
In het Z.: zwakke tot matige O. tot N.
wind, half tot zwaar bewolkt, nog weinig
of geen nee.slag ,mi,tige nachtvorst, ovedag
lichte vorst tot temperatuur om het vries
punt.
EXAMENS-WISKUNDE
DEN HAAG. IS Dec. M.O. Akte K5 Hooeere
ïVIskunde. Geëx. 2. sesl. 1 cand.. nl. de heei
T A Bruna te Voorburg 14 Dec. Geëx. er
resJ. 1 cand.. nl. de heer H W Völker te Am-
VlaKtwedde en S Nteuwbeeita te Veenda
14 Dec. Geëx. 2. gesl. 1 cand., nl. de he
BrunsUng te Gramabergen.
EXAMENS NED. TAAL
AMSTERDAM. 14 Dec. M.O. Akte K7. Geëx. 4.
geel. 1 cand., nl. de heer P C J Reyne te
EXAMENS-STAATHUÏSHOUDKUNDE
EXAMENS-STAATSINRICHTING
DEN HAAG. 14 Dec. M.O. Akte Kil. Geëx.
■esl 2 cand.. nl. dc heeren f w van EIJndho;
e Herpen en K Geertsma te Spakenburg
EXAMENS-FRANSCHE TAAL
EXAMENS-SPAANSCHE TAAL
AMSTERDAM. 14 Dec. Akte M.O. Geëx. 2.
geel. 1 cand., nl. mej. R Abbad te Den Haag
EXAMENS MACHINIST
DEN HAAG. 14 Dec. Gesl. voor het voorl.
diploma, de 'ïeoren J Versteeg, J A van Nug-
Weerbericht.
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
15 DECEMBER.
Van 's avonds 4.15 uur tot 's morgens 7.36 uur
WATERSTANDEN RIVIEREN
Heden Vorij
Wnrtzburg 0.00 0
Straatsburg
Breisach
Rheinfelden
K-hl
Diedesheim
Mannheim
L'.hr
Biugen
\00 0.00
0.64 0.72
1.75 1.74
2.08 2.'9
3.32 3.36
13i 0.22
1.84 1.85
1.3") 1.40
Caub
Ems
Coblens
Trier
Keulen
ltührort
Wesel
Emmerik
Dusseldorf
Maastricht
Venlo
HOOGWATER NED. ZEEHAVENS
16 December
DelfzIJi 10.05 22.39 Hellevoetsl. 136 14.01
Terschelling 6.19 19.52 Willemstad 1.29 14.51
Har ingen 8.15 20.45 Brouwersh. 0.48 1313
Den Helder 6.00 18.35 Zierikzee 1.22 13.46
H-vHolland 1.16 14.07 Wemeldinge 2.41 15 01
Uinui en 0.50 1 >.15 Vlissingeu 1213—.—
Scheveningen l.uo 13 25 Terneuzen 026 12.45
Rotterdam 2.58 15.12 Hansweert 111 13.31
grond geraakt even beneden Lexcesveer,
waar ze in bet ijs vastzit.
Het ijs in den Rijn voor Arnhem was
Dondet dagnioigen zoo zeer toegenomen, dat
de rivier bijna over de geheele breèdté met
groote schollen overdekt was. Niettegen
staande dit is men er toch in geslaagd tot
op dit oogenblik de verbinding met de Be
tuwe te handhaven, ook voor voertuigen,
die met vier teg.dijk, nog steeds met een
stuk van de brug, dat als pont wordt ge
bruikt en door een sleepboot wordt getrok
ken, worden overgezet.
DE BINNENSCHEEPVAART STILGELEGD
Donderdagmorgen te negen uur is de ijs-
breker „Daniël Goedkoop" met een convooi
van vier fioheDen van de N.V. J. G. Koppe's
Scheepsagentuur en twee tankschepen van
de Shell van Amsterdam te Nieuwediep aau
gekomen. De „Daniël GoedkooD" is daarna
teruggekeerd. Aan het voornemen, dal de
ijsbreker twee andere vrachtliooten van
Koppe behulpzaam zoq zijn op hun tochi
van Nieuwediep naar Amsterdam neeft men.
geen ere volg kunnen geven, aangezien deze
vaartuigen, die op weg waren van Leeuwar
den naar Harlingen en vandaar zouden over
steken, op eerstgenoemd traject in hei
ziin blijven vastzitten. Waarschijnlijk zal lie*
ook niet mogelijk zijn, dat de te Nieuwediep
gearriveerde schenen naar Harlingen over
steken. De z.g. Harlinger trekvaart is voor
de scheepvaart niet meer begaanbaar.
Practisch in thans óo geheele binnen
scheepvaart in he land nHIgelegd
De ijsbreker „Wilhelmina Goedkoop", dte
in overleg met de z.g. ijscominissie voor liec
openhouden van hot Merwedekanaal van
Amsterdam naar Vreeswijk is vertrokken en
naar het plan was. tot Gorinchom zou traeti
ten te komen, zal bet niet verder dan tot
eerstgeneoemde plaats kunnen brengen, aau
gezien in verband met den ijsgang de schut
balken voor de sluis te Vreeswijk zijn aau
gebracht
Het Nonrdzeekanaal ligt vnl drijfijs van
zij kanaal F tot aan d* Veiserbrug. verder
is er van deze brug tot aan den kop van
de invaart der Nonrdersluis een ijsvrij stuk,
terwijl het overige gedeelte, tot aan de slui
zen weer vol ijs ligt
Men meldt ons uit Lage Zwalmve:
De stoombootdienst Thor van de Reederij
Arie Smit van Rotterdam naar hier heeft
Donderdag den dienst moeten staken. Do
Amer en het Holl. Diep zijn geheel onbe
vaarbaar, op vele plaateen zit het ijs vast.
De haven te Brielle is tengevolge van den
ijsgang voor de scheepvaart geheel ge
stremd. De Vlaardingsrhe Stoomboot-Mij.
heeft haar dienst gestaakt
Aan het kleine veer te Capelle a. d. IJssel
wordt gedeeltelijk overgezet met een roei
boot. De rest \an den weg wordt per voet
over het ijs in de rivier afgelegd.
Voor Grave was Donderdag de helft van
de Maas met ijs overdekt.
De scheepvaart op het kanaal Luik—
Maastricht en de Zuid-Willemsvaart is ge
stremd. Op de Maas, die zoo'n Ingen stand
heeft, dat de bodem on sommige plaatsen
zichtbaar is, komt drijfijs.
Alle werkzaamheden aan de waterstaats
werken bij dc bruggen, liggen stil.
IN HET IJS BEKNELD
Sinds Woensdagavond heeft de postboot
„De Waddenzee" zich eenige honderden
meters naar den kant van Ameland kun
nen verplaatsen, nadat de post aan boord
was gebracht en eenige passagiers v«v Hol-
werd naar de boot waren geloopen Drie van
de vijf pnssngiers, die zirh Dinsdagmiddag
te Nes hebben ingescheept ziiten nog steeds
aan boord en zagen geen kans zich te voet
naar flolwerd te begeven. De kans is vering,
dat »te bont zirb door hef ijs zal hoenwer-
ken, aangezien de Waddenzee één ijsvlakte
