Nieuwe Leidsche Courant
stuur St. Nicolaas nu ook eens naar ons
Japansche werkzaamheid in Indie
MAANDAG 4 DECEMBER 1933
r-PSTE Bl.AD PAG. 3
met een zak ingevulde coupons
Geachte Lezers,
Langer of korter heeft de Nieuwe Leidsche Courant U dagelijks zoovee]
gegeven nieuws, politieke overzichten, fotopagina, vrouwenrubriek,
extra Zondagsbladdenk nu ook eens aan baart
Zeker, U bebt voor die lectuur, voor dat op-de-hoogte-hlijven, voor die
ontspanning Uw abonnementsgeld betaald..., maar kreeg U niet
meer dan de 18 ct., die U dat per week kostte?
STUUR UW KRANT NU EENS ALS ST. NICOLAAS-VERRASSING
EEN NIEUWEN ABONNéhet is zoo weinig moeite, het is
zulk dankbaar werk.
Of geef vrienden of familie als St. Nicolaasgeschenk een abonnement
op de Nieuwe Leidsche Conrant.
ZIJ KRIJGEN EXTRA, wanneer zij zich voor minstens 1 jaar ahonneeron
alle tot 1 Januari 1934 verschijnende nummers gratis maar ook de
schitterende Kerstbijlage, welke op komst is, met evenveel inhoud als
een boekwerk van 100 pagina's.
VOOR WAT HOORT WAT: U krijgt voor eiken jaarabonné een bijzonder
mooi luxe gebruiksvoorwerpeen verrassing.
Verder krijgt weer elke werver, op wiens naam de 25ste, 50ste, 75ste,
100ste, 125ste een nieuwe abonné valt, buiten de gewone premie een
extra verrassing, Men kan daarvoor kiezen tnsscben een bronzen
Dr Knyper plaquette, ter waarde van 5,— of een fraai boek. Deze
laatste premie wordt direct toegezonden.
Nienwe lezers op te geven aan de Administratie van de Nienwe
Leidsche Courant, Breestraat 123, Leiden. - Zendt onderstaande
coupon.
stuur een St. Nicolaas verrassing
Zendt
deze
coupon
Aan het bureau van de Nieuwe Leidsche Cour., Breestraat 123, Lelden
Hiermede verzoek ik U in te schrijven als abonné op ons blad voor minstens één jaar
met gratis toezending van de bladen tot 1 Jan, a.s., alsmede uw Kerstnummer 1933
NAAM: ADRES:
kwartaal
NAAM:
week
De aanbrenger (ster) ADRES:
Doorhalen wat niet verlangd wordt.
UIT TROPISCH NEDERLAND
GEMAK EN MOEITE DOOR DE
GOEDKOOPE JAPANSCHE
PRODUCTEN
Wat te doen? Nederland,
let op uw zaak
(Van onzen Indlsohen Correspondent).
Per luchtpost d.d. 21 Nov
Een van de gewichtigste feiten, waarvoor
Indië in hel bijzonder, maar ook Europa en
de Vereeniede Staten, zelfs Afrika (Abe*
sinië) de laatste jaren zijn gesteld, is wel
de pénétration pacifique van Japon. Het i*
ongelooflijk, hoe snel de laatste jaren liet
land van de rijzende zon zijn invloed in
Indië heeft uitgebreid, langs den vreerl-
zamen weg van den handel wel te ver
staan. De invasie van goedkoope Japansche
producten heeft Indië voor tal van moei
lijkheden gesteld... gelukkig ook voor ver
schillende gemakken!
Om met den mooien kant van deze vor;
ovarinv op handelsgebied te beginnen: b'i
do steeds dalende inkomsten van Indies
bewoners heeft het goedkoope Japanschn
product velen uitkomst gebracht en hen
geholpen zich gemakkelijker aan te passen
aan den slecliteren toestand van hun beurs
Dat dit voor den enkeling geen gering
voordeel is, valt licht te bevroeden. Zoo
hoeft Japan geholpen, do crisisschokkcn op
te vangen, voor menigeen die anders zwaar
getroffen zou zijn. Ook brengt die kolos
sale invoer handelsvertier en invoerrech
ten voor de schatkist.
Maar dan zijn de lichtpunten ook af
geteld. De moeilijkheden gelden in de eerste
plaats de nog zoo schaarsche en over het
algemeen weinig sterke Indische industrie
en voorts den Ëuropecschen importhandel
Al snocdig bereikten de noodkreten van de
nijverheid, die haar debiet zag verkleinen,
het oor der waakzame P.egeering, conhn-
genteeringsmantregelen, den invoer betref
fende. en vi-rzwarirg van imr.nrtrerhl.2n
stelde zij al« verweer op. Tegenover 'Je
importeurs echter was doeltreffende hi:'p
moeilijker. Verzwaring toch van invoer
rechten hiplp hen mede in de pm /ij
waren hoofdzakelijk op zichzelf aange-
w-zer. en vppI Eiiropee^che imnorteurs heb
ben voor zooveel hun dat mrgelijk was de
bakens verzet door met de dalende rrwuk.
mee te gaan. riemocd*- nog een deel vin
de zoo moeilijk tc ontberen winst latende
schieten, om torh maar niet geheel ver
drongen te worden don- de Japanners.
De giens Is daarbij echter snel bereikt e
velen was het onmogel.jk, de concurrent
vol te honden., zoodat zij, 11a de cridssiagon
gezond, zij het gehavend, te boven t" zh'i.
gekoinrn toch tenslotte het veld moesten
mimen. Immers ronrurree-en tegen arti
kelen die tegen zulk een fabelnchtigen dum-
pingsprijs worden te koop geboden Is niet
mogeliik. De eenige hoop was er dan ook
op gericht, dat Japan dit dumpingsystecm
op dpn duur niet voj kon h .uden, want dn
bet laad toch eeus zou moetoa ophouden
met steun te verleenen aan Industrie en
export Hoofdzaak was, de markt te be
houden, zooals bet voor de Japanners
hoofdzaak was, eerst de markt te winnen;
daarna immers konden zij hun prijzen wel
iets verhocgen. hetgeen ook liier en daar
reeds bpgint te gebeuren.
De Europp"sclie importeurs werken in
•pel opz'chton samen met de Chinee*che
tokohouders Zij geven hun crediet en heb
ben hen zoo geheel jn hun macht. De
Japanners echter importeeren echter niet
alleen zelf, doch zetten ook Japanule
toko's op, eerst In de hoofdsteden, latei ook
in de kleinere, zoodat samenwerking van
de EuropcOoChe imjjorleurs met Japanners
uitgesloten was
Men hpeft het denkbeeld geopperd, het
aar.tal importeurs te contingenteeren, en
het de Japunneis vrij we' onmogelijk te
maken, zich als importeurs hier te vestigen
maar het is de vraag, of zulk een maa".-
rege; niet al te diep In de maatschappe
lijke machinerie zou ingrijpen. Bovendien,
de penetratie is al te ver, dan dat zulk en i
me'hode vec| zou boten.
Nu heeft de koloniale Nederlander veel
hart voor zijn land en zijn stam, moer dan
de inoederlandsche inwoners vooi hem ei
Indië' Zooveel hij kan zal hij dus den
Nederlandsehen importeur en de Neder-
landsche industrie heljien door Nederland
srhe artikelen te kooperi. Maar de lieRl*-.
kan niet van éön kant komen. Bovendien
vo'mcn de Europeanen in Indië slechts
non heel klein gedeelte van het afzetge
bied. Men schijnt in Nederland nog altija
te veel te denken, dat Indië en de koloniale
Nederlander het nog Best kunnen betalen.
Prijsverlagingen als van de Fricsche
boter die intuaschcn weer duurder is
geworden! zijn helaas uitzonderingen.
Wanneer men de prijzen in de mail
bladen vergelijkt met wat men hier voor
dezelfde artikelen moet betalen, komt men
tot do slotsom, dat er nog heel wat te
verbeteren valt! Want zelfs al neemt men
een zeer ruime marge voer de vrachten
intusschen ook al aan het verminderen
en winst vnor den importeur, dan
schieten er op menig product van enkele
guldens toch nog we! een paar dubbeltjes
over, waarop men in goede tijden niet
kijkt, maar die in de huidige omstandig
heden juist de belemmering vormen om
het Nederlandse!'? product te knopen. Ge
lukkig begint ook bier de wijsheid het van
de winzucht te winnen. Er zou zelfs in liet
eigen belang van veel naar Indië expor
toerende zaken iets te zeggen zijn vnnr de
stelling, dat zij nu maar eens tegen kost
prijs of desnoods met eenig \erlics, moeten
werken, om de Indische markt niet geheel
aan de Japanners te verliezen. Nu weet ik
wel, dat men rinn al dadelijk komt aan
dragon met het feit. dat de loonstandaar-l
in Nederland zooveel liooger is dan in
Japan, dat de afstand korter is en Japan
dus alles vëór heeft, maar zelfs tegen der
gelijke voordeden valt met energie en
voeden wil. met het annvnnkelijk brengen
van offers desnoods, nog wol wat te bc-
Moe gestadig de Japansche penetratii
baar gang gaat is den laatsten tijd woe-
jenloken uit de poeingen tot oprichting
»-an Japansche drukkerijen hier te lande.
Deze hebben het goede gevolg gehad, dat
de Indische drukkers zich weer hebben
aaneengesloten na perioden van bij elkaar
komen en uit elkaar gaan in geharrewar.
De gruote zaken blijven natuurlijk bij hun
Eu ro peest: li en drukker, die hebben zich
zelfs nooit tot Chinecschc drukkers gewend
omdal deze toch nipt d4t cachet aan het
erk kunnen geven nis de Nederlanders.
Bovendien vormt het taalverschil hier wet
een obstakel, al zijn er bij de Europeesclio
drukkers veel Chineezen in dienst, die
dikwijls, zonder de taai te kennen, van
duidelijke copie heel behoorlijk kunnen
zetten. Maar de Japanners zullen natuur
lijk in de eerste plaats trachten hun eigen
bangsa te bedienen en dan ook langzamer
hand do kleine orders, de inlandsche maat
schappij, en op den duur, bij grootero
technische volmaking, ook de grootere
orders weg te sleepen De drukkerij-plannen
zijn evenwel nog niet verwezenlijkt. Als
een staaltje, hoe sterk de druk is die Japan
uitoefent, zijn zij ecliter nu reeds de ver
melding waard.
Wanneer Japan zich blijft ontwikkelen In
het tempo van den laatsten tijd, zal ecliter
het loon- en levenspeil daar ook stijgen en
ijn product duurder worden Ook de dum
ping kan niet altijd doorgaan. De Euro-
peeschc importeurs behoeven dus niet ta
wanhopen Voor de moesten zal het een
kwestie van uitzingen worden.
Intusschen zal ook Nederland aan Nde
Noordzee goed doen de snelle wisseling en
groei van zaken in de Paeific in het oog
te houden. H.erboven werd alleen gespro
ken over vreedzame indringing, maar ook
de geweldige toeneming en toerusting van
Japans weermacht geeft Ie denken. Voors
hands wordt het wel in evenwicht gehou
den door Rusland en Amerika, maar line
snel verandert de stand van zaken niet.
En Japan móet ruimte hebben voor expan
sie die de natuurlijk gi-oei van het volk
veroorzaakt. Gaat hot niet goedschiks, dan
met geweld. De geschiedenis van Mantsjoe-
rije heefl bewezen, dat het daarvoor niet
terugschrikt. Waakzaamheid zoowel ten
opzichte van de vreedzame doordringing
als de mogelijkheid van verovering met
geweld, blijven voor Nederland en Indië
geboden.
Gemengd Nieuws
DE DROGE NOVEMBER.
Blijkens een vopr'oopi# overzicht van het
weer in November modotro looid door liet
Kon Ned Met. Inst te De Bilt was ge
middelt! over de 5 hoofdstations de oclilnn»'
temperatuur I gr. heneden normaal en in
elk der drie decaden eveneens I graad
beneden normaal. De grootste afwiikingen
kwamen voor op den Fklen en 7«len, rasp
4V? graad heneden en i graden boven nor
maal De gemiddelde maximum tempera
tuur was 2 graden benedon normaal, het
gemiddelde minimum normaal, liet aantal
dagen met een minimum temperatuur
beneden het vriespunt bedroeg te De Bilt
7 tegen 9 normaal.
De neerslag was over het geheele land
beneden normaal In Groningen ongeveer
10 petin Utrecht en Gelderland 45 tot
50 pet in hot overige deel 15 lot 35 pet. Te
De Bdl werden 51 uren zonnesrhijn waar
genomen legen 00 normaal. Op een vrij
groot aantal dagen kwam mist voor.
Kunst en Letteren.
Cyrano de Bergerac is bekend als de
figuur die oj. liet eind van de vorige
eeuw RUuiond Rostand inspireerde tot een
inoneelgcdiriit van die naam. Uit dien
hooide zul hij bij velen wel bekend zijn.
Evenwej is Cyrano de Bergerac niet
alleen een in liet drama voorkomende
figuur, i.ij is ook een werkelijk bestaande
peisoonhjkheid geweest. Hij is zelfs een
der vooriuopers geweest in de geschiedenis
der letterkunde van het onsterfelijke werk
van Jonathan Swift, Gulliver's Reizen,
waarvan vooral de eerste twee, die naar
Lilliput, het land der dwergen, en die naar
Rrouuiguag, liet land der reuzen, nog alge
meen? veruiuaidheid genieten.
S.vift schreef in het begin dor achttiende
eouw. en Guano de Bergerac omstreeks liet
midden der zeventiende. Het is echter bij
liet lezen zonder meer duidelijk dat er
verwantscliap bestuut tusschcu deze beide
De Fransche schrijver heeft ons nagelaton
een werk dat een rcjs nesclinift naar d»
uraan, het is thans bij de Weteldbiblitr
theek uitgegeven ouder de titel: „Een
Maunrois, 01 opstijging tot en bereizing van
de maan" („Voyage vers Ja lune") samen
vattende vertaling en bewerking door Mr
li. P. L. W i e s i 11 g Er wordt in be
schreven hoe iemand op de maan terecht
komt, waar hij voor een minderwaardige
diersoort wordt geuoudtn, omdat Inj zi'-li
slechts op twee ledematen voortbeweegt
inplaats van op vier, zooals de maanbe
woners. Als hu eindelijk tuin taal machtig
is goworden en verkleurt dat hij van de
Maan (want onze Aarde wordt daar voor
de Maan gehouden) komt. ontstaan er
groots moeilijkheden, waarin vooral de
theologen zich sterk roeren. Het zou slecht
met hem zijn afgeloopen als hij tenslotte
niet door de stad geleid was en overal
luidkeels had uilgeroopen dat hij zijn dwa
lingen afzwoer.
Men ziet dus dat er in het werk, evenals
in dat van Swiit. een geweldig stuk satire
zit, al wordt in het voorwoord alleen ge
sproken van ironie. Erkend moet echter
worden dat de satire niet van de bijtende
en bittere, ja afschuwwekkende soort is
van Svvilt. In de eerste twee reizen-
van Gulliver gaat liet neg? wel, maar In de
derde is het ai erg, en de vierde, de reis
naar liet bind der denkende paarden, de
Hnuylinhnms. is gewoonweg ongenietbaar
Swift hield er in zijn mensclienliaat van
om liet physiek afkeerwekkende naur
voren Lp brengen.
Maar toch is Swift veel giooter, uit
literair oogpunt beschouwd, dan do Bor
gerac. Hij brengt z'n lezers zonder dat zij
er zeil erg in hebben, van het werkelijk-
bestaande over naar het niet-werkclijk-
bestaunde. Vëór men het zelf weet is men
in Lilliput en accepteert op bet moment de
on reielc verhoudingen. Dut is woikelijke
„kunst". Zoo is het ook in zijn derde on
vierde boek. Maar vooral in 't laatste word.'
men aan het onwerkelijke herinnerd dooi
de manier van optreden van de „denkende
paarden" en vun de Yahoos, de mensch-
diereu.
Hfcr naderen de Fransche en de Engel-
sclie nu'ciir elkaar. De Bergerac is direct
ongele,ofbnar, omdat geen rnensch zelfs do
fictie van bet opstijgen naar de maan door
middel van met dauw gevuld® Hesschen
kan nanvaniden. In dit gezicht staat de
Bergerac ook ver ten achter bij Thomas
More, die in Utopia op- dezelfde wijze te
werk gaat als Swift, cn zijn lezers zonder
moeite in het onw erk olijke overbrengt. Met
onwerkelijke is bij More en Swift werke
lijkheid geworden, maar bij de Bergerac
blijft het tastbaar Onwerkelijk.
NioHemir, laat de „samenvatting" van
Mr. Wiessing zich goed lezen, het is ook
nu nog onderhoudende lectuur. Het boek is
met houtsneden verlucht door D. van
Luyn. Opgenomen is verder een voorrede
van de Bergerac'» vriend Lobret. In een
koit voorwoord van de vertaler wordt ge
zegd, dat dit een „omtrok" bevat van
Cyrano's leven Ons kwam dit woord wat
vreemd voor, het lijkt een letterlijke ver
taling van het Engelsche „outline".
KORTE LEVENSBERICHTEN
ANNIE SALOMONS
Annie Salomons werd geboren te Botter
dam in 1885. Zij studeerde Nederlandsche
letteren in Leiden cn Utrecht on gaf vele
lex ngen" en cur-
nissen voor Volks
universiteiten. In
1924 trad dc
schrijfster in het
huwelijk met Mr.
H. van Wagen in-
gen. verbleef toen
enkele jaren in
Iiiriid en wonnt
thans in Den
Haag, waar haar
man rechter is.
In 1905 ver
scheen haar eer-
L. 1ÈÊ ste bundel Ver-
J\ zon (C A. J. van
D shock. Bussum)
Vervolgens bij donzelfden uitgever „Een
Meisje Studente" en In 1910 „Verzen" II
Eén van de meest bekende werken van
Annie Salomons Is zeker het boek, dat in
1014 bij de Wereldbibliotheek het licht zag
onder de schudna m Ada Gerlo „Herinne
ringen van een onafhankelijke Vrouw".
Haar verdere werken zijn:
„Langs het geluk" (1914^- „Nieuwe Verzen
(1917); „Daadlooze droomen" (1919); „De
oude schuld" (1922); „Over mooie boeken"
(1920); „Lioderen van droom en derven"
(1926); Vermeerderde uitgave van „Lang«
het geluk" (1927); „Ballingen" (1927); „Ver
halen uit het verre Oosten" (1930); „Vun
vrijen tot schreieu" (1931); „Het huis in de
hitte" (1933).
De Nederiandsrhe vertaling van Erich
Maria Bctnarque's „lm Westen nichts ncues"
werd door schrijfster verzorgd. Bij l'aul
Brand zal in 1933 ftog verschijnen „Een
meisje en een jongo je".
Met E. C. Knappert .ed geert Annie Salo
mons het voortreffelijke tijdschrift der We
reldbibliotheek „Leven en Werken", dat pas
orgaan geworden is der Nederlandsdie Volks
universiteiten.
Van de artikelen ovpr deze schrijfster
haar werk cn beteekenis voor onze l.tero
tuur vernielden wij die -an:
Top Naeff in „De Vromv en haar Huls"
Juii 1922; Johanna Kuiper in „De werken
de Vrouw" 10 October 1930; H. G. Ganne-
gieter in „Mork's Magazijn" November 192L
l„,F- R- van den Eeckhout gaf bij „De
IWnelburgh", Blaricum een boekje over haar
uit in de serie „Gesprekken met Kunste
naars
Annie Salomons is van Roomsche a'-
komst. Iu sommige gedeelten van haar
werk is daarvan nog iets te bemerken. Wij
denken bijv. aan die ontroerende 12e schets
uit „Verhalen uit het Verre Oosten", waarin
de arbeid en het lijden geteekend wordt van
de liefdezusters onder de melaatschen, aan
een gedicht als:
„Uit den blinkenden nacht van verbijsterde
zoude
Trek, God, me In Uw seheemr'ng van
schaamte en berouw".
Pater Padberg, klagend dat Annie Salo
mons' talont „voor de goede zaak verloren"
zou zijn, erkende, dat „deze dichteres bij de
gratie Gods een talent van hooge waarde
toevertrouwd" was (Studiën, deel XCV).
Zie voorts Frans Bastiannse ln .Neder
landsche Letterkunde" deel IV.
Rechtzaken.
OPZETTELIJKE ONGEHOORZAAMHEID
.«JjuUant-oudei officier De B. v«n het 10e reg
nfaiiUilo. die door den krUgsruud tc 'a-Her-
ogenboach. tor *ake v*n opxettelöke onge-
luorzaumheld cn volharding duailn. nadat hem
ip net atraibaie van aön daad was gewasvn.
a veroordeeld tot 14 dagen voorwaardelijke
-sat, af met L' Jaar proeftöd
>eg. Het Hof
DIENSTWEIGERING.
De CO-JaiIge P. K„ gewoon dienstplichtig
oldant van het 5e reg. Infanterie te Amera-
ooi t. wonando te Utrecht, la door den krüga-
nad. ter take vun opzettelijke dienstweigering
den militairen dienst,
g.n. principieels gronden dier
K.. die 01
•welgerd I H
he£ Hoog Militair Gerechtshof.
t-flscaal meende dat de gronden
De adv.
marop het vonnis berustte. Juist
Toec derhalve bevestiging daarvan.
De ..Idealen" v»n K. bleken eensdeela faa*
NIJMEGEN
VEERTIG-JARIG JUBILEUM
Op Donderdag 7 December a*. zal het
veertig Jaar geleden, dat de lieer V. de V o s,
wonende Kwartel-
straat 21 te Nij
megen, in dienst
trad hij wijlen
den heer A. A.
Anrscn te Oud-
Beljorlnnd
Toen in 1912 de
znnk van Oud-
Reijerland nuar
Mook hij Nijme-
men werd overge
bracht mankte de
a». jubilaris deze
verhuizing men na
is sindsdien werk
zaam bij de N.V.
Kapok fabrieken v
Anrson en Van
Gelder.
't Zal den h»er
op dezen herdenkingsdaa zeker niet
aan bewijzen van belangstelling ontbreken.
