MAANDAG 4 DECEMBER 1933
CHR. GEREF. OUDERLINGEN
EN DIAKENEN
..DE AMBTSDRAGER EN HET
KERKELIJK BESEF"
„DE DIAKONIE IN CRISISTIJD"
In het altijd gastvrije Utrecht werd weder
om de jaarlijksche conferentie van Ouiler-
1 ngen en Diakenen der Chr. Gerei. Kerk
gehouden.
Te ca. half 11 onent de voorzitter, OudP-l.
J. Beste hreurtje, van Rotterdam, deze
conferentie met het laten zingen van Ps. 133
vs. 1 en 4, en het lezen van 2 Corinthe U,
waarna hij in gebed voorgaat. Na een kort
openingswoord van den voorzitter, en afdoe
ning van diverse huishoudelijke zaken,
wordt het woord gegeven aan Ouderling
G. Rijk sen te Zeist, voor zijn onderwerp:
„De ambtsdrager en het
kerkelijk besef".
Referent teekent in zijn inleidend woord
het kerkelijk besef in zijn tweezijdige open
baring, n.l. in het teeken van afval en >p-
leving van het godsdienstig leven, om daar.i-
na stil te stan bij een Irietal vragen. Bij de
uitwerking van de eerste vraag „Wat is
kerkelijk besef" is van groot belang, dat
wij de zichtbare en onzichtbare Kerk zi«n
in verband met elkaar, met als middelpunt
de Christus. Op den Pinksterdag zien wij de
eerste openbaring van de zichtbare Kerk met
als gevolg de instelling van de ambten,
Leeraar, Ouderling en Diaken, gefundeerd
in (Ie 3 ambten van Christus. Diep kerkelijk
besef ziet band tusschen de zichtbare en on
zichtbare Kerk, omdat ht :s een „geioois-
besef" in de Kerk als organisme, gebouwd op
het fundament der Apostelen en Profeten.
In de gemeenschap der heiligen ervaart dit
„gelooiebesef", naar luid \an ariiKel zo ou
zer Geloofsbelijdenis een tweeërlei verhand
jn de verbinding met Christus als het Hoofd,
en in die met de geloovigen als ledematen.
Kerkelijk besef is ook een gevoel, primitief
in openbaring, doch wel te onderscheiden
van kerkelijk „begrip", duar dit laatste ze
telt in het verstand, terwijl h ;t eerste duidt
op een innerlijke openbaring. I.oewel «lo
pluriformiteit der Kerk erkennend, sluit
deze de eenheid der geloovigen niet uit
Overgaand tot zijn 2e vraag: „Welké zijn
de oorzaken van verzwakking van het ker
kelijk bn-ef" wijst referent im eo i - m»
„subjectivisme", zich o.a. openbarend in het
„mysticisme"! Gevolgen hiervan zijn, ontbin
ding der kerk, leervrijheid, valsche lijdelijk
heid en sectarisme. Eenige tinten van liet
subjectivisme zijn: intellectueel-, .neer ge
moedelijk- en meer ethisch subjectivisme.
Ten tweede: „het Individualisme", met als
•verschijnselen evolutie, criticisme en sepa
ratisme. Dit individualisme ziet veen O i
nische eenheid in de „Kerk", doch beweert,
dat God eerst n>et de enkeling m ie i e
treedt, waaruit de conclusie wordt getrok
ken. dat de Kerk er was vóór de geloovigen.
Als derde oorzaak noemt referent de ver
wording der Kerk.
Bij de beantwoording van de derde vraag:
„Welke midde en aen tp wenden toi \e r
king van het kerkelijk besef' moeten wij het
kerkelijk „begrip" beslist ondergeschikt la
ten aan het ware kerkelijk „besef'. De his
torie der Kerk is éen van de middelen, om
het kerkelijk besa. te \ersterken. daa i>ij
vooral den nadruk leggend op het feit, dat
de afscheiding van 1834 een „werk des Hcc-
ren" is geweest, voortkomend uit gehoor
zaamheid aan God. Vervolgens een strong
nauwgezet kerkelijk leven, het positief on
nagaticf bestrijden van het subjectivisme,
o.a. door Gods Woord tp stellen als n m
voor leer en leven. In de beschouwing hier
van het gevaar van „overslaan" tot eenzij
dig objectivisme te vermijden. Objectivisme
en subjectivisme moeten heide, elementair
zijn in de prediking der Woords. Tenslotte
door bestrijding van het „individualisme"
in het wijzen op de Kerk des Heeren als een
organische ppnhrid op grond van Gods
Wootd on hc< Avondmaallormnlier. Geeste
loosheid in de Kerk moet niet ir het ont
kennen daarvan, doch door aansporing lot
verootmoediging des gebeds bestreden wor
den.
Na de pauze wordt van de gelegenheid tot
vragen stellen een druk gebruik gemaakt.
Daarna is aan de orde een referaat van
Diaken J. de Haan te Utrecht, getiteld:
„De Diaconie in crisistijd"
waarhij referent stilstaat bij de vragen:
„Wat is en doet de Diaconie" en „Wat is en
doet. de crisistijd". De lastbrief der Diaconie
houdt, op grond van Handelingen 6 in, de
zorg voor de stoffelijke nooden der Gemeente
voor weduwen en weezen en hulpbehoeven
den, waarin duidelijk naar voren komt:
le. wie hulp ontvangt, 2e. met welke mid
delen, 3e. door wie toegepast. Deze onder
scheiden punt worden door referent op prac-
tische wiize nader toegelicht In 'ün iv.ee Ie
vraag „Wat is en doet de crisistijd" laat re
ferent helder het licht vallen op de onjuiste
benaming „crisis". Crisis is een hoogte- of
diepte-, dus keerpunt in een proces. Nie
mand kan bepalen, dat dit keerpunt in de
zen tijd be-eikt is. Als cph der on - mi
de heerschende economische ontreddering
noemt referent de „rationa1 isatie". Deze is
echter geen keerpunt. Ontegenzeggelijk zijn
de moeilijkheden voor de Diaconie als ge
volg hiervan veel meer. Echter kunnen wij
een gezonde werklooze niet op gelijke lijn
stellen met een „arme". De eerste heeft zijn
werkkapitaal in zijn door God geschonken
middelen tot arbeiden, nl. zijn hoofd en hun-
den, welke middelen do laatste niet meer
kan toepassen. Mede on grom' van .."troi-ri
sche onmogelijkheid" kan de Diaconie, vol
gens referent, geen werk maken van „werk-
loozenstcun". Ook zou deze tensslotte ten
goede komen van den Sthat. Wel wordt ge
wezen op middelen tot ondersteuning van de
werkloozen in natura, o.a. het verzamelen
op en het uitdeden vanuit een centraal punt
van kleeren en andere ondersteuning in
natura. Na opwekking tot het inriepen van
het I.irht des Heiligen Geestes ovc den zon
moeilijken diaconalen arbeid, eiu.ligt refe
rent zijn inleiding, waarna aog geruimen
tijd van gedachten wordt gewisseld.
De conferentie wordt op de gebruikelijko
wijze gesloten.
GEREF. KERKEN
Aangenomen: Naar Bergenthelm. cand. G.
Morsink te W.erden (O.).
Bedankt: Voor Gorinchem. J. C. Kuiper te
Oost- en West-Souburg.
CHR. GEREF. KERK
Beroepen: Te Arnhem, L. S den Boer te
Leerdam.
KERK EN STAAT
De Duitsche Rijksbisschop heeft een nieuw
Kerkm nisterie benoemd, bestaande uit Bauerer
(Luth. Kerken). Prof Bayer-Greifswald (Unie-
kerken) en Dr. Otto Weber (Geref. Kerken).
Officieel wordt uit Berlijn medegedeeld, dat
in de Duitsch-Evangelische kerk thans onderhan
delingen worden gevoerd, welke ten doel hebben
den qeheelen toestand op kerkelijk gebied op te
Rijkskanselier Hitier heeft nadrukkelijk beslist,
dat aangez'en het een zuiver kerkelijke aange
legenheid betreft van buitenaf niet mag worden
inpeorepen in dezen strijd
De Rijksminister van Binnenlandsche Zaken
heeft derhalve de regeeringen der landen verzocht
de onder hen geplaatste inslanües onverwijld over
eenkomst ge istructies te geven.
Schoolnieuws.
Prof. Dr. A. KLUYVER
Heden viert Prof. Dr. A. Kluyver, oud-hoog
leeraar ;n de Ned. Taal aan de Rijksuniversiteit
te Groningen (1911—'29) zijn 75s.en verjaardag.
Prof. Kluyver. geboren in de Zaanstreek, .stu
deerde te Leiden en Bonn. promoveerde m 1884
..cum laude" op „Proeve eener critiek op het
Woordenboek van Kiliaan". werkte (1887'87)
aan het Woordenboek der Ned. Taal. werd in
1887 hiervan mede-redacteur. Tijdens zijn hoog
leraarschap had hij taaldeskundige aandeel in
de ui:gave der „Biblia van Dr. A. Kuyper. met
medewerking van Dr. H. Bavinck en Dr. F. L.
Ruigers. Hij werd in 1922 voorzitter der Rijks
commissie van Bijstand voor het Woordenboek
der Ned. Taal. Ook maakte hij van verschillende
Staatscommissies voor de Spelling deel uit.
Dr. H. C. DIFFEREE
De bekende Vondelkenner Dr .H. C. Differee
zal met .ngeng van I Januari 1934 ontslag vragen
als conservator aan de Bibliotheek der Cicm. Uni
versiteit van Amsierdam en als conservator van
het Vondelmuseum.
VRIJE UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM
Door middel van Ds. C. A. van Nood. pred.
der Geref. Kerk te Vorden. kwam onder letters B.
te W. een gift van duizend gulden voor de Vrtje
Universiteit in.
THEOLOGISCHE SCHOOL TE KAMPEN
Naar we uit zeer goede bron vernamen, zal de
overdracht, van het Rectoraat door Prof. D r. A.
G. Honig aan Prof. Dr. J. Ridderbos, het
afscheid van prof. Dr. A. G. Honig, en de instal
latie van de nieuwbenoemde hoogleeraren P r f.
Dr. K. Schilder en Prof. Mr. G. M. den
Hartogh plaats hebben D.V. Woensdag 17
Januari a.s. des voormiddags in de Burgwaikerk.
In de namiddag zullen de nieuwben lemde hoog
leeraren Prof. Dr. K. Schilder en Prof. Mr. G. H.
den Hartogh hun inaugureele oraties houden in
bovengenoemd kerkgebouw.
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN
Amsterdam (Mr. j. Terpstra-S:hool), mej.
H. te Winkel, aldaar. Als kw. met akte.
Groningen (Geref. MU.L.O.-School. Kra-
neweg 13), C. de Vries, aldaar. Voor tijdelijk.
VERA TE GRONINGEN
Voor de Geref. Studentenvereenig-.ng V.E.R.A.
(afd. Groningen der S.SR.) hield Dr. J. C.
Roose. aldaar. Vrijdagavond jJ. een lezing over
„Sexualiteit en Karakter".
We moeten, aldus spreker, onze gevoelens niet
doodzwijgen," niet verdringen, maar eerlijk onder
oogen zien; de opvatting dat tegenover „verdrin
gen" zou staan ..uitleven" is onjuist: de tegenstel
ling ligt in „erkennen met open oogenBij het
bespreken van deze dingen moeten we bedt en
dat we Heilig Land betreden, en daarom pas. het
niet er spottend of cynisch over te spreken.
Spreker gaat dan uit van bet wezen der sexuali
teit. Terecht heeft Freud erop gewezen da: ze niet
slechts een bepaalde periode, maar t,ri>eel het men-
schenleven omvat. Wanneer we hierin dieper door
dringen dan komen we uit boven d-i eenzijdig
sexueele opvattingen van Freud.
De sexual teit is niet alleen ruim. ze is ook
diep: ze raakt niet alleen het ttrrein van de biolo
gie maar ook dat van de ethiek en vele andere.
Door het Christendom wordt de sexualiteit niet
verdrongen, maar door een eenzijdig uitleven ver
dringt men de norm die op dit gebied gegeven is:
gevolg is dan de neurose.
De vorige eeuw scheidde men de mensch in
lichaam en ziel, thans zien we weer de eenheid.
De liefde gaat uit naar een geheel, niet naar een
bepaald deel (b.v. het sext ele) van een persoon.
Terecht noemt Künkel de liefde een pola re span
ning: daardoor is een driehoekshuwelijk of een
proefhuwelijk niet mogelijk, want dit verscncurt
de persoonlijkheid.
Toch kan tusschen twee menschen door de zonde
een harmonisch geheel nooit volkomen ber-*.kt
worden, maar naarmate hei karakter groeit wordt
deze eenheid meer benaderd. Moeilijkheden zul en
zich ook op sexueel gebied blijven voordoen: wie
een nieuwe verhouding heeft gevonden tot GoJ is
niet van de moeilijkheden verlost, maar hij beeft
de uitweg gevonden, waar deze op sexueel gec-.ed
liggen is de oplossing deze. dat we ons kara.;.cr
versterken door ons op te rich;en aan Den Sterke.
VRIENDEN VAN CHR. ONDERWIJS,
BLIJFT WAAKZAAM I
Ds. C. A. V r e u g il n h i 1, van Oud-Vosse
meer schrijft ons: Hoe noodig bovenstaande
opwekking is met liet oog op de vijandige
mentaliteit van velen onzer tegenstanders,
moge uit het volgende blijken;
Te Middelharnis zoo lazen wij in „Eilan
den-Nieuws", Chr. Weekblad op Geref. grond
slag voor de Zuid-Holl. en Zeeuwsrhe eilan
den, van 29 Nov. j.I. is op Vrijdag 24 No
vember j.l. door „Volksonderwijs" een groote
openbare propagandavergadering gehouden.
Gelijk gewoonlijik stond ook deze propagan
davergadering voor de Openbare School in
het teeken van felle en onwaardige agitatie
tegen onze school met den Bijbel, en werden
wii weer bestookt met een groot aan'nl
staaltjes van lengpnac! t'ge volksvoo: 1 chting
Dat begon al in de openingsrede van dun
voorzitter, hoofd der Openbare School te
Sommelsdijk. Deze rede werd aangevangen
met een fe'len aanval op de brochure van
ondergeteekende: „Waarom Chr. Onderwijs?"
F.erst trok Spr. van leer tegen mijn uit
spraak in genoemde brochure, dat de open
bare schooi godsd'enstloos is en daarom
voor het jeugdige kindergemoed als een
woestijn is. dor en mat. -Volgens hem is dp
openha e school niet godsdienstloos, wat hij
trachtte te bewijzen met een gedicht uit
een schoolboekje, dat begint: „Zacht drijft
er de hark op de donkere zee" en eindigt:
„De liefde van God, die regeeit!" Dat de
Openbare School godsdienstloos moet zijn.
omdat zij niemand mug kwetsen n zijn go-
voelcns, zeide de Spr. evenwel niet! Vervol
gens. na de draak te hebben gestoken met
mijn waarschuwing aan Christen ouders om
hun kinderen niet door hun een godsdienst-
looze opvoeding te geven, hulpeloos te laten
ronddolen in donkerheid en duisternis, met
het sombere uitzicht op een eeuw'gcn dood,
viel de Spr. mijn uitspiaak aan, dat de Chr.
Schoo' te doen wil l ebben met „kinderen, die
den Heere toobchoo~en". „Die zin spookte
hem door het hoofd".
Hij noemde verschillende gevallen, waar
om de kinderen naar de Chr. School gaan:
le het gebouw is zoo mooi; 2e om de afstand:
3t omdat er wat aan te verdienen valt; te
omdat een bepaald onderwijzer niet met een
De Bodhisattva Jizö. een z.g goddelijk wezen,
dal in rang d reet achler Boeddha slaat.
Behalve het Boeddhisme hoeH men ir Japan
nog het Shintoïsme. dat zoo'n groote invloed
u toetent op de mentaliteit van den Japanner
De geest van het Sh ntoTsme is kinderlijke lietde
en gehoorzaamheid tot den dood, thans gewor
den tot vaderlandsliefde. Begrijpt men dit goed,
dan krijgt men ook een ander inzicht in de ware
doodsverachting van den Japanner, als het gaat
om de strijd voor zijn land.
Het prachtio geïllustreerde a'bum „Japan" van
de firma Dobbelman Nijmegen, geschreven
door Mr. H. K. Westendorp, vertelt U heel
veel interessante bijzonderheden over den
Japanner en zijn godsdienst, zeden en ge
woonten Een buitengewoon begeerenswaardig
bezi is dit boekt Koop het voor F 1.— en
spaar de p aaties, die U bij de zeep krijgt,
bij Coco-'oso, Lentebloemen, Lygia, Perla,
Karnemrikszeep, Anker Waschzeep etc. U is
natuurlijk vast gebruiker, want U weet:
OP GOEDE ZEEP STAAT
D^BBELM^N
bepaald kind kan opschieten; 5e omdat er
een vriendje op de Chr. School ging; Ge om
dat ouders -mdooidacht hun handteekening
hadder. gezet.
Verder wees hij o-> het volgende: le in het
hoofd best nu - van de S. D. A. P. hebben G
van de 9 een hijz. sc.ioo' doorloopen; 2e. van
de Vrijdenkersvereeniging „De Dageraad"
zijn 7 bestuursleden leerling van de Chr.
School geweest; 3e vlarinns van der Lubbe.
de bekende nrandstn hter .heefi ook op een
Chr. school gegaan.
Smaiend vroeg hij, of dat allen kinderen
zijn, die den Heere toebehooren. Alsof al
len, die de Openb. School hehlien bezocht, vol
zijn van „Christe'ijke en maatschappelijke
deugden" cn allen „goede staatsburgers"
zijn. wat hPt ideaal van de openh. srhool.is!
Verder wist hij te vertellen, dat onlangs tp
Middelharnis de lijst der hnndteckeningcn
voor een te stichten Christelijke School- 3r
ze'fs een bevatte van iemand, dip reeds in
1924 gestorven was, en liet hoofd van de
Christe'ijke School te Sommelsdijk gezegd
zou hebben, dt men on „l'stigp" manier de
menschen moest vangen, terwii hij ten slotte
beweerde dat de Openbare School bevat de
gouden kern van de Chr. waarheid, die ha-
sis is uniek -n die basis is de Chr. gods
dienst.
Na deze rede werd een tonnee'stuk opge
voerd. getite'd „Het hetere". Dit tooneelstuk
was een aaneenschakeling van lastediike
verdachtmakingen en liederlijke aardighe
den ten nadeeie van de vrienden van Chr.
Onderwijs. Een arm'astige vrouw b.v. ver
schijnt ten tooncple. die alleen meer onder
steuning krimt, als zij haar handteekening
zet voor de Chr. Srhool Een snrinlicf komt
binnenvallen .die alleen 100 gulden ter leen
ontvangt, als hij ziin kind°'vn naar de Chr
School zendt. Twist ontstaat tus<=chen de
broeders, of de on te rirhten schoo' al of
niet er een met de s'ang en met de ezelin vnn
Rileam moet ziin. 7,ii waarschuwen iemand,
die van hun school afkecrig is. voor hel en
verdoemenis, waaron hij antwoordt: „Als
jullie in den hemel komen, wil ik er niet
ziin. huichelaars".
Fn ten slotte, na dit tooneelstuk vol van
liederliike aardigheden troodt on de bekende
na'staander en prnnprranlrit Ds. C. West
miisse. Als zoo dikwiils hpweerde hij we
derom. dat (1e no itiek het karakter van Mi
nists'- Marohanf hedorven heeft Verder zei-
de hii o.a.. dat do -.eert on de Chr School
vprnpsf is en niet de geest van Christus is.
Ook deed hii de verb'uffende ui'isnraak. dat
in de buurt van 's-Herfogpnbosrh de aan
deelhouders van uen st'eron tok vereen iginc
een srhool hebben operoricM Fn na de ge
hruikplijkc valsche beschuldiging, dat dp
Christenen zoo vppI klpine dure srhooltjes
hebben en na de Chr. School onbekwaam te
hebben genoemd om dpn hnroinnroohen
menceh te vormen, eindigde hii z'in luid toe
eeiuichte rede met de nrofetie: „P" eetrante
Onenhare School gaat een glorieuze toekomst
tegemoet!"
7/ebier een staalt'" van valsche volks-
voorlicht n" inT<>,fe Chr Onderwijs, waaruit
zeer duidelijk hliikt welk een vijandige men
taliteit velen onzer tegenstanders nog altijd
vpnvu't ondanks de ••acificatie.
Fn daarom vrienden van Chr. onderwijs,
hl" ft waakzaam!
Onz; teeennnrtij is pnraaf en act'ef ge
nop? laat hef dan ook hii ons aan de
nondim» activiteit nht ontbroken! F.n laten
wij toch hpwaren. met onwankelbare trouw
en met een nvergeepven hart, het goede
pand, ons toebetrouwd
CNZE REKENMEESTER
Voor ieder, die er van wil kennis nemen,
staat in het laatstverschenen riiksverslag
over den staat van bet onderwijs (Het Onder
wiis in 1930, pag. 3G4) te lPzen. dat de alge-
meene indruk der insprcteurs over hrl vak
fe rekenen is: „nie' voldoende". Denk eens
aan: de resultaten van een ónzer hoofd
vakken on de lagere school door de berie
kenuTs dezror instellingen als „onvoldoen
de" bet told. Dat kon toeh zoo niet blijven.
Fr moest veranderi-m komen. Maar hoe?
Goede raad is altiid duur geweest en zal
het wol bliivcn ook Derhalve vlo te het
niet zoo best met de verbetering der reken
prestaties onzer lagere scholieren.
Tot op eens een nieuwe profeet in het
leger der rekenverbeteraar:» opstond. De le
zer kent hfni al: het was de lieer Klaas de
Vr es. Deze on'wikkelde plotseling een
g'oednieuwe rekentheorie, waar \riend en
vijand verstomd van stond.
„Ik wil wel ge.ooven", zoo zeidc hij, „dat
het mi t het rekenen op de lagere school
niets gedaan is. Wat is dat ook voor een
methode, d e jullie daar volgen? Hoe wil je
daarvoor van die arme schapen belangstel
ling verwachten? Jullie dore. rt je vak veel
te droog. Techniek is 't, anders niet, wat
jullie prediken. Zóó en zóó moet liet en an
ders kan liet nut, dat is jullie theorie. Och
anno, wat snappen jullie de psyche van den
leerling der lagere school toch nog slecht.
Weten jullie dan niet, dal eentonigheid de
ondergang van alle onderwijs is? Afwisse
ling moet je aan die kinderen geven en dan
leer n z.e he' wel."
Zoo en nog vee! meer sprak Klaas de Vrips
en hij liet het niet hij woorden, hij kwam
met voorbeelden, alle torge!icht volgens
zijn nieuwro vak: „rekenen met verrassin
gen".
Üai was pas een vak techniek: hijzaak
de uitkomst steeds: een verrassing.
Nu wilde het geval, dat er in de periode
dal 's heeren de Vries nieuwe Ie' rvak be
gon uit te hotten als een wilg in het voor
jaar, een oneenigbeio bestond tusschen d-*
voorstanders van liet openbaar en van bet
b'jzonder onderwijs over de vraag bij welk
van bfide richtingen toch wel de meeste
kleine scholen gevonden werden. Het kwam
de voors'anders van het openbaar onderwijs
goed van pas, dat de heer Dp Vries juist een
nieuwe rekenmethode had uitgevonden Op
hun verzoek paste hij zijn geesteskind toe
op de getallen, welke over liet geschilpunt
licht verspreidden. En het resultaat was,
juist zooals hij voorspeld hail: oen verras
sing. Niet hij het openbaar onderwijs zoo
als volgons de ouderwi tsche rekenmethode
werd vastgesteld waren de meeste kleine
scholen, doch hij het bijzonder onderwijs.
„Zie je", sprak Klaas do Vries, „dat is nu
het voordeel van mijn methode. Ik werk met
dezelfde getallen als jullie, maar bij mij
weet je nooit wat er uitkomt, 't is altijd een
verrassing."
Toch was de goe-gemepnte maar niet voet
stoots overtuigd van de deugdelijkheid \an
dit nieuwe systeem. Er kwamen betweters,
o.a Mr. van Znnt'ri, die durfde te beweren,
da' de liper de Vries te weinig met de teelt
niek had gewerkt, dat er zelfs ergens een
verschil van 100 scholen wns.
Doch de heer De Vries trok zich daar
niets van aan „Mijn systeem blijft onge
schokt", zeide hij. „wat maal ik om 100 sctio
len; om het systpem gaat het. Fantasie, ver
beeldingskracht hrb je noodig, dan kun je
(Ip techniek desnoods missen.'
Toch was de strijd in zekeren zin onhe-
slist gebleven. De aanhangers der openbare
school bleven de nieuwe reken-methode
trouw, de voorstanders der bijzondere school
hielden zich maar liever bij het oude.
Er is thans weer een nieuwe proeve van
dp boven omschreven rekenmethode ver
schenen. De lezer weet, dat dezer dagen de
laats'-hckende cijfers betreffende de school
grootte gepubliceerd werden (zie ons blad
van 6 November). In „Volksonderwijs"
het blad van den heer De Vries van 21
Nov. vinden wij een rekensom over deze
nieuwe cij ers, volgens het systeem van den
heer De Vries uitgelegd. Na eerst de aan
tallen openbare cn bijzondere scholen tot
100 leerlingen (van 120, 21—40 enz.) naast
elkaar geze' te hebben, beperkt de schrijver
zich uitsluitend tot de scholen met een
leerlingental tusschen tl en 120. vergelijkt
dan nog eens 41—60. Tl—80 enz.) de aantal
len openbare en bijzonil- re scholen, en ont
dekt dan eensklaps, dat er meer bijzon
dere dan openbare scholen van laatstge
no me grootte-groep (41 120 l.l.)zijn.
„Waar blijft nu de zooveel opgeld doende
bnwering, dat er zooveel meer kleine open
hare scholen zijn dan bijzondere? Cijfers
zijn toch maar cijfers", zoo besluit de schrij
ver triomfantelijk.
Inderdaad, 't is verbluffend eenvoudig
Technisch volmaakt in orde en tocheen
uitkomst, die niemand kon vermoeden. Men
verlegt eenvoudig de grens een paar stre
pen en klaar is Kees. Welke schoone pers
pectieven opent deze methode. Het bctcekent
gewoonweg een omwenteling op rekenge-
bied.
Een eenvoudig voorbeeld moge dit illu-
streeren.
Rekensom: Piet heeft 1000 centen en
2 guldens Jan heeft 100 centen en 5 guldens
Vraag: Wie is 't rijkst?
Oplossing I (oude methode)Piet heeft
12, Jan G. Prol is dus 't rijkst.
Oplossing II met analyse (nieuwe
methode): We verleggen de grens een wei
nig en letten niet op de c e n t e n. Wat is 'n
cent? 'n Cent heeft geen waarde, die speelt
geen rol hij waarde bepaling.
Wij loten u tsliii'end op de guldens.
Piet heeft er 2, Jan echter 5. Jan is dus 't
rijkstl
Tableau! Wie het vatte kan, die vatte het-
Rekenen is moeilijk, zeer moeilijk, we vve'en
liet, maar hier kunnen we toch n et hij. Die
verwaarloosde centen zitten ons dwars.
Jadie centen! En dandat reke
nen!
Enfin, we kunnen nu gerust zijn. Hol
lands jeugd gaat een bloeiende reken-toe
kemst tegemoet.
EEN WONDERKIND.
Uit Moscou seint Reuter het volgende:
Een commissie van leeraren heeft een 9-
jarigfn knaap, zoon van een leeraar, geëxa
mineerd, die een buitengewoon groote ken
nis van wiskunde bezit. Volkomen rustig be
antwoordde het kind nauwkeurig verschil
lende gecompliceerde mathematische vra
gen en loste het de moeilijkste opgaven op.
Naar zijn moeder meedceUle kon deze jon
gen, Kolja Dirnitrijow gehoeten, reeds op 4-
jarigen leeftijd vloeiend lezen. Hij heeft
thans reeds Gosrnl. Tolstoi. Turgcnuw en
Dickens met goed begrip gelezen. Naar de
mceninL' van Prof Snlkind zijn hij Kolja
de mathematische functie», het ste-ksi nni
wikkeld. Toch is hij geen mechanische re-
kenkunstenaar. Zijn geheugen is fenome
naal.
Het Volkscommissariaat voor Onderwijs
hoeft besloten alles te doen om Kolja's ont
wikkeling te bevorderen. De kosten voor zijn
opleiding en levensonderhoud zullen door
den Staat worden bestreden.
EXAMENS
PROMOTIES
RIJKSUNIVERSITEIT TE OTIONINOEN. UP-
promoveerd ls tot Do-tor In de Letteren en
Wijsbegeerte, op een proefschrift: „Eimond
Rostnnd". de heer M. J. Premsela, geb. te
Amsterdam.
Gepromoveerd zijn tot Doetor in de Genees
kunde. op een proefschrift: „Een experimenteel
op het hnrt", de heer J. Eerelmun. geh. te Stads
kanaal: en op proefschrift: „Ondemo-Kmgen
over loenle passieve pollen-over ;e\oellgncj".
de heer J. Je G--naf. arts. -scb. te BolswarJ.
Alle drie promoties geschiedden „c im lavde"
ACADEMISCHE EXAMENS
TEriHN. HOOGESCHOOL TE DELFT: Ges].:
Scheikunde: prop.ex., de heer B. Glljan te
Heerlen.
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN. Gesl.:
Aechtswctenai-hap: caiid e.x.. de heeren W. H CJ.
Schukklng en D. B. C. vuu Galen Last beicu-n
te Den Haag.
R..K. UNIVERSITEIT TE NIJMEGEN. Gesl.:
Rechtswetenschap- cand ex de heeren \V. H. C.
te Arnhem.
Klassieke Taal en Letteren: duet. ex, de neer
J. G. A. Ros te Nijmegen.
RIJKSUNIVERSITEIT TE GRONINGEN.
Gesl.: Godgeleerdheid: cund.ex., de heo.- W
Sybrandy te Groningen
EXA ENS-NED. TAAL
AMSTERDAM. 2 Dec, M.O. Akte K7. GeSx. 2.
gesl. 1 cand., nl. de heer B. Dijkstra te Win
terswijk.
EXAMENS GESCHIEDENIS
AMSTERDAM. 2 Dec. M.O. Akte K8. O-'ëx. 2.
gesl. 1 cand, nl. de heor J. P. Moet le Vl«ar-
dlngen.
EXAMENS-BOEKHOUDEN
To taa l-u I l s la g 1H33. Voor Boekhouden
M.O. aangemeld 553 gesl. 9G cand. Voor Han
delskennis LO. aangemeld 2<4, gesl. 66 cand.
EXAMENS HEfLGYMNASTIEK
Ned Genootschap voor Hellgyivnnsllek en
Mnssage. Voor het schriftelijk examen op a.s.
Woensdag te Utrecht hebben 50 cand. zich aan
gemeld.
Uit het Sociale Leven
NED. CHR. BOUWARBEIDERSBOND
Dn Nod. Chr. Bouwarhcidersboml heeft
eon krachtige actie ontwikkeld op do eilan
den Cicicioo cn Ovciflakkce mot als gevolg
dal ie Sla-i aan 't Haringvliet oen corrcs-
paondonlschap werd opgericht wat even
eens te Slellendum hot geval mocht zijn.
Te. Ouddorp werd een afd. opgericht met
aanvankelijk 8 leden.
CHR. BELASTINGAMBTENAREN
Van den Chr. Rond van Bolastingamhte
naren werd een afd. Ainersf-ort-Hnrdcrwijk
opgericht. Doz.e nieuwe afd., die de 40e is
van den hond, omvat de posten in de in
specties Amersfoort, Ranrn en Harderwijk.
Als secr. treedt op de heer G. J. Bruinmk
te Harderwijk De nieuwe afd. telt 22 leden.
HET RAPPORT-SCHOUTEN
Actie van het A. C. O. P.
Het moderne Comité Ier behartiging van
do algemeene belangen van overheidsper
soneel (A.C.O.P.) heeft in een dezer dagen
te Amsterdam gehouden vergadering be
sloten actie te voeien tegen het rapport
vun de commissie-Schouten. Ook wil men
de rogeoring verzoeken, die honden van
overheidspersoneel welke daarvoor in aan
merking komen, in den vomi \an georga
niseerd overleg over liet rapport Schouten
te hooron, alvorens o\or de toepassing van
de daarin vervatte toctsingsvormen te be
slissen.
WERKLOOZEN,
DIE HUWDEN VÓÓR 1 JANUARI 1933
Krijgen thans óók stean
De Minister van Sociale Zaken heeft be
sloten aan de werkloozen, die tijdons hun
werkloosheid in liet huwelijk traden, steun
te vnrlecncn, zoodat huwelijk vóór 1 Jan.
1933 plaats had. Voorheen ontvingen deze
werkloozen slechts steun, zoo hun huwelijk
vóór 1 Jan. 1931 werd gesloten.
Ter voorkoming van misverstanden ves
tigt de minister er de aandacht ou, dat ten
aanzien van diegenen, die na 1 Jan. 1933
zijn gehuwd, gehandhaafd blijft dc bepaling
dat -kostgaiigerssteun kan worden verstrekt
aan hen, die vóór hun huwelijk kostgangers
steun genoten en nog geen drie maanden
na hun huwelijk in het vrije bedrijf hebben
gewerkt.
ECONOMIE EN FINANCIEN
BINNENLAND
GRIEKSCHE LEENINGEN.
Vereen, v. d. Effectenhandel pro
testeert tegen bereikte overeen
komst.
De Grleksche Repeerlng Is Indertijd In R"
Li- l'"I' .-n - i'N .;n
haier bultenlondsche leeiiingen. (De Volken-
bondsloenlngren van 1923 en 1928 en de Grlek
sche Stuatsleenlng 1931, waarvan alleen de
laatste In de prijscourant is opgenomen onder
de voorlooplg genoteerde obligation).
Er hebben onderhandelingen plaats gehad
tusschen de Grleksche Regeeilng met het
League Loans Committed en de Counclt of
Kuiclgn Bondholders. Deze hebben thans tot
resultaat gehad, dat overeengekomen werd.
dat de Grleksche Regeering op haar schulden
over het boekjaar 1933/1934 en 1934/1935 zal
betalen resp. 27V4 pet en 35 pet van de rente,
toiwöi de allosslng geheel zal worden uitge
steld. De rente zal worden betaald In dollais
en ln sterling, naar gelang de leening ln dol
lars of In sterling luidt.
De Vei. v d. Effectenhandel heeft tege»
deze regeling protest aangcteeKend.
De Volkenbondskeningen van 1924 en 1923
bevatten volgens haar „en volledige en dui
delijke goudclausule, terwijl het League Loans
Committee Griekenland toestaat hieivan af te
wijken duor op papierbasis te betalen.
De ter beurze van Amsterdam genoteerde
6 pet. leening 1931 luidt, behalve ln sterling
o.a. In Nederlandsehe guldens en In Zwltser-
sche Francs. Deze leeningsvuorwaarde Is In
deze regeling geheel op zU gezet en de houders
zullen het overeengekomen percentage In het
pond sterling van de huidige waaarde be-
Het Bestuur neeft den Council of Foreign
Bondholders doen weten, dat zij den houders
dezer leening niet kan aanbevelen deze rege
ling te aanvaarden en zich alle rechten voor-
liehouder. Voorts heeft het Bestuur erop ge
wezen. dat de Nederlandsehe crediteuren be
reid zUn niet een In moeilijkheden verkeeren
den debiteur overleg te plegen, doch da'
doaaibü de basis van het contract niet mag
worden aangetast
NED. SPOORWEGEN IN AUGUSTUS
ƒ1.5 millioen minder ontvangen
dan verleden Jaar.
De definitieve ontvangsten over Augustus
van de Ned Spoorwegen bed-roegen ƒ11.103
(v. j. 13.265.092). Totale ontvangsten vsji 1
Januari af 82.417.290 (v. J. 95.321.340).
KOLONIËN
DE HANDEL VAN NED. INDIE
In- en uitvoercijfers ovei
10 maanden van 1933
BATAVIA. 1 Dec. (Aneta). Het Centraal Kan
toor voor de Statistiek publiceert de volgende
cijfers betreffende den in- en uitvoer, alles
Buitengewesten (exclusief Sumatra's Oost
kust): Over October 1933 bedroeg de invoer
43 400 tons ter waarde van 5.600.000 tegen in
October 1932 39.9(10 tons ter waarde van
6 300.000 Ov»r Jan.-Oct. 1933 bed.roeg de In
voer 376 600 tons ter waarde van 52.900.00"
tegen m 1932 323.700 tons ter waaide van
62.300.000.
Over October 1933 bedroeg de uitvoer 444.200
tons ter waarde van 18.000 000 tegen in Oct.
1932 323 000 tojis ter waarde van 11 900 010
Over Jan..Oct. 1933 bedroeg de uitvoer 4.061.400
tons ter waarde van 158.400.000 tegen In 1932
3 796 400 tons ter waarde van 164 200.000.
Java en Madoera: Over October 1933 bedroeg
de Invoer 65 300 tons ter waarde van 17.400 000
tegen in Oct 1932 72.200 tons ter waarde van
j.300.001. bier Jan.-Oct, bedroeg de lnvoor
793 20) tons ter wnard van 176 000 000 tegen
In 1932 887.500 tons ter waar le van 228.700.000
EINDE AAN DE INZINKING?
INKOMSTEN VAN DEN LANDG0UW
MET 24% GESTEGEN IN 1933
GOUDPOLITIEK WEKT STORM VAN
TEGENSTELLINGEN OP
Staatscrcdiet geschokt
Het maan do verzicht van de National City
Bank of New-York voor IinL.-r begint clil.
maal met als hHHi me.un.ia u> rkoildigen.
dal aan d<< Inzinking, die de na me, „11 de in
dustrie In Amerika sedert Juli iiie.-iii.i.ikteri in
November klaarblijkelijk een -Inc. o.-goii ie
komen. De wngonlndingen. de teotrlcltelts-
pi oductie. de bedi i.n iglie.d van de sum 1 liiil 11 s' e
en de productie van steenkolen bleven op peil,
of namen toe, en waar deze raetoren worden
gebruikt bij een beoordeeling van het gein „ie
zakenleven, doen zij een vcr.innering ten goede
uitkomen, na vier maanden van gestadig,-.. 1
teruitgang. Hierin la een aanwijzing dut ten
minste in sommige gevallen de nuorizakei Jke
aanpassing van een te hoog opgevoerde activi
teit. aan de bestuando behoefte, heeft plaais
gevonden.
De staalindustrie heet zien goed weten te
houden, door gcduiende November op ongeveer
27 van haar capaciteit ;e hlijven werken. De
orders, wuarop uitzicht bestaat, omvatten o.a.
800.000 ton rails, groote bes lel ll ngen voo' pu
blieke werken en hernieuwd, aankoopei van de
automobielfabrieken. wanneer die de nieuwe
modellen gaan vei van 1 d gen.
gunstiger dan geruimen tijd het geval 's gs-
weost. De toewijzingen uit liet programma voor
de tenuitvoerlegging van piibli-Mco welken, l e
den laatsten tijd zijn gednm, bc-loopen tusschen
100 en 150 millioen dollar per weeje.
In dc kleinhandel is de toestand
nog niet <-co;k'.curig
De automobielindustrie heeft in November,
In verband met de nieuwe modellen die aan
de markt zullen komen, weinig geproduceerd,
muur In December zal h.er n een vei betering
komen, die ln Januari zal worden geaccentueerd.
De verbetering voor de textielindustrie en aan
verwante bedrijven is meer afhankelijk van de
ve. koopen m den detailhandel van de zware
Industrieën, en die talc van nijverheid heeft
dan ook een vermindering te zien gegeven, wat
de hoeveelheid goederen bei reft, die is omgezet,
en de berichten omtrent den kleinhandel zijn
nog ongunstig. De geringere verknopen van de
w nkeiiers vormen een van de meest .mbevredi-
gonde factoren ln de huidige situatie, en zijn
gevoelen om bestellingen vr»»- -Dere .«vering
legen hooger prijzen te doen. en dat de textiel
industrie en andere fabrikanten, die op de win
keliers als afnemers zijn aangewezen, nog riHn
het achteruitgaan zijn Het blnnenlandisr-he ver
bruik van katoen In October was 504.000 balei,
vergeleken met 502.000 balen in de overeen
komstige maand van het vorige jaar. Hel bu
reau voor landbouweconomie heeft zijn ram ng
van de bruto-lnkom-iten van den landbouw n
1933 gepubliceerd en komt tot een be
drag van 6.300.000, of 24 meer
rt a n ln 1932
De katoenprodneenten in de
beste positio
Van de vooraanstaande groepen landbouwers
verkeeren de katoenprod-ucenten in de beste
positie. Zij hadden dit jaar ten behoeve van
hun oogst slechts kleine uitgaven te doen voor
Jaar tarwe hebben verbouwd, doch volgens de
graanstatlstlci te Chicago, Is deze verminde
ring bijna geneutraliseerd door het wrodecom
beplanten van de wlntertai welanden, die In
1933 braak lagen
Gondpolitiek heeft weinig
goeden invloed
Volgens de National City Bank blijkt uit een
algemeen zakenoverzlcht. dal de goudaankoop.
politiek van de Reconstruction Finance Corpo
ration en de daaruit voortspruitende monetarö
Invloed hebbpn gehad op den Amerikaans-hen
handel en industrleele bedrijvigheid.
De groote fluetjatles op de belegging,smnrkt
tot de gevoletreking. dat de verdere dpprecia ie
van den dollar te voorschijn geroepen door de
goud.aankooppolitiek, een onmiddellijke stijging
vnn de binnenlandsche gr.edprenprijzen konden
de hand konden worden gewerkt.
de daling te snel had plaats gevonden, op de
na.nkondilging dat de reeeerlng van plan w.13
de financiering in December op de gebruike-
U Ike wijze te doen geschieden zonder haar 'oe
vlucht te nemen tot de uitgifte van papleren
geld. waren factoren waardoor de duling werd
gestuit en het vertrouwen herateJd.
NED. IND. SUIKERACCIJNS
Invoering per 1 Januari 1934
BATAVTA 2 Dec. (Aneta). Alle voorbereidin
gen voor de Inwerkingreding vnn den sulker-
accljns zijn getroffen, zoodat een gerulschloi.ze
Invoering moge'ijk wordt geacht. Speciale :,an-
dec'.t zal worden gegevci '.a:, - .entueelc,
verplaatsing van de consumptie naar de op 'n-
heemsche wijze vervaardigde suiker.
BUITENLAND
DE AMERIKAANSCHE BEURZEN
Onder Staatscontrole ter bescher
ming van het publiek
Naar uit Washington ver'uidt, steunt Roose
velt de stroo-nlng in de democratische partij,
die alle Amerlkaaiische beurzen ..nder iJon^s-
controle wil brengen. Rooseveli h-rft de valii'a-
commissie voorstellen verzocht voor de bescher
ming van het publiek legen uitbuiting aan de
HET DUITSCHE TRANSFER
MORATORIUM
Valutapositie weinig vorbeterd
sedert Juli 1933
Reeds J.l. Zaterdag meldden wij. dat morgen
te Berlijn o-nderhundelli.gen zullen aanvangen
over een eventueele verlenging na 1 Januari a.s
gestegen tot R.M. 405 milli„en. De stljama
draagt dus al ichts R M. 131 millioen. In De. em
her zal vermoedelijk geen noemenswaardige
verandering in deze situatie komen lied* n
November gaf de deviezen voorraad geen stij
ging meer te zien. maar een afname met R M.
9 millioen
De praktItk zal zich dus moeten wennen ..an
het murato?lum. De Berlljnsche besprekingen
van a.s. Dinsdag zullen s.echts de vraag be.
treffen of het schema, dat voor Nederland en
Zwitserland was vastgesteld, onveranderd zal
blijven voortduren. Immers deze overeenkom-
slen gelden evenals het moratrlum in zijn ge
heel. slechts voor de per ode van ten half .aar.
Ala basis vm»r de bespu-k ingen zullen Ie
ondervindingen in de praktijk van deze aparte
overeenkomsten dienen Wellicht zal Dn'is 11-
Innd, om blijk te geven vun zijn goeden wil,
overeenkomsten, die het iam' geen nieuwe ve -
pllchtingen opeggen voor langrren tllrt be
stendigen. Veel zal hierbij weer uriianpen »>.n
de V\ngelsaksl"i-he'kluLT wnrder^'bevi^dk'd'
In dezen zin zal men het waarschijnlijk dre|_
matig vinden, om tot de ooispronkelijkc id-e
van het zuivere ecrlp-prucédé, terug le keeren:
