Jlirtuur £eiïtsdjr (üouraiit
Dagelijks verschijnend Nieuwsblad voor Leiden 3n Omstreken
NO. 5029 VRIJDAG 24 NOVEMBER 1933
Oil nummer bestaal uit VIER bladen
waarbij inbegrepen bet Zonbagsblaf
EERSTE BLAD
BINNENLAND.
Tijdvraagstuk in de Tweede Kamer
DEN HAAG
ABONNEMENT»
Per kwarinn» In Ijlden en In plnnt-
r2n wnnr n ngcntsclmp Kevestlud 19 f2.35
Franco pnr post f 2.35 portokosten.
Per week 0.18
Voor hei Itiiitenlnnd bij wekelijk*
iche zending *50
6u dageiijksche zending „5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7l/i cen*
Tondagsblnd niet alzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breestriat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
ADVERTENTIEN
Van 1 tot 5 regelsf t.l
Elke reeel mper
ïngez. Mededeelingen
Van 1—5 regels
Elke regel meer
022W
2 30
ra
Bii contra»*» belaneriikp korting.
Voor hel bevragen aan 't bureau
Woidt berekend 0.10
14e Jaarganq
„DAARTOE VEEL VEE?"
Zoovaak men het kinderlijk-eenvoudige
boek Jona leest, ontroert het in ragende
vorm gestelde en ook daardoor zoo boeien
de slotvers: Zou lk die groote stad Ninevé
niet, verschoonen? waarin veel meer dan
honderd en twintig duizend menschon zijn,
die geen onderscheid weten tusschen hun
rechter- en hun linkerhand; daartoe
yeeI vee?
God zelf geeft hier te kennen, dit Hij
ten aanzien van de verwoesting van Nineve
rekening hield niet alleen met de 120.000
kinderen, maar ook met de aanwezigheid
van het vele vee. Op menschelijke wijze be
schouwd, zouden we zeggen: God oordeelde
niet: als aan Mijn gerechtigheid maar
wordt voldaan, dan behoeft niet gelet te
worden op het vele vee, dat daaraan zonder
eigen toedoen door 's menschen schuld ten
offer valt; integendeel: ook het lot van het
vee werd in de weegschaal der gerechtig
heid gelegd.
Aan die zorgvuldigheid dachten we, zoo
dikwijls wij over het afslachten der 2DO.OUO
schreven. Wij deden dat met meer beschei
denheid, dan gewoonlijk uit krantenartike
len blijkt; want we waren er van rneetaf
van overtuigd, dat het vraagstuk zeldzaam
moeilijk is, en dat groote soberheid in het
oordeel past.
Wij hebben ook, zooveel mogelijk, de be
spreking geconcentreerd om het cardinale
punt: 't opzettelijk afslachten van drach
tig vee. Elk ander bijmengsel van hygiëni
sche, economische of vegetarische aard heb
ben we geweerd en omdat we ons niet
tot oordeelen bevoegd achtten hebben we
de stelling der regeering (hoewel niet zon
der weifeling) aanvaard, dat inkrimping
noodig was.
Wij meenen, dat we daarin vrij goed ge
slaagd zijn, want onze lezers begrepen ons
blijkens de regen van ingezonden stuk
ken of adhaesie-betuigingen uitnemend
goed. En het merkwaardige was, dat op een
zeer zeldzame uitzondering na, do Christe
lijke overtuiging gekwetst bleek èn door
het afslachten van deze dieren, èn door de
wijze, waarop het in sommige ons geestver
wante bladen, verdedigd werd.
In ons artikel van 8 November, onder het
opschrift: „De 200.000", en dat heel het land
doorwandelde, zoodat wij het zoowel in de
landelijke pers van elke richting als in de
plaatselijke bladen terugvonden, hebben we
de zaak zoo principieel mogelijk gesteld in
deze gedachtengang:
„Wij weten, dat de Schrift ons leert: Do
rechtvaardige kent het leven zijner bees
ten. En wij zien dat zóó, dat de rechtvaar
dige in elk schepsel een Godsgedachle er
kent, hetgeen hem noopt om die zorgvul
digheid te betrachten, welke het logisch ge-
yolg van deze erkenning is.
Die zorgvuldigheid komt niet in *t ge
drang, als we naar rato der menschelijke
behoefte, en met voorkoming van wreede
methoden, het dier ter slachtbank leiden.
Echter rijst toch de vraag of mensche
lijke willekeur feitelijk mag spelen met het
leven der dieren, terwijl toch een mensch
het in zijn macht heeft om de voortteling
te regelen? Met andere woorden: Aangeno
men, dat regeeringsmaatregelen tot beper
king van de veestapel noodzakelijk zijn,
had vroeger ingrijpen dan niet het drama
van deze dagen kunnen voorkomen?"
Zóó zien wij het nog en wij schamen ons
niet te verklaren, dat wij in de overtuiging,
welke wij weifelend uitspraken, aanmerke
lijk gesterkt zijn door de tallooze brieven,
welke ons een blik gaven in het intuï
tieve leven van ons Christelijk volks
deel.
Dr Kuyper heeft ons geleerd, dat wij dit
innerlijke gevoelsleven, dat zich immers
van kindsbeen af aan Gods Woord georiën
teerd heeft, in groote waarde zullen hou
den.
AFGEDWONGEN POLEMIEK
Over dit onderwerp polemiseeren wij
niet: zoo schreven we op 8 November. Maar
een artikel, dat de N. Prov. Gron. Crt.
aan de zaak wijdt, verplicht ons thans
er enkele kantteckeningen bij te maken.
Ons zusterblad vermaant zijn lezers om
Voet bij stuk te houden, maar harkt zeil
alles, wat over de 200.000 gezegd is, bij
elkaar en glijdt ten slotte o. i. over de
hoofdzaak wat al te vluchtig heen.
Wij volgen den schrijver op deze zig-zag-
vveg niet, maar komen er tegen op, dat hij,
wat wij schreven, vermengt met allerlei op
merkingen van anderen, zoodat de lezer
aan wie ons artikel, naar wij meenen, niet
voorgelegd werd. de kluts kwijt moet raken
In het citaat, dat wij hierboven lieten af
drukken, is onze meening weergegeven over
de zorgvuldigheid, welke wij in acht
dienen te nemen. Daarvan maakt onze
Noordsche collega nu: „deze zorgvuldigheid
komt in het gedrang door de wreede me
Dioden, die de minister in zijn radiorede
heeft afgekeurd" en vraagt dan: „keurden
wij misschien die wreedheden goed?"
Met recht kan het blad daarop antwoor
den. „Daar is immers geen sprake van"
Natuurlijk niet: niemand heeft die
wreedheid in bescherming genomen. Maar
ue wreede afslachting was voor ons
slechts bijkomend kwaad: de hoofdvraag
was of afslachten, niet naar rato der
menschelijke behoefte maar om economisch
voordeel, en vooral, of het willekeurig
spelen mei het leven der dieren, geoor
loofd ia.
I-loe de schrijver daaruit concludeeren
kan. dat wij het met de Hegeering en met
hem eens zijn over de manier der inkrim
ping, begrijpen wij waarlijk niet.
Erger lijkt het ons, dat onze collega, na
nogmaals herhaald te hebben, dat wij „fe.i
telijk niets anders zeiden" dan hij, hieraan
toevoegt: „Het blad neemt echter den cellijn
aan, alsof het degenen, die de Heilige
Schrift in deze kwestie misbruiken, Benigs
zins tegemoet wil komen."
Deze uitdrukking kan, neen moet. hoe
wel zeker onbedoeld de indruk wekken,
alsof wij in deze kwestie onoprecht
waren. Het antwoord gaven wij reeds aan
't slot der vorige driestar, maar wij willen
ten overvloede wel herhalen: wij hadden
moeite met deze kwestie; want wij konden
de daad der Regeering niet verdedigen en
schroomden om scherpe critiek, welke an
deren zoo licht verkettert, te oefenen.
In geen geval gaan wij accoord met de
N. P. G. C., die blijkbaar ooordeelt, dat elk
beroep op de Schrift hier ongeoorloofd zou
zijn en schrijft:
De Heilige Schrift is het Woord vaa
God. en het is ons niet gegeven voor een
willekeurig gebruik, zooals dit ons dan in
bepaalde gevallen aangenaam is of te pas
komt.
Zulk willekeurig gebruik is veel erger
dan een willekeurige handeling jegen»
dieren.
En tegen dat misbruik van de Schrift
kwamen wij op.
Wij weten niet, of iemand het zóó mis
bruikt heeft; maar verklaren gaarne, dat
de wijze, waarop Friesch Dagblad
een schuchter beroep op Gods Woord deed.
onze volle sympathie had.
Onze grief, we herhalen het, is dat ons
zusterblad rijp en groen tegelijk veroor
deelt. Als de schrijver werkelijk „voet bij
stuk" had willen houden, zou onze driestar,
welke blijkbaar de bespreking uitlokte, ook
leidraad hebben moeten blijven en dan had
bet geen zin, om uit te roepen:
Maar zegt men: wat gebeurt is onge
oorloofd omdat de Schrift het verbiedt,
dan vroegen wij: waar verbiedt de Schrift
het slachten van dieren voor menschelijk
gebruik?
Of om te eindigen met deze overdrijving:
Men spreekt over een beest, alsof het
een mensch is, en de menschen worden
beesten genoemd.
De koe wordt een soort heilig dier. Te
gen zulk valsch sentiment kwamen
wij op.
Zulke stemmen werden er in onze kring
niet gehoord en in ons blad niet vertolkt.
Voor ons gold een gansch andere vraag,
n.l. deze, of dit drama niet voorkomen had
kunnen worden?
„Aan zulke opmerkingen hebben we
niets", zegt de N. P. G. C. Dat kunnen we
niet toegeven. Toen het bleek, dat b ij
voorkeur drachtige koeien ge\ raagd
werden, is ons volk opgeschrikt en wij
evenzeer. En dit konden we niet onder ons
houden. Ons leek spreken plicht.
Het was Iaat; het hoeft niet te laat zijn.
Er is immers nog steeds wijziging der pro
cedure mogelijk?
HET REGLEMENT VAN ORDE
DER TWEEDE KAMER
VERSCHERPTE BEPALINGEN
Door den heer Aalberse c.s. is een
wetsontwerp ingediend tot wijziging van 't
reslement van orde der Tweede Kamer.
Naar de meening der voorstellers beval
dat reglement een ernstige leemte, doordat
verwijdering van een lid slechts kan plaats
hebben, nadat de Kamer daartoe heeft be
sloten. De voorgestelde nieuwe bepalingen
beoogen in de eerste plaats daarin te voor
zien.
Voorts willen de voorstellers doen verval
len de bepaling, dat de voorzitter een lid
dat beleedigende uitdrukkingen bezigt of de
orde verstoort, eerst tot de orde moet roe
pen. Het op eenigerlei wijze blijk geven van
instemminc niet onwettige handelingen zou
reeds een voldoenden grond moeten vormen
voor het ontnemen van het woord.
Men wil de bepaling schrappen, welke de
eerste maai slechts verwijdering mogelijk
maakt voor óén dag.
Verder willen de voorstellers verwijdering
mogelijk maken van die leden, die zich aan
beleedigend of ontoelaatbaar optreden schul
dig maken, zelfs bij wijze van interruptie
ook "I kan in den eigenlijken zin van het
woord niet van verstoring der orde worden
gesproken. Ten slotte wil men den voorzit
ter de bevoegdheid geven te gelasten, dat
in het officieel verslag een door hem aan
te wijzen deel van de rede van een verwij
derd lid niet zal worden opgenomen.
De motie-van der Waerden aange
nomen met 46 tegen 29 stemmen
Behandeling van het voorstel-van den
Heuvel geschorst
Bonte verscheidenheid van 20 rede
naars maakt het bont
BEHANDELING VAN BINNENLAND-
SCHE ZAKEN EN VAN JUSTITIE
OVERZICHT
De heer v. d. Waerden, die het streven van
den heer v d. Heuvel om den zomertijd af
te schaffen, doorkruis! had met een motie
0111 een regecringsonderzork inzake het tijd
vraagstuk uit te lokken, heeft succes gehad.
Zijn motie is aangenomen. De linkerzijde,
vrijwel alle chr. hist, en verschillende ka
tholieken gaven er hun stem aan. De heer
v. d. Heuvel restte slechts schorsing der
beraadslagingen over zijn initiatief-voorstel
te vragen. Z.h.s. besloot de Kamer daartoe.
Met de behaniiPling van de afdeeling Bin
nenlandse!) Bestuur van de begrooting van
Binnenlandsche Zaken werd daarna voort
gegaan.
Minister De Wilde kan tevrednn zijn. Het
heeft hem aan lof voor zijn krachtig optre
den niet ontbroken en van den striin d°r
Kamer werd hem van allerlei zijden de
verzekering geboden. Er was ook critiek
maar d>e uitte zich toch grootendeels in
zeer wel wil lenden vorm.
We zullen over de behandelde onderwer
pen niet in beschouwingen treden. Vermeld
zij slechts, clat 's ministers maatregelen in
zake gezagshanrlhaving veel instemming
vonden, behalve bij de zuiver revolutionai
ren. De circulaire ter zake van het tegengaan
van excesseri bij het bad- en strandleven,
vond weinig genade in de oogen der soc.
dem. en communisten. E11 eigenlijk stelde
zicli ook de liberaal Wendelaar op liet stand
punt, dat er voor de circulaire weinig aan
leiding was. We kennen dat geluid van
ouds. Toch kan de waarde van overheidsop
treden op dit terrein moeilijk Qntkend. Ze
ker, kwaad dat in de donkerheid zou woe
keren zou ook erg, zoo niet erger zijn, maar
niemand zal kunnen ontkennen, dat er ook
om met den heer De Visser te spreken
in de openlijk'heid excessen zijn, die maat
regelen volkomen wettigen. Er gebeurt in
naam der hygiëne heel wat, dat daarmet.
niets te maken heeft en misschien voor de
physische en moreele volksgezondheid gn.o-
ter kwaad beteekent, dan velen wel denken
of voorgeven.
Dat bij de behandeling der vele onder
werpen talrijke herhalingen bij de twintig
sprekers over B. B. vielen te constateeren,
moge te allen overvloede worden gememo
reerd.
Een spreker slechts liet z:ch schrappen.
Dat was de liberale heer Louwes. Een stille
hulde zij hem daarvoor gebracht.
Vandaag zal de minister antwoorden.
In de avonduren werd aan Justitie ge
werkt
VERSLAG
de tijdregelintj
De heer DE GEER (c.h.) verklaarde namens
de overgroots meerderheid van zün fractie, dat
>:11. alhoewel voorstanders van den M. Euro-
peeschen tüd voor het heele jaar, voor de motie
zullen stemmen omdat deze de Regeering de
gelegenheid geeft te overwegen, welke tiid-
regellng zii wenscht, hetzij één regeling voor
liet heele Jaar, dan wel een onderschelden re
geling voor zomer en winter.
De motie weid nnngenomen met 46 tegen 29
stemmen. Voor: de linkerzijde plus de meeste
chi.-hlst en verschillende r.k.
De heer v. d. HEUVEL (a.r.) verzocht na
dezen uitslag de verdere behandeling van zijn
voorstel te schorsen, in afwachting van wat
de Regeering zal beslissen.
Z.h.st. werd hiertoe besloten.
De behandeling van
BINNENLANDSCHE ZAKEN
werd daarna voorgezet.
De heer WESTERMAN (nat. herstel) bepleit
te samenvoeging van zeer kleine gemeenten
als bezuinigingsmaatregel. Betoogd werd voorts
dat de ervaring do Juistheid heeft aangetoond
van het IndertUd niet aanvaarde voorstel der
Reger.rlng om „vrijgestelden" niet verkiesbaar
te stellen tot leden van een gemeenteraad.
Dat revolutionaire elementen worden geweerd
is goed, maar de Regecrlng moet vermoede
lijk" revolutionaire organisaties niet ln den
hoek dringen.
De heer D. v. TWIST: Die moet Je ln de ga
ten houden.
De heer WESTERMAN: Als leden van zekere
legale organisaties lid zUn van de burgerwacht
moger. ze niet worden geweerd, tenzij vast
staat, dat ze gevaar opleveren eventueel tegen
het wettig gezag te zullen optreden.
De minister neme zijn standpunt ten deze ln
nadere overweging. Is hU met zün tegenwoor
dig standpunt niet bezig loyale elementen tegen
zich te verwüderen?
De heer v. ZADELHOFF (s.d.) ontwikkelde
voor de zooveelsto maal zijn bezwaren tegen
uitgaven voor landstorm en burgerwacht, welke
lustste een half-fasclstlsch instituut is gewor
den. Met zu'verlng komt de minister er niet;
alleen opheffing dei burgerwacht is afdoende
De heer TEULTNGS (r.k.) had groote waar-
dc-erlng voor 's ministers krachtig beleid en
de elschen. die htl. met het oog op een kracht-
tige ge-zagshandhavlng. aan burgemeesters
stelde. Bji herbenoeming van burgemeesters be
hoort nieuwe toetsing plaats te hebben. Onbe
kwame en ongeschikte burgemeesters behooren
niet te worden gehandhaafd.
's Ministers standpunt ten opzichte van de
publieke eerbaarheid werd toegejuicht. Onder
de jeugd is gelukkig een gezonde reactie tegen
a'lerlei excessen In strand- en badleven, ln
natuur-, zonne- en maan-baden.
Voor de centrale overheid Is rechtstreeksch
ingrijpen niet eenvoudig Maar blükt indirecte
drang onvoldoende, dan zal op eentrale maat
regelen moeten worden gezonnen.
Het vraagstuk van de kleine partijen bü het
kiesrecht, is geen pnrtlien-vrnagstnk maar een
kwestie van algemeen belang, dat geschaad
uordt door kleine en splinterpartijtjes. De mi
nlsler zoeke eens naar een oplossing in de
rich.ting van combinatie van districten- en lijs-
tenstelael. WH men zoover niet gaan. dan 1.'
het Engelsehe stelsel van de waarborgsom en
de meerdere handteekenlngen misschien nog t
besie om de nlet-serleU3e groepen te werer
In den open brief van genei aal Gerth van
Wt-k werd een gezngsondermtinlng van de eer
ste soort gezien Weten de hevnecde autori
teiten ook of tegen dit zeer slechte voorbeeld
afdoende maatregelen z(|n te nemen?
De heer RUTGERS v. ROZENBURG (c.h.l
drong nan op voortgaande zuivering van d;
burgerwacht, indien althnns de daaromtrent ge
dane inededePlingen Juist zlin.
Het opheffen van kleine jronn-mlen op groote
scha 1 zou als systeem gevaarlijk zijn.
Aanbevolen werd de instelling van een Inter
departementale commissie tot onderzoek van
streek- en gewestelijke plannen.
De heer IJSSELMUIDEN (r.k) zou aandacht
geschonken willen zien aan de basis der pro
vinciale financiën, die een gezonde moet zijn.
!»e belangen der wachtgelders verdienen meer
zorg van het bemiddelingsbureau.
Het denkhceid word opgeworpen om, zonder
dat het meer kost. het aantal wethouders groo
te.- te maken, ten einde te bereiken, dat het
ambt niet als een volledige betrekking werdt
beschouwd, maar uitgeoefend kan worden
naast eenig beroep.
De heer DREES (s.d.) zag een aantasting
van het vergaderrechf in het. soms onder amb
telijke diang, weigeren van zalen aan bepaalde
rartüen.
De vraag werd herhaald of gemeenten die
exira-hulp aan werkloozen verstrekken In den
vorm van büdragen aan een plnatseltlk ci i3is-
comité. maar die gelden ter wille van de be
zuiniging schrappen, dan ook uitgesloten wor
den van steun van het RUk en van het Nat
Crisis-comité.
Betoogd werd, dat de nieuwste wUze van toe
zicht op de gemeentebesturen alle levensbelan
gen van de gemeenten aan de centrale regee-
ïltrg onderwerpt Tot schade van de gemeenten
kan men daarbU het rliksinzicht willen doen
prevaleeren.
De heer SN'OEUK HENKBMANS (c.h.) her
haalde de waarschuwing tegen het samenvoe
gen van kleine gemeenten en tegen te vee
gaande Inmenging ln de plautseltjke autono
mie, zulks in verband met een circulaire, waar
door vla den werkloozensteun de gemeentelijke
armenz.org wordt aangetast
De 46/75ste circulaire over den werkloozen
steun droeg teveel het karakter van een bevel:
voor de goedwlllenden klonk dat wat onaan
genaam.
De heer WENDELAAR (lib.) was van mee-
rricg. dat de geldende geineentellike Indeeling
niet al te onaantastbaar moet worden geacht.
Do behoeften van den tild maken vaak een
meer stelselmatige Indeeling der gemeenten ge-
wenscht. Onder de kleine en zeer kleine ge
meenten zou een flinke opruiming kunnen wor
den gehouden.
Verder werd het govnl besproken, dat een
provincie een bedrjif exploiteert en Gedep. Sta
ten ook over gemeentelijke bedrijven moeten
oordeelen. De objectiviteit van hun beslissingen
komt in zulke gevallen wol eens. wat de wnar-
deerine er van betreft, lil liet gedrang. Dat ls
tot schade van het gezng van Gedeputeerden
Voor het burgemeestersambt moet de ge
schiktheid van grooten Invloed zijn, al zal men
de .'.richting" niet gehse1 behoeven te negeeren
Bestrijding der zedenverwildering Is noodig
maar de minister bedenke, dat een groot deel
van ons volk zijn opvattingen niet deelt. Ma
tiging z(j aanbevolen.
De heer DE VISSER (comm.) schaarde zich
onder de tegenstanders van stemdwang, bur
gerwacht. en landstorm. Vergaderrecht, dat
verzekerd moet zün. wordt ten aanzien van de
communisten aangetast door weigeren van
zalen onder drang van burgemeesters of poli
tie. Op deze wüze worden ze tot andere mid
delen gedreven.
Met de zedenverwildering moet men oppas
sen Et is gevaar voor bestrijding, die leidt tot
verwildering in het geheim.
Afgekeurd w»trd 's mlnl^ssrs beslissing om
de Hangsche annexatie niet te doen doorgaan.
Aangedrongen werd op vermindering van
scheepvaartrechten en -tollen.
De heer J. TER LAAN (s.d.) wenschte in
lichtingen over do afwiizlng van de Haagsche
S.nriexatie. Verder betreurde hit. in verband met
de onhoudbare toestanden, dat het groote an
nexatieplan van Rotterdam niet doorgaat.
Uitoefening van gezag door burgemeesters
Is goed. Maar er zijn ook burgemeesters, die
het gezag neerhalen, bv. de fascistische burge
meesters van Maartensdijk en Overschie. Wat
doet de Regeering daartegen? En tegen den
burgemeester van IJsselmonde? Alle verhou
dingen zijn daar op den kop gezet.
De heer DUYMAER VAN TWIST (a.r.) her
haalde zijn aandrang tot afschaffing der wa-
tertollen, met het oog op de belangen der bin
nenscheepvaart Die tollen worden als een grie
vend onrecht gevoeld. Als bruggen verzwaard
worden ln het belang van het auto-verkeer
worden de brug rechten verhoogd zoodat de
schipper zonder te kunnen lachen het ge
lag betaalt voor zijn concurrent, de vrachtauto.
Met voldoening waren de m-.dedeellngcn des
ministers over gezagshandhavlng en bestrüdrng
der zedenverwildering vernomen. Dat van bur
gerwacht en landstorm onvoorwaardelijke on
derwerping aan het wettig gezag wordt ge
vorderd, had ook zijn volkomen instemming
Met belangstelling wacht de heor D. v. Twist
het antwoord af op zün vragen ln verband met
de waterleiding te RUssen. waar een particu
lier een gegot bedrag voor den aanleg er van
beschikbaar stelde. Deze uiting van burgerzin
dient te worden gerespecteerd.
De heer VER VOORN (plattel.) verklaarde
geen voorstander van annexaties te zün. tenzü
het heel kleine gemeenten geldt. HU wensente.
dat burgemeesters ln hun gemeente wonen en
wees cr voorts op. dat de hooge eischen aan de
trekhonden gesteld, geen rekening houden met
de belangen der eigenaars.
Mej. MEYER (r.k.) was voldaan over dn cir
culaire inzake de excessen bü het bad- en
strandleven.
De heer SNEEVLIET (r.s.p.) klaagde over
de dictatuur van hoofden van plantselük be
stuur ten aanzien van door hen ongewenschts
vergaderingen. Het komt daarbij vank tot zon
derlinge handhaving van het gezag.
Tegrn fnscismn in burgerwacht en landstorm
moet scherp worden opgetreden. De kleine par-
ttten moeten onaangetast blliven en kleine ge
meenten behooren te worden samengevoegd.
Bestrüding van zedenverwildering kan schijn
vroomheid bevorderen, maar gezonde zedelijke
opvattingen schaden.
De lieer ZANDT (s.g.p.) gaf zün Inzichten ten
beste omtrent kleine partiien. stemplicht, bur
gemeestersbenoemingen sluiten van bioscopen,
de Tfekhondenwet, verplichte aansluiting bü
waterleidingen en bescherming van werkwil
ligen.
De heer VLIEGEN (s.d.) vroeg vrüheid van
propaganda bij verkiezingen. Ter beteugeling
van de malle vertooning van 40. 50 partiien bjj
verkiezingen behooren mnatregclen te worden
genomen. Er moet een behoorlijke Kamer ko
men: de evenredigheid ls niet alles. Men zou
het land in enkele groote districten kunnen
verdeelen. ter voorkoming van te ver gaande
verhrokkeling van het parlement.
Met wettelijke voorschriften kan men het
zedelijk peil niet beheerschen of verbeteren.
Men overdrlive niet op dit gebied.
Een pleidooi voor samenvoeging van gemeen
ten en critiek op het besluit om de Haagsche
annexatie niet te doen doorgaan, was het be
sluit.
Over samenwerking van gemeenten en samen
voeging voerde ten slotte nog de heer KOOT-
MAN (v.d.) het woord.
De vrüz--dem.. zoo werd medegedeeld, zullen
tegen den post voor de burgerwachten blijven
stemmen. Die ziin nog minder te vertrouwen
dan vroeger. N.S.B.-ers moeten er absoluut
worden ceweerd.
Eindellik was het woord aan den MTNTSTER
VAN BINNENLANDSCHE ZAKEN. Heden zet
deze zün rede. die na oen woord van dank,
werd onderbreken, voort.
AVONDVERGADERING
begrooting van Justitie
voortgezet.
De afd „Burgerlijke Rechtspraak" was aan
de beurt.
Mej. MEIER (r.k.) vroeg de aandacht van
den minister voor dc Klnderrechtsnrnak. Zü
meende dal de vrouw voor de Kinderrecht-
sprank o» er daartoo zeer wenschelüke eigen
schappen beschikt
Van specialisatie der Kinderrechtspraak ver
klaarde mei Meyer zich voorstandster.
Kinderrechters moeten met bijzondere zorg
woiden uitgekozen.
Mep KATZ (c.h vroeg nogmaals de aan
dacht voor hpt Friesch in de rechtzaal. Er moet
niet worden aang- moedlgd om Filesch te spre
ken: alleen wie het Nederlandsch niet voldoen
de machtig is. moet van h£t Friesch gebruik
mogen maken.
Tn za.te de Kinderrecht*pronk sloot mej. Katz
ziel. in hoofdzaak bü de vorige soreekster aan.
Tot Kinderrechter Is de vrouw benoembaar,
mai-.r benoemd wordt z|| nimmer. Aangedrongen
werd op een afzotiderlilk Kinderrecht.
De heer v. d. HEIDE (s.d.) achtte 's minis-
KNOEIERIJEN MET CRISISVEE
MINDERWAARDIG BELGISCH VEE
WERD AANGEBODEN
LEVERING VAN KOEIEN IN VALKEN
BURG EN SITTARD STOPGEZET
Men meldt ons, dat do Crisis-
Rundvee-Centrale de levering van
drachtig rundvee in de Zuid-Limburg-
sche plaatsen Valkenburg en Sittard
plotseling heeft stopgezet.
Dit houdt verband met gebleken
knoeierijen. Het staat n.l. vast, dat
tallooze veehandelaren in het naburige
België zeer minderwaardig drachtig
vee met tientallen, zoo niet honderd
tallen hebben opgekocht tegen bespot
telijk lage prijzen. Deze beesten wer
den dan over de Nederlandsche grens
gesmokkeld en worden in Nederland
aangeboden bij de levering voor de
regeering, waarbij dan veel hoogere
prijzen door het Rijk worden betaald.
Wij vernemen verder, dat de orga
nisatie van dezen grooten smokkel
handel en knoeierijen ook naar andere
steden in Nederland is nitgebreid, o.a.
zou 't vee in groote vrachtauto's naar
's-Hertogenbosch worden vervoerd.
Ook daar evenwel is men gewaar
schuwd en overal worden maatregelen
genomen om de knoeierijen den kop
in te drukken.
ters standpunt in zake hot Friesch volkomen
juist: wie Nederlandsch niet machtig ls, mag
Friesch spreken.
Voorts bleek h(j geen voorstander van het
vaststellen van een leeftijd, waarbeneden een
kind niet strafrechtelijk vervolgd kan worden.
Men moet onderscheiden tusachep natuurlijke,
biologische en geestelüke leeftiid. Ook de rech
ter en bü het bepalen van straf moet hü de
psychologische factoren In aanmerking brengen
Mevr. BAKKER-NORT (v.d.) besprak de pro
motiekansen van volontairs bii griffiers en par
ketten en herhaalde verschillende reeds ge
maakte opmerkingen over de Kinderrecht-
spraak.
De heer SNEEVLIET (r.g.p.) besprak de mo
gelijkheid van revisie van vonnissen. Te Wor-
merveer bv. tracht men door het uitlokken van
een nieuw delict een oud vonnis weer aan
orde te brer.gen. Dat is een ongewenschte
methode. Rechters moeten politiek beter ge
schoold worden.
De heer BOON (11b.) achtte elke suggestie
om ln de rechtzaal Friesch te spreken onjuist.
Ook hij was van meening. dat volontairs ter
griffie en op dc parkettén te lang voor
honoreerde functies worden voorbligegaan.
Geklaagd werd, dat muziekauteursrechten
thans te hoog zün. veel hooger dan vroeger
De MTN1STER VAN JUSTITIE was van mee
ning. dat iemand, die het Nederlandsen behoor
lijk machtig la. In de Frlesche rechtzaal Ne
derlandsch behoort te spreken. Alleen Friesch
wanneer het belang der Justitie er mee gebaat
Ie. Het Harlingschs bordje dat. wie geen
Friesch kende, zich geen geweld behoefde aan
te doen. had tactvoller gekund; het was ook
overbodig.
Het College voor het RUkstucht- en Opvoe
dingswezen is uitgenoodlgd om een nieuw civiel
Kinderrecht te ontwerpen.
Om het Kinderrecht uit de bestaande wet
boeken te halen, heeft formeele en mnterleele
bezwaren. Herziening van het strafklnderrecht
ls minder dringend.
De minister wil voor Kinderrechters naar de
heste menscher: zoeken, die do kinderen naar
hun aard kunnen verstaan.
Tegen vrouwelüke kinderrechters heeft de
minister geen bezwaar, al zegt bü niet. dat hü
zou kiezen degenen, die zich daarvoor heden
avond hebben aangemeld. HU acht het evenwel
niet het Juiste tüd3tlp thans ter zake een prln-
ctpieele beslissing uit te lokken, nu de wet
zien nog tegen benoeming verzet. Ook de situa
tie van het Kabinet maakt het niet gemakke
lijk om In deze richting iets te ort'ernemen.
De vervolging van Jeugdige klndei\i moet
men aan de prakt Uk "verlaten. Een IVniet ln
de wet ware bedenkelijk. De rechter ls reeds
vrH niet tr> vervolgen.
Volontaii'3 worden niet noodeloos voorbijge
gaan. al heeft de minister de neiging om ook
onder de balie goede rechterlijke ambtenaren
te roeken.
Beklaagden hebben voldoende kansen: de
gelijkheid voor revisie te verruimen, komt den
minister niet noo.lig voor.
Over de muziekauteursrechten kan geklaagd
worden bjj de daarvoor bestaande commissie,
waarin een regcerlngsvertegenwoordlger zit.
Bij de afdeeling Politie" voerden mevr.
BAKKER-NORT (v.d.). de heer DROP (3.d.).
m.- WESTERMAN (nat. herstel), mej. KATZ
(c.h en de heer SNEEVLIET (r.s.p.) 't woord.
MINISTER VAN SCHATK hoopt te zorgen
voor een centra'e leiding in de politie. Dan knn
er meer eenheid en samenwerking komen. Een
goede politie, die krachtig en tactvol optreedt,
is ge-en gevaar voor de arbeidend" bevolking,
zooals de heer Sneevliet meende. H(| moet ook
de moeilijke trak der politie bil relletjes, als
obscure elementen zich doen gelden, niet
geten.
Het maken van brigadecommandanten tot
hulp-officier van justitie zal onder de oogen
worden gezien.
De particuliere fabrleks- en mllnpolttle
don*- den heer Prop besproken kan men
moeiltik in haar taak beperken tot bewaking
van gebouwen en terreinen.
De smokkelarij van wapenen uit België ge
schiedt niet meer op groote schaal als gevolg
van gewijzigde wetgeving ln dat land.
De smokkelarij als gevolg van de crlslswet-
ten vindt de politie op haar post. Maar zii Is
aan de grens rog zeer aanzlenlllk. Financiën
zou eigenlijk de douane-amhtenaren In getal
moeten uitbreiden: dit ligt nok in de bedoeling
Aan de opleiding en ootllleerlng zal aandnrlv
worden geschonken: de financiën spelen hlerbü
ook een rol.
Bil de „Gevangenissen en Rijkswerkinrichtin
gen" redevoerden mej MEYF.R (r.k.).
Mei. KATZ (c.h.) en d-* heeren v. d. HEIDE
tsd.) en SVFEVLTET (rs.r.).
MTNTSTER antwoordde, dat tril, waar he»
in ziin vermogen Is en cr aanleiding toe he-
staat. aan verbetering van het strafstelsel zün
o sr. dacht wil schenken.
Straf moet dienen tot onderdrukking van
misdaad, maar ook een medicinaal karakter
dragen.
De minister is voornemens verschillende in
richtingen te hezoeken en zal dan allerlei ge
maakte opmerkingen aan ziin ervaring toetsen
Het gevangenisregime moet niet al te aan
genaam worden, maar er moet ook gewaakt
t> gen noodeloos leed. Eh moet echter verschil
blpven tusschen gevangenis en nraatschapnll.
Riikstucht- en opvoedingswezen" had de
aandacht van mej. KATZ. en den heer v.
HETDE
De MTNTSTER meende, dat het met de kin
derverpleging in ons land niet *00 slecht ge
steld is. Er komen In het Huis van Bewaring
s-teed* minder kinderen. Maar Pet ls wel eens
nncdig.
Te half 1 werd de begrooting z.h.s. aange
nomen. De heer Sneevliet verzocht aantee-
kenlng te hebben tegengestemd.
Daarna sluiting der vergadering.
HUISVESTING DEPARTEMENT VAN
ONDERWIJS.
De afdeelingen kunsten en wetenschap
pen. voorbereidend middel- en hooger on
derwijs en nijverheidsonderwijs van het de
partement van Onderwijs, Kunsten en We
tenschappen. zijn tlians verplaatst naar het
gebouw Oostduinlaau 2, Den Haag.
Voornaamste Nieuws.
(ML 1)
De Tweede Kamer heeft de motie-van deT
Waerden, waarin ee*i regeeringsonderzoek
inzake het tijdvraagstuk gevraagd wordt,
aangei.ome_ ru t 4(3 tegen 2b stemmen. Ver
der zijn behandeld de begrootingen van
Binnenlandsche Zaken e:. Justitie.
De crisis-rundveecentrale hoeft de levering
van drachtig rundvee u. Valkenburg en Sit
tard stopgezet, ia verband met ontdekte
knoeierijen.
Mr Aalberse heeft een voorstel ingediend
tot wijziging van het reglement van orde
der Tweede Kamer.
(hlz. 2)
Van der Lubbe eisch* zijn vonnis in zijn
proces en beweert nogmaals nadrukkelijk,
dat hij alles aileen gedaan heelt.
Het Fransche kabinet-Sarr^ut is afgetre
den na de aanvaarding door de Kamer van
eeu motie tegen de salariskorting.
Gerucht over een fascistiach-monarchisti-
sche omwentehngspoging in Spanje.
Reusachtige boschbrand bij Los Angeles.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp tot wijziging van het tarief van
invoerrechten in Ned. Indië.
Verschenen is het Voorloopig Verslag der
Tweede Kamer op het Wetsontwerp tot kor
ting op de Indische pensioenen.
fblz. 3)
Bij Koninklijk besluit is de Invoer van
lijnkoeken gecontingenteerd.
Een interv'ew met Gen Gcref. Kerkminister
Dr Otto Weber in Duitschland over het
Oude Testament en de „Duitsche Christenen"
(blz. 9)
In de Gemeenteraad van Amsterdam heeft
gister Prof. Wolt.'er voor de antirev. fractie
gesproken. Wethouder Abrahams heeft als
eerste spreker namens B. en W. liet woord
gevoerd.
Het ZONDAGSBLAD van heden bevat o.m.S
Meditatie: Schrille tegenstellingen.
Van boeken en schrijvers, door P. J.
Risseeuw: Inleiding tot het neqen>le
Kerstboek.
Najaarslaan, vers van Jacq. van der
W-als.
Nieuw geluk, kort verhaal van GtS
van Ast
Van bonte dingen: Een artikel voor,
heeren, door G. K. A. Nonhebel.
Zii hij en ivij in Salzburg, door Jan
H. de Groot.
Vervolgverhaal van K. Jonkheid:
Langs kromme wegen.
Dagbeek van de familie Berkelmans.
Jeugdrubriek met o.m. een vervolgver
haal van G. Mulder: De kapotte
ruiten.
Kleuterkrantje.
HET VERKOOPEN OP ZONDAG
MOTIE VAN DEN CHR. MIDDENSTAND.
De Vereeniging van den Chr. Handeidrij-
venden en Industrieelen Middenstand heeft
een motie gericht aan den Minister vuti
Economische Zaken, waarin zij het be
treurt, dat aan de verkoopgelegenheid in
verschillende branches op Zondag uitbrei
ding zal worden gegeven. De Vereeniging
ontkent de noodzakelijkheid van dezen
maatregel en verzoekt met den meesten
aandrang aan den Minister daarvan te wil
len afzien
DE EERSTE VLUCHT VAN DE
„ZILVERMEEUW".
Het nieuwe postvliegtuig der K.L.M., de
„Zilvermeeuw" heeft gisteren zijn eerste
vlucht AmsterdamWaalhaven—Londen ge
maakt. Het toestel werd bestuurd door den
piloot Smirnoff.
De „Zilvermeeuw" is de machine, welko
met Kerstmis voor de KLM. een vlucht
naar Indië zal maken en waarmee men
trachten zal den afstand Amsterdam—Ban
doeng in 5 dagen af te leggen.
J. W. TEN BRAAK, f
Te Winschoten is op 62-jarigen leeftijd
overleden de heer J. W ten Braak, lid
der Gedep. Staten van Groningen.
BEGRAFENIS A. ROCDHUIJZEN
Onder groote belangstelling is gistermiddag op
Oud Eik en Duinen teraardebesteld het stoffelijk
h_ls_l van den heer A. Roodhnljzen. oud-lid van
de Tweede Kamer en politiek hoofdredacteur van
„Het Vaderland".
Onder meer waren ter begraafplaats aanwezig
de minister-president, dr. H. Colijn. de oud-minis
ters prof. Kraus. president-commissaris van ..Het
Vaderland" en mr. P. Rink. oud-orriervoorzuter
van den Vrijheidsbond, mr. W. L. Baron de Vos
van Steenwijk. voorzitter der Eerste Kamer. mr.
H. Smeenge. lid der Eerste Kamer, als dc oudste
der Kamerleden van de partij van de heer Rood-
huijzen. Minister van S'aat. mr. D. Fock. oud
voorzitter van de Tweede Kamer, oud-voorzitter
van den Vrijheidsbond, mr. Wendelaar. lid der
Tweede Kamer, voorzitter van den Vrijheidsbond,
mr. Knottenbelt, lid der Eerste Kamer, de oud-
Tweede Kamerleden mej. Westerman. dc Kanter
en Toenstra. mr. Verbroek. lid van Ged. Staten
van Zuid-Holland, de oud-Tweede Kamerleden.
Staatsraad Mr. Limburg en de Drion, het Tweede
Kamerlid, mr. G. A. Boon.
Als eerste spreker trad naar voren Mr. H.
Smeenge. die het woord voerde als een van de
oudste leden der fractie van de part«| waartoe dc
thans ontslapene behoorde.
Mede namens zijn partijgenootcn wenschte spr.
hier een woord van waardeering en van grooten
dank te uiten.
H'erna werd het woord voerd door den heer
C. M. Schilt, algemeen hoofdredacteur van ..Het
Vaderland", die eindigde met de verzekering, dat
Roodhuijzen een plaats in veler harten heeft
opengelaten.