DONDERDAG 2 NOVEMBER 1933
Kerknieuws.
NED. HERV. KERK.
Beroepen: Te Oud-Alblas, J. C. W.
Kruishoop te Bodegraven.
Aangenomen: Naar Roderwolde, cand.
F. H. Lrjidsman te Utrecht. Naar Ee (bij
Dokkum)A. M. Knottnerus B.R.zn. te Zui-
dei*\voude.
CHR. GEREF. KERK.
Bedankt: Voor Komhorn, J. Tamminga
te Harderwijk.
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST.
Het aures van cand. C. Houtman, hulp-
prediker bij de Geref. Kerk van Enschedé, ii
thans: Laareschsingel 10, Enschedé.
AFSCHEID. BEVESTIGING, INTREDE
D s. K. G. van Smeden, die zich aar
de Chr. Geref. Kerk van Enschedé verbond,
heeft, te Haarlem-Noord bij het afscheid-pree-
ken over 1 Cor. 3 11, sprekend over het thema
„fundamentwerken", als punten
het verliezen, 2. het zoeken, 3. het leggen van
een fundament. De bevestiger Dn. A. H. Hil-
bers (Groningen), preekend over Joh. 3
en 30, had als thema „de vriend des bruide
goms" en als punten: 1. zijn hooge taak, 2.
zijn rijke levensvreugde, en 3. zijn diepen le
vensgang. Ds. van Smeden, met Psalm
als intreeteknt, had tot thema „een heilig voor
nemen" en als punten: 1. de mogelijkheid, 2.
de aanleiding, en 3. den inhoud
nemen. Toespraken volgden van Ds. Hilbers,
oud. H. J. Brasz en Schoolhoofd .T. van Weerd.
Aanwezig 900 menschen. Ook was er een ver
tegenwoordiging van B. en W. van Enschedé.
GRAFSTEEN-Ds. J. VONK
Te Maassluis waren gister bij de
dracht van het grafmonument voor Ds. J.
Vonk o.m. vertegenwoordigers van „Effatha'
en „Bartimeüs" met de familie saamgekomen
in de kapel op de begraafplaats. Na een woord
van Ds. F. W. H. Bramer, namens de Geref.
Kerk sprekend, en die Pisalm 27 7 liet zin
gen, begaf men zich naar het graf waar de
overdracht plaats had. Verder spraken de
heeren H. J. van Wijlen voor „Effatha", Van
Rossen voor hrt Chr. Zeeliedentehuis en las
Ds. Bramer 1 Cor. 13. Ds. C. Vonk, van Schie
dam, dankte namens de familie. Eindelyk werd
Psalm 133 3 gezongen.
HET FRIESCH IN DE KERKEN
Te Sn eek (Gob. voor Ohir. Bel.) beeft
cand. A. D. Wuniikee, van Leeiuiwarden, een
üiituingiiisdhen dienst in de Friesche taail ge
houden Alile Psa lonen en liederen waror in
de Friesche taal cvengezet.
DIACONALE CONFERENTIES.
Te Katwijk aan Zee wordt Donderdag
9 November a s. een Ned. Herv. Prov. Diac.
Conferentie gehouden. Sprekers: Prof. Dr. F.
W. A. Korff, Leiden: „Het Christendom als
daad"; en Ds. R. P. A. Rutgers, plaats, pred.:
Opwekkend woord.
KERKGEBOUWEN
Te Aalsmeer is de tweede kerk der
Ned. Herv. Gemeente in gebruik genomen.
Sprekers: Ds. H. van der Linde, corns. Ds. Th.
H. Tonsbeek (Uithoorn), Ds. W. Heerma (Chr.
Geref. pred.), A. Zwart (Oud-Kath. pastoor),
Jb. Alderden (Doopsgez. Gem.), A. van der
|Zwaard (overdracht van het orgel), J. Luyten
(overdracht doop- en avondmaalstel), Stork
(aanbieding kanselbijbel) en N. Moleman
(kerkvoogd).
Te Groningen ie de
voor de nrheuwe Herv. kerk aan den Korre-
weg als gevolg van een wüJlde stalking uit
gesteld.
Te Haarlem besloot de Kerkeraad
der Geref. Kerk tot kerkbouw in Haarlem-
Noord, vermoedelijk ten Westen van den
Middenweg.
Te Mdiddeflburg is het
der Geref. Gemeente in gebruik genomen
met een predliikaitöie van Ds A. Venhagen
over 1 Kon. 829. Aan de Kenkênaden van
Ned. Herv. en Evang. Lutlh Gemeenten
dank gebracht voor het tijcMdjk afstaan van
ken kgebomven. Den Burgemeester, dlie bij
den bouw welwillendheid bewees, weird Ps.
134 3 toegezongen. Buirg. M. Fernihout sprak
gelukwenschen namens (het Gemeentebe
stuur uit. Catechisanten schonken doopvont
en kerkeraadekaimerstoelen. Achter den
ecnvoudigen gevel in de Segeerstraat is een
flinke kerk gekomen. Eir waren wel 2000 be
langstellenden.
Te Rotterdam heeft gisteravond de
Vry-Evang. Gemeente het kerkgebouw aan de
Hovenierstraat, dat vroeger behoorde aan de
Geref. Kerk Rotterdam-Centrum, officieel in
gebruik genomen. Ds. J. Enter hield een in
wijdingspredikatie over Psalm 118 23. Een
stroom van sprekers heeft de Gemeente geluk-
gewenscht met deze gebeurtenis, o.m. Ds. W.
D. Linthout, van Apeldoorn, die in 1919 de
eerste samenkomst te Rotterdam leidde; Ds.
C. J. Hoekendijk, van Bussum, de eerste plaat
selijke predikant; en voorts vele afgevaardig
den van genabuurde Kerken.
SU II. ROCOCO
actie op de nieuwe Buitsche modeschool, te Mün-
LEGER DES HEILS.
Tot Bali zal ook het Leger des Heils
niet worden toegelaten. Dezelfde maatstaf als
bij Zending en Missie zal door de Regeering
worden aangelegd. Het leprozenvraagstuk zal
niet langer als een sociaal, doch vnl. als een
medisch probleem behandeld worden.
EVANGELISATIE
Te Middelburg zei de Evangelisatie
7 Dec. a.s. haar 25-jarig bestaan herdenken.
Te Stuifzand is door de Geref. Ev.
Commissie een nieuw gebouwtje geopend. Ds.
J. Meijer (Hoogeveen) sprak over Matth.
11 25. Het Chr. Schoo'hoofd J. W. Broekema,
die reeds eerder de bijeenkomsten in het café
Koster leidde, behandelde de eerste hoofdstuk
van Exodus. Een koortje zong enkele
liederen.
Schoolnieuws.
De afd. Gelderland der Vereen, van Ned.
Heaw. Kerkvoogdijen heeft een Comm. van
Actie benoemd om te trachten de zgn. eigen
zitplaat een terug te brengen bij de Kerk
voogdijen. Het steleed der zgn. /eigen zit
plaatsen" geeft tot groote misstanden aan
leiding, terwijl de Kerkvoogdijen daardoor
beroofd worden mn een van hun voornaam
gte bronnen van inkomsten.
DAVOS-COMITE
Ds L. Oranje te Groningen die het laatst
naar Davos ging, bracht er aan 63 Gerefor
meerden een bezoek, mearendeels in het
Ned. Sanatorium. Op een Zondagmorgen
leidde hij in de oonvereatilezaal een „preek
beurt" en een paar dagen later heeft hij
voor de huistelefoon „de beteekends va-ij het
Boek Rutlh" behondfM. Toezending van
kranten en tijdschriften wordt door de pa
tiënten zeer cm prijs gesteld, gelijk vooral
het bezoek van bet Geref. Comité. Thans is
Ds H. A. Wiersiinga, van Vlissingen, erheen.
Voor giften is het adres: R. L. Haan (giro
134937), P. Campersingel 215, Groningen.
HOSPITAAL-KERKSCHIP
„De Hoop" is van de 3de en laatste reis te
IJmuiden teruggekeerd. Er zjjn op deze reis
46 patiënten geholpen. Medicus was Dr. J. de
Jager, van Krommenie, en predikant Ds. P.
van der Staay, van Tricht. Een hevige Noord
westerstorm heeft de stuurkast vernield. Voor
een nieuwe zijn giften noodig. Adressen: W.
R. Cbamkens, Oudebrugsteeg 16, secr.; G. D.
W. Boissevain, Keizer•sgr'-cht 221. penn.; bei
den Amsterdam.
INWEND1GE ZENDING.
De Centraal-Bond voor Inw. Zending en
Chr.-Phil. Inrichtingen, waarbij 142 vereeni-
gingen en stichtingen zijn aangesloten, die op
verschil'end terreinen van Tnw. Zending arbei
den, vragen een Kerk collecte. Een omzend
brief wjjst op het interconfessioneele karakter
van den Bond.
RIJKSUNIVERSITEIT TE LEIDEN,
rof. Dr. H. J. Lam, nieuwbenoemd hoog
leeraar in de Systematische Plantkunde, zal
zijn ambt aanvaarden met het houden van
i inaugureele rede op Vrijdag 10 Nov. a.s.
het Groot Auditorium.
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT
Dr. Julius Kraft, privaat-docent in
de Sociologie aan de Universiteit te Frankfort
a/M. en toegelaten als privaat-docent in de
Wijsbegeerte aan de Universiteit te Utrecht,
heeft gistermiddag zijn collegns aan die Uni
versiteit geopend met een openbare les over:
„Der Geist der Zeit und die Aufgabe der Phi
losophic".
„SCHOOLHULP" IN ZUID-HOLLAND
Te Delft wordt a-s. Vrijdagavond in het
Geb. voor Chr. Belangen door deze organisa-
oor de Theol. School te Kampen verga
derd: huishoudelijke zaken en referaat Ds. A.
der Weg, van Oudewater: „Is de bede van
Lukas 10:2 voor dezen tijd nog noodig?"
NOTARIAAT-STUDEERKNDEN.
Voor de Rotterdamsche Notariaatsschool zal
Prof. Mr. B. M. Telders op de Woensdag
avonden 8, 15, 22 en 29 Nov. a.s. lezingen
houden over: „Wetsontduiking en schij:
handeling".
Te Utrecht is opgericht de Vereenïging
van notariaat-studeer enden. Het bestuur is
samengesteld als volgt: Y. C. D. van Duyn,
voorzitter; D. E. C. Klinkenberg, penning
meester; P. Dregmans, secretaris.
Dr. G. C. HIRSCH.
Dr. G. C. Hirsch, lector aan de Universiteit
te Utrecht, heeft van de Biologische Labora
toria (botanische en zoölogische) der Univer
siteiten Bazel en Bern een uitnoodiging
ontvangen om begin November voordrachten
te komen houden over zijn onderzoekingen
met betrekking tot de rhythmische verschijn
selen in klieren, tyder.6 het opbouwproces.
S.S.R.
Afd. Utrecht. Voor 1933—'34 is het be
stuur als volgt saamgesteld: P. J. Platteel,
praeses; P. J. van Leeuwen, abactis; Chr. C.
Klerkx, fiscus; H. J. Bast, vicaris; mej. A.
van Baren, abactis II.
N. C. S. V.
In de laatste maanden werden 250 nieuwe
leden imgetsdhreven.
SCHOTLAND LEERT VAN HOLLAND.
De secretaris van het Departement van On
derwijs in Schotland en een der Onderwijnin
specteurs aldaar, hebben ook een bezoek ge
bracht aan de Chr. Ambachtsschool te Rot
terdam (Gordelweg-Bergsingel), waar zij
Maandag j.l. van 101 uur vertoefden, alle
lessen bijwoonden en het geheele gebouw be
zichtigden. Over de inrichting van school en
onderwijs hadden zy een zeer gunstigen in
druk, terwyl zij bewondering hadden voor de
resultaten, die in twee jaren werden bereikt.
Zij waren zeer getroffen door de effectieve
scheiding in de lokalen tusschen theoretische
practteche vakken, en tusschen metaal- en
houtbewerking, zoowel als door het stelsel om
de leerlingen in een eigenlijk onvoltooid
schoolgebouw te plaatsen en hen de voorwer
pen te laten maken die er noodig zijn, ook
bijv. alle modellen voor de teekenlokalen.
De in practyk gebrachte idee van den direc
teur-generaal Hofstede om bij het Nyverheids
onderwys op de jongensscholen bijv. het meu
bilair voor meisjesscholen te laten maken en
op de laatste bijv. de stoffeering te do-n ver
vaardigen voor de eerste, terwijl de grafische
school voor alle andere echolen werk ver
richtte, werd bijzonder aantrekkelijk en prac-
tisch geacht, hoewel zij vreesden, dat navol
ging in Schotland moeilijk zou gaan wegens
vrees voor botsing met de vakorganisaties.
HOOFDBENOEMINGEN.
W i n su m (Gr.), J. van Dijken, ond. aldaar.
Maasland (te openen Bewaarschool
mej. M. P. Haverkamp, aldaar, thans ond. te
Vlaardingen
LAUWHEID
Ergens, zoo herinnert een blad, is jaren ge
leden door „Gereformeerde menschen", met
veel opoffering een Chr. School opgericht. Ze
groeide uit en was tot zegen. Dezer dagen
vergaderde de Schoolvereeniging. Aanwezig
waren van de „Geref. menschen" (buiten de
Bestuursleden) drie, van wie één nog niet
tot de Gemeente behoorde.
GEEN GELD VOOR SCHOOLBOUW
Te Gramsbergen heeft de Raad op
nieuw geweigerd gelden voor den bouw van
een Herv. Chr School op de begrooting, die
reerV. met een tekort van f 17.000 sluit, te
brengen. De Chr.-H>t. Raadsleden hebben
daarna uit protest tegen de begrooting ge-
OPHEFFING VAN OPENB. SCHOLEN.
Te Bronkhorst zal, vo'gens Kon. be
sluit, de Openb. School worden opgeheven. De
afstand naar oe O. S. te Steenderen is slechts
een paar KJM.
Te Noorden is voor de opheffing van
de Openb. School goedkeuring van Ged. Staten
van Zuid-Holland verkregen.
Te Rh a blijft, eveneens na Kon. be
sluit, de Openb. School opgeheven, ingaande
16 Oct. Schoolbezoek te Steenderen en Dieren
levert geen grootere bezwaren op.
Te Wormerveer stellen B. en W. den
Raad voor de Openb. School F op te heffen
en 5 leerkrachten op wachtgeld te stellen.
Voor Houwerzijl, Midwolda
(U.L.O.), Nieuweschans (U.L.O.),
olde
vy tv
n is de opheffing
Scholen door Gedep. Staten van Groningen
goedgekeurd.
CHR. M.Ui.O.
De Vereen, van Chr. M.U.L.O.-Scholen in
Nederland houdt Vrij dog 22 Dec. a.s te
Utu'tjclht aligem. verguderftng. Na hiuiis-
houdeiiijke zaken komen aan de orde de
referaten „Het Gesohiedenison-derwijs op
onze Scholen in verband met het Nationa
lisme" doo-r W lilok en „De Psychologie
van het Onderbewuste" door Ds G. W. L.
Vundermk.
HOOFDAKTE EN LETTERKUNDE
Veile hoofdakte-oandidaten hecthten nog te
weinig beteeikenis aan het vak Letterkunde
of (en) 6tudecrcn verkeerd. Maar al te vaak
Bteflllen ze zich tevreden met het „inpompen"
rail uirtitirekseie, zonder na te gaan, in welk
kader eon bepaald werk past cn welk ka
rakter dit heeft, Zuilk oppervlakkig werk is
vruchteloos. Bij W. J. T hie me en Cie te
Zutpihen verscheen nu van den bekenden
liitt era tor-1 eeraar M.O. te Amsterdam
Middendorp, „Boeken en
Schrijvers", beschouwingen over lettea-k,
werken voor hoofdakte-stmdue en voortgezet
onderwijs. Hiermee wordt dan den studiosi
over liet zeer geaccidenteerde en van ver
rassingen vol terrein ran „Karei ende Blo-
gast" tot „Paiiliieter" eon girls gegeven, cke
de voornaamste wêrkén inderdaad „behan
delt": het milieu ran hun tijd aangeeft;
BdlirijV'ers en hun beteekenis cbaairin doet
uitkomen; de werken ontleedt, hun karak
ter, strekking en kunstwaarde (verdiensten
en onvolkomenheden) aanwijst en daarbij
vergelijkingen met andere werken en hun
echrij veis maakt. Zulk een gids leert goed
zien en degelijk studeeren, en verdient daar
om zeker door elk hoofdakte-candidaat op
de geheele reis meegenomen, trouw gevolgd
en geraadpleegd te worden.
MERKWAARDIGE UITSPRAAK
In De Volksschool kwam vóór kort
een heeJ merkwaardige uitspraak voor, w
waard even vermeid te worden.
„Het spreekt vanzelf, dat het verschil tus
schen neutraal onderwijs en Christelijk- of
Roomsoh-Katholiek onderwijs niet alleen
ait in het bidden, het lezen van geestelijke
liederen en eenïge uren godsdienstonder
wijs. Neen, de heele leeietof meet
Oh rist el ijken of Katholieken geest doordron
gen zijn en wie mocht meenen, dat dit
alile rakken toch niet mogelijk is, vergist
ziöh zeer".
Dergelijke, van inzicht getuigende, uiting,
zou men niet all er eerst zoeken in een week
blad van den Bonid van Nedenlandsche On
derwijzers!
COMMUNISTISCHE PROPAGANDA
Bij Kon. besluit is ongegrond verklaard
het beroep van A. J. Groenestcin te Krom
menie, gewezen onderwijzer aan de Bijz.
Lagere School te Huizen (Driftweg) tegen
de beschikking van den minister van Onder
wijs, waarbij zijn ■wachtgeld is vervallen
verklaard, uit overweging dat de heer G.
communistische propaganda voert onder
schoolkinderen te Krommenie als leider van
die pioniLersgrocp „Kami Li-eb knecht" cn
daarom zijn herplaatsing bij het onderwijs
niet wenschelijk is.
PROMOTIES
GEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM. Ge-
romoveerd la (cum laude) tot Doctor in de
rls- en Natuurkunde, op proefschrift: „Me
ngen over het Elnsteln-De Haas-effect van
Pyrrhotlën" do heer F. Coeterier, geb. te Ara-
ACADEMISCHE EXAMENS
TACHTIG JAAR JEUGDARBEID
WAARDEERING VOOR HET
NED. JONG. VERBOND
In het Novemher-nummer van „De Ade
laar" het maandblad der Utrechtsche Chr.
Jongemannenvereeniging herinnert de beer
A. R&mijn eraan, dat het op 23 October
tachtig jaar geleden was, dat het Ned. Jon
gelingsverbond werd opgericht.
Wie echter in ons oude Verbond zo
gaat de schrijver dan verder alleen de
eerbiedwaardige!! ouderdom zou huldigen,
Ehrlich te Boedape
H. L. van Bommel te
Soengei Dlski. H. A.
B. J. Wissel Ink te Lee
MHnbouwkunde: ing
6x. do heer A. Paap
dlsch Recht:
eh te Leiden.
Wis- en Natuurkunde K: cand.
D J. Kuenen te Leiden; id., hoofdv.
J. G. Bllderbeek;
Natuurkunde:
P. A. Gerbr^n-
KIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT Gesl -
.pothekersasslstent. de dames E. G. van der
ohooff on A. H. Kwast, beiden te Apeldoorn,
n H. A. Benllng te Winterswijk. Afgew. 3
and.
RIJKS NJVERSITEIT TE GRONINGEN. Ge
in Rfird: Godgeleerdheid: cand. ex. de heer Iv.
Rechtswetenschap- doet. ex. de heer K. Bosch;
der Griek te Rotterdam.
doet de oudste jeugdorganisatie in Neder
land groot onrecht. Immers, een leeftijd van
S0 jaar doet ons onwillekeurig denken aan
ouderdomsgebreken en deze heeft ons Ver
bond niet. Hoewel in den loop zijner ge
schiedenis vele stormen over zijn hoofd heb
ben gewoed, en menige worm aan zijn be
staan heeft geknaagd, staat ons geliefd Ver
bond, hoewel acht kruisjes tellende, nog al
tijd in het midden van ons volksleven als
de frissche Christelijke Jeugdorganisatie,
aan wie alle verschijnselen van aftakeling
vreemd zijn.
Het Verhond bleef jong, omdat het open
oog hield voor de steeds wisselende vragen
en nooden van den tijd, die het menigmaal
noodig maakten wijziging te brengen in hel
gebruik der middelen en den organisatie-
Maair ondanks dit aanpassingsvermogen
kenmerk van leven bleef, Gode zij
dank, het beginsel gehandhaafd en behield
het zijn interconfessioneel karakter.
Nog altijd is de leuze: „Door jonge
non, voor jonge mannen, allen voor Chris
tus
Ondanks die tachtig jaren van veel strijd
en zorg verricht het N. J. V. in een wereld,
die dreigt onder te gaan door haat en af
braak, zijn opbouwenden arbeid onder de
jeugd van ons volk. In een tijd ran onwaar
dig partij gedoe, waarin zoovele krachten op
het godsdienstig erf haar ontbindend werk
verrichten, wijst bet Verbond het opkomend
geslacht nog altijd, niet op wat verdeelt,
maar op datgene wat vercenigt: de gave
van den rijken Heiland voor den armen
zondaar.
Land- en Tuinbouw.
LEVERING VAN RUNDVEE
AAN DE C. R. C.
VERPLICHTE AANGIFTE VOORAP.
Wegens den grooten aanvoer op de leve
ringsplaatsen, waar de Crisis Rundveeeen-
trale gelegenheid biedt, rundvee aan haar
te leveren, zal noodig zijn een verplichte
aangifte in te stellen.
Zoodanige aangifte maakt mogelijk, dat:
1. het aantal te ontvangen dieren kan
worden geregeld naar de mogelijkheid var
verwerking;
2. De werkzaamheden aan de overne
ming zelf verbonden, uitvoerbaar zijn op
zoodanige wijze als dit wenschelijk is.
Aangezien noodzakelijk is, deze regeling
ten spoedigste in werking te doen treden,
is aanraking gezocht met de Nederlandsche
Varkenscentrale, welker leveringsorganisa
tie medewerking zal verleenen voor zoover
betreft de aangiften.
De werkwijze zal zijn als volgt:
Zooveel mogelijk leveringsplaatsen wor-
den voor overneming aangewezen, terwijl
voor elke leveringsplaats een maximum
aantal over te nemen runderen wordt vast
gesteld. Deze vaststelling wordt geregeld
naar de belangrijkheid der leveringsplaats
als centrum van veehouderij en met inacht
neming van het totaal aantal runderen,
dat kan worden verwerkt
Bij de plaatselijke zaakvoerders der Ne
derlandsche Varkenscentrale worden aan-
giftekaarten verkrijbaar gesteld, op welke
door dqn adspirant-leverancier wordt in
gevuld op welke plaats, op welken datum
en hoeveel dieren van de gevraagde soort
hij wenscht te leveren. Bij denzelfden zaak
voerder, hij wièn de kaarten zijn aange
vraagd, kan men inlichtingen bekomen om
trent de invulling der kaarten en na de in
vulling wordt elke kaart, aan welke een
retourkanrt is bevestigd, rechtstreeks opge
zonden naar de Crisis Rundveeccntrale te
'e-Gravenhage.
Tijdig voor den datum van levering ont
vangt elke betreffende leverancier de re-
tourkaart terug, op welke hem wordt be
vestigd hoeveel der door hem aangegeven
dieren kunnen worden aangeboden. Deze
kaart geldt als bewijs van gerechtigdheid
tot aanbieding tegenover den provincialen
ertegenwoordiger der C.R.C. Zonder verge
eld tp zijn van zoodanige kaart, wordt dus
geen dier ter aanbieding toegelaten. Kaar
ten, welke niet duidelijk en juist zijn in-
ld, worden niet in behandeling geno-
naam cn adres van den aangever
moeten volledig en duidelijk leesbaar zijn
'ermeld.
Het is eiken aangever slechts geoorloofd
n eenzelfde weck op niet meer dan een
everingsplaats dieren aan te geven.
Aangiften zijn verloopen, indien zij op
den vastgestelden datum niet gebruikt
zijn. Een leverancier zal, indien hij meei
dan een dier kan leveren, deze steeds te-
selijk en, voor zooveel mogelijk, op een
kaart vermeld moeten aangeven.
Wie het hem ter levering toegestaan aan
tal dieren niet levert, kan worden uitgeslo
ten van .verdere mogelijkheid tot lcyering..
jAwassfrig
i um&Coi&aAj
Radio Nieuws.
D0UWE EGBERTS
ECHTE FRIESCHE HEEREN-BAAI
PAARSMERK
Ingezonden Mededeeling
DE MUITERIJ
OP DE ZEVEN PROVINCIËN
De houding der officieren en
Europeesche schepelingen
SOERABAJA, 1 Nov. (Aneta). Hedenmor
gen zette de krijgsraad de berechting voort
van de eerste groep der beklaagden.
De raadsman van tweo beklaagden, de of
ficier tweede klasse B. J. Mahiiius, bepleitte
vrijspraak van den inlandsclien matroos
telegrafist Soewarso, als zijnde onschuldig
aan het hem ten laste gelegde. Voorts be
pleitte de verdediger de uiterste clementie
voor den beklaagde Ardani alias Digdodur-
rni, inland&ohe ruatiroos 2e klasse. Spr. zette
uiteen, dat bqiden gehandeld hebben onder
den dwang \an bun leiders- Hij wees op den
■crderfelijken invloed van de kweekschool
an jnlandsch marinepersoneel to Makas
sar, op het karakter van de inlanders en be
toogde: „Met ethiek vormt men geen mili
tairen uit inlandsche kweekeHng-en".
Na een breedvoerige repliek van den fis
eaal, den officier van administratie 2e kl.
L. P. van Boven, verzocht de raadsman uit-
stel van dupliek, hetgeen werd toegestaan.
Morgenochtend voortzetting.
Aneta meldt nader, dat de President van
den Zeekrijgsraad in de toespraak, waar
mede hij de zitting opende, ook aanroerde,
dat straks geoordeeld zal moeten worden
over de officieren. Hij zeide, dat, hoewel
normaliter ran iederen officier moet ge-
eischt worden, dat de plicht tot handha
ving in den dood bij hem te allen tijde het
zwaarst moet wegen, toch veel gevraagd
zal worden van de wijsheid van den Zee
krijgsraad om bij de waardeering van de
schuldvraag de betrokken persoonlijkheden
en de heerschende omstandigheden op de
juiste beteekenis te schatten.
De beklaagden luisterden aandachtig
naar de toespraak van den President cn de
voorlezing van de te laste legging.
Nadat de vericlaringen zijn voorgele
zen, worden die achtereenvolgens door de
beklaagden onderteekend.
Het requisitoir.
Het requisitoir van den fiscaal bij den
Zeekrijgsraad, den officier van administra
tie der tweede klasse L. P. van Boven, in
de zaak van de negentien eerste beklaag
den, bevatte nog een aantal bijzonderheden,
waaromtrent kan worden gemeld, dat zij
allereerst de uiteenzetting bevatten waarom
deze negentien beklaagden als eeraten wer
den voorgeroepen.
Zij toch, aldus spr. zijn de ontwerpers
van het plan, om eigenmachtig met De
Zeven Provinciën onder stoom te gaan en
naar Soerabaja terug te keeren. Dit initia
tief is geheel afkomstig van Inlandschc
schepelingen, waarbij echter gerekend werd
op den steun, althans op het uitblijven van
tegenstand van de zijde der Europeesche
schepelingen. Het plan slaagde zooals het
werd beraamd, dank zij den grooten in
vloed van de oudere Inlandsche schepelin
gen op de jongeren en mede dank zij het
feit, dat de officieren en onder-officieren
aan boord zich door de groote overmacht
der gewapende schepelingen er van lieten
weerhouden tot geweld over te gaan.
De luitenant ter zee tweede klasse IT. L.
in Boven wees er de muiterij-leiders P., J.
en den (Europeeschen) korporaal B.
Zondagmorgen 5 Februari op, dat zij Soe
rabaja met De Zeven Provinciën nimmci
:ouden bereiken, waarop in den namiddag
ran dienzelfden dag het bekende radio
gram werd gezonden, waarin werd gezego
dat de muiters in overleg met de officieren
besloten hadden voor Soerabaja het schip
over te geven en don commandant met vol
len eerbied aan boord te ontvangen.
Bij de toemeting van de straf verzoekt de
fiscaal rekening te houden met het feit, dat
de eerste beklaagde, de Inlandsch matroos
der eerste klasse J. K. K., met een pistool
was gewapend, toen hij op Zondag 5 Febr.
van den luitenant ter zee tweede klasse 1».
L. van Boven do uitlevering van ecnigt
schepelingen vorderde, dat toen de Inland
sche kwartiermeester R. T. de navigatie
voerde, de Inlandsche matroos dor eerste
klasse M. voorzien was van een geladen
pistool, dat de Inlandsche matroos der der
de klasse R. een schot met scherp uit een
geweer losten toen eenige officieren over
het tentdek snelden om zich naar voren te
begeven.
Ten aanzien van de strafmaat hetoogt de
fiscaal, dat met vrijheidsstraf als hoofd
straf kan worden volstaan, nu aan geen
der aanwezige officieren of onderofficieren
eenig letsel is toegebrahet.
In zijn pleidooi heeft de verdediger van
de eerste zeventien beklaagden, de officiei
an administratie der tweede klasse II. C.
an 't Hof, uiteengezet, dat het hier een
onbezonnen daad betreft, begaan door men
schen met een vergifti- den geest, waarhij
hun inzicht in de militaire plichten is ver
troebeld. Bovendien zouden deze Inlandsche
beklaagden niet tot hun daad zijn ge
komen, indien zij niet hadden kunnen re
kenen op de afzijdigheid van de Europee
sche schepelingen. Het verloop heeft aange
toond, dat die afzijdigheid overging in een
daadwerkelijke hulp.
Tenslotte wijst de verdediger er op, dai
invloed der personeelsbond.m op het In
landsch marine-personeel wellicht nog fu
nester gevolgen had dan bij t Europecschc-
ptrsoneel
8.20 Orkest
a ven try (1634 4 M.) 12.20 Orgelconcert -
12.50 Orkest 1.35 Orkest 4.10 Gramofo-:
4.50 Orkest 6.50 Concert 8.20 Orkest -
schlandsender (1634.9 M.) 6.00
eert 11.20 Gramofoon 1.05 Gremo-
i 4.45 Plano 7.20 Orkest 10.2!J
Kalundborg 11153.8 M
est 2.05 Concert 10.00 Concert
Ion Nat. (261.3 M.) 12.20 Orgelconcerl
Orkest 5 35 Orkest
7.30 Concert 9.20 Con<
u (1411.8 M.) 4.15 Concert C. ID
Orkest 7.35 Orkest
UITZENDING VAN DE V.A.R.A.
VERBODEN
De Radio-Controlecommissie heeft giste.*
avond de V.A.R.A.-uitzending van: \Vctte i,
rym- en zangspel van zachtaardig gehaltq
scènes door Martien Beversluis, verbodens
Gemengd Nieuws.
AUTO- EN MOTOR-ONGELUKKEI4
Te Eindhoven is mevrouw B. In de Nieuv/*
straat toen zi) aarzelde bij het oversteken, ondeg
een passeerende motorfiets van E. terecht gekomen.
Met ernstige inwendige kneuzingen is zij naar heö
Binnengasthuis vervoerd. Haar toestand is zort;-<
wekkend.
Te Haarlemmermeer had op den SIoj
terweg een aanrijding plaats tusschen een luxe
auto, bestuurd door den manufacturler J. v. A. ca
een zeswielige tractor, bestuurd door v. R. uit
Alphen aan den Rijn. De auto's reden achter elkaar.
Van A. reed voorop en wilde stoppen, wat door.
zijn stoplicht zichtbaar was. Van R. hield hiermca
geen rekening en vloog achter tegen de luxe auto
op. De schok was zoo hevig dat de rugleuning
van A.'s stuurstoel brak. waardoor hij aart
den linkerarm verwond werd. De beide auto's we; -
zwaar beschadigd. Persoonlijke ongelukken
hadden verder niet plaats. De politie stelt een o:.-
dsrzoek in.
- Te Steenbergen (N.Br.) kwam de aula
dr. Roel vink in botsing met een zwaar beladen
vrachtauto. Wed. Roelvink werd zeer ernstig
gewond en moest per brancard naar haar woning
worden vervoerd. Dr. Roelvink bekwam geert
letsel, doch de auto werd zwaar beschadigd.
BRANDEN
Te R ij s b c r g e n (N.Br.) is door onbe-»
kende oorzaak brand uitgebroken in de wo
ning van den landbouwer L. F. Woonhui.!
en schuren werden een prooi der vlammen,
Van den inboedel kon nagenoeg niets wor
den gered. Ook het vee kwam grootendeelsj
in de vlammen om. Verzekering dekt do
schade.
gelegd. Huis en stalling werden geheel
nield. Het vee en de inboedel konden wor
den gered, doch de oogst ging verloren. Ver-»
zekering dekt de svhade.
Bij V e n 1 o is door onbekende oorzaak!
brand ontstaan in een schuur van de be
kende kapitale boerderij „De Sondert", ge
legen aan don Rijksweg tusschen Grubben-
voist en Bleruek. Aangewakkerd door dei»
sterken wind, brekide de brand zich zeer!
snel uit en woldra sondon alile schuren en
stallen in lichteulaade. De brandweren uit
bekte plaatsen waren spoedig ter plaatse cn
konden verhinderen dat het vuur zich ook
mededeelde aan het woonhuis. Het vee kon
grooten deels gered worden. De staiWcn cn
schuren brandden af, veel landbouw mate
riaal ging venhoren. Alles was slechts laag
'erzekenl.
Te Wa6p i k (N.Br.) is de soheopslieren
fabriek, waar de arbeid wegens de malaise
stil log, afgebrand. De woningen van Boom
en Roovere bekwamen veel wat ei-schade,
Eerder was reeds brand ontstaan in de wo-
van v. Berkel. Deze kooi echter worden
gebluechL De politic stelt een onderzoek in,
VALSCHE MUNTER VEROORDEELD.
Zekere P. uit Aarlanderveen (Alphen), te
gen wien vier jaar gevangenisstraf was ge-
eischt terzake het vervaardigen van valscho
rijksdaalders, is heden te Den Haag veroor
deeld tot vijf jaar gevangenisstraf.
DE MOORD TE BENNEKOM
Zooals men weet heeft de verdediger van
Jan Hoek, de moordenaar van een verpleeg
ster te Bennekom, mr. Maten, in den loop
den tijd twee anonieme brieven ontvan-
waarin een onbekende schrijver of
schrijfster zichzelf aanwees als den mooi--
denaar en betoogde, dat Jan Hoek onschul
dig is veroordeeld. De laatste dezer brieven
heeft mr. Roobol, die nagaat of er gronden
bestaan voor een revisie-onderzoek voor Jan
Hoek, aanleiding gegeven tot liet instellen
in een onderzoek naar den schrijver.
Mr. Roobol stelde 100 besch-* .aar voor
dengene, die aanwijzingen zou geven, welko
tot het opsporen van dezen anonymus zou
den leiden. Thans verneemt ,J)e Telegraaf"
dot het de politie van Ede na een kort scherp
zinnig onderzoek gelukt is den schrijver van
dezen anoniemen brief op te sporen. Deze
man heeft bekend, den brief te hebben ge
schreven op verzoek van de eehtgenoote van
Jan Hoek, die hem hiervoor geldelijk heeft
beloond.
