Schrikbarend tekort bij de Zending
DONDERDAG 19 OCTOBER 1933
EERSTE BLAD PAG. 2
BUITENLAND
DE RIJKSDAGBRAND
HET VERHAAL VAN DE ONDER'
AARDSCHE GANG
Het verhoor te Berlijn g'ng gister weer
voornamelijk over de z.g. onderaarrlsche
gang onder het Rijksdaggebouw en de mo
gelijkheid dat de brands'ichters uit het pa
leis van den Rijksdagpresident Goering daar
door heen naar het gebouw zouden zijn ge
komen.
De Senaat we'gerde het verzoek van
mitrof om hem het Bruinboek ter lezing te
geven. Pimitrnt pro'esteerde tegen deze be
slissing. Hij wil de feiten en bijzonderheden
over het verband'der dingen weten.
Zijn verdediger dr. T e i c h e r t: „Feiten
staan er niet in."
De nachtportier Anderman getuigt, dat
er niemand in den avond van den brand
door de onderaardsche gang is geloopen.
In zijn loge, waar hij onafgebroken was
en waar hij alles kon hooren wat in de gang
gebeurde, had hij niets gehoord. Dat er een
S.S.-, of S.A.-wacht van ongeveer 30 man in
het presidentshuis was geweest noemt hij
absoluut gelogen. Voorraden brandbaar
materiaal had hij nooit in de kelderru mte
gezien. Vroeger heeft hij wel eens des nachts
tusschen 23 en 1 uur eenige malen stappen
in de gang gehoord. De laats'e maal 40 da
gen voor den brand. Iets verdachts heeft hij
daarbij echter nooit gemerkt.
Dr. Sack: „Toen voor de eerste maal
het geruisch bemerkte hebt u toen getracht
hieromtrent iets te constateeren?"
Getuige: „Ik heb .een draad gespannen
en aan de roode deur een smal rood strookje
en op de zwarte deur een zwart strookje ge
plakt om te conlroleeren of de deuren ge
opend '..erden. De strookjes waren d kwijls
ongeschonden, doch ook dikwijls doorge
scheurd."
Op verdere vragen verklaart de getuige,
dat hij in den nacht van den brand niets
opvallends heeft waargenomen en in het
biizonder in de uren voor den brand geen
geruisch gehoord heeft. Verder verklaart hij
dat hij oyer zijn vroegere waarneming Ge-
üieimrat Gallo ingelicht heeft.
Dimitrof: „Welke maatregelen zijn geno
men in verband met deze waarneming?"
Getuige: „Er is een strenge controle in
gesteld."
Dimitrof vraagt tot welke partij getuige
hoort.
Daar deze steeds herhaalde vraag van Di
mitrof onder de toeschouwers opwinding
veroorzaakt, maakt Dimitrof een opgewon
den gebaar tot het publiek.
President tot Dimitrof: „Gij hebt een
verwijt teeenover het publiek niet uit te sprc
ken. Gij zijt geen px^sident."
Getuige: „Ik behoorde tot eind 1931 tot
de S.P.D. en ging daarna naar een der recht-
sche partijen over."
Torgler: „Is het juist, dat bijna eiken
dag in den tuin 5 an het huis van den pre
sident S.A. en S.S.-mannen waren? Ik heb
dat zelf van het venster van onze fractie
kamer uit gezien."
Getuige: „Er is geen sprake van S.S.-
mannen. De pi-esident had een staatswacht
en een hond. Een lid van de staatswacht
heeft meeimalen met den hond in den tuin
gewandeld."
Torgler: „Er waren er echter meer.
Getuige: „Des daags ben ik nooit in
«dienst geweest. Dat weet ik niet."
Het Hof onderbreekt thans de behandeling
en gaat de gang naar het huis van den pre
sident van den Rijksdag bezichtigen.
Ook de journalisten werden, onder scher
pe controle eveneens in staat gesteld kelders
en gang te bezichtigen.
Het bleek dat men niet onopgemerkt u;t
de ambtswoning in of uit de gang kan ko
men, indien in de woning iemand aanwezig
is die de uitgang van de gang in het oog
houdt. Door een dienstgebouw en de woning
van den Rijksdagpresident kwamen de jour
nalisten door portaal V weer in het Rijksdag-
gebouw terug.
Hierna werd de zitting voortgezet.
Uit het verdere verhoor van getu'ge An-
'dermann blijkt dan, dat geen staatswacht
van den minister-president zich in het huis
van den president bevond, maar in de parti
culiere woning van den minister aan de
Kaiserdamm.
De verklaringen van den volgenden ge
inige komen overeen met die van Ander-
raann. De volgende getuige verklaart, dat in
het huis van den president nimmer een
staatswacht is geweest.
Onder de dan volgende getuigen is inge
nieur B o g u n, die uit portaal II vlak voor
het uitbreken van den brand een man had
zien komen, die door twee vrouwen ge
wenkt werd en toen langs het gebouw ren
de naar de overwinningszuil. Hij meende in
dien persoon Popoff te herkennen. Hij acht
het onmogelijk dat het Thaler is geweest.
Popoff verklaart ten slotte, dat ieder woord
'dat de getuige over hem zegt, naar zijn over
.tuiging niet waar is.
De getuige Bogun, die ten slotte opmerk
zaam wordt gemaakt op de groote beteeke-
nis van zijn verklaring, wordt dan beëedigd.
De zitting wordt dan gesloten. Donderdag
ïs er geen zitting.
DE OPSTAND IN SIAM
Verslagen of zegevierende Rebellen?
Over het verloop van den opstand in Siam
komen uit Bangkok tal van tegenstrijdige
berichten. Volgens sommige dezer berichten
zou de opstand reeds zijn neergeslagen, na
dat de regceringstroepen met behulp van
tanks en gevechtsvliegtuigen de stad en ves
ting Don Moeang die door de opstandelingen
was bezet, na een hevig verzet hadden ver
overd.
Volgens andere berichten zouden de op
standelingen, die veel sympathie van de be
volking schijnen te ondervinden, groote suc
cessen hebben behaald.
Do opstand zou zijn georganiseerd door
den radicalen leider Loeang Pradit, die na
een langdurig verblijf in Europa naar Siam
is teruggekeerd en reeds tot minister van bin
nenlandsche zaken zou zijn benoemd.
Volgens berichten uit Engelsche bron zou
Loeang Pradit communistische relaties heb
ben.
Geruchten volgens welke de koning, die
zich in de badplaats Hoeahin bevindt, met
de opstandelingen zou sympath seeren, wor
den door de Siameesche regeering gede
menteerd.
DE MEISJES NAAR HUIS
Het stadsbestuur te Keulen heeft van alle
in zijn dienst zijnde beambten en arbeiders
geëischt, dat zij hun dochters uit het be
roepsleven, zoo de gezinsinkomsten voor on
derhoud van het gezin naar bepaalden maat
staf toereikende zijn, terug zullen trekken
teneinde de plaatsen voor werkloozen vrij
te maken en spreekt de hoop uit, dat de
vrije maatschappij dit voorbeeld algemeen
zal volgen,
NIEUWE BELANGRIJKE REDE
VAN HITLER
De „Geneefsche ziekte" der vorige
regeeringen
EEN VAST BESLUIT
In de l ei dersbij eenkomst der N.S.D.A.
die in de zittingszaal van den Pi-uisi6c'nen
L-anddag werd gehouden, hield Rijkskonse-
her Hitier een groote rede. Hij sprak al'ar-
eerst over den buiienlandsclien politieken
toestand, in het nauwst verbonden met de
binnenlandsche werkzaamheden in de
mende weken. De worsteling om «ei ijk be
rechtigclheid, waarbij de Duitsche natie
thans in een beslissend stadium is getreden
is onafscheidelijk verbonden met den 6trija
om economisch hersteJ, den strijd om
brood die reeds langer dan 8 maanden doel
bewust gevoerd wordt. De groote fout van
alle vorige regeeringen in Duitschland wos
dat zij geen rekening hielden me»t het be
ginsel dat elke deelneming aan internatio
nale conferenties van te voren doelloos zou
zijn, zoolang de gelijkbereehtigdheid niet
v erwezenlijkt wa6 Hitier noemde zijn voo
gangers in vroegere rageeri ngen min
meer lijdend aan de Geneefsche ziekt'
waardoor zij pessimistisch ten aanzien va
Duitschland en optimistisch ten aanzien
van den Volkenbond werden. Hitier daatvn
tegen is optimistisoh t.a.v. zijn volk en p^s
simï6t.isoh t.«.v Genève en den Volkenbond
Duitsobland was nimmer vredelievende
in nu, den rug toekeerend aan deze stad
met zijn weinig opwekkende sfeer,
heele Duitsche volk staat achter de regee
ring, wanneer het verklaart, dat het vrede
wil. doch zich niet als een tweederangs-
mogendheid laat behandelen.
Ook internationaal zal Duitschland voor
zijn rechten strijden, zooale de nationnal-
socialistische beweging dat veertien jaar
ng nationaal heeft gedaan.
Zonder gelijke rechten kon Duitschland
iet leven Duitschland wil niets anders
dan den vrede, doch het is vastbesloten m
de toekomst geen conferentie bij te wc
geen bondgenootschap aan te gaan,
geen conventie toe te treden- en niets meer
te onderteekenen, zoo'ang het niet als ge
lijkberechtigde mogencliheid behandeld
ordt
EEN ENGELSCH WITBOEK
OVER DE ONTWAPENINGS
BESPREKINGEN?
Uit Londen: Hoewel geen officieel com-
mniqué verschenen is over de z tting van
het kabinet, verluidt, dat sir John Simons
houding te Genève door het geheele kab.net
oedgekeurd is.
Ook zou de uitgifte van een witboek over
wogen worden, dat documenten zal bevatten
met betrekking tot de jongste gebeurtenis
sen te Genève.
Volgens de „Evening Standard" zou het
doel vooral zijn, het verwijt, dat Von Neu-
rath aan het adres van sir John Simon
heeft gericht, te ontzenuwen, volgens het-
relk sir John Simon het Duitsche stand
punt niet voldoende aan de regeering der
Ver. Staten heeft bekend gemaakt en ook
dat de verklaring van sir John Simon, dat
Duitschland hoogere eischen had gesteld,
onjuist zou zijn.
In politieke kringen is men van opvat
ting, dat een publicatie van een dergelijk
witboek gewenscht is om de openbare
meening in staat te stellen, zelf een ooi-deel
te '""raea,
Uit Londen wordt nader gemeld, dat de
ngelsohe regeerdng er prijs op stelt, dat
door het meeningsvensobii] tusschen baron
Von Neurath en Sitr John Simon de hoofd
zaak niet op den achtergrond raakt, nl. de
reden waarom Duitschland de Ontwape
ningsconferentie verlaten heeft Zij is der
halve bereid de documenten, diie zich ai
haar bezit bevinden, te publiceeren, indien
dlit wenschelijk Ï6 Anderzijds is zij vast
besloten niet6 te doen, waardoor de tegen
stellingen verscherpt kunnen worden, aan
gezien zij eenstemmig van meening is, dat
men Duitschland elke mogelijke gelegen
heid wij geven om de besprekingen te her
vatten, zoodna dit van Duitsche zijde ge-
enscht wordt. Daarom i6 het ook waar
schijnlijk, dat tusschen Frankrijk, Itailië
Engeland en Amerika in de komende week
besprekingen zuilen worden gehouden vooi
het bijeenkomen van het Bureau der Ont
wapeningsconferentie. Deze besprekingen
'n niet warden beschouwd als een vij
andige stap tegen Duitschland. Het doel
integendeel na te gaan of er mogelijkheden
bestaan waardoor Duitschland aan de ver
dere onderhandeliingen zooi kunnen deel
nemen.
Van Engelscfhe zijde zal piete gedaxr
worden waardoor de toestand verscherpt
~>u kunnen worden.
Lloyd George verdedigt Dnltschland
Lloyd George schrijft in de News Chronicle
een uitvoei-ig en vrij scherp artikel, waarin
hij zijn bekende critiek nog eens uitspreekt
de wijze, waarop de geallieerde mo
gendheden zich van hun verplichting ttt
ontwapening afgemaakt hebben, en zegt, dat
geen natie, die zichzelf eerbiedigt, iets an
ders had kunnen doen, dan wat Duitsch
land Zaterdag gedaan heeft. Wanneer het
tot een oorlog mocht komen, zou Ret zede
lijk recht volgens hem aan den kant van
Duitschland zijn en het geweten van het
Britsche volk zou Groot Brittannië in zijn
worsteling dan niet steunen.
HET VIERMOGENDHEDEN-
VERDRAG
ITALICS ACTIE
De uit Rome ontvangen berichten, volgens
elke Italiaansche regeeringskringen een le
vendige diplomatieke activiteit ontwikkelen
om reeds in de naaste toekomst een bijeen
komst t-sschen de 4 groote Europeesche mo
gendheden: Engeland Frankrijk, Duitsch
land en Ilalië tot stand te brengen, hebben te
Genève groot opzien gebaard.
De Fransche regeering zou aan een zooda
nige vier mogendheden conferentie deelne-
wanneer de door het uittreden van
Duitschland uit den volkenbond geschapen
internationale toestand op de conferentie be
handeld zou worden. Daarentegen zou de
Fransche regecring weigeren deel te nemen
aan een vier mogendheden-conferentie, wel
ke uitsluitend de regeling der ontwapening»
kwestie tot onderwerp zou hebben.
Uit Parijs: De Kamercommissie van buiten
landsche zaken was eenstemmig van oordeel
dat het pact van vier in verband met het
besluit van Duitschland niet meer geldig is.
Voorts heeft de commissie besloten, Paul
Boncour om inlichtingen te vragen over de
Duitse' eischen met betrekking tot het
Saargobied.
PRESIDENT VAN ECUADOR AFGEZET
Volgens berichten uit Quito zou de senaat
van Ecuador met 19 tegen vier stemmen
een mot e hebben aangenomen^waarbij de
president de Mera wegens wangedrag van
zijn ambt vervallen wordt verklaard.
Als opvolger van dc Mera wordt Montalvo
genoemd-
Volgens een Brusselsch blad is bij de be
sprek ng tusschen de ï'egeei'ing en de mijn
eigenaars overeens'emming bereikt, zoodat
een staking vermeden zal worden. Het te
genwoordige tarief zal \oorloopig van kracht
blijven. D t is echter slechts een voorloopige
oplossing, zoodat op lvJanuai-i de geheele
kwestie weder aan de orde ges'eld zal wor
den, indien voor dien tijd geen overeenstem
ming tusschen mijne genaars en mijnwer
kers is bei'eikt.
PROHIBITIEVE UITVOERRECHTEN
Op Zwitsersche horloge-machines
RERN, 19 October. De Bondsraad he.'ft
eenigen tijd geloden prohibitieve uitvoer
rechten vastgesteld voor gebruikte machines
uit de horloge-industrie, om te voorkomen
cbat bedrijven, due teiigevoMge van de crisis
zijn stopgezet, hun outillage aan het bui
tenland verkoopen, en op deze wijze bij
dragen tot vergrooting ven de buitenlend-
sobe conouirrentiie tegenover de Zwitsensohe
horloge-industrie. Thans heeft de Bondsraad
besloten deze prohibitieve uitvoerrechter!
cok van toepassing te verklaren op nieuwe
machines voor de horloge-industrie.
DE OOGST DER GODLOOZEN
Op voorstel van de godloozenvei'bonden
zijn in het verloopen kwartaal in Rusland
slechts 31 kerken en moskeeën gesloten ge
worden. De sluiting geschiedde omdat de
betreffende gemeenten beoordeeld werden
da gebouwen niet voldoende te kunnen on
derhouden
Gemengd Nieuws.
DIJKDOORERAAK TE BERGENTHEIM
Huizen ontruimd.
Gisteravond om half tien heeft te Bergent
heim, nabij Ambt-Hardenberg, waar de Ned.
Heide Mij. bezig is een waterleiding te ma
ken, welke onder het Overijsselsch kanaal
moet worden dooi-gemaakt, door middel
van een duiker, een dijkdoorbiaak plaats
gehad.
Het water van het kanaal stroomde over
het land en over den weg, zoodat een groote
oppervlakte land onder water kwam te
staan
Vier huizen moesten worden ontruimd,
terwijl twee op een grooteren afstand
staande woningen eveneens rondom in het
water kwamen te staan.
Men heeft 't huisraad gedeeltelijk kunnen
weghalen. Het vee kon in veiligheid gebracht
worden. Den geheelen nicht is getracht het
gat in den dijk te dichten, evenwel tot he
denmorgen 5 uur zonder resultaat
ONGELUK OP EEN ONBEWAAKTEN
OVERWEG
Vanmorgen is op den onbewaakten over
weg 't Hoog te Nieuwkuik de vrachtauto
van den veehandelaar D. van Loon uit Veen
door den trein, die om 6.42 uur uit Den
Bosch naar Lage Zwaluwe vertrekt, gegrt?
pen en totaal vernield. Dc chauffeur v. L.
en de naast hey. gezeten veehandelaar J.
Rouman uit Wijk bij Heusden werden uit
de cabine geslingerd v. L. kwam met den
schrik vrij, B. bekwam een armfractuur en
eenige lichte verwondingen aan het hoofd.
Hij is per auto naar Heusden vervoerd.
De oorzaak van bet ongeval is te wijten
aan onoplettendheid van den bestuurder. De
trein had geruimen tijd vertraging.
DE SMOKKELARIJ AAN DE
NEDERLANDSCH-BELGISCHE GRENS
Nu als gevolg van de smokkelarij welke
thans aan de Brabantsch-Belgische grens
hoogtij viert, België niet voldoende graan
meer heeft, wordt het daar wederom inge-
\oerd "anuit Duitschland. Hierbij doet zich
nu een eigenaardig geval voor. Het Duitsche
graan dat u t België in ons land binnenge
smokkeld wordt, wordt via ons land naar
België getransporteerd. Dagelijks passeeren
in de omgeving van Budel groote wagens,
hoogopgeladen met graan, dat in België
wordt ingevoerd. Deze zonderlinge handel
kan geschieden, doordat de uitvoer van
graan uit Duitschland vrij is, de doorvoer in
Nederland eveneens en de invoer in België
ook. Om de reehtstreeksche invoer in Neder
land vanuit Duitschland te beletten, wordt
het graan in verzegelde zakken verzonden.
DOODELIJKE VAL
Te Oef feit (N.Br.) viel de 30-jarige on
gehuwde Haken van een trap. De man kreeg
een hersenschudding en is aan de gevolgen
overleden.
De 83-jarige weduwe J. van Rynn, wie 't on
geluk overkwam bij de kanteling van een tent
wagen te Blokland, is aan de gevolgen over
leden.
HET DORPSGERICHT TE BERLICUM
Voor den officier van justitie te Den Bosch
zyn geleid en opgesloten drie personen, welke
erdacht worden van geweldpleging te Ber-
licum op 12 Oct. jj. 'tijdens het dorpsgericht
aldaar.
BRANDEN
Te Groningen is 's nachts omstreeks
2 uur brand ontdekt op de groote nieuwe
tribune van de Groninger wielerbaan aan den
Paterswoldscheweg.
Dank zij het doortastend optreden van de
brandweer, was het vuur spoedig gedoofd.
In de kleedkamer onder de tribune zyn ii
benzine gedrenkte lappen gevonden, zoodat
hier aan brandstichting wordt gedacht.
Dienzelfden ':yd woedde een felle binnen
brand in de lunchroom Kerstholt in de Hee
renstraat. Zes inwonenden, vier mannen en
twee vrouwen, hebben zich in nachtgewaad
langs een laddertje van de 2e etage met
groc'.e moeite kunnen redden.
De brandweer bestreed het vuur met 4 stra
len op de waterleiding. De lunchroom is ge
deeltelijk en de kelder geheel uitgebrand.
De oorzaak van de brand is onbekend.
Verzekering dekt de schade.
Te Haarlem heeft 's nachts een felle
brand gewoed in den groen ten wink el van
YV., in de Doelstraat. \V., die met vrouw en
vijf kinderen op de bovenverdieping sliep,
werd wakker door den dichten rook. Daar
het perceel toen reeds grootnndeels in lich
ter laaie stond, moest het gezin in allerijl
nachtgewaad vluchten. Do hi'andweer
rkle met 4 stralen op do waterleiding.
Het bovenhuis en een deel der benedenver
dieping brandden uit. Winkel en pakhuis
kregen veel waterschade, zoodat de opgesla- i
UITVAART
MEJ. H. S. S. KUYPER
Op de begraafplaats Oud Eik en Duinen
te Den Haag
Honderden begaven zich hedenmiddag
naar dp begraafplaats „Oud Eik en Duinen"
te 's-Gravenhage, om getuige te zijn van de
teraardebestelling x an hrt etofielijk hu.
sel van mej. II. S. S. Kuyper, oudste
dochter van wijlen Di*. A. Kuyper, beken«l
publiciste en vooraanstaand figuur in den
kring van den Geref. Meisjeshond. Onder
hen bevonden zich zeer veel leden van
laatstgenoemde organisatie.
In het woonhuis van de ontslapene aan
de Van Blankenburgstraat, vond tevoren
een intieme rouwdienst plaats voor verwan
ten en genoodigden, welke geleid werd door
den wijKpred kant Ds. A. G. Barke.»
W o I f, predikant bij de Geref. Kerk van
Den Haag-Oost, en welke geheel een litur
gisch karakter droeg, terwijl in de Valken-
hoschkerk aan de Loosduinschekade tege
lijkertijd een korte rouwdienst plaatsvond,
welke uitging van den Geref. Meisjesbond.
Deze werd bijgewoond door tal van leden
van meisjesvereenigingen tot uit den ver
ren omti'ek.
Tegen half drie kwamen de rouwauto's
met familie en genoodigden op de begxaaf-
plaats aan. In den stoet, die uit zeven auto's
bpstond, waarbij zich nog vier auto's van
den Geref. Meisjesbond aansloten, bevonden
zich o.m. mevr. Kuyper-Heybloni, echtge-
noote van den reeds ruimen tijd ongestel-
den Prof. cir. H. II. Kuyper, oudste broeder
van de ontslapene; Dr. A. Kuyper, Geref.
predikant le Rotterdam: de hooghejaax-de
douair. Jhr. J Rammelman Elsevier-Kuyper;
burgem. G. Kuyper van Stedum; de da
mes J. H. Kuyper en C. M. E. Kuvper:
freule Van Limburg Stirum; onze minister
president Dr. H. Colijn met zijn echtgenoo-
te; Prof. Mr. V. H. Rutgers, hoogleeraar aan
de Vrije Universiteit, met zijn echtgenoote;
Dr. K Dijk, Geref. predikant van Den Haag-
YVest: Ds. A. G. Barkey Wolf en van het
hondsbestuur van den Geref. Meisjeshond
de dames Torenbeek, van Zuidlaren; Klap
wijk, van Delft en Jonkhof, van Groningen.
Op de begraafplaats was voor een ruime
afzetting zorg gedragen. Te halfdrie verliet
de stoet de rouwkapel, waar het stoffelijk
hulsel sinds Dinsdagavond opgebaard stond,
gpdekt door twee palmtakken van de fa
milie. Tevoren defileerden de leden der
Geref. Meisjesvereenigingen langs de kist.
Onder het spelen van Handels: Ik weet, dat
mijn Verlosser leeft, en: Jezus mijn Toever
laat, schreed de tsoet naar het graf. Toen de
kist in de groeve was neergedaald, trad uit
den breeden kring der omstanders als eeni
ge spreker naar voren Dr. K. D ij k, Geref.
predikant te 's-Gravenhage-YVest, aan wiens
rede wij het volgende ontleencn:
Toespraak Dr. Dijk
Yvanneer ik in de eerste plaats aan dit
graf op verzoek van de familie een enkel
woord spreek, wil ik beginnen met lof en
dank te brengen aan den God aller gena
de, dat Hij aan dit leven wilde schenken
de weelde van Zijn kindschap en we hij
dit graf mogen roemen van Zijn verlossin
gen in Jezus Christus. Dit is toch het voor
naamste. Niet wat wij, menschen, groot
noemen en wat onder ons schittert, maar
Zijn liefde aan een zondig menschenkind
bewezen, is het hoogste. En daarvan mo
gen wij getuigenis afleggen hij dit sterven.
Mej. Kuyper wist in Wien zij geloofde. Zij
wist zich gegrepen door Gods verkiezende
liefde. Zij kende de plaats bij het kruis, en
zij heeft Gode zij dank uit dat geloof
geleefd en geworsteld toen de Heere haar
weg door de donkerheid voerde. Toen was
in haar ziel wat zij zelf eenmaal zong:
O leer mij toch te lijden,
Dan zal 'k U eenmaal danken
Voor wat Gij voor mij deed
Door middel van dit lijden,
Voor 't voorrecht van dit leed.
Dat is het eerste, waarvoor wij hier dan
ken. En dat lich over haar leven, leidt uw
oog, bedroefde familie, naar boven, naar
den hemel, en vervult uw hart met ver
troosting een troost die ik in 't bijzonder
u toebid mej. J. H. Kuyper, die zoo lang
met uw zuster heeft saamgewoond en saam
gearbeid. Die haar hebt verpleegd en ver
zorg met onverflauwde teere liefde, on
een troost dien God in Zijn genade ook rij
kelijk moge schenken aan Prof. Kuyper,
wiens beker door den Heere wel met bitter
heid gemengd is. Maar Zijn vertroostingen
zijn u niet te klein tn gij weet haar ver
lost in eeuwige «heerlijkheid.
Er is echter nog meer, waarvoor wij wil
len c«inkcn. Wij loven ook des Heeren lief
de voor ales wat zij in deze begaafde
vrouw ons geschonken heeft. Zij gaf ons
in haar een arbeidster bij Zijn gratie op
velerlei terrein in Zijn Koninkrijk; een
strijdsters, die met de twee schoone wapenen
uit Gods arsenaal, het Woord en de pen.
kloek de worsteling gevoerd heeft voor Zijn
eer; een echte Calviniste, die haar g I orto
en naam getrouw, overal waar zij een
plaats mocht vervullen, de gereformeerde
belijdenis heeft verdedigd, en een vrouw,
die bij al haar werk op het publieke levens-
erf nimmer de grenzen overschreed, die de
Schrift aan het optreden en het werk van
de vrouw stelt. En in dit werk heeft zij zich
met al haar talenten in het bijzonder ge
geven aan onzen bond van Meisjesvereeni
gingen op gereformeerden grondslag. Het
is mij een weemoedig voorrecht da tik, on
verzoek van het hondsbestuur, namens
dien Bond vertolken mag wat er leeft in
duizenden gereformeerde meisjesharten, nu
God haar de eere-presidente, de leidsv rou
we heeft ontnomen. In die harten is droef
heid, want mej. Kuyper was zooveel vont
den Bond. Ik heb dit zelf van 1918 af mee
gemaakt, en wal gaf ze dan? Ze gaf haar
naam. toen onze meisjesvereenigingen met
veel tegenstand te worstelen hadden; ze gaf
zichzelf toen deze jeugdarbeid in het bcgn»
van zijn ontwikkeling stond; ze gaf haar
principieele voorlichting in het bondsleven;
de fijne vrucht van haar kunstenaarstalent
in het orgaan, dat mede door liaar op hoog
peil werd gebracht; haar woord en de
kracht van haar leiding op de bondsdagen;
haar trouwe vriendschap aan de bestuurs
leden, die getuigen moeten dat zij in haar
niet alleen een raadsvrouwe, maar meer,
een hartelijke vriendin verliezen. En bij dit
alles was me; Kuyper zoo naief afhanke
lijk. Zij zou hij alles het advies vragen van
anderen, want voor haar ging boy en alle
dingen het waarachtig heil van onze gere
formeerde jeugd, en voor die jeugd te mo
gen zoeken do rechte levensvorming naar
Gods Woord was haar vreugde en eer. En
allen, die hierin met haar meegewerkt heb
ben, gedenken haar groote trouw aan het
gereformeerde beginsel, waarvan af te wij
ken haar de verloochening van haar levens-
adel zou zijn.
Zoo heeft zij u geleid, meisjes, die hier
staat om de groeve. Ik heb vaak van nabij
haar strijd gezien voor uw geestelijke toe
rusting. En zij vroeg mij steeds met onze
jongeren dicht te blijven bij het Woord
Gods en onze Gereformeerde belijdenis. Dat
was haar levenshegeerte, en zal die vervuld
worden? Dan moeten wij verder arbeiden
in Gods kracht en in overgegevenheid des
harten aan Hem. Dan zullen wij bij dit graf
onze belofte hernieuwen aan den strijd
voor de eer van onzen Koning Jezus. Voor
dertien jaren deden de ouderen dit bij het
grof van haar vader; nu leggen de jonge
ren de gelofte van trouw aan den God des
Verbonds af. Dan eert gij haar nagedach
tenis. De Heere nam haar weg. Te vroeg,
zeggen wij en wat zal het haar gekosi
hebben én woord èn pen weer in Gods hand
te geven. Maar zoo is het goed. De Heere
heeft haar verlost. Zij is thuis, daar waar
de vrede van den eeuwigen sabbath de za
ligen verblijdt. Zoekt dien vrede, allen, die
bij dit gryf staat. Zoekt dien Heiland, gij
onderen en jongeren. Zoekt Jezus Christus,
meisjes van onzen Bond, enO, dan
ruischt over dit graf uw bede: Bewaar en
bouw ons in 't geloof, Bind' Uwe liefde ons
semen, En, wat ons ooit de wereld roov'.
Op Uw Woord klink' ons amen!
De Heere heeft gegeven, de Heere heeft
genomen, de Naam des Heeren zij geloofd,
aldus eindigde dr. Dijk zijn rede.
H erna dankte dr. A. Kuyper, Gerei,
predikant te Rotterdam, als broeder ran
de ontslapene voor de betoonde belangstel
ling, waarna hij voorging in gebed.
Nadat gemeenschappelijk gezongen was
een der lievelingspsalmen van Mej. Kuyper,
n.l. Ps. 89:7 en S, sloot ds. A. G. Barkey
Wolf met het uitspreken van de apostoli
sche geloofsbelijdenis de droeve plechtig
heid.
HOE ZAL HET GEWELDIGE TEKORT
GEDEKT WORDEN
De Zendingsweek eischt alle kracht
en volle toewijding
NAJAARSVERGADERING DER
NEDERL. ZENDINGSVEREENIGING
In het gebouw van de .Deutsche Verein."
te Rotterdam werd gisteren de najaarsver
gadering gehouden van de Nederl. Zendings-
Vereeniging.
De voorzitter, ds. P. G. de Vey Mest
dag h, opende de vergadering door te laten
zingen Ps. 1211, 2, ging voor in gebed,
waarna hij voorlas Hand. 4. In zijn ope
ningswoord, waarbij spr. allen hartelijk
welkom heette, wees hij er op hoe we hier
nu vergaderen onder den druk der tijden.
Maar we moeten en we willen dat ook
hier samenzijn in de zekerheid, dat wij ge-
looven in Hem, die ook in donkere dagen, ja
dan bovenal, ons Zijn heerlijkheid toonen
wil. Dat gevoelen moge vooral in deze onze
vergadering levendig zijn bij allen, dan zal
onze vergadering een goede kunnen zijn.
In enkele warme en hartelijke woorden
herinnerde de voorzitter aan den heer G. v.
Vliet, door God aan ons ontnomen.
Hartelijk heette spr. voorts welkom de
heer en mevrouw Van der Klift van Z.O.-
Celcbes en de heer en mevrouw van de Weg
van West-Java.
Uit het voorlezen der presentie-lijst bleek,
dat 21 afdeelingen afgevaardigden naar de
ze vergadering hebben gezonden.
Mededeelingen over den stand der finan
ciën worden gedaan en hebben een zeer
neerdrukkende kracht
Voor de N.Z.V. had tot op 1 Oct. ontvan
gen moeten zijn 182.250; er is ontvangen
112.000, zoodat de achterstand voor de
N.Z.V. alleen op 1 Oct. j.l. bedroeg 69.750,—.
Voor het geheel der Samenwerkende Zen-
dings-Corporaties maken die getallen nog
gen voorraden waardeloos werden. Een
agent wist nog een geldkistje en een porte-
monnaio met geld uit het huis te halen. Een
portefeuille met f600 is wellicht verloren
gegaan. De brand is vermoedelijk ontstaan
doordat vonken uit het brandend fornuis
zijn gevallen. W. is tegen brand- en water
schade verzekerd.
veel klemmender indruk. Die bedroegen:
Ontvangen had moeten zijn 816.750,
ontvangen is 469.500,zoodat de achter
stand in totaal bedroeg 347.250,In de
reeds verschenen dagen van October is deze
achterstand nog weer met 25.000,geste
gen. zoodat op dit oogeniblik die achterstand
bereids gestegen is tot ruim 370.000,—. Zal
de „Zendingsweek" dat geweldige bedrag
inbrengen? We doen die vraag met vrees in
het hart betreffende het antwoord. Maar
allen gevoelden hoe aan de voorbereiding
van die „Week" zal moeten worden gewerkt
met alle kracht en volle toewijding.
De B(innenl.) A(ctie) heeft in de laatste
maanden gedaan, wat zij kon, om de ge
meenten met nadruk te wijzen op de moei
lijkheden voor dit werk des Heeren. Boven
al zijn besprekingen gevoerd met de Classi-
cale Zendingsacties; en met blijde dank
baarheid mocht geconstateerd worden, dat
over het algemeen de Classicale actie zeer
gaarne zich wilden inspannen tot grooter
ontplooiing van kracht. Verblijdend is ook,
dat vooral onder de jongere predikanten in
toenemende mate warme, medelevende be
langstelling gevonden wordt.
Onder de afdeelingen zijn er, die sluime
ren. Het werd met smart opgemerkt. Maar
bij andere afdeelingen is toenemende lust
en liefde om aan te pakken. Was het ver
kwikkend dit te vernemen vooral deed
het goed, toen een afgevaardigde vertelde,
hoe de afdeeling in zijn woonplaats, die tien
jaar geslapen had, nu den laatsten tijd ge
voeld had, hoe zij ook aan den arbeid
moest tijgen en reeds nu mochten zij spre
ken van verblijdende uitkomst op hun po
gingen.
Verkiezing van leden voor het
Hoofdbestuur
Bij acclamatie worden herkozen alle afge-
tredenen, de heeren W. J. A. C. B i n s, K. v.
u g, W. C o e n r a a d, E. v. Mee r, B. F.
r v e e n, P. G. de Vey M e s t d a g h, J.
J. Voortman en C. v. d. W a a.
NAMIDDAGVERGADERING
Mededeeling werd gedaan over de gehou
den stemming voor de vacaturen van wijlen
Ds. H. J. de Zwart, wijlen de heer G. van
Vliet en do heer J. Hoekendijk. Met over-
groote meerderheid zijn daarvoor gekozen
Dr. A. II Edclkoort, van Feijenoord,
M r. Th B. ten Kat e, Rotterdam en dc
heer H. Schuiveling, te Amsterdam.
Op 2 December e.k. hoopt de Ned. Zend.
Weerbericht.
w'WiiauaMfi'iii
Hoogste stand te Hernösand 776.3.
Laagste stand te Vestmanör 746.3.
Stand vanmorgen half twaalf 764.0.
WEERVERWACHTING
(Medegedeeld door bet Kon. Ned. MeteoroL
Instituut te ~*e Bilt)
Zwakke tot matige Z.O. tot O. wind, neve
lig tot licht bewolkt, droog weer, waar
schijnlijk nachtvorst, weinig verandering in
temperatuur overdag.
STORMWAARSCHUWINGSDIENST
De hooge drukking in Scandinavië is zoo
toegenomen, dat daar nu barometerstanden
boven 775 mM. voorkomen. In Midden-Euro
pa is de barometer óók iets gestegen. De
depressie in het W. nam sterk af, maar
breidt zich verder over de Golf van Biscaye
uit. Oostelijke winden waaien over een groot
deel van het vasteland. De nachtelijke uit
straling veroorzaakt ochtendnevel en in Z.-
Duitschland lichte vorst, terwijl hier te lan
de nachtvorst voorkwam. Op de Britsche
eilanden valt hier en daar nog regen, op het
continent is het „behoudens" een optrek
kende mist, droog, behalve in Oostenrijk,
Scandinavië heeft fraai weer met ochtend
nevel, die de afkoeling nog heeft beperkt,
zoodat alleen in het. hooge Noorden lichte
vorst voorkwam. De algemeene toestand
duidt op aanhouden van het fraaie herfst
weer.
THERMOMET^RSTAND
Stand vanmorgen halftwaalf 11.2 C.
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
20 OCTOBER.
Van 's avonds 5.24 uur tot 's morgens 6.06 uur
WATERSTANDEN RIVIEREN
Heden Vorig Heden Vorts
Wnrtzbnrg 0.00 o.ri) Canb J.?9 161
Straat-borg 0.00-0.<0 Ems 110 1.11
RrHs.. h 1.12 1.35 Coblem 161 1.65
Ifheinft Iden 2.24 2.42 Trier -0X6 -0.04
Kehl 2.71 2.61 Keolen 1.20 1.24
Maxau 4.01 3.97 Riihrort -0.28 -0.52
Dieiieshelm 0.4-2 0.35 YVesel -0.62 -0.73
Mannheim 2.53 2.55 Emmerik 0.61 0.54
Lohr 1.U0 1.00 Dusaeldorf 0.60 0.59
Malnz 0.00 -0.39 Maastricht 40.65 40.70
Hingen 1.47 1.51 Venlo 10.75 10.75
HOOGWATER NED ZEEHAVENS
20 October
Delfzijl 11.46—.— Hellevoptsl. 3.18 16.37
Terschelling 9.01 21.24 YVIIIemstad 4.08 16.23
Harlingen 10.00 22 i5 Hreuw. isu. 2.30 14.49
Den Helder 7.10 20.10 Zierikzee 3.12 15.21
IJ muioen 3.1H 15.37 Wemeldinge 3.30 15.44
H v. Holland 2.29 14.48 Vllsslngen 1.33 13.41
Scheveniugen 2.39 I4.f8 Terneuzen 2.06 14.16
botterdam 4.43 16.43 Hausweert 3.04 16.10
Vereen, haar 75-jarig jubileum te vieren.
Verschillende afdeelingen hebben plannen
voor dien dag; ook de afdeeling te Rotter
dam. Men gevoelde, dat dit zoo algemeen
mogelijk gedaan diende te worden.
Zendeling Directeur Dr. Brouwer leidde
de vergadering naar het Zendingsveld
West-Java. De arbeid onder de Chineezen
gaat geregeld voort; bijzondere dingen zijn
hierover echter niet te vermelden. Waar
straks de ter vergadering aanwezige zende
lingen over hun arbeid zullen spreken, was
spr. zeer sobe.- in zijn mededeelingen.
Naar aanleiding van een gestelde vraag
deelde spr. mede, dat voorzoover bekend het
laatste jaar de volgende volwassenen door
den Doop in de gemeente zijn opgenomen.
Het waren Soendaneezen 11 m. en 23 vr.j
Chineezen 23 m. en 8 vr. In totaal dus 65.
De schoolarbid, evenals die der Medische
Zending lijden zeer onder de verzwaarde
subsidie-bepalingen.
Op Z.O.-Celebes gaat ook alle anbeid ge
regeld voort Daar werden verleden jaar ge
doopt in totaal 300 volwassenen, zoodat het
aantal Christenen daar de 2300 heeft ovex>
schreden.
Inzake de ziekenhuiskwestie te Kendari is
nog steeds geen beslissing genomen.
Dr, A. Bosmsn, zendeling-arts van Poer-
wokarta sprak de vergadering over het zen-
dingsziekenhuis Bajoe-asih te Poerwokarta,
gelegen aan de spoorlijn Batavia-Bandoeng,
geoprj'd in 1925.
Nog jong is dit deel der Medisrhe Zending,
maar evenals haar andere zusters .groeide
ook dit ziekenhuis krachtig uit. Spoedig zou
de arbeid voor een man te veel zijn geweest,
maar deze lokter vond in zijn vrouw een
heerlijke hulp voor de administratie. Het
oude was eenvoudig de voortzetting van een
oud z.g.n. „Stadsverband", dat bij de bevol
king een goeden naam had. Langzaam
aan won Bajoe Asih het vertrouwen der
bevolking. In 1930 zag men zich genoodzaakt
het oude na een brand, die het grootste ge
deelte van het oude verwoestte, te vervangen
door een nieuw ziekenhuis. Dit heeft 130
bedden, die voortdurend bezet zijn. Eiken
dag wordt in Bajoe Asih kliniek gehouden.
In de vijf buitenklinieken twee maal per
week. Dit werd ten slotte voor één man toch
te veel. Toen is dr. Bremmer spr. in dit werk
komen helpen. Een der vijf genoemde bui
tenklinieken. die te Krawang, groeide in tus
schen uit tot hulpziekenhuis, aanvankelijk
met 12 bedden, maar dat nu reeds te klein
is en noodzakelijk uitgebreid zou moeten
worden en een eigen dokter hebben moest,
maar. niet aan te denken in dezen tijd
ran malaise en algemeene bezuiniging.
De rondgang, dien we ten slotte aan
Spr.'s hand maken, heel Bajoe Asih door,
was een zeer interessante wandeling.
„De dagtaak van een zendeling" door zen
deling J. v. d. Weg, ons geteekend liet ons
zien hoe het werk is veel en velerlei. Vele
dingen zouden we „kleine dingen" kunnen
noemen. De zendeling zet op een papiertje
's morgens, wat hij dier dag wil doen
maar God komt en blaast dat papiertje weg
en geeft hem allerlei te doen, waarop hij niet
gerekend had. Deze gedachte greep ons
daarbij vast: „Veel en velerlei en daarbij
overvalt den zendeling eiken dag nog de
zorg voor al de .gemeenten".
Nadat gezongen was: „Zijn naam moet
eeuwig eer ontvangen" eindigde de heer
Bets met dankgebed.
