Kerknieuws.
HET JODENVRAAGSTUK
Schoolnieuws.
Economie en Financiën
DINSDAG 26 SEPTEMBER 1933
NED. I-1ERV. KERK
Beroepen: Te IJ sselstein, L.
Mastrigt te Harderwijk. Te Saaxum (toez.),
J. E. Bos te Steggerda.
Aangenomen: Naar Haulerwijk (Fr.),
A. C. Chriïtoffels, Onst-Ind. pred. te Ban
doeng, met verlof te Bilthoven. Naar Nieu-
weschans, .1. A. Swart te Kirrpwerd. Naar
Leermens (Gron.), H. Marra te Huizinge (Gr.)
Bedankt: Voor Woudsend, H. Marra te
Huizinge (Gr.).
GEREF. KERKEN
Beroepen: Te Vlagtwedde en Wester-
emden, cand. C. G. Bos te Uithuizen,
OUD-GEREF. GEMEENTEN
Beroepen: Te Kinderdijk, N. van der
Kraats te Helder.
CANDI DATEN TOT DEN H. DIENST
Cand. I. M. de Graaf, Verlengde Slotlaan
313 te Zeist, verzoekt ons te willen mededee-
len, dat hij van heden af, gaarne een beroep
bij een der Geref. Kerken in overweging zal
nemen.
HULPPREDIKERS
Cand. C. Houtman, te Schiedam, die een
benoeming tot hulpprediker by de Geref. Kerk
van Enschedé aannam, verzoekt ons te willen
melden, dat hy beroepbaar blyft en een e.v.
ba roep onmiddellijk in overweging kan nemen.
Ook is hy in de gelegenheid een beperkt aan
tal Zondagen de Kerken te dienen.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
Men schrijft ons:
Ds. P. Bongers heeft, wegens ingang
Buiten en Zevenbergen gestaan te hebben.
Voor een geweldige schare, van heinde en verre
gekomen, predikte hy over Phil. 4 23: „De
genade onzes Heeren Jezus Christus zij met u
allen, Amen". Gr wezen werd op: 1. den in
houd, 2. de onmisbaarheid, en 3. de vrucht
de'zer genade. De scheidende leeraar
reerde nog, dat hy in Kamerik niet
neden de 4000 maal gepredikt heeft en byna
400 begrafenissen geleid. Hij heeft er 10 maal
voor een beroep naar elders bedankt, was 9
maal consulent van Zegveld en 6 maal van
Kockengen. Na zioh nog tot verschillende col
leges en personen in het bijzonder gewend te
hebben, werd Ds. Bongers zelf toegesproken
door Ds. C. J. H. Verweijs, van Breukelen,
namens het Prov. Kerkbestuur van Utrecht,
waarvan Ds. Bongers eertyds voorzitteii .vas;
door Ds. G. G. J. Bleeker, van Abcoude, als
vice-praetor van den Ring Mijdrecht, waar
Bongers praetor was gedurende 30 jaren,
die hem nu tot eerelid benoemd heeft; door
ouderling Kasteleyn namens Kerkeraad, Kerk
voogdij en Gemeente, die Psalm 134 3 liet
toezingen; door Ds. W. Vroegindeweij,
Zegveld, als consulent, die Psalm 121 4 liet
toezingen; en door Ds. D. Plantinga, van Har-
melen, als vriend en als bestuurslid
.afd. Harmeien van het Ned. Bijbelgenoot
schap, waarvan Ds. B. voorzitter was. Onder
de aanwezigen bevonden zich Burgemeester en
mevrouw J. J. Talsma; en benevens de reeds
genoemde predikanten Ds. H. Haselager, van
Baambrugge; Ds. A. van Griethuysen,
Mijdrecht; Ds. J. ,T. Klamer, van Ter Aa; Ds.
L. Vroegindeweij, van Wilnis; en Ds. P. A. A.
Klüsener, van Vinkeveenv Ds. Bongers vestigt
zich metterwoon te Utrecht, Obrechtstraat
30a. Een collecte voor het Ned. Bijbelgenoot-
Dchap bracht f 71.13 op.
Als praetor van den Ring Mijdrecht wordt
Ds. Bongers opgevolgd door Ds. C. J. H. Ver-
weys te Breukelen en door Ds. A. van Griet
huysen te Mijdrecht. Ds. P. A. A. Klüsener te
Vinkeveen zal voortaan het scribaat waarne-
Cand. P. Six Dijkstra, van De Bilt
(U.). werd .Zondagmorgen j.l. bevestigd als
predikant der Ned. Herv. Gemeente van Tuil
en 't Waal (U.) door Dr. J. D. de Lind
Wijngaarden, van De Bilt, met een predikatie
over Jesaja 62 6. Aan de handoplegging
men mede deel Ds. D. van Luttervelt,
Schalkwijk, consulent, en Ds. F. de Gidts,
Asperen. Des namiddags deed Ds. Six Dijk
stra intrede met den tekst Matth. 13 52. Aan
het einde werd hij toegesproken door Ds. de
Gidts; Ds. A. Buurman, van Wijk bij Duur
stede; Ds. van Luttervelt; der» heer J.
Rompes .Tr., hoofd der Chr. School; den heer
J. P. Honnef, voorz. van het Theol. Gezelschap
„Ivoinonia"; en de heer J. H. Kluiver, als
vriend. Voorts waren aanwezig: Ds..
Verweijs, van Cothen; Ds. W. W. van Haat
ten, van Odijk; Ds. H. S. van Ry's, van Vianen;
en Dr. H. E. G. van der Meene, van Overlang-
Ds. G. Jan sma preekte Zondag j.l. zyn
afscheid voor de Ned. Herv. Gemeente
Haulerwijk met Lukas 9 44a. Aan het einde
werd de naar Makkum vertrekkende leeraar
toegesproken door Ds. A. J\. van Wessem,
Joure, namens de Classis Heerenveen; door Ds.
C. Brandt, Bapt. predikant te Haulerwijk; door
Ds. J. M. Snethlage, van Appelscha; en door
de evangelisten K. de Vries, van Een, en W.
F. Dikkerboom, van Oosterwolde. Toegezongen
werd Psalm 134 3. De vacature van Ds.
Jansma zal weldra vervuld worden door de
overkomst van Ds. A. C. ChristoffeH pred.
te Bandoeng, thans met verlof te Bilthoven.
EEN VRAAGSTUK, DAT ONDER DE
00GEN MOET WORDEN GEZIEN
REFERAAT EN BESPREKING OP DE
VERGADERING DER ZUID-HOLL.
PREDIKANTEN VEREEN.
Cand. G. W. Ko re vaar, laatstelyk
hulpprediker te Overechie, werd Zondag j.l.
door Dr. J. van Dorp, van Gendringen* met
een predikatie over Hand. 13 3 bevestigd als
predikant der Ned. Herv. Gemeente te Bigge-
kerke. Ook door Ds. G. A. van der Hooft, van
Overschie, en Ds. R, ten Kate, van Koude-
kerke (Z.), werd aan de handoplegging deel
genomen. Toegezongen werd Psalm 121 4.
Ds. Korevaar preekte des middags intrede met
Col. 4 3, sprekende over de kracht van de
voorbede der Gemeente. Na zelf eenige toe
spraken gehouden te hebben, werd Ds. Kore
vaar toegesproken door Ds. ten K^te, als con
sulent en namens Kerkeraad en Gemeente.
Toegezongen werd Gezang 224 1.
KERKGEBOUWEN
Te Vlaardingen heeft de Kerkeraad
der Geref. Kerk aan een vergadering van lid
maten nieuwe plannen inzake kerkbouw voor
gelegd. Hoewel verleden jaar reeds plannen
waren overwogen tot vergrooting van het be
staande kerkgebouw aan den Binnensingel,
bleken er toen nog venschillende bezwaren te
bestaan. Deze verbouwing werd begroot op
ongeveer f 45.000. Inmiddels zijn de toestan
den weer gewijzigd, en is het thans mogelijk
gebleken voor f SOOO moer een geheel nieuwe
kerk te bouwen, met 700 zitplaatsen op den
beganen grond, benevens een gaanderij voor
200 plaatsen, Mer rog mogelijk met 200 plaat
sen uit te b den. Deze nieuwe kerk zou dan
op dezelfde plaats komen te staan. Plannen
om op een ander punt in deze gemeente te
Onder leidforg van Dr J. Riem ene, ven
Leiden, vergaderden die Zui-d-H-oliliamdBche
predikanten, waar de voorzitter zelf een
veferaat hield over „Het Jodenvraagstuk'.
Enkele jaren geleden, aldus referent,
erd dit vraagstuk meer doctrinair gezien,
thans is het door de gebeurtenissen in,
Duitcchland actueel geworden. Het Joden-
vraag stank is eigenlijk een complex van pro
blemen; voor den apostel Pa u-lus zeg het er
andeis uit dan voor het Z'ion>ieme en di-t is
weer geheel andere georiënteerd dan b.v.
aageluk onder Dulteclhe belichting.
Spr. stelt drie vragen tier beantwoording
1. In welke verhouding staat de Jood tot!
de volken der zoogenaamde Christenheld
onzer degen6 2e. Hoe is het antu-semiitisme
Duitschlland te verkilaren'? en 3e. Hoe
moet de Christelijke Kerk staan tegenover
den Jood?
Wat de eerste vraag betreft, veiilieze men
niet de diepgaande vereohiillen uit het oog,
die in het huiidliige Jodendom a-an-weaiig zijn,
voortkomende uit intaLlectueele en stands-
veredhiiliien, ook uiit de meerdere of mindere
eesirni-la-tne van den Jood, individueel, met
de Christelijke cultuur. Toch blijft duidelijk
zekere eigensoortigheid van den Jood ale
zoodanig, miert alleen in gelaatstrekken
maar vooral door "n sterk nationaal
sef, hetwelk niet staat en valt met het
-langen naar terugkeer tot eigen vaderland
(Palliestana). Godsdienstige vormen zijn bij
den Jood meer 6ymibolen van nationale
savmlhooiigheid dan uitingen van pere^on-
lijk geestelijk leven, al wordt dit -laatste
some, zelfs in geniiaden vorm (Spinoza)
der de Jodien aangetroffen.
In zekeren zin -is Hitler in Joodsohe lijn,
wanneer hij het religieus geloof ziet als die
naar van de ras-eenheid. In den Jood 16
-ingeschapen het besef, tot d e nabie te be-
ihiooren. Hij ie imperialist, en deze eigen
aardigheid bezorgde hem in den loop der
historie m-enige overwinnarn-g, maar ook
me ruige nederlaag, bovenal de fatale neder
laag van wat Paulus noemde de ergernis
het knuiis. Onredelijk zou zijn, te beweren,
dat „de Jood" slechter wae dan anderen,
niet minderwaardig, in sommige opzichten
zelfs volwaardig; maar ni-et homogeen met
de Ohr. cultuur, geen familielid maar
Hij verd/ienit vollle gastvrijheid, maar gast
reaht mag niet verward wordien met eigen
domsreaht en n-og minder met heersohere-
recht.
2. Uit de historie diit wordt met
beelden gestaafd blijkt, dat het Jodendom
niet zelden provoceert, wemneer sommigen
grooten finantieelen en staatkundigen in
vfloed krijgen. Het Joodsohe nationalisme
wordt niet gekrenkt waar democratie
vrijheidsdrang samengaan; maar waar
ïmp-eniailisime aan den dag treedt, daar
werlkt de eene passie tegen de andere
In dit verband citeert spr." Hiltorandt Bosch-
ma, als .hij de oonzaiken van het Duitsche
nationaal-socialisme beschrijft. Bij Hiitil-er
vinden we eiberk „den strijd tegen den de-
mocratiBchen regeeringsvonm, in 't belang
van het hartstochtelijk uitleven van het
stinct tot zelfhandhaving van de volksziel".
Bij dleze samentrekking van het na/bionale
worden alle internationale bewegingen be
sta-eden, reeds omdat ze internationaal zijn
(oommuniisme, marxisme, pacifisme), maar
dan ook 't Jodendom, terwijl de Chr. Kerk
veiduftsclht moet worden.
3. Hoe moet de Chr. Kerk staan tegemovei
dien Jood? Wanneer de Jood Christus be
lijdt, dus Joodsch-Ohiristen weird, mc»t hij
e.ls volwaardig mede-Christen worden
erkend. Dit is overeenkomstig een machtig
van het Evangëliie (Rom. 1 17
Gal. 3 28 ene.). En de mogelijkheid, dat er
Joden sohijn-Ghristen worden, mag daarvan
niets afdoen. Door een offi-cieele staatskerk
wordt trouwens officieel (schijn)-Christen
dom niiet alleen bij Joden bevorderd. De
dwaling van Luther aangaande tweeërlei
„Kirdhenregiimenjt" wreekt zich hier. De
Duitsche methode (van Hitler c.s.) is hier
absoluut af te keuren van uit Evangelisch
beginsel. Maar ook tegenover de Joden, die
het Christendom verwerpen, past een recht
vaardig, d.w^z. een zacht oordeel: een ideaiie
kerk zou hen moeten trachten te winnen
door hen heilig jaloerecfi te maken op eigen
geestelijke goederen. Het profetisch getui
genis van den apostel Paulius (Roon. 911)
kan hiiier den weg wijzen. Paulus onder
scheidt scherp tussdhen nationaal en gees
telijk Israël, m-sar hij scheidt die beiden
niet. Het organisch verhand tueedhen hef
heil, dat „uit de Joden" is, en het geestelijk
Israël, dringt hem tot de verwachting, dat
nationaal Israël behouden zal worden.
Paulinischen geest aien wij in den Jood
„een broeder van nature van onzen Heer"
(Luther). De Kerik heeft aitóh in dit opzicht,
vooral in Dutiibsdblanjd, maar daar niet al
leen» te herzien. Aan Israël komen alle
rechten toe, die men aa.n een geëendien gast
verleent alleen niet het recht op geeste
lijke souvereimiteit,
Gedachtenwissellng
Nlaar aanleiding van deze inleiding ont
houwen, werden om verschillende redenen niet
wenschelijk geacht. Het plan tot nieuwbouw
ontmoette in de vergadering over het alge
meen een gunstig onthaal, en het is zeer waar
schijnlijk dat binnen afzienbaren tyd hiertoe
zal worden overgegaan.
LEGER DES HEILS
Binnenkort hoopt te Dordrecht het Le
ger des Heils zyn „grootste gebouw, dat het
in Nederland in gebruik heeft", te openen. Het
bevat een prachtige vergaderzaal voor het
corps en drie verschillende maatschappelijke
inrichtingen, nl. een industrieel tehuis, een
metropool en een nacht-asyl.
Voorts wordt te R y s wij k (bij Den Haag)
binnenkort een zeer mooie inrichting voor
ouden van dagen geopend.
BIJBELSCH MUSEUM TE AMSTERDAM
Onderwerp: „Groote Verzoendag"
Woensdag 27 September a.s., des avonds
n 8 uur, hoopt Ds. D. Driessen, Chr. Geref.
predikant te Amsterdam, bij den Taberna
kel in het Bijbelsch Museum, Hemonylaan
I9a, over bovenstaand onderwerp te "snre-
ken. Men voorzie zich liefst vooraf van toe
gangsbewijzen: Stadhouderskade 137, telef.
16110) of voorzoover nog verkrijgbaar des
avonds aan het Museum.
GIFTEN EN LEGATEN
Te Den Haag werd door Ds. A. B. te
Winkel, pred. der Ned. Herv. Gemeente aldaar,
legaat van f 3100 ontvangen voor de Sa
menwerkende Zendingscorporaties.
Dr. J. RIEMENS
6pon zich een -levendige gedadhtenwissëling.
Dr J. L. Locher (Leiden) wijst op het
ersohiiil tussohen die Chr.-socriale en Duiitsch-
naitiomal'e Joden. Störzer beweerde, dat Jo
den geld trokken uit de zedelijke verwilde
ring der bevolking, wat het anla-semiibisme
psyohologiieoh verklaart. Hoe komt het, dat
ze de oveiha.nd in Duitechand en Oosten-rijk
gekregen hebben? Na den oorlog drongen
d-e Joden overal in. Ook het raeeenvraag
stuk speeli hier een rol. De Joden in Duitech
land en hier te lande zijn zeer verecMLlerud.
De Chr. Kerk mag nooit meedoen met de
zg. Agrariéreparagraaf in de Pruisische ,ands
keitk, maar Groen va-n Prinsterer accen
tueerde al het niet te vergeten feit, dat d-e
Joden gaöten zijn, Er is hier een vraag
stuk. dat onder de oogen moet worden
gezien.
Doch ten sterkste moeit verzert worden
aangeteekend tegenover de wijze, waarop
thans in Duitsohland dit vraagetuk wordt
Ds ten Kate wijst er op, dat iedor land
de Jonden heeft, diie het verdiienit. De Joden
gasten? Is da-t oonsekwent vol fe houden
Die kwestie vajn gast is .een zee-r i-ngew-ilc-
këld-e za-ak.
Tellken6 als er een oorlog verloren ie,
er een zoeken naar een zondebok. Het op-
leren van het autii-Semitisme houdt hier
mee verba-nd.
Ds de Bel (Wa-rmond) sf-edt scherp de
vraag: zijn inderdaad de Joden gasten? Het
e-nitwoord op die vraag bepaalt in beginsel
Tize hou ling.
Dr Iterson (Dordit) wijst op het gevaar,
dat we hier meer in de breedte zeilen dan
in d-e diepte gaa-n. De Joden weten zelf -heel
goed welke fouten er onder hen zijn. Zijn de
Joden miet zoo door ons gemaakt? Iloe
komt h' t, dat de Joden in Duirtsoli-la-nd zoo
warden gehaat? Dat zit in het mensohelijk
Duitsche en het menschel-ijk-Joodsohe.
Paulus a-f al hebben de Joden een zeer
sionaur bewustzijn. De verdrukkingen heb
ben bier het intellect verscherpt
Waarom voelen d-e Joden zioh het uitver
koren vol-k Gods? Zit er niet in het Joden
dom een rijkdom, die we hen kunnen be
nijden
Hoe h-ebben wij als Christenen te staan
tegenover de Joden? Bescheicenheid mr«akt
bet antwoord hierop moeilijk.
n Hesdingen zegt, dat door
het renteverbod in de Roomsohe Tjerii de
loden een macht geworden zijn in het bank
wezen. ,JDe arme en bedrieger ontmoeten
ellkaar". Met alle kracht moet-en we tegen de
on-eeriljikih-eid prediken vooi-al an eigen
kring. Het missionair bewustzijn van den
Jood trekt 6pr. in twijfel. Het. standpunt
de „.gasten" is hoogst moeilijk en kan
spr. miet. aanvaarden. Het naitbonaai-eocial-is-
is een reactie. De Christelijke partijen
wiDlen buigen voor God en Zijn reahit en
wenden zich af van de madhtssaat.
Ds Spanjaard (Vliaardingen) vraagt
of het ©telden van het. vraagstuk
gasten" niet zeer bedenkelijk is, gezien de
©taaitsiplii-oh-ten der Joden. l)e structuur van
den Joodsohên geest h-eeft ontbindende
kracht en arrogant is het de Jodien ook te
betrekken in de Chr. bokeering.
Ds Cramer (Gouda) meukt op, dat er
niet gesproken is over den nivelleerenden
invloed, die door de wereld raast.
Ds S t e 11 w a g (Delft), zegt, dat waf in
Dulitschllianid bezig is zich te voltrekken,
funest ie voor de Christelijke Kerk.
f e r e n t beantwoordt die venschiUllende
opmerkingen u-iitvoerig en li-cfht zijn bedoe
ling na-d-er toe. Referent denkt aan het gast-
'jn in geestelijken zin.
Juist doordat de groobmogendlhëden onder
de Joden een heel anderen kijk op de idealen
der mensohen hebben, dreigt toch wel een
gevaar.
is een bepaalde onaangename manier
beroeps-Christenen om de Joden
Ohri-stus te brengen, d-af erkent referent ten
Te één uur werd dë vergadering j
Prof. Dr. P. EHRENFEST. f
De Rijksuniversiteit te Leiden heeft plotse
ling door den dood verloren Prof. Dr. P.
Ehrenfest, hoogleeraar in de Theoretische
Natuurkunde.
Zyn dood is een onnatuurlijke geweest. De
hoogleeraar bezocht gisterenmiddag in het
Paedalogisch Instituut van Prof. Dr. J.
Waterink te Amsterdam zyn 16-jarigen zoon,
die daar verpleegd wordt. Na met dien hoog
leeraar over den patiënt gepraat te hebben,
begaven beiden zich naar den jongen. Plot
seling nam Prof. Ehrenfest een revolver,
schoot op zijn zoon, die gewond werd en
richtte daarna het wapen op zichzelf. Hy was
onmiddellijk dood.
Omtrent de beweegredenen* die tot deze
treurige gebeurtenis hebben geleid, zijn tot
toe geen verdere bijzonderheden bekend.
Prof. Paulus Ehrenfest, een natuurkundig
geleerde van groote vermaardheid onder zijn
collega's in binnen- en buitenland, was een
der grootste vrienden van Prof. Einstein, wiens
gastheer hij ook steeds was bij de vrij zeld-
maar vaak langdurige bezoeken, die
deze aan Leiden bracht.
De overledene, in 1880 te Weenen geboren,
studeerde te Göttingen en begaf zich vervol
gens naar St. Petersburg. Nadat hij een werk
geschreven had over: „Be.ariffliche Grund-
lagen der statistischen Auffassung in der
iMechanik", werd hy in 1912, als opvolger van
Prof. Lorentz, benoemd tot hoogleeraar in de
Theoretische Natuurkunde aan de Leidsche
Universiteit. Hy aanvaardde dit ambt met een
rede op 4 December 1912, getiteld: „Licht-
aetherhypothesen". Eén van zijn bekendste
verken uit lateren tijd is: „Adiabatenhvpo-
i". Bij wet van 24 Maart 1922 vas Prof.
Ehrenfest Nederlander geworden.
Van onderscheiden binnen- en buitenland-
sche genootschappen van geleerden was hy lid.
Aan het „Vad." wordt meegedeeld, dat Prof.
Ehrenfest geweest is „een merkwaardige
figuur, met niets en niemand te vergelijken.
Voortreffelijk docent was hy zeker, vooral
door zijn geestdrift, zyn slagvaardigheid, zijn
geest. Maar met dat al bleef hy een natuur,
die vreemd in het leven stond. Hij gunde
anderen ook zijn kinderen een vrijheid,
die voor Hollandsche begrippen wel eens on
begrijpelijk was.
„Prof. Ehrenfest was, bjj uiterlijke scherpte
soms, bij zijn groote heftigheid dikwijls, een
zacht, goed mensch, die voor de menschen
wie hij hield, veel over had. Sprak hij -
die hy lief had, dan steeg zijn moeilijke
spreektrant tot echte welsprekendheid.
„De gebeurtenissen in Duitschland zyn ook
voor dezen warm voelenden mensch een
selyke ervaring geweest en zeker hebben zij
de laatste maanden van dit leven moeilijk
en hard gemaakt".
Prof. Dr. J. W. MOLL, f
In den ouderdom van 82 jaar is te Gronin
gen- overleden Prof. Dr. J. W. Moll, oud-
hoogleeraar in de Botanie aan de Rijksuni
versiteit aldaar.
De overledene werd 3 Juni 1851 te Amster
dam geboren en studeerde aan de Universiteit
aldaar.
De begrafenis zal plaats hebben Donderdag
a.s. te Eerbeek (gem. Brummen).
GEM. UNIVERSITEIT TE AMSTERDAM»
Prof. A. G. van Kranendonk, benoemd
buitengewoon hoogleeraar in de Engelsche
Taal en Letterkunde, zal Maandag 2 October
a.s. dit ambt aanvaarden met het uitspreken
eener rede.
R.-K. UNIVERSITEIT TE NIJMEGEN.
Prof. Mr. P. W. Kamphuisen, benoemd
tot gewoon hoogleeraar in het Staatsrecht,
Administratief Recht en Volkenrecht aan d<
R.-K. Universiteit te Nijmegen, zal op Dins
dag 3 October, des nam. 4 uur in de aula van
de Universiteit zijn ambt aanvaarden met het
uitspreken van een rede.
LANDBOUWHOOGESCHOOL TE
WAGENINGEN.
Aan Ir. L. J. A. de Jonge is op zyn verzoek
tegen 1 October a.s. eervol ontslag als tijde
lijk assistent verleend.
LEERAREN IN GODSDIENSTONDERWIJS.
Te Utrecht wordt morgen, Woensdag,
een vergadering gehouden van leeraren in het
Godsdienstonderwijs aan Gymnasia, H. B.
Scholen en Lycea. Als sprekers hopen op te
treden: Dr. J. Moll, van Harderwijk, met een
inleidend woord; Ds. Th. C. Vriezen, van Den
Haag, met: „De leerstof in verband met den
leeftijd"; en Ds. H. A. Wiersinga, van Vlis-
singen, met: „Over Zendingsonderwys".
HOOFDBENOEMINGEN.
Hilversum (Geref. School voor U.L.O.,
vac.-wijlen T. Bast), H. de Jong, hoofd te
Enkhuizen. Aang.
R a n s d o r p, H. de Ruig, ond. te Amerg-
Wa
ONDERWIJZERSBENOEMINGEN.
(Kon. Wilh. school voor
U.L.O., hoofd A. Mol), R. Visser te Zandvoort.
R o u v e e n (hoofd G. Jonkers), G. Slob te
Nieuwpoort.
Harlingen (Kon. Wilhelminaschool), L.
Hetebry te Havelterberg.
G. VAN ZEGGELAAR.
De heer G- van Zeggelaar, van Ransdorp,
vooral bekend door zijn arbeid op kerkhisto
risch gebied, gaat het Chr. Onderwijs verlaten.
Met ingang van 1 Jan. 1934 is hem, na:
„Stand." meldt, wegens het bereiken var
pensioengerechtigden leeftijd, eervol ontslag-
verleend als hoofd der School met den Bijbel
te Ransdorp. De heer Van Zeggelaar heeft 30
jaar aan deze Chr. School, waaraan zulk
rijke geschiedenis van strijd en zegen
verbonden, mogen arbeiden. Hij gaat zich
met Januari a.s. te Zaandam vestigen.
De opvolger van den heer Van Zeggelaar
is al benoemd, namelijk de heer H. de Ruig,
onderwijzer aan een Chr. School te Amers-
foox-t. Het nieuw benoemde hoofd is vroeger
reeds als onderwijzer aan de School van
heer Van Zggelaar verbonden geweest.
ONDERWIJZEKSVERGA DEKINGEN.
Te Rotterdam wordt de eerstvolgende
Provinciale Vergadering van Chr. Onderwijzers
in Zuid-Holland gehouden op Zaterdagmiddag
7 October a.s. in „Obadja". De heer G. Chr.
Dun, Inspecteur L. O. te Den Helder, zal
spreken over; „Het onderwijs in de Ned. Taal
op de Lagere School", en de heer H. J. van
Wijlen, oud-directeur eener Chr. Kweekschool
te Rotterdam, over: „Plaats van de eer in
schooltucht". Jongens van de August Hermann
Franckeschool zullen zingen.
SCHOOLJUBILEUM.
Te Appingedam bestaat de Vereen, tot
bevordering van Chr. Onderwijs thans 75
jaren. Van haar gaan uit de Chr. School
L. O. (hoofd G. Toppen) en die voor U-L.O.
(hoofd K. Bolt). Morgen, Woensdag, hoopt
het Bestuur van 3.305 uur receptie te hou
den, terwy'l des avonds een herdenkings
samenkomst plaats heeft in „Kabzeël",
Ds. F. W. Geerds, van Hallum, oud-leerling,
een feestrede zal houden.
EXAMENS
ACADEMISCHE EXAMENS
RIJKSUNIVERSITEIT TE UTRECHT Ge»].
'"l"41lej. A. B. Terpötn
Rechtswetenschap: c
Wijehen.
Wijsbegeerte: cand.ex.,
burg te Utrecht.
RIJKSUNIVERSITEIT
Gesl.: Godgeleerdheid: v<
s heer Th. J. Pl&ten-
TE GRONINGEN
irber. kerk. ex., de
J. Vermaat,
EN AS'
Je- en
nd., til. de h«er<
EXAMENS-FRIESCHE TAAL
LEEUWARDEN, 25 Sept. Geel. mej. Gerrlti
Leeuwarden en de heeren Cuperua te Weeter-
ijkerk. Hemmit^ga te Oosterwlerum, Visser
HOLLAND-AMERIKALIJN
Het rapport van den heer Bronsing
verder bestreden
SYNDICAATS-VOORSTEL HET
MEEST VERKIESELIJK
De Holland-Amenika Lijn deelt ons medi
zij het navolgende heeft medegedeeld ai
"ereenlging ter behartiging der belangen
oudera van 6% Obligatiën, Leening 1922,
'.V. Ned. Amerik. Stoomvaaa-t-MaaAsohappiJ.
tollend Amerika Lijn.
Wij ontvingen in dank een aantal exefl
lm
wL
dens het volgende l
de obllgatieho
vraag, of liquidatie dan wel reorgank®ait
der Maatschappij de voorkeuir verdient, hee
meer dan eens een punt van bespreking tu
echen den heer Bronalng en ona gevormd.
Als vaats-taan.de werd daarbij steeds aang
>men dat obl'igaitlehouders feitelijk degem
Jn. voor wier rekening de za.ken reeds thao
d^ obligaties
renwel. dat het bete
vinden, welke der
oor ^zljn geheeh) t
D>or>r£fn heer Brons
beeld geopperd om te
ent kapitaal te plaatst
oegd bij f 2.500.000 u
ahap, aan obllgatieho:
ldus 20% van het nc
n geld. Geoc
obligatleihouder. i
en betaling ln co
f 2000.000, ge
der v.
obl.lgaitiftn
ibllgatlehouders voor
;en Inkomst-obligatie
lal bedri
:n. Daai
10% hun
hui
r obllga-
i voor suy0 een gewoon aandeel. Prefer
indeelhouders zouden zooveel mogelijk
ggenscihap In de vennootsohap hebben, terwijl
wtrent de vraag, of deze aandeelhouders p
rent zouden zijn boven het reoht van houd-
tn Inkomst-obLIgatlën op aflowslng en rer.
i heer Bronalng, voor zoover ons bekend, niet
t een vaste formuleering Is gekomen. De heer
Bronaing deelde mede te zullen pogen de helft
der preferente aandeelen bij zijn maa
te plaatsen. Wij vernamen, dat de Dln
de^MIJ. Nederland slechts een vierde
^bedoelde
Afgezien va»
ideeJcn
of het plai
baar wae, zou het hebben geleid tot
•erzwaikklng van on.ze kas, Immers to
Hindering der contante middelen me
0. en verder een weinig wenschelijk'
kapitalisatie der vennootschap ten gevolg'
hebben gehad. De cijfers van den heer Bron
t de waarde der activa voor dll
lend, had do balans dan het volgen-
eriee'l f 3.400.000: Aandeeden ln er.
Maildienst f 100.000; Terrein Vla ar
dingen f 350.000: Geldmiddelen f 80.000: Effec-
f 1.188.000: Onderpanden f 1.114.000; Deel-
ngen f 2.340.000; Dlv. debiteuren f 2000.000:
les f 7.343.000. Totaal f 17.916.000.
ssiiefPref. kapitaal f 2.000.000. gewoon
taal f 9.080.000. Ink. obllgvitlën f2.270.000.
Cont. waarde ongevallen f 537.000: Cont. waar-
pf-nal oenen f 2.000.000: Dlv. crediteuren
2.470.000, waarvan reserves f 422.000
de beeld -
Actief: Ma
rderln
andeelen -
hetgeen he
zijn ultco-
i het S.vndl-
meldt adhtte d« heer Bronsing dit denkbeeld
bevredigend en meende hij daaraan zelfs we
gens zijn eenvoud de voorkeur boven zijn oor
spronkelijke plannen te moeten geven.
Er ls daarop door de syndicaatsleiding ge-
voor^een* voor Tl s'elden biJ««n brengen
-'"t mogelijk te zijn.
ittc de heer Brons-lng,
■appont mededeelt, te la
Eenige belangrijke conclusies
en tweede, dat ln d;
iders de leiding In de maatschappij niet
jaren, zooals i-n dat van het syndicaat,
pla-n de obligatie
deel houders;
de. dat in datzedfde plan de kas
1.400.000. maar met f2.500.000 zou
i en de maatschappij, naar het meer
?ort vermeldt, op medewerking van
aangewezen zou zijn geweest, en
r d e dat de heer Bronsing meent.
de kas v.
telde plan ee
inde kapitaal
Ingst van VlO "me!
n nog, diat door
INGEZONDEN STUKKEN
i de Rednetle)
ONS ZELF ZIJN.
Met ingenomenheid nam ondergeteckende
kennis van art. XXXIII der reeks: „O p on
derzoek in Duits c h 1 a nd".
Ken geluid als hierin vernomen wordt, be
hoort onder ons nog tot de zeldzaamheden.
En ten onrechte! Want, zullen wij de in het
Fascisme opkomende beweging met succes
willen bestrijden, dan zullen wij nimmer
onze kracht moeten zoeken in een bestrij
ding dezer beweging door dik en door dun,
maar wij zullen integendeel wijs doen het
gelijk aan die zijde beginnen te erkennen,
wat de methodische correctie betreft, want
schrijver van bovenbedoeld artikel wijst er
volkomen terecht op, dat nationaal-socialis-
me in zijn beginsel voor ons onaan
vaardbaar is. Wat nog niet zeggen wïi,
dat zijn kritiek onjuist en dus onbruikbaar
zou zijn.
De Fascistische staatsleer is niet prin
cipieel gefundeerd, noch minder is zij Anti-
Bevolutionair. Maar wanneer zij de beginse
len der Fransche Revolutie bestrijdt (waar
uit wij nog voor een goed deel leven en op
wier leest vele onzer staatsinstellingen zijn
geschoeid), dan moeten wij zoo eerlijk zijn
de juistheid dier kritiek te erkennen. In de
belijdenis dat wij, A.R., weieens iets ver
keerd deden, ligt kracht; geen zwakheid.
Wij, A.R., behoeven voor geen enkelen
Fascist uit den weg te gaan: mits wij onze
eigen beginselen goed kennen!
Om een voorbeeld te geven:
Dr. Kuvper was, wat betreft de organisa
tie van CorporatieveStaten.de Fas
cisten onzer dagen vèr vooruit, omdat hij
een man van beginsel was. (Zie Ons Pro
gram, kleine editie 136). Hij heelt zelfs
het denkbeeld van den corporatieven Staat
in de Twreede Kamer verdedigd. Dr. Kuyper
bepleitte geen stellingen op grond van nut
tigheidsoverwegingen (zooals de Fascisten),
maar altoos krachtens beginselen die in
Schrift en Historie zijn gefundeerd.
Wij A.R., hebben zèlfbezinning noodlg
t.o.v. eigen beginselen. Niet een kopschuw
heid die het Fascisme zonder meer afkeurt
en bestrijdt, kan ons de zege op deze ln
wezen humanistische richting van Staat
kunde bezorgen. Wanneer het beginsel
zulks gebiedt, moeten wij den moed hebben
te breken met het historisch gewordcnc. En
wanneer wij ons, om des beginsels wil, ge
noodzaakt zien vermolmde instituta te be
strijden, dan^moeten wij kennis hebben van
ons A.R. beginsel om te kunnen aantoonen,
dat wij ons hierin niet laten leiden door
den geest des tijds, maar dat wij terug
grijpen naar de beste tijden onzer partij.
Het A.R. beginsel verdiept het Fascisme
in niet geringe mate, wijl de A.R. princi-
piën niet materialistisch zijn (zooals de Fas
cistische), maar metaphysisch zijn gefun
deerd, als wortelend in Gods Woord.
Ik stel er prijs op, Mijnheer de Redacteu-r,
dat U deze regelen in ons blad heeft willen
opnemen.
Met dank en hoogachting,
teekent
W. DE ZWART
Dordrecht, 25-Sept. 1933.
bet saldo ad
f8.507.000, hatwelk de 'dooi
-ip.irestelde balana aanwijst, f 5.675.000 i
6.810.000 voor uitdeellng zou moeten worden
.fgetrokken. Houdt men dan nog rekening met
iet feit, da,t de post onderpanden ad f 1.114.000
-astligt, dan ls het duidelijk, dat er van voort-
ettiaig van een bedrijf, bij gebreke aan bedrijfs
mLdidelen, geen eprake meer kan zijn. Dat da
'«.tschappij ter behartiging van de National*»
heepvaartbelamgen of anderen dan bereid
'ij wijze van geldJeening d'
middeler
de gc-
rt-Bronsin,g heeft
den bedrag bij zijn advl
houden, zooals ook het
llde opgev
Hot
Ijzen, of de t...
tlng de Juiste is. Wel staat het vast c
zelfs ln normale tijden elke liquidatie tegenv
en dat dit ln dezen tijd in bijzondere mate 1
geval zal zijn.
Hert «preekt verder vanzelf, dat. indien m
wil trachten het bedrijf over te doen met
bedrijfsuitoefening zal moeten worden voo
gegaan. totdat een kooper is gevend.
Wij achten het uitgesloten bij den tegenwoor
gen toestand in de soheepvaart een kooper
vinden.
Mocht er een liefhebber zijn, dan zal hij zti
edicten, niet ha«
mogelijk zijn la
ten. Inmiddels zal het
loopende contracten
regel 1 nj
«eten trachte
Een en ander brengt ongetwijfeld
langrijke verliezen en opofferingen met aioh
door den heer Bnonsing uitgetrokken
1 4 '1 mlUioen voor Ilquidatlekos-
Verder dient de aandacht erop
vesrtlgd, dat
bedra;
onderpander
groot f 1 114.0C
Centrale Werkg
verplichtingen teg'
kgevers Risico
effecten niet al-
f537.000. doch ook
Bank. Er valt niet mede
'val van liquidatie, binnen
de«l van dit onderpand
us wel zeer gevaarlijk.
De meest verkieselijke oplossing
et voorgaande beperkten wij ons tol
flnancieele belang van den oblig
De belangen van een belangrijk ai
on en het algemeen oelang bij het v.
het bedaljf noodzaUelij-
Dr. H. Colijn
DR. H. COLIJN TE LONDEN
Bespreking over voortzetting van
het werk van enkele sub-com
missies der wereldconferentie.
Onze Minister-President, Dr H. Colijn
heeft zdidh, naar reedfe gemeld, emkel-e da
gen naair het buiiitenilia'n.d begeven.
Gistermiddag heeft hij een bezoek ge
bracht bij den
Engelsdhe n Mn*
nistetr-Presidcnt
Mac Donald, dit
ruiim twee uur in
beslag nam. Naar
verluidt moet bc-
©pi'oken zijn de
voortzetting van
het werk van en
kele sub-commis-
Bies der jongste
w eiëld-con ferentii e
Zooals men zich
zal herinneren ia
dc kern van hel
bureau der Con
ferentie blijven
voortbestaan. Des
tijde \re-rd over
eengekomen, da-I
iin de maand September nog een6 zou wor
den nagegaan of er iet6 te bereiken zou zijn
Van deze commissie zou volgens afspraak
eventueel weer het initiatief moeten uit
gaan om de Conferentie voort te zetten.
Aa-n een vertegenwoordiger van de Fin.
Times renklaarde Dr EI. Colijn, dit de
mogelijkheid eener hervatting der bespre
kingen ernstig dient te worden nagegaan
en in de hand gewerkt.
Op de vraag of Dr II. Colijn eenige voor
stellen voor een slabiiliimatii© van de valuta
zöJ doen, antwoordde deze bevestigend en
verklaarde hij, dat de wereld naar den gou-
dien standaard moet terugkeeren.
Nogmaals weersprak onze Minister-Presi
dent ten stelligste de berichten, dat Neder
land op den duur gedwongen zou worden
den gouden standaard te veria ten. Dit zou
volgens hem geen ain hebben, daor de bank
biljetten voor bijna 100 zijn gedekt.
Tenslotte liep het gesprok over het herstel
van Nederland, dm m hooge mate afhanke
lijk is ven den adgeineenen werekLoestund
Morgen vertrekt Dr H. Colijn van Londen
naar Genève.
SUIKER-ONDERNEMING
POERWOREDJO
Tot ontbinding besloten
ilbind:n._, d..i
liquklatrlce op
