ATA
ZATERDAG 9 SEPTEMBER 1933
EERSTE BLAD PAG. 7
BUITL'N LAN l
KONING FEISALt
Koning FeisaJ van Irak, dtie sedert enkele
dagen in Bern vertoefde na in Zwi^eriand
een rustkuur to hebben ondergaan, is gister
nacht half één in zijn hotel aan een hart
verlamming gestorven.
Het stoffelijk overschot is naar een kliniek
overgebracht, waar heit gebalsemd zai
worden.
De Zwitsersche regeering heeft de fede
rale vlag op het gouvernementsgebouw half
stok laten hijsdien.
Feisals dood valt juast in een tijdperk,
dat de belangsteililinig der wereldpol itieik
zich weer richt naar de gebeurtenissen in
Azië, daar de strijd tusschen die Assyrische
Christenen en Irak, waar zich een minder
heid gevormd had, een punt van besproking
zal worden op do komende zitting van den
VoLkenbondsraad.
Koning FeisaJ word in 1887 geboren als
derde zoon van den Arabischen koopman
Iluseean, die zich tijdens den oorlog van
Turkije losmaakte en door de Engedschen
tot koning van Mekka werd uitgeroepen.
Tot het voorjaar 1916 behoorde hij tot den
staf van den Turksohen opperbevelhebber,
Dj erna] Paoha, in Syrië, doch viiudbtte naai
Mekka, toen Hussein daar het vaandel van
den opstand ontrolde.
Hij werd toen de militaire opperbevel
hebber van de Aifcbisohe hulptroepen van
Engeland, trok aan hot hoofd daarvan in
1918 Damascus binnen en liet zich daar tot
koning van Syrië uitroepen.
In tusschen kwam Syrië in Fransche han
den. De Franechen trokke i onder generaal
Gouraud in den zomer van 1920 op en ver
joegen FeisaJ uit Damascus.
FeisaJ begaf zioli nu over Palestina naar
Londen.
Engeland had juisit te kampen met den
opstand in Mesopotamia (Irak). Zoo werd
FeisaJ in het voorjaar 1921 naar Bagdad
gebracht, waar hem de Engeleche opper
commissaris, sar Percy Cox, plechtig ontving
en verder er voor zorgde, dat Feisail tot
koning van Irak werd uitgeroepen. Bij een
volksstemming, waarbij 96 der bevolking
voor hem gestemd zou hebben, werd dieze
koningskeuze bevestigd.
Verschillende bezoeken aan Europa heeft
koning FeisaJ nog gebracht. Zooals men zich
herinneren zul, vertoefde Ixij nog niet zoo
heel lang geleden ook dn ons land.
Ghazi volgt zijn vader op
Gistermorgen is te Bagdad de zcon van
den gestorven koning Feisal, Emir Ghazi,
tot koning van Irak uitgeroepen. Hij is 21
jaar oud en werd te Harrow in Engeland
opgevoed. Ghazi was reed6 regent tijdens
verblijf van zijn veder in Zwitserland.
Overeenkomstig de Arabische gewoonte
werd Emir Ghazi met eenvoudig ceremo
nies] tot koning uitgeroepen, na afloop
waarvan de voorzitter van' kamer en senaat
en de kairinets-ministere den eed ven trouw
aan den nieuwen koning aflegden.
Het volk werd kond gedaan van de kro
ning dioor middel van 101 kanonschoten.
DUITSCHLAND EN OOSTENRIJK
EEN NAT.-SOC. PROCLAMATIE
Uit Berlijn: De ri jkepropaga n da J ei cling der
N.S.D.A.P. heeft een oproep aan bet Duit-
sche volk gepubliceerd, waarin bet oa. luidt:
„Onze Duitsobe broeders in Oostenrijk
staan midden in hun bevrijdingskamp.
De eapeiratisbisohe regeeri nguDoUf use
houdt zich wanhopig staande met behulp
van terreur en sohending der grondwet.
Aan de N.S.D.A.P. in Oostenrijk is eohter
iediere politieke werkzaamheid verboden.
Iedere propaganda in Duitscbon geest wordt
brutaal onderdrukt
Onder deze omstandigheden beeft iedere
Duitscher den na/tionalen plicht onze broe
ders in Oostenrijk in bun strijd te steunen.
Ieder die bloedverwanten, vrienden of be
kenden in Oostenrijk heeft, moet ben schrij
ven en ben inlichten over datgene wat Adolf
Hitler tot nog toe voor bet Du-itsohe volk
heeft gedaan, en lioe het er in Duitsohland
in werkelijkheid uitziet Tevens moet hij
geregeld krantenuitknipsels over den eco-
nomi sohen en politieke n vooruitgang in
Duitsohland naar Oostenrijk sturen. Volks-
gonooten aan het wenk!
Het gaat om het behoud van 't „Deuteoh-
turn" in Oostenrijk.
Sterkt uw broeders in den 9tirijd.
""rouw tot do overwinning!"
De Oostenrijkecbe regeering zal een bruin-
boek uitgeven, waarin op grond van de
politierapporten, een overziobt wordt gege
ven van de nationaal-socialistiscbe overval
len in Oostenrijk.
Naar de bladen melden, zijn op 31 Aug.
in Hessen-Darmstadt 10 Ooelenrijksche ar
beiders door de nationaal!-socialisten uit hun
woning gezet. Zij werden aan de zorgen van
het Leger des Hoiils overgelaten, dat voor
hun terugzending naar Oostenrijk heeft ge
zorgd
De verdrevenen mochten slechts hanld-
De Duitsobe journalist Heinz Kuntze is
gearresteerd wegens verboden politieke ac
tie. Hij was werkzaam als redacteur van
nationaail-socialiiötieohe bladen en later als
correspondent van DuitsOhe bladen. Hij is
verodrdeeld tot vier weken gevangenisstraf.
Wanneer hij deze zal hebben uitgezeten, zal
hij over de grens worden gezet
DE VERBRUIKSCOÖPERATIE IN
HET DERDE RIJK
EEN GEORGANISEE 3 3 VERDEELAPPA-
RAAT VOOR DEN STAAT
Een uiteenzetting van Dr. Ley
TJit Berlijn: De leider van het Duitsche
Arbeidsfront, Dr. Ley, zet in de N.S.K. uit
een op welke wijze de coöperatieve vor-
bruiksverecnigingen in den vervolge zullei
werken. 1200 afzonderlijke verbruiksvereeni
gingen zullen aaneengesloten worden tot 'n
„rijksverbruikersgenootschap", waarin de tot
dusverre bestaan hebbende rechten en aan
spraken der leden der afzonderlijke ver-
eenigingen volkomen blijven behouden.
Deze nieuwe organisatie verpacht haar win
kels dan aan den middenstand met de vei-
plichting in te koopen bij de Centrale Ver
eeniging G.E.G. on zich te onderwerpen
aan de controle der G.E.G.
Vervolgens zal overwogen worden of men
de thans Voorhanden vereeniging van den
detailhandel met deze Centrale Vereeniging
G.E.G. kan vereenigen om te komen toi
een uit verbruikers en kunstenaars samen
gestelde gemengd coöperatieve onderne
ming. Met een dergelijk instituut zou de
staat dat bereikt hebben, wat hij voor tij
den van nood en hoogste krachtsinspanning
der natie behoeft Hij zou hiermede een
centrale in handen hebben, die hem een ge-
uiganiseerd verdeclapparaat waarborgt.
Wanneer, nu deze centrale corporatie ver
plicht wordt in de eerste plaats producten
van handwerk te koopen. zou, veronder
steld, dat de waar goed en billijk is. oos
list banuwerk zeker zijn van een stabiel*
aizetmarkt
Uok het complex der warenhuizen werd
ter sprake g*. bi acht en men kwam tot het
resultaat dut de oplossing van het waren-
iiuispronleem slechts in (Ut kader mogenjh.
is. W ïl men het warenhuis tot een goede
markt maken, dan moet oin een gezonde
concurrentie mugelijk te doen zijn, ook hier
wederom een centrale inkuupscorporatie de
kwaliteit van het artikel garancieeren er»
oneerlijke concurrentie verninderen.
Dr. Ley eindigt zijn beschouwingen met
heftige dreigementen tegen hen, die thans
nog op onverantwoordelijke wijze iets on-
derne±..en tegen de coöperatieve verbruiks-
organisaties en den strijd voortzetten. De
zulken zullen worden beschouwd als vij
anden en dienovereenkomstig worden be
handeld. Zij zullen uit het arbeidsfront wor
den gezet, uit de partij worden gesloten en
onschadelijk worden gemaakt
HET VIVISECTIE-VERBOD VERZACHT
Voorwaardelijk toegelaten
Gemeld wordt, dat het Pruisische vivi
sectie-verbod is verzacht.
„Daar de ernstige wetenschappelijke studie
in het beiang van de gezondheid van men-
schen en dieren niet van wetenschappelijke
experimenten hij dieren kan aizien, zijn dei
geajke proeven toegelaten onder de volgen
de voorwaarden-
„De experimenten mogen slechts geschie
den in instituten, die onaer weten%:happe-
lyke leiding staan en slechts ouder verant
woordelijkheid van den leider van het in
slituut. Zij zijn slechts geoorloofd, wanneer
een zeüer resultaat is te verwachten. Zij
moeten pijnloos geschieden, tenzij dat volku
men onmogelijk is of door de verdooving
grootere schade aan de gezondheid van hei
dier wordt toegebracht.
„Experimenten bij dieren van hoogere orde
moeten worden vermeden, tenzij door proei-
nemingen aan lagere dieren het doel mei
kan worden bereikt. Zoo weinig mogelijU
dieren moeten worden gebruikt voor de we
tenschappelijke proeven.
„Wetenschappelijke instituuten, zoover het
niet betreft staatgemeenschappelijke of door
den staat geconcessioneerde instituten, be
hoeven de toestemming van den bevoegden
minister. Op deze instituten wordt van
staatswege toezicht uitgeoefend.
„Proeven aan dieren voor het onderwijs
zijn slechts toegestaan wanneer andere leer
methoden, zooals film, foto enz., niet vol
doende zijn. Ook hier is toestemming der
autoriteiten noodig".
PROF. EINSTEIN BEDREIGD
Volgens de Brusselsche „Dernière Heure
heeft prof. Einstein de laatste dagen talrijke
dreigbrieven ontvangen, zoodat hij iederen
dag van verblijfplaats wisselt. Zijn vrouw
verklaarde, dat zij en haar man zich bin
nenkort aan boord van een jacht van een
bewonderaar vah Einstein zullen begeven,
om een kruistocht op zee te maken.
Prof. Einstein heeft nog eens doen tegen
spreken, dat hij ook maar iets zou weten
van het „Bruinboek tegen de Hitlerterreur",
dat dezer dagen verschenen is. De werke
lijke uitgever van het boek, de communist
Münzenberg, heeft het niet noodig geacht
prof. Einstein, die eerevoorzitter is van het
comité, dat zich bij hem had voorgedaan als
uitsluitend weldadigheidsorganisatie, van de
plannen voor de uitgave kennis te geven.
KABINET-AZANA AFGETREDEN
LERROUX OPVOLGER?
NIEUWE VERKIEZINGEN IN ZICHT
Het Spaansche kabinet Azana heeft zyn
ontslag ingediend.
President Zamora had in den loop van den
[ministerraad slechts een beperkt vertrouwen
in de regeering willen uitspreken.
Heli ontslag werd onmiddellijk aanvaard en
Zamora is gisteravond nog met zijn politieke
consultaties begonnen.
Men vermoedt, dat Lerroux de opvolger
van Azana wordt. Dit zou dan waarschijnlijk
euwe verkiezingen tengevolge hebben.
Azana's positie was reeds lang wankel: de
taak van het revolutionnair kabinet: het land
nieuwe constitutie te geven is reeds ge-
ruimen tijd voleindigd; de anti-kerkelijke wat-
zijn eveneens alle aangenomen, zoodat een
aftreden der regeering en nieuwe verkiezin
gen niets meer in den weg stond.
Azana is minister-president sinds 14 Octo
ber 1931, toen Zamora, zijn voorganger en
tegenwoordige Spaansche president in ver
band met de aanneming door de cortes van
een grondwetsartikel over de ontbinding der
religieuze orden en de afschaffing van don
officieelen staatsgodsdienst in Spanje, aftrad.
Ook onder Zamora was Azana minister van
oorlog. Hij wijdde dan ook zijn gansche ener
gie aan de reorganisatie van het leger in re-
publikeinschen zin.
Een oogenblik leek het, dat inderdaad de
belofte van een nieuwe volksraadpleging, na
afloop van de werkzaamheden der constitu
ante, inderdaad zou worden ingelost: Den 8en
Juni j.l, diende Azana zijn ontslag in. Tegen
alle verwachting droeg Zamora hem echter
eenige dagen later opnieuw de kabinetsfor
matie op. Het nieuwe kabinet kwam vier
dagen later t^ stand en heeft zich nog geen
drie maanden kunnen handhaven.
Uit Parijs wordt nog gemeld: Zamora, de
president der Spaansche republiek heeft
heden o.a. den cortespresident Besteiro en den
socialist Cabello ontvangen. Eerstgenoemde
pleitte voor een republikeinsche-socialistische
concentratiekabinet, de ander voelde meer
voor een zuiver linksche regeering en geen
nieuwe verkiezingen.
De
PAUL KöNIG OVERLEDEN.
van de handelsduikboot
„Dcutschland".
GNADAU, 9 September. Kapitein Paul
König, de commandant van de handelsonder
zeeboot „Deutschland" in den wereldoorlog,
is in den ouderdom van 66 jaar te Gnadau
bij Schonebeck gestorven. Paiul König was
de zoon van een dominee en werd op 20 Maart
1867 te Rör in Thüringen geboren. Als
scheepsjongen ging hy naar zee. Nadat hij
eerst bij de Marine en later by de koop
vaardijvloot was geweest, was hij de comman
dant van de duikboot die de wereld midden
in den oorlogstijd een verrassing bezorgde en
a'gemeene bewondering afdwong,
Op 10 Juli 1916 verscheen de Duitsche
handelsduikboot „Deutschland'" van een zeke
ren kapitein König plotseling in Baltimore.
Op 23 Augustus van datzelfde jaar keerde
hy in Bremen te rog en in November ging hij
nogmaals naar Amerika. Later heeft kapitein
König over zyn reizen in Noord-Amerika
lezingen gehouden,
DE WARBOEL OP CUBA
'ZAL AMERIKA INTERVENIEEREN
I Volgens berichten uit Cuba zou de regee-
ring te kennen hebben gegeven, bereid te
zijn af te treden, indien de belangen van
Cuba dit eischen.
Ondanks bet door de regeering uitgevaar
digde verbod, hebben groote communisti
sche manifestaties plaats gevonden, waar
bij de bevolking wordt opgewekt, zich ve
verzetten tegen het „Amerikaanscho impe
rialisme" en het aan land zetten van Ame-
rikaansche troepen met geweld te ver
hinderen.
De junta heeft verklaard, dat zij geen en
kele verstoring van de orde zal tolereeren.
Te Havanna is een afdeeling cavalerie
opgetreden om betoogers te verdrijven.
In het land hebben comunistische arbei
ders een aantal fabrieken bezet
Het communistische centrale comité is van
oordeel, dat men moet schieten op de troe
pen van de Vereenigde Staten, indien zij
landen en het storten van bloed provocee-
ren, teneinde aan de geheele wereld te too-
nen, dat Cuba geen Amerikaansche kolo-
Volgens een later bericht uit Havanna
hebben de vertegenwoordigers der politieke
partijen zich met sergeant Batista en met
vertegenwoordigers van de studenten en van
de A.B.C.-organisatie naar het paleis van
den president begeven, om over de vorming
van een nieuwe regeering onder leiding van
Cespedes te beraadslagen.
De raad van vijf heeft intusschen, naar
Reuter seint, het voorstel om Cespedes op
nieuw aan het bewind te brengen, als pre
sident van een regeering, waarin alle par
tijen zouden zitting hebben, verworpen.
Den oificieren is opdracht gegeven, on
middellijk hun plaatsen en functies weer
in te nemen, hetgeen dezen echter weiger
den. Men vreest, dat hieruit nieuwe moei
lijkheden zouden ontslaan.
In regeeringskringen te Washington
schijnt men er tevreden over te zijn, dat
de Zuid-Amerikaansche landen bij de be
sprekingen van Roosevelt met do ambassa
deurs der A.B.C.-landen luw instemming be
toonden met de maatregelen der Vereenigde
Staten ter bescherming van Amerikaan
sche burgers en hun eigendommen op Cuba.
De Zuid-Amerikaansche pers waarschuwt
evenwel met het oog op de pan1-Amenkaan-
sche conferentie, welke in November te Mou
tevideo zal plaats vinden, voor interventie.
Men is overtuigd, dat president Roosevelt
in de paar maanden van zijn bewind meer
heeft gedaan, om de sympathie dezer landen
te winnen dan zijn voorgangers in lange
jaren. Echter beseft men, dat deze zoo
moeizaam verworven sympathie terstond
zou verdwijnen, indien Amerikaansche troe
pen op Cuba op onoordeelkundige wijze op
traden.
President Roosevelt bestudeert op het
oogenblik het vraagstuk, hoe op Cuba bete
re arbeidsvoorwaarden kunnen worden ge
schapen voor de arbeiders in de suikerraf
finaderijen. Hij heeft daartoe een rapport
an den Amerikaanschen gezant te Havan
na verlangd, die als een tegenstander van
de Amerikaansche eigenaars der raffinade
rijen wordt beschouwd.
NEW-YORK. Uit Havanna wordt gemeld
dat de Cubaansche Junta het Hotel Natio
nal, waarin zich ongeveer 500 afgezette Cu
baansche officieren hadden vereenigd ter
beraadslaging over het aanbod der regee
ring, hen weer in dienst te stellen, door
troepen met machinegeweren heeft laten
omsingelen.
Deze maatregel schijnt te hebben plaats
gehad uit vrees, dat de officieren een con
tra-revolutie wilden organiseeren.
Intusschen hebben 200 Cubaansche offi-
eren een verklaring gepubliceerd, dat zij
de Juntaregeering niet erkennen doch de
regeering van President de Cespe<|s zullen
steunen.
De officieren weigeren voorloopig dienst
te doen.
Zijn program.
DUBLIN, 9 September. Generaal O'Duffy
is gekozen tot leider van de nieuwe vereenig
de Iersche party, die Vrijdag door de aaneen
sluiting van de drie oppositieparty en defini
tief gesticht werd. Generaal O'Duffy heeft
een manifest gepubliceerd, waarin de volgen
de programmapunten zijn opgenomen:
De Ver. Iersche Party streeft naar de
vrijwillige hereeniging van den Ierschen
LtaaL d.w.z. van den Ierschen Vrystaat en
Ulster.
Zy eischt verder het recht van zelfbestem
ming voor het Iersche Volk, om zyn eigen
grondwet te maken, op.
De party wenscht verder een einde te
maken aan de politieke tegenstellingen en
vijandelijkheden, die het gevolg zyn van de
Engelsch-Iersche oorlog en die aanleiding ge
geven hebben tot binnenlandsche oneenigheid.
Alle patriotisch-gezinde burgers worden
opgeroepen zich bij de nieuwe party aan te
sluiten, om Ierland van zijn ondergang te
redden.
De blauwhemdenorganisatie blyft als jeugd
organisatie bestaan.
GROOTE GEBEURTENISSEN IN CHINA
VOOR DE DEUR
In de Japansche pers wordt gemeld, dat in
China groote gebeurtenissen voor de deur
staan.
Maarschalk Tsjang Kai Sjek, Minister
Soeng en Minister-President Wansinwei, zou
den de bedoeling hebben een directorium te
vormen, dat er naar zou streven de politie
der Kwomintang uit te schakelen en de ge
heele macht in China naar zich toe te halen.
In het by zonder zou worden geageerd tegen
de thans bestaande provinciale regeeringen.
Op een ten Westen van Japan gelegen
eiland werd de stad Napoo tengevolge van
de uitbarsting van een onderzeeschen vul
kaan bijna geheel verwoest
Honderd tachtig huizen werden vermeld.
Volgens voorloopige schattingen zijn 70
personen om het leven gekomen.
DE MOORDENAARS VAN INOEKAI
Volgens een bericht uit Tokio heeft de
zoon van den vermoorden minister-presi
dent Inoekai gratie verzocht voor de moor
denaars van zijn vader, omdat hij getrof
fen is geworden door de vaderlandslieven
de motieven, waardoor zij zich hebben laten
leiden.
DE SLAAPZIEKTE TE ST LOUIS
NEW-YORK, 9 Sept. De slaapziekte in St
Louis heeft tot dusver 98 dooden geëischt.
650 Personen zijn nog lijdende Bovendien
worden uit andere deelcn der Ver. Staten
nieuwe ziektegevallen en slaahtoffans ge-
meldi
't Geeft ook een gerust gevoel
Krijgt U onverwacht visite,
Nóóit zit U met vuile boel.
ATA schuurt en reinigt alles!
BINNENLAND.
PERMANENT HOF
ARBITRAGE
VAN
Prof. Mr. A. Anema tot lid benoemd.
Bij Kon. Besluit is aangewezen als lid van
wege Nederland van het Permanente Hof van
Arbitrage Mr. A. Anema, hoogleeraar aan de
VRAGEN VAN KAMERLEDEN
STEUN VUOR DE SCHIPPERS
Door den heer W y n k o o p is aan den
iMinister van Sociale Zaken gevraagd of het
niet noodzakelijk is onverwijld een crisis
wachtgeldregeling voor schippers in te
DE AMSTERDAMSCHE
WETHOUDERSCRISIS
Onze Amsterdamsche redacteur schrijft ons:
Nu de R.-K. blijkens hun communique niet
van voornemen zijn de diverse Raadsfracties
byeen te roepen, hebben de voorzitters van de
fracties van den Vrijheidsbond, van de Chr.
Historischen en van de Anti-Revolutionairen
een bespreking met de fractie-voorzitters van
ve1© groepen except de communisten.
Deze samenkomst is thans gehouden. Resul
taat kan no- niet worden meegedeeld.
Bezien wij het communiqué der R.-K.
fractie goed, dan zijn er slechts twee moge
lijkheden. Een crisiscollege op breede basis,
waarbij de Soc.-democraten een tweetal zetels
bezetten of een minderlieidscollege.
Men meent immers, dat uit de groepen die
zich achter de meerderheid van B. en W.
hebben geschaard, geen werkmeerderheid kan
worden gevormd. Dat beteekent, als wij lezen
kunnen, dat men niet bereid is met het Neu
trale Blok in zee te gaan.
De mogelijkheid om te komen tot vorming
van een breeder crisiscollege schynt niet
geheel buitengesloten, al moet toegestemd,
cby; noch het antwoord der minderheid in de
nota ter begeleiding van de begrooting, noch
het politieke schervengericht in Zaandam, veel
moed geeft.
De levenskansen van een minderheids
college achten wy echter heel gering, zoodat
het pogen om nog te komen tot een andere
oplossing onzes inziens volkomen begrijpe
lijk is.
Gemengd Nieuws.
Gistermiddag is brand uitgebroken in de
groote kapitale boerderij van den landbou
wer Vertigo al te Hooge Zwaluw e, staande in
de ondenstraat op Wagenberg. In een oog
wenk stond de groote landibouwsohuur, ge
heel van riet bedokt, in lichte laaie. De ge
heele oogst zoomede de lendbouw-invonbaris
werd een prooi der vlammen. Spoedig was
ook de aan de landbouvvsohuur gebouwde
woning aangetast, diie ook gehel in vlammen
opging. Aan redden viel niet te denken Door
den krachtigen wind sl-oegen de vlammen
over naar de boerderij aan de overzijde van
den weg, van den landbouwer Adr. van der
Made, die mede gaheol in de asoh werd ge
legd, zoomede het woonhuis.
Het vuur werd met twee stralen op de
waterleiding bestreden. Ook de brandspuit
van Wagenberg en die van Terheijden ver
leenden assistentie. De oorzaak is tot nog
toe onbekend, terwijl de schade door verzeke
ring wordt .edieikt.
INBRAAK
In den nacht hebben onbekenden zich toe
gang verschaft tot het huis van den heer P.
Straver, onderwijzer te Poederoyen. Een be
drag van ƒ2000 werd door de daders ont
vreemd. De po-Mtie stelt een onderzoek in,
doch tot nu toe ontbreekt elk spoor
Uit Oost-lndie
DE PENSIOENKORTING IN NED.-INDIE
Volksraad adviseert aannemen
BATAVIA, 8 Sept. (Aneta). De Volksraad
besloot met 49 tegen 3 stemmen tot advi
seering tot aanneming van de wet op de
pensioen korting.
DE PENSIOENKORTING IN INDIE
BATAVIA, 8 September. (Aneta), De Volks
raad heeft met 33 tegen 12 stemmen bij de be
handeling der pensioenkorting aangenomen de
motie-Soejono, waarin de wenschelykheid
wordt uitgesproken, dat het kortingsvrij pen
sioen zoowel voor in als buiten Ned.-Indië ver-
blyfhoudenden gesteld worde op f 500, nadat
de gemachtigde der regeering voor de afdee
ling Financiën verklaard had dat hoofdzakelijk
financieele bezwaren tegen dit voorstel be
staan, aangezien hierdoor 38.000 Inheemschen
buiten de korting zouden vallen.
De motie-Soejono waarin de werochelykheid
wordt uitgesproken, dat ten aanzien van de
vermindering der korting voor hen, die kin
deren te hunne laste hebben, geen onderscheid
zal worden gemaakt tusschen in Ned.-Indië of
ddaarbuiter. verblijvende gepensionneerdend,
werd aangenomen met 47 tegen 7 stemmen.
Vervolgens kwam aan de orde de motie tot
buiten korting laten van minimaal gepension-
neerden, welke werd aangenomen met 3S tegen
13 stemmen.
De motie-Pastor tet invoering van de pen
sioenkorting in twee keeren nl. per 1 Januari
1934 en met 1 April 1934, werd aangenomen
met 35 tegen 17 stemmen, waarna de Volks
raad met 49 tegen 3 stemmen besloot te advi-
seeren tot aanneming van de wet op de pen
sioenkorting.
CRISIS-ORDONNANTIE
BATAVIA, 9 September (Aneta). De Re
geering diende bij den Volksraad een ont
werp in voor een crisis-uitvoer-ordonnantie
welke beoogt een algemeene regeling inza
ke beperking van den uitvoer, waarbij geen
bepaalde grenzen worden getrokken, noch
de mogelijkheid geschapen t.a.v. den uit
voer van welke zaak ook, zoo noodig ter
stond te kunnen ingrijpen, terwijl boven
dien de in het ontwerp vervatte regeling de
mogelijkheid opent zelf het vervoer bin
nenslands van bepaalde zaken op zoo kon
mogelijke termijn te beperken.
Firma VALCKX VAN KOUTEREN
Kerk- en Concertorgelfabriek
ROTTERDAM
Aelbrechtskade 90a, 91, 92
TELEFOON 32722
Kerknieuws.
GEREF. KERKEN
Aangenomen: Naar Hijum en Finkum,
cand. H. Muijs te Bilthoven.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Kampen vac.-M. Otte-
vanger), G. Lans te Huizen (N.-Hl). -
Valkenburg (by Leiden), Th. J. H. Steenbeek,
O.-I. predikant, met verlof te Bussum. Te
Drachten (Ned. Herv. Evangelisatie), M. D.
Gijsman te Nieuwe-Pekela. Te Kruiningen,
H. C. Valeton te Wichmond.
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST
Tot de Evangeliebediening in de Ned. Herv.
Kerk is door het Prov. Kerkbestuur van Noord
Brabant en Limburg toegelaten de heer H. d
L a n g e, Havenstraat 28, te Woerden, Theol.
cand. aan de Rijksuniversiteit te Utrecht.
PREDIKANTSPLAATSEN
Het Prov. Kerkbestuur van Gelderland der
Ned. Hervormde Kerk vernietigde het besluit
van het Class. Bestuur van Harderwijk, waar
bij een van de drie predikantsplaatsen te N y -
kerk (G.) wordt opgeheven.
Ds. E. PRINSEN
Ds. E. Prinsen, predikant der Geref. Kerk
te Enschedé, die zyn 40-jarig ambtejubileum
viert en emeritaat bekwam, heeft voor zijn
Gemeente in het kerkgebouw aan den Kason-
dersingel ter herdenking en tot afscheid het
Woord bediend uit Psalm 77 12a: „Ik zal
de daden des Heeren gedenken". Sprekend
over het thema: „Asafs geestelijke restaura
tie*", wees Ds. Prinsen er op: 1. hoe hij ge^ L
was, 2. hoe hij er weer bovenop kwam, en 3.
wat toen zijn ernstig voornemen was.
Afgevaardigdden van de Classis Deventer;
de Kerk van Oostwold (Oldambt), zijn eerste
Gemeente; de naburige Kerken van Hengelo,
Haaksbergen, Glanerbrog en Oldenzaal, woon
den deze plechtigheid bij. Ds. Prinsen werd
toegesproken door zijn ambtsbroeder uit En
schedé en afgevaardigden van genabuurde
Kerken en de Classis, den Kerkeraad, Corpo
raties en vereenigingen. Hem werden stoffe
lijke blijken van liefde en waardeering aange
boden.
Ds. Prinsen zal zich metterwoon vestigen te
Wolfheze.
EMERITAAT
D s. K. F e r n h o u t, predikant der Geref.
Kerk te Vreeland, die zyn gouden ambtsjubi
leum vierde, verkreeg van de Classis Breuke-
len emeritaat, Ds. F. hoopt Zondag 15 October
a.s. afscheid te preeken.
D s. J. E. V o n k e n b e r g, predikant der
Geref. Kerk te Huizen (N.-H.), verkreeg op
zyn verzoek, om gezondheidsredenen, van de
Classis Hilversum in de Woensdag j.l. gehou
den vergadering emeritaat. De Praeses s;
wooi'den van groote waardeering voor
eminenten en baanbrekenden arbeid door hem
in dienst der Kerken en vooral voor de jeugd
verricht.
Ds. H. L. BOERLIJST. f
Te Amsterdam is, 49 jaar oud, giste-
renmiddae: vry onverwacht overleden Ds, H.
L. Boerlyst, predikant by de Evang.-Luther-
sclie Gemeente aldaar.
Ds. Boerlijst, een rechtzinnig predikant,
aanvaardde in 1910 te Stadskanaal de Evan
geliebediening. In 1912 nam hij een beroep
naar Leeuwarden aan en sinds 1923 diende hij
de Gemeente van Amsterdam.
GRAFSTEEN-Ds. H. SIERTSEMA
Te Drachten had op de Noorderbegraaf
plaats de overdracht aan de familie plaats van
een gedenksteen op het graf van wijlen Ds. fl.
Siertsema, in leven emeritus-predikant der
Geref. Kerk aldaar, op 8 Maart 1933 overle
den. Het woord werd gevoerd door Ds. H. Th.
van Munster, zijn opvolger, en Dr. J. W.
Siertsema, van Haarlem, zijn zoon. Ds. G.
Staal, van Drachten, eindigde met dankgebed.
„MACHTSPOSITIE"!
Op een verzoek van 462 lidmaten (let wel:
lidmaten, dus n;°t doopleden) om in de Ned,
Weerbericht.
Hoogste stand te Aberdeen 774.3.
Laagste stand te Isafjord 753.0.
Stand vanmorgen halftwaalf 769.8.
WEERVERWACHTING
(Medegedeeld door het Kon. Ned. MeteoroL
Institunt te De Bilt)
Zwakke tot matige O. wind, licht tot half
bewolkt, droog weer, weinig verandering in
temperatuur.
THERMOMETERSTAND
Stand vanmorgen halftwaalf 19.0 C.
10 SEPTEMBER
Zonsopgang 6.26 uur, zonsondergang 7.27 uur
11 SEPTEMBER.
Zonsopgang 6.28 uur, zonsondergang 7.25 uur
Maan: Laatste kwartier 10.50 nam.
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
10 SEPTEMBER
Van 's avonds 7.57 uur tot 's morgens 5.58 uur
11 SEPTEMBER.
Van 's avonds 7.55 uur tot 's morgens 5.59 uur
WATERSTANDEN RIVIEREN
(Oude Amsterdamsche tUd)
Heden Vorig Heden Vorig
Walshot 0.00 0.00
Straatsburg -?.i2 -M8
l.ix 1.11
8.73 3.7H
0.44 0.45
2.33 2.38
Coblenz
Trier
Keulen
Rührort
WeseJ
Emmerik
Duriseidori
0.10 0.10
1.03 1.09
.0.40 -0.33
-0.20 -0.24 Maastricht 40..-5 40.63
HOOGWATER NED ZEEHAVENS
10 S ptember
Delfzijl 2.53 15.02
Terschelling 0.01 12.14
Harl uigen 0.45 13.00
Dt-u Heidei 10.35 23.00
IJinui.ien 6.39 18.56
H v. Holland .\5u 18.08
Scheveniu^cn B.uo 18.53
i.otterdam 7.56 20.01
Hellevoetsl.
Willemstad
Brouwerab.
Zierlkzee
Weineldlngt
Vlisstngen
Terneuzen
Hausweert
Delfzül
Terschelling u.st» 12.b.
Harllngen 1.15 13.3:
Den Helder 11.10 23.2.
IJmuiden 7.18 19 v
H. v. Holl. 6.29 18.4<
Scheven. 6.39 18u>l
R'dam 8.32 20 4.
39 Hell.V.sl.
bi Wilemetad
Brouwersh.
Zierlkzee
Wemeldlnge
Vlisslngen
6.33 18.49
7.3 i 19.47
5.45 18.01
6.i3 18.-.-5
6.4U 1 .51
4.53 i7.u7
6.28 17.41
6.06 18.16
7.10 19.29
8.10 20.30
6.22 18.41
7.14 19.2V
5.31 17.63
6.07 18.25
Hervormde Gemeente van Bolsward in de
vacature, ontstaan door overlijden van l>r.
C. J. Niemeyer, langen tyd de leidsman der
Vrijzinnig-Hervormde beweging in Nederland
en in het bijzonder in Friesland, een ortho
dox predikant te beroepen, is door het vrij
zinnig Kiescollege met algemeene stem
men afwijzend beschikt.
De weigering van dit verzoek gron/l het
Kiescollege op de onverdraagzaamheid van
de Rechtzinnigen. Maar ook op de wankele
houding in de Classis Franeker, waar de
Modernen een kleine meerderheid hebben,
wat van beteekenis is voor de samenstelling
van het Class. Bestuur, van het Prov. Kerk
bestuur en daardoor ook van de Alg. Synode.
Men schrijft letterlijk, dat het „niet verant
woord zou zyn door het beroepen van een
rechtzinnig predikant de wankele meerderheid
in de Classis nog te verzwakken en de
machtspositie der Vrijzinnigen nog
meer onzeker te maken."
Onze spatieering van het woord „machts
positie" dient om even op dat woord de aan
dacht te vestigen en nadruk te leggen.
KERKELIJKE PERS.
Als hcofdredacteur van „Friesch Kerkblad"
is opgetreden Ds. H. Veldkamp, predikant der
Geref. Kerk te Sneek.
ALLEDAG-KERK
Te Haarlem is de „Alledag-Kerk" open
gesteld in de Waalsche Kerk. Behalve Zater
dags en Zondags is er iederen dag toegang
na 1 uur. Op openingsbyeenkomst is gespro
ken door Ds. F. Ch. F. Krafft, pred. der Waal
sche Gemeente; Ds. J. A. van Leeuwen, em.-
pred. der Ned. Herv. Gemeente te Heemstede;
Ds. D. Drijver, Evang. Luth. pred.; en Dt3. J.
C. van Dyk, Ned. Herv. pred. te BloemendaaL
WERELDBOND DER KERKEN
Volgende week vergadert het Hoofdbestuur
van den Wereldbond der Kerken te Sofia.
Als afgevaardigde van Nederland hoopt D.\ J.
C. Wissing, predikant der Ned. Herv. Gem.
te Tiel, a.s. Maandag naar den Balkan te ver
trekken.
EVANGELISATIE
Te Krommenie is in de Gertf. Kerk
geïnstalleerd als hulpprediker bij d" Evange
lisatie-arbeid te Assendelft en Uitgeest, de
heer Drs. J. H. Becker, van Huarlem. De
samenkomst werd geleid door Ds. H. van An-
del, van Krommenie. De heer Backer sprak
vervolgens over Lukas 19 10. Het woord
werd ook nog gevoerd door Ds. R. J. Aal bert»,
van Wormerveer; Ds. G. Tom, va Westzaan;
en de heer Albers, voorzitter vsn het Centr.
Comité voor Evangelisatie.
GIFTEN EN LEGATEN
Wijlen mevr. Ds. van der Linden heeft de
volgende bedragen gelegateerd aan de Geref.
Kerk van Den Haag-uost: voor het fonds van
Em. predikanten f 9000; voor de Kerk f 4000
voor de Diaconie t 5000; voor het Rusthuis
f500; voor de Stads-Evangelisatië f500 en
voor de Jodenzending f 500.
Voorts werd door dezelfde gelegateerd aan
de Geref. Kerk Den Haag-West: voor het
fonds Em. Pred. enz. flOfiO; voor de Kerk
f 1000; voor het Rusthuis f500; voor de Stads
evangelisatie f500; voor de Zending onder de
Joden f 500.
Alzoo een totaal bedrag van f 22.500.
De Geref. Kerk van Den Haag-Oost is
voorts toegezegd een legaat van f 3000 van
wijlen mej. Holstein te Harlingen, bestemd
voor de zending onder de Joden.
