liruurr Courant
kost maar 12.35 per kwartaal of 18 ct. per week
goedkoopbest verzórgde Christ, dagblaa in Nederland
DONDERDAG 7 SEPTEMBER 1933
TWEEDE BLAD PAG. 7
tige der stad zal moeten verhoogen, en er
voor de eeuwen zal staan? Welk kunstzin
nige zal vertrouwen hebben in zulk een wor
ding van een ding van schoonheid; wie zal
het erop aan willen laten komen, dat het
meest representatieve deel van het gebouw
opvolger van den beroemden en geliefden
ouden toren, zóó ten slotte wel zal lukken?
Er is veel in het ontwerp Blaauw, dat op
deze wijze met vriendelijken bijstand van de
Advies-Commissie, wel tot iets goeds schijnt
te kunnen worden. B.v. de Raadzaal, die een
allerongelukkigste plaats heeft, maar met
behulp van gecapittonneerde muren en dub
bele vensters misschien wel niet al te veel
van het rumoer zal te lijden hebben. Maar
het is ook volkomen onpartijdigen, buiten
staanders, opgevallen, dat het rapport bij
zondere welwillendheid vertoont ten aanzien
Van het ontwerp Blaauw, en een dergelijke
tegemoetkoming mist tegenover de andere
Uitgenoodigde architecten. Ja, het kan zul
len onbevooroordeelden lezers nauwelijks
ontgaan zijn, dat in de beoordeeling van
het plan Kropholler, dit eigenaardig ge
schrift een onwillige waardeering met een
gemelijk spijkers-op-laag-water zoeken af
wisselt
Er is in deze kwestie herhaaldelijk ge
sproken van politiek. Noch geloofsgenoot van
Kropholler, noch lid van eenige politieke
partij, als ondergeteekende is, meent hij te
mogen zeggen, dat van politiek in engeren
zin alleen sprake kon zijn bij hen, die Krop
holler niet zouden willen aanvaarden, om
dat hij katholiek is. Maar als een, die van
'kunsttoestanden hier te lande wel op de
hoogte meent te zijn, veroorloof ik mij te
waarschuwen tegen een andere politiek, die
5n het zoo weinig ruiterlijke rapport der
commissie maar al te zeer tot uitdrukking
komt: die der vakbonden!
Wie zich afvraagt, waarom de architect
Blaauw indertijd als tweede op de lijst, (na
Dudok) door den Bond van Nederlandsche
Architecten is aanbevolen, zal het antwoord
vinden, niet zoozeer in eenige belangrijke
prestatie van dezen bouwmeester, als wel
in het feit, dat hij vele jaren bestuurslid
en redacteur van het orgaan is geweest. Wie
verder vraagt, waarom zoo duidelijk zijn
plan, ondanks de fouten die het rapport zelf
moet constateeren, moet worden aanbevolen,
Zal het antwoord vinden op dezelfde plaats,
en verder in het feit, dat hij geheel denkt
en werkt in den geest van den Bond. Want
wat zijn plan in de oogen van de architec
ten-commissieleden zoo begeerlijk maakt, is
die beroemde stedebouw kundige
greep, die wij in de meeste rapporten van
prijsvragen en meervoudige opdrachten ge
roemd vinden. waarbij altijd een wissel
op de toekomst wordt getrokken, en die in
dit geval Leiden zal begiftigen met een
plein, waarmee het zeer de vraag is, of het
wel gediend zal zijn.
In het kort, wij hebben hier voor ons
laat ons hopen de laatste kenteekenen
van die grootdoenerij, die in dezen moeilij
ken tijd meer en meer aller sympathie be
gint te verliezen, en die den steden, welke
er aan hebben toegegeven, zoo slecht bekomt
De schepping van een nieuwen toren, als
plaatsvervanger van den te loor geganen,
•kan niet anders dan strenge critiek uitlok
ken. Geen der ontworpen torens heeft ge
nade gevonden in de oogen der commissie,
en hoewel ik zelf den modernen toren van
Kropholler bewonder, zie ik de beste oplos
sing in het door hem toegezegde wederop-
•bouwen van den ouden. Een zich bescheiden
terugtrekken voor het prestige van het oude
gebouw is trouwens het eerste kenmerk van
het door hem ontworpen geheel. Hij heeft
zijn rijke fantasie ingetoomd, om den gevel
«an de Vischmarkt ondergeschikt te houden
Ran dien in de Breestraat, hij heeft er zelfs
niet aan gedacht, de mogelijkheid te over
wegen, van het projecteeren van een plein
aan den achterkant van het gebouw. Hij
■heeft verder zijn Raadzaal op de binnen
plaats gelegd en zijn representatieve ruim
ten, evenals Dudok in zijn veelgeprezen plat
tegrond, eenigszins opzij achter den hoofd
ingang.
Maar op de bezwaren, die tegen zijn plat
tegrond zijn ingebracht, kan men met over
tuiging antwoorden, dat een bouwwerk
eerst onder het bouwen groeit, dat het, wat
Jiraktische indeeling, detailleering en ver-
ichting betreft aangevuld en verbeterd kan
worden (temeer waar hij reserveruimten
heeft open gelaten), terwijl er juist niet
"de minste waarborg bestaat, dat zooals de
commissie schijnt te meenen, de schoon
heid op deze wijze, doo r oplappen, knut
selen en flikken, zal ontstaan. Die schoon
heid nu is er, in Kropholler's ontwerp: in
den licht en gracieus gehouden gevel aan
'de Vischmarkt, in de arkadengang links
met de mooie plaatsing der vensters, in de
opmerkelijk statige binnenplaats, in de inte
rieurs, die men nergens afbeelden mocht,
maar die de oude, zoo befaamde, waardig
Zijn.
CORNELIS VETH
(Van redactiewege bekort,).
PARTIJPOLITIEK
Als er één partij is die altijd van partij
politiek beschuldigd wordt dan is het wel
de onze. Terecht of ten onrechte (daarover
straks). Maar wat doet nu de heer v. d.
Pauwert, architect B.N.A.? Waarom vindt
hij het noodig, ondanks en naast het feit
dat in de R.A.C. drie B.N.A.-mannen
zitting hadden die hun stem konden uit
brengen op het plan van den B.N.A.-man,
architect Blaauw, als B.N.A.-architect-
buitenstaander nog eens extra de keuze
van den B.N.A.-architect Blaauw te helpen
ondersteunen? Is dit nu partij-politiek ol
is ze dat niet?
Maar de heer v. d. Pauwert doet méér.
Hij stuurt een ingezonden stuk naar de
anti-revolutionaire krant der partij-politie
kers (in 't Leidsche Dagblad kwam zijD
stuk niet voor, althans tot heden niet) om
hen daarin te vermanen voor de keuze van
een stadhuis de politiek te laten varen en
hen tevens door een deskundige uiteenzet
ting aan 't verstand te brengen dat het
ontwerp Blaauw toch heusch het beste ls
en de eind-conclusie der R.A.C. (waarin
toch drie B. N. A.-architectenü) onvoor-
waardelijk dient te worden aanvaard.
Nu zegt nédst de verschillende plaatse
lijke dag- en weekbladen die ons bij monde
van hun officieele of officieuze bouwkun
dige medewerkers al in een bepaalde rich
ting leiden het oordeel van een architect
(als zijnde deskundig!) wel véél, en het
oordeel van een architect B. N. A. misschien
wel héél veel, maar toch niet alles.
Zeide het alles, de gemeente Leiden had
geen R. A. C. noodig gehad. Maar omdat
dus 1 architect 1 architect nog geen uit
komst van 2 architecten behoeft te geven,
zijnde deze begrippen soms aan elkaar te
genovergesteld uit oorzaken hun al of niet
„kunstenaar zijn bij de gratie Gods", ddar-
om gaat het voor ons partij-politiekers niet
in de eerste plaats en alleenlijk om het des
kundig oordeel of de deskundige voorlich
ting van een Bouwkundige.
Wij hebben naast deze voorlichting het
oor te leenen aan de groote historici en
aesthetici als daar zijn: Comelis Veth, H.
P. iBremmer, Just Havelaar, Prof. Dr. P. J.
Blok, de Delftsche Hoogleeraar Eugen
Qugel, A. W. Weismann (zie artikel J. J.
Gerstel in het L. D. van 1 Sept. 1933) en
zooveel anderen, voor wie historie, traditie
en kunst onscheidbaar zijn.
En hiermee kom ik op onze partij-politiek
terug. Wij voeren partij-politiek terecht,
waar wij Gods eer zoeken in alles en overal
en met de zege van onze partij, slechts Gods
eer tot doel hebben. Maar ten onrechte wor
den wij van partij-politiek beschuldigd,
waar men ons de te behalen zege van onze
partij als doel zonder meer aanwrijft.
Letten wij nu op de Bouwmeesters van
onzen tijd. Waar zijn b.v. de kerken, waar
in de Godsgedachte en de „dienst aan
Hem" zoowel wat uiterlijke vormgeving als
wat het interieur betreft, nog tot uiting
wordt gebracht? Waar de stadhuizen of an
dere representatieve gebouwen die in hun
heden nog van een eervol verleden weten
te spreken en de traditie hoog houden? Zijn
de ontwerpen van de meeste onzer heden-
daagsche Bouwmeesters, bezeten als deze
zijn door het utiliteitsbegrip of dat dei-
nieuwe zakelijkheid niet allen aan elkandei
gelijk? Kerken, scholen, stadhuizen, fabrie
ken, veilingsgebouwen, clubs en speelholen,
't is alles één. O, zie naar de Bouwmeesters
weleer en uit de middeleeuwen, welkt
lieden zélve nog levende deelname hadden
den heiligen God en Zijn dienst als trou-
'e zonen der Moederkerk en voor wie de
Godsgedachte de eenig-denkbare basis was
waarop zij het fundament van hun Gods
huis wiiden grondvesten, en dat stadhuizen,
musea e. a. gebouwen betreft, het heden
niet anders konden scheppen dan als het
omkleede en tot nieuwe bezieling gebrachte
•erleden, in welke beiden zij de toekomst
geborgen geloofden.
En zie nu naar de kerken van heden (de
enkele schoone uitgezonderd!), zijn het iets
anders dan vergaderzalen waarin intellec-
tueelen van zéér hooge orde een vaag Gods
begrip van alle kanten met hun gebrekkige
geestelijke voelhorens betasten!? Een toren
die symbolisch ten hemel rijst is niet van
noode, omdat zij God eerder in dan boven
de aarde zoeken.
Zouden wij geloovigen en partijpolitie
kers in de enkele „van God begenadigde
kunstenaars" dan Hém niet eeren?
En wat de „leekenbesprekingen" betreft:
De gemeente Leiden heeft het van belang
geacht (en wellicht haar wijze bedoelingen
er mee gehad) de ontwerpen toelichtin
gen der verschillende architecten voor alle
igezetenen van Leiden ter inzage te doen
leggen in de lakenhal, leeken niet uitge
zonderd. En dus is het het geestelijk
(èn toegewezen) recht van iederen leek
hetzij meer of minder deskundig op 't
gebied der aesthetiek zich uit te spreken
tegenover het g e e s t e 1 ij k goed dat in
de voortdurende aanschouwing van een
bouwwerk van een waarachtig (en alom als
zoodanig geëerd) kunstenaar als Kropholler
is, ons aller deel zou kunnen worden.
Waarom voor Leiden, waarvan onderge
teekende zich de eer acht ingezetene te hee-
ten, op de plaats van het oude, beroemde
en historisch zoo beteekenisvolle stadhuis
een kunstwerk wordt gewenscht (maar ook
niets minder!) dat de waarde, herinnering
en het aanschijn van liet verbrande wist
levend te houden en over te dra
gen aan het nageslacht.
R. VAN KRIMPEN-DEN BOESTERD
BINNENLAND.
DE EEUWFEESTEN IN DE
SCHERMEER
Plechtig beierden Woensdag de klokken
in de Schermeer, om de polderbewoners bij
een te roepen in de kerkgebouwen voor een
plechtige herdenking van het 300-jarig be
staan van dezen polder. Daarna begaf men
zich naar het feestterrein te Stompetoren,
alwaar door den voorzitter van het feest
comité, de heer P. Spaan, een openings-
en welkomstwoord gesproken werd, o.m.
tot den Commissaris der Koningin, Jhr. Mr.
Dr. A. R e 11 en Dijkgraaf C. Kramer
G1 ij n i s. Laatstgenoemde gaf daarop een
kort overzicht van de geschiedenis van den
polder, waarna Prof. Ir. W. Schermer
horn een herdenkingsrede hield. Door
Jhr. Mr. Dr. A. Röell werd tenslotte het
feest officieel geopend.
Na deze plechtigheden kreeg men gele
genheid de verschillende tentoonstellingen
een historische- en een huisvlijt- en een
landbouwexpositie te bezichtigen, waarbij
men een prachtig overzicht kreeg van dat
gene wat de Schermeer aan producten
voortbrengt.
Aan een gezelligen koffiemaaltijd, waar
bij door meisjes in Oud-N.-Hollandsch
costuum werd bediend, verzamelden de ge-
noodigden zich om kracht te vergaeren voor
de feestelijkheden van den middag: de oud-
Hollandsche boerenbruiloft en de opvoering
van „Do Vrijstersmarkt in 1696" of „Tetje-
roen te Rch°rnierhorn".
Het was een alleraardigst gezicht de brui
loftsgasten in hun kleurige oud-Holland-
sche dracht in sjeezen „glazenwagens" en
boerenkarren het feestterrein op te zien rij
den. De 90 deelnemers(sters) schaarden
zich om den feestdisch en daar herleefde
een we zouden bijna schrijven: onver-
valschte Noord-Hollandsche boerenbrui
loft, met een ceremoniemeester (J. de Boer)
en een cantor (mej. M. Bierman), die den
gang en vroolijkheid er tot groot pleizier
van dischgenooten en toeschouwers in wis
ten te brengen. Vroolijke liedjes op de oude
„vooizen" en samenspraken in het sappig
West-Friesch dialect, waarin zoo menig
plastisch beeld is bewaard gebleven, wis
selden elkander af.
Achter de feesttafel was een groot plan
kier, waaromheen oud-Hollandsche „huizen"
waren gebouwd. Op dit pleintje werd „Tet-
jeroen" ten tooneele gebracht, een klucht
spelletje, dat goed werd opgevoerd en waar
van de regisseur de heer J. N. Ridderikhof
e.n de spelers en speelsters alle eer hadden.
Het sloeg bij het publiek in, en de eerste
dag van deze herdenkingsfeesten werd
een waar succes.
's Avonds werden zoowel de Boerenbrui
loft als de Vrijstersmarkt weer opgevoerd.
HET NAT. HULDIGINGSDEFILE
De aleremeene technische leiding verzoekt e
Ieder, die deelneemt aan het défilé, goede nc
te willen nemen van het volgende:
Doordat de meeste vereenigingen nu pas hare
opgave inzenuen zou het onmogelijk bltJken om
alle vereeniglngen op tüd haar tekstboekjes en
insignes te doen toekomen. Daarom maakt de
technische leiding bekend:
de le groep, omvattende de provincies Fries
land, Groningen. Drente, stellen zich op om half
twee precies op het IJeclubterrein. Ingang D.
zlide Boerhaave-kllniek;
de provincies Overllssel en Limburg stellen
zich op op het IJeclubterrein om half twee pre
cies. ingang C, zijde Rijksmuseum:
de provincies Zeeland en Noord-Brabant stel
len zich op op het IJsclubterreln om half twee
precies .ingang B, zU'Jo Sted. museum.
de provincies Utrecht en Gelderland stellen
zich op op het IJsclubteri "jÉ
cles. ingang
half
Baerlestraat;
0inde de provincies Noord-
Holland en Zuid-Holland, stellen zich op op
het Olympiaplein om half drie precies;
de 3e groep, omvattende de stad Utrecht,
stelt zich op om 3.15 uur precies op het IJsclub-
terrein. ingang D. zijde Boerhaave-kllniek;
de stad Amsterdam stelt zich op om half vier
precies op het IJsclubterrein, ingang C, zfldo
Rijksmuseum;
de stad Rotterdam stelt zich op op het IJsclub
terrein om 3 uur 15 precies, ingang A, zijde
Concertgebouw;
de stad Den Haag stelt stch op op het IJs
clubterrein om 3.15 precies, Ingang D, z\jde Boer
haave-kllnlek.
Wie meedoen
Alg. Ned. Politiebond onder HarderwtJk:
Chr. Nat Vakverbond onder Utrecht;
Chr. Spoor- en Tramwegpersoneel ondor
Utrecht;
Federatie van Meisjesver. onder Utrecht;
Geref. Jongelingsbond onder Amsterdam;
Geref. Mcisjesbond onder Amsterdam;
Graal onder Amsterdam;
Kon. Bond van Ridders M.W.O. beneden den
rang van officier onder Amsterdam;
„Madjoe" onder Amsterdam;
Ned. Chr. Gymn. Verbond onder Utrecht:
Ned. Chr. Textielarbeldersbond onder Utrecht
Ned. Christ Ver. van en voor Vrouwen onder
Utrecht;
Ned. Chr. Vrouwenbond onder Amsterdam:
Ned. Chr. Vrouwen Geheel Onthouders Unie
onder Amstordam;
Patrimonium onder Amsterdam:
R.K. Vrouwenbond onder Nijmegen»
RUksveldwacht onder Amsterdam:
Vereen. Marine Onderofficieren onder Den
Helder;
Bond van R.K. P.T.T. personeel onder Utrecht
Kon. Ned. Bond van Onder-offloleren onder
Den Helder;
Geref. Jeugdraad onder Amsterdam,
ontvangen, worde;
den Ingang
FRAUDULEUZE INVOER VAN
VLEESCH
Reeds lang werd er gefluisterd, dat in
Rotterdam frauduleus geslacht vee en frau
duleus geslachte varkens werden ingevoerd,
welk vleesch voorzien zou zijn van valsche
keuringsstempels niet alleen, doch zelfs van
valsche stempels voor den invoer in Rot
terdam.
Twee jaar geleden zijn ambtenaren van
het abattoir te dezer stede in samenwerking
met de politie een dergelijke ontduiking op
het spoor geweest, doch tot een vervolging
is het toen niet gekomen, waarschijnlijk wel-
omdat het bewijs in deze zaken zoo uiterst
moeilijk was te leveren.
Thans is men weer dergelijken frauduleu-
zen invoer van vleesch op het spoor ge
komen, dat herkomstig ls uit Woerden,
en geslacht en van valsche stempels is voor
zien door de firma L., een groote onder
neming, wat men besluiten mag uit het feit,
dat ze nog kort geleden een koelcel heeft
laten inrichten, die haar f 10.000 heeft ge
kost
Politie en vleeschkeuringsdienst hebben
op 4 September in een steeg alhier bij
zekeren A„ een marktkoopman, aange»
houden, het vleesch van een koe, welk dier
kennelijk zwaar ziek was geweest Dit
vleesch werd ondeugdelijk voor het gebruik
bevonden, hoewel het van de vereischte
stempels was voorzien. De directeur van den
keuringsdienst te Woerden werd van de
aanhouding in kennis gesteld; deze is zich
zelf hier ter stede wezen overtuigen en ver
klaarde, dat op 4 September door zijn dienst
geen goedkeuringsstempel op een dergelijk
dier was geplaatst.
Thans is, aldus de N.R.C., te Rotterdam
weer beslag gejegd op een groote partij
varkensvleesch van wel zestien geslachte
dieren, welk vleesch waarschijnlijk niet
van zieke dieren afkomstig was dit is
na de slachting moeilijk te constateeren
doch dat evenmin door de betrokken in
stanties van de vereischte stempels was
voorzien.
Een frauduleuze slachting als deze, ge
volgd door invoer in Rotterdam, brengt
voor de betrokkenen belangrijk financieel
voordeel mee. Ten eerste ontduikt men hier
door de Crisisvarkenswet- die een belasting
van 9 et op een kg. varkensvleesch legt.
Een beest van 200 kg., niet aangegeven,
brengt den slager dus f IS voordeel. Daarbij
komt ongeveer f 2 keuringsloon te Woerden
en f 4 herkcuringsloon voor den invoer in
Rotterdam.
Begrijpelijk, dat de bona fide grossiers
en slagers dit bedrijf met leede oogen aan
zien. De verkoopers van dit vleesch toch
blijven gemakkelijk met hun prijzen 10 ct
beneden de hunne.
Hoewel niet gemakkelijk is vast te stel
len, dat valsche stempels zijn gebruikt, ver
trouwt men aan het abattoir en bij de poli
tie toch ditmaaj door de samenwerking met
de buitensteedsche keuringsdiensten, in
casu met die te Woerden, gan dit bedrijf,
dat niet alleen voor de rijks- en gemeente
lijke schatkist nadeelig is, doch een groot
gevaar voor de volksgezondheid oplevert,
een einde te kunnen maken.
Gemengd Nieuws,
HET SLACHTEN VAN EEN KOE
Men zal zich herinneren, dat te Ameide
in het begin van dit jaar nogal wat te doen
is geweest over het slachten van een koe,
waarbij de namen van wethouder Van der
Hek, de burgemeester van Ameide, slager
Muyhvijk en die van enkele veeartsen, ge
noemd werden.
Slager Muylwijk werd gerechtelijk ver
volgd wegens overtreding van de Vleesch-
keuringswet; het slachten van een koe zon
der levende keuring, welke zaak op 18 Juli
en 15 Augustus j.l. voor het kantongerecht
te Gorinchem werd behandeld.
Naar wij vernemen heeft de kantonrech
ter, Mr. van Ommeren, thans in deze zaak
schriftelijk vonnis gewezen. De slager Muyl-
wijk werd schuldig verklaard, zonder straf
oplegging.
In zijn vonnis overwoog do kantonrech
ter dat de veearts Scheygrond als aange
wezen door den zieken keuringsveearts Hen-
drikse niet bevoegd was omdat B. en W.
den keuringsveearts moeten aanwijzen. Van
den beroepsslager kan echter niet worden
verlangd, dat tweemaal 24 uur wordt ge
wacht op keuring. De kantonrechter meen
de dat de gemeente-administratie niet vol
doende had gefunctionneerd omdat tijdig
aangifte was gedaan.
De ambtenaar van het O.M., Mr. Deelen,
had tegen slager Muyhvijk fl boete subs.
1 dag hechtenis geëischt
DOODELIJK ONGEVAL TE ROTTERDAM
De 45-jarige Italiaan Ernesto Marssolo,
employé van het Rotterdamsche bureau van
de Italiaansche Spoorwegen, is op de Ruige
Plaatbrug bij het oversteken aangereden
door een vrachtauto en tusschen dezen auto en
een lichtmast bekneld geraakt. Met zware
inwendige kneuzingen werd hjj overgebracht
naar het ziekenhuis op den Coolsingel, waar
hij is overleden. De heer E. M. had een zoontje
b(j zich, dat nog juist op tijd kon wegspringen
toen het ongeluk gebeurde.
SMOKKELAUTO AANGEHOUDEN
De kommiezen te Posterholt (L.) hebben na
beschieting een smokkelauto tot staan ge
bracht, waarop 500 kilo Duitsche margarine
werd vervoerd. Auto en smokkelwaar zijn in
beslag genomen. Tegen de smokkelaars is
proces-verbaal opgemaakt.
STRAPERLO OOK TE NAALDWIJK
VERBODEN
Burgemeester Th. P. J. Eisen van Naald
wijk heeft, naar aanleiding van een desbetref
fend verzoek om vergunning, ook te Naald
wijk het Straperlospel geweigerd.
DE MOORDAANSLAG TE MUIDEN
Psychiatrisch onderzoek van den
strandfotograaf te Muiden.
Naar wy vernemen is de strandfotograaf
L, die in de raadszaal te Muiden vier per
sonen met revolverschoten zeer ernstig ver
wondde, vandaag door den rechtercommissa
ris verhoord.
Ook is hij voor den Officier van Justitie
Mr. Dr. J. A. van Thiel geleid. Er wordt bin
nenkort een tweetal psychiaters benoemd om
een onderzoek in te stellen naar de toereke
ningsvatbaarheid van verdachte. Eenige jaren
geleden, toen hij voor den kantonrechter te
Hilversum terecht moest staan, is hij door
een psychiater te Bussum onderzocht. Deze
verklaarde hem op dat oogenblik toereke-
ïingsvatbaar.
Door kortsluiting is brand ontstaan in de
raadszaal in het gemeentehuis te Venlo. Een
oogenblik dreigde ernstig gevaar voor de
kostbare wandversiering, zoodat in allerijl de
brandweer werd gealarmeerd. Voordat deze
echter verscheen, had het toegeschoten bureau
personeel meft behulp van de aanwezige
trandbluschapparaten het vuur reeds ge-
bluscht, zoodat de brandweer kon inrukken.
De aangerichte schade is niet groot.
Laatste Nieuws.
DE AFSLUITDIJK.
Wordt 25 September officieel geopend.
Naar wij vernemen is de Minister van
Waterstaat voornemens den Afsluitdijk op
25 dezer officieel te openen, op welke da
tum tevens de aanbieding aau den Staat
zal geschieden van het door de Mij. tot
Uitvoering der Zuiderzeewerken opgerichte
monument.
BRANDEN
Hedenmorgen brak een felle brand uit in
de koren- en pelmolen van de firma Nierr-
huis te Zoutkamp.
Het vuur breidde zich zoo snel uit dat de
plaatselijke brandweer die vreesde dat ook
de naast de molen gelegen huizen in vlam
men zouden opgaan, de assistentie vroeg van
de Groninger Brandweer.
Toen deze laatste reeds halverwege Zout
kamp was genaderd kreeg zij evenwel be
richt dat de brandweer van Zoutkamp erin
geslaagd was het vuur tot de molen te be
perken, zoodat zij kon terugkeeren.
De molen is geheel uitgebrand. De omlig
gende huizen kregen aanzienlijke schade. De
oorzaak van den brand is onbekend.
Te Enschedé is het pand Hengeloosche-
straat 235, bewoond door H. K. Sn., geheel
uitgebrand. Door het snel optreden van de
brandweer werd de brand tot dit perceel be
perkt, hoewel de naastliggende reeds gevaar
liepen. Alles was verzekerd.
Te Kerkwerve (Zeeland) heeft op het
boerenerf van den landbouwer A. |M. M. Hanse
te Schutje een zeer hevige brand gewoed. Het
eerst vatten twee groote strooklampen vlam,
vermoedelijk door het overwaaien van vonken,
welke afkomstig moesten zijn van een hoop
kaf, dat werd verbrand. Het vuur sloeg over
naar een groote kapschuur en vervolgens naar
de landbouwschuur, welke geheel met tarwe
was gevuld. Deze schuren zijn geheel door het
vuur verwoest. De boerderij zelf kon worden
behouden. Het vee liep in de weide.
De motorspuit van Kerkwerve, die vry spoe
dig ter plaatse was, weigerde eerst water te
geven. Later lukte dit wel en heeft men boven
dien nog met een straal op de waterleiding het
vuur bestreden.
Men meldt ons uit Kampen:
Gister brandde de boerderij, stadserf nr.
op het Binneneiland, gepacht en bewoond door
den heer E. Bosma, tot den grond toe af. Hoe
wel de groote autospuit met volledige bedie
ning spoedig ter plaatse was, kon slechts eenig
huisraad in veiligheid worden gebracht Ale
vermoedelijke oorzaak wordt hooibroei aange-
Ter plaatse waren aanwezig de burgemees
ter en den wethouder ^an Stadserven en lan
derijen der gemeente Kampen. Dit stadserf is
nog een van de oude typen en is reeds het
tweede dat dezen zomer door brand wordt
verwoest.
BOYCOTACTIE TEGENGEGAAN
De Hoofdcommissaris van Politie te Utrecht
heeft de verspreiding verboden van de biljet
ten van het Algemeen Comité van Verweer te
gen den Terreur en Vervolging in Duitsch-
land, waarin aan zakenlieden en industrieelen
werd aangeraden geen Duitsche producten te
koopen vanwege het groote risico, hetwelk dit
onder de huidige omstandigheden met zich
meebrengt.
Handelsberichten
AMSTERDAM, fi SEPT.
He.h-n Vonv
Lon<1en 7.85 Vi:
Berlijn :59.'4 S9.IR I
Partje 9.724 9.72
Brueeei 34.til 34.62
Zwitserl. 17.96 47.95 1
Nlet-officlfe.
Praag 7.H5 7.35
MaUrid *0.77 4 20.5 1
ROTTERDAM 7 SEPT.
HeileD
Linden 7 82%
Berlijn 59.15
Parij» y.12
Brussel 34.59
Zwitserl.47.95
AMERIKAANSCHE MARKTEN
NEW-YORK. 6 SEPTEMBER
75%
No. 2 Harde Winter 95%
No. 2 Roode winter 93% 93Ai
MAIS. No. 2 Mixed West 5555
ROGGE. No. 2 loco 59— 60%
MEEL. Sprlngclear 6.40 6.50
KOFFIE. De termUnmarkt opende lusteloos,
daalde daarna op llkwldaties. op oerlchten van
regens ln Brazilië en lager Braziliaansch aan
bod. herstelde zich op dekingen en sloot prflsh.
Loco prUshoudend.
Rio No. 7 loco 7% 7%
Santos No. lo4c8 9-1 S-.
Rio contract;
September 5.90 6 70
December 6.98 5.99
Santos No. 4 contract:
September g.16 8.16
December 8.37 8.41
KATOEN De termUnmarkt opende nauwelijks
hevige hedgeverkoopen, her
stelde zich op lagere particuliere oogstramlngen
in verband met de prijshoudende stemming te
Liverpool, wegens hevlgen regenval in het Oos-
ilUk gebied, op minder gunstig wekelUksch
uitblijven van hevlUe hedge-
weerbericht
•koopen, In verband met het herstel "der
nkoopen per
irkten, alsmede c
sloot prijshoudend. Loco stil.
Middling Upland
September
October
SUIKER. Slot prijshoudend.
Smoked Sheets éjg 7—
September 7.19 7.12
CHICAGO. 6 SEPTEMBER
TARWE. De markt opende prUehoudend en
e. lager, herstelde zich laatbeure op goede
aankoopen door het Oosten en sloot prUsh.
Slot Vor. slot
September 84% 83%
December 88% 88%
MAIS. De termUnmarkt opende nauwelijks
prijshoudend en c. lager, steeg aanvankelijk
op goeden steun, doch reageerde verpolgens in
sympathie met tarwe en sloot prijshoudend.
September 47% 47%
~ecember 63— 53
HAVER. Slot nauwelijks prijshoudend,
sptembor 36% 36%
ecember 39% 39%
ROGGE. Slot nauwelijks prijshoudend.
September 6869
December 78% 74%
PROVISIEN. De termUnmarkt opende prU«-
houdend en sloot nauwelUksprUshoudend.
Reuzel: Prima W. Steam loco 5.45 6.42%
September 6.40 5.40
Varkens: 160-280 pd. 4.25 4.20
140-325 pd 3.50 3.35
W isselkoersen.
H5.sn
40.70
39.70
We
HwJei
Kopmh. 34.97%
Stockh. 4U.37%
Os. o 39.36
Madrid 2(1.70
Milaan I3.u7%
35.02 V
40.424
39-42 H
AMSTERDAM 6 SEPT.
N Iet-of flcie«*
D1I.B. gr. J.70 i.u Italië lüu
1UOM.Bp. 51L35 rvS.tiJ lOOPrng.
lUOhCüil. ülüu zo.- Japan ÏCU46.— 49.-
100 tt. fi a b.9u 6.i6 Wars. Z. 27.50 -.8.-
ÏOU AL 3.40 3.bU B.-A. pea. O.hti
7.6U 7.95 BaLCaOu UU.Js l.UU
Fr. Bkp! a.?»
Pr.
BaUzic-Ul
KOERSEN DER EDELE METALEN
Goud ongreflneerd in baren
Verkoop IUn goud per kg f 165C.
Voor de Industrie: Inkoop f 1645. verk. f 1670
Gouden Ponden f 12.23. Gouden Doiy.s f 2.52
Zilver in baren (ongeflneerd)
Zilver ln baren per kg (ongeflneerd) f 20.20
Verkoop fijn zilver per kg f 22.20
Voor de Industrie f 19.50 Verkoop f 24.20
NAGEKOMEN MARKTBERICHTEN
DELFT. 7 Sept. Bo
8/16 vaten, wegende 3
pe kg. Handel kalm
Vee. Prijzen paarden f 40—180; kalfkoeien
r9o—200; varekoeien f 50—135; nuchtere kal
veren f 5* 13; magere varkens f 12—30; big
gen f b—14; rundvleesch p kg 38—48—58 ct.
Aanvoer: 7 paarden, 114 runderen, 43 nucht.
kalveren. 589 magere varkens, 976 biggen 12
schapenof lammeren 2 geiten of bokken
KATWIJK a d RIJN. 6 Sopt. (Groentenvell.)
T^Znen:, ftbi0e?k001 i 13.80—15.60; groenekool
f 3.O0--3.90: bospeen f 4.90—7.50 alles per I0O
stuks; eigenheimers f 2.403 80; uien i 1.50—2
peen f 4.257 alles per 100 kg
komk f 1—3.20; bloemkool f'5.20—12.10- 2e
f 1.504.80; J-
90—6;
24; pieterselie 50—80 1
salade f 0.502.20; seli
ilderle f 1017; wort
Iken f 2—12 i
f I2; idem gekookt f 5.7
>rei f 1.10—1.8; krop
3 f 0.60—1.10; bleek-
1 f 2.106.50; rabar-
3080 li
Prijzen; kre
snUboonen f 627; stokb f 6—21; pronkb "f 2
n' f 213; postelein f 24; spinazie
A f 5.40; B f 5.80; C f
1.50—2.90 alles *-*
LEIDEN. 7 Sept. Melk. PrUzen: consumptie
melk le kl f 6, 2e kl f 5.75; 3e lel f 5.50; ln-
dustrlemelk f 4.705 alles per 100 liter
SOORDWIJKERHOIT, 6 Sept. (Veiling) De
prüzen waren: snüboonen f 0.60—2.75; enk z dr
f 0.45—1.25; stokheerenb f 0.45—1.45; enk m dr
3580 ct; dubb heerenb 3585 ct alles p stuk
VLAARDIS'GEN, 7 Sept. De binnengekomen
VL 201 Jb v Minnen had 21 last.
Heden werd betaald voor: volle haring Noord
f10.9011.50; idem Zuid f 11.2012.20: maatjes
Noord f 11.30; id Zuid f 14.10—14.40; Ijle haring
f 55.70; makreel f 6.40 alles per kantje
IJM 26 Caroline (1266 manden) f 3240; IJM 58
Amsterdam (S00 manden) f 2230; IJM 2 Chris
tine (490 manden) f 1860; IJM 417 Derlka 7
(600 manden) f 2150; IJM 19 Adelante (54u
manden) f 2050; IJM 24 Proef 2 (500 mand. n)
f 1M0: mi 21 Come 450 manden) I #850; 1J.M
195 Aïlmuth C*rl5 manden) f 1610; IJM 41 Iioo
de Zee (50 manden) f 840; IJM 167 IJszee (459
manden) f 1850; IJM 135 Ancor (50 manden)
f_990; IJM 89 Irene (350 manden) f 2250, IJM
Bergeng (470 manden) f 3050; IJM 97 Brum
De Mot
KW 91 f 450; KW 23 f 520.
De haringloggor KW 32 besomde f 1043.
Prozen: tarbot 70—55 c. tong f 1.200.50 per
s,-: per ho°P: vleet f 1.600.80 p stuk:
griet f2819; zetschol f332Y- KI schol f27—
4.40; schar f 4.70^-3.10; gr schelv. f24—18: md
id f 1814; kl mldd f 146; kl ld f71.80- gr
<-50; kl SUl f 3.900.70; wütlng f 1.75
1.30; makreel 7.505.50; kl midd heek f 12.50
10; kl heek f7.50—6.50 per 50 kg.; leng 60 c
per stuk; kabeljauw f46—*9; gr heek f 44—41
mid. ld f 4440 per 125 kg.
De Caroline voerde 876 kn versche haring
aan. PrUs f3.503.10 per kist.
Beursoverzicht.
AMSTERDAM. In de beurssituatie was
vandaag niet veel verandering gekomen, in
zooverre de handel weer weinig te beteekc-
nen had. Evenwel had de stemming zich in
ongunstigen zin gewijzigd.
Op vrijwel alle af deelingen bestond aan
bod. werd niet op omvangrijke wijze mate
riaal aangeboden, doch er was zoo goed als
geen vraag, zoodat d" aan de markt komen
de papieren slechts tegen dalende koersen
plaatsing konden vinden. De aanleidende
oorzaak voor hdT veranderde sentiment moest
voornamelijk worden toegeschreven aan de
reactie in Wallstreet. Ook thans vonden de
grootste omzetten plaats in Philips aandee-
len, die enkele procenten terugvielen, doch
toch een groot weerstandsvermogen aan den
dag legden.
Petroleumwaarden kwamen algemeen op
lager peil. Kon. Olie verloren meerdere
punten.
Suikerwaarden lagen zwak in de markt.
H.V.A. zakten vrij scherp in.
Rubberwaarden liepen na lager inzet nog
iets terug.
TabakJken en Scheepv. Waarden waren ver
waarloosd.
De Amerikaansche markt had een gedepri
meerd voorkomen.
Beleggingswaarden waren over 't geheel
prijshoudend.
Prolongatie 1
teekent nu in alle nrs tot 1 October gratis!
