DONDERDAG 7 SEPTEMBER 1933
EERSTE BLAD PAG. 3
Kerknieuws.
GEREF. KERKEN
Tweetal: Te Oostzaan, cand. E. Teunis
te Enschedé en cand. H. J. Westerink te
Nunspeet.
NED. HERV. KERK
Beroepen: Te Nykerk, G. (vac.-P. J.
Melle), J. de Bruin te Rotterdam. Te
Renkum, W. Deur te Schoonhoven.
Rouveen, E. Schimmel te Ameide.
Aangenomen: Naar Den Ham (O.), E.
E. de Looze te Renswoude. Naar De Wilp
(Gron.), cand. D. Bender te Hilvereum.
Bedankt: Voor Werkendam, P. van dei
Kraan te Hoogvliet. Voor Frederiksoora,
cand. D. Bender te Hilversum. Voor Juliana
dorp en Huisduinen, C. M. Veenhuysen, em.
pred. te Amsterdam.
CANDIDATEN TOT DEN H. DIENST.
Door het Prov. Kerkbestuur van Zeeland ii
na afgelegd examen als candidaat tot den
Heiligen Dienst in de Ned. Herv. Kerk toe
gelaten de heer J. W. van der Meend, cand.
te Utrecht, wonende te IJmuiden-Oost.
UIT HET AMBT GETREDEN.
D s. A. F. L. van D ij k te Surhuisterveen
deelde Zondag na afloop der godsdienst
oefening de Gemeente mee, dat hy als predi
kant „bedankte". De reden tot dit besluit is.
dat Ds. van Dijk zich met de Doopsgezinde
„leer" niet meer kan vereenigen.
AFSCHEID, BEVESTIGING, INTREDE.
Men schrijft ons:
Cand. M- de Goede, beroepen predi
kant bij de Geref. Kerk te Capelle a. ki. IJssel,
is Woensdag peremptoir geëxamineerd door
de Classis Rotterdam en toegelaten tot den
dienst des Woords en der Sacramenten. Zijn
bevestiging en intrede is bepaald op Zondag 1
October. Bevestiger zal zijn Eis. F. A. den
Boeft. van Kralingen.
Ds. K. FERNHOUT.
Naar we vernemen, zal Ds. K. Fernhout,
pred bij de Geref. Kerk van Vreeland, heden
avond in een samenkomst met zijn Gemeente
in verband met zijn gevierd gouden ambts
jubileum, een overzicht geven van zijn ambte
lijke loopbaan.
Ds. Fernhout zal zich na bekomen emeri
taat metterwoon vestigen te Baarn.
Ds. C. M. VEENHUYSEN.
Ds. C- M. Veenhuysen, em.-pred. der Ned.
Hervormde Kerk, wonende Merwedeplein 24
te Amsterdam (Zuid), neemt wederom een
eventueel beroep in overweging.
Ds. Veenhuysen was van 1924 tot 1931
predikant in actieven dienst te Ankeveen,
tevens leeraar aan het Chr. Lyceum te Hil
versum en later ook aan de Godelindeschool
aldaar. Daarna gedurende twee jaar was hij
als journalist werkzaam. Sinds enkele maan
den is hij in functie als adjunct-directeur van
het Medisch Consultatie-Bureau voor Alco
holisme te Amsterdam.
JUBILEUM Ds. J. H. RIETBERG.
Gisteravond vond in de Noorderkerk te
Maassluis de herdenking plaats van het
25-jarig ambtsjubileum van Ds. J. H. Riet
berg, predikant der Geref. Kerk aldaar. Ds.
Rietberg sprak een kort woord naar aanlei
ding van Gen. 32 10a, er op wijzende, dat
jubileum-vieren een moeilijke zaak is omdat
't moet bestaan uit dankzegging en schuld
belijdenis.
Hierna werd de jubilaris toegesproken
door Ds. Bramer als voorzitter van den Ker-
keraad, die een groot bloemstuk aanbood.
Namens de Gemeente werd den jubilaris een
sierlijke lichtkroon en een couvert aangeboden.
Voor de Comm. van administratie voerde het
■woord de heer H. van Luipen, namens de
classis Schiedam Ds. Bremmer van Hoek van
Holland. Als Zendingsdeputaten waren aan
wezig Ds. Velders en Dr. A. Kuyper van
Rotterdam; laatstgenoemde dankte met een
hartelijke toespraak voor alles wat Ds. Riet
berg voor de Zending deed. Ds. Haspels sprak
voor de Kerk van Koudekerk a. d. Rijn, de
vorige Gemeente van de jubilaris, ook deze
spreker bood een envelop aan; namens den
kerkeraad van Bunschoten-Spakenburg Ds. de
Jong. Verder spraken nog Burgemeester Mr.
P. A. Schwartz, Ds. Feenstra van Schevenin-
gen, namens de Wachterbond; Ds. Keur van
Scheveningen, namens de Vereen, tot School-
hulp; Ds. Heida van Vlaardingen als vriend,
en een vertegenwoordiger van „De Vriend van
Oud en Jong". Namens de familie sprak nog
Ds. Groenewegen van Halfweg, waarna de
jubilaris de feestelijke samenkomst met een
kort woord sloot.
EMERITAAT.
Ds. J. J. van der Grient, Ned. Herv.
predikant te Brielle, heeft tegen 1 December
a.s. eervol emeritaat aangevraagd wegens
gezondheidsredenen. Ds. van der Grient
aanvaardde de Evangeliebediening in 1896
te Giessen-Oudkerk, van waar hij in 1906
vertrok naar Maassluis. In 1925 verwisselde
hij deze Gemeente voor die van Kerkdriel,
om in 1929 zich aan de tegenwoordige Ge
meente te verbinden.
KERKGEBOUWEN.
Naar wij thans vernemen, heeft de Kerken
raad der Geref. Kerk van Rotterdam de
door den Kerkeraad der Vrij-Evangelische
Gemeente aldaar aangeboden koopsom voor
het kerkgebouw aan de Hoveniersstraat aan
vaard. Alzeo gaat dit kerkgebouw nu over
aan de Vrij-Evang. Gemeente. Vanwege de
Geref. Kerk zal er nog één Dinsdagavond
godsdienstoefening, nJ. op 12 September, in
gehouden worden. De overdracht van het kerk
gebouw is bepaald op een datum tegen 1
October a.s.
NED. GUSTAAF ADOLF-VEREENIGING.
De algemeene vergadering der Ned. Gus-
taaf Adolf-Vereeniging zal dit jaar worden
gehouden te Zwolle op Maandag 2 October
a.s. te 10 uur. Een openbare wydingsdienst
gaat daaraan vooraf in de godsdienstoefening
op Zondag 1 October in de Groote Kerk des
avonds 7 uur, waarin Ds. P. de Haan, Her
vormd predikant te Antwerpen, hoopt voor
te gaan.
ZONDAGSSCHOLEN.
Blijkens het 67ste Jaarverslag der Ned.
Zondagsschool-Vereeniging bedraagt het
aantal leden 3985 in 736 plaatsen. Het or
gaan der vereeniging werd met de „Wen
ken voor den onderwijzer" samengevoegd
tot één maandperiodiek „Kind en Zondag".
De oplaag van den rooster voor kleinen
steeg, nu er een handleiding voor de latere
klasse kwam, met 17,000 exemplaren. Er
werden verkocht 158,000 roosters.
ZENDING
Prof. Dr. Carl Ihmels. De Zendings-
director Dr. Carl Ihmels te Leipzig is tot
honorair professor in de Zendingsweten
schappen te Leipzig benoemd. In Zendings
kringen is men over deze benoeming, die
gelegenheid biedt om aan de Universiteit
Zendingswetenschap te doceeren, zeer vol
daad.
Generale Synode der Geref. Kerken
BESPREKINGEN OVER ART. 13 K.0.
DE JODENZENDING
Vaststelling van de aan de bestaande
Gezangenbundel toe te voegen liederen
NEGENDE ZITTING
Te 9 uur opende de Praeses, Dr K. Dij k,
de negende zitting met het doen zingen
Psalm 85 1 en gebed.
Na appèl-nominaal hield de voorzitter
korte toespraak, waarin hij met een enkel
woord bet 35-jarig regeeringsjubileum van
H. M. de Koningin herdacht. God schonk
Nederland in haar veel ontferming en stelde
haar mede tot een zegen voor het Gerefor
meerd Kerkelijk leven. Hij moge in Zijn
gunst dezen band lange jaren bestendigen.
De Praeses verwelkomde hierna ter
Synode Dr J. Hoek, van Den Haag-West,
deputaat voor de Jodenzending, en Dr S. O.
Los, van Den Haag-Oost, predikant van een
der zendende Kerken voor deze Zending.
Beide heeren namen als praeadvieeur zit
ting.
Voorlezing werd gedaan van een schrijven
van Ö6 Greve, uit Görlitz, houdende dank
zegging voor de op deze Synode genoi<
gastvrijheid.
Zending onder de Joden
Hierna rapporteerde Ds D. Pol, van Rijs-
oord, over het rapport van Deputaten voor
de Jodenzending, dat in druk verscheen, en
jver een ingekomen sohrijven van de Geref.
Kerk van Den Haag-Oost, inzake een door
Deputaten genomen beslissing, en van de
Commissies voor deze Zending van de Ker
ken van Den Haag-Oost en -West, inzake
tractaatversp raiding.
De Commissie concludeerde, om den ar
beid van Deputaten goed te keuren en te
cleafiargeeren; 5 deputaten en 2 seoundi op
nieuw te benoemen, die de contracten met
de Kerken van Den Haag-Oost en Amster
dam bestendigen; uit te spreken, dat de
Synode het bezwaar deelt van de Commis
sie tegen de benoeming van Ds Jac. van Nes
tot lid van gébommiitteerden voor de Joden-
zending, al wil zij het recht daartoe van den
Kerkeraad van Den Haag-Oost niet
korten; èèn der Rotterdamsche Kerken uit
te noodigen, oor bet beroepen van een derde
miss. predikant; de zaak van de Jodenzen
ding te bepleiten in bet bijzonder door de
verzorging van het Zendingsblad, het
beidsterrein nader te verdeeJen enz.
Aan de discussie namen deel Prof. Dr T.
Hoekstra, Dr W. A. van Es, ouderling C.
Zwaan, van Mecbelen; Dr S. O. Los,
Den Haag-Oost; Ds W. W. Meijnen, Ds Jac.
van Nes, miss. predikant, en Dr J. Hoek,
van Den Haag.
Prof. Hoekstra adviseerde de conclusie
over de handelingen van den Kerkeraad van
Den Haag-Oost weg te laten. Hij kon zich
het standpunt van deze Kerkeraad best be
grijpen en vroeg wat „raiseionair-reoht'
waarvan die rapporteur gewaagde, voor eei
recht is.
Dr W. A. van Es bepleitte, nu het werk
wordt uitgebreid, decentralisatie daarvan.
Ouderling C. Zwaan had bezwaar tegen
de eerste conolusöe. Hij wees op de mogelijk
heden, die voor de Jodenzending in Antwer
pen zijn geopend. Spr. zou er voor gevoelen,
als de dorde miss. predikant Antwerpen ails
standplaats kTeeg. Men late daar het werk
niet aan „Eliim" ver. Spr. zou nog meej
ten voor de aanstelling van twen hulp
krachten, één in Antwerpen, en één in het
Noorden.
Ds W.'W. M e ij non sloot zach aan bij het
betoog van Prof. Hoekstra. De clausule
den Kerkeraad ven Den Haag-Oost, zal, naar
spr.6 oordeel, niet bouwend werken,
de goede samenwerking verstoren.
Spr. wilde, evenals voor drie jaar,
spreken over het groote batig saldo. Depu
taten hebben toen gezegd, dat zij zouden
omzien naar werk in het buitenland. Depu
taten hebben voor de uitbreiding
werk vrijwel niets gedaan. Dan is het toch
niet jn orde nu een collecte van de Kerken
voor dit werk te vragen. Het groote batig
saüdo getuigt tegen Deputaten. Spr. wees op
het mooie terrein in België, en drong
op een aanwenden van het batig saldo
het werk, opdat de offervaardigheid niet
verslappe.
Ds Jac. van Nes, mededeelend dat het
besluit vam Den Haag-Oo6t geheel buiten
hem om gaat, merkte op, dat deze Kerke
raad practische noch priaicipieeie bezwaren
ziet, omdat hij oordeedt, dat predikanten in
den Kerkeraad, ook over hun eigen werk,
meespreken. Spr. zaïl gaarne zien, dat de
Synode zich hier uitspreke. Het bleeik on
mogelijk om iin het buiten/land, minus Beil-
gië dan, dat tot de Classis Dordreoht be
hoort, arbeidsterrein te vinden.
De Kerkeraad van Den Haag-Oost had
liever eerder met een voorstel tot de Synode
gekomen, maar het rapport van Deputaten
versoheen eerst in Augustus. De Kerkeraad
van Den Haag-Ooet oordeelt als zendende
Kerk een verdeeling van het ressort zonder
zijn bewilliging niet gewenechl
De wijze waarop Depurtaten de zendende
Kerk tegemoet kwamen, wa6 toch zóó, dat
deze daarmede niet kon mee gaan. Spr. ad
viseerde met nadruk de Synode om niet het
voorstel van Deputaten aan te nemen en
een derde miss. predikant te doen beroepen,
maar het voorstel dat zij subsidiair aanbe
velen, nl. aanstelling van hulpkrachten.
Dr S. O. Los zette nader uiteen het ge
voelen van de zendende Kerk. Ds van Nes
is het woordenboek ven de zendende Kerk,
en hij weet er meer van dan aille lieden van
den Karkeraal van Den Haag-Oost tezaimen.
Ads men will uitspreken, dat Ds van Nes
geen gecommitteerde kan zijn, dan late men
Den Haag-Oost niet vrij, maar zegge dat
deze Kerk dwaalt
De zendentdie Kerk i6 niet tegen een derde
mis6. prediiikent, maar zij oordeelde dit een
kwestie van tijd. Reeds vóór 2 jaar vroeg
de Kerk aan Deputaten, van het groote saldo
eon paar duizend te willen geven voor de
aanstelling van een hulpkracht. De zaak
van een derde miss. predikant stelle men
uit tot een volgende Synode, dan kat men
zien of in België de derde zendende Kerk
kan gevonden worden.
Dr J. H o ek verdedigde hierna het stand
punt van Deputaten, die oordeelden, dat de
daad van Den Haag-Oost een geheel nieuw
element in geding brengt, en een precedent
6chept voor de Heidenzending. Wat kerk
rechtelijk niet ongeoorloofd is, is daarom
tactiisoh en prectisoh niet altijd gevv uierhit.
Men benoemt tooh geen hoogleeraar tot
curator van zijn eigen Hoogeechool? Het
blijft ongewensoht, dat een miss. predikant
lid is van geoommiitteerden voor de oefening
het verband met Deputaten, en zoo nede
toeziet op eigen instructie. De zendende Kerk
van Amsterdam heeft dan ook hed geen
behoefte aan iets wat de Kerk van Den
Haag-Oost deed.
De gedachte van decentralisatie zullen
Dëputaten nader onder oogen zien.
Met leedwezen merkte spr. op. dat Ds
.Vleijnen dingen heeft gezegd, rustend p
totaal onjuiste gegevens. Deputaten hebben
heel niet stil neergezeten. Ook is het saldo
buiten enkele legaten, i edert de vorige Sy
node, met 10.000 ingeteerd.
De Synode van Arnhem droeg Deputaten
op, in Nederland of in het buitenland het
werk uit te breiden. Het laatste is subsidiair
In Nederland is het werk uitgebreid, naar
spr. nader releveerde. En België behoort
metterdaad tot het buitenland. Antwerpen
als derde zendende Kerk is niet gewenscht
Deze Kerk is klein en heeft geen achterland.
Ü6 van Nes en Dr Los hebben zich de cri-
tiek gemakkelijk gemaakt, want zij hebben
niet gezegd, hoe het wèl moet en
zooveel critiek heeft, mag men ook wed eens
zeggen, hoe het wèl moet! Deputaten
geen betere oplossing, dan Rotterdam
derde zendende Kerk.
Twee hulpkrachten ko6ten financieel wel
haast net zoo veel als één missionair
candddaten behooren tot de vlottende be-
Spr. beveelt het voorstel van Deputaten
Hierna beantwoordde Ds Pol kort
maakte opmerkingen. De uitdrukking mis-
6uonair-reoht komt reeds voor in Kuypers
Encyclopaedic. De kerkeraad ven Den Haag
Oost moet zich behoorlijk op de hoogte stel
len van het werk.
Er werd niet gerepliceerd.
De eerste conclusie werd aangenomen. De
tweede conolusie, die een uitspraak inhield
over de handelwijze van den kerkeraad van
Den Haag-Oost werd bij meerderheid van
stemmen in dien zin gewijzigd, dat over de
daad van Den Haag-Oost geen uitspraak
wordt gedaan. De conclusie, die o.m. in
hield, dat Rotterdam de derde miss. predi
kant beroepen zal, bracht een voonsted-Ds
M e ij n e n om een vierde miss. predikant
te beroepen, die dan in België standplaats
krijgen zal.
Ds Meijnen lichtte dit nader toe, wees
op het hooge belang der zaak en op de
finanoieele mgelijkheden daartoe. Niemand
ondersteunde dit voorstel, zoodat het niet
in behandeling kon komen.
Ouderling C. Z w v a n diende oen
voorstel in om België als het derde werk
terrein te nemen en daar een roepende kerk
aan te wijzen. Ook dit voorstel werd niet
ondersteund
Een voorstel-Ds Schouten om in de
derde conclusie te omschrijven, dat in over
leg moet worden getreden met de zendende
Kerk, werd bestreden door Ds D. D o
Ds J. J. M i e d e m a en D6 D. Pol en door
niemand ondersteund.
Aangenomen werd een voorstel om
der Rotterdamsche Kerken uit te noodigen
een derde miss. predikant te beroepen en
daarbij etipulatiën aan te gaan, opdat niet
meer voorkome, wat bij een vorige benoe
ming is gebeurd.
Aan het einde van deze zaak dankte de
Voorzitter Deputaten voor hum werk
en róohtte hij woorden van groote waardee
ring tot de miss. predikanten, waarvan Ds
van Nes de pionier is. Spr. wensohte Depu
taten wijsheid, nu zij staan voor nieuw
werk, krachtens genomen beslissingen; en
den miss. predikanten zegen van God bij
bun werk onder zaad uit Abrahams -choot
Een schrijven van de Kerkeraden van Den
Haag-Oost en -West, inzake lectuurversprei-
ding onder de Joden, werd in handen van
Deputaten gesteld, om daarmede te hande
len naar hun goed zal voorkomen.
De zaak der lectuurvenspreiding mder de
Joden werd tevoren door Ds D. Kapteyn
onder de aandacht der Synode gebracht.
Art 13 K.O.
Voortgegaan werd hierna met de behan
deling van Art 13 K.O., waarin de Synode
Dinsdagmiddag bleef steken
Prof. Dr S. Greydanus beantwoordde
de gemaakte opmerkingen. Prof. Greijdanus
diende vervolgens een oonolusie in, namens
de Commissie, waarin gewaagd wordlt van
de droeve noodzaa-k om de salarissen te
verlagen; gewezen wordt op de noodzake
lijkheid van overleg en billijkheid en het
bewaren van de juiste verhoudingen tus-
schen diensttractementen en pensioenen.
Cijfers werden dus in de oonolusie niet meer
genoemd.
Aan dé discussie namen deel Prof. Dr J.
Ridderbos, Ds J. J. Miedema, ouderling A.
Borkent, Dr K. Dijk, Dr K. Sietsma, D6 \V.
H den Houtiing, Ds H. Meijerimg, Dr G.
"eizer, en Dr W. A. van Es.
Een conclusie, die uitsprak, dat men geen
onnooddg emeritaat aanvrage, als men 40
dienstjaren heeft, maar nog gezond en
krachtig ds, ontlokte discussie van De A. C.
Hey en oudenlamg J. J. Beuikenkamp, en
erd vervolgens aangenomen.
Ten aanzien ran de kwestie van de onder-
lnge steunverleening in het gemeenschap-
pedijk dragen van de lasten ram de emeni-
taatsgeJden, waaraan de Part Synode van
Friesland-Noord niet meedoet-, wijl zij daar
toe van de Generade Synode de vrijheid
kreeg en zich wenscht te blijven houden aan
de regeling van 1905, welke zaak reeds op
meerdere Gen. Syn. een onderwerp ran be
spreking uitmaakte, vermocht men ook nu
geen overstemming te verkrijgen, waarom de
rapporteur Prof. Greijdanus met een
meerderheids- en een minderheidsoonoliUBae
kwam.
Dr van Es lichtte het gevoelen ran zijn
ressort nader toe.
De Praeses wee6 er op, dat het zako-
lijke geschil is, hoe Friesland-Noord in over
eenstemming is te brengen met de Generale
Synode.
Een debat over d» uitvoering van art 13
K.O. zal spr. thans niet kunnen toelaten.
Te kwart over 12 uur verdaagde de Prae-
s de zitting tot 's avonds half acht
Ontvangst ten Stadhuize
Nadat de leden van de Svnode gister
middag een autotocht hadden gemaakt
over het schoone Walcheren, werd het ge
zelschap om half vijf oficieel ten Stadhuize
door het college van B. en W. ontvangen.
Nadat allen zich in de groote zaal had
den vereenigd, trad het college binnen en
hield de burgemeester, de heer M. F e r n-
h o u t Kzn., een toespraak. Het Gemeente
bestuur vernam met ingenomenheid dat de
Synode van haar zijde een ontmoeting met
de plaatselijke Overheid op prijs stellen
zou. Het Gemeentebestuur heeft aandacht
te geven aan organisaties voor stoffelijke
en zedelijke belangen, maar zeker niet min
der, aan wat zich van God weet te zijn
van de hoogste, dat is van heilige orde.
Spr. wist zich zeker van de instemming
van de geheele burgerij als hij de Synode
het welkom toeriep. Spr. herinnerde aan
rijke historie van Middelburg, die ook
belangrijk aandeel leverde in de kerk
geschiedenis, zoowel vóór als na de Refor
matie der 16e eeuw.
Hierna beantwoordde Dr. K. D ij k, als
Voorzitter van de Generale Synode, deze
toespraak.
Terwijl ververschingen werd geserveerd,
bleef men hierna nog eenigen tijd bijeen en
AVONDZITTING
Art. 13. K. O.
In de avondvergadering werd verder over
Art. 13 K. O. gehandeld. Aan de discussie
namen deel Dr. van Es, Ds. Meijering, Ds.
Schouten, Ds. Idema en Ds. den Houting.
Aangenomen werd een voorstel-Ds. Schou
ten om te komen tot een samenspreking
tusschen Deputaten, Friesland-Noord en de
Commissie, zittende deze Synode.
Bij de verdere zaken hebben nog Prof.
Greijdanus, Ds. Schouten, Ds. D. P. Koop-
mans en Ds. A. Scheele het woord gevoerd.
Toespraak Dr. Henry Beets
Dr. Henry Beets, van Grand Rapids,
sprak hierna de Synode toe namens de
Chr. Ref. Church in Noord Amerika. Hij
verhaalde in het kort iets van de historie
van zijn Kerk. De toestand der geldmidde
len is er thans zeer precair. En in geeste
lijken zin worden v.ele jongeren door het
voortwoedend modernisme meegevoerd. Er
zijn verder ongezonde Bijbelexegese, Armi-
uiaansche leer t.a.v. verkiesing en verzoe
ning en Chiliasme, die voortwerken. Maar
bij velen staan nog in het middelpunt de
zaken van Gods Koninkrijk, veel belang
rijker dan Art. 13! Vele banken werden ge
sloten, doch van de 2450 kerken slechts
één. Het aantal belijdeniscatechisanten
nam relatief toe. Zoo ook het aantal Prot.
belijders terwijl dat der Atheïsten achteruit
liep. Door jongelieden wordt Calvinistische
lectuur bestudeerd en de Chr. Jeugdorga
nisaties en Chr. Vrouwenzendingshonden
bloeien, terwijl het studentental aan Calvin-
college stijgende is. Jongere predikanten,
zendelingen en Chr. onderwijzers toonen
bij hun sterk verminderd inkomen een prij
zenswaardig uithoudensvermogen.
Spr. dankte voor de vele Geref. wprken.
ook van auteurs uit deze Synode en vei-
zocht daarna op een zestal punten mede
werking en steun: het werk in Hoboken, de
Kerken in Canada, die in Zuid-Amerika,
een Calvinistencongres, afgevaardigden
naar de Synoden in Amerika en de her
denking van de Afscheiding. Hij eindigde
met hartelijke wenschen.
Prof. Dr. J. Ridderbos heeft hem
daarna namens de Synode toegesproken
bedankt. Hij wees op de nog verheugende
mededeelingen van Dr. Beets en op de een
heid in belijden.
Gezangen
Prof. Dr. T. Hoekstra rapporteerde
hierna over de nog in handen der Com
missie gestelde liederen ter aanvulling van
den bestaanden Gezangenbundel. Dc Com
missie oordeelde, dat deze niet behoeft uit
gebreid te worden met liederen, die ge
dachten bevatten, welke reeds in de Psal
men zijn uitgedrukt. Voorgesteld werd nog
op te nemen Gezang 3, 180 (vs. 1 en 5) en
265 (gewijzigd), terwijl na discussie nog
aanvaard werd de Kerstzang: „Daar is uit
's werelds duistre wolken een Licht der
lichten opgegaan". Zonder discussie werd
opgenomen het „Te Deum" naar Gezang 3,
evenzoo Gez. 1801 en 5. Bij meerderheid
van stemmen werd Gez. 265 (gewijzigd)
niet aanvaard.
De Synode besloot nu de Kerkenorde
dienovereenkomstig te wijzigen.
Na eenige bespreking door Ds. Miedema,
Dr. Beets, Dr. Thijs en oud. W. Hummelen.
werd met 33—20 stemmen besloten de aan
vaarde Gezangen niet met name in
Kerkenorde te noemen.
Besloten werd nog drie Deputaten te be
noemen voor de letterkundige verzorging
van de liederen, de titels vast te stellen,
de melodieën te kiezen en een uitgave ge
reed te maken van de liturgische formu
lieren, gebeden, eenige gezangen, enz. in
één bundel. Voor de melodieën zal contact
gezocht worden met het bestuur der Ver
eeniging van Organisten uit de Geref. Ker-
Te 11 uur des avonds werd deze zitting
met dankgebed gesloten.
ZITTING VAN HEDEN
Eenheidspogingen
In de zitting van hedenmorgen kwamen
aan de orde de voorstellen ran de Part.
Synoden van Friesland-Zuid, Gelldeiiland,
Noord-Holland, Zuid-Holland-Noord, Zee
land en Noord-Brabent-Limburg, van
classes Stadskanaal, Breukelen, Den Haag,
Leiden en Rotterdam, intake de pogingen
tot eenheid met die Kerken en groepen die
dezelfde belijdenis met de Geref. Kerken
gemeen hebben.
Als rapporteur tred op Ds W. H. den
Houting, van Hurizum. Hij kwam aan het
einde van zijn rapport tot de volgende con
clusies, dat de Synode besluite:
I. wat betreft het verzoek van de Classis
B reu kelen, dat de Generale Synode haar af
keuring uitspreke over officieele vertegen
woordiging van Gereformeerde Kerken
bij officieele gebeurtenissen in andere kerk-
instituten in Nederland, daaraan niet te
voldoen, daar zulks
niet noodzakelijk is, maar de verant
woordelijkheid daarvoor kan en moet ge
laten worden voor de betrokken kerkeraden
b. niet wenschelijk is, omdat daardoor bij
den huidigen stand van zaken het streven
naar eenheid zeker niet wordt gediend.
II. wat betreft de overige voorstellen vóór
alles uiting te geven aan haar blijdschap,
dat daaruit zoo klaar spreekt het groeiend
besef van de noodzakelijkheid om naar don
eisoh des Heeren kerkelijk niet gescheiden
te houden, wat God in de eenheid vai
loof en belijdenis heeft saamgevoegd.
III. uit te spreken iin gehoorzaamheid aan
diicn eisoh des Heeren bereid te zijn
haar zijde alles te doen, wat in haar vermo
gen is, om met onverzwakte handhaving
van wat naar Schrift en Belijdenis om des
Heeren will nooit mag worden prijsgegeven
te bevorderen de eenheid in het kerkelijk
samenleven.
IV. daartoe een publiek getuigenis te doen
uitgaan tot de Gereformeerde Gemeenten, de
Christelijk-Gereformeerde Kerk, de Confes
eioneele Vereenigipg en den Gereformeerden
Bond, in welk getuigens in des Heeren Naam
die eisoh gelegd wordt voor hun oonsoientie.
hun gebeden wordt zich rekensohep te geven
van de vraag, of het nog langer verantwoord
i, dat zij en wij kerkelijk gescheiden leven
en hun met al den drang der waarachtig-
zoekende broederliefde verzocht wordt ons
te willen melden, of zij bereid zijn met ons
seam te 6preken over wat ons ven-deelt en
over de wijze waarop de door God geëischto
kerkelijke eenheid zou kunnen verkregen
warden
V. B Deputaten te benoemen met opdracht:
a. het getuigenis aan genoemde kerken en
groepen toe te zenden en voor publicatie
"larvan zorg te dragen;
b van de ingekomen antwoorden kennis
te nemen en indien het hun op grond daar
mogelijk en wenschelijk voorkomt voor-
loopig nader contact te zoeken cn van een
en ander rapport te doen op de volgen le
Generale Synode.
ook wat moois
Alweer een pan vernield! De heele bodem
vol met krassen!nu zal de melk nog
gauwer aanbranden! Bedenk wel, voordat Uw
vaatwerk bederft, dat men met VIM alles
veilig en toch grondig reinigen kan.
Wat de microscoop toont:
Bewijst dit niet hoezeerVI M
andere poets- en schuur
middelen overtreft? VIM,
in de practische strooibus,'
is overal verkrijgbaar.
Gewone bus slechts 20 ets.,
groote bus slechts 374 ets.
LEVER'S ZEEP MAATSCHAPPIJ N.V.. VLAARDINGEN
Buitenaewone Generale Synode
Chr. Geref. Kerk
BESLISSING INZAKE DE
KWESTIE-DS. A. M. BERKHOFF
Woensdagmorgenzitting.
Deze zitting Werd geopend met het zingen
van Ps. 25 2 en gebed van den Voorzitter,
waarna gelezen werd Psalm 21.
Dit laatste werd gelezen in verband met
het feit, dat het de dag was waarop H. M.
de Koningin haar 35-jarig regeeringsjubi
leum viert.
Alle aanwezigen hoorden staande aan het
geen de Voorzitter in verband hiermede
sprak. Als Synode mogen wij, aldus Spr.,
God danken voor hetgeen Hij ons in het
Huis van Oranje heeft geschonken. Naar
aanleiding van den voorgelezen Psalm werd
dit laatste nader belicht. De Heere spare
onze Koningin lange jaren, Hij omringe
haar troon met Zijn bescherming. Laten wij
als Kerk voor onze Vorstin in dezen donke
ren tijd neerknielen om Gods zegen af te
smeeken.
Het volgende telegram werd verzonden
„De Chr. Geref. Kerk in Generale Synode te
Zwolle vergaderd, gedenkt met groote dank
baarheid, dat God Uwe Majesteit gedurende
35 jaren op den troon Uwer Vaderen heeft
gespaard en gezegend. De Synode bidt Uwe
Majesteit toe, dat de God aller genade U
nog vele jaren gedenke in Zijn rijke gunst
en zegene U en Uw Huis. De Bruyne, Prae
ses; Van der Vegt, Scriba."
Conclusie.
De discussie werd nu voortgezet over de
redactie van de zesde conclusie van het rap
port inzake de kwestie Ds. berkhoff.
Voorgesteld werd door Ds. van der Mei
den, van Den Haag, dat het gewijzigd werd
als volgt: „Mitsdien blijft de Chr. Geref.
Kerk bij de bepalingen harer Svnoden
1863, 1872, 1879 en 1931, waarom het
Berkhoff en voorts een ieder die een privé-
gevoelen mocht hebben omtrent de leer van
het Duizendjarig Rijk en de leer va
Tweeërlei Opstanding, verboden moet
den, dit zijn privé-gevoelen in woord en ge
schrift te verbreiden als de leer der H.
Schrift en elk ander gevoelen te veroordee-
len als onschriftelijk".
Aan de discussie hieromtrent werd deel
genomen door de prae-adviseurs, Ds. R. E.
Sluiter, oud. Nederlof, Ds. W. Bijleveld,
Ds. W. Kremer, Ds. A. H. Hilbers, Ds. J
Jcngeleen, Ds. A. M. Berkhoff en Ds. van
der Meiden.
In verband met de voorgestelde wijziging
in deze zesde conclusie ging de Commissie
van Deputaten eenigen tijd in raadkamer.
Bij monde van haar Voorzitter, Prof. van
der Schuit, deelde de Commissie hierop
mede de conclusie te willen aanvullen met
i woorden „als leer der Heilige Schrift".
Na herhaalde uitvoerige besprekingen
werd tenslotte de zesde conclusie als volgt
aanvaard: „Mitsdien blijft de Christelijke
Gereformeerde Kerk bij de bepalingen der
Synodes 1863, 1872, 1879 en 1931, waarom
het Ds. Berkhoff verboden moet worden zijn
privé-gevoelen omtrent het Duizendjarig
Rijk en omtrent de leer van de Tweeërlei
Opstanding in woord en in geschrift te ver
breiden als leer der Heilige Schrift"
Hierna volgde de eindstemming over het
geheele rapport. Zooals wij gisteren reeds
meldden, werd het met 1 stem in blanco
l stem tegen aanvaard. Aan deze stemming
werd ook door Ds. Berkhoff deelgenomen.
Het antwoord van Ds. Berkhoft.
Hierop vroeg Ds. A. M. Berkhoff het
woord. Hij zeide: „Het oogenblik van schei
den is dan nu gekomen. Ik moet de Chr.
Geref. Kerk het recht ontzeggen om nog te
zeggen, dat zij is de zuiverste openbaring
van het lichaam van Christus. Na lang be
raad heb ik het besluit genomen U mede te
doelen, dat, indien de conclusies van het
rapport worden aangenomen, onwankelbaar
vaststaat, dat ik op dat eigen oogenblik de
Chr. Geref. Kerk moet verlaten".
Hierop verliet Ds. Berkhoff het kerk
gebouw.
De Voorzitter verzocht Ds. M. Holtrop,
m Hilversum, als secundus-afgevaardigde
)or Ds. Berkhoff zitting te willen nemen
Deze betuigde door opstaan instemming
met de belijdenis.
Vervolgens ontspon zich een bespreking
?er de vraag, hoe thans gehandeld moet
worden.
Voor de verdere behandeling van deze
zaak werd de bestaande Commissie als Com
missie van Advies gecontinueerd.
De Voorzitter bracht namens de Sy
node de Commissie dank voor de door haar
verrichte werkaaamheden. In het bijzonder
dankte hij Prof. J. J. van der Schuit, die
ter Synode als woordvoerder der Commissie
optrad.
Ds. A. H. H il b e r s, van Groningen, sprak
een persoonlijk woord van dank tot de Com
missie, voor het vele werk door haar aan
het rapport ten koste gelegd.
Besloten werd het rapport verkrijgbaar te
stellen.
Temidden van drukke discussie was
Dinsdag het volgende telegram ingekomen
van de Generale Synode der Geref. Kerken:
„De Generale Synode der Gereformeerde
Kerken, te Middelburg vergaderd, gevoelt
zich gedrongen uiting te geven aan haar
oprechte begeerte, dat de belijders der Ge
reformeerde religie samenwonen in één
Kerkverband en wenscht onder beding van
Gods genade alles te doen wat in haar
vermogen is om deze eenheid te bevorde
ren. Dijk, Praeses".
Het volgende antwoord-telegram werd
verzonden
„De Generale Synode der Christelijke
Gereformeerde Kerk dankt U recht harte
lijk voor Uw telegram en vereenigt zich
met U in den gebede om de eenheid van
allen die de Gereformeerde Belijdenis Hei-
li ebben. De Bruyne, Praeses."
Herdenking Afscheiding
Aan de orde van behandeling kwam nu
het rapport van de commissie omtrent de
herdenking der Afscheiding in 1934.
Ds. W. Bijleveld, van Haarlem (C.),
deelde mede dat de commissie accoord gaat
met het betreffende voorstel van het Cura
torium tot uitgifte van een Jubileumboek.
Voor de samenstelling hiervan werden aan
gewezen: Prof. P. J. M. de Bruin, Prof. J.
J. van der Schuit, Prof. J. W. Geels, Ds. L.
H. van der Meiden, Ds. A. II. Hilbers, Ds.
J. Jongeleen en Ds. H. Janssen.
De beide andere zaken, betrekking heb
bende op de kas ter opleiding van on- en
minvermogende studenten en de kas voor
emeritus-predikanten, predikantsweduwen
en weezen, werden aan het begin van de
middagvergadering ir. comité behandeld.
Deze middagvergadering was tevens de
slotzitting.
De Synode bleef bij haar besluit van 1931,
om in 1934 te Zwolle te vergaderen.
Prof. J. W, Geels bracht den Voorzitter
dank voor zijn leiding.
Prof. J. J. van der Schuit sprak aan
het slot van deze bijzonder gewichtige bij
eenkomsten der Synode namens hoogleer
aren, waarbij hij wees op de schaduw, die
over de zittingen gevallen was. Daartegen-
er zag Spr. echter een groote lichtzijde,
n.l. de groote eenheid in het beginsel, waar-
an ter vergadering zoo duidelijk gebleken
De Voorzitter eindigde met enkele
voorden van dank.
Hij las voor 2 Tim. 2, waarna gezongen
werd Psalm 1037. Hierop ging hij in
dankgebed voor.
Voor alle zittingen bestond van de
zijde van het publiek groote belangstelling,
vooral dc eerste dag, toen velen in de mee
ning verkeerden, dat spoediger dan het
geval was de beslissing zou rallen.
Rechtzaken.
NASLFEP VAN SMOKKELAFFAIRE
die gepoojtd had met ©en
k-mmlezcn omver to
30 Jan. jl. reed L i
rin zich 2000 Kg. m.
j moesten opxlj springen om hun leven
De Officier van Justitie Mr De Zat
elschte wegens poging tot doodslag de vor<
g van verd. tot een gevangenisstraf
