ZATERDAG 2 SEPTEMBER 1933
EERSTE BLAD PAG. 2
BUITENLAND
DE GROOTE DAG
TE NEURENBERG
DE N.-S. PARTIJDAG GEOPEND
PROCLAMATIE VAN HITLER
De Fuehrer over de cultureele taak
OVERWELDIGENDE
BELANGSTELLING EN GEESTDRIFT
Het is niet de eerste keer, dat de Natio
naal-socialistische partijdag te Neurenberg
bijeenkomt
Neen, Neurenberg is een symbool en tra
ditie voor den nationaal-socialisten.
Op 2 September 1923 heeft Adolf Hitler
op de Hauptmarkt van het oude en oer-
Duitsche stadje voor het eerst zijn stor
af deelingen geschouwd. En voorts kwamen
in 1927 en 1929 partijcongressen der N.S.D.
A.P. te Neurenberg bijeen.
In 1929 brachten de spoorwegen alleen
165.U00 menschen naar het Hitleriaansche
partijcongres.
Maar de massa's die toen aanwezig
ren, halen niet bij die van thans, nu het
nationaal-socialisme in het Duitsche
vasten voet heeft gekregen.
Een onzer redacteuren, die met andere
vertegenwoordigers der Nederl. pers tot bij
woning van 't congres is uitgenoodigd, tele
foneerde ons gisteravond, dat Neurenberg
zóó vol menschen is, dat men zich ir
straten slechts voetje voor voetje
voortbewegen.
Opening van het congres
Gistermorgen is in de Luitpoldhalle, bui
ten de stad, nabij het paradeterrein, hei
congres plechtig geopend.
Ongeveer 30.000 personen, grootendeels in
de bruine uniform, waren in de zaal saam-
gepakt
Boven de ingang hingen in zilveren let
ters de forsehe leuzen: „Voor de eenheid
van het volk" en „Voor de sterkte van het
rijk".
De zaal was versierd met groen en bloe
men en met roode doeken, waarop zilve
ren hakenkruisen en adelaars waren aango
bracht. S. S.-troepen zorgden voor de orde
ln de zaal.
De zaal was geheel gevuld, toen Hitler
zich onder luid gejuich met Goering en
Goebbels naar het podium begaf. Goering
droeg over zijn met ordeteekenen versierde
bruine uniform de breede groene sjerp var»
de Italiaansche Mauritius-orde. In hun ge
zelschap bevonden zich tevens de beide
Italianen, die aan den partijdag deelnemen.
Hitier zat op een verhoogd podium tegen
over de ingang. Links van hem zat ae
chef van den staf Roemh, terwijl rechts de
plaatsvervangende partijleider Hess geze
ten was, met vele hooge leiders en gasten.
Vóór het spreekgestoelte zaten alle leden
van het rijkskabinet, staatssecretaris Meiss-
ner, de rijksstadhouders, de vertegenwooi
digers der lauden, van rijksweer en rijks-
marine, rijksbankpresident dr. Schacht en
vele anderen.
Na een trompetsignaal werden ongeveer
honderd vaandels binnengebracht, begroet
door de aanwezigen, waarna ze werden op
gesteld achter het podium. Vervolgens
bracht een uitgebreid orkest van meer dan
150 man onder leiding van Franz Adam
het voorspel van de „Meistersinger" ten ge-
hoore. Hierop volgde Valerius' Dankgebed.
Rudoif Hess sprak de begroetingsrede
uit.
De Italiaansche vertegenwoordiger, prof.
Marpicati hield een toespraak, die eindigde
xnet de woorden „Heil Hitier, Heil Musso
lini!"
Proclamatie van Hitier
Dan betrad de Beiersche minister Wagnei
het podium om een proclamatie voor te
lezen van Adolf Hitler.
Daarin zegt de leider o.m.:
De nat.-soc. revolutie heeft den staat van
het verraad en den meineed overweldigd
en in zijn plaats weer een rijk van eer,
trouw en fatsoen gesteld.
Het nationaal-socialisme heeft de histori-
ache daad op zich genomen om Duitschland
te redden.
Het nationaal-socialisme heeft zich te
weer gesteld tegen het bolsjewisme en te
gen het Jodendom, dat, volgens den groo-
ten geschiedenis-onderzoeker Mommsen, in
het leven der volken een „ferment van
ontbinding" is.
In het werk, dat de beweging nu heefi
te verrichten staat boven alles de over
winning der werkloosheid. Het is
noch logisch noch moreel te rechtvaardi
gen, op den duur van de werkenden een
deel van de vrucht van hun arbeid weg te
nemen om hen die niet werken te onder
houden. Niemand heeft het moreele recht
te elschen dat anderen werken om zelf niet
te moeten werken, doch ieder heeft het
recht te eischen, dat de Staat middelen en
wegen vindt om een ieder werk te ver
schaffen. De middelen die het nationaal-
socialisme aanwendt, zijn weergaloos in de
geschiedenis.
Het is natuurlijk mogelijk dat een maat
regel niet goed blijkt te zijn, maar des te
noodzakelijker is het dan elke afbrekende
kritiek te verhinderen. Want of er duizend
critici zijn, is onverschillig, doch niet on
verschillig is het of een volk door hen te
gronde wordt gericht. Het verstand en de
vastberadenheid mogen het volk er vo^r
bewaren ooit weer de leuze van het recht
der vrije kritiek aan te heffen, waardoor
het zijn liefde voor de innerlijke vrijheid
van denken en willen zou verliezen.
Voorts spreekt Hitiers proclamatie over
de eenheid van het rijk. De Duit
sche landen moeten geleidelijk verdwijnen,
waarbij de wet op het instellen van Rijks
Etadhouders het eerste antwoord was aan
de querulanten tegen de eenheid en groot
heid der Duitsche natie. Het huidigt
Duitsche Rijk berust niet meer op de Duit
sche landen of op Duitsche stammen, doch
op het geheele Duitsche volk en een net
gehcele Duitsche volk omvattende natio-
naal-sooialistische partij. Noch Pruisen of
Po)eren of eenig ander land zijn pijlers
van het huidige Rijk, doch de eenigt
pijler is het Duitsche volk en de
nationaal-socialistische beweging. Deze be
weging is derhalve niet de conservator van
de landen van het verleden, doch de liqui
dator ten gunste van het Rijk van de toe
komst.
Wee het Duitsche Rijk, wanneer ook
slechts theoretisch de vorming van een op
positie met betere grondslagen en betere
logica en dus met meer recht denkbaar
was. Alleen die beweging is in de toe
komst veilig, wier macht logisch onaan-
Reinig den mond
met een tandenborstel, die zelt rein is. Elke
gebruikte tandenborstel zonder desinfectie ls
een kweekplaats van bacteriën en daarom
schadelijk voor den mond. "Sanabros" ls de
eenige tandenborstel, die zichzelf na ieder ge
bruik desinfecteert. Elk onderdeel ls voo
Juiste reinigen der tanden wetenschappelijk
vastgesteld. Schaft U nog heden aan de vei
ligs. zichzelf desinfecteerende tandenborstel
tastbaar is. Daarnaast zal het nationaal-
socialisme zijn heroïsch karakter moeten
behouden, dat liever eiken noodtoestau-
voor lief neemt, dan ook maar ten aanzien
van één als juist erkend beginsel te capl-
tuloereh.
Hitler besloot zijn proclamatie met een
waarschuwing, dat de leiding van het land
nooit tot een stroeve machinerie mag ver
st.arrcr,, doch altijd levend moet blij
Het Duitsche volk moest slechts blijven
toovei in den strijd, dien de Schepper ons
tiet vervullen, die in alle levende. v\
de zucht tot zelfbehoud heeft gelegd. Hitioi
eindigde met een Heilroep op het Duitsche
volk n op de nationaal-socialistische p'
tij-
Cultuurpolitiek en rassenpolitiek
In de afdeelingsvergaderingen zijn rede-
'oeringen gehouden over rassenpolitiek,
iver kunst enz. De spreker over het rassen
probleem was dr. Walter Gross uit Berlijn.
Hij verdedigde de bekende theorie van de
tn behouden zuiverheid van het ras:
staatsman heeft tot plicht zijn volk
de inmenging van het vreemde bloed te
vrijwaren en het ras zuiver te houden"
ztide hij nog: „Men wil onze politiek
bestrijden met de bewering dat alle
scheppingen Gods zijn, maar dit is juist
wat wij ook gelooven en daarom willen
wij vei hinderen dat er verwarring komt
Gods werk."
Hitler over ras-zuiverheid en kunst
In de afdeeling voor cultureele politiek,
die in het Kulturvereinshaus bijeen kwant,
heeft Hitler zelf het woord gevoerd. Hij
hield een breed opgezette redevoering ov
de beteekenis der nationaal-socialistische
re'dbeschouwing, die zich thans met de
dde'en van de staatmacht wil doorzet
ten. „Hel veroveren van de macht is vooi
ons geen einddoel geweest maar slechts
een begin van een grootschen strijd". Wat
den inhoud van de levensbeschouwing be
treft, werd hoofdzakelijk gewezen op de
beteekenis van de raszuiverheid voor
geestelijke leven. Wel is waar erkent spre
ker, dat geen enkel volk zuiver is vi
maar de gezondheid en de kracht van een
olk worden verkregen door de heerschap
pij van het beste en zuiverste raselement.
Dit weet dan ook de zuiverste en beste
kunst voort te brengen. Iedere stijl is aan
een bepaald ras, Is aan het bloed gebon
den. Natuurlijk kan niet ieder middelmatig
man van een ras een groot kunstenaar
zijn, maar het heele volk, in zoover het nog
zuiver is, voelt de grootheid van een kunst
die door oen van zijn uitverkorenen is ge
maakt. Waar het eene volk ook door de
kunst van een ander volk kan ontroem
worden moeten er nog diepere gronden zijn
an gemeenschappelijken oorsprong. Zoo
kan de Duitscher in geestdrift geraken
voor de Grieksche kunst.
Wat de verniewing der kunst aangaat,
zou het even dom zijn al het oude te ver
werpen als het slaafs na te volgen. Uit de
combinatie van traditie, der voorbeelden,
inspiratie van hel eigen bloed en zoeken
gronstoffen, kan een nieuwe kunst ont
staan. die de kunst zal zijn voor de Noor
delijke uitsche menschen.
Terloops sprak Hitier ook nog zijn afkeu
ring uit over de nieuwe zakelijkheid, welke
hij een volkomen wortelloozen stijl noemde.
Het slot van Hitlers rede was als volgt:
De nat. soc. beweging en regeering kan
ook op cultureel gebied niet dulden,
charlatans plotseling van vlag veranderen
in den nieuwen staat het hoogste woora
voeren op het gebied van kunst en cultuui-
politiek. In geen geval zullen wij de cultu
reele uitingen van ons Rijk laten verval-
schen door deze elementen, want de staat
is van ons en niet van hen.
Deze nieuwe staat zal echter aan de ver
zorging van de cultuur een geheel andere
opmerkzaamheid schenken dan de oude.
Mogen de Duitsche kunstenaars zich
wust zijn van de taak, die de natie hun
tc evertrouwt. Daar dwaasheid en onrecht
de wereld schijnen te beheerschen, roepen
wij hen op, mede te werken aan de trot-
sche verdediging van het Duitsche volk
door de Duitsche kunst.
BERGTOERISTEN 1500 METER OMLAAG
GESTORT.
Een lugubere vondst.
Uit Zermat: De reddingscolonne, welke is
uitgetrokken, om de vermiste toeristen uit
Stuttgart, dr. Rail en Hans Wilan, op te
sporen, heeft een lugubere ontdekking m
daan.
De beide bergbeklimmers blijken van een
hoogte van 1500 meter naar beneden te zijn
gestort, waarbij zij zoo vreeselijk zijn ver-
morseld, dat slechts enkele stukken vleesch,
beenderen en flarden van kleedingsstukken
konden worden teruggevonden.
Van berging der lijken kan geen sprake
zijn.
MOTORBOOT OP HOL
In de haven van Portsmouth schoot plot
seling een snelle motorboot, die, zonder op
varenden aan boord, eenige oogenblikken
met loopenden motor alleen lag, los, schoot
dwar- door de haven en liep met groote snel
heid tegen een kademuur, zonder echter
ernstige schade op te loopen.
Twee bootslieden, die op de kade aan
werk waren, sprongen in de boot, om haar
terug te brengen doch op hetzelfde oogenblik
ontplofte de motor en werd een hunner uit
de boot geslingerd. De motorboot vloog in
brand en dreef in de richting van andere
schepen, waarvan sommige brandbare la
ding aan boord hadden. Teneinde grootere
gevaren te voorkomen, heeft mer de mo
torboot toen laten zinken.
De in het water geslingerde man kon in
bewusteloozen toestand gered worden. Met
vrij ernstige brandwonden werd hij naar het
ziekenhuis overgebracht
GANDHI UIT DE POLITIEK?
Men stelt pogingen in 't werk, om Gandhi
,'er te hdlen, zich uit de politiek terug te
trekken en zijn leven te wijden aan de zaak
der onderdrukte kasten.
Gandhi heeft ten deze echter nog geen be
slissing genomen.
„DER ALTE
VON PREUSSENWALD"
DE HERDENKING VAN DE SLAG
BIJ TANNENBERG
„De eigenlijke overgang van het
tweede in het derde Rijk"
(Van onzen Duitschen correspondent)
Op initiatief van het rijksministe
rie voor prc,.agan ja werden enkele
buitenlandsche journalisten uitge
noodigd, onder leiding van rege
ringsraad Bade per auto deel te
nemen aan de „Ostland-Treue-
Fahrt".
Sedert 1914 onder leiding van Von Hinden
burg de overwinning op de Russen werd
behaald, herdacht men ieder jaar in Duitsch
land deze historische jebeurtenis van Tan
nenberg. Tijdens den oorlog, vooral toen.
alles heel anders liep dan men aanvanke
lijk had geloofd en verwacht ontbrak de
'eestelijke stemming voor herdenkingsfees
ten en moest ieder zijn volle aandacht op de
gebeurtenissen aan liet front concentreeren.
Men had tijd noch lust, om aan Tannenberg
te denken. Na de rampzalige November-
revolutie van 1918 werd de herdenking van
historische feiten nog slechts door particu
liere organisaties ondernomen en liet de
staat het aan de verschillende „Krieger-
vereine" over, den slag bij Tannenberg te
vieren. Zelfs het feit, dat hij, die dezen veld
slag leidde, rijkspresident g-worden was,
veranderde weinig aan deze passiviteit Von
Hindenburg zelf was zich bovvusi. dat deze
overwinnin» een der grootste uit de wereld
geschiedenis was. Toen hem aan tafel eens
door een vraagauchtige dame verzocht
werd, te vertellen, wie nu eigenlijk den
veldslag gewonner. heeft, Ludendorf of Von
Hindenburg? gaf de generaal-veldmaar-
schalk dim lachend ten antwoord: „Wie den
veldslag gewonnen heeft? dat kan ik u
helaas niet zeggen. Wanneer wij hem ech
ter verloren hadden, dan zou men deze
nederlaag stellig aan mij hebben verwetenl"
Na Leipzier, Metz en Sedan werd Tannen
berg gekenmerkt als de grootste omsinge-
lings-veldslag in de Duitsche geschiedenis.
Meerdere gedenksteenen. standbeelden en
monumenten herinneren aan den 28 Augus
tus 1914, l.et begin van den veldslag. Vijf
jaar geleden bouwde met het machtige bak-
steenen Tannenberg-monument en bij in
wijding ervan zeide Von Hindenburg IS
Sept. 1927: „Een volk, dat den slag bij Tan
nenberg won, kan niet endergaan, wanneer
het den geest bewaart, welke zijn gelederen-
toenmaals heeft bezield!"
i de groote verdienste van Adolf
Hitler, dat hij dezen geest over alle Duitsche
landen en standen tot nieuw leven heeft
gebracht. In de veertien jaar mijner Berlijn-
sche werkzaamheid heb ik zulk een zege
tocht nog et beleefd. Duizenden auto's
motorfietsen glijden in angstwekkend snel
tempo lan-,s elkander heen, want ieder
bijtijds ter plaatse zijn. Alle dorpen
steden wat is Oost-Pruisen rijk
fraaie steden! zijn met vlaggen en gier-
landen versierd en de bewoners staan langs
den weg, om het verkeer te volgen. Oost-
Pruisen is dankbaar, dat uit alle deelen van
het rijk landgenooten komen, om hun gevoel
van saamhoorigheid te bewijzen. Neen, het
zijn niet overwegend kinderen en knapen,
die ons toejuichen met den Hitlergroet:
bejaarde mannen en vrouwen uit alle' lagen
der bevolking stralen van ongeveinsde,
vreugtfb over zooveel belangstelling en wui-'
ven ons toe. Een tijdlang glijdt onze Merce-
deswagen onmiddellijk achter de auto van
rijksminister Goering, die naar Allenstein
onderweg is en wij zien, welke populariteit
deze nieuwe regeering overal geniet: op elk
marktplein moet een paar minuten halt ge
maakt worden, worden een paar hartelijke
woorden gewisseld, wordt het Horst-Wessel-
lied gezongen, ziet men bloemen strooien,
doet de muziek haar uiterste best en wordt
gewaar, dat uit een murmureerend
volk weer een zingend, volk geworden is, een
volk, dat zijn geloof aan een betere toe
komst heeft herwonnen.
Van Osterode gaan wij naar Hohenstein,
waar het Tannenberg-monument ligt, Het
valt onzen chauffeur niet gemakkelijk, door
de menigte heen te komen, maar politie,
A. en S. S. weten ons met vereende krach
ten een weg te banen. Dt kleine poort, die
toegang geeft tot den enormen binnenhof,
belemmert een vlugger verkeer en het duurt
een half uur, voordat v/e onze plaatsen be
reikt hebben. Midden op het veld staat op
een verhooging een machtig kruis als
symbool van het Christelijk geloof der
natie. Op een tatel achter de verhooging
staat een aantal zilverer bekers met het
monogram van Von Hindenburg, een ge
schenk, dat aan de deelnemers der Ostland-
Treue-Fahrt is toegedacht. Onderweg sloeg
hoe de arme kerels in den Pool-
schen corridor hun uniform onder een jas
moesten verbergen en gedwongen waren hun
pet af te zetten. Dat typeerde voor ons d«
onnatuurlijke scheiding tussèhen Oost-
Pruisen en het overige Duitschland en ik be
greep, waarom men zich tijdens de vroegere
regeeringen daarginds min of meer aan zijn
lot overgelaten waande.
Wij moeten eenige uren geduld oefenen,
voord&t de plechtigheid begint, maar de tijd
vyordt bekort met muziek en inleidende toe
spraken. Bovendien is er meer dan genoeg
te zien. Naast ons staat een afdeeling van
de rijksweer en wij amuseeren ons met den
,schneidige.i" commandotoon van den jeug
dig uitzienden majoor. Op de eeretribune
hebben hooge officieren met hun
plaats genomen en staan drie zetels gereed
voor Von Hindenburg, Hitier en Von Papen,
wier aankomst met kanonschoten wordt
aangekondigd. Het is een beeld van glans
en kleuren, dat aan de „Meistersinger" doet
denken: het gansche veld, alle trappen en
torens zijn dicht bezet; de vaandels der oude
garde, ook die van den slag bij Tannen-
worden binnengedragen; de politieke
organisaties der S. A. en S. S. worden met
geheven hand begroet; de „ostlandtreue-
fahrer" vormen een hal ven cirkel, want zij
zullen straks den groet uit alle deelen van
het rijk in den vorm van een waardevol do
cument overhandigen aan „den Alten von
Preussenwald"; schilderachtige volksdrach
ten verhoogen het effect en op de eeretribu
ne zijn inmiddels ook evangelische en katho
lieke hoogwaardigheidsbekleders in ambts
gewaad verschenen.
Plotseling heerscht stille: Von Hinden
burg verschijnt in maarschalkuniform. Hit-
Ier, die onmiddellijk achter hem volgt, is
opzettelijk niet in uniform verschenen, daar
hij de glorie van dezen historsichen dag als
een huldiging van het staatshoofd be
schouwt. Von Hindenburg steunt op zijn
sabel en het frappeert mij, dat hij plotseling
heel oud geworden is. Hij beantwoordt de
huldiging van het volk, dat hem vereert,
met den militairen groet, neemt plaats op
den voor hem bestemden zetel en luistert
met groote aandacht naar de pakkende rede
voeringen van Göring en Hitier. Dan be
geeft hij zich naar de tribune en spreekt
met duidelijke stem 'ot het hart van heel
'olk. Hij heeft geen bril noodig en de
wind, die het blad, waarop zijn toespraak
geschreven staat, voortdurend aan zijn ste
vige hand wil ontrukken, brengt hem niet
in verlegenheid. Deze held is onaantastbaar,
een man, die op vijfentachtigjarigen leef
tijd, hplder van geest, zijn eigen gedachten
weergeeft: vcor het eerst in de vele jaren
'van zijn presidentschap herdenkt hij zijn
vroegeren keizer en koning met eerbied en
een huivering gaat door ons allen heen. Wil
hij hiermede goedmaken het onrecht, dat
volgens sommigen hem werd aangedaan, die
stellig ook het beste voor zijn volk wilde, of
is het een wenk aan den kanselier, die met
gebogen hoofd tegenover hen zit te luisteren,
dat straks, wanneer dpze vader des vader
lands zijn levenstaak hoeft volbracht, over
legd moet worden, of het uur tot herstel
van de monarchie heeft geslagen?
Hier beleven wij den eigenlijken overgang
van het tweede in het derde rijk: onder
steund door zijn zoon en dr. Meissncr stapt
ae hoogbejaarde rijkspresident van de tri
bune naar Hitier en steekt hem de liarnl
toe. blijft voor hem staan en kijkt hem recht
in de oogen. Hij schenkt dezen volkukanse-
lier zijn vei'trouwon en verwacht nu van
hem de verwezenlijking zijner beloften.
Wij, die in Tannenberg waren,
VAN ONZE ADVERTEERDERS
WILT U 1000 VERDIENEN?
Ieder die zich deze vraag hoort stellen, zal
zich geen tweemaal bedenken voor hij er
met een hartgrondig ja op antwoordt.
De firma Van Harens Schoenfabrieken
stelt u die vraag. Aan u is dus het ant
woord. Iedereen kan dit geven en zich de
gelegenheid verschaffen duizend pop rijker
te worden.
De wijze waarop men te werk moet gaan
is heel simpel. Een advertentie in ons blad
van gister heeft er u over ingelicht. Bij de
19 'ilialen der firma kan men gratis formu
lieren verkrijgen.
In alle filialen der firma zullen tien paar
damesschoenen van 3.50 goed zichtbaar
worden geëtaleerd. Ze zullen goed te onder
scheiden zijn door de onderscheiding „Wed
strijdschoen A. B. C. D. enz.
Doel is, dat men de juiste volgorde van
den verkoop aangeeft, nl. van welke schoen
het tijdvak 16 t.rr 30 Sept. 1933 de
Weerbericht-
meeste paren in al de filialen verkocht zul-
hem den ernst van dezen moeilijken tijd,'en worden. Dit geeft men aan door onder
erkennen het bovenmenschelijke van de 'etter van dat paar een 1 te zetten, het
taak die Hitier op zijn schouders heeft ge- met CnZ' aan te
nomen, begrijpen, dat niet allen hun goed- n* a"
keurr hechten aan zijn baanbrekend
werk. Maar tevens erkennen wij, dat hij
binnen een enkel jaar meer bereikt heeft
dan zijn voorgangers in veertien jaren van
verdeeldheid en pessimisme: hij heeft 1 it
Duitsche volk ertoe gebracht niet den
gen gloed eener innerlijke overtuiging te
zeggen:
Wir wollen sein ein einig Volk von Briidern,
In keiner Not uns trennen und Gefahr.
Wir wollen frei sein, wie die Vater waren,
Eher den Tod, als in der Knechtschaft
leben!
Tannenberg, eind Augustus 1933.
AZIE TEGEN HET WESTEN
EEN GROOT-AZIATISCHE JEUGDBOND.
Uit Ilsinking: Als gevolg van e«n bezoek
aan Mandsjoerije v«an 1200 studenten
Japansche universiteiten, is een nieuwe po
litieke organisatie opgericht, genaamd de
Groot-Aziatische jeugd-liga.
Talrijke jeugdige personen uit Mandsjoe-
koeo zijn lid geworden van deze nieuwe
vereeniging, welker slagwoord is ..Azië voor
de Aziaten".
Het doel der vereeniging is.
Het verbreken van het internationaal be
stel, dat onder Europeesche en Amerikaan-
sche machten is opgesteld.
Het teeken te geven voor den opstand van
Azië tegen Europa en Amerika, welke de
ware menschelijke natuur hebben verstikt
en onlusten en complicaties in elk deel van
de wereld hebben verwekt.
NAAR EENHEID IN ZUID-AFRIKA
REDE VAN HERTZOG VOOR FUSIE.
Tijdens een rede op een groote hijeen-
komst in zijn eigen kiesdistrict te Smith-
field (Oranje Vrijstraat) verklaarde Hert
zog, dat het honderd jaar oude conflict tus-
fechen Boer en Brit beëindigd is met de vor-
ining van een coalitie.
1 In een> goed gedocumenteerde rede betoog
hij vervolgens, dat een fusie tusschen de
nationalistische en Zuid-Afrikaansche par
tijen een natuurlijk gevolg der coalitie zou
zijn. Het meest eigenaardige hierbij is het
feit, dat de eigen kiezers van Hertzog on
langs nog een .resolutie tegen dergelijke fu
sies hebben aangenomen. Zijn persoonlijke
invloed echter is zoo groot, dat er weinig
twijfel over behoeft te bestaan, dat de Oran
je Vrijstaat het met de Transvaalsche en
Natalsche nationalisten zal eens worden
over een fusie.
Uit twee partijen, aldus Hertzog, zal er
één geboren worden, gebaseerd op princi-
pen, waarover de leiders het eens zijn en
elke door het volk zijn goedgekeurd.
De premier voorspelde ten slotte, dat bin
nen een jaar de fusie een feit zal zijn ge
worden.
geven tot en met 10.
Degene die de juiste volgorde heeft inge
vuld of deze het dichtst bijkomend heeft be
naderd, wint den hoofdprijs van 1000 gul
den in contanten.
Voor de volgende 500 het dichtst bijko
menden worden als troostprijzen 500 paar
schoenen naar keuze beschikbaar gesteld.
Prijswinnenden worden S October hiervan
in kennis gesteld, terwijl de uitslag
10 October in de etalages is te controleeren.
De inlevering moet plaats hebben uiter
lijk 15 September, 's avonds 8 uur aan één
der filialen van de firma.
„BRUINBOEK OVER HITLER-TERREUR'
Uitgegeven door Einstein-commissie
Naar de Engelsche bladen melden, zal
vandaag het „Bruinboek over de Hitlerter-
reur" verschijnen, dat door een commissi
onder voorzitterschap van prof. Einstein
uitgegeven is. Enkele Lladen publiceeren
reeds een uitvoerige inhoudsopgaaf over het
gedeelte, dat over den brand in het rijks
daggebouw gaat, waarbij het memorandum
dat dr. Oberfohren, de vroegere voorzitter
der Duitsch-nationale rijksdagfractie, die
zich na de vorming van het kabinet Hitier
van het leven beroofde, geschreven en aan
zijn persoonlijke vrienden overhandigd zou
hebben. Zooals bekend, wordt in dit memo
randum, dat reeds sedert geruimen tijd uit
de persberichten bekend is, de brand het
werk van Göring genoemd.
Lord Morley heeft een voorrede voor het
boek geschreven, waarin hij er op wijst, dat
dit boek tegen het fascisme van Hitier, doch
niet tegen Duitschland of het Duitsche volk
is gericht
ECONOMIE EN FINANCIEN
DE BEURS OP 9 SEPTEMBER A.S.
Gesloten
In de gister te Amsterdam gehouden buiten
wone ledenvergadering van de Vereeniging
or den Effectenhandel werd het voorstel
.terdag 9 September als vacantledag te
houwen en dus de effectenbeurs gesloten te
uden, met 155 t'egen 15 stemmen aangenomen.
Het bestuur van de Ver. v. d. Effectenhandel
erlcht, dat het Internationaal Comité i
letlgverklaring van de goudclausule. wi
EVANGELISCHE ACADEMIES.
Aan de staatsuniversiteiten in Duitsch
land willen de „Duitsche Christenen" evan
gelische academies stichten, welke naast
de wetenschappelijke opleiding welke de
universiteit biedt, inzonderheid de karakter
orming en catechese in Christelijken zin
.erzorgen zullen. De bedoeling is voor alle
Protestantsche studenten het volgen dezer
academies verplichtend te maken. De eer
ste dezer academies werd reeds aan de uni
versiteit te Keulen gevestigd: Bonn en
Aken volgen.
Deze wijze van Christelijke aanvulling op
de algemeene en neutrale universiteitsoplei
ding verdient alle aandacht; in elk geval
erkrijgt de kerk op deze wijze zeer ster
ken invloed op het studentenleven.
CYCLOON TEISTERT CUBA'S NOORDKUST
Een cycloon, die met een snelheid van 60
mijl per uur zich voortbewoog, heeft de
Noordkust van Cuba geteisterd. Ook de
hoofdstad van Havanna werd hevig geteis
terd. De bewoners van verschillende kust
plaatsen zijn op het bericht, dat de orkaan
in aantocht was, dieper het land in gevlucht.
De burgers van Havanna vluchtten de hui-
binnen, waarvau er echter verscheidene
bezweken, terwijl de daken boven de hoof
den der menschen werden weggevaagd. De
hoog opgezweepte vloedgolven hebben ook
ontzettende schade aangericht.
Het Britsche s.s. „Josephine Gray" zond
noodsignalen uit Het had 28 personen aan
boord.
HAVANNA, 2 September. De verbindingen
tusschen Havanna en het Oosten van het
eiland zijn verbroken, zoodat men zich nog
geen volledig beeld van den omvang van
de ramp kon vormen.
De provincie Matouzas heeft zwaar gele
den. De stad Jucaro is geheel overstroomd.
Te Santa Clara werden zes menschen ge
dood en een groot aantal gewond, doordat
een depot van den spoorweg instortte en een
groot aantal menschen onder het puin wer
den bedolven.
FUSIE DER IERSCHE PARTIJEN.
DUBLIN, 2 September. In eenige te Du
blin gehouden bestuursvergaderingen van
de oppositiepartij van Cosgrave, de midden
partij van Macdermott en de Blauwhem-
denorganisatie van generaal O'Duffy, is
men definitief tot overeenstemming geko
men over de samensmelting dezer groepen
tot een nieuwe nationale Iersche partij.
Generaal O'Duffy, Cosgrave en Macder
mott "zullen heden nog eenige besprekingen
n om een aanal detailkwesties te re
gelen.
Het bestuur der nieuwe partij zal be
staan uit 12 leden. Generaal O'Duffy wordt
voorzitter, terwijl Cosgrave, Macdermott en
Dillon vice-voorzitters der nieuwe partij
zullen worden.
Indien het be-gir
j bepaalt het bedrag: der
rzijdes telling, waarvan do
ren bet voorbeeld ia gegevi
in willekeurige tenietdoening
der schuld.
>el dier terzijdestelling aJge-
jd. zou zullc^ door het een-
an tweezijdige overeenkom-
nlijk onderdeel
lig om een contract te wijzigen of te bei
n; ware zulks anders, het doen van zal
handels-, nijverheids- en ander gebied
logelijk worden en het crediet zou
dwljnen. Het is pijnlijk te moeten ondervind
dat regeeringen, gemeenten, particuliere ma
schappijen, die in de tegenwoordige bewoj
tijden door haar houding het bolwerk i
rechtvaardigheid en moraliteit behooren te z
integendeel zich van de meest gekunste
Juridische spitsvondigheden bedienen, teneinde
zloh te onttrekken aan de nakoming van
pllchtingen waarin het publiek bij de belegging
zijner spaarpenningen vertrouwen heeft gesteld:
sommige regeeringen hechten zelfs haar zegel
aan de woordbreuk der particuliere maatschap-
het bijzonder de buiten de V. S. ge-
sohuldenaren betreft, zij opgemerkt,
zich in dit opzicht niet op de
aansche wetten kunnen beroe-
>or die wetten beoogde terzijdestelling
onderzoek, besloten tot
:erdlijke beslissingen, ter
ïchten der schuldeischers
DE HERSTELPOLITIEK IN DE
VEREEN. STATEN
LICHTE INKRIMPING VAN HANDEL
EN BEDRIJVIGHEID
250.000 kinderen van werken
vrijgesteld
In het maandoverzicht van September van
de National City Bank of New-York wordt op
gemerkt, dat een kleine inkrimping van den
ïandel op de markten van primaire producten
in van de induetrieele bedrijvigheid valt op te
nerken na de groote opleving tusschen Maart
in Juli tot het hoogste niveau sedert het voor-
Jaar van 1931. Het geheele bedrijfsleven Is
'ienovereenkomstlg ingekrompen.
Men beschouwt dit als onvermijdelijk. Het
niet waarschijnlijk, dat hierdoor het alge
een bestaande optimisme ls verminderd.
Staatsobligaties aangekocht
•eek gedurende de twee voorafgaande
den.
Het doel van deze vermeerdering is ongetwi
ld om de markt met meerdere middelen t<
>orzien in de hoop, dat toenemende bank
serves aanleiding zullen geven tot een groo-
r bedrag aan banklt
Het dunne pijltje geeft den vorigen stand aan.
Hoogste stand te Valentia 768.7.
Laagste stand te Isafjord 748.0.
Stand vanmorgen halftwaalif 765.2.
WEERVERWACHTING
(Medegedeeld door het Kon. Ned. MeteoroL
Instituut te De Bilt)
Zwakke tot matige N.W. tot Z.W. wind,
afnemende bewolking, weinig of geen regen,
iets warmer overdag.
BUITENLANDS"3H WEERBERICHT
(Medegedeeld door het Kon. Ned. MeteoroL
Instituut te ~>e Bilt)
Het depressiesysteem, dat gister in Scan
dinavië en Duitschland veel regen bracht, is
in diepte toenmend naar het Oostzeegebied
vertrokken. In het Z.W. bleef de hooge druk
stand houden, terwijl nabij IJsland de lage
drukking thans versterkt werd. Lichte baro-
meterdalingpn in Schotland en stijging van
den luchtdruk ten onzent, doen een krim
pende wind, afnemende bewolking en een
geringe stijging in temperatuur overdag
verwachten. De regenkansen zijn betrekke
lijk klein. Over Frankrijk bleef het mooie
weer nog aanhouden, in Zuid-Engeland ver
beterde de toestand een weinig. Over het
overige Westelijk Europa is het echter min
der goed weer.
4 SEPTEMBER
Zonsopgang 6.17 u.; Zonsondergang 7.41 u.
Volle man 6.24 u. voormiddag
VOERTUIGEN MOETEN HUN LICHTEN
OP HEBBEN
3 SEPTEMBER
Van 's avondc 8.13 u. tot 's morgens 5.47 u.
WATERSTANDEN RIVIEREN
(Cjude Amsterdamsche tUd)
Heden Vorig
Heden Vorig
Walshnt 2.76 2.72
Straatsburg -2.42 -2.48
Breis -
Kehl
Maxau
Dledeshelm
Mannheim
Bingen
Coblenz
Trier
2.66 2.70 Keulen
1.78
1.84
0.00 0.( 0
2.74 2.23
1.20 1.23
-0.55 -0.62
1.65 1.71
Rührort
Wesel
Emmerik
Dusseldon
Maastricht
Venlo
0.03 0.04
1.4 s T.51'
0.88 0.93
40.60 40.66
10.82 10.80
HOOGWATER NED ZEEHAVENS
3 S ptember
Delfzijl 10.36 23.14
Terschelling 7.51 20.23
Harlingen 8.50 21.15
Den Helder 6.30 19.20
IJ inuloen 2.07 14.36
H v. Holland 1.13 13.45
Schevening. 1.23 13.55
i.otUrdam 3JJ0 15.37
Hellevoetsl.
Willemstad
Brouwers h.
2.03 14.32
2.53 15.15
1.15 13.44
Zierikzee 1.53 14.11
Wemeldinge 2.12 14.35
Vlissingen C.21 12.35
Terne uzen 0.54 13.12
Hausweert 1.47 14.00
4 September
Delfzijl 11.22 23 5t Hellev<
Terschelling 8.37 21.01 Willem
'ngen 9.40 22.C0 Brouw*
Helder 7.15 20.U5 Zierik2
iden 2.52 15.11
Holl. 1.56 14 2t
Schevenlng. 206 14.3t
Botterdam 4 15 16.15
Wemelding 3.—
Of de politiek om de geldmarkt i
moeilijke Is n:
in het crediet
mig gebrek
een schaarschte
papier,
imerking
inloglsch om I
groote hoeveelheder
lohikking zullen
:elprogramm.
laar zij hun
van geld, i:
stilliggend geld 1
houden indien j
indien andere toestanden ve
irmaal handelsverkeer, besti
ilijke en snelle stijging der
die plaats v.
productenprijzen
ndden-Juni, le-
feit dat de wil
bewijs, dat de lage
prijsstijging onderv
alleen het gevolg vs
te koopen verslapte.
De laatste dag
de dag. (ftit i
alle fabrleker
der N.I.R.A. hebben aanvaa
kinderen meer worden
6 Jaar. Het gevolg hiei
Ford weigert.
Ford blijft weigeren de code voor de auto-
oblellndustrie to teekenen. Hij heeft ver-
laard zeer ontstemd te zijn over het feit. dat
vordt, dat ii
:ionale herst
ïemingen. beh'
en dien)
gebruik van crediet.-E
ooral handelsonder-
bankfacilitelten zullen
teneinde de periode, gedurende welko
do stijgende kosten waarschijnlijk e
voor toenemende inkomsten zullen
overbruggen.
van een aandeel in de winst
loogingen met 15 k 20%, het-
concurrenten onmogelijk kan
ird. Dit bericht wordt beves-
werkweek. Aai
de staking in
3rd aanvaard.
