N. C. R.V.
BINNENLAND.
north state
ALTIJD VERSCH
Marktberichtei
WOENSDAG 26 JUL! 1933
TWEEDE BLAD PAG S
WIJZIGING
HOOGER ONDERWIJSWET
MEENING DER EERSTE KAMER.
Verschenen is het Voorloopig Verslag der
Eerste Kamer inzake het wetsontwerp tot
wijziging en aanvulling van de Hooger
Onderwijswet,
Er wordt aan ontleend, dat bij het afdee-
lings-onderzoek verscheidene leden tegen de
voorgestelde wijziging ernstige bezwaren
opperden.
Eenige leden meenden, dat het bedrag,
dat «Ie tenuitvoerlegging der voorstellen zou
opleveren, te gering is in verhouding tot de.
algemeene kosten van het Hooger Onder
wijs om aanvaarding dier voorstellen raad
zaam te maken. Voorts zal het, komt deze
wet tot stand, voor onbemiddelden ongetwij
feld nog moeilijker worden, hun kinderen
te laten studeeren. Hierin was voor deze le
den voldoende aanleiding om zich tegen het
wetsontwerp te verzetten.
Volgens eenige andere leden, die zich bij
dit betoog aansloten, verdient een progres
sive regeling van het collegegeld verre de
voorkeur. Enkelen dezer leden bepleitten de
betaling van collegegeld gedurende, vier
jaar verplicht te stellen, daar tal van stu
denten zich daaraan onttrekken, door geen
colleges te volgen. Ook dienden h. i. de exa
mengelden voor extraneï te worden ver
hoogd.
Wel drongen deze leden aan op een dui
delijke verklaring van den minister met
betrekking tot een tegemoetkomende hou
ding jegens tal van studenten, die zijn gaan
studeeren in de veronderstelling, dat zij
door betaling van collegegelden gedurende
vier jaar aan hun verplichtingen zouden
hebben voldaan, en van wie velen nu, voor
groote, financieele moeilijkheden komen.
Legt de minister zoo'n verklaring af, dan
stemmen zij voor.
DE GASTHUISKWESTIE TE GOES
HOE GROOT HET TEKORT IS
Reeds geruimen tijd is in Goes hangende
'de bekende Gasthuiskwestie. Ze is in ver
schillende Raadsvergaderingen aan de orde
geweest, terwijl nu gebleken is, dat Gedep.
Staten en de Minister van Binnenlandsche
Zaken van oordeel zijn dat de gemeente
rechtens verplicht is de tekorten van dit
Gasthuis te betalen.
In 1924 vroeg het Bestuur van het Gast
huis aan den Raad goedkeuring van de
plannen om de bestaande zieken-afdeeling
van do stichting, waar in hoofdzaak alleen
de zieken van het Gasthuis zelf werden
verpleegd, oon te zetten in een modern zie
kenhuis. De meerderheid van den Raad
keurde dit goed, nadat een der Raadsleden,
tevens regent van het Gasthuis, had ver
klaard, dat er geen vrees voor tekorten
behoefde te bestaan, welke bewering door
van de leden der minderheid in twijfel
werd getrokken.
Na eenige jaren bleek, dat er inderdaao
m aanzienlijk tekort op de exploitatie wa-
ontstaan, een tekort dat op dit oogenblik
ingegroeid tot een bedrag, dat niet ter
de ton zal zijn verwijderd. Zooals ge
zegd, gaat hei er nu om, wie wettelijk ver
plicht is, dit tekort te betalen.
Maar wie dit ook voor zijn rekening
krijgt daarbij is hot zaak, om ie zorgen,
dat de exploitatie in de toekomst zoo econo
misch mogelijk wordt gevoerd, zoodat de
tekorten in den vej-volge zoo gering moge
lijk zijn.
Daarom besloot de Raad aan den heer H.
A. F. Könings te Den Haag op te dragen
een deskundig onderzoek in te stellen.
Diens rapport is thans bekend geworden.
Volgens hem wordt de veronderstelling, dat
de leiding van het Gasthuis in de vervul
ling van haar taak zou zijn tekort gescho
ten, door de feiten niet bepaald gewettigd,
al heeft aan de bedrijfsvoering wel het een
en ander ontbroken. ^Men zal zich herin
neren dat het bureau van de vereeniging
van Ned. Gemeenten in vrij krasse bewoor
dingen zijn oordeel over het gevoerde be
leid formuleerde).
Aan het uitvoerig en gedocumenteerde
rapport is ontleend, dat het ziekenhuis, wat
bouw en inrichting aangaat, een eenvoudi-
gen indruk maakt, dat de begrootingen te
laat zijn ingediend, dat de sterkte vari het
verplegend personeel tot de gemiddelde be
hoort, zoodat daarin geen verandering be
hoort te worden gebracht, dat de sterkte
van het huishoudelijk personeel te groot is,
dat voor de medisch analiste geen dagtaak
is, dat over de salariecring van het perso
neel geen opmerkingen te maken zijn, dat
enkele vacantieuitkeeringen kunnen verval
len, dat de voedingskosten hooger zijn dan
in verreweg de meeste ziekenhuizen, zoodat
die voor het Gasthuis lang 16 pet. en nu
nog 10 pet. boven het gemiddelde staan,
dat de stroomprijs te hoog is (waarin de
P.Z.E.H. echter geen verandering wil bren
gen), dat ook de brandstof te duur is, idem
de bewassching en de Röntgenfilms, dat de
verpleegprijs voor particulieren niet dient
te worden verhoogd, alleen zoo mogelijk
voor niet-ingezetenen, maar dat wel de kor
ting voor armbesturen enz. dient te ver-
Rapporteur geeft verder in overweging
een medicus te belasten met de medische
leiding en den administrateur een meerom
vattende taak te geven. Hij moet alle be
stellingen en inkoopen doen en dient ook
secretaris te zijn van het college van regen
ten, wat nu nog een der regenten is, die
daarvoor t JOU per jaar ontvangt. Dan kan
ook de administratie aan redelijke eischen
voldoen, wat nu niet het geval is. Ook
dient de gemeente een gedelegeerde in het
bestuur aan te wijzen.
Ten slotte zegt rapporteur dat het hem
niet mogelijk is een bedrag te noemen, dat
jaarlijks zal moeten worden bijgepast.
Dil laatste doet wel de commissie uit den
Raad, benoemd om het rapport van den
heer Könings te bestudeeren. Zij meont, dat
totaal f 10630 te bezuinigen is, welk
bedrag in 19Sb zal stijgen tot f 11350. Het
jaarlijkscho tekort op het Gasthuis zal niei
meer dan f 10.000 per jaar behoeven tc be
dragen. De commissie vereenigt zich over
het algemeen met het rapport en wil op
sommige punten nog iets verder gaan, o.a.
bezuiniging op het verplegend personeel,
centrale inkoop door den administrateur,
door de Rijksverzekeringsbank laten beta
len van de vollekostprijs, enz. Het Gasthuis-
bestuur vereenagt zich met enkele, maar
bestrijdt andere voorstellen.
WEEK END- EN ZOMER VERBLIJVEN
LANDHUIZEN DIRECTIEKETEN, ENZ.
DE FRIESCHE BEWEGING
WAT ZIJ WIL
Het Friesch Persbureau, waarvan Dr. G.
A. Wumkes voorzitter is, zendt ons het
volgende persbericht:
Naar aanleiding van wat gedurende de
laatste dagen in verschillende Nederland
sche bladen over de Friesche actie geschre
ven wordt, en in verband met de groeiende
belangstelling in het buitenland, schijnt het
ter voorkoming van gevaarlijke misverstan
den en tot een recht verstaan van de kwes-
tiën die in geding zijn, gewenscht het vol
gende op te merken.
1 De Friesche beweging wil en drijft geen
schismatieke of separistische actie ten op
zichte van het Nederlandsche rijk. Zij is
unaniem van gevoelen, dat al haar desi
derata binnen het verband van dat Rijk
moeten en kunnen worden verwezenlijkt.
Zij verwacht van de verwezenlijking van
haar desiderata geen verzwakking maar
versterking van het Rijk.
2 De Friesche beweging wil en werkt, dat
het Friesche volk zich in het Nederland
sche rijksverband organisch ontwikkele,
naar zijn eigen aard en in zijn eigen taal.
3 Zooals elke levende beweging bevat ook
de Friesche beweging velerlei strooming.
Ten opzichte van haar consequentie m
doelstelling moet men drieërlei strooming
onderscheiden:
DE north state man f
komt weer:
Ter gelegenheid van den Nationalen Landdag der
DONDERDAG 27 JULI TE APELDOORN,
op het landgoed „Berg en Bosch"
zal de North State Man den geheelen dag aldaar
aanwezig zijn. Aan hem of haar, die volgens hem het
meest zijn aandacht trekt met een pakje North State
sigaretten, zal hij een GRATIS fiets weggeven. Indien U
Donderdag dus te Apeldoorn bent, draagt dan duidelijk
zichtbaar een pakje North State sigaretten, of steekt
veelvuldig een versche North State op, of tracht op
eenige andere wijze met North State sigaretten de aan
dacht van den aanwezigen North State Man te trekken.
Waór U zich ook bevindt, de North State Man lèt op U I
Hij of zij, die volgens deze voorwaarden het meest zijn
aandacht trekt, ontvangt een splinternieuwe Nederland
sche Kroon heeren- of damesfiets naar keuze.
BROWN WILLIAMSON TOBACCO CORP. IEXP.1, LTD.,
LOUISVILLE KENTUCKY U.S.A.
ROFFELRIJMEN
Ontzi ttend
b de cultureel e, die op het geheele
terrein van de cultuur de Friesche taal
en het Friesche volk tot ontwikkeling In
eigen geest en vorm wil brengen en
zich die voorstelt in de richting van een
zoodanige cultureele autonomie, waarin
zoowel het Nederlandsche Rijk als het
Friesche volk en zoowel de Ncdeiland-
sche Rijkstaal als de Friesche Volkstaal
toe hun recht komen,
c a c cultureel-politieke, die het-
zellde wit sis die onder b, maar meent,
dat zulks niet te bereiken aal zijn noch
bestaan kan zonder een meer of minder
ver doorgevoerde decentralisatie van den
Nederlandschen Staak
De stromingen, genoemd onder b en c,
vormen samen de Frieseh-nationalc
beweging.
In Cv,u vorige periode hebben deze drio
strooiningcn elkander meer dan eens hevig
bestreden. In den laatsten tijd echter zijn
ze op praktische punten elkander genaderd
en tot samenwerking gekomen, b.v. in d
actie, om de Friesche taal facultatief opge
nomen te krijgen in de rij van de leervak
ken, genoemd in de wet op bet lager on
derwijs.
AMSTERDAM. 25 Juli.
band niet een poging tot brandstich
ting aldaar, waarbij het leven van
zeven menschen ln de waagschaal
is gesteld.
Wat moet dat wel voor een mensch zijn
Die, terwille van het geld,
Het bezit van zeven menschen
Zoomaar in de waagschaal stelt;
Die het leven van die menschen
Zeven menschen!niet ontziet
Om de „premie" die hem toelacht
ln het nachtelijk verschiet!
Als de duivel van de gelddorst
Onze ziel grijpt in zijn klauw,
Als de hebzucht ons verovert
Och, we nemen 't niet zoo nauw;
Maar toch vóór en boven alles:
Bij de grootste dieverij
Zijn we netjes, en we blijven
Er ook heel graag netjes bij.
Zoo ook deze „heer", die gaarne
Straks de premie incasseert:
Voor het vieze werkje heeft hij
Huurlingen gerequireerd.
Ongetwijfeld, ook die boeven
Gaan heel zeker niet vrij uit.
Maar die gruwelijke lafaard
Is een zeldzame schavuit!
Zeven menschen waagt de onmensch
Aan z'n egoïstisch spel!
Zulke vreeselijke plannen
Zijn geboren in de hel..
O, als God den mensch niet tempert
In zijn wilde drift naar geld,
Hoe verschrikkelijk, ontzettend
Is het dan met ons gesteld.
(Nadruk verboden
LEO LENS
MR. M. A'. GEWIN f
Te Goslar (D.), waar hij met zijn gezid
de vacantie doorbracht, is op 43-jarigen
leeftijd plotseling overleden de heer mr. M.
A. Gewin, voorzitter der plaatselijke Land
stormcommissie Almelo, lid van de B.VJL.-
commissie voor het Twentsch Verband, lid
va nhet Scheidsgerecht voor Ambtenaren
der gemeente Almelo, plaatsvervangend Kaïn-
tonrechter en secretaris der Almeloscha
Fabrikantenverenigingen.
e-r Zwetsloot, wegens invaliditeit
gesteld, had een verzoek aan den
jt om een toeslag op zijn pensioen
per week, omdat hij niet in staat
5 lichaamsgebreken de inkomsten
)id te vergrooten. (Zijn pensioen be-
5.14 per week.) Z.h.st. aangenomen
mte- en bedrij fsrekeningen werden
len Raad aangeboden. In de com-
n onderzoek werden aangewezen de
oordam, Tondu en Van Ruiten,
in aan de rondvraag vroeg de heer
larom het punt „Onbewoonbaarver-
an twee woningen te. Ofwegen" in
vergadering van de agenda werd
jedaan, aldus de voorz., doordat
rheid bestaat wie eigenaar is van
woningen. Hierna werd de open-
adering gesloten om over te gaan
ie zitting. Na heropening werd
Men niet mee te gaan met het plan
|n" inzake reconstructie van den
F*
ER ZONDER CRISISMERK
n controleur van de Crisis Zuivol-
e politie is proces-verbaal opge
ien den veehouder V. wegens hel
van boler /.onder dat deze boter
lien van bat vereischte crisismerk.
is in beslag genomen.
BtTRGERI.IJKF STAND.
.EN- P roltin—Fransen d C J
,mvan der Fits z M A A Bos-
c d
'.DEN: H Oudshoorn 83 j. AG
ZOETERWOUDE
AANRIJDING
fond had op de Rijndijk alhier
;jding plaats tusschen een luxe
ien wielrijder. De wielrijder A. Z.
n wist blijkbaar hij het pa*seeren
genoeg uit de voeten te komen
door de auto gegrepen. Z. zelf
vrij goed af doch zijn rijwiel werd
.90—7.60 per
koehuiden 1114—17 ct: 2751 vaarsl
17% ct: 1622 stjerhulden 1013 cl
hulden 11—14
tig geboden t
n 5 pc lagere pril
den opgehouden, hleri
onderhandelingen gaande.
LIVERPOOL 25 JULI.
LONDEN. 24 JULL
EIEREN versche 3 a 6 d. hooger.
soorten 3 d. lager, met goede zaken. I
sche gemengde kleur (18 lbs.) 10/-. ld
9/3, idem (16 lbs.) 9/-, idem (15% lbs
9/-, idem (15 lbs.) 8/7% 8/9. Idem
/10% 7/- Idem (13% lbs.) 6/9 6/10
(13 Tbs.) 6/6idem uitsluitend bruine
11/- 11/6. Idem (16 lbs.) 6/- 10/
(14 lbs.) 7/6 A 7/9; eondeieren 7/9 6. 8
per 120 stuks.
filing van Ceylon.soorten lie
priizen voor Pekoe van 9H tot 36,
Pekoe van 9*4 tot 21. Orange Pekoe vi
tot 23. Broken Orange Pekoe van 10-!* to
METALEN. (Slot.) Koper contant
op 3 mud. 37.6/3; electrolytisch 41
Tin contant 215.15/- op 3 mnd 215.15/
prompt 17.15/- op lev 17.15/-. Lood
12.3/9 op lev 13 10/-
PEPER Witte Muntok Oct-Dec. 6*i
verk d. per lb. z-v. Slngaport loco 514 ve
Aug. 4ft waard. Lampong Oct-Dec. 4
Tellichcrry loco
Drie concurrenten voor de jaarlijksche groote zeilwedstrijden, die bij Cowes
(Eng), worden gehouden. Het zijn de groote Engelsche jachten Britannia,
Astra en Shamrock V
De sikkels gaan door het Limburgsche koren.
- Vreedzaam beeld in een bewogen tijd!
Een menigte motorrijwielen stond te Chcmmitz gereed voor de 2000 K.M. tocht
door Duit8chland
De opening van het Adolf Hitler-stadion te Stuttgart is een machtige
Duilschc sport-demonstratie geworden
