GEBR. VAN SWAAY
P. T. T. NUMMER JULI 1933
Ook d'e nog in particuliere handen zijnde net
ten Zeist, Tiel, Alkmaar en den Helder werden
overgenomen en tenslotte werden na elkander, ook
de gemeentelijke telefoonnetten, behalve die van
de drie groote gemeenten Amsterdam, Rotterdam
en Den Haag, genaast
Een grooter eenheid op het gebied van locale
telefoonexploitatie werd hierdoor weliswaar ver
kregen, het eindpunt werd evenwel nog niet be
reikt. daar juist de grootste gemeenten met een
zeer groot aantal geabonnetrden buiten het Rijks-
beheer bleven
Gevoelde men in 1925 deze lacune nog niet
zoo sterk, allengs teekende deze zich meer af.
Het niet locale verkeer heeft zijn oorspron-
elijk ondergeschikte plaats verlaten en gaat
n steeds belangrijker rol spelen, waarbij aai de
volmaaktheid van geluidsoverdracht en vooral ook
aan snelheid van afwikkeling dezelfde eischcn
worden gesteld als aan het locale verkeer.
Een en ander eischt een samensmelting der te
voren zelfstandige eenheden tot één groot landelijk
geheel, met ononderbroken dienstopenstelling
voor, en met onmiddellijke bereikbaarheid van
alle aangeslotenen. Dit nu is het eindpunt, waarop
sinds enkele jaren doelbewust wordt aangestuurd.
Het spreekt wel vanzelf, dat aan de hooge
eischen als boven geformuleerd, waarbij van on
onderbroken dienstopenstelling ook ten platte
lande wordt uitgegaan, onmogelijk met mcnsche-
lijke bediening kan worden volstaan. Een derge
lijke bedieninT zou onbetaalbaar worden.
De automatiseering.
De oplossing moest dus worden gevonden door
toepassing van automaten.
Nu was de automatiek aanvankelijk slechts ge
bezigd voor locale telefoonnetten. Hoewel slechts
weinig jonger dan de gewone telefonie met hand
bediening had de automatentcchniek eerst in het
tweede decennium van deze eeuw een zoodanige
trap van bedrijfszekerheid bereikt, dat tot de
meer algemeene toepassing werd overgegaan, even
wel in verband mol de nog hooge aanschaffings-
kosten voornamelijk voor de groote locale netten,
met meer dan ééne centrale.
De voortschrijdende techniek, alsmede de prijs
daling van de automatische apparatuur, maakten
dat de rentabiliteit van de automatisecaung bij
steeds kleinere netten kon worden vastgesteld.
Het lag nu voor de hand, dat getracht werd de
axiomatiek met de vole voordeelen voor de ver
bruikers daaraan verbonden, ook ingang te doen
vinden bij de afwikkeling van het intcrlocale ver
keer.
Een der eerste eischen, die aan een dergelijk ver
keer gesteld moesten worden, naast die van een
betrouwbaar en snel tot stand komen der verbin
dingen was cle regeling van de betaling der al
dus tot stand gebrachte gesprekken.
Bij het handverkeer worden de gesprekken met
tijdstip van' aanvang en einde door de betrokken
telefoniste genoteerd, naar welke aanteekening de
rekening wordt uitgeschreven.
Zoodra evenwel een verbinding langs geheel
automatischen weg door de kiesschijf van den ge
abonneerde wordt tot stand gebracht is een der
gelijke noteerLng natuurlijk uitgesloten. Andere
wegen om het gesprek betaald tc krijgen moesten
dus bewandeld worden.
Als eenig bruikbare oplossing werd daartoe tot
d'e invoering van de „gesprekseenheid" besloten.
Het spreekt immers vanzelf, dat evenals bij het
handverkeer niet alleen de ge.spreksduur, maar ook
N.V. TECHNISCHE METAALWAREN FABRIEK
Villi MEIJER GREEVEN
„BEERSCHOTEN" - DE BILT
(TELEFOON 28060 UTRECHT)
MASSA-ARTIKELEN
SCHROEVEN (in gerolde en gedraaide uitvoering), MOEREN, FAQON-DRAAI-
WERK EN LICHT STAMPWERK ONDERDEELEN OP ELECTRO-
TECHNISCH GEBIED
LEVERANCIER VAN VELE RIJKSINSTELLINGEN
de afstand tusschen de woonplaatsen der beide
interlocaal sprekende geabonneerden een rol in de
kosten van het gesprek moest blijven spelen.
Er werd nu als gesprekeenheid de prijs van een
locaal gesprek zijnde 2V2 ^Cllt gekozen en de moei
lijkheid bestond dus nu alleen nog maar ervoor te
zorgen, dat bij het totstandkomen van een intcrlo
cale verbinding op de gesprekkcnteller van den
abonné evenzoovelc eenheden worden geregistreerd
als de afstand en de tijdsduur bepalen. M.a.w.
voor een gesprek van 3 minuten over een afstand
van 10 K.M. (tarief fO.10) moeten dus 4; voor een
ge>prek van 6 minuten over een afstand van 15
K.M. 2 X 6 12 eenheden op den teller worden
aangeslagen, enz.
Doorgeer vernuftige apparaten wordt nu een der
gelijke regeling feilloos mogelijk gemaakt Er
wordt daarbij zelfs telkens een waarschuwings-
sein gegeven 10 sec. voor het verstrijken van de
grens van 3 minuten, zoodat men met ongewaar-
scliuwd een 2e betalingsperiode ingaat.
Tul van problemen moesten worden opgelost al
vorens met volle vertrouwen liet automatiseerings-
plan voor het geheele land tot in details kon wor
den verzorgd. Thans zijn deze moeilijkheden dank
zij de samenwerking met de fabrikanten voor het
leeuwendeel overwonnen.
In dien tusschentijd moest evenwel het hoofd
geboden worden aan den stroom van nieuwe ge-
abonneerden, welke na het invoeren van het gc-
sprekkentarief met laag grondabonnement op 1
Januari 1930 ging vloeien.
Deze groei noodzaakte tot vernieuwing van cen-
traalinrichtingen welke aan liet einde van hare
capaciteit kwamen. Dit geschiedde in de eene
plaats sneller dan in de andere, vandaar hetgeen
ik in den aanhef van dit artikel opmerkte om
trent het oogenschijnlijk „geen lijn'' zitten in de
wijze van werken.
Bij den bouw van elke centrale wordt evenwel
steeds gezorgd dat deze als onderdeel past in liet
geheel.
En naar welk einddoel zal dit alles nu voeren
zult U ragen.
Denkt U zich ons land verdeeld in 19 distric
ten. De hoofdplaatsen van deze districten zijn mot
de telegrafische afkorting van de namen in fig. 2
aangegeven.
Het is nu de bedoeling dat in de eerste plaats
het locale verkeer in alle, dus ook in cle kleinste
Interlocal* centrale tien Haag, oude 'gedeelte.
26
plaatsen, geheel automatisch wordt afgewikkeld.
In de tweede paats gal het intcrlocale verkeer
binnen elk district en ook met de aangrenzende
districten geheel automatisch tot stand kunnen
worden gebracht.
In de derde plaats ligt het in de bedoeling, dat
van alle plaatsen in den lande geheel automutisch
telefoonverkeer naar Amsterdam en Rotterdam zal
mogelijk worden.
In de vierde plaats zal al het dan nog overblij
vende interlocale verkeer slechts door tusschen-
komst van ééne telefoniste worden tot stand ge
bracht
In fig. 2 is bij elk der districtshoofdplaatsen een
cijfer geplaatst. Dit is het z.g. kcncijfer van het
district. Nu krijgen alle plaatsen binnen een dis
trict als het ware een eigen telefoonnummer, be
staande uit 3 cijfers. Daar er altijd minder dan
100 plaatsen in een district zullen zijn, kunnen zo
dus met achtervoeging van 2 cijfers achter bet
districtsnummer eenduidig worden gekenmerkt.
Daar er slechts over 9 cijfers beschikt kan wor
den en er 19 districten zijn, zullen er dus noodza
kelijk meerdere districten met hetzelfde kcncijfer
moeten zijn. Volautomatisch verkeer cal dan ook
enkel met het meest nabijgelegene van deze dis
tricten mogelijk zijn.
Hoe te handelen?
Wat zal de geabonneerde die een interlocaal ge
sprek wcnscht nu moeten doen? In de eerste plaats
in de Naamlijst opzoeken of volautomatisch ver
keer met de door heen gewenschte plaats mogelijk
is of nieL Is dit mogelijk, dan draait hij na het
vernemen van den kiestoon een K (0) met ziju
nummerschijf. Hierdoor wordt vastgelegd, dat do
gewenschte verbinding een interlocale zal zijn.
Daarna draait hij het kengetal (telefoonnummer)
van de gewenschte plaats, wacht tot hij een nieu
wen kiestoon hoort en draait daarna het telefoon
nummer van de gewenschte aansluiting. Kan liet
eenvoudiger?
Is automatisch verkeer niet mogelijk, dan draait
hij KOO waarna hij aan dc zich meldende tele
foniste van de zioh in de districtshoofdplaats be
vindende interlocale centrale de gewenschte ver
binding opgeeft. Deze zal «elf zonder medehulp van
een ander deze verbinding eveneens vrijwel on
middellijk tot stand kunnen brengen, zoodat een
wachten van beteekenis niet meer zal voorkomen,
bijzondere storingsgevallen natuurlijk uitgesloten.
Hierbij moet in liet oog gehouden worden, dat
hij, die om welke reden dan ook zelf een verbin
ding niet tot stand wil brengen, deze altijd door
tusschenkomst van een telefoniste kan verlangen.
In de figuur ziet men districtslioofdplaatson met
een kleine stip gemerkt, terwijl een 5-tal met een
grootere is aangegeven.
Bediening zal uiteindelijk slechts in deze dis-
tricts:centrales aanwezig zijn. terwijl 's nachts al
leen een bezetting van de centrales in dc vijf biet
een groote,stip aangegeven hoofdplaatsen Amster
dam, Rotterdam, Zwolle, Arnhem en Den Bosch
aanwezig zal zijn.
Niettegenstaande dat, kal toch het verkeer
's nachts even zoo gooi' en snel als overdag kun
nen worden afgewikkeld.
Zeg ik te veer, als ik dit een ideaal toestand op
telefoongebied noem?
Alvorens volautomatisch verkeer, uitgaande
van de drie groote steden mogelijk wordt, zullen,
zooals licht te begrijpen is, eerst de daar geldende
tarieven geheel aan dc Rijkstarieven moeten nuu-
EIOOLBORSTELS voor
ELECTRO MOTOREN
van gewone-, grafiet- en elcctro-
grafictkool. Oude bekende kwaliteiten:
X Z en O.S,
thans: EG3397 - EG3398 - EG3399
N.V. LE CARBON E
G. REZELMAN, 41/42 De Ruyterkade
AMSTERDAM (G.)
P. T. T. NUMMER JULI 1933
Dc omvang van dergelijke werkzaamheden
blijkt uit het volgend staatje, dat op 1932 betrek
king heeft:
aantal processen-verbaal van keuring 2008;
aantal goedkeuringen 1804; aantal gedeeltelijke af
keuringen van leveringen 1G6; aantal geheele af
keuringen 38; aantal bestellingen van het Inkoop
bureel 8570; aantal behundeldc facturen 9850; be
drag, besteed aan goederen, die in het Centraal-
magazijn werden afgeleverd 2.527.178.83.
Behalve het beheer over de aanwezige goederen
en de verstrekking ervan, welke, gedeeltelijk door
eigen vervoermiddelen (4 vrachtauto's) geschiedt,
gedeeltelijk bij de Ned. Spoorwegen en diverse ex
pediteurs is uitbesteed, heeft de Centrale Magazijn
dienst nog uitgebreide bemoeiingen, in verband
met het z.g. afkomende materieel.
Dit zijn de artikelen, die vrij komen bij het
sloopen van bovengrondsche telegraaf- en telefoon
lijnen, welke door kabels worden vervangen, bij
liet automatiseeren van telefoonnetten, enz.
Do Centrale Magazijndienst, terzijde gestaan
door de Keuringscommissie, onderzoekt, welk ma
terieel, na hersteld en weder opgemaakt te zijn,
nog voor den dienst bruikbaar is en welke arti
kelen als onbruikbaar moeten worden beschouwd.
Deze laatste worden eenige malen per jaar bij
openbare inschrijving verkocht.
Het herstellen en opmaken van het materieel,
geschiedt aan de Centrale Werkplaats. Was dit
vroeger uitsluitend een herstellingswerkplaats,
thans worden ook vele nieuwe artikelen, noodig
voor den T. en T. dienst, daar vervaardigd, zoo
als centraaltelefoonposten, radioversterkers, mu-
ziekspoelen, gelijkrichters, schakelborden, enz.
Deze inrichting, waarin een personeel van onge
veer 200 man werkt, is vooral na haar verhuizing
op 1 Mei jl. van de Kazernestraat naar de gebouwen
van den Centralen Magazijndienst aan de Binck-
borstlaan, op moderne wijze ingericht en voor
zien van de nieuwste machines, werktuigen en in
strumenten. Behalve de toestellen- en instrurnen-
tenafdeelingen zijn aan dit bedrijf verbonden een
meubelmakerij, een galvaniscer-inrichting, annex
verfspuit- en zandstraalinstallatie, een koordma-
kerij, enz.
Aan de Centrale Werkplaats is tevens een op
leidingscursus verbonden voor het personeel, dat
later de taak heeft om dc automatische telefoon-
centralen ter plaatse te onderhouden.
De werkplaats beschikt daar over een vloerop
pervlakte van ongeveer 0500 M2.; de Magazijn
dienst over een bergruimte .n ca. 27000 M3. Doch
deze ruimte is niet berekend op de berging van al
liet materieel; te Leidschendam beschikt de dienst
over een groot terrein (do vroegere „Groenten-
centale"), waarop 7 loodsen, waar een eigen haven
en een spoorwegraccordement aanwezig zijn en
dat dient voor opslag van groote hoeveelheden ka
bels, ijzerwerk en dergelijke artikelen van groote
afmetingen. Deze inrichting zal ook weldra ge
moderniseerd en uitgerust worden met een doel
treffende outillage voor het laden, lossen en ver
plaatsen van het zware materieel.
Voor een steeds belangrijker wordend gedeelte
wordt al het materieel geleverd door onze eigen
industrie. Alleen indien de Nederlandsche indu
strie het gewenschte artikel niet of niet in den
door het bedrijf vereischten vorm kan leveren,
wordt tot bestelling in het buitenland overgegaan
(b.v. verreschrijvers, automatische telefooncentra
le», automobielen, onderdeden van vroeger door
het buitenland .geleverde inrichtingen, enz.). Ook
kan het in bepaalde gevallen gewenscht zijn, het
contact te bewaren niet de buitenlandsche indu-
DROGE ELEMENTEN
VAN GROOTE CAPACITEIT
LEVERT UITSLUITEND DE
N.V. LE CARBONE
Inlichtingen bij den Importeur:
G. REZELMAN, de Ruyterkade 41/42
AMSTERDAM (C.)
strie, wil men voldoende van technische vervol-
makingen, die het buitenland toepast, op de
hoogte blijven.
Over het algemeen kan de Nederlandsche Indu
strie zich over de belangstelling, die T. en T. voor
haar aan den dag legt, niet beklagen: 70 tot 80
van de benoodigde kabels worden in Nederland
vervaardigd; in 1932 werden door de Nederland-
sche kabelfabrieken ruim 200 000 K.M. kabelader
gefabriceerd, zoomede 243.000 K.G. blank koper
draad.
Venmelding verdient een regeling, waardoor do
N.V. „Heemaf" krachtens een met haar gesloten
contract in 1932 15.000 telefoontoestellen kon le
veren, hoofdzakelijk door Nederlandsche - eik-
krachten \ervaardigd.
Ook op het gebied van de radio stelt de Neder
landsche industrie een groote rol en verder op
tallooze gebieden, waarop de T. en T. dienst niet
altijd tot de groote, maar toch tot tie trouwe af
nemers \an het Nederlandsche fabrikaat behoort.
N.V. HOUTBEREIDING
NIJMEGEN-TELEF. 2967
Gekyaniseerde leidingmasten, met als specialiteit een onder
10 aim. gecreosoleerden voet.
Eén onzer beide basculeerende creosoteerketels De vooraf op de
normale wijze gekyaniseerde telegraafpalen worden op ketelwagens in de
dan horizontaal geplaatste creosoteerketels gereden. Het deksel wordt
gesloten, de ketel verticaal geplaatst, een vacuum tot 4 cm. kwikdruk
abs. toegepast, daarna de warme creosootolie toegelaten en onder 10
atm. in het hout geperst, ter afdoende conserveering van het voet
einde der palen. De bereidingsinrichting werd in 1927 gebouwd na
overleg met den P.T.T.-dienst.
Dit speciale bereidingsprocédé vindt steeds meer toepassing.
Het is de ideale bereidingswijze voor houten leidingmasten.
Inhoudsopgave
r: Een uitzonderlijke
A. Pierson: Kort woord.
J. Bethe: Postzegclfabricage.
Dr. Ir. N. Koomans: Technische ont
wikkeling van den Rijksradio
dienst. pag. 11
pag. 14
Het automatisch sorteeren van post
stukken. pag. 16
G. Wolters: Post-Psychologie. pag. 17
i J. Lazonder: De Postcheque- en Giro
dienst. pag.18
pag. 19
Ft W., L. 'M. de Winter: Telefoon
exploitatiepag. 23
J. H. \Varning Jr.: De aulomatisee-
rinq van de telefoon in Neder
land. pag. 25
Ir. A. D. J. Vurhonus-.Huistclefoon
en Verreschrijvers.
II. Meyer Drees: De practijk van den
pag. 27
pag. 29
pag. 30
Radio-Instituut Steehouwer. pag. 31
pag. 36.
Pagina 33, 34, 35 en 36 van dit P.T.T.-
nummer zijn in de gewone courant als losse
bijlage afgedrukt.
De lezer (es) gelieve deze pagina's bij het
hoofdnummer te voegen.
7
