llirnwr Xriteriir üTmtraut
Dagelijks verschijne nd Nieuwsblad voor Leiden en Omstreken
Wetenschappelijke samenkomst
Vrije Universiteit
ABONNEMENT»
?er kwartaal In Lelden en In plaat
■en waar 'n agentschap gevestigd is f2.33
Franco per post 2.35 portokosten
Per week 0.18
Voor het Buitenland bij wekelijk-
iche tending .<-50
Bil dagenjksche tending „5.50
Alles bij vooruitbetaling
Losse nummers 5 cent
met Zondagsblad 7 Va cent
Zondagsblad niet afzonderlijk verkrijgbaar
Bureau: Breestr-iat 123 Telefoon 2710 (na 6 uur 3166) Postbox 20 Postgiro 58936
NO. 4007 DINSDAG 4 JULI 1933
ADVERTENTIEN
Van 1 tol 5 regels- f 1.17%
Elke regel meer0.22V?
ïngez. Mededeelingen
Van 15 regels 240
Elke regel meerO.tS
Bij contract belangrijke korting.
Voor het bevragen aan 't bureau
wordt berekend f 0.10
14e Jaargang
Dit nummer bestaat uit TWEE bigden
EERSTE BLAD
TER BEVESTIGING
\Vij hebben ons veroorloofd eenige aan
dacht te schenken aan het feit, dat de
fhr. Hist weekbladpers hulde bracht aan
de R. K. kamerfractie, die met taaie vol
harding vasthield aan het denkbeeld om
een parlementair rechtsche regeering te
fcormen.
Daarbij maakten wij in ons nummer van
10 Juni de opmerking, „dat wij steeds de
mogelijkheid opengehouden hebben voor
een kabinet op breede basis, d.w.z. gesteund
dfor alle partijen, welke het nationale be
lang in het middelpunt der regeerings-
politiek wilden stellen. Hierbij één pa-üj
vilt te sluiten, welke niet zichzelf uitscha
kelde, leek ongehoord en daarom hebben
WO ons oiet kunnen vereenigen met (le
yooropgestelde meening, dat slechts aan dt
vrijzinnig-democraten doch niet aan de
Jiheralen de royale kans moest worden go-
boden om mede.werking te verleenen."
En wij voegden daaraan toe:
Dit lag, gelijk men weet, in de bedoe
ling der R. K. fractie en hieraan mogen
zij wel eens denken, die thans deze
groep zoo uitbundig veel lof toezwaaien,
omdat zij aan de samenwerking der
Christelijke partijen zoo lang mogelijk
yast hield.
Immers, van de oude coalitie is geen
sprake meer, onverschillig of men één
dan wel twee vrijzinnige partijen bij de
kabinetsformatie betrekt.
Het Chr. Hist Weekblad ging breedvoe
rig op ons artikel in, maar schonk niet
de minste aandacht aan bovenstaande op
merking.
Wij komen er thans niet op terug, om
dit vast te stellen, doch wij doen het uit
sluitend, omdat we vorige week een inge
zonden artikel in de Tij d (r.k.) vonden,
dat zich op dit punt volkomen bij het onze
aansluit
Het eenigszins lange citaat moge hier
volgen.
De opmerking van de geachte „Tij^'-re
dactie, die uit een Christelijk-Historisch
blad een compliment voor onze in casu
principieele politiek haalde, welke opmer
king tegen het betoog van mr. Schneider
was gericht was o.i. niet afdoende, daar
de leiding onzer fractie geenszins in eer
ste instantie een principieele rechtsche
regeering heeft nagestreefd.
Dit is juist hetgeen velen principieel
hebben betreurd en waardoor dr. Colijn
in zijn meening, dat een rechtsche basis
te zwak was, practisch genomen is ge
sterkt geworden. Toen de Katholieke lei
ding in eerste instantie, door haar nei
ging tot opname van de Vrijzinnig-Demo
craten in het regeeringsblok, de mogelijk
te geringe kracht van de Rechtsche Coa
litie in discussie had gebracht, kon de
fractie in tweede instantie bezwaarlijk
haar latere meening (de wenschelijkheid
van een Rechts Kabinet) de noodige
kracht en argumentatie bijzetten.
Nu is er naar voren gebracht, dat do
Katholieke fractie eensgezind gehandeld
heeft en men dus van een eensgezinde
meening der leiders mag spreken. Al
moge dit in het latere stadium zoo zijn,
de vraag rijst, of dit van het allereerste
begin af aan het geval is geweest.
Dit begin zouden wij dan willen stellen
bij de bekende rede van prof. Aalberse te
Almelo gehouden, waar samenwerking
met de Vrijzinnig Democraten voor het
eerst in het vooruitzicht werd gesteld.
Deze rede achten wij de eerste fout van
onze zijde bij gelegenheid van de laatste
Kabinetsformatie gemaakt, een fout die
zich verder voortdurend heeft gewroken.
Wij leveren hierbij geen nader commen
taar. Wij constateeren alleen: iemand,
Wiens politieke voelhoorens behoorlijk
functioneeren vindt veel verklaarbaar, wat
bem anders raadselachtig toeschijnt.
BINNENLAND.
AMBTENAREN BURGERLIJKE
STAND ZUID-HOLLAND
EEN ONTWERP-BEZOLDIGINGSBESLUIT
Gedep Staten der provincie Zuid-Hol>land
hebben aan de gemeentebesturen in dat ge-
weet een ontwerp-besluit om advies toege
zonden met betrekking tot de bezoldiging
van de ambtenaren van den Burgerlijken
Stand. Volgens dat besluit wordt bepaald;
a. dat de voor de ambtenaren van den
Burgerlijken Stand ven de gemeenten in de
provincie Zuid-Holland bepaalde wedden en
vergoedingen, die niet uitsluitend voor het
voltrekken van huwelijken worden toege
kend, niet genoten zullen worden door de
ambtenaren van den burgerlijken stand, die
tevens het ambt van burgemeester, secreta
ris of ambtenaar ter secretarie van dezelfde
gemeente bekleeden en op 15 Juni 1933 on
bezoldigd waren of na dien daturc^zijn be
noemd;
b dat de op 15 Juni 1933 in functie zijnde
ambtenaren van den burgerlijken stand van
de gemeenten in de provincie Zuid-Holland,
die tevens het ambt van burgemeester, secre
taris of ambtenaar ter secretarie van dezelf
de gemeente bekleeden. na dien datum geen
hoogere vaste bezoldiging als ambtenaar van
den burgerlijken 6tand zullen genieten dan
Bij op dien datum genotem
NEDERLANDSCHE FEDERATIE
INZAKE EEN NEDERLANDSCH-
BELGISCHE OVEREENKOMST
Herhaaldelijk is gewezen op de nood
zakelijkheid, dat Nederland in de tegen
woordige, internationaal zoo moeilijke
tijden, naar buiten als een gesloten eenheid
optreedt. En in het bijzonder is de behoefte
gevoeld uitdrukking te geven aan de een
dracht, die zich inzake de herziening der
verdragen van 1839 in de Nederlandsche
politiek t.a.v. onze Zuiderburen doet ken
nen. Van vele en verschillende zijden is op
het groote belang van die Nederlandsche
eensgezindheid de nadruk gelegd.
In toenemende mate is in de laatste jaren
gebleken van onderlinge voeling, samen
werking en eendracht tusschen verschillen
de groepen in den lande, die zich met de
Necterlandsch-Belgische en daarmede sa
menhangende Rijnvaart-aangelgenheden in
het bijrzonder bezig hielden, of daarbij meer
speciaal betrokken waren. De groei der al-
gemeene overtuiging, die allen samenbracht,
trad keer op keer aan den dag.
De ontwikkeling van deze eensgezindheid
nu heeft, aldus meldt men ons, mede ge
leid tot het scheppen van een wijdvertakte
organisatie. Oorspronkelijk hielden, naast
een aantal individueele personen, in het
bijzonder het Nationaal Comité inzake een
Nederlandsch-Belgische Overeenkomst en
de Nationale Unie zich met de betreffende
kwesties bezig, en hiernevens ontwikkelde
zich .sedert 1931 een krachtige beweging in
de Zuidelijke provincies. Toen de behoefte
aan nauwere samenwerking duidelijk werd
aam het Nationaal Comité het initiatief,
om de verschillende groepen en leidende
persoonlijkeheden in een commissie samen
te brengen.
Uit het contact, dat pinnen die commissie
regelmatig plaats had, heeft zich een fede
ratieve organisatie ontwikkeld. Dit lichaam
dat men als de zoo gewenschte uiting vaa
de Nederlandsche eensgezindheid beschou
wen mag, heeft tot naam gekozen: Neder
landsche Federatie innake een Neder
landsch-Belgische Overeenkomst- Bij de
Federatie aangesloten zijn: het Nationaal
Comité inzake een Nederlandsch-Belgische
Overeenkomst, de Nationale Unie en jiet
Westbrabantsche Kanaal-Comité, terwijl
contact met de Kamers van Koophandel en
Fabrieken te Amsterdam en Rotterdam is
verzekerd, doordat vanwege deze lichamen
eenige hunner leden als lid van de Fede
ratie zijn aangewezen.
Van de Federatie maken deel uit de vol
gende personen: Ir. M. C. E. Boagaerts
's-Gravenhage, Voorzitter; Mr. J. Lu den,
Amsterdam. Plv. Voorzitter; Mr. J. Z a a y e r
Leeuwarden, Secretaris; E. A. van Wely
Rotterdam, Secretaris-Penningmeester; Mr.
Walter W. F. Baars, Rotterdam; Mr.
Drs. P. A. F. Blom, Bergen op Zoom; H.
A. R. van den Broeck, Maastricht; Mr.
D. A. Del prat, Amsterdam; Mr. A. D i r-
ven, Bergen op Zoom; Prof. F. C. G er-
re tson, Utrecht; Dr. Mr. G. M. Greup,
Amsterdam; L. A. van Gunsteren, Rot
terdam; J. Herberts, Amersfoort; M. C.
Koning, Amsterdam; Ir. E. van Konij
nenburg, 's-Gravenhage; Ir. J. F. L.
Krugers, Tilburg; Ir. A. Plate, Rotter
dam; Dr. Alb. van de Poel, Breda;
Prof. Jhr. Mr. B. C. de Savornin
Lohman, Utrecht; Jan Schilthuis,
Rotterdam; Mr. A. J. van V ess em,
Utrecht; Prof. L. van Vuuren, Utrecht
Zeer verschillende groepen en personen
zijn hier samengebracht in de gemeenschap
pelijke overtuiging dat voor Nederland,
naast een vriendschappelijke verhouding
tot België, eensgezind optreden naar bui
ten eisch is en dat op het algemeene
Nederlandsche belang, hetwelk trouwens in
overeenstemming is met voorname alge
meen Europeesche belangen, het volle ge
wicht moet liggen. Door in de Federatie de
eendracht te belichamen is een wensch ver
vuld, die in de laatste jaren zeèr sterk
werd gevoeld.
BESCHERMING VAN ONZEN
HANDEL
VERLEENING VAN RETORSIE
BEVOEGDHEDEN
Bij de Tweede Kamer is een wetsontwerp
tot het verleenen van retorsiebevoegdheden
ingediend. Aan de Memorie van Toelich
ting daarop, ontleenen wij, dat het ge-
wenscht is, enkele leemten in onze handels
politiek weg te nemen.
Het ingediende wetsontwerp beoogt de
Regeering middelen in handen te geven,
waarmede een staat, die Nederland ongun
stiger dan andere staten behandelt of op
een wijze, die in strijd is te achten met de
levensbelangen des lands, ernstig rekening
zou moeten houden, zoodat daardoor onze
handelspolitieke positie in gevallen waarin
een handelsverdrag niet bestaat, dan wel
opzegging Tjan de zijde der tegenpartij
dreigt of opzegging onzerzijds in aanmer
king zou dienen tq komen, sterker komt te
staan
De maatregelen, waartoe de Kroon hieririj
wordt gemachtigd, zullen, indien de econo
mische verhouding met een bepaald land
zulks noodig maakt, autonoom worden ge
nomen. Bovendien ligt het in de bedoeling,
dat de maatregelen, die eventueel worden
toegepast, weder zullen worden ingetrok
ken, zoodra de wederpartij ten genoege van
de regeering haar schadelijke houding ver
andert. Verplichtingen jegens landen, waar
mede Nederland door een handelsverdrag
het wederzijdsch economisch verkeer heeft
geregeld, zullen zoolang zulk een verdrag
van kracht is, vanzelfsprekend stiptelijk
worden in acht genomen.
Artikel 1 geeft de Kroon de bevoegdheid
om, bij wijze van retorsiemaatregel, invoer
verboden, invoerbeperkingen en tariefsver-
hoogingen vast te stellen ten aanzien van
goederen uit landen, waarmede Nederland
de handelsbetrekkingen niet bij verdrag ge
regeld heeft Deze bepaling zal van toepas
sing zijn, zoowel voor het geval, dat nim
mer een verdrag heeft bestaan, als voor
het geval, dat een bestaand verdrag heeft
opgehouden te gelden.
De Staten-Generaal zullen in de gelegen
heid gesteld worden, zich onverwijld over
de al of niet wenschelijkheid van de ge
nomen maatregelen uit te spreken.
AUGUSTUS
EN MUSSOLINI
REFERATEN VAN DR. K. SPREIJ
EN PROF. MR. A. ANEMA
Morgen wordt te Zwolle de 53ste jaar
vergadering gehouden van de Vereeniging
voor Hooger Onderwijs op Geref. Grondslag,
waarvan uitgaat de Vrije Universiteit te
Amsterdam.
Oudergewoonte werd den dag tevoren een
Wetenschapelijke samenkomst gehouden.
Daze vond vandaag in de Bovenzaal van
de Buitensocieteit plaats. Daar werden een
tweetal referaten besproken, die vooraf bij
G. F. Hummelen te Assen in druk waren
verschenen.
De vergadering stond onder leiding van
Prof. Dr. H. Dooyeweerd. Allereerst
voerde het woord Dr. K. S pre ij van Hil
versum, over:
De Grondslagen van het
Prihcipaat van Augustus
Referent rreent weinig tegenspraak te zul
len vinden tegen de meening, dat de gebeur
tenissen, die ons heden omringen en veel-
zins verbijsteren, een crisis vormen vai
staats- en gezagsidee, waarop onze huidige
staatsvorm rust. Het heeft zin te luisteren
naar de stem der Geschiedenis voor hem, bij
wien het bewustzijn levendig is, dat het
subject der geschiedenis, de mensch, niet is
een product van, maar een eigen grootheid
in het gebeuren.
Hoewel Augustinus zelf beweert boven zijn
collega's alleen auctoritas, niet-ambtelijke
macht en invloed, bezeten te hebben, heeft
hij feitelijk een plaats ingenomen, zoo groot
dat zijn namen Imperator en Caesar Augus
tus geworden zijn tot de symbolen van de
hoogste machtvolheid op aarde.
Eiken buitengewonen machtstitel, als le
venslange dictatuur, heeft hij beslist gewei
gerd. Princeps was de aanduiding, die hem
werd gegeven, een aanduiding, die ook in
den republikeinschen tijd geenszins onge
woon was geweest. En principaat noemen
wij den staatsvorm, door hem van 2723 v.
Chr. geformeerd.
Referent wil benaderen de geestelijke on
dergrond, de verandering in de gee sty".
Immers, in den revolutie-storm was 'e
oud-Romeinsche idee van de res publica
zelve bezweken, en het was voor deze nieuwe
geest, dat Augustus de uitdrukking wist te
vinden.
Komende tot de vraag of die nieuwe staaite-
vorm als een uitbouw der republikeinsche
gedachte óf als een opkomen der monarchie
moet worden beschouwd noemt ref., na uit
voerig te hebben aangegeven hoe vroeger en
later over deze kwestie is geoordeeld, en na
bezwaren te hebben aangevoerd tegen de
indeeling, de vraagstelling verwerpelijk.
De schepping van Augustus
moeten we trachten te zien in het licht van
de voor dien bestaande opvattingen omtrent
republiek en monarchie.
Gezien het feit, dat het latijnsche woord
res publica ten grondslag ligt aan het mo
derne woord republiek, Ligt ons de gedachte
na, beide woorden zonder meer gelijk te
stellen. Wij plegen te zeggen, dat Augustus
de republiek zou hebben hersteld. Strikt ge
nomen zegt Augustinus echter, dat hij de
res publica in de macht van senaat en volk
heeft overgebracht. Dit heeft practisch de
beteekenis, dat de republiek werd her
steld.
Omstreeks 300 v. Ch. bezaten alle Romein-
sche burgers gelijkelijk recht tegenover en
aan de res publica, de gemeene tzaak, zoo
als het geheel van regelingen en activiteiten
het Romeinsche volk aangaande werd ge
noemd. Definities van het zoo ontstane ge
heel zijn ons door de Romeinen zelf weinig
overgeleverd, alleen b.v. door Cicero en Pom
ponius.
In de res publica is
Een typisch vertegenwoordiger van deze
mentaliteit is de oude Cato, de in zijn Ro
meinsche geschiedenis zoo min mogelijk na
men noemde, alleen sprak van den consul,
den praetor. De gekozen magistraten zijn
de dragers van het imperium.
Deze res publica, nergens vastgelegd in
eenige omvattende oorkonde, bestaat, door
dat zij fungeert
De enorme uitbreiding van het imperium
Romanum en de daarmede gepaard gaande
fundamenteele structuurverandering van de
Romeinsche maatschappij, deden de positie
der magistraten dalen, de macht en invloed
van den senaat d. e. t. stijgen.
De ontwikkeling laat zich zien
als e"n schuiven van den senaat in de hem
rechtens niet toekomende plaats van repre
sentant van het Romeinsche volk.
Ref. komt tenslotte tot de conclusie, dat
het principaat van Augustus niet republi-
keinsch of monarchistisch is, maar een
vorm van den standenstaat Er bestaat
een tzuivere analogie tusschen het principaat
en zijn fundeering en de moderne strevingen,
die terugkomend op de vigeerende democra
tische staat, een krachtig, dictatoriaal gezag
wenschen.
Uit Rome's historie is een aanwijzing te
trekken, dat hier gevaren dreigen: Verlam
ming van een werkelijk politiek bestaan en
leven van het geheel is daar uit principieele
aanvaarding der gedeeldheid gevolgd, een
bestuur, welks qualiteit recht evenredig is
aan de qualiteit van den heerscher, in het
beste geval een precaire toestand, die aan
menschenlevens, niet aan den staat gebon
den is. Bovenal een latente, voortdurende
strijd tusschen de heerschende en niet-heer-
schende (d.i. veelal onderdrukte) groep, die
tenslotte in despotie en geestelijke verstar
ring uitloopt.
Prof. Mr. A. A n e m a, van Haarlem, sprak
over;
De Italiaansch-fascistische
Staatsleer
Referent begint met ~cherp te onderschei
den tusschen de werkelijke fascistische bewe
ging en de neiging, om de positie van het
centraal gezag krachtiger te maken. De
ste wil vernietiging, de laatste behoud van
de grondtrekken van den rechtsstaat, zoo
als die in verschillende normen in de 19e
eeuw algemeen is aanvaard.
Daarnaast is thans niet de fascistische po
litiek, maar enkel de staatsleer aan de orde
Politiek kan een fascistische dictatuur in
een bepaald land of in een bepaalde tijd
goede vruchten dragen, al is de staatsleer,
waarop zij berust, onjuist.
Hier zal alleen de Italiaansche fascistische
staatsleer, die een vrijwel afgerond geheel
vormt, behandeld worden.
De tegenstelling met den rechtsstaat
Het fascisme is naar zijn negatieve zijde
ontstaan uit de tegenstelling met den recht
staat. Deze werd tot den oorlog algemeen
aanvaard, in de vorm van het constitutio-
neele. stelsel, van het parlementaire stelsel,,
van de directe democratie, of anderszins. Al
speelde vaak het machtsbeginsel een groote
een groote rol, niemand waagde het den
rechtsstaat in izijn grondtrekken aan te tas
ten, ook de socialisten niet Als er kritiek
was, zocht men verbetering met behoud der
grondslagen.
Na de ontwikkeling van den rechtsstaat
te hebben aangegeven, somt referent de be
zwaren, daartegen ingebracht op. Terwijl
men vroeger reeds gewezen had op de atomi-
seering van het volk, de mechaniseering
van den staat, de dorre gelijkmakerij, enz.
keerde men zich in het begin der twintig
ste eeuw vooreerst tegen de verzwakking
van het gezag, die ontsprong uit de volks-
souvereiniteit en het verlicht despotisme.
Dan was er het toenemend misbruik van
sommige vrijheidsrechten, zooals kiesrecht,
vrijheid van drukpers en van vergadering.
Ook wordt geklaagd over het gehalte der
vertegenwoordigers en het ontstaan van een
klasse van beroepspolitici. Daarnaast is
overschatting van het recht en van de orga
nisaties die den staat trachten te beheer-
schen, en tenslotte de verwording van den
rechtsstaat tot een bewind van de massa
als zoodanig.
Op de beginselen, waarop de rechtsstaat
berust, heeft o.a. de rationalistische theorie
ingewerkt, met het centrale dogma van de
volstrekt objectieve, wetmatige kennis. Op
den staat toegepast had deze leer een alge
meene neicring tot vijandschap tegen alle ge
zag tengevolge. Liberalisme, socialisme en
anarchisme leefden uit hetzelfde beginsel der
dogische wetsvereering, hoe verschillend ook
de conclusie's voor de practijk waren,
waartoe men kwam; staat en recht nijn
slechts tot logische vraagstukken geworden,
in denzelfden zin als de problemen der wis
kunde.
KEIZER ZüGUSTUS
Prof. Mr. A. ANEMA
is door Pareto met zijn beschouwing
de „elite", door Sorel met zijn verheerlij
king van het geweld en de leer van de
„mythe", door de Neo-Hegeliaansche wijs
begeerte, door de herleving van de ideeën
van Macchiavelli en door Niet
,s c h e s geschriften.
De eerste grondtrek van de fascistische
staatsleer is deze, dat zij den fascistischen
staat stelt in tegenstelling tot den rechts
staat en hem maakt tot een machtsstaat,
die noch van elders eenige rechtvaardiging
behoeft noch eenige doelstelling noch eenige
beperking gedoogt en die aaa geenerlei bo
ven hem staand recht is gebonden. Staat en
natie worden volkomen vereenzelvigd. De
staat rself is doel en rechtvaardiging, samen
hang van en voorwaarde voor alle mensche
lijk bestaan.
De tweede grondtrek is de élite, de hiërar
chie, de dictatuur, de rechtsstaat vindt zijn
organisatie van onderen op, de fascistische
staat d.e.t. van boven af. In plaats van het
partijwezen, werd de leer ingevoerd van den
één-partij-staat, die aan alle andere partijen
het bestaansrecht ontzegt. De staat moet
blijvend zijn werk kunnen doen door één
partij, die der élite, die de staatsambten be
zet met een hiërarchie onder een aanvoerder
De uitvoerende, wetgevende en rechtspreken
de macht is in haar vollen omvang in han
den vafl den dictator vereenigd.
Naast de opheffing van de vrijheidsrechten
is de laatste grondtrek de leer van den cor
poratieven staat. Hieronder verstaat men,
in tegenstelling tot wat men tot nu toe met
dien term heeft bedoeld, de beteekenis van
de uitdrukking: „de corporatieve staat is
niet de staat in handen van de corporaties,
maar de corporaties in handen van den
staal".
Terwijl naar Sore I's opvatting hande
lend, het Nederlandsche Calvinisme, al doet
het dan niet aan moderne bijbelcritiek, zich
zou moeten aangorden om het fascisme als
leuze van levensyerjonging in zijn vaandel
schrijven en zich te bekeeren tot de gewelds
leer verklaart Rocco, van zijn standpunt
terecht, de calvinistische reformatie en de
geschriften van haar staatsrechtelijke leids
lieden tot bron van wat hij als het groote
kwaad beschouwt. Zij hebben aan alle men-
schelijk gezag den breidel aangelegd van
Gods wet en de persoonlijke vrijheid veran
kerd in de vrijheid, waarmee Christus den
mensch heeft vrijgemaakt.
Ook door het Calvinisme is het rationalis
me steeds bestreden. Het er voor in de
plaats tredende irrationalisme is echter even
min te aa~ aarden. Het fascisme maakt pijn
afgod van den nationalen staat, opgevat als
totalitair, dat is alomvattend en albeheer-
schend.
Wat de leer van de mythe betreft,
groote bewegingen in de geschiedenis zijn
niet ontstaan door cynische leidslieden, die
de massa opzweepten met leuzen, waarin zij
zelf niet geloofden, maar door mannen, die
wisten te vertolken wat er leefde in de ziel
van het volk.
De fascistische staat kan wel het recht,
maar niet de religie vernietigen.
Wat de élite aangaat, het nieuwe, door
het fascisme gebracht is niet de élite zelf,
maar de wijze waarop het deze vindt. Het
laat haar niet in vrijheid ontstaan, maar
zoekt haar naar vooraf opgezet stelsel te
vormen door een opvoeding van staatswege
uitsluitend in den geest van het fascisme.
Misbruik der vrijheidsrechten rechtvaar
digt nog niet de algeheele vernietiging daar
van.
Doel van de pseudo-corporatieve staat is
alleen heel het volk uit te sluiten van de
politieke organisatie en het politiek onmon
dig te milten te houden.
Zulk een leer moge onder practische toe
passing door een geniaal leider en onder
bepaalde omstandigheden tijdelijk en al
thans ten deele goede vruchten kunnen af
werpen, in beginsel en op den duur moet zij
elk land en elk volk ten verderve voeren.
Op de bespreking van dece referaten ko
men we morgen terug.
DE AFSLUITDIJK
NOG GEEN VOLLEDIGE OPENSTELLING
Van bevoegde zijde verzoekt men ons
mede te deelen, dat de berichten, volgens
welke de weg over den Afsiluitdijk van het
meer Flevo voor het verkeer zou zijn vrij
gegeven, onjuist zijn Voorioopig blijft de
toestand t.usschen Wieringen cn de Friesohe
kust, zooals due thans is. De volledige open
stelling voor het verkeer zal eerst op een
nader aan te kondigen datum geschieden.
STEUNREGELING HOOFDDORP
WORDT PER 8 JULI STOPGEZET.
In de jongste onder voorzitterschap van
Mr. A. Slob gehouden vergadering van den
gemeenteraad van Hoofddorp werd namens
B. en W. meegedeeld,, dat de steunregeling
voor werkloozen nog steeds geldt en door
loopt. Dit an niet doorgaan en de voor-
zittei stelt ook voor de steunregeling
per S Juli a.a. ^lop te zetten. Na eenige dis
cussie wordt dit voorstel aa.igenomen,
Voornaamste Nieuws,
(blz. 1)
Te Zwolle is heden de Wetenschappelijke
Samenkomst der Vrije Universiteit gehou-
(blz. 2)
Roosevelt laat staatssecretaris Huil te
Londen een verklaring afleggen, die grooten
indruk heeft gemaakt. Hij waarschuwt daar
in voor den „zijweg" der voorafgaande sta
bilisatie, die de goudlanden op willen en
prijst fundamonteele verbetering der econo
mische kwalen aan.
De goudlanden hebben zich in antwoord
op Roosevelts boodschap tot onvoorwaarde
lijke handhaving van den gouden standaard
aaneengesloten.
Balbo's luchteskader zou vandaag uit Lon
donderry vertrekken.
Blz. 3
De positie der Gereformeerden in de Duit-
sche Rijkskerk.
(blz. 5)
Aan de Raad van State Is om advies ge
zonden het ontwerp van een algemeene maat
regel van bestuur als bedoeld in art. 2 der
Clearingwet.
Bij de Tweede Kamer is ingediend een
wetsontwerp houdende beperking van da
uitgaven ingevolge de Lager Onderwijswet.
(blz.
Op onderzoek in Duitschland X.
Voorstel der patroonsorganisaties ln da
bouwvakken betreffende 1e collectieve ar
beidsovereenkomst.
De staking te IJmuiden geëindigd.
(blz.
De Vereen, tot Chr. Verzorging van Krank
zinnigen in Zeeland heeft te Bergen op Zoom
de 29ste jaarvergadering gehouden.
De Geref. Wereldbond heeft te Belfast een
vergadering gehouden.
DE DR A. KUYPERSTICHTING
Zoo juist verscheen het verslag van de
verrichtingen der Dr. A. Kuyperstichting,
gedurende 1932. Wij ontleenen er 't volgen
de aan:
Ook in 1932 zette de geleidelijke groei
van den arbeid zich voort. De economische
crisis verhoogde uiteraard bij velen de be
langstelling voor allerlei economische en
financieele vraagstukken. Voor gemeente
lijke vraagstukken werd, als gewoonlijk,
een ruim beroep op de medewerking der
Stichting gedaan. En haast van zelfspre
kend bleek er, onder invloed van de gebeur
tenissen in Duitschland, voor het fascisme
en nationaal-socialisme, vooral onder da
jongeren, een zoo groot interesse te bestaan,
dat dagelijks aanvragen omtrent deze on
derwerpen binnen kwamen.
Door invloed der crisis liep het aantal
abonnementen op het tijdschrift der Stich-
tings eenigszins terug. Dankbaar wordtd e
arbeid herdacht van wijlen de heeren H.
van Andel ,B. Schuurman en Prof. Dr. H.
Bouwman. Het bestuur der Kuyperstich
ting is thans samengesteld uit de heeren:
Z. Exc. Dr. H. Colijn, voorzitter; Z. Exc. A.
W. F Idenburp, tweede voorzitter; Mr. J.
Terpstra, secretaris; J. J. G van Dijk, pen
ningmeester; Mr. P. E. Briët, algemeen ad
junct; Ds. M. van Grieken, Prof. Dr. J. Se-
verijn, Ds S. van der Molen en Mr. J. J.
Croles.
Het bureau-personeel onderging in de loop
van het jaar geen wijziging, behoudens aan
vulling met tijdelijke krachten gedurende
enkele maanden des jaars.
De bibliotheek werd - errijkt met tal van
boeken, waarvan een gedeelte geschonken
werd.
Evenals vorige jaren .verden honderdtal
len adviezen over onderwerpen, waarvoor
in meer ruimeren kring belangstelling bleek
te bestaan, in meer uitgewerkten vorm in na-
ta's behandeld. Het aantal uitgezonden dos
siers steeg van 1742 tot 22-16. Het aantal uit
gezonden brieven bedroeg 3251 (vorig jaar
3227); dat der ingekomen brieven 2823
(2S51).
Het aantal abonnementen op het tijd
schrift „Antirevolutionaire Staatkunde" be
droeg 31 Dec. 1932: 1216 (vorig jaar 12S3).
Het verslag besluit met de publicaties der
Stichting te vermelden.
Uit het financieel verslag blijkt, dat de
exploitatierekening een voordeelig saldo
aanwijst van f 12609,41.
Wanneer men in aanmerking neemt, dat
de noodige afschrijvingen behoorlijk vere
richt zijn, mag men over dit financieel re
sultaat tevreden :ijn.
Op elk der perceelen Dr. Kyyperstraat 3
en 5 is in het afgeloopon jaar "f 1999 afge
schreven, waardoor deze beide thans elk
voor f 1 op de balans voorkomen.
Ook het meubilair eji de bibliotheek is
tot op f 1 afgeschreven.
Voorts werd de reserve voor koersver
schillen en de algemeene reserve respect
opgevoerd van f 5635.S7 en f 836-1.60 tot
f 11535.87 en f 20974.01. Er is dus voldoen
de rekening gehouden met de risico's, waar
aan beleggingswaarden vooral in onzen tijd
bloot staan.
Bovendien mocht de commissie, die ad-
es uitbracht over de rekening en verant
woording, met voldoening constateeren, dat
de hypotheken aan particulieren ondanks
den algemeenen teruggang, behoorlijk ge
dekt bleken te zijn.
Het kapitaal bedroeg op 31 Dec. 1935
f 1001.565,49 terwijl de reserve voor koers
verschillen en de algemeene reserve samen
f 32509.S8 groot waren.
